PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 81,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹),

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (²),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Dnia 12 grudnia 2012 r. Komisja przyjęła sprawozdanie w sprawie stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 (³). W sprawozdaniu Komisja stwierdza, że zasadniczo rozporządzenie funkcjonuje dobrze, jednak pożądane byłoby usprawnienie stosowania niektórych jego przepisów, aby zwiększyć skuteczność przeprowadzania transgranicznych postępowań upadłościowych. W związku z tym, że rozporządzenie to zostało kilkakrotnie zmienione i że potrzebne są dalsze zmiany, powinno ono zostać przekształcone, aby zwiększyć jego przejrzystość.

(2) Unia postawiła sobie cel w postaci stworzenia obszaru wolności, bezpieczeństwa oraz sprawiedliwości.

(3) Prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego wymaga skutecznego i sprawnego funkcjonowania transgranicznych postępowań upadłościowych. Przyjęcie niniejszego rozporządzenia jest konieczne dla osiągnięcia tego celu, który wchodzi w zakres współpracy sądowej w sprawach cywilnych w rozumieniu art. 81 Traktatu.

(4) Działalność przedsiębiorstw wykracza coraz częściej poza granice jednego państwa i podlega dlatego w coraz większym stopniu przepisom prawa Unii. Upadłość takich przedsiębiorstw ma także negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego i zachodzi potrzeba przyjęcia aktu prawa unijnego przewidującego koordynację działań, które mają zostać podjęte w stosunku do majątku niewypłacalnego dłużnika.

(5) Dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego niezbędne jest unikanie zachęt dla stron do przenoszenia majątku lub postępowania sądowego z jednego państwa członkowskiego do innego w celu uzyskania korzystniejszej sytuacji prawnej ze szkodą dla ogółu wierzycieli (tzw. forum shopping).

(6) Niniejsze rozporządzenie powinno obejmować przepisy określające jurysdykcję do wszczynania postępowań upadłościowych oraz do rozpatrywania pozwów wynikających bezpośrednio z postępowań upadłościowych i ściśle z nimi powiązanych. Niniejsze rozporządzenie powinno również zawierać przepisy o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń wydanych w takich postępowaniach oraz przepisy o prawie mającym zastosowanie do postępowań upadłościowych. Ponadto niniejsze rozporządzenie powinno ustanawiać zasady dotyczące koordynacji postępowań upadłościowych tego samego dłużnika lub kilku członków tej samej grupy przedsiębiorstw.

(7) Upadłości, układy i inne podobne postępowania, a także związane z takimi postępowaniami pozwy, są wyłączone z zakresu zastosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 (⁴). Postępowania te powinny być objęte zakresem zastosowania niniejszego rozporządzenia. W wykładni niniejszego rozporządzenia należy maksymalnie unikać luk regulacyjnych między oboma aktami. Przy czym sam fakt, że dane krajowe postępowanie nie figuruje w załączniku A do niniejszego rozporządzenia, nie powinien oznaczać, że postępowanie to jest objęte rozporządzeniem (UE) nr 1215/2012.

(8) Dla osiągnięcia poprawy skuteczności i efektywności postępowań upadłościowych o transgranicznych skutkach, jest niezbędne i właściwe, aby postanowienia dotyczące jurysdykcji, uznawania oraz prawa właściwego w tym zakresie zostały zawarte w akcie prawa unijnego, który jest wiążący dla państw członkowskich oraz bezpośrednio w nich stosowany.

(9) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do postępowań upadłościowych, które spełniają warunki określone w niniejszym rozporządzeniu, niezależnie od tego, czy dłużnik jest osobą fizyczną czy osobą prawną, przedsiębiorcą czy osobą niewykonującą działalności gospodarczej. Postępowania upadłościowe są wymienione wyczerpująco w załączniku A. W odniesieniu do krajowych postępowań wymienionych w załączniku A niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie bez dalszego badania przez sądy innego państwa członkowskiego, czy spełnione są warunki określone w niniejszym rozporządzeniu. Krajowe postępowania upadłościowe niewymienione w załączniku A nie powinny wchodzić w zakres zastosowania niniejszego rozporządzenia.

(10) Zakres zastosowania niniejszego rozporządzenia należy rozszerzyć na postępowania, które służą naprawie przedsiębiorstw dobrze rokujących pod względem gospodarczym, ale przeżywających trudności, oraz które dają przedsiębiorcom drugą szansę. Zakres zastosowania należy w szczególności rozszerzyć na postępowania, które przewidują restrukturyzację dłużnika na etapie, gdy zachodzi jedynie prawdopodobieństwo upadłości, i na postępowania, które pozostawiają dłużnikowi pełen lub częściowy zarząd jego majątkiem i sprawami. Zakres zastosowania należy też rozszerzyć na postępowania przewidujące umorzenie lub restrukturyzację długu konsumentów i osób samozatrudnionych, na przykład przez zredukowanie kwoty do zapłaty przez dłużnika lub przedłużenie przyznanego dłużnikowi okresu spłaty. Ponieważ takie postępowania nie muszą oznaczać powołania zarządcy, powinny być objęte niniejszym rozporządzeniem, jeżeli podlegają kontroli sądowej lub nadzorowi sądowemu. W tym kontekście termin „kontrola” powinien obejmować sytuacje, w których sąd interweniuje dopiero na skutek odwołania się wierzyciela lub innych zainteresowanych stron.

(11) Niniejsze rozporządzenie powinno także mieć zastosowanie do postępowań, w których przyznaje się tymczasowe zawieszenie rozpatrywania wniosków o egzekucję wnoszonych przez poszczególnych wierzycieli, jeżeli takie wnioski mogłyby niekorzystnie wpłynąć na negocjacje i zmniejszyć szanse na restrukturyzację przedsiębiorstwa dłużnika. Postępowania takie nie powinny mieć negatywnego skutku dla ogółu wierzycieli i, jeżeli nie da się osiągnąć porozumienia co do planu restrukturyzacji, powinny stanowić wstęp do innych postępowań objętych zakresem zastosowania niniejszego rozporządzenia.

(12) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do postępowań, których wszczęcie podlega podaniu do publicznej wiadomości po to, by wierzyciele mogli się o nich dowiedzieć i zgłosić swoje roszczenia – co stanowi przesłankę zbiorowego charakteru postępowania – oraz by mieli możliwość zaskarżenia jurysdykcji sądu, który wszczął postępowanie.

(13) W związku z tym z zakresu zastosowania niniejszego rozporządzenia należy wyłączyć poufne postępowania upadłościowe. W niektórych państwach członkowskich postępowania te mogą odgrywać ważną rolę, ale z uwagi na ich poufny charakter wierzyciel lub sąd znajdujący się w innym państwie członkowskim nie będzie w stanie się dowiedzieć o ich wszczęciu, przez co trudno będzie zapewnić uznawanie ich skutków w całej Unii.

(14) Postępowania zbiorowe objęte niniejszym rozporządzeniem powinny obejmować wszystkich lub znaczną część wierzycieli, którym dłużnik jest winien całość lub istotną część swoich niespłaconych długów, pod warunkiem że nie wpływa to na roszczenia tych wierzycieli, którzy nie uczestniczą w takim postępowaniu. Zakres zastosowania niniejszego rozporządzenia powinien także obejmować postępowania, w których biorą udział tylko pieniężni wierzyciele dłużnika. Postępowania nieobejmujące wszystkich wierzycieli dłużnika powinny służyć jego ratowaniu. Postępowania prowadzące do całkowitego ustania działalności dłużnika lub do likwidacji masy upadłościowej dłużnika powinny obejmować wszystkich jego wierzycieli. Ponadto fakt, że pewne postępowania upadłościowe osób fizycznych wyłączają w odniesieniu do określonych kategorii roszczeń, takich jak roszczenia alimentacyjne, możliwość umorzenia długu, nie powinien oznaczać, że postępowania takie nie są postępowaniami zbiorowymi.

(15) Niniejsze rozporządzenie powinno także mieć zastosowanie do postępowań, które w myśl prawa niektórych państw członkowskich są wszczynane i prowadzone przez pewien czas jako postępowanie o charakterze przejściowym lub tymczasowym, dopóki sąd nie orzeknie o kontynuowaniu takiego postępowania na zasadach ogólnych. Postępowania te, choć nazywane „przejściowymi”, powinny spełniać wszystkie inne wymogi niniejszego rozporządzenia.

(16) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do postępowań, które opierają się na prawie dotyczącym niewypłacalności. Jeżeli jednak postępowanie opiera się na ogólnym prawie spółek, które nie było tworzone wyłącznie do regulowania przypadków niewypłacalności, to nie należy uznawać, że postępowanie takie opiera się na prawie dotyczącym niewypłacalności. Podobnie cel polegający na zrestrukturyzowaniu długu nie powinien obejmować określonych postępowań, w których zadłużenie osoby fizycznej o bardzo niskim dochodzie i bardzo niskiej wartości majątku zostają umorzone, jeżeli taki rodzaj postępowania nie przewiduje w żadnym przypadku spłacenia wierzycieli.

(17) Niniejsze rozporządzenie powinno swoim zakresem zastosowania obejmować postępowania wszczynane, gdy dłużnik ma trudności niepieniężne, pod warunkiem że trudności te powodują realne i poważne zagrożenie dla jego obecnej lub przyszłej zdolności spłaty długów wymagalnych. Skala czasowa, w której należy oceniać takie zagrożenie, może wynosić kilka miesięcy, a nawet więcej, by uwzględnić sytuacje, w których dłużnik ma trudności niepieniężne stanowiące zagrożenie dla sytuacji jego przedsiębiorstwa, a w średniej perspektywie – dla jego płynności finansowej. Może tak być na przykład, gdy dłużnik utracił niezwykle ważne dla siebie zlecenie.

(18) Niniejsze rozporządzenie nie narusza zasad odzyskiwania pomocy państwa od niewypłacalnych przedsiębiorstw zgodnych z wykładnią zawartą w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

(19) Z zakresu zastosowania niniejszego rozporządzenia należy wyłączyć postępowania upadłościowe zakładów ubezpieczeń, instytucji kredytowych, przedsiębiorstw inwestycyjnych oraz innych firm, instytucji lub przedsiębiorstw objętych dyrektywą 2001/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁵), a także przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, gdyż podlegają one szczególnym unormowaniom, a krajowe organy nadzoru dysponują szerokimi uprawnieniami interwencyjnymi.

(20) Postępowania upadłościowe nie wymagają interwencji organu sądowego. Termin „sąd” w niniejszym rozporządzeniu powinien być zatem w niektórych przepisach rozumiany szeroko i obejmować każdą osobę lub organ uprawniony przez prawo krajowe do wszczęcia postępowania upadłościowego. Aby niniejsze rozporządzenie miało zastosowanie do danego postępowania (obejmującego działania prawne i formalności określone prawem), postępowanie to powinno nie tylko być zgodne z przepisami niniejszego rozporządzenia, ale również być oficjalnie uznawane i prawnie skuteczne w państwie członkowskim, w którym zostało ono wszczęte.

(21) Zarządcy są zdefiniowani w niniejszym rozporządzeniu i wymienieni w załączniku B. Zarządcy powoływani bez udziału organu sądowego powinni mieć w prawie krajowym odpowiednio uregulowany status i upoważnienie do działania w postępowaniach upadłościowych. W krajowych ramach regulacyjnych należy przewidzieć odpowiednie rozwiązania odnoszące się do potencjalnego konfliktu interesów.

(22) Niniejsze rozporządzenie uznaje fakt, że wskutek istotnych różnic w prawie materialnym nie byłoby praktyczne wprowadzenie uniwersalnego postępowania upadłościowego, które znalazłoby zastosowanie na obszarze całej Unii. Stosowanie bez wyjątku prawa państwa wszczęcia postępowania prowadziłoby wobec powyższego często do trudności. Dotyczy to przykładowo bardzo zróżnicowanych w państwach członkowskich przepisów krajowych o zabezpieczeniach wierzytelności. Również przywileje przysługujące w postępowaniu upadłościowym niektórym wierzycielom ukształtowane są w niektórych przypadkach w całkowicie różny sposób. Podczas kolejnego przeglądu niniejszego rozporządzenia konieczne będzie określenie dalszych środków, które zwiększą przywileje pracowników na szczeblu europejskim. Niniejsze rozporządzenie powinno uwzględnić takie zróżnicowane przepisy krajowe na dwa różne sposoby. Z jednej strony powinno ono przewidywać szczególne regulacje dotyczące prawa właściwego dla praw i stosunków prawnych o szczególnym znaczeniu (np. praw rzeczowych oraz umów o pracę). Z drugiej strony, obok głównego postępowania upadłościowego o zakresie uniwersalnym, powinny być dopuszczalne także krajowe postępowania obejmujące jedynie majątek znajdujący się w państwie ich wszczęcia.

(23) Niniejsze rozporządzenie pozwala na wszczęcie głównego postępowania upadłościowego w państwie członkowskim, w którym dłużnik posiada główny ośrodek swojej podstawowej działalności. Postępowanie to ma zakres uniwersalny, jego celem jest objęcie całego majątku dłużnika. W celu ochrony różnych interesów niniejsze rozporządzenie pozwala na wszczęcie równolegle z głównym postępowaniem upadłościowym wtórnych postępowań upadłościowych. Wtórne postępowanie upadłościowe może zostać wszczęte w państwie członkowskim, w którym dłużnik ma swój oddział. Skutki wtórnego postępowania upadłościowego ograniczone są tylko do majątku dłużnika znajdującego się w tym państwie. Bezwzględnie obowiązujące przepisy dotyczące koordynacji z głównym postępowaniem upadłościowym gwarantują niezbędną jednolitość postępowania w ramach Unii.

(24) Jeżeli główne postępowanie upadłościowe wobec osoby prawnej lub przedsiębiorstwa wszczęto w państwie członkowskim innym niż państwo ich siedziby statutowej, powinna istnieć możliwość wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego w państwie członkowskim siedziby statutowej, pod warunkiem że dłużnik prowadzi działalność gospodarczą za pomocą zasobów ludzkich i majątkowych w tym państwie, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

(25) Niniejsze rozporządzenie stosuje się tylko do postępowań dotyczących dłużników, których główny ośrodek podstawowej działalności znajduje się na obszarze Unii.

(26) Zasady jurysdykcji zawarte w niniejszym rozporządzeniu ustanawiają tylko jurysdykcję międzynarodową, co oznacza, że określają one państwo członkowskie, którego sądy mogą wszcząć postępowanie upadłościowe. Jurysdykcja miejscowa w tym państwie członkowskim powinna zostać określona zgodnie z jego prawem krajowym.

(27) Przed wszczęciem postępowania upadłościowego właściwy sąd powinien z urzędu sprawdzić, czy główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika lub oddział dłużnika faktycznie znajduje się na obszarze jego jurysdykcji.

(28) Ustalając, czy główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika jest możliwy do zweryfikowania dla osób trzecich, należy zwrócić szczególną uwagę na wierzycieli i ich percepcję tego, skąd dłużnik administruje swoją działalnością. Może to wymagać w razie przeniesienia głównego ośrodka podstawowej działalności konieczności poinformowania wierzycieli w odpowiednim czasie o nowej lokalizacji, z której dłużnik prowadzi działalność, na przykład przez zaznaczenie zmiany adresu w korespondencji handlowej lub przez ogłoszenie nowej lokalizacji innymi odpowiednimi środkami.

(29) W niniejszym rozporządzeniu należy zawrzeć szereg zabezpieczeń mających zapobiegać nielegalnemu lub nieuczciwemu wybieraniu sądu pod kątem korzystniejszej sytuacji prawnej (tzw. forum shopping).

(30) Zatem domniemania, że głównym ośrodkiem podstawowej działalności jest miejsce siedziby statutowej, główne miejsce prowadzenia działalności czy miejsce zwykłego pobytu, powinny mieć charakter wzruszalny; właściwy sąd państwa członkowskiego powinien starannie ocenić, czy główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika faktycznie znajduje się w danym państwie członkowskim. W przypadku przedsiębiorstwa powinna istnieć możliwość wzruszenia tego domniemania, jeżeli centralna administracja przedsiębiorstwa mieści się w innym państwie członkowskim niż jego siedziba statutowa i jeżeli całościowa ocena wszystkich istotnych okoliczności wykaże w sposób możliwy do zweryfikowania dla osób trzecich, że faktyczny główny ośrodek sprawowania zarządu i nadzoru nad przedsiębiorstwem oraz zarządzania jego interesami znajduje się w tym innym państwie członkowskim. W przypadku osoby fizycznej nieprowadzącej niezależnej działalności gospodarczej ani zawodowej powinna istnieć możliwość wzruszenia tego domniemania, na przykład gdy większość majątku dłużnika znajduje się poza państwem członkowskim miejsca jego zwykłego pobytu lub gdy można wykazać, że głównym motywem jego przeprowadzki było wystąpienie o wszczęcie postępowania upadłościowego w nowej jurysdykcji i że takie wystąpienie godziłoby materialnie w interesy wierzycieli, którzy prowadzili z dłużnikiem transakcje przed przeniesieniem.

(31) W tym samym celu – zapobiegania nielegalnemu lub nieuczciwemu wybieraniu sądu pod kątem korzystniejszej sytuacji prawnej – domniemanie, że głównym ośrodkiem podstawowej działalności jest miejsce siedziby statutowej, główne miejsce prowadzenia przez osobę działalności lub miejsce jej zwykłego pobytu, nie powinno mieć zastosowania, gdy – odpowiednio w przypadku przedsiębiorstwa, osoby prawnej lub osoby fizycznej prowadzącej niezależną działalność gospodarczą lub zawodową – dłużnik przeniósł swoją siedzibę statutową lub główne miejsce prowadzenia działalności do innego państwa członkowskiego w okresie trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, lub – w przypadku osoby fizycznej nieprowadzącej niezależnej działalności gospodarczej ani zawodowej – dłużnik przeniósł miejsce zwykłego pobytu do innego państwa członkowskiego w okresie sześciu miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego.

(32) We wszystkich przypadkach, jeżeli okoliczności sprawy budzą wątpliwości co do jurysdykcji danego sądu, sąd ten powinien zażądać od dłużnika dodatkowych dowodów na poparcie jego twierdzeń, a jeżeli prawo mające zastosowanie do postępowania upadłościowego na to zezwala – powinien umożliwić wierzycielom dłużnika przedstawienie stanowiska w kwestii jurysdykcji.

(33) W przypadku gdy sąd otrzymujący wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego uzna, że główny ośrodek podstawowej działalności nie znajduje się na obszarze jego jurysdykcji, nie powinien wszczynać głównego postępowania upadłościowego.

(34) Ponadto każdy wierzyciel dłużnika powinien dysponować skuteczną możliwością zaskarżenia orzeczenia o wszczęciu postępowania upadłościowego. O skutkach zaskarżenia orzeczenia o wszczęciu postępowania upadłościowego powinno rozstrzygać prawo krajowe.

