PARLAMENT EUROPEJSKI,

— uwzględniając ostateczne roczne sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa „ Czyste niebo ” za rok budżetowy 2012,

— uwzględniając sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego na temat rocznego sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsiębiorstwa „ Czyste niebo ” za rok budżetowy 2012 wraz z odpowiedziami Wspólnego Przedsięwzięcia (¹) ,

— uwzględniając zalecenie Rady z dnia 18 lutego 2014 r. (05851/2014 - C7-0053/2014),

— uwzględniając art. 319 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

— uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (²) , w szczególności jego art. 185,

— uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (³) , w szczególności jego art. 208,

— uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 71/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo „ Czyste niebo ” (⁴) , w szczególności jego art. 11 ust. 4,

— uwzględniając regulamin finansowy wspólnego przedsiębiorstwa „ Czyste niebo ” przyjęty decyzją jego Rady Zarządzającej w dniu 7 listopada 2008 r. ,

— uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002 z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów określonych w artykule 185 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁵) ,

— uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1271/2013 z dnia 30 września 2013 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów, o których mowa w art. 208 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (⁶) , w szczególności jego art. 108,

— uwzględniając swoje poprzednie decyzje i rezolucje w sprawie absolutorium z wykonania budżetu,

— uwzględniając art. 77 Regulaminu i załącznik VI do Regulaminu,

— uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A7-0210/2014),

A. mając na uwadze, że wspólne przedsiębiorstwo „ Czyste niebo ” ( „ wspólne przedsiębiorstwo ” ) powstało w 2007 r. na okres 10 lat, aby przyspieszyć rozwój, zatwierdzenie i demonstrację czystych technologii transportu lotniczego w UE w celu ich jak najszybszego zastosowania,

B. mając na uwadze, że wspólne przedsiębiorstwo rozpoczęło samodzielną działalność w 2009 r.,

C. mając na uwadze, że członkami założycielami wspólnego przedsiębiorstwa „ Czyste niebo ” są: Unia Europejska reprezentowana przez Komisję oraz partnerzy przemysłowi jako liderzy „ zintegrowanych demonstratorów technologii ” (ZDT) i członkowie stowarzyszeni z poszczególnymi ZDT,

D. mając na uwadze, że maksymalny wkład Unii na rzecz wspólnego przedsiębiorstwa przez okres 10 lat wynosi 800 000 000 EUR, a kwota ta ma zostać wypłacona z budżetu siódmego programu ramowego badań,

Zarządzanie budżetem i finansami

1. zauważa, że w 2012 r. Trybunał Obrachunkowy stwierdził, że roczne sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa rzetelnie przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2012 r. oraz wyniki transakcji i przepływy pieniężne za kończący się tego dnia rok, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego;

2. z zadowoleniem stwierdza, że sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa otrzymało od Trybunału Obrachunkowego pozytywną opinię na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw tych rachunków po opinii z roku 2011, która zawierała zastrzeżenia w odniesieniu do tych aspektów; wzywa wspólne przedsiębiorstwo do kontynuowania starań w celu zapewnienia należytego zarządzania finansami;

3. zauważa, że ostateczny budżet korygujący wspólnego przedsiębiorstwa na rok budżetowy 2012 przewidywał środki na zobowiązania w wysokości 205,4 mln EUR oraz środki na płatności w wysokości 167,9 mln EUR;

4. na podstawie ostatecznego rocznego sprawozdania finansowego wspólnego przedsiębiorstwa stwierdza, że wskaźnik wykorzystania środków na zobowiązania wyniósł w sumie 84 %, a wskaźnik wykorzystania środków na płatności - 75 %; zauważa ponadto, że w tych ramach wskaźnik wykonania operacyjnego wyniósł 97 % w przypadku środków na zobowiązania oraz 84 % w przypadku środków na płatności; mimo poprawy w stosunku do roku 2011 wciąż jest zaniepokojony faktem, że powyższe wskaźniki odzwierciedlają znaczące opóźnienia we wdrażaniu działań w stosunku do początkowego planu; oczekuje, że wspólne przedsiębiorstwo będzie kontynuować usprawnianie swoich procedur i procesów, aby skrócić okres pomiędzy publikacją zaproszeń do składania wniosków a podpisaniem umowy o udzieleniu dotacji;

5. wyraża zaniepokojenie ponownym niskim poziomem wykonania budżetu wspólnego przedsiębiorstwa i ubolewa nad środkami pieniężnymi w kasie w wysokości 25,7 mln EUR pod koniec roku, co odpowiada 15 % dostępnych środków na płatności; zauważa, że sytuacja ta stanowi naruszenie budżetowej zasady równowagi; przypomina wspólnemu przedsiębiorstwu o potrzebie podejmowania konkretnych działań w celu osiągnięcia równowagi budżetowej;

