PARLAMENT EUROPEJSKI,

— uwzględniając ostateczne roczne sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsiębiorstwa na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych za rok budżetowy 2012,

— uwzględniając sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsiębiorstwa na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych za rok budżetowy 2012, wraz z odpowiedziami Wspólnego Przedsiębiorstwa (¹) ,

— uwzględniając zalecenie Rady z dnia 18 lutego 2014 r. (05851/2014 - C7-0053/2014),

— uwzględniając art. 319 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

— uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (²) , w szczególności jego art. 185,

— uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (³) , w szczególności jego art. 208,

— uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. ustanawiające Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych (⁴) , w szczególności jego art. 11 ust. 4,

— uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002 z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów określonych w artykule 185 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁵) ,

— uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (UE, Euratom) nr 1271/2013 z dnia 30 września 2013 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów, o których mowa w art. 208 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (⁶) , w szczególności jego art. 108,

— uwzględniając swoje wcześniejsze decyzje i rezolucje w sprawie absolutorium,

— uwzględniając art. 77 Regulaminu i załącznik VI do Regulaminu,

— uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A7-0200/2014),

A. mając na uwadze, że Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych ( „ Wspólne Przedsiębiorstwo ” ) zostało ustanowione w grudniu 2007 r. na okres 10 lat w celu znaczącej poprawy skuteczności i wydajności procesu opracowywania leków, co w perspektywie długoterminowej miałoby doprowadzić do tego, że sektor farmaceutyczny będzie produkował skuteczniejsze i bezpieczniejsze leki innowacyjne,

B. mając na uwadze, że Wspólne Przedsiębiorstwo rozpoczęło autonomiczną działalność w dniu 16 listopada 2009 r. ,

C. mając na uwadze, że maksymalny wkład Unii na rzecz Wspólnego Przedsiębiorstwa przez okres 10 lat wynosi 1 mld EUR, a kwota ta ma zostać wypłacona z budżetu siódmego programu ramowego badań,

Zarządzanie budżetem i finansami

1. zauważa, że zdaniem Trybunału roczne sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsiębiorstwa IMI przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2012 r. oraz wyniki jego transakcji i przepływy pieniężne za kończący się tego dnia rok, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego oraz z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji;

2. zauważa, że Wspólne Przedsiębiorstwo przeprowadziło od czerwca 2012 r. kontrole ex post obejmujące kwotę 4,4 mln euro (37,3 % zaakceptowanego wkładu Wspólnego Przedsiębiorstwa w pierwsze zaproszenie do składania wniosków zatwierdzone przez Wspólne Przedsiębiorstwo do czerwca 2011 r.); zauważa, że te pierwsze kontrole skupione były na beneficjentach, którzy byli nowi lub nigdy nie podlegali kontroli w ramach unijnych programów badań, dlatego można spodziewać się wyższego wskaźnika błędów ze względu na złożoność przepisów;

3. wyraża zaniepokojenie faktem, że wskaźnik błędu wynikającego z kontroli ex post wykonanych przez lub w imieniu Wspólnego Przedsiębiorstwa wynosił 5,82 %; przyznaje, że większość tych błędów dotyczyła stosunkowo niewielkich kwot wymagających korekty (mniej niż 5 000 EUR na korzyść Wspólnego Przedsiębiorstwa); odnotowuje, że zostały podjęte kroki w celu odzyskania lub potrącenia tych kwot z dalszych wniosków oraz że wskaźnik ten będzie się zmieniał na przestrzeni lat w miarę jak więcej projektów, beneficjentów i wniosków będzie podlegało kontroli; zwraca uwagę, że działania podjęte przez Wspólne Przedsiębiorstwo w celu zapobiegania błędom i ich poprawy mają wpływ na błąd rezydualny;

4. odnotowuje, że Trybunał Obrachunkowy wydał opinię z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rocznego sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsiębiorstwa za drugi rok z rzędu; odnotowuje, że Trybunał Obrachunkowy uznał, iż uzyskane dowody kontroli są wystarczające i właściwe, aby stanowić podstawę do wydania poświadczenia wiarygodności, mimo że płatności podlegające kontroli były dokonane przed 2012 r.;

5. wyraża zaniepokojenie, że duża część środków na płatności i środków na zobowiązania z przeznaczeniem na wydatki administracyjne na 2012 r. była na koniec roku nadal niewykorzystana (26,81 % środków na zobowiązania i 39,8 % środków na płatności); odnotowuje, że wysoki poziom niewykorzystanych środków z budżetu administracyjnego wskazuje na to, że nie był on ustalony na realistycznych szacunkach określonych w ocenie skutków finansowych regulacji;

