KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (¹), w szczególności jego art. 36 ust. 3 lit. d),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Osoby chore na celiakię cierpią na trwałą nietolerancję glutenu. Obecność glutenu została naukowo potwierdzona w następujących zbożach: pszenicy (tj. we wszystkich gatunkach Triticum, takich jak pszenica durum, orkisz i pszenica khorasan), w życie oraz w jęczmieniu. Gluten obecny w tych zbożach może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie osób nietolerujących glutenu i dlatego osoby takie powinny unikać spożywania tych zbóż.

(2) Informacja na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności powinna pomóc osobom nietolerującym glutenu w ustaleniu i wyborze zróżnicowanej diety obejmującej żywienie się w domu i poza domem.

(3) W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 41/2009 (²) określono zharmonizowane zasady dotyczące przekazywanych konsumentom informacji na temat nieobecności („produkt bezglutenowy” ) lub zmniejszonej zawartości glutenu („produkt o bardzo niskiej zawartości glutenu”) w żywności. Przepisy zawarte w tym rozporządzeniu opierają się na danych naukowych i gwarantują, że konsumenci nie zostaną wprowadzeni w błąd ani nie będą zdezorientowani informacjami na temat nieobecności lub ograniczonej zawartości glutenu w żywności przekazywanymi na różnych podstawach.

(4) W kontekście przeglądu przepisów dotyczących środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 (³) uchylono rozporządzenie (WE) nr 41/2009 z dniem 20 lipca 2016 r. Należy zapewnić, aby po tej dacie przekazywanie informacji na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności, zgodnie z wymogami art. 36 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011, było nadal oparte na odpowiednich danych naukowych i nie było przekazywane na różnych podstawach, co mogłoby wprowadzać w błąd lub dezorientować konsumentów. Niezbędne jest zatem utrzymanie w Unii jednolitych warunków stosowania wspomnianych wymogów do informacji na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności, przekazywanych przez podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze, oraz oparcie tych warunków na rozporządzeniu (WE) nr 41/2009.

(5) Niektóre rodzaje żywności wyprodukowano, przygotowano lub przetworzono specjalnie w taki sposób, aby ograniczyć zawartość glutenu w jednym lub w kilku składnikach zawierających gluten lub aby zastąpić składniki zawierające gluten innymi składnikami naturalnie bezglutenowymi. Inne rodzaje żywności zostały wyprodukowane wyłącznie ze składników naturalnie bezglutenowych.

(6) Usuwanie glutenu z zawierających gluten zbóż jest skomplikowane ze względu na trudności techniczne oraz ograniczenia ekonomiczne. Z tego powodu produkcja całkowicie bezglutenowej żywności z takich zbóż jest utrudniona. W związku z powyższym wiele obecnych na rynku rodzajów żywności przetworzonej specjalnie w celu zmniejszenia zawartości glutenu w jednym lub w kilku składnikach zawierających gluten może zawierać małe pozostałości glutenu.

(7) Większość osób nietolerujących glutenu może włączyć owies do swojej diety bez negatywnych skutków dla zdrowia. Kwestia ta jest wciąż badana przez środowisko naukowe. Głównym powodem do niepokoju jest natomiast zanieczyszczenie owsa pszenicą, żytem lub jęczmieniem, które może mieć miejsce podczas zbiorów, transportu, przechowywania i przetwarzania. Dlatego też ryzyko zanieczyszczenia glutenem produktów zawierających owies należy uwzględnić przy przekazywaniu stosownych informacji dotyczących takich produktów żywnościowych przez podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze.

(8) Niektóre osoby nietolerujące glutenu mogą w granicach określonych wartości tolerować małe zmienne ilości glutenu. Aby konsumenci mogli odnaleźć na rynku środki spożywcze odpowiadające ich potrzebom i indywidualnym progom wrażliwości, dostępny powinien być szeroki wybór produktów o różnej niskiej zawartości glutenu, w granicach takich wartości. Produkty takie powinny być jednak odpowiednio oznaczane, tak aby osoby nietolerujące glutenu mogły z nich prawidłowo korzystać, przy wsparciu w formie kampanii informacyjnych w państwach członkowskich.

(9) Należy zezwolić, aby żywności, którą wyprodukowano, przygotowano lub przetworzono specjalnie w taki sposób, aby ograniczyć zawartość glutenu w jednym lub w kilku składnikach zawierających gluten lub aby zastąpić składniki zawierające gluten innymi składnikami naturalnie bezglutenowymi, można było nadawać oznaczenia wskazujące na nieobecność („bezglutenowy”) lub zmniejszoną zawartość („o bardzo niskiej zawartości glutenu”) glutenu zgodnie z przepisami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Należy również zezwolić, aby żywność ta mogła być opatrzona sformułowaniem informującym konsumentów, że została opracowana specjalnie dla osób nietolerujących glutenu.

