ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) NR 208/2014
z dnia 5 marca 2014 r.
w sprawie środków ograniczających skierowanych przeciwko niektórym osobom, podmiotom i organom w związku z sytuacją na Ukrainie
(DUUEL. z 2014 r., Nr 70, poz. 36; DUUEL. z 2014 r., Nr 111, poz. 33; DUUEL. z 2014 r., Nr 350, poz. 15; DUUEL. z 2015 r., Nr 24, poz. 1; DUUEL. z 2015 r., Nr 62, poz. 1; DUUEL. z 2015 r., Nr 142, poz. 1; DUUEL. z 2015 r., Nr 259, poz. 3; DUUEL. z 2016 r., Nr 60, poz. 1; DUUEL. z 2017 r., Nr 58, poz. 1; DUUEL. z 2018 r., Nr 63, poz. 5; DUUEL. z 2019 r., Nr 64, poz. 1; DUUEL. z 2019 r., Nr 182, poz. 33; DUUEL. z 2020 r., Nr 71, poz. 1; DUUEL. z 2021 r., Nr 77, poz. 2; DUUEL. z 2021 r., Nr 436, poz. 7; DUUEL. z 2022 r., Nr 70, poz. 1; DUUEL. z 2022 r., Nr 114, poz. 60; DUUEL. z 2022 r., Nr 235, poz. 1; DUUEL. z 2023 r., Nr 67, poz. 1;ostatnia zmiana: DUUEL. z 2024 r., poz. 2465)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 215,
uwzględniając decyzję Rady 2014/119/WPZiB z dnia 5 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających skierowanych przeciwko niektórym osobom, podmiotom i organom w związku z sytuacją na Ukrainie (1),
uwzględniając wspólny wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W dniu 20 lutego 2014 r. Rada zdecydowanie potępiła wszelkie przypadki użycia przemocy na Ukrainie. Zaapelowała o natychmiastowe położenie kresu przemocy oraz pełne poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności na Ukrainie. Rada wezwała rząd Ukrainy do jak największej powściągliwości w działaniach, a przywódców opozycji – do odcięcia się od osób posuwających się do radykalnych działań, w tym do aktów przemocy.
(2) W dniu 3 marca 2014 r. Rada uzgodniła skoncentrowanie środków ograniczających na zamrożeniu i odzyskaniu aktywów osób wskazanych jako odpowiedzialne za defraudację ukraińskich funduszy państwowych oraz osób odpowiedzialnych za naruszenia praw człowieka na Ukrainie.
(3) W dniu 5 marca 2014 r. Rada przyjęła decyzję 2014/119/WPZiB.
(4) Decyzja 2014/119/WPZiB przewiduje zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych określonych osób wskazanych jako odpowiedzialne za defraudację ukraińskich funduszy państwowych oraz osób odpowiedzialnych za naruszenia praw człowieka na Ukrainie, a także osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów z nimi powiązanych, w celu konsolidacji i wsparcia praworządności i poszanowania praw człowieka na Ukrainie. Te osoby, podmioty i organy są wymienione w załączniku do tej decyzji.
(5) Środki te objęte są zakresem stosowania Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zatem do ich wdrożenia niezbędne jest działanie regulacyjne na szczeblu unijnym, w szczególności, aby zapewnić jednolite stosowanie tych środków przez podmioty gospodarcze we wszystkich państwach członkowskich.
(6) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, a zwłaszcza z prawem do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu oraz z prawem do ochrony danych osobowych. Niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane zgodnie z tymi prawami i zasadami.
(7) Uprawnienie do zmiany wykazu znajdującego się w załączniku I do niniejszego rozporządzenia powinno być wykonywane przez Radę ze względu na poważną sytuację polityczną na Ukrainie oraz w celu zapewnienia spójności z procedurą zmian i dokonywania przeglądu załącznika do decyzji 2014/119/WPZiB.
(8) Procedura zmiany wykazu znajdującego się w załączniku I do niniejszego rozporządzenia powinna obejmować powiadomienie osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów o powodach umieszczenia ich w wykazie, tak by umożliwić im zgłoszenie uwag. W przypadku gdy zostaną zgłoszone uwagi lub przedstawione istotne nowe dowody, Rada powinna dokonać weryfikacji swojej decyzji w świetle tych uwag i poinformować odpowiednio daną osobę, podmiot lub organ.