(35) Sądy państwa członkowskiego, na terytorium którego wszczęto postępowanie upadłościowe, powinny posiadać jurysdykcję w zakresie rozpatrywania pozwów, które wynikają bezpośrednio z tego postępowania i są z nim ściśle powiązane. Pozwami tymi powinny być m.in. pozwy o stwierdzenie bezskuteczności czynności pozwanego w innych państwach członkowskich oraz pozwy w sprawie obowiązków pojawiających się w trakcie postępowania upadłościowego, takich jak wpłata zaliczki na poczet kosztów postępowania. Natomiast pozwy o wypełnienie obowiązków wynikających z umowy, którą dłużnik zawarł przed wszczęciem postępowania, nie wynikają bezpośrednio z tego postępowania. Gdy pozew wiąże się z innym pozwem mającym za podstawę ogólne prawo cywilne lub handlowe, zarządca powinien móc wnieść oba pozwy do sądów miejsca zamieszkania pozwanego, jeżeli uzna wniesienie pozwu do takiego sądu za skuteczniejsze rozwiązanie. Tak może na przykład się zdarzyć, gdy zarządca pragnie połączyć pozew w sprawie odpowiedzialności członka kadry kierowniczej mający za podstawę prawo dotyczące niewypłacalności z pozwem mającym za podstawę prawo spółek lub ogólne prawo deliktów.

(36) Sąd posiadający jurysdykcję dla wszczęcia głównego postępowania upadłościowego powinien być uprawniony od chwili złożenia wniosku o wszczęcie postępowania do zastosowania środków tymczasowych oraz zabezpieczających. Środki zabezpieczające, zarówno przed, jak i po rozpoczęciu postępowania upadłościowego, są ważne dla zapewnienia jego skuteczności. W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno przewidywać różne możliwości. Z jednej strony, sąd właściwy dla głównego postępowania upadłościowego powinien móc zastosować środki tymczasowe oraz zabezpieczające także w stosunku do przedmiotów majątkowych znajdujących się na terytorium innych państw członkowskich. Z drugiej strony, zarządca tymczasowo ustanowiony przed wszczęciem głównego postępowania upadłościowego powinien móc wystąpić w państwach członkowskich, w których znajduje się oddział dłużnika, o zastosowanie środków zabezpieczających przewidzianych przez prawo tych państw członkowskich.

(37) Przed wszczęciem głównego postępowania upadłościowego prawo do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego w państwie członkowskim, w którym dłużnik ma oddział, powinno przysługiwać tylko wierzycielom miejscowym i organom publicznym lub powinno być ograniczone do przypadków, w których prawo państwa członkowskiego, w którym dłużnik posiada główny ośrodek swojej podstawowej działalności, nie dopuszcza wszczęcia głównego postępowania upadłościowego. Powodem tego zawężenia jest potrzeba ograniczenia do niezbędnego minimum składania wniosków o wszczęcie postępowania ubocznego przed wszczęciem głównego postępowania upadłościowego.

(38) Po wszczęciu głównego postępowania upadłościowego niniejsze rozporządzenie nie ogranicza prawa do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego w państwie członkowskim, w którym dłużnik ma oddział. Zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym lub każda inna osoba uprawniona przez prawo krajowe danego państwa członkowskiego może wnosić o wszczęcie postępowania wtórnego.

(39) Niniejsze rozporządzenie powinno określać zasady ustalenia położenia majątku dłużnika i zasady te powinny mieć zastosowanie do ustalania, jaki majątek podlega postępowaniu głównemu, a jaki – wtórnemu, lub do sytuacji, w których występują prawa rzeczowe osób trzecich. Niniejsze rozporządzenie powinno w szczególności przewidywać, że patent europejski o jednolitym skutku, wspólnotowy znak towarowy oraz każde inne podobne prawo (jak np. wspólnotowe prawo do ochrony odmian roślin czy wzory wspólnotowe) powinny być obejmowane jedynie głównym postępowaniem upadłościowym.

(40) Oprócz ochrony miejscowych interesów, wtórne postępowanie upadłościowe może służyć także innym celom. Sytuacja taka może zaistnieć wtedy, gdy masa upadłościowa dłużnika jest zbyt złożona, aby zarządzać nią w całości, albo gdy różnice w właściwych systemach prawnych są tak duże, że mogą się pojawić trudności związane z rozszerzeniem skutków wynikających z prawa państwa wszczęcia postępowania na inne państwa członkowskie, w których znajduje się majątek. Z tego powodu zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym może złożyć wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego, jeżeli wymaga tego skuteczne zarządzanie masą upadłościową.

(41) Wtórne postępowanie upadłościowe może również spowodować trudności w skutecznym zarządzaniu masą upadłościową. Dlatego niniejsze rozporządzenie określa dwie konkretne sytuacje, w których sąd otrzymujący wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego powinien móc dokonać – na wniosek zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym – odroczenia lub odmowy wszczęcia takiego postępowania.

(42) Po pierwsze, niniejsze rozporządzenie daje zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym możliwość przedstawienia wierzycielom miejscowym zobowiązania zapewniającego, że będą oni traktowani tak samo, jak w sytuacji gdyby wtórne postępowanie upadłościowe zostało wszczęte. Zobowiązanie to musi spełnić wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, a w szczególności musi zostać zatwierdzone przez kwalifikowaną większość wierzycieli miejscowych. Jeżeli przedstawiono zobowiązanie, sąd otrzymujący wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego powinien móc odrzucić ten wniosek, jeżeli stwierdzi, że zobowiązanie to odpowiednio chroni podstawowe interesy wierzycieli miejscowych. Przy ocenie tych interesów sąd powinien uwzględnić fakt zatwierdzenia zobowiązania przez kwalifikowaną większość wierzycieli miejscowych.

(43) Na potrzeby przedstawienia wierzycielom miejscowym zobowiązania majątek i prawa znajdujące się w państwie członkowskim, w którym dłużnik ma oddział, powinny stanowić podkategorię masy upadłościowej i przy ich podziale lub przy podziale funduszów uzyskanych z ich likwidacji zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym powinien przestrzegać zasad kolejności zaspokajania, które przysługiwałyby wierzycielom miejscowym, gdyby w tym państwie członkowskim wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe.

(44) Do zatwierdzania zobowiązania powinno mieć odpowiednio zastosowanie prawo krajowe. W szczególności, gdy w prawie krajowym zasady głosowania nad przyjęciem planu restrukturyzacji wymagają uprzedniego zatwierdzenia roszczeń wierzycieli, roszczenia te należy uznać za zatwierdzone do celów głosowania w sprawie zobowiązania. Jeżeli w prawie krajowym istnieją różne procedury przyjmowania planów restrukturyzacji, państwa członkowskie powinny wskazać konkretną procedurę, która powinna obowiązywać w tym kontekście.

(45) Po drugie, jeżeli w głównym postępowaniu upadłościowym przyznano tymczasowe zawieszenie indywidualnych postępowań egzekucyjnych, niniejsze rozporządzenie powinno dawać sądowi możliwość tymczasowego zawieszenia wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego, aby zawieszenie przyznane w ramach głównego postępowania upadłościowego nie utraciło skuteczności. Sąd powinien móc przyznać tymczasowe wstrzymanie, jeżeli uzna, że istnieją właściwe środki dla ochrony podstawowych interesów wierzycieli miejscowych. W takim przypadku wszystkich wierzycieli, na których może mieć wpływ wynik negocjacji dotyczących planu restrukturyzacji, należy poinformować o negocjacjach i należy im umożliwić udział w nich.

(46) Aby zapewnić skuteczną ochronę interesów miejscowych, zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym nie powinien mieć możliwości nieuczciwego likwidowania ani przenoszenia masy upadłościowej znajdującej się w państwie członkowskim, w którym umieszczono oddział, zwłaszcza w celu przekreślenia szansy na skuteczne zaspokojenie takich interesów, jeżeli następnie zostało wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe.

(47) Niniejsze rozporządzenie nie powinno uniemożliwiać sądom państwa członkowskiego, w którym wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe, orzekania sankcji wobec kadry kierowniczej dłużnika za naruszanie obowiązków, pod warunkiem że sądy te posiadają jurysdykcję do rozstrzygania takich sporów na mocy danego prawa krajowego.

(48) Główne postępowanie upadłościowe i wtórne postępowanie upadłościowe mogą przyczynić się do skutecznego zarządzania masą upadłościową dłużnika lub do efektywnej likwidacji całego majątku, jeżeli istnieje odpowiednia współpraca między uczestnikami we wszystkich prowadzonych równolegle postępowaniach. Odpowiednia współpraca wymaga ścisłej współpracy poszczególnych zarządców i sądów, w szczególności poprzez wymianę wystarczającej ilości informacji. W celu zapewnienia wiodącej roli głównego postępowania upadłościowego zarządca w takim postępowaniu upadłościowym powinien posiadać szereg możliwości interweniowania w toczące się w tym samym czasie wtórne postępowanie upadłościowe. W szczególności zarządca powinien móc zaproponować plan restrukturyzacji lub układ bądź wystąpić o wstrzymanie likwidacji masy we wtórnym postępowaniu upadłościowym. W ramach współpracy zarządcy i sądy powinni uwzględniać najlepsze sposoby współpracy w sprawach dotyczących transgranicznej upadłości określone w zasadach i wytycznych komunikacji i współpracy, które zostały przyjęte przez europejskie i międzynarodowe organizacje działające w obszarze prawa dotyczącego niewypłacalności, a zwłaszcza odnośne wytyczne opracowane przez Komisję Narodów Zjednoczonych ds. Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL).

(49) W ramach takiej współpracy zarządcy i sądy powinni mieć możliwość zawierania umów i protokołów ułatwiających współpracę transgraniczną w kilku równoległych postępowaniach upadłościowych tego samego dłużnika lub członków tej samej grupy przedsiębiorstw w różnych państwach członkowskich, jeżeli nie jest to sprzeczne z przepisami mającymi zastosowanie do każdego z tych postępowań. Takie umowy i protokoły mogą mieć różne formy – pisemną lub ustną – oraz różny zakres zastosowania – od ogólnego po szczegółowy, a także mogą być zawierane przez różne strony. Zwykłe ogólne umowy mogą akcentować potrzebę ścisłej współpracy między stronami, nie odnosząc się do konkretnych kwestii, natomiast bardziej szczegółowe, konkretniejsze umowy mogą określać zasady prowadzenia kilku równoległych postępowań upadłościowych i mogą być zatwierdzane przez sądy biorące udział w postępowaniu, gdy wymaga tego prawo krajowe. Mogą odzwierciedlać zgodę stron na podjęcie lub powstrzymanie się od podjęcia pewnych kroków lub działań.

(50) Podobnie sądy różnych państw członkowskich mogą współpracować poprzez koordynację powoływania zarządców. W tym kontekście sądy mogą powołać jednego zarządcę dla kilku postępowań upadłościowych tego samego dłużnika lub upadłości różnych członków grupy przedsiębiorstw, pod warunkiem że nie jest to sprzeczne z przepisami mającymi zastosowanie do każdego z tych postępowań, a zwłaszcza z ewentualnymi wymogami co do kwalifikacji i licencji zarządcy.

(51) W niniejszym rozporządzeniu należy zapewnić skuteczne prowadzenie postępowań upadłościowych poszczególnych przedsiębiorstw wchodzących w skład grupy przedsiębiorstw.

(52) Jeżeli wszczęto postępowania upadłościowe kilku przedsiębiorstw z tej samej grupy, powinna istnieć odpowiednia współpraca między stronami uczestniczącymi w tych postępowaniach. Poszczególni zarządcy i poszczególne sądy powinni zatem mieć podobny obowiązek wzajemnej współpracy i komunikacji, jak zarządcy i sądy uczestniczący w głównym i wtórnym postępowaniu upadłościowym dotyczących tego samego dłużnika. Współpraca między zarządcami nie powinna szkodzić interesom wierzycieli w poszczególnych postępowaniach, powinna natomiast służyć znalezieniu rozwiązania wykorzystującego synergie całej grupy.

(53) Wprowadzenie przepisów o postępowaniu upadłościowym grup przedsiębiorstw nie powinno ograniczać możliwości sądu, by wszcząć postępowanie upadłościowe kilku przedsiębiorstw należących do tej samej grupy w jednej jurysdykcji, jeżeli uzna, że główny ośrodek podstawowej działalności tych przedsiębiorstw znajduje się w jednym państwie członkowskim. W takich przypadkach sąd powinien również móc powołać w stosownych przypadkach tego samego zarządcę we wszystkich odnośnych postępowaniach upadłościowych, pod warunkiem że nie jest to sprzeczne z przepisami mającymi do nich zastosowanie.

(54) Aby jeszcze bardziej poprawić koordynowanie postępowania upadłościowego członków grupy przedsiębiorstw i umożliwić skoordynowaną restrukturyzację grupy, niniejsze rozporządzenie powinno wprowadzić proceduralne zasady koordynowania postępowania upadłościowego członków grupy przedsiębiorstw. W takiej koordynacji należy dążyć do zapewnienia sprawnej koordynacji, a równocześnie uszanować odrębną osobowość prawną każdego z członków grupy.

(55) Zarządca powołany w postępowaniu upadłościowym, wszczętym względem członka grupy przedsiębiorstw, powinien móc wystąpić o wszczęcie grupowego postępowania koordynacyjnego. Niemniej jeżeli tego wymaga prawo mające zastosowanie do niewypłacalności, zarządca powinien przed złożeniem takiego wniosku uzyskać konieczne upoważnienie. We wniosku powinien określić zasadnicze elementy koordynacji, w szczególności opis planu koordynacyjnego, propozycję co do osoby, którą należy powołać na koordynatora, oraz zarys szacunkowych kosztów koordynacji.

(56) Aby grupowe postępowanie koordynacyjne miało charakter dobrowolny, uczestniczący zarządcy powinni móc zgłosić w określonymi terminie sprzeciw co do swojego udziału w postępowaniu. Aby uczestniczący zarządcy mogli podjąć przemyślaną decyzję co do udziału w grupowym postępowaniu koordynacyjnym, powinni zostać na wczesnym etapie poinformowani o zasadniczych elementach koordynacji. Niemniej każdy zarządca, który pierwotnie zgłosił sprzeciw wobec objęcia jego postępowania grupowym postępowaniem koordynacyjnym, powinien móc później wystąpić o uwzględnienie jego postępowania w postępowaniu koordynacyjnym. Koordynator powinien wtedy zdecydować, czy wniosek jest dopuszczalny. Każdy zarządca, w tym zarządca występujący z wnioskiem, powinien otrzymać informację o decyzji koordynatora i powinien mieć możliwość zaskarżenia tej decyzji przed sądem, który wszczął grupowe postępowanie koordynacyjne.

(57) Grupowe postępowanie koordynacyjne powinno zawsze mieć na celu łatwiejsze prowadzenie postępowań upadłościowych członków grupy i nieść ogólnie pozytywne skutki dla wierzycieli. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem zapewnić, aby sąd otrzymujący wniosek o grupowe postępowanie koordynacyjne dokonał oceny pod kątem tych kryteriów, zanim zostanie wszczęte grupowe postępowanie koordynacyjne.

(58) Koszty grupowego postępowania koordynacyjnego nie powinny górować nad płynącymi z niego korzyściami. Dlatego konieczne jest, aby koszty koordynacji – i udział w tych kosztach przypadający na każdego członka grupy – były stosowne, proporcjonalne i racjonalne oraz by były ustalane zgodnie z prawem krajowym państwa członkowskiego, w którym wszczęto grupowe postępowanie koordynacyjne. Uczestniczący zarządcy powinni także móc kontrolować te koszty już na wczesnym etapie postępowania. Jeżeli tego wymaga prawo krajowe, kontrolowanie kosztów na wczesnym etapie postępowania może wymagać od zarządcy, by wystąpił o zgodę do sądu lub zgromadzenia wierzycieli.

(59) Jeżeli koordynator uzna, że wykonywanie jego zadań wiąże się z kosztami znacznie większymi niż pierwotny koszt szacunkowy, a w każdym przypadku – gdy koszty te przekraczają 10 % kosztów szacunkowych, koordynator powinien otrzymać na przekroczenie tych kosztów zgodę sądu, który wszczął grupowe postępowanie koordynacyjne. Przed wydaniem decyzji sąd, który wszczął grupowe postępowanie koordynacyjne, powinien zapewnić możliwość bycia wysłuchanymi uczestniczącym zarządcom, tak by umożliwić im wyrażenie swojego zdania na temat zasadności wniosku koordynatora.

(60) W przypadku członków grupy przedsiębiorstw, którzy nie uczestniczą w grupowym postępowaniu koordynacyjnym, niniejsze rozporządzenie powinno także przewidywać alternatywny mechanizm pozwalający na skoordynowaną restrukturyzację grupy. Zarządca powołany w postępowaniu upadłościowym członka grupy przedsiębiorstw powinien móc wystąpić o wstrzymanie każdej czynności związanej z likwidacją masy upadłościowej w postępowaniach wszczętych względem innych członków grupy, którzy nie podlegają grupowemu postępowaniu koordynacyjnemu. Możliwość wystąpienia o takie wstrzymanie powinna istnieć tylko wtedy, gdy przedstawiono plan restrukturyzacji dla odnośnych członków grupy, gdy plan taki jest korzystny dla wierzycieli w postępowaniu, w stosunku do którego wystąpiono o wstrzymanie, oraz gdy wstrzymanie takie jest konieczne, by plan mógł zostać właściwie zrealizowany.

(61) Niniejsze rozporządzenie nie powinno uniemożliwiać państwom członkowskim ustanawiania krajowych przepisów uzupełniających przepisy o współpracy, komunikacji i koordynacji dotyczące upadłości członków grupy przedsiębiorstw, określone w niniejszym rozporządzeniu, pod warunkiem że takie krajowe przepisy obejmą swoim zakresem zastosowania tylko jurysdykcję krajową, a ich stosowanie nie umniejszy skuteczności przepisów określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(62) Przepisy o współpracy, komunikacji i koordynacji w razie upadłości członków grupy przedsiębiorstw określone w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć zastosowanie tylko wtedy, gdy postępowania względem różnych członków tej samej grupy przedsiębiorstw wszczęto w co najmniej dwóch państwach członkowskich.

(63) Każdy wierzyciel mający miejsce zwykłego pobytu, miejsce zamieszkania lub siedzibę statutową w Unii powinien być uprawniony do zgłoszenia swoich wierzytelności w każdym postępowaniu upadłościowym wszczętym w Unii względem majątku jego dłużnika. Powinno to także mieć zastosowanie do organów podatkowych i instytucji ubezpieczenia społecznego. Niniejsze rozporządzenie nie powinno uniemożliwiać zarządcy zgłoszenia wierzytelności w imieniu pewnych grup wierzycieli, na przykład pracowników, jeżeli przewiduje to prawo krajowe. Aby jednak zapewnić równe traktowanie wierzycieli, podział funduszów powinien być skoordynowany. Każdy wierzyciel powinien móc zatrzymać to, co otrzymał w toku postępowania upadłościowego, lecz powinien być uprawniony do udziału w podziale całości majątku w innym postępowaniu tylko pod warunkiem że wierzyciele będący w tej samej sytuacji uzyskali tę samą część swoich wierzytelności.

(64) Ważne jest, by wierzyciele mający miejsce zwykłego pobytu, miejsce zamieszkania lub siedzibę statutową w Unii byli informowani o wszczęciu postępowania upadłościowego względem majątku ich dłużnika. Aby zapewnić sprawne przekazywane informacji wierzycielom, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1393/2007 (⁶) nie powinno mieć zastosowania w sytuacjach, w których niniejsze rozporządzenie mówi o obowiązku informowania wierzycieli. Stosowanie standardowych formularzy dostępnych we wszystkich językach urzędowych instytucji Unii powinno ułatwić wierzycielom zgłaszanie wierzytelności w postępowaniach wszczętych w innym państwie członkowskim. Skutki złożenia niekompletnego standardowego formularza powinny być regulowane przez prawo krajowe.

