PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 207,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu ustawodawczego parlamentom narodowym,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą (¹),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Jakkolwiek naturalne surowce mineralne mają ogromny potencjał wspierania rozwoju, to na obszarach dotkniętych konfliktami i obszarach wysokiego ryzyka mogą być one przyczyną sporów, gdy przychody z ich eksploatacji przyczyniają się do wybuchu lub kontynuacji konfliktów z użyciem siły, podważając wysiłki na rzecz rozwoju, dobrego sprawowania władzy i praworządności. Zerwanie związku pomiędzy konfliktem a nielegalną eksploatacją minerałów na tych obszarach stanowi zasadniczy element zagwarantowania pokoju, rozwoju i stabilności.

(2) Wyzwanie wynikające z chęci zapobiegania finansowaniu ugrupowań zbrojnych i sił bezpieczeństwa na obszarach bogatych w zasoby zostało podjęte przez rządy i organizacje międzynarodowe wraz z podmiotami gospodarczymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacjami kobiecymi, przodującymi w zwracaniu uwagi na wyzysk stosowany przez wspomniane ugrupowania i siły, jak również na gwałty i przemoc stosowaną w celu kontrolowania miejscowej ludności.

(3) Przypadki naruszania praw człowieka są powszechne na bogatych w zasoby obszarach dotkniętych konfliktami i obszarach wysokiego ryzyka; mogą obejmować pracę dzieci, przemoc seksualną, zaginięcia osób, przymusowe wysiedlenia oraz niszczenie miejsc kultu lub miejsc o znaczeniu kulturowym.

(4) Unia aktywnie angażuje się w inicjatywę Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) mającą na celu upowszechnienie odpowiedzialnego pozyskiwania minerałów pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami, której rezultatem był wspierany przez rządy proces z udziałem wielu zainteresowanych stron prowadzący do przyjęcia Wytycznych OECD dotyczących należytej staranności w zakresie odpowiedzialnych łańcuchów dostaw minerałów z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka (zwanych dalej „wytycznymi OECD dotyczącymi należytej staranności”), w tym załączników i dodatków do tych wytycznych. W maju 2011 r. Rada OECD na szczeblu ministerialnym zaleciła aktywne promowanie przestrzegania tych wytycznych.

(5) Pojęcie odpowiedzialnego pozyskiwania jest omówione w zaktualizowanych Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych (²) i jest zgodne z Wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka (³). Celem tych dokumentów jest upowszechnianie praktyk należytej staranności w łańcuchu dostaw w przypadku pozyskiwania przez przedsiębiorstwa surowców z obszarów dotkniętych konfliktami i brakiem stabilności. Na najwyższym szczeblu międzynarodowym rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1952 (2010) skierowana do Demokratycznej Republiki Konga (zwanej dalej „DR Konga”) i sąsiednich państw w Afryce Środkowej wezwała do przestrzegania należytej staranności w łańcuchu dostaw. W związku z tą rezolucją grupa ekspertów ONZ ds. DR Konga prowadząca działania następcze również opowiedziała się za przestrzeganiem wytycznych OECD dotyczących należytej staranności.

(6) Oprócz inicjatyw wielostronnych szefowie państw i rządów regionu Wielkich Jezior Afrykańskich podjęli w dniu 15 grudnia 2010 r. w Lusace zobowiązanie polityczne do zwalczania nielegalnej eksploatacji zasobów naturalnych w regionie i zatwierdzili między innymi regionalny mechanizm certyfikacji w oparciu o wytyczne OECD dotyczące należytej staranności.

(7) Niniejsze rozporządzenie, poprzez kontrolę nad handlem minerałami z obszarów dotkniętych konfliktami, stanowi jeden ze środków służących wyeliminowaniu finansowania ugrupowań zbrojnych. Działania podejmowane w ramach polityki zewnętrznej i rozwojowej Unii przyczyniają się również do walki z miejscową korupcją i wzmacniania granic oraz zapewniania szkoleń dla miejscowej ludności i jej przedstawicieli, aby pomóc im w eksponowaniu nadużyć.

(8) W komunikacie z dnia 4 listopada 2008 r. zatytułowanym „Inicjatywa na rzecz surowców – zaspokajanie naszych kluczowych potrzeb w celu stymulowania wzrostu i tworzenia miejsc pracy w Europie” Komisja uznała, że zapewnienie niezawodnego i niezakłóconego dostępu do surowców jest ważnym czynnikiem dla konkurencyjności Unii. Inicjatywa na rzecz surowców zawarta w tym komunikacie Komisji stanowi zintegrowaną strategię mającą na celu podejmowanie różnych wyzwań związanych z dostępem do surowców nieenergetycznych i nierolnych. Inicjatywa ta uznaje i promuje przejrzystość finansową, jak również przejrzystość łańcucha dostaw oraz stosowanie norm społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw.

(9) W rezolucjach z dnia 7 października 2010 r., 8 marca 2011 r., 5 lipca 2011 r. oraz 26 lutego 2014 r. Parlament Europejski wezwał Unię do przyjęcia rozwiązań prawnych zgodnych z kierunkami określonymi w przyjętej w Stanach Zjednoczonych ustawie o minerałach z regionów ogarniętych konfliktami, tj. sekcji 1502 ustawy Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act. W komunikacie z dnia 2 lutego 2011 r. zatytułowanym „Stawianie czoła wyzwaniom związanym z rynkami towarowymi i surowcami” i komunikacie z dnia 27 stycznia 2012 r. zatytułowanym „Handel, wzrost gospodarczy i rozwój – Dostosowanie polityki handlowej i inwestycyjnej do sytuacji krajów najbardziej potrzebujących” Komisja zapowiedziała, że będzie szukać sposobów na poprawę przejrzystości w całym łańcuchu dostaw, co obejmuje aspekty należytej staranności. W drugim z tych komunikatów, zgodnie ze swoim zobowiązaniem podjętym na spotkaniu Rady OECD na szczeblu ministerialnym w maju 2011 r., Komisja opowiedziała się za zwiększeniem wsparcia i szerszym stosowaniem Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych i wytycznych OECD dotyczących należytej staranności – nawet poza państwami należącymi do OECD.

(10) Wzrosła świadomość obywateli Unii i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego na temat unijnych podmiotów gospodarczych, które nie ponoszą odpowiedzialności z tytułu swoich możliwych powiązań z nielegalnym wydobyciem minerałów pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami i handlem tymi minerałami. Minerały takie, które mogą znajdować się w produktach konsumpcyjnych, łączą konsumentów z konfliktami występującymi poza Unią. W związku z tym konsumenci są pośrednio powiązani z konfliktami, które mają poważny wpływ na prawa człowieka, a szczególnie prawa kobiet, ponieważ ugrupowania zbrojne często stosują masowe gwałty jako celową strategię zastraszania i kontrolowania miejscowej ludności w celu ochrony swoich interesów. Z tego powodu obywatele Unii domagali się, w szczególności poprzez składanie petycji, aby Komisja przedstawiła Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek ustawodawczy mający na celu nałożenie na podmioty gospodarcze odpowiedzialności zgodnie z odpowiednimi wytycznymi ustanowionymi przez ONZ i OECD.