(9) Na potrzeby wprowadzania w życie niniejszego rozporządzenia oraz w celu zapewnienia jak największej pewności prawa w Unii nazwiska, nazwy i inne istotne dane dotyczące osób fizycznych i prawnych, podmiotów i organów, których środki finansowe i zasoby gospodarcze muszą zostać zamrożone zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, muszą zostać podane do wiadomości publicznej. Wszelkie operacje przetwarzania danych osobowych powinny odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 45/2001 (2) i dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 95/46/WE (3).
(10) W celu zapewnienia skuteczności środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu powinno ono wejść w życie w trybie natychmiastowym,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
a) „roszczenie” oznacza każde roszczenie, dochodzone w postępowaniu sądowym lub nie, zgłoszone przed dniem 6 marca 2014 r. lub po tym dniu, na mocy umowy lub transakcji lub w związku z nimi, w szczególności obejmujące:
(i) roszczenie o wykonanie jakiegokolwiek zobowiązania powstałego na mocy umowy lub transakcji lub w związku z nimi;
(ii) roszczenie o prolongatę lub spłatę zobowiązania, gwarancji finansowej lub odszkodowania w jakiejkolwiek formie;
(iii) roszczenie o odszkodowanie z tytułu umowy lub transakcji;
(iv) powództwo wzajemne;
(v) roszczenie uznania lub wykonania, łącznie z uznaniem na podstawie procedury exequatur, wyroku, orzeczenia arbitrażowego lub równoważnej decyzji, niezależnie od miejsca ich wydania;
b) „umowa lub transakcja” oznacza każdą transakcję, niezależnie od jej formy i mającego zastosowanie prawa, obejmującą jedną lub kilka umów lub podobnych zobowiązań zawartych przez te same lub różne strony; do celów niniejszej definicji pojęcie „umowa” obejmuje zobowiązania, gwarancje lub odszkodowania, w szczególności gwarancje finansowe lub odszkodowania finansowe, oraz kredyty, prawnie niezależne lub nie, a także wszelkie postanowienia z nimi związane, których źródłem jest taka transakcja lub które są z nią związane;
c) „właściwe organy” oznaczają właściwe organy państw członkowskich wskazane na stronach internetowych wymienionych w załączniku II;
d) „zasoby gospodarcze” oznaczają wszelkiego rodzaju rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne, ruchome i nieruchome, które nie są środkami finansowymi, ale mogą być użyte do pozyskania środków finansowych, towarów lub usług;
e) „ zamrożenie zasobów gospodarczych” oznacza uniemożliwienie wykorzystania zasobów gospodarczych do uzyskiwania środków finansowych, towarów lub usług w jakikolwiek sposób, między innymi poprzez ich sprzedaż, wynajem lub obciążenie hipoteką;
f) „zamrożenie środków finansowych” oznacza zapobieganie wszelkim ruchom tych środków, ich przekazywaniu, zmianom, wykorzystaniu, udostępnianiu lub dokonywaniu nimi transakcji w jakikolwiek sposób, który powodowałby jakąkolwiek zmianę ich wielkości, wartości, lokalizacji, własności, posiadania, charakteru, przeznaczenia lub inną zmianę, która umożliwiłaby korzystanie z nich, w tym zarządzanie portfelem;
g) „środki finansowe” oznaczają aktywa finansowe i różnego rodzaju świadczenia, między innymi:
(i) gotówkę, czeki, roszczenia pieniężne, weksle, przekazy pieniężne i inne instrumenty płatnicze;
(ii) depozyty złożone w instytucjach finansowych lub innych podmiotach, salda na rachunkach, wierzytelności i zobowiązania dłużne;
(iii) papiery wartościowe i papiery dłużne w obrocie publicznym lub niepublicznym, w tym akcje i udziały, certyfikaty papierów wartościowych, obligacje, weksle, warranty, skrypty dłużne, kontrakty na instrumenty pochodne;
(iv) odsetki, dywidendy lub inne przychody z aktywów oraz wartości narosłe z aktywów lub wygenerowane przez te aktywa;
(v) kredyty, tytuły do przeprowadzania kompensat, gwarancje, gwarancje należytego wykonania umów lub inne zobowiązania finansowe;
(vi) akredytywy, konosamenty, umowy sprzedaży; oraz
(vii) dokumenty poświadczające udział w środkach lub zasobach finansowych;
h) „terytorium Unii” oznacza terytoria państw członkowskich, do których ma zastosowanie Traktat, na warunkach określonych w Traktacie, w tym ich przestrzeń powietrzną.