(65) Niniejsze rozporządzenie powinno przewidywać bezpośrednie uznanie orzeczeń dotyczących wszczęcia, prowadzenia oraz zakończenia postępowań upadłościowych wchodzących w jego zakres zastosowania oraz orzeczeń wydanych w bezpośrednim związku z takimi postępowaniami upadłościowymi. Automatyczne uznanie powinno zatem oznaczać, że skutki wynikające z postępowania na podstawie prawa państwa członkowskiego, w którym wszczęto postępowanie, rozciągają się na wszystkie inne państwa członkowskie. Uznawanie orzeczeń wydanych przez sądy państw członkowskich powinno się opierać na zasadzie wzajemnego zaufania. W tym celu przyczyny odmowy uznania powinny być ograniczone do niezbędnego minimum. Według tej zasady powinien również być rozwiązany każdy spór w sytuacji, w której sądy dwóch państw członkowskich uważają się za właściwe do wszczęcia głównego postępowania upadłościowego. Orzeczenie sądu, który jako pierwszy wszczął postępowanie powinno zostać uznane w pozostałych państwach członkowskich, bez możliwości badania orzeczenia sądu przez te państwa członkowskie.

(66) W zakresie swojej regulacji niniejsze rozporządzenie powinno określić jednolite normy kolizyjne zastępujące – w zakresie ich zastosowania – krajowe przepisy prawa prywatnego międzynarodowego. O ile nie postanowiono inaczej, zastosowanie powinno znaleźć prawo państwa członkowskiego wszczęcia postępowania (lex concursus). Powyższa norma kolizyjna powinna dotyczyć zarówno głównego postępowania upadłościowego, jak i postępowań miejscowych. Lex concursus określa wszystkie procesowe i materialne skutki postępowania upadłościowego w odniesieniu do dotkniętych nimi osób oraz stosunków prawnych. Określa ono wszystkie przesłanki wszczęcia, prowadzenia oraz zakończenia postępowania upadłościowego.

(67) Automatyczne uznanie postępowania upadłościowego, do którego co do zasady stosuje się prawo państwa wszczęcia postępowania może kolidować z przepisami innych państw członkowskich o dokonywaniu czynności prawnych. W celu ochrony zaufania oraz pewności obrotu w państwach członkowskich innych niż państwo wszczęcia postępowania należy przewidzieć szereg wyjątków od ogólnej zasady.

(68) Szczególna potrzeba wprowadzenia regulacji odstępującej od stosowania prawa państwa wszczęcia postępowania istnieje w przypadku praw rzeczowych, jako że prawa te mają szczególne znaczenie dla udzielania kredytu. Ustanowienie, skuteczność i zakres praw rzeczowych powinny być zatem z reguły określane zgodnie z prawem miejsca położenia rzeczy i nie powinny zostać naruszone przez wszczęcie upadłościowego. Uprawniony z tytułu prawa rzeczowego powinien w dalszym ciągu móc dochodzić swojego prawa wyłączenia z masy lub odrębnego zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. W przypadku, gdy na składnikach majątkowych znajdujących się w państwie członkowskim istnieją prawa rzeczowe przewidziane prawem miejsca ich położenia, ale główne postępowanie upadłościowe prowadzone jest w innym państwie członkowskim, zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym powinien być uprawniony do zgłoszenia wniosku o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego w państwie, w którym istnieją prawa rzeczowe, o ile dłużnik ma tam oddział. Jeżeli wtórne postępowanie upadłościowe nie zostanie wszczęte, wszelka nadwyżka ze zbycia składnika majątkowego obciążonego prawem rzeczowym powinna zostać przekazana zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym.

(69) Niniejsze rozporządzenie przewiduje kilka sytuacji, w których sąd może wstrzymać wszczęcie postępowania lub wstrzymać postępowanie egzekucyjne. Żadne takie wstrzymanie nie powinno mieć wpływu na prawa rzeczowe wierzycieli lub stron trzecich.

(70) Jeżeli zgodnie z prawem państwa wszczęcia postępowania nie jest dopuszczalne potrącenie wierzytelności, wierzyciel powinien mimo to być uprawniony do potrącenia, jeżeli jest ono możliwe zgodnie z prawem właściwym dla wierzytelności niewypłacalnego dłużnika. W ten sposób potrącenie otrzyma pewnego rodzaju funkcję gwarancyjną opierającą się na przepisach prawnych, z których zastosowaniem dany wierzyciel mógł się liczyć w momencie powstania wierzytelności.

(71) Potrzeba szczególnej ochrony zachodzi również w przypadku systemów płatności oraz rynków finansowych, na przykład w odniesieniu do występujących w takich systemach umów o kompensowanie oraz klauzul nettingu, jak również zbywania papierów wartościowych oraz zabezpieczeń ustanawianych dla takich operacji, w szczególności zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 98/26/WE (⁷). Operacje takie powinny dlatego podlegać wyłącznie prawu, które stosuje się do danego systemu lub rynku. Celem tego prawa jest zapobieżenie w przypadku upadłości jednej ze stron operacji możliwości zmiany mechanizmów płatności i rozliczania operacji przewidzianych w systemach płatności i rozrachunku lub na regulowanych rynkach finansowych państw członkowskich. Dyrektywa 98/26/WE zawiera przepisy szczególne, które powinny mieć pierwszeństwo przed ogólnymi zasadami zawartymi w niniejszym rozporządzeniu.

(72) W celu ochrony pracowników oraz stosunków pracy, skutki postępowania upadłościowego na utrzymanie lub zakończenie stosunków pracy, jak i na prawa i obowiązki wszystkich stron takiego stosunku pracy, powinny być określone przez prawo właściwe dla danej umowy o pracę zgodnie z ogólnymi normami kolizyjnymi. Ponadto, gdy zakończenie stosunku pracy wymaga zgody sądu lub organu administracyjnego, jurysdykcję do wydawania takiej zgody powinno zachować państwo członkowskie, w którym mieści się oddział dłużnika, nawet jeżeli w tym państwie członkowskim nie wszczęto postępowania upadłościowego. Wszelkie pozostałe kwestie w zakresie prawa dotyczącego niewypłacalności – przykładowo, czy roszczenia pracowników są chronione przez ich uprzywilejowanie oraz zakres takiego uprzywilejowania – są określane przez prawo państwa członkowskiego, w którym wszczęto postępowanie upadłościowe (główne lub wtórne) z wyjątkiem przypadków, gdy w celu uniknięcia wtórnego postępowania upadłościowego przedstawiono zobowiązanie zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(73) Prawem mającym zastosowanie do wpływu postępowania upadłościowego na wszelkie zawisłe postępowania sądowe lub polubowne, które dotyczą przedmiotu lub prawa wchodzącego w skład masy upadłościowej dłużnika, powinno być prawo państwa członkowskiego, w którym toczy się postępowanie sądowe lub w którym ma siedzibę organ polubowny. Zasada ta nie powinna jednak wpływać na krajowe przepisy o uznawaniu i egzekwowaniu wyroków sądu polubownego.

(74) W odniesieniu do niektórych przepisów niniejszego rozporządzenia należy przewidzieć konieczną elastyczność, tak aby uwzględnić szczególne zasady procesowe systemów sądowych niektórych państw członkowskich. Dlatego zawarte w niniejszym rozporządzeniu odniesienia do powiadomienia dokonywanego przez organ sądowy państwa członkowskiego powinny obejmować – gdy zasady procesowe państwa członkowskiego tego wymagają – także nakaz takiego organu sądowego, by dokonać tego powiadomienia.

(75) Ze względów gospodarczych zasadnicza treść orzeczenia o wszczęciu postępowania powinna zostać – na wniosek zarządcy – ogłoszona w państwie członkowskim innym niż państwo sądu, który wydał to orzeczenie. Jeżeli w danym państwie członkowskim istnieje oddział dłużnika, tego rodzaju ogłoszenie powinno być obowiązkowe. W żadnym przypadku ogłoszenie nie powinno być jednak warunkiem wstępnym uznania zagranicznego postępowania.

(76) Aby poprawić informowanie odpowiednich wierzycieli i sądów oraz zapobiec wszczynaniu równoległych postępowań upadłościowych, państwa członkowskie powinny mieć obowiązek ogłaszania w publicznie dostępnych rejestrach elektronicznych odpowiednich informacji o sprawach dotyczących transgranicznej upadłości. Aby ułatwić dostęp do takich informacji wierzycielom i sądom mającym miejsce zamieszkania lub siedzibę w innych państwach członkowskich, należy w niniejszym rozporządzeniu przewidzieć wzajemne połączenie takich rejestrów upadłości za pośrednictwem europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość”. Państwa członkowskie powinny móc ogłaszać odpowiednie informacje w kilku rejestrach oraz powinna istnieć możliwość podłączenia więcej niż jednego rejestru z danego państwa członkowskiego.

(77) Niniejsze rozporządzenie powinno określać minimalny zakres informacji, które należy ogłaszać w rejestrach upadłości. Nie należy uniemożliwiać państwom członkowskim zamieszczania dodatkowych informacji. W przypadku gdy dłużnik jest osobą fizyczną, powinien istnieć obowiązek wskazania w rejestrach upadłości wyłącznie numeru wpisu do rejestru, jeżeli dłużnik prowadzi niezależną działalność gospodarczą lub zawodową. Ten numer wpisu do rejestru należy rozumieć jako indywidulany numer wpisu jego niezależnej działalności gospodarczej lub zawodowej do rejestru handlowego, jeżeli dotyczy.

(78) Dla wierzycieli ważne są informacje o określonych aspektach postępowania upadłościowego, takie jak termin zgłaszania wierzytelności lub termin zaskarżania orzeczeń. Nie należy jednak w niniejszym rozporządzeniu zobowiązywać państw członkowskich do indywidualnego obliczania tych terminów. Należy umożliwić państwom członkowskim wypełnienie ich obowiązków przez zamieszczenie hiperłączy do europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość”, na którym będą podane klarowne informacje o zasadach obliczania tych terminów.

(79) Aby zapewnić odpowiednią ochronę informacji o osobach fizycznych, które nie prowadzą niezależnej działalności gospodarczej ani zawodowej, państwa członkowskie powinny móc uzależnić dostęp do tych informacji od dodatkowych kryteriów wyszukiwania, takich jak osobisty numer identyfikacyjny dłużnika, adres, data urodzenia lub terytorialna jurysdykcja sądu, albo uzależnić go od wystąpienia z wnioskiem do właściwego organu lub od weryfikacji, czy istnieje zasadna potrzeba dostępu do tych informacji.

(80) Państwom członkowskim należy także zezwolić, aby w swoich rejestrach upadłości nie zamieszczały informacji o osobach fizycznych nieprowadzących niezależnej działalności gospodarczej ani zawodowej. W takich przypadkach państwa członkowskie powinny zapewnić, aby odpowiednie informacje zostały przekazane wierzycielom w indywidualnym powiadomieniu i aby postępowania nie miały wpływu na roszczenia wierzycieli, którzy tych informacji nie otrzymali.

(81) Może zaistnieć sytuacja, że niektóre zainteresowane osoby nie wiedzą o wszczęciu postępowania upadłościowego i w dobrej wierze działają w sposób sprzeczny z nowymi okolicznościami. W celu ochrony takich osób, które nie wiedząc o wszczęciu zagranicznego postępowania dokonują zapłaty do rąk dłużnika, chociaż powinni oni byli dokonać zapłaty do rąk zagranicznego zarządcy, powinno zostać przewidziane, że taka zapłata zwalnia ze zobowiązania.

(82) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (⁸).

(83) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych ani zasad uznanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. W szczególności niniejsze rozporządzenie ma promować stosowanie art. 8, 17 i 47 dotyczących, odpowiednio, ochrony danych osobowych, prawa własności oraz prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu.

(84) Do przetwarzania danych osobowych w ramach niniejszego rozporządzenia mają zastosowanie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 95/46/WE (⁹) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 45/2001 (¹⁰).

(85) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla rozporządzenia Rady (EWG, Euratom) nr 1182/71 (¹¹).

(86) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast – ze względu na stworzenie ram prawnych dla właściwego przeprowadzania transgranicznych postępowań upadłościowych – możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(87) Zgodnie z art. 3 i art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do od przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Zjednoczone Królestwo i Irlandia poinformowały o chęci uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.

(88) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje.

(89) Skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię dnia 27 marca 2013 r. (¹²),

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres zastosowania

1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do publicznych postępowań zbiorowych – w tym do postępowań przejściowych – określonych w prawie dotyczącym niewypłacalności i w których do celów naprawczych, celów restrukturyzacji długu, reorganizacji lub likwidacji:

a) całkowicie lub częściowo odebrano dłużnikowi zarząd majątkiem i powołano zarządcę;

b) majątek i sprawy dłużnika poddano kontroli sądowej lub nadzorowi sądowemu; lub

c) na podstawie orzeczenia sądu lub z mocy prawa zostaje przyznane tymczasowe wstrzymanie indywidualnego postępowania egzekucyjnego, by umożliwić negocjacje między dłużnikiem a jego wierzycielami, pod warunkiem że w postępowaniach, w których przyznano tymczasowe wstrzymanie egzekucji, przewidziane zostaną właściwe środki dla ochrony ogółu wierzycieli, oraz, jeżeli nie nastąpi porozumienie, postępowania te poprzedzają jedno z postępowań, o których mowa w lit. a) lub b).

Jeżeli postępowania, o których mowa w niniejszym ustępie, można wszcząć w sytuacji, w której zachodzi jedynie prawdopodobieństwo niewypłacalności, ich celem musi być uniknięcie niewypłacalności dłużnika lub uniknięcie ustania jego działalności gospodarczej.

Postępowania, o których mowa w niniejszym ustępie, są wymienione w załączniku A.

2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do postępowań, o których mowa w ust. 1, które dotyczą:

a) zakładów ubezpieczeń;

b) instytucji kredytowych;

c) przedsiębiorstw inwestycyjnych i innych przedsiębiorstw, instytucji i spółek, o ile są one objęte dyrektywą 2001/24/WE; lub

d) przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia:

1) „postępowanie zbiorowe” oznacza postępowanie obejmujące wszystkich lub znaczną część wierzycieli dłużnika, pod warunkiem że w tym ostatnim przypadku postępowanie nie wpływa na roszczenia wierzycieli nieobjętych postępowaniem;

2) „przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania” oznaczają przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE (¹³) oraz alternatywne fundusze inwestycyjne (AFI) w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE (¹⁴);

3) „dłużnik sprawujący zarząd własny” oznacza dłużnika, wobec którego wszczęto postępowanie upadłościowe, ale niekoniecznie powodujące wyznaczenie zarządcy lub całkowite przeniesienie praw i obowiązków co do zarządzania majątkiem dłużnika na zarządcę, przez co dłużnik zachowuje całkowity lub przynajmniej częściowy zarząd swoim majątkiem i swoimi sprawami;

4) „postępowanie upadłościowe” oznacza postępowanie wymienione w załączniku A;

5) „zarządca” oznacza osobę lub podmiot, których zadaniem – także w postępowaniu przejściowym – jest:

(i) sprawdzenie i uznanie wierzytelności zgłoszonych w postępowaniu upadłościowym;

(ii) reprezentowanie zbiorowego interesu wierzycieli;

(iii) zarządzanie w całości lub w części majątkiem, co do którego odebrano zarząd dłużnikowi;

(iv) przeprowadzenie likwidacji majątku, o którym mowa w ppkt (iii); lub

(v) nadzorowanie zarządu własnego dłużnika.

Wykaz osób i podmiotów, o których mowa w akapicie pierwszym, znajduje się w załączniku B;

6) „sąd” oznacza:

(i) w art. 1 ust. 1 lit. b) i c), art. 4 ust. 2, art. 5 i 6, art. 21 ust. 3, art. 24 ust. 2 lit. j), art. 36 i 39 oraz art. 61– 77 organ sądowy państwa członkowskiego;

(ii) we wszystkich pozostałych artykułach – organ sądowy lub inny właściwy organ państwa członkowskiego uprawniony do wszczęcia postępowania upadłościowego, do potwierdzenia takiego wszczęcia lub do wydawania orzeczeń w toku takiego postępowania;

7) „orzeczenie o wszczęciu postępowania upadłościowego” obejmuje:

(i) orzeczenie właściwego sądu o wszczęciu postępowania upadłościowego lub o potwierdzeniu wszczęcia takiego postępowania; oraz

(ii) orzeczenie sądu o powołaniu zarządcy;

8) „chwila wszczęcia postępowania” oznacza chwilę, z którą orzeczenie o wszczęciu postępowania upadłościowego staje się skuteczne, niezależnie od tego, czy jest ono prawomocne;

9) „państwo członkowskie, w którym znajduje się przedmiot majątkowy” oznacza:

(i) w przypadku akcji imiennych w spółkach, innych niż te, o których mowa w ppkt (ii) – państwo członkowskie, na którego terytorium swoją siedzibę statutową ma spółka, która wyemitowała akcje;

(ii) w przypadku instrumentów finansowych, do których tytuł prawny jest potwierdzony wpisem w rejestrze lub na rachunku utrzymywanym przez pośrednika lub w jego imieniu („zdematerializowany papier wartościowy”) – państwo członkowskie, w którym prowadzony jest rejestr, w którym dokonano tych wpisów, lub rachunek, na który dokonano tych wpisów;

(iii) w przypadku środków pieniężnych na rachunkach w instytucji kredytowej – państwo członkowskie wskazane w numerze IBAN danego rachunku, a w przypadku środków pieniężnych na rachunkach w instytucji kredytowej nieposiadającej numeru IBAN – państwo członkowskie, w którym mieści się centralna administracja instytucji kredytowej prowadzącej rachunek, a jeżeli rachunek prowadzi filia, agencja czy inna placówka – państwo członkowskie, w którym ta filia, agencja czy inna placówka się mieści;

(iv) w przypadku przedmiotów oraz praw, co do których własność lub tytuł prawny wpisywany jest do publicznego rejestru innego niż określony w ppkt (i) – państwo członkowskie, którego właściwości podlega prowadzenie tego rejestru;

(v) w przypadku patentów europejskich – państwo członkowskie, względem którego patent został udzielony;

(vi) w przypadku praw autorskich i praw pokrewnych – państwo członkowskie, na którego terytorium właściciel takich praw ma miejsce zwykłego pobytu lub siedzibę statutową;

(vii) w przypadku przedmiotów materialnych innych niż określone w ppkt (i)– (iv) – państwo członkowskie, na którego terytorium dany przedmiot się znajduje;

(viii) w przypadku roszczeń przeciwko osobie trzeciej innych niż roszczenia dotyczące majątku określonego w ppkt (iii) – państwo członkowskie, na którego terytorium osoba trzecia zobowiązana do ich zaspokojenia ma główny ośrodek swojej podstawowej działalności w rozumieniu art. 3 ust. 1;

10) „oddział” oznacza każde miejsce działalności, w którym dłużnik wykonuje lub w ostatnich trzech miesiącach przed złożeniem wniosku o wszczęcie głównego postępowania upadłościowego wykonywał przy wykorzystaniu zasobów ludzkich i majątkowych działalność gospodarczą niemającą charakteru tymczasowego;

11) „wierzyciel miejscowy” oznacza wierzyciela, którego roszczenia przeciwko dłużnikowi powstały w związku z działalnością lub są związane z działalnością oddziału znajdującego się w innym państwie członkowskim niż państwo członkowskie, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika;

12) „wierzyciel zagraniczny” oznacza wierzyciela, którego miejsce zwykłego pobytu, miejsce zamieszkania lub siedziba statutowa znajduje się w innym państwie członkowskim niż państwo wszczęcia postępowania, w tym organy podatkowe i organy ubezpieczenia społecznego państwa członkowskiego;

13) „grupa przedsiębiorstw” oznacza jednostkę dominującą i jej wszystkie jednostki zależne;

14) „jednostka dominująca” oznacza jednostkę, która bezpośrednio albo pośrednio kontroluje co najmniej jedną jednostkę zależną. Jednostka sporządzająca skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE (¹⁵) jest uznawana za jednostkę dominującą.