Systemy kontroli wewnętrznej

6. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Trybunału Obrachunkowego, że w trakcie roku 2012 wspólne przedsiębiorstwo jeszcze bardziej usprawniło swoje procedury w zakresie zarządzania, administrowania, finansów i księgowości; przyjmuje do wiadomości, że mimo iż istniały pewne ograniczenia w zakresie kompletności informacji operacyjnych, którymi można zarządzać, wspólne przedsiębiorstwo wdrożyło system GMT, będący specjalistycznym programem do zarządzania informacjami finansowymi dotyczącymi realizacji zawartych z członkami umów o przyznanie dotacji;

7. wyraża zaniepokojenie faktem, że wspólne przedsiębiorstwo dokonało pewnych płatności, mimo iż w poświadczeniach z kontroli dołączonych do zestawień poniesionych wydatków przedstawionych przez dwóch beneficjentów stwierdzono zastrzeżenia dotyczące umów personelu zatrudnionego przy projekcie, a w przypadku jednego z nich poświadczenie z kontroli zawierało również zastrzeżenia dotyczące zastosowanych stawek kosztów pośrednich; stwierdza, że wspólne przedsiębiorstwo faktycznie monitorowało te sprawy i ostatecznie żadne niekwalifikujące się koszty nie zostały opłacone; wzywa w związku z tym wspólne przedsiębiorstwo do należytego uwzględniania wyjątków ujętych w poświadczeniach z kontroli przed zatwierdzeniem i opłaceniem zestawień poniesionych wydatków;

8. mimo ogólnie pozytywnych wniosków przyjmuje do wiadomości, że w zakresie kontroli ex ante zestawień poniesionych wydatków przedstawianych przez partnerów wspólnego przedsiębiorstwa „ Czyste niebo ” stwierdzono następujące, częściowo specyficzne uchybienia:

— listy kontrolne używane podczas kontroli ex ante zestawień poniesionych wydatków nie zawsze były kompletne,

— weryfikatorzy nie przygotowywali sprawozdań z odbioru technicznego, dotyczących działalności partnerów,

— w jednym przypadku funkcje weryfikatora finansowego i urzędnika zatwierdzającego pełnił kierownik administracji, co jest niezgodne z przepisami podręcznika procedur finansowych i z zasadą rozdziału obowiązków,

— partnerzy wspólnego przedsiębiorstwa przedstawiali najczęściej z opóźnieniem zestawienia poniesionych wydatków, a w trakcie trwania kontroli co najmniej 70 z 292 zestawień poniesionych wydatków nie zostało przedstawionych wspólnemu przedsiębiorstwu w terminie, z czego w 15 przypadkach opóźnienie przekraczało jeden rok;

9. przyjmuje do wiadomości, że w 2012 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji skontrolowała proces planowania rocznego w zakresie zarządzania dotacjami; przychylnie odnosi się do wyników kontroli, które wykazały, że istniejące wewnętrzne mechanizmy kontrolne dają wystarczającą pewność co do realizacji wyznaczonych dla tego procesu celów merytorycznych, przyjmuje jednak do wiadomości, że audytor wydał dwa bardzo istotne zalecenia, z których jedno dotyczy opóźnień w realizacji programu, a drugie - systemu oceny wykorzystania zasobów; wzywa wspólne przedsiębiorstwo do poinformowania organu udzielającego absolutorium o stanie realizacji programu oraz uzyskanych wynikach;

10. zauważa z zadowoleniem, że Trybunał Obrachunkowy uważa, iż w zakresie aspektów informatycznych planu ciągłości działalności i planu przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej wspólnego przedsiębiorstwa poczyniono znaczne postępy; podkreśla jednak, że formalizacja tych strategii i procedur nie została jeszcze zakończona i wzywa wspólne przedsiębiorstwo do bezzwłocznego zaradzenia tej sytuacji;

11. ubolewa, że życiorysy członków zarządu i dyrektora wykonawczego nie są publicznie dostępne; wzywa wspólne przedsiębiorstwo do naprawy tej sytuacji w trybie pilnym; domaga się, by wspólne przedsiębiorstwo opracowało i przyjęło kompleksową politykę zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi;

12. uważa, że wysoki poziom przejrzystości jest kluczowym elementem ograniczenia ryzyka wystąpienia konfliktu interesów; wzywa zatem wspólne przedsiębiorstwo do udostępnienia na swojej stronie internetowej jego polityki i ustaleń dotyczących zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi oraz odnośnych przepisów wykonawczych, jak też wykazu członków zarządu wraz z ich życiorysami;