Artykuł 2
1. Zamrożone zostają wszystkie środki finansowe i zasoby gospodarcze należące do lub będące w posiadaniu, dyspozycji lub pod kontrolą osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów wymienionych w załączniku I.
2. Nie udostępnia się osobom fizycznym lub prawnym, podmiotom lub organom wymienionym w załączniku I, ani na ich rzecz – bezpośrednio lub pośrednio – żadnych środków finansowych ani zasobów gospodarczych.
Artykuł 3
1. W załączniku I wymieniono osoby, które zgodnie z art. 1 decyzji 2014/119/WPZiB zostały przez Radę wskazane jako odpowiedzialne za defraudację ukraińskich funduszy państwowych, oraz osoby odpowiedzialne za naruszenia praw człowieka na Ukrainie, a także osoby fizyczne lub prawne, podmioty lub organy z nimi powiązane.
1a. Do celów ust. 1 osoby wskazane jako odpowiedzialne za defraudację ukraińskich funduszy państwowych obejmują osoby, w sprawie których organy ukraińskie wszczęły dochodzenie:
a) w związku z defraudacją ukraińskich funduszy publicznych lub aktywów publicznych lub za współudział w tych działaniach; lub
b) w związku z nadużyciem stanowiska przez osobę piastującą funkcję publiczną w celu zapewnienia sobie lub osobie trzeciej nieuzasadnionych korzyści ze szkodą dla ukraińskich funduszy publicznych lub aktywów publicznych, lub za współudział w tych działaniach.
2. Załącznik I zawiera uzasadnienie umieszczenia w wykazie wymienionych w nim osób fizycznych lub prawnych, podmiotów i organów.
3. Załączniki I zawiera, jeśli są dostępne, informacje konieczne do zidentyfikowania danych osób fizycznych lub prawnych, podmiotów i organów. W odniesieniu do osób fizycznych informacje takie mogą obejmować imiona i nazwiska, w tym pseudonimy, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo, numer paszportu i dowodu tożsamości, płeć, adres – o ile jest znany – oraz funkcję lub zawód. W odniesieniu do osób prawnych, podmiotów i organów informacje takie mogą obejmować nazwy, miejsce i datę rejestracji, numer w rejestrze i miejsce prowadzenia działalności.
Artykuł 4
1. Na zasadzie odstępstwa od art. 2, właściwe organy państw członkowskich mogą zezwolić na odblokowanie niektórych zamrożonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych lub na udostępnienie niektórych środków finansowych lub zasobów gospodarczych na warunkach jakie uznają za stosowne, po ustaleniu, że środki finansowe i zasoby gospodarcze, o których mowa, są:
a) niezbędne do pokrycia wydatków na podstawowe potrzeby osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów wymienionych w załączniku I oraz członków rodzin tych osób pozostających na ich utrzymaniu, w tym opłat za żywność, czynsz lub kredyt hipoteczny, leki i leczenie, podatki, składki ubezpieczeniowe oraz opłat za usługi użyteczności publicznej;
b) przeznaczone wyłącznie na pokrycie uzasadnionych kosztów honorariów lub na zwrot poniesionych wydatków związanych z usługami prawniczymi;
c) przeznaczone wyłącznie na pokrycie opłat lub kosztów usług związanych z rutynowym prowadzeniem lub utrzymaniem zamrożonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych; lub
d) niezbędne do pokrycia wydatków nadzwyczajnych, pod warunkiem że właściwy organ poinformował właściwe organy pozostałych państw członkowskich oraz Komisję, co najmniej dwa tygodnie przed przyznaniem zezwolenia, o powodach, dla których uważa, że specjalne zezwolenie powinno zostać przyznane.
2. Dane państwo członkowskie informuje pozostałe państwa członkowskie oraz Komisję o każdym zezwoleniu przyznanym na podstawie ust. 1.