Artykuł 3

Jurysdykcja międzynarodowa

1. Sądy państwa członkowskiego, na którego terytorium znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika, posiadają jurysdykcję do wszczęcia postępowania upadłościowego („główne postępowanie upadłościowe”). Głównym ośrodkiem podstawowej działalności jest miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jako takie jest rozpoznawalne dla osób trzecich.

W przypadku spółki lub osoby prawnej domniemywa się, wobec braku dowodu przeciwnego, że głównym ośrodkiem ich podstawowej działalności jest miejsce siedziby statutowej. Domniemanie takie ma zastosowanie tylko wtedy, gdy siedziba statutowa nie została przeniesiona do innego państwa członkowskiego w okresie trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego.

W przypadku osoby fizycznej prowadzącej niezależną działalność gospodarczą lub zawodową domniemywa się, wobec braku dowodu przeciwnego, że głównym ośrodkiem jej podstawowej działalności jest główne miejsce wykonywania tej działalności. Domniemanie takie ma zastosowanie tylko wtedy, gdy główne miejsce wykonywania działalności nie zostało przeniesione do innego państwa członkowskiego w okresie trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego.

W przypadku każdej innej osoby fizycznej domniemywa się, wobec braku dowodu przeciwnego, że głównym ośrodkiem jej podstawowej działalności jest miejsce zwykłego pobytu tej osoby. Domniemanie takie ma zastosowanie tylko wtedy, gdy miejsce zwykłego pobytu nie zostało przeniesione do innego państwa członkowskiego w okresie sześciu miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego.

2. Jeżeli dłużnik ma główny ośrodek swojej podstawowej działalności na terytorium państwa członkowskiego, sądy innego państwa członkowskiego są uprawnione do wszczęcia postępowania upadłościowego tylko wtedy, gdy dłużnik ma na terytorium tego innego państwa członkowskiego swój oddział. Skutki tego postępowania są ograniczone do majątku dłużnika znajdującego się na terytorium tego ostatniego państwa członkowskiego.

3. W przypadku wszczęcia postępowania upadłościowego zgodnie z ust. 1 każde postępowanie wszczęte później zgodnie z ust. 2 jest wtórnym postępowaniem upadłościowym.

4. Uboczne postępowanie upadłościowe, o którym mowa w ust. 2, można wszcząć przed wszczęciem głównego postępowania upadłościowego zgodnie z ust. 1 jedynie w przypadku gdy:

a) wszczęcie postępowania upadłościowego zgodnie z ust. 1 jest niemożliwe ze względu na wymagania przewidziane w prawie państwa członkowskiego, na którego terytorium znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika; lub

b) o wszczęcie ubocznego postępowania upadłościowego wnosi:

(i) wierzyciel, którego roszczenia powstały w związku z działalnością lub są związane z działalnością oddziału znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego, w którym wnosi się o wszczęcie postępowania ubocznego; lub

(ii) organ publiczny, który w myśl prawa państwa członkowskiego na terytorium którego znajduje się oddział ma prawo wnosić o wszczęcie postępowania upadłościowego.

W przypadku wszczęcia głównego postępowania upadłościowego postępowanie uboczne staje się wtórnym postępowaniem upadłościowym.

Artykuł 4

Badanie jurysdykcji

1. Sąd, do którego wpłynął wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego, ustala z urzędu, czy posiada jurysdykcję zgodnie z art. 3. W orzeczeniu o wszczęciu postępowania upadłościowego określa się podstawy jurysdykcji sądu, a w szczególności, czy wynika ona z art. 3 ust. 1 czy z art. 3 ust. 2.

2. Niezależnie od ust. 1, jeżeli postępowanie upadłościowe wszczyna się zgodnie z prawem krajowym bez orzeczenia sądu, państwo członkowskie może powierzyć zarządcy powołanemu w takim postępowaniu upadłościowym zbadanie, czy państwo członkowskie, w którym zawisł wniosek o wszczęcie postępowania, posiada jurysdykcję zgodnie z art. 3. Jeżeli wspomniane państwo członkowskie posiada jurysdykcję, zarządca określa w decyzji o wszczęciu postępowania podstawy jurysdykcji, a w szczególności, czy wynika ona z art. 3 ust. 1 czy z art. 3 ust. 2.

Artykuł 5

Sądowa kontrola orzeczenia o wszczęciu głównego postępowania upadłościowego

1. Dłużnik lub każdy wierzyciel może zaskarżyć przed sądem orzeczenie o wszczęciu głównego postępowania upadłościowego, powołując się na podstawy dotyczące jurysdykcji.

2. Orzeczenie o wszczęciu głównego postępowania upadłościowego może zostać zaskarżone przez strony inne niż określone w ust. 1 lub z powodów innych niż brak jurysdykcji, jeżeli tak przewiduje prawo krajowe.

Artykuł 6

Jurysdykcja w sprawach wynikających bezpośrednio z postępowania upadłościowego i ściśle z nim powiązanych

1. Sądy państwa członkowskiego, na którego terytorium wszczęto zgodnie z art. 3 postępowanie upadłościowe, mają jurysdykcję w sprawach wynikających bezpośrednio z tego postępowania i z nim ściśle powiązanych, takich jak sprawa o stwierdzenie bezskuteczności czynności prawnej.

2. Jeżeli powództwo w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest powiązane z powództwem w sprawach cywilnych i handlowych wniesionym przeciwko temu samemu pozwanemu, zarządca może wnieść oba pozwy do sądów państwa członkowskiego, na którego terytorium pozwany ma miejsce zamieszkania lub – jeżeli pozew wniesiono przeciwko kilku pozwanym – do sądów państwa członkowskiego, na którego terytorium którykolwiek z nich ma miejsce zamieszkania, pod warunkiem że sądy te posiadają jurysdykcję na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1215/2012.

Akapit pierwszy ma zastosowanie do dłużnika sprawującego zarząd własny, pod warunkiem że prawo krajowe pozwala dłużnikowi sprawującemu zarząd własny wnosić pozwy na rzecz masy upadłościowej.

3. Do celów ust. 2 sprawy uznaje się za powiązane, jeżeli związek między nimi jest tak ścisły, że celowe jest ich łączne rozpatrzenie i rozstrzygnięcie, tak by uniknąć ryzyka zapadnięcia sprzecznych orzeczeń w odrębnych postępowaniach.

Artykuł 7

Prawo właściwe

1. O ile niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, dla postępowania upadłościowego i jego skutków właściwe jest prawo państwa członkowskiego, w którym zostaje wszczęte postępowanie („państwo wszczęcia postępowania”).

2. Prawo państwa wszczęcia postępowania określa przesłanki wszczęcia postępowania upadłościowego, sposób jego prowadzenia i zakończenia. W szczególności określa ono:

a) dłużników, w stosunku do których może być prowadzone postępowanie upadłościowe;

b) mienie wchodzące w skład masy upadłościowej oraz sposób postępowania z mieniem nabytym przez dłużnika po wszczęciu postępowania upadłościowego;

c) uprawnienia dłużnika i zarządcy;

d) przesłanki skuteczności potrącenia;

e) skutki postępowania upadłościowego co do niewykonanych umów dłużnika;

f) wpływ postępowania upadłościowego na środki dochodzenia praw przez poszczególnych wierzycieli, z wyłączeniem zawisłych postępowań sądowych;

g) jakie wierzytelności mogą być zgłoszone do masy upadłościowej dłużnika oraz sposób postępowania z wierzytelnościami powstałymi po wszczęciu postępowania upadłościowego;

h) zasady zgłaszania, weryfikacji i uznania wierzytelności;

i) zasady podziału środków uzyskanych z likwidacji majątku, kolejność zaspokojenia wierzytelności oraz prawa wierzycieli, którzy po wszczęciu postępowania upadłościowego zostali częściowo zaspokojeni na podstawie prawa rzeczowego lub wskutek potrącenia;

j) przesłanki oraz skutki zakończenia postępowania upadłościowego, w szczególności w drodze układu;

k) prawa wierzycieli po zakończeniu postępowania upadłościowego;

l) kto ponosi koszty postępowania upadłościowego łącznie z poniesionymi wydatkami;

m) zasady dotyczące nieważności, zaskarżania lub względnej bezskuteczności czynności prawnych dokonanych ze szkodą dla ogółu wierzycieli.

Artykuł 8

Prawa rzeczowe osób trzecich

1. Wszczęcie postępowania upadłościowego nie narusza praw rzeczowych wierzycieli lub osób trzecich na materialnych lub niematerialnych, ruchomych lub nieruchomych składnikach majątku dłużnika – zarówno na określonych przedmiotach, jak i na zbiorze nieokreślonych przedmiotów o zmiennym składzie – które w chwili wszczęcia postępowania znajdują się na terytorium innego państwa członkowskiego.

2. Prawa, o których mowa w ust. 1, oznaczają w szczególności:

a) prawo zbycia lub polecenia zbycia rzeczy w celu uzyskania zaspokojenia roszczenia z dochodów ze sprzedaży lub przychodów z tych rzeczy, w szczególności tytułem zastawu lub hipoteki;

b) wyłączne prawo ściągania należności, w szczególności prawo gwarantowane przez prawo zastawu w odniesieniu do należności lub poprzez przewłaszczenie należności przez gwarancje;

c) prawo roszczenia do rzeczy lub wymóg przywrócenia do stanu poprzedniego przez każdego, kto je posiada lub z nich korzysta sprzecznie z życzeniem strony do tego uprawnionej;

d) prawo rzeczowe do pobierania pożytków z rzeczy.

3. Wpisane do publicznego rejestru i skuteczne wobec osób trzecich uprawnienie do uzyskania prawa rzeczowego w rozumieniu ust. 1, jest traktowane jako prawo rzeczowe.

4. Ust. 1 nie narusza nieważności, zaskarżalności lub względnej bezskuteczności czynności prawnej zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. m).

Artykuł 9

Potrącenie

1. Wszczęcie postępowania upadłościowego nie narusza uprawnienia wierzyciela do potrącenia swoich wierzytelności z wierzytelnościami dłużnika, jeżeli potrącenie takie jest dopuszczalne zgodnie z prawem właściwym dla wierzytelności niewypłacalnego dłużnika.

2. Ust. 1 nie narusza nieważności, zaskarżalności lub względnej bezskuteczności czynności prawnej zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. m).

Artykuł 10

Zastrzeżenie własności

1. Wszczęcie postępowania upadłościowego przeciwko kupującemu przedmiot majątkowy nie narusza praw sprzedawcy z tytułu zastrzeżenia własności, jeżeli przedmiot ten w chwili wszczęcia postępowania znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo wszczęcia postępowania.

2. Wszczęcie postępowania upadłościowego przeciwko sprzedawcy przedmiotu majątkowego po jego dostarczeniu nie uzasadnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy sprzedaży i nie stoi na przeszkodzie nabyciu własności przez kupującego, jeżeli przedmiot ten w chwili wszczęcia postępowania znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo wszczęcia postępowania.

3. Ust. 1 i 2 nie naruszają nieważności, zaskarżalności lub względnej bezskuteczności czynności prawnej zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. m).

Artykuł 11

Umowa dotycząca nieruchomości

1. Skutki postępowania upadłościowego co do umowy uprawniającej do nabycia lub korzystania z nieruchomości podlegają wyłącznie prawu państwa członkowskiego, na którego terytorium jest położona ta nieruchomość.

2. Sąd wszczynający główne postępowanie upadłościowe posiada jurysdykcję do wydania zgody na rozwiązanie lub zmianę umów, o których mowa w niniejszym artykule, jeżeli:

a) prawo państwa członkowskiego mające zastosowanie do tych umów wymaga, by umowy te można było rozwiązać lub zmienić jedynie za zgodą sądu wszczynającego postępowanie upadłościowe; oraz

b) w tym państwie członkowskim nie wszczęto żadnego postępowania upadłościowego.

Artykuł 12

Systemy płatności oraz rynki finansowe

1. Bez uszczerbku dla art. 8, skutki postępowania upadłościowego co do praw i obowiązków uczestników systemu płatności lub rozrachunku albo rynku finansowego podlegają wyłącznie prawu państwa członkowskiego właściwemu dla danego systemu lub rynku.

2. Ust. 1 nie narusza nieważności, zaskarżalności lub względnej bezskuteczności zapłaty lub operacji zgodnie z prawem właściwym dla odpowiedniego systemu płatności lub rynku finansowego.

Artykuł 13

Umowa o pracę

1. Skutki postępowania upadłościowego co do umowy o pracę oraz stosunku pracy podlegają wyłącznie prawu państwa członkowskiego właściwemu dla umowy o pracę.

2. Sądy państwa członkowskiego, w którym można wszcząć wtórne postępowanie upadłościowe, zachowują jurysdykcję do wydania zgody na rozwiązanie lub zmianę umów, o których mowa w niniejszym artykule, nawet jeżeli w tym państwie członkowskim nie wszczęto żadnego postępowania upadłościowego.

Akapit pierwszy ma zastosowanie również do organu, który na mocy prawa krajowego jest właściwy do wydania zgody na rozwiązanie lub zmianę umów, o których mowa w niniejszym artykule.

Artykuł 14

Skutki co do praw podlegających wpisowi do rejestru

Skutki postępowania upadłościowego co do praw dłużnika do nieruchomości oraz statku wodnego lub powietrznego, podlegających wpisowi do publicznego rejestru, podlegają prawu państwa członkowskiego, którego właściwości podlega prowadzenie tego rejestru.

Artykuł 15

Patenty europejskie o jednolitym skutku oraz wspólnotowe znaki towarowe

Do celów niniejszego rozporządzenia patent europejski o jednolitym skutku, wspólnotowy znak towarowy oraz każde inne podobne prawo ustanowione na podstawie przepisów Unii może zostać objęte wyłącznie postępowaniem, o którym mowa w art. 3 ust. 1.

Artykuł 16

Czynności prawne dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli

Art. 7 ust. 2 lit. m) nie ma zastosowania w wypadku, gdy osoba, która odniosła korzyść z czynności dokonanej z pokrzywdzeniem ogółu wierzycieli wykaże, że:

a) czynność ta podlega prawu innego państwa członkowskiego niż państwa wszczęcia postępowania; oraz

b) prawo tego państwa członkowskiego nie pozwala żadnymi środkami zaskarżyć tej czynności prawnej w odnośnej sprawie.

Artykuł 17

Ochrona nabywców – stron trzecich

Jeżeli dłużnik w drodze odpłatnej czynności prawnej dokonanej po wszczęciu postępowania upadłościowego rozporządza:

a) nieruchomością;

b) statkiem wodnym lub powietrznym zarejestrowanym w rejestrze publicznym; lub

c) papierami wartościowymi, dla których istnienia wymagany jest wpis do rejestru określonego przepisami prawa;

skuteczność tej czynności prawnej podlega prawu państwa, na terytorium którego znajduje się nieruchomość lub którego właściwości podlega prowadzenie tego rejestru.

Artykuł 18

Wpływ postępowania upadłościowego na zawisłe postępowania sądowe lub postępowanie polubowne

Wpływ postępowania upadłościowego na zawisłe postępowania sądowe lub postępowania polubowne, które dotyczą przedmiotu lub prawa wchodzącego w skład masy upadłościowej dłużnika, podlega wyłącznie prawu państwa członkowskiego, w którym toczy się postępowanie sądowe lub w którym ma siedzibę organ polubowny.

ROZDZIAŁ II

UZNANIE POSTĘPOWAŃ UPADŁOŚCIOWYCH

Artykuł 19

Zasada

1. Orzeczenie o wszczęciu postępowania upadłościowego wydane przez sąd państwa członkowskiego posiadający jurysdykcję zgodnie z art. 3 podlega uznaniu we wszystkich pozostałych państwach członkowskich z chwilą, gdy orzeczenie to stanie się skuteczne w państwie wszczęcia postępowania.

Zasadę określoną w akapicie pierwszym stosuje się również w przypadku, gdy w stosunku do dłużnika ze względu na jego właściwości w innych państwach członkowskich nie może zostać wszczęte postępowanie upadłościowe.

2. Uznanie postępowania, o którym mowa w art. 3 ust. 1, nie stoi na przeszkodzie wszczęciu przez sąd innego państwa członkowskiego postępowania, o którym mowa w art. 3 ust. 2. W tym wypadku postępowanie wszczęte na podstawie art. 3 ust. 2 jest wtórnym postępowaniem upadłościowym w rozumieniu rozdziału III.

Artykuł 20

Skutki uznania

1. Orzeczenie o wszczęcie postępowania upadłościowego, o którym mowa w art. 3 ust. 1, wywołuje w każdym innym państwie członkowskim, bez potrzeby dopełnienia jakichkolwiek formalności, skutki, które wynikają z prawa państwa wszczęcia postępowania, o ile niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej oraz dopóki w tym innym państwie członkowskim nie zostanie wszczęte postępowanie, o którym mowa art. 3 ust. 2.

2. Skutki postępowania, o którym mowa w art. 3 ust. 2, nie mogą zostać podważone w innych państwach członkowskich. Jakiekolwiek ograniczenie praw wierzycieli, w szczególności odroczenie płatności lub zwolnienie z długu wskutek postępowania wywiera skutek co do majątku znajdującego się na terytorium innego państwa członkowskiego tylko w odniesieniu do wierzycieli, którzy wyrazili na to zgodę.

Artykuł 21

Uprawnienia zarządcy

1. Zarządca powołany przez sąd posiadający jurysdykcję zgodnie z art. 3 ust. 1 może wykonywać na terytorium innego państwa członkowskiego wszystkie uprawnienia przysługujące mu na podstawie prawa państwa wszczęcia postępowania, o ile w tym innym państwie członkowskim nie zostało wszczęte żadne inne postępowanie upadłościowe ani nie został zastosowany – wskutek wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego – przeciwny temu środek zabezpieczający. Z zastrzeżeniem art. 8 i 10 zarządca może w szczególności usuwać majątek dłużnika z terytorium państwa członkowskiego, w którym majątek ten się znajduje.

2. Zarządca powołany przez sąd posiadający jurysdykcję zgodnie z art. 3 ust. 2 może w każdym innym państwie członkowskim podnosić okoliczność, na drodze sądowej lub pozasądowej, że po wszczęciu postępowania upadłościowego rzecz ruchoma została usunięta z terytorium państwa wszczęcia postępowania na terytorium tego innego państwa członkowskiego. Zarządca jest także uprawniony do zaskarżania czynności prawnych stosownie do interesu wierzycieli.

3. Przy wykonywaniu swoich uprawnień zarządca jest zobowiązany do przestrzegania prawa państwa członkowskiego, na którego terytorium zamierza podejmować czynności, w szczególności zasad dotyczących sposobu likwidacji składników majątku. Uprawnienia te nie mogą obejmować zastosowania środków przymusu – jeżeli sąd tego państwa członkowskiego nie wydał odnośnego nakazu – ani prawa do rozstrzygania sporów prawnych lub innych sporów.

Artykuł 22

Dowód powołania zarządcy

Powołanie zarządcy potwierdza się poświadczonym odpisem orzeczenia, którym został on powołany albo innym zaświadczeniem wystawionym przez sąd posiadający jurysdykcję.