(10) Należy również zezwolić, aby żywności zawierającej składniki naturalnie bezglutenowe można było nadawać oznaczenia wskazujące na nieobecność glutenu zgodnie z przepisami określonymi w niniejszym rozporządzeniu pod warunkiem spełnienia ogólnych warunków dotyczących rzetelnego informowania, określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1169/2011. W szczególności informacje na temat żywności nie powinny wprowadzać konsumenta w błąd, sugerując, że dana żywność posiada szczególne właściwości, gdy w rzeczywistości wszystkie podobne rodzaje żywności posiadają takie właściwości.

(11) Dyrektywą Komisji 2006/141/WE (⁴) zakazano stosowania składników zawierających gluten w produkcji preparatów do początkowego żywienia niemowląt i preparatów do dalszego żywienia niemowląt. Dlatego też stosowanie sformułowań „o bardzo niskiej zawartości glutenu” lub „bezglutenowy” przy przekazywaniu informacji o takich produktach powinno zostać zabronione, biorąc pod uwagę, że na podstawie niniejszego rozporządzenia sformułowania takie są stosowane do wskazywania na zawartość glutenu nieprzekraczającą odpowiednio 100 mg/kg i 20 mg/kg.

(12) Do celów niniejszego rozporządzenia należy odpowiednio uwzględnić normę kodeksu żywnościowego dotyczącą środków spożywczych specjalnego przeznaczenia dietetycznego dla osób nietolerujących glutenu (⁵) (Codex Standard for Foods for Special Dietary Use for Persons Intolerant to Gluten).

(13) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Cel i przedmiot

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do przekazywania konsumentom informacji na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a) „ gluten” oznacza frakcję białka znajdującą się w pszenicy, życie, jęczmieniu, owsie lub w ich odmianach krzyżowych oraz ich pochodnych, której niektóre osoby nie tolerują oraz która nie rozpuszcza się w wodzie ani roztworze chlorku sodu 0,5 M;

b) „pszenica” oznacza wszystkie gatunki Triticum.

Artykuł 3

Informacje dla konsumentów

1. Jeżeli informacje dla konsumentów na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności przekazywane są w postaci sformułowań, informacje takie są podawane wyłącznie w formie sformułowań zawartych w załączniku oraz zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku.

2. Informacjom na temat żywności, o których mowa w ust. 1, mogą towarzyszyć sformułowania: „odpowiednie dla osób nietolerujących glutenu” lub „odpowiednie dla osób cierpiących na celiakię”.

3. Informacjom na temat żywności, o których mowa w ust. 1, mogą towarzyszyć sformułowania: „opracowane specjalnie dla osób nietolerujących glutenu” lub „opracowane specjalnie dla osób cierpiących na celiakię”, jeżeli żywność tę wyprodukowano, przygotowano lub przetworzono specjalnie w taki sposób, aby:

a) zmniejszyć zawartość glutenu w jednym lub większej liczbie składników zawierających gluten; lub

b) zastąpić składniki zawierające gluten innymi składnikami naturalnie bezglutenowymi.

Artykuł 4

Preparaty do początkowego żywienia niemowląt i preparaty do dalszego żywienia niemowląt

Zakazuje się przekazywania informacji na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w preparatach do początkowego żywienia niemowląt i w preparatach do dalszego żywienia niemowląt zdefiniowanych w dyrektywie 2006/141/WE.

Artykuł 5

Wejście w życie i stosowanie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 20 lipca 2016 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 30 lipca 2014 r.

ZAŁĄCZNIK

Dozwolone sformułowania dotyczące nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności oraz warunki ich stosowania

A. Wymogi ogólne

BEZGLUTENOWY

Sformułowanie „bezglutenowy” można stosować wyłącznie, jeśli dana żywność w postaci sprzedawanej konsumentowi końcowemu zawiera nie więcej niż 20 mg/kg glutenu.

O BARDZO NISKIEJ ZAWARTOŚCI GLUTENU

Sformułowanie „o bardzo niskiej zawartości glutenu” można stosować wyłącznie, jeżeli zawartość glutenu w żywności składającej się z jednego lub większej liczby składników lub zawierającej jeden lub większą liczbę składników wytworzonych z pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa lub ich odmian krzyżowych, które zostały specjalnie przetworzone w celu zmniejszenia zawartości glutenu, nie przekracza 100 mg/kg glutenu w żywności sprzedawanej konsumentowi końcowemu.

B. Dodatkowe wymogi dotyczące żywności zawierającej owies

Owies znajdujący się w żywności określanej jako bezglutenowa lub o bardzo niskiej zawartości glutenu musi być specjalnie wyprodukowany, przygotowany lub przetworzony, tak aby uniknąć zanieczyszczenia pszenicą, żytem, jęczmieniem lub ich odmianami krzyżowymi, a zawartość glutenu w takim owsie nie może przekraczać 20 mg/kg.