Artykuł 5
1. Na zasadzie odstępstwa od art. 2 właściwe organy państw członkowskich mogą zezwolić na odblokowanie niektórych zamrożonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych, o ile spełnione są następujące warunki:
a) dane środki finansowe lub zasoby gospodarcze są przedmiotem orzeczenia arbitrażowego wydanego przed dniem, w którym osoba fizyczna lub prawna, podmiot lub organ, o których mowa w art. 2, zostali umieszczeni w załączniku I lub orzeczenia sądowego lub decyzji administracyjnej wydanych w Unii, lub orzeczenia sądowego wykonalnego w danym państwie członkowskim przed tym dniem lub później;
b) dane środki finansowe lub zasoby gospodarcze będą wykorzystane wyłącznie w celu zaspokojenia roszczeń zabezpieczonych takim orzeczeniem lub decyzją lub uznanych w takim orzeczeniu lub decyzji, w granicach określonych przez mające zastosowanie przepisy ustawowe i wykonawcze regulujące prawa osób mających takie roszczenia;
c) orzeczenie lub decyzja nie zostały wydane na rzecz osoby fizycznej lub prawnej, podmiotu lub organu wymienionego w załączniku I; oraz
d) uznanie orzeczenia lub decyzji nie jest sprzeczne z porządkiem publicznym danego państwa członkowskiego.
2. Dane państwo członkowskie informuje pozostałe państwa członkowskie oraz Komisję o każdym zezwoleniu przyznanym na podstawie ust. 1.
Artykuł 6
1. Na zasadzie odstępstwa od art. 2 i pod warunkiem że płatność dokonywana przez osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ wymieniony w załączniku I jest należna z tytułu umowy lub porozumienia zawartego przez daną osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ lub na mocy zobowiązania je obciążającego zanim ta osoba fizyczna lub prawna, podmiot lub organ zostali umieszczeni w wykazie w załączniku I, właściwe organy państw członkowskich mogą zezwolić, na warunkach, jakie uznają za stosowne, na odblokowanie niektórych zamrożonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych, o ile właściwy organ ustalił, że:
a) środki finansowe lub zasoby gospodarcze zostaną wykorzystane do dokonania płatności przez osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ wymieniony w załączniku I; oraz
b) dokonanie płatności nie narusza art. 2 ust. 2.
2. Dane państwo członkowskie informuje pozostałe państwa członkowskie oraz Komisję o każdym zezwoleniu przyznanym na podstawie ust. 1.
Artykuł 7
1. Art. 2 ust. 2 nie stanowi przeszkody dla zasilania zamrożonych rachunków przez instytucje finansowe lub kredytowe otrzymujące środki przekazywane im przez strony trzecie na rachunek ujętej w wykazie osoby fizycznej lub prawnej, podmiotu lub organu, o ile wszelkie kwoty dodatkowe na takich rachunkach zostają również zamrożone. Instytucja finansowa lub kredytowa niezwłocznie powiadamia właściwe organy o takich transakcjach.
2. Art. 2 ust. 2 nie ma zastosowania do kwot dodatkowych na zamrożonych rachunkach z tytułu:
a) odsetek i innych dochodów na tych rachunkach;
b) płatności należnych z tytułu umów, porozumień lub zobowiązań, które zostały zawarte lub powstały przed datą umieszczenia w wykazie w załączniku I osoby fizycznej lub prawnej, podmiotu lub organu, o których mowa w art. 2; lub
c) płatności należnych z tytułu orzeczeń sądowych, decyzji administracyjnych lub arbitrażowych wydanych w państwie członkowskim lub podlegających egzekucji w danym państwie członkowskim,
pod warunkiem że wszelkie takie odsetki, inne dochody i płatności zostają zamrożone zgodnie z art. 2 ust. 1.
Artykuł 8
1. Bez uszczerbku dla mających zastosowanie przepisów dotyczących sprawozdawczości, poufności i tajemnicy służbowej, osoby fizyczne i prawne, podmioty i organy:
a) niezwłocznie dostarczają wszelkich informacji, które ułatwiłyby przestrzeganie przepisów niniejszego rozporządzenia, takich jak informacje dotyczące rachunków lub kwot zamrożonych zgodnie z art. 2, właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym te osoby, podmioty lub organy zamieszkują lub mają siedzibę, i przekazują takie informacje Komisji, bezpośrednio lub za pośrednictwem państwa członkowskiego; oraz
b) współpracują z właściwym organem przy weryfikacji tych informacji.