Zaproszenia do składania wniosków

6. przyjmuje z zadowoleniem, że czas potrzebny na podpisanie umów uległ w 2012 r. skróceniu z 413 dni w przypadku ostatecznych umów o przyznanie dotacji w ramach czwartego zaproszenia do 161 dni w ramach szóstego zaproszenia; podkreśla, że w 2012 r. Wspólne Przedsiębiorstwo przeznaczyło na działalność badawczą kwotę 351 mln euro, czyli prawie 37 % całego dostępnego budżetu, czyniąc godne pochwały postępy zmierzające ku wykonaniu całkowitego dostępnego wkładu Unii w wysokości 960 mln euro przewidzianego w rozporządzeniu (WE) nr 73/2008;

7. odnotowuje, że na koniec 2012 r. łączna suma zatwierdzonych zobowiązań tytułem kosztów działalności badawczej wyniosła 736 mln EUR oraz że Europejska Federacja Przemysłu Farmaceutycznego (EFPIA) przekazała dalsze 706 mln EUR;

Systemy kontroli wewnętrznej

8. podkreśla fakt, że według sprawozdania Trybunału Obrachunkowego w 2012 r. Wspólne Przedsiębiorstwo kontynuowało rozwijanie odpowiednich i całościowych systemów kontroli wewnętrznej, konieczne są jednak dalsze prace w zakresie dokumentowania i aktualizacji procedur operacyjnych i administracyjnych (zwłaszcza dotyczących kontroli ex post i zamknięcia rachunków), co pozwoli ograniczyć ryzyko błędów i niespójności praktyk;

9. przypomina, że Służba Audytu Wewnętrznego Komisji jest audytorem wewnętrznym Wspólnego Przedsiębiorstwa; zwraca uwagę, że Służba Audytu Wewnętrznego Komisji przeprowadziła przegląd atestacyjny procesów Wspólnego Przedsiębiorstwa (i) negocjacji; (ii) przygotowania umów o przyznanie dotacji; i (iii) wypłacania zaliczek obowiązujących we Wspólnym Przedsiębiorstwie; oczekuje, że Służba Audytu Wewnętrznego skieruje zlecenia badań w stronę obszarów podwyższonego ryzyka, szczególnie, aby wspomóc Wspólne Przedsiębiorstwo w walce z istotnymi błędami, które wykazały pierwsze kontrole ex post w związku z płatnościami okresowymi, oraz żeby zapewnić wdrożenie przez Wspólne Przedsiębiorstwo spójnej strategii kontroli;

10. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2012 r. księgowy Wspólnego Przedsiębiorstwa złożył sprawozdanie w sprawie zatwierdzenia systemu księgowego i większość wskazanych niedociągnięć została usunięta przed końcem roku;

11. wyraża ubolewanie, że życiorysy członków zarządu i dyrektora wykonawczego nie są publicznie dostępne; wzywa wspólne przedsiębiorstwo do naprawy tej sytuacji w trybie pilnym; uznaje, że wspólne przedsiębiorstwo spełnia warunki egzekwowania kodeksu postępowania względem niezależnych ekspertów, którzy oceniają propozycje badań naukowych; jednakże domaga się, by wspólne przedsiębiorstwo opracowało i przyjęło kompleksową politykę zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi;

12. uważa, że wysoki poziom przejrzystości jest kluczowym elementem ograniczenia ryzyka wystąpienia konfliktu interesów; wzywa zatem wspólne przedsiębiorstwo do udostępnienia na jego stronie internetowej jego polityki i ustaleń dotyczących zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi oraz odnośnych przepisów wykonawczych, jak też wykazu członków Rady Zarządzającej, wraz z ich życiorysami;

13. zwraca się do Trybunału Obrachunkowego o monitorowanie polityki wspólnego przedsiębiorstwa dotyczącej zarządzania konfliktami interesów i zapobiegania im, poprzez sporządzenie sprawozdania specjalnego w tej sprawie przed rozpoczęciem kolejnej procedury udzielania absolutorium;

Uprawnienia kontrolne Trybunału Obrachunkowego

14. jest zaskoczony tym, że przepisy rozporządzenia Rady ustanawiające Wspólne Przedsiębiorstwo nie uznały prawa Trybunału Obrachunkowego do kontroli w zakresie wkładów niepieniężnych przedsiębiorstw EFPIA, mimo że są one zapisane w sprawozdaniu finansowym Wspólnego Przedsiębiorstwa IMI; podkreśla, że szacunkowo w okresie działalności Wspólnego Przedsiębiorstwa IMI wkłady te stanowić będą w przybliżeniu 1 mld euro; zachęca Trybunał Obrachunkowy do wyjaśnienia skutków tego przepisu w swojej rocznej opinii w sprawie sprawozdania Wspólnego Przedsiębiorstwa;