Można zażądać tłumaczenia na język urzędowy lub na jeden z języków urzędowych państwa członkowskiego, na którego terytorium zarządca zamierza podejmować czynności. Nie wymaga się żadnej legalizacji ani innych podobnych formalności.

Artykuł 23

Obowiązek zwrotu zaspokojenia i zaliczenie otrzymanego zaspokojenia

1. Wierzyciel, który po wszczęciu postępowania upadłościowego, o którym mowa w art. 3 ust. 1, w jakikolwiek sposób, w szczególności w drodze postępowania egzekucyjnego, zostaje zaspokojony całkowicie lub częściowo z przedmiotu należącego do dłużnika, znajdującego się w innym państwie członkowskim, jest zobowiązany, z zastrzeżeniem art. 8 i 10, do zwrotu zarządcy otrzymanego zaspokojenia.

2. Dla zapewnienia równego traktowania wierzycieli, wierzyciel, którego wierzytelność została częściowo zaspokojona w postępowaniu upadłościowym, bierze udział w podziale w ramach innego postępowania dopiero wówczas, gdy wierzyciele tej samej kategorii lub należący do tej samej grupy zostaną w tym innym postępowaniu zaspokojeni w takiej samej części.

Artykuł 24

Ustanowienie rejestrów upadłości

1. Państwa członkowskie ustanawiają i prowadzą na swoim terytorium co najmniej jeden rejestr, w którym ogłasza się informacje o postępowaniach upadłościowych („rejestry upadłości”). Informacje ogłasza się natychmiast po wszczęciu takiego postępowania.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, są udostępniane publicznie pod warunkami określonymi w art. 27 i obejmują następujące dane („informacje obowiązkowe”):

a) datę wszczęcia postępowania upadłościowego;

b) sąd wszczynający postępowanie upadłościowe i numer sprawy (jeżeli dotyczy);

c) typ wszczętego postępowania upadłościowego określony w załączniku A, a w odpowiednim przypadku także odnośny podtyp wszczętego postępowania zgodnie z prawem krajowym;

d) określenie, czy jurysdykcja sądu do wszczęcia postępowania wynika z art. 3 ust. 1, z art. 3 ust. 2 czy z art. 3 ust. 4;

e) jeżeli dłużnik jest spółką lub osobą prawną – nazwę dłużnika, numer wpisu w rejestrze, siedzibę statutową lub adres pocztowy (jeżeli inny niż adres siedziby statutowej);

f) jeżeli dłużnik jest osobą fizyczną, niezależnie od tego, czy prowadzi niezależną działalność gospodarczą lub zawodową czy nie – imię i nazwisko dłużnika, numer wpisu do ewidencji (jeżeli dotyczy) oraz adres pocztowy, a gdy adres jest zastrzeżony – datę i miejsce urodzenia dłużnika;

g) nazwę/imię i nazwisko, adres pocztowy lub elektroniczny powołanego zarządcy (jeżeli dotyczy);

h) termin zgłaszania wierzytelności (jeżeli dotyczy) lub odesłanie do zasad ustalania tego terminu;

i) datę zakończenia głównego postępowania upadłościowego (jeżeli dotyczy);

j) sąd i (jeżeli dotyczy) termin, w którym można zaskarżyć orzeczenie o wszczęciu postępowania upadłościowego zgodnie z art. 5, lub odesłanie do zasad ustalania tego terminu.

3. Ust. 2 nie uniemożliwia państwom członkowskim zamieszczania dokumentów lub dodatkowych informacji w swoich krajowych rejestrach upadłości, jak na przykład informacji o związanych z upadłością zakazach pełnienia funkcji kierowniczych.

4. Państwa członkowskie nie są zobowiązane do zamieszczania w rejestrach upadłości informacji, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, w odniesieniu do osób fizycznych nieprowadzących niezależnej działalności gospodarczej ani zawodowej, ani udostępniać tych informacji publicznie za pośrednictwem systemu wzajemnie połączonych rejestrów, pod warunkiem że znani im wierzyciele zagraniczni zostaną poinformowani zgodnie z art. 54 o danych, o których mowa w ust. 2 lit. j) niniejszego artykułu.

W przypadku gdy państwo członkowskie korzysta z możliwości, o której mowa w akapicie pierwszym, postępowanie upadłościowe nie wpływa na roszczenia wierzycieli zagranicznych, którzy nie otrzymali informacji określonych w akapicie pierwszym.

5. Ogłoszenie informacji w rejestrach na mocy niniejszego rozporządzenia nie ma innych skutków prawnych poza przewidzianymi w prawie krajowym i w art. 55 ust. 6.

Artykuł 25

Wzajemne połączenie rejestrów upadłości

1. Komisja ustanowi w drodze aktów wykonawczych zdecentralizowany system służący wzajemnemu połączeniu rejestrów upadłości. Na system ten będą się składać rejestry upadłości oraz europejski portal „e-Sprawiedliwość” pełniący rolę centralnego elektronicznego punktu dostępu publicznego do informacji w systemie. System będzie oferował funkcję wyszukiwania we wszystkich językach urzędowych instytucji Unii, by umożliwić dostęp do informacji obowiązkowych oraz wszelkich innych dokumentów i informacji zawartych w rejestrach upadłości, które państwa członkowskie postanowią udostępnić za pośrednictwem portalu „e-Sprawiedliwość”.

2. W drodze aktów wykonawczych, zgodnie z procedurą określoną w art. 87, Komisja przyjmuje do dnia 26 czerwca 2019 r., co następuje:

a) specyfikację techniczną, w której określa metody komunikacji i wymiany informacji drogą elektroniczną w oparciu o ustanowioną specyfikację interfejsu dla systemu wzajemnego połączenia rejestrów upadłości;

b) środki techniczne zapewniające minimalne normy bezpieczeństwa technologii informacyjnych w zakresie komunikacji i rozpowszechniania informacji w systemie wzajemnego połączenia rejestrów upadłości;

c) minimalne kryteria wyszukiwania poprzez europejski portal „e-Sprawiedliwość” na podstawie informacji określonych w art. 24;

d) minimalne kryteria wyświetlania wyników takiego wyszukiwania na podstawie informacji określonych w art. 24;

e) tryb i techniczne warunki dostępności funkcji oferowanych przez system wzajemnego połączenia; oraz

f) glosariusz z podstawowym wyjaśnieniem krajowych postępowań upadłościowych wymienionych w załączniku A.

Artykuł 26

Koszty ustanowienia i wzajemnego połączenia rejestrów upadłości

1. Ustanowienie, prowadzenie i przyszły rozwój systemu wzajemnego połączenia rejestrów upadłości finansuje się z budżetu ogólnego Unii.

2. Każde państwo członkowskie ponosi koszt ustanowienia i takiego dostosowania swoich krajowych rejestrów upadłości, by były interoperacyjne z europejskim portalem „e-Sprawiedliwość”, oraz koszty zarządzania tymi rejestrami, ich działania i prowadzenia. Wymóg ten pozostaje bez uszczerbku dla możliwości wystąpienia o dofinansowanie tych działań z programów finansowych Unii.

Artykuł 27

Warunki dostępu do informacji poprzez system wzajemnego połączenia

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby informacje obowiązkowe określone w art. 24 ust. 2 lit. a)– j) były bezpłatnie dostępne poprzez system wzajemnego połączenia rejestrów upadłości.

2. Niniejsze rozporządzenie nie uniemożliwia państwom członkowskim pobierania uzasadnionej opłaty za dostęp – poprzez system wzajemnego połączenia rejestrów upadłości – do dokumentów lub dodatkowych informacji, o których mowa w art. 24 ust. 3.

3. Dostęp do informacji obowiązkowych o osobach fizycznych, które nie prowadzą niezależnej działalności gospodarczej ani zawodowej, oraz o osobach fizycznych, które prowadzą niezależną działalność gospodarczą lub zawodową, w przypadku gdy postępowanie upadłościowe nie odnosi się do tej działalności, państwa członkowskie mogą uzależnić od dodatkowych kryteriów wyszukiwania dotyczących dłużnika, stanowiących uzupełnienie minimalnych kryteriów, o których mowa w art. 25 ust. 2 lit. c).

4. Państwa członkowskie mogą wymagać, by dostęp do informacji, o których mowa w ust. 3, zależał od wystąpienia z wnioskiem do właściwego organu. Państwa członkowskie mogą uzależnić dostęp od weryfikacji, czy istnieje uzasadniona potrzeba dostępu do tych informacji. Wnioskodawca musi mieć możliwość złożenia elektronicznego wniosku o informacje za pomocą standardowego formularza przez europejski portal „e-Sprawiedliwość”. Jeżeli istnieje wymóg uzasadnionej potrzeby dostępu do informacji, wnioskodawca musi mieć możliwość uzasadnić wniosek za pomocą elektronicznych kopii odnośnych dokumentów. Wnioskodawca otrzymuje odpowiedź właściwego organu w terminie trzech dni roboczych.

Wnioskodawca nie ma obowiązku przedstawiać tłumaczenia dokumentów uzasadniających jego wniosek ani pokrywać kosztów tłumaczenia, które właściwy organ może ponieść.

Artykuł 28

Obwieszczenie w innym państwie członkowskim

1. Zarządca lub dłużnik sprawujący zarząd własny wnoszą o to, by obwieszczenie o orzeczeniu o wszczęciu postępowania upadłościowego oraz, w stosownym przypadku, orzeczeniu o powołaniu zarządcy zostało opublikowane w każdym innym państwie członkowskim, w którym znajduje się oddział dłużnika, zgodnie z procedurami obwieszczania przewidzianymi w tym państwie członkowskim. W obwieszczeniu podaje się w stosownym przypadku, kto został powołany na zarządcę oraz czy jurysdykcja sądu wynika z art. 3 ust. 1 czy też z art. 3 ust. 2.

2. Zarządca lub dłużnik sprawujący zarząd własny mogą wnieść o to, by informacje określone w ust. 1 zostały obwieszczone w każdym innym państwie członkowskim, w którym zdaniem tego zarządcy lub dłużnika jest to konieczne, zgodnie z procedurami obwieszczania przewidzianymi w tym państwie członkowskim.

Artykuł 29

Wpis do rejestrów publicznych innego państwa członkowskiego

1. Jeżeli prawo państwa członkowskiego, w którym znajduje się oddział dłużnika wpisany do publicznego rejestru tego państwa członkowskiego lub prawo państwa członkowskiego, w którym znajduje się należąca do dłużnika nieruchomość, wymaga, by informacje o wszczęciu postępowania upadłościowego, o których mowa w art. 28, zostały wpisane do księgi wieczystej, rejestru handlowym lub innego rejestru publicznego, zarządca lub dłużnik sprawujący zarząd własny podejmują wszelkie konieczne środki, by zapewnić dokonanie takiego wpisu.

2. Zarządca lub dłużnik sprawujący zarząd własny mogą wnieść o taki wpis w każdym innym państwie członkowskim, pod warunkiem że prawo państwa członkowskiego, w którym prowadzony jest dany rejestr, zezwala na taki wpis.

Artykuł 30

Koszty

Koszty obwieszczenia oraz wpisu przewidzianych w art. 28 i 29 uznaje się za wydatki i koszty postępowania.

Artykuł 31

Świadczenie do rąk dłużnika

1. Kto w państwie członkowskim spełnia świadczenie do rąk dłużnika, przeciwko któremu w innym państwie członkowskim zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, chociaż powinien był spełnić świadczenie do rąk zarządcy, zostaje zwolniony ze zobowiązania, jeżeli nie wiedział o wszczęciu postępowania.

2. W przypadku gdy spełnienie świadczenia nastąpiło przed obwieszczeniem przewidzianym w art. 28, domniemywa się wobec braku dowodu przeciwnego, że spełniający świadczenie nie wiedział o wszczęciu postępowania upadłościowego. W przypadku gdy spełnienie świadczenia nastąpiło po takim obwieszczeniu domniemywa się wobec braku dowodu przeciwnego, że spełniający świadczenie wiedział o wszczęciu postępowania.

Artykuł 32

Uznanie i wykonalność innych orzeczeń

1. Orzeczenia dotyczące prowadzenia i zakończenia postępowania upadłościowego wydane przez sąd, którego orzeczenie o wszczęciu postępowania zostaje uznane na podstawie art. 19, oraz układ zatwierdzony przez taki sąd, zostają również uznane bez żadnych dalszych formalności. Orzeczenia te zostają wykonane zgodnie z art. 39– 44 i 47– 57 rozporządzenia (UE) nr 1215/2012.

Akapit pierwszy ma zastosowanie również do orzeczeń, które wynikają bezpośrednio z postępowania upadłościowego i są z nim ściśle powiązane, nawet jeżeli zostały wydane przez inny sąd.

Akapit pierwszy ma zastosowanie również do orzeczeń w sprawie zastosowania środków zabezpieczających wydanych po złożeniu wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego lub w związku z tym wnioskiem.

2. Uznawanie i wykonywanie innych orzeczeń niż orzeczenia, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, reguluje rozporządzenie (UE) nr 1215/2012, jeżeli rozporządzenie to ma zastosowanie.

Artykuł 33

Porządek publiczny

Każde państwo członkowskie może odmówić uznania postępowania upadłościowego wszczętego w innym państwie członkowskim lub wykonania wydanego w jego toku orzeczenia, o ile uznanie to lub wykonanie prowadziłyby do rezultatu, który pozostaje w oczywistej sprzeczności z jego porządkiem publicznym, w szczególności z jego podstawowymi zasadami lub konstytucyjnie zagwarantowanymi prawami i wolnościami jednostki.

ROZDZIAŁ III

WTÓRNE POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE

Artykuł 34

Wszczęcie postępowania

W przypadku gdy główne postępowanie upadłościowe zostało wszczęte przez sąd jednego państwa członkowskiego i uznane w innym państwie członkowskim, sąd tego innego państwa członkowskiego, który posiada jurysdykcję zgodnie z art. 3 ust. 2, może wszcząć wtórne postępowanie upadłościowe zgodnie z przepisami określonymi w niniejszym rozdziale. W przypadku gdy warunkiem wszczęcia głównego postępowania upadłościowego była niewypłacalność dłużnika, niewypłacalności jego nie sprawdza się już ponownie w państwie członkowskim, w którym może zostać wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe. Skutki wtórnego postępowania upadłościowego ograniczają się do majątku dłużnika znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego, w którym wszczęto to postępowanie.

Artykuł 35

Prawo właściwe

Jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, wtórne postępowanie upadłościowe podlega prawu państwa członkowskiego, na terytorium którego zostało ono wszczęte.

Artykuł 36

Prawo do przedstawienia zobowiązania w celu uniknięcia postępowania wtórnego

1. Aby uniknąć wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego, zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym może przedstawić w odniesieniu do majątku znajdującego się w państwie członkowskim, w którym mogłoby zostać wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe, jednostronne zobowiązanie (zwane dalej „zobowiązaniem”), że dokonując podziału tego majątku lub sum uzyskanych z jego likwidacji, będzie przestrzegać zasad podziału i kolejności zaspokajania wynikających z prawa krajowego, które przysługiwałyby wierzycielom, gdyby w tym państwie członkowskim wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe. W zobowiązaniu określa się jego przesłanki faktyczne, zwłaszcza co do wartości majątku znajdującego się w danym państwie członkowskim, oraz dostępne sposoby likwidacji tego majątku.

2. W przypadku gdy zgodnie z niniejszym artykułem zostało przedstawione zobowiązanie, to prawem mającym zastosowanie do podziału sum uzyskanych z likwidacji majątku, o którym mowa w ust. 1, do zaliczenia wierzytelności do określonych kategorii i do praw wierzycieli względem majątku, o którym mowa w ust. 1, jest prawo państwa członkowskiego, w którym mogłoby zostać wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe. Skład majątku, o którym mowa w ust. 1, ustala się na moment przedstawienia zobowiązania.

3. Zobowiązanie przedstawia się w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego, w którym mogłoby zostać wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe, lub – jeżeli w tym państwie członkowskim jest kilka języków urzędowych – w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych miejsca, w którym mogłoby zostać wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe.

4. Zobowiązanie sporządza się w formie pisemnej. Zobowiązanie musi spełniać wszelkie inne wymogi dotyczące formy i ewentualne wymogi dotyczące zatwierdzenia podziału funduszów masy obowiązujące w państwie, w którym wszczęto główne postępowanie upadłościowe.

5. Zobowiązanie jest zatwierdzane przez znanych wierzycieli miejscowych. Zasady dotyczące większości kwalifikowanej oraz głosowania mające zastosowanie do przyjmowania planów restrukturyzacji zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym mogłoby zostać wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe, mają zastosowanie także do zatwierdzania zobowiązania. Jeżeli zezwala na to prawo krajowe, wierzyciele mają możliwość uczestniczenia w głosowaniu za pomocą środków zdalnej komunikacji. Zarządca informuje znanych sobie wierzycieli miejscowych o zobowiązaniu, zasadach i trybie jego zatwierdzania oraz o zatwierdzeniu lub odrzuceniu zobowiązania.

6. Zobowiązanie udzielone i zatwierdzone zgodnie z niniejszym artykułem ma moc wiążącą względem masy upadłościowej. Jeżeli wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe zgodnie z art. 37 i 38, zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym przekazuje zarządcy we wtórnym postępowaniu upadłościowym wszelkie przedmioty, które usunął z terytorium tego państwa członkowskiego po przedstawieniu zobowiązania, a jeżeli przedmioty te uległy już likwidacji – przekazuje sumy uzyskane z tego tytułu.

7. W przypadku gdy zarządca przedstawił zobowiązanie, to o planowanym podziale informuje wierzycieli miejscowych przed podziałem majątku i sum, o których mowa w ust. 1. Jeżeli informacja ta nie jest zgodna z warunkami zobowiązania lub z mającym zastosowanie prawem, każdy wierzyciel miejscowy może zaskarżyć taki podział przed sądem państwa członkowskiego, w którym wszczęto główne postępowanie upadłościowe, w celu osiągnięcia podziału zgodnego z warunkami zobowiązania i z mającym zastosowanie prawem. Jeżeli doszło do takiego zaskarżenia, podział nie może nastąpić, dopóki sąd nie orzeknie w sprawie zaskarżenia.

8. Wierzyciele miejscowi mogą występować do sądów państwa członkowskiego, w którym wszczęto główne postępowanie upadłościowe, z żądaniem, by zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym przedsięwziął wszelkie właściwe środki służące wykonaniu warunków zobowiązania określone w prawie państwa wszczęcia głównego postępowania upadłościowego.

9. Wierzyciele miejscowi mogą też występować do sądów państwa członkowskiego, w którym mogłoby zostać wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe, z żądaniem, by sąd przedsięwziął wszelkie właściwe środki tymczasowe lub zabezpieczające służące wykonaniu warunków zobowiązania przez zarządcę.

10. Zarządca odpowiada za szkody wyrządzone wierzycielom miejscowym wskutek niedotrzymania obowiązków i wymogów określonych w niniejszym artykule.

11. Do celów niniejszego artykułu organ ustanowiony w państwie członkowskim, w którym mogłoby zostać wszczęte wtórne postępowanie upadłościowe, i zobowiązany na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/94/WE (¹⁶) do zagwarantowania zapłaty niezaspokojonych roszczeń pracowniczych wynikających z umów o pracę lub stosunku pracy uznaje się za „wierzyciela miejscowego”, jeżeli tak przewiduje prawo krajowe.