(11) W kontekście niniejszego rozporządzenia oraz zgodnie z wytycznymi OECD dotyczącymi należytej staranności należyta staranność w łańcuchu dostaw jest ciągłym, proaktywnym i reaktywnym procesem, w którym podmioty gospodarcze monitorują swoje zakupy i sprzedaż oraz zarządzają nimi w celu zapewnienia, aby nie przyczyniały się one do konfliktów ani do ich negatywnych skutków.

(12) Przeprowadzony przez podmiot zewnętrzny audyt praktyk podmiotu gospodarczego w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw zapewnia wiarygodność z korzyścią dla podmiotów gospodarczych na niższym szczeblu łańcucha dostaw i przyczynia się do poprawy praktyk w zakresie należytej staranności na wyższym szczeblu łańcucha dostaw.

(13) Publiczne przedstawianie przez dany podmiot gospodarczy sprawozdań na temat jego polityki i praktyk w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw zapewnia przejrzystość niezbędną do budowania zaufania społecznego do środków podejmowanych przez podmioty gospodarcze.

(14) Unijni importerzy zachowują indywidualną odpowiedzialność za wypełnianie obowiązków w zakresie należytej staranności, określonych w niniejszym rozporządzeniu. Do osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia może się jednak przyczynić wiele istniejących i przyszłych systemów należytej staranności w łańcuchu dostaw (zwanych dalej „systemami należytej staranności”). Istnieją już systemy należytej staranności mające na celu zerwanie powiązania między konfliktami a pozyskiwaniem cyny, tantalu, wolframu i złota. Systemy takie wykorzystują audyty prowadzone przez niezależne podmioty zewnętrzne do certyfikowania hut i rafinerii stosujących systemy zapewniające odpowiedzialne pozyskiwanie minerałów. Powinna istnieć możliwość uznania tych systemów w unijnym systemie należytej staranności w łańcuchu dostaw (zwanym dalej „systemem unijnym”). Aby umożliwić przestrzeganie niniejszego rozporządzenia przez poszczególne podmioty gospodarcze należące do systemów należytej staranności i uniknięcie podwójnych audytów, należy ustalić w akcie delegowanym metodykę i kryteria uznawania takich systemów za równoważne z wymogami niniejszego rozporządzenia. Systemy te powinny zawierać nadrzędne zasady należytej staranności, zapewniać zgodność wymogów ze szczególnymi zaleceniami zawartymi w wytycznych OECD dotyczących należytej staranności i spełnianie wymogów proceduralnych, takich jak zaangażowanie zainteresowanych stron, obecność mechanizmów rozpatrywania skarg i zdolność reakcji.

(15) Unijne podmioty gospodarcze w konsultacjach społecznych wyraziły zainteresowanie odpowiedzialnym pozyskiwaniem minerałów i przedstawiły sprawozdania na temat obecnych systemów należytej staranności służących osiąganiu celów w zakresie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, wniosków klientów lub bezpieczeństwa dostaw. Unijne podmioty gospodarcze zgłaszały jednak również niezliczone trudności i praktyczne problemy z zachowaniem należytej staranności w łańcuchu dostaw na skutek długości i złożoności światowych łańcuchów dostaw, obejmujących dużą liczbę podmiotów gospodarczych, które często nie mają wystarczającej świadomości lub mają obojętny stosunek do kwestii etycznych. Komisja powinna monitorować koszty odpowiedzialnego pozyskiwania i koszty audytów prowadzonych przez podmioty zewnętrzne, konsekwencje administracyjne takiego pozyskiwania i takich audytów oraz ich możliwy wpływ na konkurencyjność, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, i przedkładać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania zawierające stosowne ustalenia. Komisja powinna zapewnić mikroprzedsiębiorstwom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom możliwość korzystania z odpowiedniej pomocy technicznej, a także powinna ułatwiać wymianę informacji w celu wdrożenia niniejszego rozporządzenia. Mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa z siedzibą w Unii, które importują minerały i metale, powinny zatem korzystać z programu COSME, ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1287/2013 (⁴).

(16) Huty i rafinerie są ważnym ogniwem światowego łańcucha dostaw minerałów, gdyż stanowią zwykle ostatni etap, na którym można skutecznie zapewnić należytą staranność poprzez gromadzenie, ujawnianie i weryfikowanie informacji na temat pochodzenia minerałów oraz na temat łańcucha dowodowego. Po tym etapie przetwórstwa prześledzenie pochodzenia minerałów często uważa się za niewykonalne. To samo dotyczy metali pochodzących z recyklingu, które przeszły jeszcze więcej etapów procesu przetwórczego. Unijny wykaz odpowiedzialnych hut i rafinerii na świecie może zatem zapewnić podmiotom gospodarczym działającym na niższym szczeblu łańcucha dostaw przejrzystość i pewność w zakresie praktyk należytej staranności w łańcuchu dostaw. Zgodnie z wytycznymi OECD dotyczącymi należytej staranności podmioty gospodarcze działające na wyższym szczeblu łańcucha dostaw, takie jak huty i rafinerie, powinny poddać się audytowi przeprowadzanemu przez niezależny podmiot zewnętrzny dotyczącemu praktyk w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw, aby również znaleźć się w wykazie odpowiedzialnych hut i rafinerii.

(17) Zasadnicze znaczenie ma przestrzeganie przepisów niniejszego rozporządzenia przez unijnych importerów minerałów i metali objętych jego zakresem, w tym przez unijne huty i rafinerie importujące i przetwarzające minerały i ich koncentraty.

(18) Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie systemu unijnego, a jednocześnie zagwarantować, że zdecydowana większość importowanych do Unii minerałów i metali objętych zakresem niniejszego rozporządzenia podlega jego wymogom, niniejszego rozporządzenia nie należy stosować, gdy roczny wolumen przywozu poszczególnych objętych systemem minerałów lub metali przez danego unijnego importera jest niższy od progów wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia.

(19) W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemu unijnego i ułatwienia oceny systemów należytej staranności, które mogą zostać uznane na mocy niniejszego rozporządzenia, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do wprowadzania zmian do załącznika I do niniejszego rozporządzenia poprzez wprowadzanie i zmienianie progów wolumenu minerałów i metali, a także w odniesieniu do ustalania metodyki i kryteriów, których należy przestrzegać w trakcie przeprowadzania oceny, przy uwzględnieniu prac OECD. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (⁵). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(20) Właściwe organy państw członkowskich powinny być odpowiedzialne za zapewnienie jednolitego przestrzegania przepisów przez unijnych importerów minerałów i metali objętych zakresem niniejszego rozporządzenia poprzez przeprowadzanie odpowiednich kontroli ex post. Dokumentację takich kontroli należy przechowywać przez co najmniej pięć lat. Należy zobowiązać państwa członkowskie do wprowadzenia przepisów stosowanych w przypadku naruszenia niniejszego rozporządzenia.