2. Wszelkie dodatkowe informacje uzyskane bezpośrednio przez Komisję są udostępniane państwom członkowskim.
3. Wszelkie informacje dostarczone lub otrzymane zgodnie z niniejszym artykułem są wykorzystywane jedynie do celów, dla których je dostarczono lub otrzymano.
4. Ust. 3 nie stoi na przeszkodzie w dzieleniu się przez państwa członkowskie tymi informacjami, zgodnie z ich prawem krajowym, z odpowiednimi organami Ukrainy i innych państw członkowskich, w przypadku gdy jest to niezbędne do zapewnienia pomocy w odzyskaniu zdefraudowanych funduszy.
Artykuł 9
Zakazuje się świadomego i umyślnego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie środków, o których mowa w art. 2.
Artykuł 10
1. Osoby fizyczne lub prawne, podmioty lub organy lub ich dyrektorzy lub pracownicy, którzy dokonują zamrożenia środków finansowych i zasobów gospodarczych lub odmawiają ich udostępnienia w dobrej wierze i w oparciu o przekonanie, że działanie takie jest zgodne z niniejszym rozporządzeniem, nie ponoszą z tego tytułu żadnej odpowiedzialności, chyba że zostanie dowiedzione, że środki finansowe lub zasoby gospodarcze zostały zamrożone lub zatrzymane na skutek zaniedbania.
2. Działanie osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów nie stanowi podstawy do żadnej odpowiedzialności z ich strony, jeżeli nie wiedziały one i nie miały uzasadnionego powodu do przypuszczenia, że ich działania mogą naruszyć zakazy określone w niniejszym rozporządzeniu.
Artykuł 11
1. Nie są zaspokajane żadne roszczenia w związku z jakąkolwiek umową lub transakcją, których wykonanie zostało zakłócone, bezpośrednio lub pośrednio, w całości lub części, przez środki nałożone niniejszym rozporządzeniem, w tym roszczenia odszkodowawcze lub wszelkie inne roszczenia tego rodzaju, takie jak roszczenia o odszkodowanie lub roszczenia wynikające z gwarancji, w szczególności roszczenia o przedłużenie terminu płatności lub o zapłatę zobowiązań, gwarancji lub odszkodowań, w szczególności gwarancji finansowych lub odszkodowań finansowych w jakiejkolwiek formie – o ile zostały one wniesione przez:
a) wskazane osoby fizyczne lub prawne, podmioty lub organy wymienione w załączniku I;
b) wszelkie osoby fizyczne lub prawne, podmioty lub organy działające za pośrednictwem lub w imieniu jednej z osób, podmiotów lub organów, o których mowa w lit. a).
2. We wszelkich postępowaniach zmierzających do zaspokojenia roszczenia ciężar dowodu, że zaspokojenie roszczenia nie jest zakazane przez ust. 1, spoczywa na osobie fizycznej lub prawnej, podmiocie lub organie dochodzącym zaspokojenia tego roszczenia.
3. Niniejszy artykuł pozostaje bez uszczerbku dla prawa osób fizycznych lub prawnych, podmiotów i organów, o których mowa w ust. 1, do wystąpienia o sądową kontrolę legalności niewypełnienia zobowiązań umownych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
Artykuł 12
1. Komisja i państwa członkowskie informują się wzajemnie o środkach podjętych na mocy niniejszego rozporządzenia i dzielą się wszelkimi innymi dostępnymi im istotnymi informacjami w związku z niniejszym rozporządzeniem, w szczególności informacjami:
a) dotyczącymi środków finansowych zamrożonych na mocy art. 2 oraz zezwoleń przyznanych na mocy art. 4, 5 i 6;
b) dotyczącymi naruszeń przepisów i trudności z ich egzekwowaniem oraz orzeczeń wydanych przez sądy krajowe.
2. Państwa członkowskie niezwłocznie przekazują sobie wzajemnie oraz Komisji wszelkie inne dostępne im istotne informacje, które mogą mieć wpływ na skuteczne wdrożenie niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 13
Komisja jest uprawniona do zmiany załącznika II na podstawie informacji przekazanych przez państwa członkowskie.
Artykuł 14
1. W przypadku gdy Rada podejmie decyzję o objęciu osoby fizycznej lub prawnej, podmiotu lub organu środkami, o których mowa w art. 2, wprowadza ona stosowne zmiany w załączniku I.