Artykuł 37

Prawo do wystąpienia o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego

1. O wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego może wystąpić:

a) zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym;

b) każda inna osoba lub organ uprawniony do zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego zgodnie z prawem państwa członkowskiego, na którego terytorium wnosi się o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego.

2. Jeżeli zobowiązanie stało się wiążące zgodnie z art. 36, wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego składa się w terminie 30 dni od otrzymania powiadomienia o zatwierdzeniu zobowiązania.

Artykuł 38

Orzeczenie o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego

1. Sąd, do którego wpłynął wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego, niezwłocznie powiadamia o nim zarządcę w głównym postępowaniu upadłościowym lub dłużnika sprawującego zarząd własny oraz na jego wniosek zapewnia mu możliwość bycia wysłuchanym.

2. W przypadku gdy zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym przedstawił zobowiązanie zgodnie z art. 36, sąd, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, na wniosek tego zarządcy nie wszczyna wtórnego postępowania upadłościowego, jeżeli stwierdzi, że zobowiązanie to odpowiednio chroni podstawowe interesy wierzycieli miejscowych.

3. W przypadku gdy orzeczono tymczasowe wstrzymanie indywidualnego postępowania egzekucyjnego, aby umożliwić negocjacje między dłużnikiem a wierzycielami, sąd na wniosek zarządcy lub na wniosek dłużnika sprawującego zarząd własny może wstrzymać wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, pod warunkiem że przedsięwzięto właściwe środki dla ochrony interesów wierzycieli miejscowych.

Sąd, o którym mowa w ust. 1, może orzec środki zabezpieczające, aby chronić interesy wierzycieli miejscowych, nakładając na zarządcę lub dłużnika sprawującego zarząd własny zakaz usuwania lub zbywania majątku znajdującego się w państwie członkowskim, w którym mieści się oddział dłużnika, o ile nie następuje to w ramach prowadzenia normalnej działalności gospodarczej. Sąd może także orzec inne środki, aby chronić interesy wierzycieli miejscowych w toku wstrzymania, o ile jest to zgodne z krajowymi przepisami postępowania cywilnego.

Wstrzymanie wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego zostaje uchylone przez sąd z urzędu lub na wniosek każdego wierzyciela, jeżeli w trakcie wstrzymania w wyniku negocjacji, o których mowa w akapicie pierwszym, zawarto porozumienie.

Wstrzymanie może zostać uchylone przez sąd z urzędu lub na wniosek każdego wierzyciela, jeżeli kontynuowanie wstrzymania narusza prawa tego wierzyciela, w szczególności jeżeli negocjacje przerwano lub stało się oczywiste, że mało prawdopodobne jest ich zakończenie przez zawarcie porozumienia, lub jeżeli zarządca lub dłużnik sprawujący zarząd własny naruszył zakaz zbywania majątku lub usuwania go z terytorium państwa członkowskiego, w którym mieści się oddział dłużnika.

4. Na wniosek zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym sąd, o którym mowa w ust. 1, może wszcząć inny typ postępowania upadłościowego – wymieniony w załączniku A – niż postępowanie pierwotnie wskazane we wniosku, jeżeli spełnione są warunki przewidziane w prawie krajowym pozwalające wszcząć ten inny typ postępowania oraz jeżeli ten inny typ postępowania jest najbardziej odpowiedni z uwagi na interesy wierzycieli miejscowych i zachowanie spójności między głównym i wtórnym postępowaniem upadłościowym. Zastosowanie ma art. 34 zdanie drugie.

Artykuł 39

Sądowa kontrola orzeczenia o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego

Orzeczenie o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym może zaskarżyć przed sądami państwa członkowskiego, w którym wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe, pod zarzutem, że sąd ten nie dopełnił warunków i wymogów określonych w art. 38.

Artykuł 40

Zaliczka na koszty postępowania

W przypadku gdy prawo państwa członkowskiego, w którym został zgłoszony wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego wymaga, aby majątek dłużnika był wystarczający dla pokrycia w całości lub w części kosztów postępowania, wówczas sąd, w którym zgłoszony został taki wniosek, może żądać od wnioskodawcy złożenia zaliczki na koszty postępowania lub udzielenia odpowiedniego zabezpieczenia.

Artykuł 41

Współpraca i komunikacja między zarządcami

1. Zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym i zarządca lub zarządcy we wtórnym postępowaniu upadłościowym tego samego dłużnika współpracują ze sobą, o ile współpraca taka nie jest sprzeczna z przepisami mającymi zastosowanie do tych poszczególnych postępowań. Współpraca może przyjąć dowolną formę, w tym może polegać na zawarciu umów lub sporządzaniu protokołów.

2. W ramach współpracy, o której mowa w ust. 1, zarządcy:

a) możliwie szybko przekazują sobie wszelkie informacje mogące mieć znaczenie w innym postępowaniu, w szczególności o postępie zgłaszania i sprawdzania wierzytelności oraz o wszelkich środkach służących naprawie lub restrukturyzacji dłużnika lub zakończeniu postępowania, pod warunkiem że podejmuje się odpowiednie kroki w celu ochrony informacji poufnych;

b) analizują możliwość restrukturyzacji dłużnika, a gdy taka możliwość istnieje koordynują opracowanie i wykonanie planu restrukturyzacji;

c) koordynują zarządzanie likwidacją lub wykorzystaniem majątku i spraw dłużnika; zarządca we wtórnym postępowaniu upadłościowym w odpowiednim czasie zapewnia zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym możliwość przedstawiania propozycji likwidacji lub wykorzystania majątku objętego wtórnego postępowania upadłościowego.

3. Ust. 1 i 2 stosuje się z odpowiednio, gdy w głównym lub wtórnym postępowaniu upadłościowym lub w którymkolwiek z ubocznych postępowań upadłościowych tego samego dłużnika będących w toku w tym samym czasie dłużnik zachowuje zarząd swoim majątkiem.

Artykuł 42

Współpraca i komunikacja między sądami

1. W celu łatwiejszej koordynacji głównego, ubocznego oraz wtórnego postępowania upadłościowego tego samego dłużnika sąd, do którego złożono wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego lub który wszczął takie postępowanie, współpracuje z każdym innym sądem, do którego złożono wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego lub który wszczął takie postępowanie, o ile współpraca taka nie jest sprzeczna z przepisami mającymi zastosowanie do każdego z tych postępowań. W tym celu sądy mogą w stosownym przypadku wyznaczyć niezależną osobę lub niezależny organ do wykonania ich instrukcji, pod warunkiem że nie jest to sprzeczne z przepisami mającymi zastosowanie do tych postępowań.

2. W ramach współpracy, o której mowa w ust. 1, sądy albo dowolna osoba lub dowolny organ wyznaczone do działania w ich imieniu, o których mowa w ust. 1, mogą bezpośrednio komunikować się ze sobą lub bezpośrednio występować do siebie o informację lub o pomoc, pod warunkiem że w takiej komunikacji przestrzega się praw procesowych stron postępowania i poufności informacji.

3. Współpracę, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, prowadzi się zgodnie z art. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2844 (¹⁷). [1] Może ona w szczególności obejmować:

a) koordynację powoływania zarządców;

b) przekazywanie informacji w dowolny sposób, który sąd uzna za odpowiedni;

c) koordynację zarządu i nadzoru nad majątkiem i sprawami dłużnika;

d) koordynację prowadzenia rozpraw;

e) w stosowanych przypadkach – koordynację zatwierdzania protokołów.

Artykuł 43

Współpraca i komunikacja między zarządcami a sądami

1. W celu łatwiejszej koordynacji głównego, ubocznego i wtórnego postępowania upadłościowego wszczętego wobec tego samego dłużnika:

a) zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym współpracuje i komunikuje się z każdym sądem, do którego złożono wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego lub który wszczął takie postępowanie;

b) zarządca w ubocznym lub wtórnym postępowaniu upadłościowym współpracuje i komunikuje się z sądem, do którego złożono wniosek o wszczęcie głównego postępowania upadłościowego lub który wszczął takie postępowanie; oraz

c) zarządca w ubocznym lub wtórnym postępowaniu upadłościowym współpracuje i komunikuje się z sądem, do którego złożono wniosek o wszczęcie innego ubocznego lub wtórnego postępowania upadłościowego lub który wszczął takie postępowanie,

o ile taka współpraca i komunikacja nie są sprzeczne z przepisami mającymi zastosowanie do każdego z postępowań i nie powodują żadnego konfliktu interesów.

2. Współpracę, o której mowa w ust. 1, można prowadzić za pomocą wszelkich odpowiednich środków, takich jak środki określone w art. 42 ust. 3.

Artykuł 44

Koszty współpracy i komunikacji

Wymogi przewidziane w art. 42 i 43 nie mogą skutkować wzajemnym obciążaniem się przez sądy kosztami współpracy i komunikacji.

Artykuł 45

Wykonywanie praw wierzycieli

1. Każdy wierzyciel może zgłosić swoją wierzytelność w postępowaniu głównym i w każdym postępowaniu wtórnym.

2. Zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym i każdym wtórnym postępowaniu upadłościowym zgłaszają w innych postępowaniach wierzytelności zgłoszone już w postępowaniu, w którym zostali powołani, o ile jest to korzystne dla wierzycieli z postępowania, w którym zostali powołani i z zastrzeżeniem prawa tych wierzycieli do sprzeciwienia się takiemu zgłoszeniu albo jego cofnięcia, o ile jest ono przewidziane we właściwych przepisach.

3. Zarządca w głównym lub wtórnym postępowaniu upadłościowym jest uprawniony do uczestnictwa w innym postępowaniu upadłościowym na prawach wierzyciela, w szczególności poprzez udział w zgromadzeniu wierzycieli.

Artykuł 46

Wstrzymanie procesu likwidacji majątku

1. Sąd, który wszczął wtórne postępowanie upadłościowe wstrzymuje na wniosek zarządcy w postępowaniu głównym całkowicie lub częściowo likwidację majątku. W takim przypadku może zażądać od zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym podjęcia wszelkich stosownych kroków dla zapewnienia ochrony interesów wierzycieli z wtórnego postępowania upadłościowego, jak również poszczególnych grup wierzycieli. Wniosek zarządcy może nie zostać uwzględniony jedynie w przypadku, gdy wstrzymanie w sposób oczywisty nie leży w interesie wierzycieli z głównego postępowania upadłościowego. Takie wstrzymanie likwidacji majątku może zostać zarządzone na okres nieprzekraczający trzech miesięcy. Może ono zostać przedłużone lub ponownie zarządzone każdorazowo na taki sam okres.

2. Sąd, o którym mowa w ust. 1, uchyla wstrzymanie likwidacji majątku w następujących przypadkach:

a) na wniosek zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym;

b) z urzędu, na wniosek wierzyciela lub na wniosek zarządcy we wtórnym postępowaniu upadłościowym, jeżeli okaże się, że środek ten nie jest już uzasadniony, w szczególności interesem wierzycieli z głównego lub wtórnego postępowania upadłościowego.

Artykuł 47

Uprawnienie zarządcy do proponowania planów restrukturyzacji

1. W przypadku gdy prawo państwa członkowskiego, w którym wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe, pozwala zakończyć to postępowanie bez likwidacji – w drodze planu restrukturyzacji, układu lub w inny porównywalny sposób, zarządca w głównym postępowaniu upadłościowym jest uprawniony, by zaproponować taki sposób zakończenia postępowania zgodnie z procedurą tego państwa członkowskiego.

2. Jakiekolwiek ograniczenie praw wierzycieli – jak przykładowo odroczenie płatności lub umorzenie długu – wynikające z zaproponowanego we wtórnym postępowaniu upadłościowym sposobu zakończenia postępowania, o którym mowa w ust. 1, nie wywiera żadnych skutków względem nieobjętego tym postępowaniem majątku dłużnika, chyba że zgodę wyrażą wszyscy zainteresowani wierzyciele.

Artykuł 48

Skutki zakończenia postępowania upadłościowego

1. Bez uszczerbku dla art. 49, zakończenie postępowania upadłościowego nie stanowi przeszkody dla kontynuacji innych postępowań upadłościowych tego samego dłużnika, które w tym czasie są nadal w toku.

2. Jeżeli postępowanie upadłościowe osoby prawnej lub spółki w państwie członkowskim, w którym znajduje się siedziba statutowa tej osoby lub spółki, skutkowałoby rozwiązaniem tej osoby prawnej lub spółki, to osoba prawna lub spółka nie przestają istnieć, dopóki wszelkie inne postępowania upadłościowe tego samego dłużnika nie zostaną zakończone lub dopóki zarządca lub zarządcy w takich postępowaniach nie wydadzą zgody na ich rozwiązanie.

Artykuł 49

Nadwyżka we wtórnym postępowaniu upadłościowym

Jeżeli po likwidacji majątku we wtórnym postępowaniu upadłościowym mogą zostać zaspokojone wszystkie ustalone w tym postępowaniu wierzytelności, zarządca powołany w tym postępowaniu przekazuje niezwłocznie pozostałą nadwyżkę zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym.

Artykuł 50

Późniejsze wszczęcie głównego postępowania upadłościowego

W razie wszczęcia postępowania, o którym mowa w art. 3 ust. 1, po wszczęciu w innym państwie członkowskim postępowania, o którym mowa w art. 3 ust. 2, do postępowania wszczętego wcześniej stosuje się art. 41, 45, 46, 47 i 49, jeżeli jest to możliwe ze względu na stan zaawansowania tego postępowania.

Artykuł 51

Przekształcenie wtórnego postępowania upadłościowego

1. Na wniosek zarządcy w głównym postępowaniu upadłościowym sąd państwa członkowskiego, w którym wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe, może nakazać przekształcenie wtórnego postępowania upadłościowego w inny typ postępowania upadłościowego – wymieniony w załączniku A – jeżeli spełnione są warunki przewidziane w prawie krajowym pozwalające wszcząć ten inny typ postępowania oraz jeżeli ten inny typ postępowania jest najbardziej odpowiedni z uwagi na interesy wierzycieli miejscowych i zachowanie spójności między głównym i wtórnym postępowaniem upadłościowym.

2. Rozpatrując wniosek, o którym mowa w ust. 1, sąd może zasięgać informacji u zarządców występujących w obu postępowaniach upadłościowych.

Artykuł 52

Środki zabezpieczające

W przypadku gdy sąd państwa członkowskiego, który posiada jurysdykcję na podstawie art. 3 ust. 1, powoła tymczasowego zarządcę dla zabezpieczenia majątku dłużnika, to w celu zabezpieczenia i zachowania majątku dłużnika znajdującego się w innym państwie członkowskim zarządca ten jest uprawniony do występowania o zastosowanie każdego środka, który jest przewidziany w prawie tego państwa członkowskiego, w okresie pomiędzy złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego a orzeczeniem o wszczęciu postępowania upadłościowego.

ROZDZIAŁ IV

ZAWIADOMIENIE WIERZYCIELI I ZGŁASZANIE ICH WIERZYTELNOŚCI

Artykuł 53

Prawo do zgłoszenia wierzytelności

[2] Każdy wierzyciel zagraniczny może zgłosić wierzytelności w postępowaniu upadłościowym za pomocą dowolnego środka komunikacji akceptowanego przez prawo państwa wszczęcia postępowania lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej przewidzianych w art. 4 rozporządzenia (UE) 2023/2844.

Samo zgłoszenie wierzytelności nie wymaga zastępstwa przez adwokata ani przez innego prawnika.

Artykuł 54

Obowiązek powiadomienia wierzycieli

1. Niezwłocznie po wszczęciu postępowania upadłościowego w państwie członkowskim, posiadający jurysdykcję sąd tego państwa lub powołany przez ten sąd zarządca powiadamiają znanych wierzycieli zagranicznych.

2. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, następuje poprzez indywidualne przesłanie zawiadomienia, informującego w szczególności o terminach, których należy przestrzegać, skutkach ich niedochowania, organach lub instytucjach właściwych do przyjmowania zgłoszeń wierzytelności oraz innych przewidzianych czynnościach. W zawiadomieniu informuje się także o tym, czy wierzyciele uprzywilejowani lub których wierzytelności są zabezpieczone rzeczowo muszą zgłosić swoje wierzytelności. Zawiadomienie zawiera także kopię standardowego formularza służącego do zgłaszania wierzytelności, o którym mowa w art. 55, lub informacje o miejscu, z którego formularz ten można pobrać.

3. Informacje, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, podaje się w formie standardowego formularza powiadomienia ustanowionego zgodnie z art. 88. Formularz zostaje opublikowany na europejskim portalu „e-Sprawiedliwość” pod tytułem „Powiadomienie o postępowaniu upadłościowym” we wszystkich językach urzędowych instytucji Unii. Przekazywany jest w języku urzędowym państwa wszczęcia postępowania lub – jeżeli w tym państwie członkowskim jest kilka języków urzędowych – w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych miejsca wszczęcia postępowania upadłościowego, lub w innym języku, który państwo to wskazało zgodnie z art. 55 ust. 5 jako język akceptowany, jeżeli można zakładać, że język ten jest dla wierzycieli zagranicznych łatwiejszy do zrozumienia.

4. W postępowaniu upadłościowym osoby fizycznej, która nie prowadzi niezależnej działalności gospodarczej ani zawodowej, nie ma obowiązku stosowania standardowego formularza, o którym mowa w niniejszym artykule, jeżeli wierzyciele nie muszą zgłaszać swoich wierzytelności, po to by zostały one uwzględnione w postępowaniu.

Artykuł 55

Procedura zgłaszania wierzytelności

1. Każdy wierzyciel zagraniczny może zgłosić swoją wierzytelność, korzystając ze standardowego formularza zgłoszeniowego ustanowionego zgodnie z art. 88. Tytuł formularza brzmi „Zgłoszenie wierzytelności” we wszystkich językach urzędowych instytucji Unii.

2. Standardowy formularz zgłoszeniowy, o którym mowa w ust. 1, obejmuje następujące dane:

a) imię i nazwisko, adres pocztowy, adres elektroniczny (jeżeli dotyczy), osobisty numer identyfikacyjny (jeżeli dotyczy) oraz dane rachunku bankowego wierzyciela zagranicznego, o którym mowa w ust. 1;

b) kwotę wierzytelności z wyszczególnieniem kwoty głównej i (jeżeli dotyczy) odsetek, datę powstania wierzytelności oraz datę, z którą stały się wymagalne (jeżeli jest inna);

c) jeżeli występuje się o zapłatę odsetek – stopę oprocentowania, rodzaj odsetek (ustawowe czy umowne), okres, za który się ich dochodzi, oraz ich skapitalizowaną kwotę;

d) jeżeli występuje się o zwrot kosztów dochodzenia wierzytelności poniesionych przed wszczęciem postępowania – kwotę i informacje o tych kosztach;

e) rodzaj wierzytelności;

f) informację, czy wierzyciel powołuje się na uprzywilejowanie wierzytelności, oraz podstawę uprzywilejowania;

g) informację, czy wierzyciel powołuje się na zabezpieczenie rzeczowe lub zastrzeżenie własności dotyczące wierzytelności, a jeżeli tak – wskazanie mienia stanowiącego przedmiot zabezpieczenia, na które wierzyciel się powołuje, datę ustanowienia zabezpieczenia oraz jeżeli zabezpieczenie podlegało zarejestrowaniu – numer wpisu w rejestrze; oraz

h) informację, czy wierzyciel wnosi o potrącenie wzajemnych wierzytelności, a jeżeli tak – kwoty tych wzajemnych wierzytelności na dzień wszczęcia postępowania upadłościowego, daty ich powstania oraz dochodzoną kwotę pozostałą po potrąceniu.