(21) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia wykonawcze dotyczące uznawania systemów należytej staranności za równoważne, cofania uznania równoważności w przypadku niedostatków w systemie oraz utworzenia wykazu odpowiedzialnych hut i rafinerii na świecie powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (⁶). Ze względu na charakter tych aktów wykonawczych oraz uwzględniając ograniczoną swobodę decyzyjną Komisji, wobec czego akty te powinny opierać się na metodyce i kryteriach przyjmowanych w drodze aktów delegowanych dotyczących uznawania systemów należytej staranności przez Komisję, za właściwą procedurę przyjmowania tych aktów wykonawczych uznaje się procedurę doradczą.

(22) Aby zapewnić wydajne wykonanie niniejszego rozporządzenia, należy wprowadzić przepis dotyczący okresu przejściowego umożliwiający między innymi utworzenie właściwych organów państw członkowskich, uznanie systemów należytej staranności przez Komisję i zapoznanie się przez podmioty gospodarcze z obowiązkami wynikającymi z niniejszego rozporządzenia.

(23) Komisja i Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa powinni regularnie prowadzić przeglądy przyznawanej pomocy finansowej i zobowiązań politycznych w odniesieniu do obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka, na których wydobywa się cynę, tantal, wolfram i złoto, szczególnie w regionie Wielkich Jezior Afrykańskich, aby zapewnić spójność polityki oraz zachęcić do stosowania zasad dobrego sprawowania władzy, praworządności i etyki wydobycia, i poprawić ich przestrzeganie.

(24) Komisja powinna regularnie przedstawiać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania na temat skutków systemu unijnego ustanowionego w niniejszym rozporządzeniu. Do dnia 1 stycznia 2023 r., a następnie co trzy lata Komisja powinna dokonywać przeglądu funkcjonowania i skuteczności systemu unijnego i jego skutków w terenie w odniesieniu do promowania odpowiedzialnego pozyskiwania minerałów objętych zakresem niniejszego rozporządzenia, pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka, a także jego wpływu na unijne podmioty gospodarcze, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa, oraz składać sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Sprawozdaniom tym mogą w razie potrzeby towarzyszyć odpowiednie wnioski ustawodawcze, które mogą wprowadzać dalsze środki obowiązkowe.

(25) We wspólnym komunikacie z dnia 5 marca 2014 r. zatytułowanym „Odpowiedzialne pozyskiwanie minerałów z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka. Ku zintegrowanemu podejściu UE” (zwanym dalej „wspólnym komunikatem z dnia 5 marca 2014 r.”) Komisja i Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa zobowiązali się do wdrożenia środków towarzyszących, prowadzących do przyjęcia przez Unię zintegrowanego podejścia do odpowiedzialnego pozyskiwania, równolegle z niniejszym rozporządzeniem, nie tylko w celu osiągnięcia wysokiego poziomu uczestnictwa podmiotów gospodarczych w systemie unijnym przewidzianym w niniejszym rozporządzeniu, ale również w celu zapewnienia przyjęcia globalnego, spójnego i kompleksowego podejścia służącego propagowaniu odpowiedzialnego pozyskiwania minerałów i metali z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka.

(26) Zapobieganie używaniu zysków z handlu minerałami i metalami do finansowania konfliktów zbrojnych poprzez należytą staranność i przejrzystość wesprze sprawowanie dobrych rządów i zrównoważony rozwój gospodarczy. Dlatego w uzupełnieniu głównego obszaru niniejszego rozporządzenia, należącego do wspólnej polityki handlowej Unii, obejmuje ono dodatkowo zagadnienia należące do unijnej polityki współpracy na rzecz rozwoju,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres

1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia unijny system należytej staranności w łańcuchu dostaw (zwany dalej „systemem unijnym”) w celu ograniczenia możliwości prowadzenia przez ugrupowania zbrojne i siły bezpieczeństwa handlu cyną, tantalem i wolframem, ich rudami oraz złotem. Celem niniejszego rozporządzenia jest zapewnienie przejrzystości i pewności w odniesieniu do praktyk w zakresie dostaw, stosowanych przez unijnych importerów oraz huty i rafinerie pozyskujących surowce na obszarach dotkniętych konfliktami i obszarach wysokiego ryzyka.

2. Niniejsze rozporządzenie określa obowiązki w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw spoczywające na unijnych importerach minerałów lub metali zawierających cynę, tantal, wolfram lub złoto lub składających się z cyny, tantalu, wolframu lub złota, wymienionych w załączniku I.

3. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do unijnych importerów minerałów lub metali, jeżeli ich roczny wolumen przywozu poszczególnych minerałów lub metali jest niższy od progów określonych w załączniku I.

Wszystkie progi określa się na poziomie gwarantującym, że przeważająca większość – jednak nie mniej niż 95 % – przywożonych do Unii łącznych wolumenów poszczególnych minerałów i metali według kodów Nomenklatury scalonej jest objęta obowiązkami nałożonymi na unijnych importerów w niniejszym rozporządzeniu.

4. O ile jest to wykonalne, do dnia 1 kwietnia 2020 r. i nie później niż dnia 1 lipca 2020 r. Komisja przyjmuje akt delegowany zgodnie z art. 18 i 19 w celu zmiany załącznika I przez ustalenie progów wolumenu rud i koncentratów tantalu lub niobu, rud i koncentratów złota, tlenków i wodorotlenków cyny, tantalanów i węglików tantalu.

5. Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 18 i 19 w celu zmiany progów wymienionych w załączniku I co trzy lata od dnia 1 stycznia 2021 r.

6. Z wyjątkiem art. 7 ust. 4 niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do metali pochodzących z recyklingu.

7. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do zapasów, w przypadku gdy unijny importer wykaże, że zapasy te zostały utworzone w obecnej postaci w możliwym do zweryfikowania czasie przed dniem 1 lutego 2013 r.

8. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do minerałów i metali, o których mowa w załączniku I stanowiących produkt uboczny zdefiniowany w art. 2 lit. t).

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a) „minerały” oznaczają wymienione w załączniku I część A:

– rudy i koncentraty zawierające cynę, tantal lub wolfram, oraz

– złoto;

b) „metale” oznaczają metale zawierające cynę, tantal, wolfram lub złoto lub składające się z cyny, tantalu, wolframu lub złota, wymienione w załączniku I część B;

c) „łańcuch dostaw minerałów” oznacza system działań, organizacji, podmiotów, technologii, informacji, zasobów i usług związanych z przemieszczaniem i przetwarzaniem minerałów od miejsca ich wydobycia do momentu ich włączenia do produktu końcowego;

d) „należyta staranność w łańcuchu dostaw” oznacza obowiązki unijnych importerów cyny, tantalu i wolframu, ich rud oraz złota dotyczące ich systemów zarządzania, zarządzania ryzykiem, audytów przeprowadzanych przez niezależny podmiot zewnętrzny oraz ujawniania informacji, mające na celu wskazywanie i eliminowanie faktycznego i możliwego ryzyka związanego z obszarami dotkniętymi konfliktami i obszarami wysokiego ryzyka, aby zapobiec negatywnym skutkom związanym z pozyskiwaniem surowców lub ograniczyć te skutki;

