KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalającym najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (¹) ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu w szeregu środków spożywczych.

(2) Panel naukowy ds. środków trujących w łańcuchu żywnościowym (panel Contam) Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przyjął w dniu 30 stycznia 2009 r. opinię dotyczącą występowania kadmu w żywności (²). W tej opinii EFSA ustalił nowe tolerowane tygodniowe pobranie (TWI) na poziomie 2,5 µg/kg masy ciała. W swoim oświadczeniu dotyczącym „Ponownej oceny tolerowanego tygodniowego pobrania kadmu ustalonego przez panel Contam w 2009 r.” (³) EFSA uwzględnił niedawną ocenę ryzyka przeprowadzoną przez Wspólny Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA) (⁴) i potwierdził TWI na poziomie 2,5 µg/kg masy ciała.

(3) W opinii naukowej panel Contam stwierdził, że średni poziom narażenia z dietą w państwach europejskich jest bliski TWI na poziomie 2,5 µg/kg masy ciała lub nieznacznie przekracza tę wartość. W niektórych podgrupach populacji wspomniane TWI może być przekroczone około dwukrotnie. Panel Contam stwierdził ponadto, że choć nie jest prawdopodobne, by u osób narażonych na pobranie kadmu na wspomnianym poziomie wystąpiły niepożądane skutki w pracy nerek, to należy zmniejszyć narażenie na pobranie kadmu na poziomie populacji.

(4) Zgodnie z opinią naukową panelu Contam grupy żywności, które w największym stopniu przyczyniają się do narażenia na pobranie z dietą kadmu, głównie ze względu na wysoki poziom ich spożycia, to: zboża i produkty zbożowe, warzywa, orzechy i jadalne nasiona roślin strączkowych, korzenie zawierające skrobię lub ziemniaki oraz mięso i produkty mięsne. Najwyższe stężenia kadmu wykryto w następujących artykułach żywnościowych: wodorosty morskie, ryby i żywność pochodzenia morskiego, czekolada i środki spożywcze do stosowania w diecie oraz grzyby, nasiona oleiste i podroby jadalne.

(5) W 2001 r. ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu w szeregu środków spożywczych, w tym w zbożach, warzywach, mięsie, rybach, żywności pochodzenia morskiego, podrobach i suplementach diety. Mając na uwadze ostatnie wnioski EFSA, uwzględniono nowe najwyższe dopuszczalne poziomy w żywności dla dzieci oraz wyrobach kakaowych i czekoladowych i oczekuje się, że poziomy te zostaną wkrótce przyjęte.

(6) Ponadto w następstwie opinii naukowych panelu Contam na temat kadmu Komisja zbadała również możliwości zmniejszenia niektórych obowiązujących najwyższych dopuszczalnych poziomów kadmu w środkach spożywczych, które są głównym źródłem narażenia (np. zboża, warzywa, ziemniaki).

(7) Komisja uważa, że natychmiastowe zmniejszenie najwyższych dopuszczalnych poziomów byłoby trudne do osiągnięcia. Obecność kadmu w środkach spożywczych nie jest jednolita, ale bardzo się zmienia w zależności od np. położenia geograficznego obszaru upraw (różne poziomy naturalnej obecności kadmu w glebie spowodowane jego różnym rozkładem w skorupie ziemskiej), dostępności kadmu z gleby (różny stopień przechodzenia z gleby do roślin w zależności od pH gleby i innych jej składników), różnych odmian roślin z różną charakterystyką akumulacji kadmu, ale również czynników antropogenicznych, takich jak rolnicze wykorzystanie osadów ściekowych, nawozy naturalne lub fosforanowe, oraz innych czynników. Jeśli chodzi o obecność kadmu w nawozach fosforowych, której dotyczą trwające obecnie prace, Komisja zdaje sobie sprawę z potrzeby podjęcia działań zgodnie ze strategią ograniczania ryzyka stwarzanego przez kadm i tlenek kadmu, którą przyjęła w 2008 r. (⁵).

(8) Istnieją już metody ograniczania obecności kadmu w żywności, ale ich pełne wdrożenie przez rolników i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze wymaga czasu. W niektórych przypadkach istniejące metody muszą być dostosowane do określonych upraw i obszarów geograficznych, w odniesieniu do których mają być stosowane, konieczne jest również lepsze informowanie o tych metodach rolników i zachęcanie do ich stosowania w celu ograniczenia zawartości kadmu w żywności w perspektywie średnio- lub długoterminowej. Jest zatem właściwe, aby państwa członkowskie podjęły niezbędne kroki w celu zapewnienia rolnikom informacji o dostępnych już metodach ograniczania zawartości kadmu i zachęcania do ich stosowania oraz w celu rozpoczęcia lub kontynuacji wdrażania tych metod w celu ograniczenia zawartości kadmu w żywności. W razie potrzeby należy prowadzić dalsze badania i analizy, aby uzupełnić ewentualne luki w wiedzy na temat tych metod.

(9) Postępy dotyczące skutków zastosowanych środków należy regularnie monitorować i przekazywać Komisji. Dalsze dane na temat występowania kadmu należy gromadzić i regularnie przekazywać EFSA, aby umożliwić Komisji dokonanie ponownej oceny sytuacji do dnia 31 grudnia 2018 r. w celu podjęcia decyzji o zastosowaniu dalszych stosownych środków,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1) Państwa członkowskie powinny zapewnić stopniowe wdrażanie przez rolników i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze dostępnych środków zmniejszających ryzyko w celu ograniczenia zawartości kadmu w żywności, w szczególności w zbożach, warzywach i ziemniakach. Obejmuje to skuteczne sposoby informowania rolników i podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze o znanych metodach ograniczania zawartości kadmu i zachęcania do ich stosowania.

2) Państwa członkowskie powinny zapewnić przeprowadzenie badań lub analiz w celu uzupełnienia wiedzy umożliwiającej identyfikację właściwych środków zmniejszających ryzyko, wiedza taka jest niezbędna np. w odniesieniu do niektórych upraw lub określonego obszaru geograficznego.

3) Państwa członkowskie powinny regularnie monitorować postępy we wdrażaniu środków zmniejszających ryzyko poprzez gromadzenie danych dotyczących występowania kadmu w żywności. Państwa członkowskie powinny zapewnić:

1. regularne przekazywanie EFSA wyników analiz w celu wprowadzenia ich do jednej bazy danych; oraz

2. przekazanie Komisji Europejskiej sprawozdania z postępów we wdrażaniu niniejszego zalecenia w grudniu 2015 r. oraz sprawozdania końcowego najpóźniej w lutym 2018 r. W sprawozdaniach tych szczególną uwagę należy zwrócić na poziomy kadmu zbliżone do najwyższych dopuszczalnych poziomów lub je przekraczające.

4) Pobieranie próbek i analizy należy przeprowadzać zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiającym metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ołowiu, kadmu, rtęci, cyny nieorganicznej, 3-MCPD i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w środkach spożywczych (⁶).

Sporządzono w Brukseli dnia 4 kwietnia 2014 r.