Do standardowego formularza zgłoszeniowego dołącza się kopie dokumentów potwierdzających zgłaszaną wierzytelność.

3. Standardowy formularz zgłoszeniowy zawiera pouczenie, że podawanie danych rachunku bankowego wierzyciela i jego osobistego numeru identyfikacyjnego, o których mowa w ust. 2 lit. a), nie jest obowiązkowe.

4. Jeżeli wierzyciel zgłasza swoją wierzytelność nie na standardowym formularzu, o którym mowa w ust. 1, ale w inny sposób, jego zgłoszenie musi zawierać informacje określone w ust. 2.

5. Wierzytelności można zgłaszać w dowolnym języku urzędowym instytucji Unii. Sąd, zarządca lub dłużnik sprawujący zarząd własny mogą żądać od wierzyciela, by dostarczył tłumaczenie na język urzędowy państwa wszczęcia postępowania lub – jeżeli w tym państwie jest kilka języków urzędowych – na język urzędowy lub jeden z języków urzędowych miejsca, w którym wszczęto postępowanie upadłościowe, lub na inny język, który to państwo członkowskie wskazało jako język akceptowany. Każde państwo członkowskie podaje, czy do celów zgłaszania wierzytelności akceptuje jakikolwiek język urzędowy instytucji Unii inny niż jego własny.

6. Wierzytelności zgłasza się w terminie przewidzianym w prawie państwa wszczęcia postępowania. W przypadku wierzycieli zagranicznych termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia, w którym wszczęcie postępowania upadłościowego ogłoszono w rejestrze upadłości państwa wszczęcia postępowania. W przypadku gdy państwo członkowskie powołuje się na art. 24 ust. 4 okres ten nie może być krótszy niż 30 dni po powiadomieniu wierzyciela zgodnie z art. 54.

7. W przypadku gdy sąd, zarządca lub dłużnik sprawujący zarząd własny ma zastrzeżenia co do wierzytelności zgłoszonej zgodnie z niniejszym artykułem, zapewnia się wierzycielowi możliwość przedstawienia dodatkowych dowodów na istnienie i kwotę danej wierzytelności.

ROZDZIAŁ V

POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE CZŁONKÓW GRUPY PRZEDSIĘBIORSTW

SEKCJA 1

Współpraca i komunikacja

Artykuł 56

Współpraca i komunikacja między zarządcami

1. W przypadku gdy postępowania upadłościowe odnoszą się do co najmniej dwóch członków grupy przedsiębiorstw, zarządca powołany w postępowaniu upadłościowym jednego członka danej grupy współpracuje z każdym zarządcą powołanym w postępowaniu upadłościowym innego członka tej samej grupy, o ile taka współpraca jest właściwa dla ułatwienia skutecznego prowadzenia tych postępowań, nie jest sprzeczna z przepisami mającymi do nich zastosowanie ani nie wywołuje konfliktu interesów. Współpraca ta może przyjąć dowolną formę, również polegać na zawarciu umów lub sporządzaniu protokołów.

2. W ramach współpracy, o której mowa w ust. 1, zarządcy:

a) możliwie szybko przekazują sobie wszelkie informacje mogące mieć znaczenie w innym postępowaniu, pod warunkiem że podejmuje się odpowiednie kroki w celu ochrony informacji poufnych;

b) sprawdzają, czy istnieje możliwość skoordynowania zarządu i nadzoru nad sprawami członków grupy, wobec których toczy się postępowanie upadłościowe, a jeżeli taka możliwość istnieje – koordynują taki zarząd i nadzór;

c) sprawdzają, czy istnieje możliwość restrukturyzacji członków grupy, wobec których toczy się postępowanie upadłościowe, a jeżeli taka możliwość istnieje – koordynują zaproponowanie i negocjowanie skoordynowanego planu restrukturyzacji.

Do celów określonych w lit. b) i c) wszyscy lub niektórzy zarządcy, o których mowa w ust. 1, mogą uzgodnić przyznanie dodatkowych uprawnień zarządcy powołanemu w jednym z tych postępowań upadłościowych, jeżeli takie uzgodnienie jest dopuszczane przez przepisy mające zastosowanie do każdego z tych postępowań. Mogą oni też uzgodnić podział niektórych zadań między siebie, jeżeli taki podział zadań jest dopuszczany przez przepisy mające zastosowanie do każdego z tych postępowań.

Artykuł 57

Współpraca i komunikacja między sądami

1. W przypadku gdy postępowania upadłościowe odnoszą się do co najmniej dwóch członków grupy przedsiębiorstw, sąd wszczynający takie postępowanie współpracuje z każdym innym sądem, do którego złożono wniosek o wszczęcie postępowania dotyczącego innego członka tej samej grupy lub który wszczął takie postępowanie, o ile taka współpraca jest właściwa dla ułatwienia skutecznego prowadzenia tych postępowań, nie jest sprzeczna z przepisami mającymi do nich zastosowanie ani nie wywołuje konfliktu interesów. W tym celu sądy mogą w stosownym przypadku wyznaczyć niezależną osobę lub niezależny organ do wykonania ich instrukcji, pod warunkiem że nie jest to sprzeczne z przepisami mającymi do nich zastosowanie.

2. W ramach współpracy, o której mowa w ust. 1, sądy albo dowolna osoba lub dowolny organ wyznaczone do działania w ich imieniu, o których mowa w ust. 1, mogą bezpośrednio komunikować się ze sobą lub bezpośrednio występować do siebie o informację lub o pomoc, pod warunkiem że w takiej komunikacji przestrzega się praw procesowych stron postępowania i poufności informacji.

3. Współpracę, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, prowadzi się zgodnie z art. 3 rozporządzenia (UE) 2023/2844. [3] Współpraca ta może w szczególności dotyczyć:

a) koordynacji powoływania zarządców;

b) przekazywania informacji w dowolny sposób, który sąd uzna za odpowiedni;

c) koordynacji zarządu i nadzoru nad majątkiem i sprawami członków grupy;

d) koordynacji prowadzenia rozpraw;

e) w stosownych przypadkach – koordynacji zatwierdzania protokołów.

Artykuł 58

Współpraca i komunikacja między zarządcami a sądami

Zarządca powołany w postępowaniu upadłościowym członka grupy przedsiębiorstw:

a) współpracuje i komunikuje się z każdym sądem, do którego złożono wniosek o wszczęcie postępowania wobec innego członka tej samej grupy przedsiębiorstw lub który wszczął takie postępowanie; oraz

b) może wystąpić do tego sądu o informacje na temat postępowania dotyczącego tego innego członka grupy lub o pomoc w postępowaniu, w którym zarządca ten został powołany,

o ile taka współpraca i komunikacja są właściwe dla ułatwienia skutecznego prowadzenia tych postępowań, nie wywołuje konfliktu interesów ani nie jest sprzeczna z przepisami mającymi zastosowanie do tych postępowań.

Artykuł 59

Koszty współpracy i komunikacji w postępowaniach dotyczących członków grupy przedsiębiorstw

Koszty współpracy i komunikacji, o których mowa w art. 56– 60, poniesione przez zarządcę lub przez sąd uznaje się za koszty i wydatki poniesione w odnośnych postępowaniach upadłościowych.

Artykuł 60

Uprawnienia zarządcy członków grupy przedsiębiorstw

1. Zarządca powołany w postępowaniu upadłościowym, które wszczęto względem członka grupy przedsiębiorstw, może – o ile to właściwe dla ułatwienia skutecznego prowadzenia postępowania:

a) zostać wysłuchany w którymkolwiek z postępowań wszczętych względem któregokolwiek innego członka tej samej grupy;

b) wystąpić o wstrzymanie wszelkich czynności związanych z likwidacją majątku w postępowaniu wszczętym względem któregokolwiek członka tej samej grupy, pod warunkiem że:

(i) na mocy art. 56 ust. 2 lit. c) zaproponowano plan restrukturyzacji dla wszystkich lub niektórych członków grupy, względem których wszczęto postępowanie upadłościowe, i istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo skuteczności tego planu;

(ii) takie wstrzymanie jest niezbędne, aby zapewnić właściwą realizację tego planu restrukturyzacji;

(iii) plan restrukturyzacji przyniósłby korzyść wierzycielom w postępowaniu, co do którego wnosi się o wstrzymanie czynności; oraz

(iv) postępowanie upadłościowe, w którym zarządca określony w ust. 1 niniejszego artykułu, został powołany, ani postępowanie, w odniesieniu do którego występuje się o wstrzymanie, nie podlegają koordynacji na mocy sekcji 2 niniejszego rozdziału;

c) wystąpić o wszczęcie grupowego postępowania koordynacyjnego zgodnie z art. 61.

2. Sąd, który wszczął postępowanie, o którym mowa w ust. 1 lit. b), wstrzymuje całkowicie lub częściowo wszelkie czynności związane z likwidacją majątku w tym postępowaniu, jeżeli stwierdzi, że zachodzą warunki określone w ust. 1 lit. b).

Przed nakazaniem wstrzymania czynności sąd wysłuchuje zarządcę powołanego w postępowaniu upadłościowym, co do którego to postępowania wniesiono o wstrzymanie czynności. Nakaz wstrzymania czynności może zostać wydany na – nieprzekraczający trzech miesięcy – okres, który sąd uzna za właściwy i który jest zgodny z przepisami mającymi zastosowanie do postępowania.

Sąd nakazujący wstrzymanie czynności może żądać od zarządcy, o którym mowa w ust. 1, podjęcia wszelkich odpowiednich środków przewidzianych w prawie krajowym dla ochrony interesów wierzycieli w postępowaniu.

Sąd może przedłużyć wstrzymanie na kolejne okresy, które uzna za właściwe i które są zgodne z przepisami mającymi zastosowanie do postępowania, o ile nadal spełnione są warunki, o których mowa w ust. 1 lit. b) ppkt (ii)– (iv), a łączny czas wstrzymania czynności związanych z likwidacją majątku (okres początkowy wraz z każdym okresem przedłużającym) nie przekracza sześciu miesięcy.

SEKCJA 2

Koordynacja

Podsekcja 1

Procedura

Artykuł 61

Wniosek o wszczęcie grupowego postępowania koordynacyjnego

1. Zarządca powołany w postępowaniu upadłościowym, które wszczęto względem członka grupy, może złożyć wniosek o wszczęcie grupowego postępowania koordynacyjnego w każdym sądzie, którego jurysdykcji podlega postępowanie upadłościowe któregokolwiek członka grupy.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa się zgodnie z wymogami prawa mającego zastosowanie do postępowania upadłościowego, w którym powołany jest ten zarządca.

3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:

a) propozycję co do osoby, która ma zostać powołana na koordynatora grupowego (zwanego dalej „koordynatorem”), szczegóły dotyczące jej uprawnień zgodnie z art. 71, szczegóły dotyczące jej kwalifikacji oraz jej pisemną zgodę na objęcie funkcji koordynatora;

b) opis proponowanej koordynacji grupowej, w szczególności uzasadnienie spełnienia warunków określonych w art. 63 ust. 1;

c) wykaz zarządców powołanych w postępowaniach upadłościowych wszczętych względem członków grupy i, w odpowiednich przypadkach, wykaz sądów i właściwych organów uczestniczących w postępowaniach upadłościowych członków grupy;

d) zarys szacunkowych kosztów proponowanej koordynacji grupowej i szacunkowe określenie udziału w tych kosztach do pokrycia przez poszczególnych członków grupy.

Artykuł 62

Zasada pierwszeństwa

Bez uszczerbku dla art. 66, jeżeli o wszczęcie grupowego postępowania koordynacyjnego wniesiono do sądów różnych państw członkowskich, każdy sąd, do którego złożono wniosek później stwierdza brak swej jurysdykcji na rzecz sądu, do którego najpierw złożono wniosek.

Artykuł 63

Powiadomienie przez sąd otrzymujący wniosek

1. Sąd, do którego złożono wniosek o wszczęcie grupowego postępowania koordynacyjnego, jak najszybciej powiadamia o tym wniosku i o osobie proponowanego koordynatora zarządców powołanych w postępowaniach upadłościowych członków grupy, wskazanych w wykazie, o którym mowa w art. 61 ust. 3 lit. c), jeżeli stwierdzi, że:

a) wszczęcie takiego postępowania jest właściwe dla ułatwienia skutecznego prowadzenia postępowań upadłościowych poszczególnych członków grupy;

b) nie jest prawdopodobne, by jakikolwiek wierzyciel członka grupy, który miałby brać udział w postępowaniu poniósł szkody finansowe w związku z objęciem członka grupy tym postępowaniem; oraz

c) osoba proponowanego koordynatora spełnia wymogi określone w art. 71.

2. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, zawiera elementy, o których mowa w art. 61 ust. 3 lit. a)– d).

3. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, wysyła się listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.

4. Sąd otrzymujący wniosek zapewnia zainteresowanym zarządcom możliwość bycia wysłuchanymi.

Artykuł 64

Zgłaszanie sprzeciwu przez zarządców

1. Zarządca powołany w postępowaniu upadłościowym któregokolwiek członka grupy może zgłosić sprzeciw wobec:

a) objęcia postępowania upadłościowego, w którym został powołany, grupowym postępowaniem koordynacyjnym; lub

b) osoby zaproponowanej na koordynatora.

2. Sprzeciwy na mocy ust. 1 niniejszego artykułu składa w sądzie, o którym mowa w art. 63, w terminie 30 dni od otrzymania powiadomienia o wniosku o wszczęcie grupowego postępowania koordynacyjnego zarządca, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.

Sprzeciw można zgłosić za pomocą standardowego formularza ustanowionego zgodnie z art. 88.

3. Przed podjęciem decyzji zgodnie z ust. 1 lit. a) dotyczącej uczestnictwa w koordynacji grupowej, zarządca musi uzyskać zgodę, jaka może być wymagana na mocy prawa państwa wszczęcia postępowania, w którym został on powołany.

Artykuł 65

Skutki sprzeciwu co do objęcia grupowym postępowaniem koordynacyjnym

1. Jeżeli zarządca zgłosił sprzeciw wobec objęcia postępowania, w którym został powołany, grupowym postępowaniem koordynacyjnym, postępowanie to nie zostaje objęte grupowym postępowaniem koordynacyjnym.

2. Uprawnienia sądu, o których mowa w art. 68, ani uprawnienia koordynatora wynikające z tych postępowań nie wywołują skutków wobec tego członka grupy ani nie powodują obciążenia go żadnymi kosztami.

Artykuł 66

Wybór sądu do celów grupowego postępowania koordynacyjnego

1. W przypadku gdy co najmniej dwie trzecie wszystkich zarządców powołanych w postępowaniach upadłościowych członków grupy uzgodni, że posiadający jurysdykcję sąd innego państwa członkowskiego jest najbardziej właściwy do wszczęcia grupowego postępowania koordynacyjnego, jurysdykcja tego sądu jest wyłączna.

2. Wybór sądu następuje w drodze wspólnego porozumienia sporządzonego lub potwierdzonego na piśmie. Wyboru można dokonać, dopóki nie zostanie wszczęte grupowe postępowanie koordynacyjne zgodnie z art. 68.

3. Każdy sąd inny niż sąd, do którego złożono wniosek zgodnie z ust. 1, stwierdza brak swej jurysdykcji na rzecz tego sądu.

4. Wniosek o wszczęcie grupowego postępowania koordynacyjnego składa się do tak wybranego sądu, zgodnie z art. 61.

Artykuł 67

Skutki sprzeciwu co do osoby proponowanego koordynatora

W przypadku gdy zarządca wnosi sprzeciw wobec osoby proponowanego koordynatora, ale nie wnosi sprzeciwu co do objęcia grupowym postępowaniem koordynacyjnym członka grupy, względem którego został powołany, sąd może nie powołać tej osoby i wezwać sprzeciwiającego się zarządcę do złożenia nowego wniosku zgodnie z art. 61 ust. 3.

Artykuł 68

Orzeczenie o wszczęciu grupowego postępowania koordynacyjnego

1. Po upływie terminu, o którym mowa w art. 64 ust. 2, sąd może wszcząć grupowe postępowanie koordynacyjne, jeżeli stwierdzi, że spełnione są warunki określone w art. 63 ust. 1. W takim przypadku sąd:

a) powołuje koordynatora;

b) określa podstawowe zasady koordynacji grupowej; oraz

c) określa szacunkowe koszty i szacunkową wysokość udziału do pokrycia przez członków grupy.

2. Orzeczenie o wszczęciu grupowego postępowania koordynacyjnego podaje się do wiadomości uczestniczących zarządców i koordynatora.

Artykuł 69

Późniejsze dołączenie się zarządców do koordynacji grupowej

1. Zgodnie ze swoim prawem krajowym każdy zarządca może wnieść, po wydaniu przez sąd orzeczenia, o którym mowa w art. 68, o włączenie do koordynacji grupowej postępowania, względem którego został powołany, jeżeli:

a) uprzednio zgłoszono sprzeciw wobec włączenia postępowania upadłościowego do grupowego postępowania koordynacyjnego; lub

b) postępowanie upadłościowe członka grupy wszczęto, po wszczęciu przez sąd grupowego postępowania koordynacyjnego.

2. Bez uszczerbku dla ust. 4 koordynator może zaakceptować taki wniosek po konsultacji z zarządcami, jeżeli:

a) stwierdzi, że na etapie, na którym znajduje się grupowe postępowanie koordynacyjne w momencie złożenia wniosku, spełnione są warunki określone w art. 63 ust. 1 lit. a) i b); lub

b) zgodę wyrażają wszyscy zarządcy na warunkach określonych w ich prawie krajowym.

3. Koordynator informuje sąd i uczestniczących zarządców o swojej decyzji wydanej na mocy ust. 2 i podaje jej uzasadnienie.

4. Każdy zarządca uczestniczący w koordynacji grupowej lub zarządca, którego wniosek o włączenie do grupowego postępowania koordynacyjnego został odrzucony, może zaskarżyć decyzję, o której mowa w ust. 2, zgodnie z przepisami postępowania określonymi w prawie państwa członkowskiego, w którym wszczęto grupowe postępowanie koordynacyjne.

Artykuł 70

Zalecenia i plan koordynacji grupowej

1. Zarządcy prowadząc swoje postępowania upadłościowe, biorą pod uwagę zalecenia koordynatora oraz treść planu koordynacji grupowej, o którym mowa w art. 72 ust. 1.

2. Zarządca nie może zostać zobowiązany do stosowania się w całości lub w części do zaleceń koordynatora lub planu koordynacji grupowej.

W przypadku gdy nie stosuje się do zaleceń koordynatora lub planu koordynacji grupowej, zarządca przedstawia wyjaśnienia osobom lub organom, którym podlega na mocy swojego prawa krajowego, oraz koordynatorowi.

Podsekcja 2

Przepisy ogólne

Artykuł 71

Koordynator

1. Koordynatorem musi być osoba uprawniona na mocy prawa państwa członkowskiego do pełnienia funkcji zarządcy w postępowaniu upadłościowym.

2. Koordynator nie może być zarządcą powołanym do działania w postępowaniu upadłościowym któregokolwiek z członków grupy i być w stanie konfliktu interesów względem członków grupy, ich wierzycieli i zarządców powołanych w postępowaniach upadłościowych któregokolwiek z członków grupy.