e) „łańcuch dowodowy lub system identyfikowalności łańcucha dostaw” oznacza zapis szeregu podmiotów gospodarczych, w których posiadaniu znajdują się minerały i metale podczas ich przemieszczania się w łańcuchu dostaw;

f) „obszary dotknięte konfliktami i obszary wysokiego ryzyka” oznaczają obszary znajdujące się w stanie konfliktu zbrojnego lub niestabilne obszary pokonfliktowe, jak również obszary, na których zarządzanie i bezpieczeństwo są słabe lub nie istnieją, takie jak państwa upadłe, oraz na których odnotowuje się powszechne i regularne przypadki naruszeń prawa międzynarodowego, w tym naruszenia praw człowieka;

g) „ugrupowania zbrojne i siły bezpieczeństwa” oznaczają ugrupowania, o których mowa w załączniku II do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności;

h) „huty i rafinerie” oznaczają osoby fizyczne albo prawne prowadzące działalność w zakresie metalurgii ekstrakcyjnej w formach obejmujących poszczególne etapy przetwarzania mające na celu wyprodukowanie metalu z minerału;

i) „odpowiedzialne huty i rafinerie na świecie” oznaczają huty i rafinerie zlokalizowane w Unii lub poza nią i uznawane za spełniające wymogi niniejszego rozporządzenia;

j) „wyższy szczebel łańcucha dostaw” oznacza część łańcucha dostaw minerałów od miejsca wydobycia do hut i rafinerii włącznie;

k) „niższy szczebel łańcucha dostaw” oznacza część łańcucha dostaw metali od hut i rafinerii do produktu końcowego;

l) „unijny importer” oznacza osobę fizyczną lub prawną zgłaszającą minerały lub metale w celu dopuszczenia do swobodnego obrotu w rozumieniu art. 201 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 (⁷) lub każdą osobę fizyczną lub prawną, na rzecz której dokonuje się takiego zgłoszenia, wskazaną w danych 3/15 i 3/16 zgodnie z załącznikiem B do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446 (⁸);

m) „system należytej staranności w łańcuchu dostaw” lub „system należytej staranności” oznacza połączenie dobrowolnych procedur, narzędzi i mechanizmów należytej staranności w łańcuchu dostaw, obejmujących audyty przeprowadzane przez niezależny podmiot zewnętrzny, opracowanych i nadzorowanych przez rządy, organizacje branżowe lub grupy zainteresowanych organizacji;

n) „właściwe organy państw członkowskich” oznaczają organy wyznaczone przez państwa członkowskie zgodnie z art. 10, posiadające wiedzę specjalistyczną o surowcach, procesach przemysłowych oraz o prowadzeniu audytów;

o) „wytyczne OECD dotyczące należytej staranności” oznaczają wytyczne OECD dotyczące należytej staranności w zakresie odpowiedzialnych łańcuchów dostaw minerałów z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka (wydanie drugie, OECD 2013), w tym wszystkie załączniki i dodatki do tych wytycznych;

p) „mechanizm rozpatrywania skarg” oznacza mechanizm wczesnego ostrzegania w związku z wiedzą o ryzyku, umożliwiający każdej zainteresowanej stronie, w tym osobie zgłaszającej przypadki naruszenia, wyrażenie obaw dotyczących okoliczności wydobycia minerałów, handlu nimi, ich przetwórstwa i wywozu na obszarach dotkniętych konfliktami i obszarach wysokiego ryzyka;

q) „wzór polityki łańcucha dostaw” oznacza politykę łańcucha dostaw zgodną z załącznikiem II do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności określającym ryzyko wystąpienia znacznych negatywnych skutków, które mogą być związane z wydobyciem minerałów, handlem nimi, ich przetwórstwem i wywozem z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka;

r) „plan zarządzania ryzykiem” oznacza pisemną reakcję unijnych importerów na zidentyfikowane ryzyko w łańcuchu dostaw, opracowaną na podstawie załącznika III do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności;

s) „metale pochodzące z recyklingu” oznaczają produkty odzyskane od użytkowników końcowych lub produkty pokonsumpcyjne, lub złom z metali przetworzonych powstały podczas wytwarzania produktów, w tym nadmiarowe, zbędne, wadliwe i zezłomowane materiały metalowe, które zawierają metale rafinowane lub przetworzone nadające się do recyklingu w produkcji cyny, tantalu, wolframu lub złota. Na użytek niniejszej definicji za metale pochodzące z recyklingu nie uznaje się minerałów częściowo przetworzonych, nieprzetworzonych ani produktów ubocznych z innej rudy;

t) „produkt uboczny” oznacza minerał lub metal objęty zakresem niniejszego rozporządzenia, który został uzyskany przy przetwarzaniu minerału lub metalu nieobjętego zakresem niniejszego rozporządzenia, a którego nie uzyskano by bez przetworzenia minerału lub metalu głównego nieobjętego zakresem niniejszego rozporządzenia;

u) „możliwy do zweryfikowania czas” oznacza datę, którą można sprawdzić, kontrolując fizyczne odciski datowników na produkcie lub wykazy inwentarzowe.

Artykuł 3

Wypełnianie obowiązków w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw przez unijnych importerów

1. Unijni importerzy minerałów lub metali wypełniają obowiązki w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw określone w niniejszym rozporządzeniu i prowadzą dokumentację potwierdzającą wypełnianie tych obowiązków, w tym dokumentację dotyczącą wyników audytów przeprowadzonych przez niezależne podmioty zewnętrzne.

2. Właściwe organy państw członkowskich są odpowiedzialne za prowadzenie odpowiednich kontroli ex post zgodnie z art. 11.

3. Zgodnie z art. 8 ust. 1 zainteresowane strony mogą przedłożyć Komisji systemy należytej staranności w łańcuchu dostaw w celu ich uznania, by ułatwić unijnym importerom spełnianie odpowiednich wymogów określonych w art. 4-7.

Artykuł 4

Obowiązki w zakresie systemu zarządzania

Unijni importerzy minerałów lub metali:

a) przyjmują politykę łańcucha dostaw w odniesieniu do minerałów i metali, które mogą pochodzić z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka, i jednoznacznie przedstawiają dostawcom oraz podają do publicznej wiadomości aktualne informacje o tej polityce;

b) uwzględniają w swojej polityce łańcucha dostaw normy, według których mają zachowywać należytą staranność w łańcuchu dostaw, zgodne z normami określonymi we wzorze polityki łańcucha dostaw przedstawionym w załączniku II do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności;

c) organizują swoje wewnętrzne systemy zarządzania tak, aby wspierały należytą staranność w łańcuchu dostaw, przydzielając członkom kadry kierowniczej wyższego szczebla, w przypadku gdy unijny importer nie jest osobą fizyczną, obowiązek nadzorowania procesu należytej staranności w łańcuchu dostaw oraz przechowywania dokumentacji przez co najmniej pięć lat;

d) zacieśniają współpracę z dostawcami przez włączenie polityki łańcucha dostaw do umów i porozumień z dostawcami, zgodnie z załącznikiem II do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności;

e) wprowadzają mechanizm rozpatrywania skarg jako system wczesnego ostrzegania w związku z wiedzą o ryzyku lub zapewniają taki mechanizm w drodze uzgodnień dotyczących współpracy z innymi podmiotami gospodarczymi lub organizacjami lub przez ułatwienie korzystania z usług zewnętrznego eksperta lub organu, jak np. rzecznika;

f) w odniesieniu do minerałów utrzymują łańcuch dowodowy lub prowadzą system identyfikowalności łańcucha dostaw, który w oparciu o dokumentację zapewnia następujące informacje:

(i) opis minerału, w tym jego nazwa handlowa i rodzaj;

(ii) nazwa lub imię i nazwisko i adres dostawcy dostarczającego minerał do unijnego importera;

(iii) określenie państwa pochodzenia minerałów;

(iv) jeżeli dane te są dostępne – wskazanie daty wydobycia i ilości wyrażonych jako objętość lub masa;

(v) jeżeli minerały pochodzą z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka lub jeżeli unijny importer stwierdził inne czynniki ryzyka w łańcuchu dostaw wymienione w wytycznych OECD dotyczących należytej staranności, dodatkowe informacje – zgodnie ze szczegółowymi zaleceniami dla podmiotów gospodarczych działających na wyższym szczeblu łańcucha dostaw, określonymi w wytycznych OECD dotyczących należytej staranności – takie jak informacje o kopalni, z której pochodzi minerał, miejscach składowania, zbytu i przetwarzania minerałów, zapłaconych podatkach, opłatach i opłatach licencyjnych;

g) w odniesieniu do metali utrzymują łańcuch dowodowy lub prowadzą system identyfikowalności łańcucha dostaw, który w oparciu o dokumentację zapewnia następujące informacje:

(i) opis metalu, w tym jego nazwa handlowa i rodzaj;

(ii) nazwa lub imię i nazwisko i adres dostawcy dostarczającego metal do unijnego importera;

(iii) nazwy lub imiona i nazwiska i adresy hut i rafinerii w łańcuchu dostaw unijnego importera;

(iv) zapisy z audytów przeprowadzonych w hutach i rafineriach przez podmiot zewnętrzny lub dowód zgodności z systemem należytej staranności w łańcuchu dostaw, uznanym przez Komisję zgodnie z art. 8, jeżeli takie dane są dostępne;

(v) jeżeli zapisy, o których mowa w ppkt (iv), nie są dostępne:

– określenie państw pochodzenia minerałów w łańcuchu dostaw hut i rafinerii,

– jeżeli metale uzyskano z minerałów pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka lub jeżeli unijny importer stwierdził inne czynniki ryzyka w łańcuchu dostaw wymienione w wytycznych OECD dotyczących należytej staranności – dodatkowe informacje zgodnie ze szczególnymi zaleceniami określonymi w tych wytycznych dla podmiotów gospodarczych działających na niższym szczeblu łańcucha dostaw;

h) w odniesieniu do produktów ubocznych podają informacje potwierdzone dokumentacją, począwszy od punktu pochodzenia tych produktów ubocznych, tj. punktu, w którym po raz pierwszy oddzielono produkt uboczny od głównego minerału lub metalu nieobjętego zakresem niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 5

Obowiązki w zakresie zarządzania ryzykiem

1. Unijni importerzy minerałów:

a) identyfikują i ocenią ryzyko negatywnych skutków w swoim łańcuchu dostaw minerałów na podstawie informacji dostarczonych zgodnie z art. 4, w świetle norm ich polityki łańcucha dostaw, w sposób zgodny z załącznikiem II do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności oraz z zaleceniami w zakresie należytej staranności zawartymi w tych wytycznych;

b) wdrażają strategię reagowania na zidentyfikowane czynniki ryzyka, opracowaną tak, aby zapobiegać negatywnym skutkom lub ograniczać je przez:

(i) zgłaszanie wyznaczonym w tym celu członkom kadry kierowniczej wyższego szczebla ustaleń z oceny ryzyka w łańcuchu dostaw, jeżeli unijny importer nie jest osobą fizyczną;

(ii) przyjęcie środków zarządzania ryzykiem zgodnych z załącznikiem II do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności oraz z zaleceniami w zakresie należytej staranności zawartymi w tych wytycznych, z uwzględnieniem zdolności do wywierania wpływu na dostawców, którzy mogą najskuteczniej zapobiegać zidentyfikowanym czynnikom ryzyka lub ograniczać je, a w razie konieczności do podjęcia działań w celu wywarcia nacisku na tych dostawców, by umożliwić:

– kontynuację handlu przy jednoczesnym wprowadzeniu wymiernych działań na rzecz ograniczenia ryzyka,

– tymczasowe zawieszenie handlu przy jednoczesnym kontynuowaniu wymiernych działań na rzecz ograniczenia ryzyka, albo

– zakończenie współpracy z dostawcą po nieudanych próbach ograniczenia ryzyka;

(iii) wdrożenie planu zarządzania ryzykiem; monitorowanie i śledzenie wyników działań mających na celu ograniczenie ryzyka; składanie sprawozdań wyznaczonym do tego celu członkom kadry kierowniczej wyższego szczebla, jeżeli unijny importer nie jest osobą fizyczną, i rozważenie zawieszenia lub zakończenia współpracy z dostawcą po nieudanych próbach ograniczenia ryzyka;

(iv) przeprowadzenie dodatkowych ocen stanu faktycznego i ryzyka w odniesieniu do czynników ryzyka wymagających ograniczenia lub w następstwie zmiany okoliczności.

2. Jeżeli unijny importer minerałów prowadzi działania mające na celu ograniczenie ryzyka, kontynuując lub tymczasowo zawieszając handel, przeprowadza on konsultacje z dostawcami i zainteresowanymi stronami, których działania te dotyczą, w tym z organami administracji lokalnej i centralnej, organizacjami międzynarodowymi lub organizacjami społeczeństwa obywatelskiego oraz stronami trzecimi, których działania te dotyczą, a także uzgadnia strategię wymiernego ograniczenia ryzyka w ramach planu zarządzania ryzykiem.

3. Aby opracować w ramach planu zarządzania ryzykiem strategie ograniczania ryzyka uwzględniające konflikty i wysokie ryzyko, unijni importerzy minerałów opierają się na środkach i wskaźnikach określonych w załączniku III do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności oraz mierzą poziom stopniowej poprawy sytuacji.

4. Unijni importerzy metali identyfikują i oceniają, zgodnie z załącznikiem II do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności oraz ze szczególnymi zaleceniami zawartymi w tych wytycznych, czynniki ryzyka w swoim łańcuchu dostaw na podstawie dostępnych sprawozdań z audytów przeprowadzonych przez podmiot zewnętrzny w odniesieniu do hut i rafinerii w tym łańcuchu oraz, w stosownych przypadkach, na podstawie oceny praktyk należytej staranności tych hut i rafinerii. Te sprawozdania z audytów muszą być zgodne z art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia. W razie braku takich sprawozdań z audytów przeprowadzonych przez podmiot zewnętrzny w hutach i rafineriach w łańcuchu dostaw unijnych importerów metali wskazują oni i oceniają czynniki ryzyka w swoim łańcuchu dostaw w ramach własnego systemu zarządzania ryzykiem. W takich przypadkach unijni importerzy metali zlecają niezależnemu podmiotowi zewnętrznemu przeprowadzenie audytu należytej staranności w swoim łańcuchu dostaw zgodnie z art. 6.