2. Rada przekazuje swoją decyzję, wraz z uzasadnieniem umieszczenia w wykazie, osobie fizycznej lub prawnej, podmiotowi lub organowi, o których mowa w ust. 1, bezpośrednio – gdy adres jest znany – albo w drodze opublikowania ogłoszenia, umożliwiając takiej osobie fizycznej lub prawnej, podmiotowi lub organowi przedstawienie uwag.
3. W przypadku gdy zostaną zgłoszone uwagi lub przedstawione istotne nowe dowody, Rada dokonuje weryfikacji swojej decyzji i odpowiednio informuje daną osobę fizyczną lub prawną, podmiot lub organ.
4. Wykaz znajdujący się w załączniku I poddawany jest regularnie przeglądowi, co najmniej co 12 miesięcy.
Artykuł 15
1. Państwa członkowskie przyjmują przepisy określające sankcje mające zastosowanie w przypadkach naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia oraz przyjmują wszelkie środki niezbędne do zapewnienia ich stosowania. Przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
2. Państwa członkowskie przekazują Komisji przepisy, o których mowa w ust. 1, niezwłocznie po dniu 6 marca 2014 r. oraz powiadamiają ją o wszelkich późniejszych zmianach w tych przepisach.
Artykuł 16
1. Państwa członkowskie wyznaczają właściwe organy, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, i podają ich nazwy na stronach internetowych wymienionych w załączniku II. Państwa członkowskie zgłaszają Komisji wszelkie zmiany swoich adresów stron internetowych wymienionych w załączniku II.
2. Państwa członkowskie zgłaszają Komisji swoje właściwe organy, w tym dane kontaktowe tych właściwych organów, niezwłocznie po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, oraz powiadamiają ją o wszelkich późniejszych zmianach.
3. Adres i inne dane kontaktowe Komisji na potrzeby powiadamiania, informowania lub innego porozumiewania się we wszystkich przypadkach, gdy wymagają tego przepisy niniejszego rozporządzenia, wskazane są w załączniku II.
Artykuł 17
Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie:
a) na terytorium Unii, w tym w granicach jej przestrzeni powietrznej;
b) na pokładach wszystkich statków powietrznych lub wodnych podlegających jurysdykcji państwa członkowskiego;
c) wobec każdej osoby będącej obywatelem jednego z państw członkowskich, przebywającej na terytorium Unii lub poza nim;
d) wobec każdej osoby prawnej, podmiotu lub organu, na terytorium Unii lub poza nim, zarejestrowanych lub utworzonych na mocy prawa państwa członkowskiego;
e) wobec każdej osoby prawnej, podmiotu lub organu w odniesieniu do wszelkiego rodzaju działalności gospodarczej prowadzonej całkowicie lub częściowo na terytorium Unii.
Artykuł 18
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 5 marca 2014 r.
(1) Zob. s. 26 niniejszego Dziennika Urzędowego.
(2) Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1).
(3) Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31).
ZAŁĄCZNIK I
Wykaz osób, podmiotów i organów, o których mowa w art. 2
| Nazwisko | Dane identyfikacyjne | Uzasadnienie | Data umieszczenia w wykazie |
1. | (skreślony) |
|
|
|
2. | Vitalii Yuriyovych Zakharchenko (Вiталiй Юрiйович Захарченко), Vitaliy Yurievich Zakharchenko (Виталий Юрьевич Захарченко) | urodzony 20 stycznia 1963 r. w Konstantynówce (obwód doniecki), były minister spraw wewnętrznych | Osoba, wobec której władze Ukrainy wszczęły postępowanie karne w sprawie sprzeniewierzenia środków publicznych lub mienia publicznego oraz w związku z nadużyciem stanowiska przez osobę piastującą funkcję publiczną w celu zapewnienia sobie lub osobie trzeciej nieuzasadnionych korzyści ze szkodą dla środków budżetowych lub mienia publicznego Ukrainy. | 6.3.2014 |
3. | (skreślony) |
|
|
|
4. | (skreślony) |
|
|
|
5. | (skreślony) |
|
|
|
6. | Viktor Ivanovych Ratushniak (Віктор Іванович Ратушняк) | urodzony 16 października 1959 r., były wiceminister spraw wewnętrznych | Osoba, wobec której władze Ukrainy wszczęły postępowanie karne w sprawie sprzeniewierzenia środków publicznych lub mienia publicznego oraz współudziału w tych działaniach. | 6.3.2014 |
7. | (skreślony) |
|
|
|
8. | (skreślony) |
|
|
|
9. | (skreślony) |
|
|
|
10. | (skreślony) |
|
|
|
11. | (skreślony) |
|
|
|
12. | Serhiy Vitaliyovych Kurchenko (Serhij Witaliowycz Kurczenko) (Сергiй Вiталiйович Курченко) | urodzony 21 września 1985 r. w Charkowie, biznesmen | Osoba, wobec której władze Ukrainy wszczęły postępowanie karne w sprawie sprzeniewierzenia środków publicznych lub mienia publicznego oraz w sprawie nadużycia stanowiska w celu zapewnienia sobie lub osobie trzeciej nieuzasadnionych korzyści ze szkodą dla środków budżetowych lub mienia publicznego Ukrainy. | 6.3.2014 |
13. | (skreślony) |
|
|
|
14. | (skreślony) |
|
|
|
15. | (skreślony) |
|
|
|
16. | (skreślony) |
|
|
|
17. | (skreślony) |
|
|
|
18. | (skreślony) |
|
|
|
B.