13. zwraca się do Trybunału Obrachunkowego o monitorowanie polityki wspólnego przedsiębiorstwa dotyczącej zarządzania konfliktami interesów i zapobiegania im poprzez sporządzenie sprawozdania specjalnego w tej sprawie przed rozpoczęciem kolejnej procedury udzielania absolutorium;

Aspekty horyzontalne europejskich wspólnych przedsięwzięć badawczych

14. przyjmuje do wiadomości, że podejście kontrolne przyjęte przez Trybunał Obrachunkowy obejmuje analityczne procedury kontrolne, ocenę kluczowych mechanizmów kontrolnych w stosowanych systemach nadzoru i kontroli oraz badanie transakcji na poziomie wspólnego przedsiębiorstwa, jednak nie na poziomie członków czy beneficjentów końcowych wspólnego przedsiębiorstwa;

15. stwierdza, że badanie kontrolne na poziomie członków lub beneficjentów końcowych jest prowadzone przez wspólne przedsiębiorstwo lub przez zewnętrzne firmy audytorskie wynajęte i monitorowane przez wspólne przedsiębiorstwo;

16. przyjmuje z zadowoleniem sprawozdanie specjalne Trybunału Obrachunkowego nr 2/2013: „ Czy Komisja zapewniła wydajną realizację siódmego programu ramowego w zakresie badań? ” , w którym Trybunał sprawdził, czy Komisja zapewniła skuteczną realizację siódmego programu ramowego w zakresie badań i rozwoju technologicznego (7PR);

17. zauważa, że audyt objął również ustanowienie wspólnych inicjatyw technologicznych;

18. zgadza się z wnioskiem Trybunału Obrachunkowego, według którego wspólne inicjatywy technologiczne powstały w celu wsparcia długoterminowych inwestycji przemysłowych, w szczególności w obszarze badań; zauważa jednak, że uzyskanie autonomii finansowej przez wspólną inicjatywę technologiczną trwało średnio dwa lata, a Komisja zazwyczaj ponosiła odpowiedzialność przez średnio jedną trzecią oczekiwanego okresu działania wspólnych inicjatyw technologicznych;

19. stwierdza ponadto, że niektóre wspólne inicjatywy technologiczne szczególnie aktywnie zaangażowały w swoje projekty małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), a blisko 21 % środków udostępnionych poprzez wspólne inicjatywy technologiczne skierowano do MŚP;

20. zwraca uwagę na fakt, że całkowite środki indykatywne, które wydają się niezbędne do funkcjonowania siedmiu europejskich wspólnych przedsiębiorstw badawczych, jakie zostały do tej pory ustanowione przez Komisję na mocy art. 187 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej - z wyjątkiem wspólnego przedsiębiorstwa Galileo - przez cały okres ich istnienia, wynoszą 21793000000 EUR;

21. stwierdza, że spodziewany dochód budżetowy wspólnego przedsiębiorstwa w roku 2012 wyniósł około 2,5 mld EUR lub 1,8 % ogólnego budżetu Unii na rok 2012, przy czym około 618 mln EUR pochodziło z budżetu ogólnego (wkład gotówkowy Komisji Europejskiej), a około 134 mln EUR pochodziło od partnerów przemysłowych i członków wspólnego przedsiębiorstwa;

22. stwierdza, że wspólne przedsiębiorstwo zatrudnia 409 pracowników na umowę stałą i na czas określony, co stanowi mniej niż 1 % całkowitej dozwolonej liczby urzędników Unii na mocy budżetu ogólnego Unii (plan zatrudnienia);

23. przypomina, że całkowity wkład Unii, który wydaje się niezbędny do funkcjonowania wspólnych przedsiębiorstw przez cały okres ich istnienia, wynosi 11489000000 EUR;

24. zachęca Trybunał Obrachunkowy do przeprowadzenia kompleksowej analizy wspólnych inicjatyw technologicznych oraz innych wspólnych przedsiębiorstw w odrębnym sprawozdaniu w świetle znacznych zaangażowanych środków pieniężnych oraz przedstawionego ryzyka - zwłaszcza dotyczącego utraty reputacji; przypomina, że Parlament zwrócił się już do Trybunału Obrachunkowego z wnioskiem o sporządzenie specjalnego sprawozdania z potencjału, jaki wspólne przedsiębiorstwa wraz ze swoimi partnerami prywatnymi mają w zakresie zapewnienia wartości dodanej i skutecznej realizacji unijnych programów z dziedziny badań, rozwoju technologicznego i demonstracji; stwierdza, że od wspólnych przedsiębiorstw oczekuje się zapewnienia finansowania dla długoterminowych inwestycji przemysłowych oraz promowania prywatnych inwestycji w badania.