Aspekty przekrojowe Wspólnego Przedsiębiorstwa Europejskiej Przestrzeni Badawczej

15. odnotowuje, że przyjęte przez Trybunał Obrachunkowy podejście kontrolne obejmuje analityczne procedury kontrolne, ocenę głównych kontroli systemu nadzoru i kontroli oraz badanie transakcji na poziomie Wspólnego Przedsiębiorstwa, ale nie na poziomie członków i beneficjentów końcowych Wspólnego Przedsiębiorstwa;

16. odnotowuje, że test kontrolny na poziomie członków czy beneficjentów końcowych wykonywany jest przez Wspólne Przedsiębiorstwo lub zewnętrzne firmy audytorskie zatrudnione i monitorowane przez Wspólne Przedsiębiorstwo;

17. przyjmuje z zadowoleniem sprawozdanie specjalne Trybunału Obrachunkowego nr 2/2013: „ Czy Komisja zapewniła skuteczne wprowadzenie w życie siódmego programu ramowego w zakresie badań? ” , w którym Trybunał badał, czy Komisja zapewniła skuteczne wprowadzenie w życie siódmego programu ramowego w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji (7PR);

18. odnotowuje, że kontrola dotyczyła również powołania wspólnej inicjatywy technologicznej (WIT);

19. zgadza się z wnioskiem Trybunału Obrachunkowego stwierdzającym, że WIT została ustanowiona w celu wspierania długoterminowych inwestycji przemysłowych w określonych obszarach badań naukowych; zauważa jednak, że przyznanie autonomii finansowej WIT trwało średnio dwa lata, a Komisja zazwyczaj odpowiadała za jedną trzecią oczekiwanego okresu działania WIT;

20. odnotowuje ponadto, że według Trybunału Obrachunkowego niektóre WIT odniosły szczególne sukcesy we włączaniu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) do swoich projektów i prawie 21 % puli środków finansowych przyznanych przez WIT zostało przeznaczonych na rzecz MŚP;

21. zwraca uwagę, że orientacyjna suma środków uznanych za niezbędne dla siedmiu wspólnych europejskich przedsiębiorstw badawczych, które zostały dotychczas ustanowione przez Komisję zgodnie z art. 187 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, z istotnym wyjątkiem Wspólnego Przedsiębiorstwa Galileo, wynosi 21793000000 EUR na cały okres ich działania;

22. odnotowuje, że całkowity przewidziany przychód budżetowy wspólnych przedsiębiorstw na 2012 r. wyniósł 2,5 mld EUR, czyli około 1,8 % całkowitego budżetu Unii, podczas gdy około 618 mln EUR zostało wpłaconych z budżetu ogólnego (wkład pieniężny Komisji), a około 134 mln EUR wpłacili partnerzy przemysłowi i członkowie wspólnych przedsiębiorstw;

23. odnotowuje, że wspólne przedsiębiorstwa zatrudniają 409 pracowników stałych i tymczasowych, czyli mniej niż 1 % całkowitej liczby urzędników Unii upoważnionych na mocy budżetu ogólnego Unii (plan zatrudnienia);

24. odnotowuje, że całkowity wkład Unii, który wydaje się niezbędny do funkcjonowania wspólnych przedsiębiorstw przez cały okres ich istnienia, wynosi 11489000000 EUR;

25. zachęca Trybunał Obrachunkowy do przeprowadzenia kompleksowej analizy WIT oraz pozostałych wspólnych przedsiębiorstw w odrębnym sprawozdaniu w świetle znacznych zaangażowanych kwot oraz stwierdzonego ryzyka - zwłaszcza dotyczącego utraty reputacji; przypomina, że Parlament zwrócił się już do Trybunału Obrachunkowego z wnioskiem o sporządzenie specjalnego sprawozdania w sprawie potencjału, jaki wspólne przedsiębiorstwa wraz ze swoimi partnerami prywatnymi mają w zakresie zapewnienia wartości dodanej i skutecznej realizacji unijnych programów z dziedziny badań, rozwoju technologicznego i demonstracji; stwierdza, że od wspólnych przedsiębiorstw oczekuje się zapewnienia finansowania dla długoterminowych inwestycji przemysłowych oraz promowania prywatnych inwestycji w badania.