Artykuł 72

Zadania i uprawnienia koordynatora

1. Koordynator:

a) wypracowuje i przedstawia zalecenia do celów skoordynowanego prowadzenia postępowań upadłościowych;

b) proponuje plan koordynacji grupowej wskazujący, opisujący i zalecający kompleksowy zbiór środków pozwalających podjąć wspólne działania w celu zakończenia upadłości członków grupy. Plan może w szczególności zawierać propozycje co do:

(i) środków służących przywróceniu dobrej gospodarczej i finansowej kondycji grupy lub którejkolwiek jej części;

(ii) rozstrzygnięcia wewnątrzgrupowych sporów dotyczących transakcji dokonanych między członkami grupy i spraw o stwierdzenie bezskuteczności czynności prawnej;

(iii) porozumień między zarządcami członków grupy.

2. Koordynator może także:

a) zostać wysłuchany i brać udział – zwłaszcza uczestnicząc w zgromadzeniu wierzycieli – w którymkolwiek z postępowań wszczętych względem członka tej grupy;

b) prowadzić mediację w sporach między zarządcami członków grupy;

c) przedstawiać i wyjaśniać plan koordynacji grupowej osobom lub organom, którym podlega na mocy swojego prawa krajowego;

d) występować do dowolnego zarządcy o informacje o każdym członku grupy, jeżeli informacje te są lub mogą być przydatne przy wypracowywaniu i przedstawianiu strategii i środków służących koordynacji postępowań; oraz

e) złożyć wniosek o wstrzymanie – na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy – postępowań wszczętych względem któregokolwiek członka grupy – o ile takie wstrzymanie jest konieczne, by zapewnić właściwe wykonanie tego planu, i byłoby korzystne dla wierzycieli w postępowaniu, w którym wnosi się o to wstrzymanie – lub wystąpić o uchylenie każdego orzeczonego wstrzymania. Wniosek ten składa się do sądu, który wszczął postępowanie, w którym wnosi się o wstrzymanie.

3. Plan, o którym mowa w ust. 1 lit. b), nie może zawierać zaleceń co do połączenia postępowań czy mas upadłościowych.

4. Zadania i prawa koordynatora określone w niniejszym artykule nie dotyczą członka grupy nieuczestniczącego w grupowym postępowaniu koordynacyjnym.

5. Koordynator wykonuje swoje obowiązki bezstronnie i z należytą starannością.

6. W przypadku gdy koordynator uzna, że wykonywanie jego zadań wiąże się z kosztami znacznie większymi niż szacunkowy koszt, o którym mowa w art. 61 ust. 3 lit. d), i w każdym przypadku, gdy te koszty przekraczają 10 % kosztów szacunkowych, koordynator:

a) bezzwłocznie informuje uczestniczących zarządców; oraz

b) zwraca się o uprzednią zgodę do sądu, który wszczął grupowe postępowanie koordynacyjne.

Artykuł 73

Języki

1. Koordynator komunikuje się z zarządcą uczestniczącego członka grupy w języku uzgodnionym z tym zarządcą lub przy braku takiego uzgodnienia – w języku urzędowym lub jednym z języków urzędowych instytucji Unii oraz w języku sądu, który wszczął postępowanie względem tego członka grupy.

2. Koordynator komunikuje się z sądem w języku urzędowym mającym zastosowanie do tego sądu.

Artykuł 74

Współpraca między zarządcami a koordynatorem

1. Wzajemna współpraca między zarządcami powołanymi w postępowaniach upadłościowych członków grupy a koordynatorem prowadzona jest w zakresie, w jakim nie jest sprzeczna z przepisami mającymi zastosowanie do tych postępowań.

2. W szczególności zarządcy przekazują koordynatorowi wszelkie informacje istotne dla wykonywania jego zadań.

Artykuł 75

Odwołanie koordynatora

Koordynator zostaje odwołany przez sąd z urzędu lub na wniosek zarządcy uczestniczącego członka grupy, jeżeli koordynator:

a) działa na szkodę wierzycieli uczestniczącego członka grupy; lub

b) nie wypełnia obowiązków określonych w niniejszym rozdziale.

Artykuł 76

Dłużnik sprawujący zarząd własny

Przepisy mające zastosowanie na podstawie niniejszego rozdziału do zarządcy stosuje się także w stosownych przypadkach do dłużnika sprawującego zarząd własny.

Artykuł 77

Koszty i podział

1. Wynagrodzenie koordynatora musi być odpowiednie, proporcjonalne do wykonywanych zadań i uwzględniać uzasadnione koszty.

2. Po zakończeniu swoich zadań koordynator sporządza końcowe rozliczenie kosztów i określa wysokość udziału do pokrycia przez poszczególnych członków grupy oraz przedkłada to rozliczenie każdemu uczestniczącemu zarządcy i sądowi, który wszczął grupowe postępowanie koordynacyjne.

3. Jeżeli w terminie 30 dni od otrzymania rozliczenia, o którym mowa w ust. 2, zarządcy nie wniosą sprzeciwu, koszty i udziały do pokrycia przez poszczególnych członków uznaje się za uzgodnione. Rozliczenie przedkłada się do zatwierdzenia sądowi, który wszczął grupowe postępowanie koordynacyjne.

4. W przypadku sprzeciwu sąd, który wszczął grupowe postępowanie koordynacyjne, na wniosek koordynatora lub każdego uczestniczącego zarządcy orzeka w sprawie kosztów i wysokości udziałów do pokrycia przez poszczególnych członków, uwzględniając warunki określone w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz szacunkowe koszty, o których mowa w art. 68 ust. 1, i w odpowiednich przypadkach, w art. 72 ust. 6.

5. Każdy uczestniczący zarządca może zaskarżyć orzeczenie, o którym mowa w ust. 4, zgodnie z przepisami postępowania określonymi w prawie państwa członkowskiego, w którym wszczęto grupowe postępowanie koordynacyjne.

ROZDZIAŁ VI

OCHRONA DANYCH

Artykuł 78

Ochrona danych

1. Do przetwarzania danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia w państwach członkowskich zastosowanie mają krajowe przepisy transponujące dyrektywę 95/46/WE, przy czym nie dotyczy to operacji przetwarzania, o których mowa w art. 3 ust. 2 dyrektywy 95/46/WE.

2. Do przetwarzania danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia przez Komisję zastosowanie ma rozporządzenie (WE) nr 45/2001.

Artykuł 79

Obowiązki państw członkowskich względem przetwarzania danych osobowych w krajowych rejestrach upadłości

1. Każde państwo członkowskie przekazuje Komisji – do publikacji na europejskim portalu „e-Sprawiedliwość” – imię i nazwisko osoby fizycznej lub nazwę osoby prawnej, organu publicznego, agencji lub innego podmiotu wyznaczonego przez prawo krajowe do pełnienia funkcji administratora danych w rozumieniu art. 2 lit. d) dyrektywy 95/46/WE.

2. Państwa członkowskie zapewniają wdrożenie środków technicznych mających zapewnić bezpieczeństwo danych osobowych przetwarzanych w ich krajowych rejestrach upadłości, o których mowa w art. 24.

3. Państwa członkowskie odpowiadają za sprawdzenie, czy administrator danych wyznaczony przez prawo krajowe zgodnie z art. 2 lit. d) dyrektywy 95/46/WE, zapewnia przestrzeganie zasad jakości danych, zwłaszcza prawidłowości i aktualności danych przechowywanych w krajowych rejestrach upadłości.

4. Państwa członkowskie odpowiadają zgodnie z dyrektywą 95/46/WE za gromadzenie i przechowywanie danych w krajowych bazach i za decyzje powzięte w celu udostępnienia tych danych we wzajemnie połączonym rejestrze, który można przeglądać za pośrednictwem europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość”.

5. Wśród informacji, które należy przekazać podmiotom danych, by mogły korzystać ze swoich praw – zwłaszcza z prawa do uzyskania usunięcia danych – państwa członkowskie podają termin dostępności danych osobowych przechowywanych w rejestrach upadłości.

Artykuł 80

Obowiązki Komisji w zakresie przetwarzania danych osobowych

1. Komisja pełni zadania administratora danych w rozumieniu art. 2 lit. d) rozporządzenia (WE) nr 45/2001 zgodnie z zadaniami określonymi w niniejszym artykule.

2. Komisja określa konieczne procedury i stosuje konieczne rozwiązania techniczne, by wypełnić swoje zadania mieszczące się w zakresie funkcji administratora danych.

3. Komisja wdraża środki techniczne konieczne, by zapewnić podczas przesyłu bezpieczeństwo danych osobowych, a zwłaszcza ich poufność i integralność podczas przepływu do i z europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość”.

4. Obowiązki Komisji nie mają wpływu na obowiązki państw członkowskich ani innych podmiotów względem zawartości i funkcjonowania wzajemnie połączonych baz krajowych przez nie prowadzonych.

Artykuł 81

Obowiązki informacyjne

Niezależnie od udzielenia informacji, które należy przekazać podmiotom danych zgodnie z art. 11 i 12 rozporządzenia (WE) nr 45/2001, Komisja informuje podmioty danych, przez publikację na europejskim portalu „e-Sprawiedliwość”, o swojej roli w przetwarzaniu danych i o celach przetwarzania tych danych.

Artykuł 82

Przechowywanie danych osobowych

Jeżeli chodzi o informacje pochodzące z wzajemnie połączonych baz krajowych, na europejskim portalu „e-Sprawiedliwość” nie przechowuje się żadnych danych osobowych o podmiotach danych. Wszelkie tego typu dane przechowuje się w bazach krajowych prowadzonych przez państwa członkowskie lub inne podmioty.

Artykuł 83

Dostęp do danych osobowych za pośrednictwem europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość”

Dane osobowe przechowywane w krajowych rejestrach upadłości, o których mowa w art. 24, są dostępne za pośrednictwem europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość” tak długo, jak długo ich dostępność przewiduje prawo krajowe.

ROZDZIAŁ VII

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Artykuł 84

Czasowy zakres zastosowania

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się jedynie do postępowań upadłościowych, które zostały wszczęte od dnia 26 czerwca 2017 r. Do czynności dokonanych przez dłużnika przed tą datą stosuje się prawo, które stosowało się do tych czynności w chwili ich dokonania.

2. Niezależnie od art. 91 niniejszego rozporządzenia rozporządzenie (WE) nr 1346/2000 stosuje się do postępowań upadłościowych objętych zakresem zastosowania tego rozporządzenia i które wszczęto przed dniem 26 czerwca 2017 r.

Artykuł 85

Stosunek do umów międzynarodowych

1. Niniejsze rozporządzenie zastępuje w swoim przedmiotowym zakresie stosowania w stosunkach pomiędzy państwami członkowskimi umowy międzynarodowe zawarte pomiędzy dwoma lub więcej państwami członkowskimi, w szczególności:

a) podpisaną dnia 8 lipca 1899 r. w Paryżu belgijsko-francuską Konwencję o właściwości sądów, uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych, orzeczeń sądów polubownych i publicznych dokumentów;

b) podpisaną dnia 16 lipca 1969 r. w Brukseli belgijsko-austriacką Konwencję o upadłości, układzie i odroczeniu płatności (wraz z Protokołem dodatkowym z dnia 13 czerwca 1973 r.);

c) podpisaną dnia 28 marca 1925 r. w Brukseli belgijsko-holenderską Konwencję o właściwości sądów, upadłości oraz uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych, wyroków sądów polubownych i publicznych dokumentów;

d) podpisany dnia 25 maja 1979 r. w Wiedniu niemiecko-austriacki Traktat w zakresie prawa upadłościowego i układowego;

e) podpisaną dnia 27 lutego 1979 r. w Wiedniu francusko-austriacką Konwencję o właściwości sądów, uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych w zakresie prawa upadłościowego;

f) podpisaną dnia 3 czerwca 1930 r. w Rzymie francusko-włoską Konwencję o wykonywaniu wyroków sądowych w sprawach cywilnych i handlowych;

g) podpisaną dnia 12 lipca 1977 r. w Rzymie włosko-austriacką Konwencję o upadłości i układzie;

h) podpisaną dnia 30 sierpnia 1962 r. w Hadze niemiecko-holenderską Konwencję o wzajemnym uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych oraz innych tytułów egzekucyjnych w sprawach cywilnych i handlowych;

i) podpisaną dnia 2 maja 1934 r. w Brukseli brytyjsko-belgijską Konwencję o wzajemnym wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych wraz z Protokołem;

j) Konwencję o upadłości zawartą dnia 7 listopada 1933 r. w Kopenhadze pomiędzy Danią, Finlandią, Norwegią, Szwecją i Islandią;

k) zawartą dnia 5 czerwca 1990 r. w Istambule Europejską Konwencję w sprawie niektórych międzynarodowych aspektów upadłości;

l) Konwencję między Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii a Królestwem Grecji w sprawie wzajemnego uznawania i wykonywania orzeczeń, podpisaną w Atenach dnia 18 czerwca 1959 r.;

m) Umowę między Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii a Republiką Austrii w sprawie wzajemnego uznawania i wykonywania orzeczeń sądów arbitrażowych i ugód zawartych przed sądami arbitrażowymi w sprawach handlowych, podpisaną w Belgradzie dnia 18 marca 1960 r.;

n) Konwencję między Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii a Republiką Włoską w sprawie wzajemnej współpracy sądowej w sprawach cywilnych i administracyjnych, podpisaną w Rzymie dnia 3 grudnia 1960 r.;

o) Umowę między Socjalistyczną Federacyjną Republiką Jugosławii a Królestwem Belgii w sprawie współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Belgradzie dnia 24 września 1971 r.;

p) Konwencję między Rządami Jugosławii i Francji w sprawie uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, podpisaną w Paryżu dnia 18 maja 1971 r.;

q) Umowę między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną i Republiką Grecką w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisaną w Atenach dnia 22 października 1980 r., nadal obowiązującą między Republiką Czeską i Grecją;

r) Umowę między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną i Republiką Cypryjską w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisaną w Nikozji dnia 23 kwietnia 1982 r., nadal obowiązującą między Republiką Czeską i Cyprem;

s) Traktat między Rządem Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej i Rządem Republiki Francuskiej w sprawie pomocy prawnej i uznawania oraz wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych, rodzinnych i handlowych, podpisany w Paryżu dnia 10 maja 1984 r., nadal obowiązujący między Republiką Czeską i Francją;

t) Traktat między Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną i Republiką Włoską w sprawie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisany w Pradze dnia 6 grudnia 1985 r., nadal obowiązujący między Republiką Czeską i Włochami;

u) Umowę między Republiką Łotwy, Republiką Estonii i Republiką Litwy o pomocy prawnej i stosunkach prawnych, podpisaną w Tallinie dnia 11 listopada 1992 r.;

v) Umowę między Republiką Estońską a Rzecząpospolitą Polską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych, sporządzoną w Tallinie dnia 27 listopada 1998 r.;

w) Umowę między Republiką Litewską a Rzecząpospolitą Polską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych, sporządzoną w Warszawie dnia 26 stycznia 1993 r.;

x) Konwencję między Socjalistyczną Republiką Rumunii a Republiką Grecką dotyczącą pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych oraz protokół do niej, podpisane w Bukareszcie dnia 19 października 1972 r.;

y) Konwencję między Socjalistyczną Republiką Rumunii a Republiką Francuską dotyczącą pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych podpisaną w Paryżu dnia 5 listopada 1974 r.;

z) Umowę między Ludową Republiką Bułgarii a Republiką Grecką o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisaną w Atenach dnia 10 kwietnia 1976 r.;

aa) Umowę między Ludową Republiką Bułgarii a Republiką Cypru o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, podpisaną w Nikozji dnia 29 kwietnia 1983 r.;

ab) Umowę między rządem Ludowej Republiki Bułgarii a rządem Republiki Francuskiej o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach cywilnych, podpisaną w Sofii dnia 18 stycznia 1989 r.;

ac) Umowę między Rumunią a Republiką Czeską o pomocy sądowej w sprawach cywilnych, podpisaną w Bukareszcie dnia 11 lipca 1994 r.;

ad) Umowę między Rumunią a Rzeczpospolitą Polską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, podpisaną w Bukareszcie dnia 15 maja 1999 r.

2. Wymienione w ust. 1 umowy międzynarodowe zachowują swoją skuteczność w stosunku do postępowań wszczętych przed wejściem w życie rozporządzenia (WE) nr 1346/2000.

3. Niniejszego rozporządzenia nie stosuje się:

a) w państwie członkowskim w zakresie, w jakim jest ono sprzeczne ze zobowiązaniami w sprawach dotyczących upadłości wynikającymi z umowy międzynarodowej, którą to państwo członkowskie zawarło przed wejściem w życie rozporządzenia (WE) nr 1346/2000 z jednym lub z kilkoma państwami trzecimi;

b) w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, w zakresie, w jakim jest ono sprzeczne ze zobowiązaniami w sprawach dotyczących upadłości i likwidacji upadłych przedsiębiorstw wynikającymi z porozumień zawartych w ramach Brytyjskiej Wspólnoty Narodów, wiążących w chwili wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 1346/2000.

Artykuł 86

Informacje o krajowym i unijnym prawie dotyczącym niewypłacalności

1. W ramach europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych ustanowionej decyzją Rady 2001/470/WE (¹⁷) państwa członkowskie dostarczają krótki opis swoich krajowych przepisów i procedur dotyczących niewypłacalności, zwłaszcza dotyczących kwestii wymienionych w art. 7 ust. 2, w celu udostępnienia do wiadomości publicznej tych informacji.

2. Państwa członkowskie regularnie aktualizują informacje, o których mowa w ust. 1.

3. Komisja udostępnia do wiadomości publicznej informacje o niniejszym rozporządzeniu.

Artykuł 87

Ustanowienie wzajemnego połączenia rejestrów

Komisja przyjmuje akty wykonawcze służące ustanowieniu wzajemnego połączenia rejestrów upadłości, o którym mowa w art. 25. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 89 ust. 3.

Artykuł 88

Ustanowienie standardowych formularzy oraz ich późniejsze zmiany

Komisja przyjmuje akty wykonawcze służące ustanowieniu, a w razie potrzeby – zmianie formularzy, o których mowa w art. 27 ust. 4, art. 54 i 55 i art. 64 ust. 2. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 89 ust. 2.

Artykuł 89

Procedura komitetowa

1. Komisję wspomaga komitet. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

3. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

Artykuł 90

Klauzula przeglądowa

1. Nie później niż dnia 27 czerwca 2027 r., a następnie co pięć lat, Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia. W razie potrzeby do sprawozdania dołącza propozycje zmiany niniejszego rozporządzenia.

2. Nie później niż dnia 27 czerwca 2022 r. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie na temat stosowania przepisów o grupowych postępowaniach koordynacyjnych. W razie potrzeby do sprawozdania dołącza propozycje zmiany niniejszego rozporządzenia.

3. Nie później niż dnia 1 stycznia 2016 r. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu analizę kwestii transgranicznych w przedmiocie prawnej odpowiedzialności kadry kierowniczej i zakazów pełnienia funkcji kierowniczych.

4. Nie później niż dnia 27 czerwca 2020 r. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu analizę w przedmiocie wybierania sądu pod kątem własnego interesu (forum shopping).

Artykuł 91

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 1346/2000 zostaje uchylone.

Odniesienia do uchylonego rozporządzenia traktuje się jako odniesienia do niniejszego rozporządzenia i odczytuje się je zgodnie z tabelą korelacji zawartą w załączniku D do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 92

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 26 czerwca 2017 r. z wyjątkiem:

a) art. 86, który stosuje się od dnia 26 czerwca 2016 r.;

b) art. 24 ust. 1, który stosuje się od dnia 26 czerwca 2018 r.; oraz

c) art. 25, który stosuje się od dnia 26 czerwca 2019 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami.

Sporządzono w Strasburgu dnia 20 maja 2015 r.