5. W przypadku gdy unijni importerzy nie są osobami fizycznymi, unijni importerzy metali zgłaszają ustalenia z oceny ryzyka, o której mowa w ust. 4, wyznaczonym do tego celu członkom swojej kadry kierowniczej wyższego szczebla i wdrażają strategię reagowania opracowaną tak, by zapobiegać negatywnym skutkom lub je łagodzić, zgodnie z załącznikiem II do wytycznych OECD dotyczących należytej staranności oraz ze szczególnymi zaleceniami zawartymi w tych wytycznych.

Artykuł 6

Obowiązki w zakresie audytu przeprowadzanego przez podmiot zewnętrzny

1. Unijni importerzy minerałów lub metali zlecają niezależnemu podmiotowi zewnętrznemu przeprowadzenie audytu (zwanego dalej „audytem prowadzonym przez podmiot zewnętrzny”).

Taki audyt prowadzony przez podmiot zewnętrzny:

a) obejmuje swoim zakresem wszystkie rodzaje działalności, procesy i systemy unijnego importera wykorzystywane w celu zachowania należytej staranności w łańcuchu dostaw w odniesieniu do minerałów lub metali, w tym wprowadzony przez unijnego importera system zarządzania, jego zarządzanie ryzykiem i ujawnianie przez niego informacji, zgodnie, odpowiednio, z art. 4, 5 i 7;

b) ma na celu sprawdzenie zgodności praktyk unijnego importera w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw z art. 4, 5 i 7;

c) prowadzi do przedstawienia unijnemu importerowi zaleceń dotyczących poprawy jego praktyk należytej staranności w łańcuchu dostaw; oraz

d) spełnia zasady niezależności, kompetencji i rozliczalności audytu określone w wytycznych OECD dotyczących należytej staranności.

2. Unijni importerzy metali są zwolnieni z obowiązku zlecania podmiotowi zewnętrznemu przeprowadzenia audytu zgodnie z ust. 1, jeżeli przedstawią konkretne dowody, w tym sprawozdania z audytów przeprowadzonych przez podmioty zewnętrzne, potwierdzające, że wszystkie huty i rafinerie w ich łańcuchu dostaw spełniają wymogi niniejszego rozporządzenia.

Wymóg przedstawienia konkretnych dowodów uważa się za spełniony, jeżeli unijni importerzy metali wykażą, że pozyskują surowce wyłącznie od hut i rafinerii umieszczonych w wykazie Komisji zgodnie z art. 9.

Artykuł 7

Obowiązki w zakresie ujawniania informacji

1. Unijni importerzy minerałów lub metali udostępniają właściwym organom państwa członkowskiego wszelkie wyniki audytu przeprowadzonego przez podmiot zewnętrzny zgodnie z art. 6 lub dowód zgodności z systemem należytej staranności w łańcuchu dostaw, uznanym przez Komisję zgodnie z art. 8.

2. Unijni importerzy minerałów lub metali udostępniają swoim bezpośrednim nabywcom na niższym szczeblu łańcucha dostaw wszelkie informacje uzyskane i przechowywane w związku z zachowaniem należytej staranności w swoim łańcuchu dostaw, z należytym uwzględnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa i innych kwestii związanych z konkurencją.

3. Unijni importerzy minerałów lub metali corocznie w jak najszerszym zakresie, w tym w internecie, podają do wiadomości publicznej sprawozdanie dotyczące ich polityki należytej staranności w łańcuchu dostaw i praktyk odpowiedzialnego pozyskiwania surowców. Sprawozdanie to określa podjęte przez nich działania w celu wypełnienia obowiązków w zakresie ich systemu zarządzania, zgodnie z art. 4, i ich zarządzania ryzykiem, zgodnie z art. 5, a także zawiera podsumowanie audytów przeprowadzonych przez podmiot zewnętrzny, w tym nazwę lub imię i nazwisko audytora, z należytym uwzględnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa i innych kwestii związanych z konkurencją.

4. Jeżeli unijny importer może racjonalnie ustalić, że dane metale pochodzą wyłącznie z recyklingu lub złomowania, to z należytym uwzględnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa i innych kwestii związanych z konkurencją:

a) podaje swoje ustalenia do wiadomości publicznej; oraz

b) przy zachowaniu rozsądnego poziomu szczegółowości opisuje środki należytej staranności w łańcuchu dostaw zastosowane w celu dokonania tych ustaleń.

Artykuł 8

Uznawanie systemów należytej staranności w łańcuchu dostaw

1. Rządy, organizacje branżowe oraz grupy zainteresowanych organizacji (zwane dalej „właścicielami systemu”) mające systemy należytej staranności mogą przedłożyć Komisji wniosek o uznanie opracowanych i nadzorowanych przez nie systemów należytej staranności w łańcuchu dostaw. Do wniosku załącza się odpowiednie dowody i informacje.

2. Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 19, uzupełniające niniejsze rozporządzenie w celu określenia metodyki i kryteriów umożliwiających Komisji dokonanie oceny, czy systemy należytej staranności w łańcuchu dostaw ułatwiają spełnienie wymogów niniejszego rozporządzenia przez podmioty gospodarcze, i uznanie tych systemów.

3. Jeżeli na podstawie dowodów i informacji podanych zgodnie z ust. 1 oraz na podstawie metodyki i kryteriów uznawania określonych zgodnie z ust. 2 Komisja stwierdzi, że rzeczywiste wdrożenie systemu należytej staranności w łańcuchu dostaw przez unijnego importera minerałów lub metali umożliwia temu importerowi spełnienie wymogów niniejszego rozporządzenia, to przyjmuje akt wykonawczy w sprawie uznania danego systemu za równoważny z wymogami niniejszego rozporządzenia. Przed przyjęciem takich aktów wykonawczych Komisja w stosownych przypadkach zasięga opinii sekretariatu OECD.

Podejmując decyzję o uznaniu systemu należytej staranności, Komisja uwzględnia poszczególne objęte tym systemem praktyki branżowe oraz przyjęte w nim oparte na analizie ryzyka podejście i metodę identyfikowania obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka, a także wyszczególnione wyniki ich zastosowania. Te wyszczególnione wyniki ujawnia właściciel systemu.

Akty wykonawcze, o których mowa w niniejszym artykule w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 15 ust. 2.

4. W stosownych przypadkach Komisja sprawdza również okresowo, czy uznane systemy należytej staranności w łańcuchu dostaw nadal spełniają kryteria, na podstawie których przyjęto decyzję o uznaniu równoważności zgodnie z ust. 3.

5. Właściciel systemu należytej staranności w łańcuchu dostaw uznanego za równoważny zgodnie z ust. 3 bezzwłocznie informuje Komisję o wszelkich zmianach lub aktualizacjach tego systemu.

6. Jeżeli istnieją dowody na powtarzające się lub poważne przypadki niespełniania wymogów niniejszego rozporządzenia przez podmioty gospodarcze wdrażające system uznany zgodnie z ust. 3, Komisja bada, po zasięgnięciu opinii właściciela uznanego systemu, czy przypadki te wskazują na niedoskonałości w systemie.

7. Jeżeli Komisja stwierdzi niespełnianie wymogów niniejszego rozporządzenia lub niedoskonałości w uznanym systemie należytej staranności w łańcuchu dostaw, może wyznaczyć właścicielowi systemu odpowiedni termin na podjęcie działań naprawczych.

Jeżeli właściciel systemu nie podejmie niezbędnych działań naprawczych lub odmówi ich podjęcia, a Komisja ustaliła, że niespełnianie wymogów lub niedoskonałości, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zagraża zdolności unijnego importera wdrażającego system do spełnienia wymogów niniejszego rozporządzenia, lub jeżeli powtarzające się lub poważne przypadki niespełniania wymogów przez podmioty gospodarcze wdrażające system spowodowane są niedoskonałościami systemu, Komisja przyjmuje akt wykonawczy zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, wycofujący uznanie systemu.

8. Komisja tworzy i na bieżąco aktualizuje rejestr uznanych systemów należytej staranności w łańcuchu dostaw. Rejestr ten jest udostępniany publicznie w internecie.

Artykuł 9

Wykaz odpowiedzialnych hut i rafinerii na świecie

1. Komisja przyjmuje akty wykonawcze ustanawiające lub zmieniające wykaz nazw lub imion i nazwisk oraz adresów odpowiedzialnych hut i rafinerii na świecie.

Wykaz ten sporządza się z uwzględnieniem odpowiedzialnych hut i rafinerii na świecie objętych systemami należytej staranności w łańcuchu dostaw uznanymi przez Komisję zgodnie z art. 8 oraz informacji przedstawionych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 17 ust. 1.

2. Komisja dokłada wszelkich starań, by w wykazie, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, wskazać huty i rafinerie pozyskujące surowce przynajmniej częściowo z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka, w szczególności na podstawie informacji dostarczonych przez właścicieli systemów należytej staranności w łańcuchu dostaw uznanych zgodnie z art. 8.

3. Komisja ustanawia lub zmienia wykaz z wykorzystaniem wzoru określonego w załączniku II oraz zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 15 ust. 2. Przed przyjęciem wykazu w stosownych przypadkach zasięga opinii sekretariatu OECD.

4. W drodze aktu wykonawczego Komisja usuwa z wykazu nazwy lub imiona i nazwiska oraz adresy hut i rafinerii, które przestają być uznawane za odpowiedzialne na podstawie informacji otrzymanych zgodnie z art. 8 i art. 17 ust. 1. Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 15 ust. 2.

5. Komisja we właściwym czasie uaktualnia informacje zawarte w wykazie odpowiedzialnych hut i rafinerii na świecie oraz podaje te informacje do wiadomości publicznej, w tym w internecie.

Artykuł 10

Właściwe ograny państw członkowskich

1. Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ lub właściwe organy odpowiedzialne za stosowanie niniejszego rozporządzenia.

Państwa członkowskie przekazują Komisji nazwy i adresy właściwych organów do dnia 9 grudnia 2017 r. Państwa członkowskie informują Komisję o wszelkich zmianach nazw lub adresów właściwych organów.

2. Komisja podaje do wiadomości publicznej, w tym w internecie, wykaz właściwych organów z wykorzystaniem wzoru określonego w załączniku III. Komisja na bieżąco aktualizuje ten wykaz.

3. Właściwe organy państw członkowskich są odpowiedzialne za zapewnienie skutecznego i jednolitego wdrożenia niniejszego rozporządzenia w całej Unii.

Artykuł 11

Kontrole ex post dotyczące unijnych importerów

1. Właściwe organy państw członkowskich są odpowiedzialne za prowadzenie stosownych kontroli ex post w celu zapewnienia, że unijni importerzy minerałów lub metali wypełniają obowiązki określone w art. 4-7.

2. Kontrole ex post, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się przy zastosowaniu podejścia opartego na analizie ryzyka oraz w przypadkach gdy właściwy organ posiada istotne informacje dotyczące przestrzegania przepisów niniejszego rozporządzenia przez unijnego importera, w tym na podstawie uzasadnionych wątpliwości wyrażonych przez osoby trzecie.

3. Kontrole ex post, o których mowa w ust. 1, obejmują m.in.:

a) badanie wypełniania przez unijnego importera obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do należytej staranności w łańcuchu dostaw, w tym w zakresie systemu zarządzania, zarządzania ryzykiem, audytów przeprowadzanych przez niezależny podmiot zewnętrzny i ujawniania informacji;

b) badanie dokumentacji i zapisów wykazujących właściwe wykonywanie obowiązków, o których mowa w lit. a);

c) badanie dopełnienia obowiązków związanych z audytem zgodnie z zakresem, celem i zasadami określonymi w art. 6.

Kontrole ex post, o których mowa w ust. 1, powinny obejmować kontrole na miejscu, w tym w pomieszczeniach unijnego importera.

4. Unijni importerzy udzielają wszelkiej pomocy niezbędnej do ułatwienia przeprowadzenia kontroli ex post, o których mowa w ust. 1, w szczególności jeśli chodzi o dostęp do pomieszczeń oraz przedstawianie dokumentacji i zapisów.

5. Aby zapewnić jasny podział zadań i spójność działań właściwych organów państw członkowskich, Komisja przygotuje niewiążące wytyczne w postaci podręcznika zawierającego wyliczenie kolejnych kroków do wykonania przez właściwe organy państw członkowskich w czasie prowadzenia kontroli ex post, o których mowa w ust. 1. W stosownych przypadkach wytyczne te zawierają wzory dokumentów ułatwiające wdrożenie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 12

Zapisy z kontroli ex post dotyczących unijnych importerów

Właściwe ograny państw członkowskich przechowują zapisy z kontroli ex post, o których mowa w art. 11 ust. 1, określające w szczególności charakter i wyniki takich kontroli, a także zapisy dotyczące wszelkich wezwań do przeprowadzenia działań naprawczych, wydanych na podstawie art. 16 ust. 3.

Zapisy ze wszystkich kontroli ex post, o których mowa w art. 11 ust. 1, są przechowywane przez co najmniej pięć lat.

Artykuł 13

Współpraca i wymiana informacji

1. Właściwe organy państw członkowskich prowadzą wymianę informacji, w tym z odpowiednimi organami celnymi, w sprawach dotyczących należytej staranności w łańcuchu dostaw i przeprowadzonych kontroli ex post.

2. Właściwe organy państw członkowskich prowadzą z właściwymi organami innych państw członkowskich i z Komisją wymianę informacji dotyczących braków wykrytych podczas kontroli ex post, o których mowa w art. 11 ust. 1, oraz przepisów mających zastosowanie do naruszeń zgodnie z art. 16.

3. Współpraca na podstawie ust. 1 i 2 odbywa się w pełnym poszanowaniu dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁹) i rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁰) w odniesieniu do ochrony danych oraz w pełnym poszanowaniu rozporządzenia (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do ujawniania informacji poufnych.

Artykuł 14

Wytyczne

1. Aby zapewnić podmiotom gospodarczym, zwłaszcza małym i średnim przedsiębiorstwom, jasność i pewność oraz aby zapewnić spójność stosowanych przez nie działań, Komisja po zasięgnięciu opinii Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych i OECD przygotuje niewiążące wytyczne w postaci podręcznika dla podmiotów gospodarczych, wyjaśniając w nim, jak najlepiej stosować kryteria identyfikacji obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka. Podręcznik ten opiera się na definicji obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka podanej w art. 2 lit. f) niniejszego rozporządzenia i uwzględnia wytyczne OECD dotyczące należytej staranności w tej dziedzinie, w tym inne czynniki ryzyka w łańcuchu dostaw powodujące uruchomienie systemu ostrzegawczego, zdefiniowane w odpowiednich dodatkach do tych wytycznych.

2. Komisja korzysta z wiedzy ekspertów zewnętrznych w celu opracowania orientacyjnego, niewyczerpującego, regularnie aktualizowanego wykazu obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka. Wykaz ten opiera się na prowadzonej przez ekspertów zewnętrznych analizie podręcznika, o którym mowa w ust. 1, oraz dostępnych informacji, m.in. ze środowisk akademickich i systemów należytej staranności w łańcuchu dostaw. Unijni importerzy pozyskujący zasoby z obszarów niewymienionych w tym wykazie również zachowują odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie należytej staranności określonych w niniejszym rozporządzeniu.

Artykuł 15

Procedura komitetowa

1. Komisję wspomaga komitet. Komitet jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

W przypadku gdy opinia komitetu ma być uzyskana w drodze procedury pisemnej, procedura ta kończy się bez osiągnięcia rezultatu, gdy przed upływem terminu na wydanie opinii zdecyduje o tym przewodniczący komitetu lub wniesie o to większość zwykła członków komitetu.

Artykuł 16

Przepisy mające zastosowanie do naruszeń

1. Państwa członkowskie określają przepisy stosowane w przypadku naruszenia niniejszego rozporządzenia.

2. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o przepisach, o których mowa w ust. 1, a także powiadamiają ją bezzwłocznie o wszelkich zmianach tych przepisów.

3. W przypadku naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia właściwe organy państw członkowskich kierują do unijnego importera wezwanie do przeprowadzenia działań naprawczych.

Artykuł 17

Sprawozdawczość i przeglądy

1. Do dnia 30 czerwca każdego roku państwa członkowskie przedkładają Komisji sprawozdanie dotyczące wykonania niniejszego rozporządzenia, w szczególności dotyczące wezwań do przeprowadzenia działań naprawczych, wydanych przez ich właściwe organy zgodnie z art. 16 ust. 3, oraz sprawozdań z audytów przeprowadzonych przez podmiot zewnętrzny, udostępnionych zgodnie z art. 7 ust. 1.

2. Do dnia 1 stycznia 2023 r., a następnie co trzy lata, Komisja dokonuje przeglądu funkcjonowania i skuteczności niniejszego rozporządzenia. Przegląd ten uwzględnia skutki niniejszego rozporządzenia w terenie, w tym w odniesieniu do wspierania i kosztów odpowiedzialnego pozyskiwania minerałów objętych zakresem niniejszego rozporządzenia, pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka, a także wpływ niniejszego rozporządzenia na unijne podmioty gospodarcze, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa, oraz środki towarzyszące określone we wspólnym komunikacie z dnia 5 marca 2014 r. Komisja omawia sprawozdanie z przeglądu z Parlamentem Europejskim i Radą. Przegląd obejmuje niezależną ocenę odsetka unijnych podmiotów gospodarczych, które wprowadziły systemy należytej staranności, spośród łącznej liczby unijnych podmiotów gospodarczych działających na niższym szczeblu łańcucha dostaw obejmującego cynę, tantal, wolfram lub złoto. Przegląd zawiera ocenę odpowiedniości i wdrożenia tych systemów należytej staranności oraz skutków systemu unijnego w terenie, a także konieczności wprowadzenia dodatkowych środków obowiązkowych w celu zapewnienia mnożnikowego efektu łącznego rynku unijnego wystarczającego do powstania odpowiedzialnego światowego łańcucha dostaw minerałów.

3. Na podstawie ustaleń z przeglądu, o którym mowa w ust. 2, Komisja ocenia, czy właściwe organy państw członkowskich powinny mieć kompetencje do nakładania na unijnych importerów sankcji za ustawiczne niewywiązywanie się z obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu. W stosownych przypadkach Komisja może przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek ustawodawczy w tej sprawie.

Artykuł 18

Metoda obliczania progów

Jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, Komisja, na podstawie przedkładanych jej na żądanie przez państwa członkowskie informacji celnych o rocznym wolumenie przywozu dokonywanego na terytorium danego państwa członkowskiego przez poszczególnych unijnych importerów w podziale na kody Nomenklatury scalonej wymienione w załączniku I, wybiera najwyższy roczny wolumen przywozu na unijnego importera i kod Nomenklatury scalonej, odpowiadający przynajmniej 95 % łącznego rocznego wolumenu przywozu do Unii dla danego kodu Nomenklatury scalonej, stanowiący nowy próg do zamieszczenia w załączniku I. Komisja opiera się przy tym na informacjach dotyczących przywozu na każdego unijnego importera, dostarczonych przez państwa członkowskie za dwa poprzednie lata.

Artykuł 19

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 1 ust. 4 i 5 oraz w art. 8 ust. 2, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 8 czerwca 2017 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem okresu pięciu lat. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 1 ust. 5 i w art. 8 ust. 2, zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 1 ust. 4 i 5 oraz w art. 8 ust. 2, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa.

5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 1 ust. 4 lub 5, lub art. 8 ust. 2 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 20

Wejście w życie i rozpoczęcie stosowania

1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

2. Z wyjątkiem przepisów, o których mowa w ust. 3, niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 9 lipca 2017 r.

3. Art. 1 ust. 5, art. 3 ust. 1 i 2, art. 4–7, art. 8 ust. 6 i 7, art. 10 ust. 3, art. 11 ust. 1, 2, 3 i 4, art. 12 i 13, art. 16 ust. 3 oraz art. 17 stosuje się od dnia 1 stycznia 2021 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu dnia 17 maja 2017 r.

ZAŁĄCZNIK II

Wzór wykazu odpowiedzialnych hut i rafinerii na świecie, o którym mowa w art. 9

Kolumna A: Nazwy lub imiona i nazwiska hut i rafinerii w porządku alfabetycznym

Kolumna B: Adres huty lub rafinerii

Kolumna C: Oznaczenie *, jeżeli dana huta lub rafineria pozyskuje minerały pochodzące z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka

ZAŁĄCZNIK III

Wzór wykazu właściwych organów państw członkowskich, o którym mowa art. 10

Kolumna A: Nazwy państw członkowskich w porządku alfabetycznym

Kolumna B: Nazwa właściwego organu

Kolumna C: Adres właściwego organu