Prawo do obrony i prawo do skutecznej ochrony sądowej na podstawie ukraińskiego kodeksu postępowania karnego
Art. 42 ukraińskiego kodeksu postępowania karnego (zwanego dalej »kodeksem postępowania karnego«) przewiduje, że każdej osobie podejrzanej lub oskarżonej w postępowaniu karnym przysługuje prawo do obrony oraz prawo do skutecznej ochrony sądowej. Obejmuje to: prawo do informacji o czynie zabronionym, o którego popełnienie dana osoba jest podejrzana lub oskarżona; prawo do szybkiego uzyskania jasnych informacji o prawach przysługujących danej osobie na podstawie kodeksu postępowania karnego; prawo dostępu do obrońcy po uprzednim złożeniu stosownego wniosku; prawo do składania wniosków o czynności procesowe; oraz prawo do zaskarżania orzeczeń, czynności i zaniechań śledczego, prokuratora i sędziego śledczego.
Art. 303 kodeksu postępowania karnego wprowadza rozróżnienie między orzeczeniami i zaniechaniami, które mogą być zaskarżane w trakcie postępowania przygotowawczego (akapit pierwszy), a orzeczeniami, działaniami i zaniechaniami, które mogą być rozpatrywane we wstępnej fazie postępowania sądowego (akapit drugi). Art. 306 kodeksu postępowania karnego przewiduje, że skargi dotyczące orzeczeń, działań lub zaniechań śledczego lub prokuratora muszą być rozpatrywane przez sędziego śledczego miejscowego sądu w obecności skarżącego lub jego obrońcy lub jego przedstawiciela prawnego. Art. 308 kodeksu postępowania karnego stanowi, że skargi dotyczące niedochowania przez śledczego lub prokuratora rozsądnego terminu w trakcie postępowania przygotowawczego mogą być wnoszone do prokuratora nadzorującego i muszą zostać rozpatrzone w terminie trzech dni od ich wniesienia. Ponadto art. 309 kodeksu postępowania karnego wskazuje orzeczenia sędziów śledczych, od których przysługuje środek odwoławczy, podczas gdy inne orzeczenia mogą być poddawane kontroli sądowej we wstępnej fazie postępowania sądowego. Co więcej, niektóre śledcze czynności procesowe są możliwe jedynie na podstawie orzeczenia sędziego śledczego lub sądu (na przykład zajęcie mienia na podstawie art. 167–175 oraz środki pozbawienia wolności na podstawie art. 176–178 kodeksu postępowania karnego).
Stosowanie prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej w odniesieniu do każdej z osób wymienionych w wykazie
2. Vitalii Yuriyovych Zakharchenko
Postępowanie karne dotyczące sprzeniewierzenia środków publicznych lub mienia publicznego jest nadal w toku.
Z informacji zawartych w aktach Rady wynika, że prawo do obrony i prawo do skutecznej ochrony sądowej Zakharchenki, w tym prawo podstawowe, jakim jest rozpatrzenie sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd, były przestrzegane w postępowaniu karnym, do którego odnosiła się Rada. Świadczą o tym w szczególności orzeczenia sędziego śledczego z dnia 19 kwietnia 2021 r. nakazujące tymczasowe aresztowanie Zakharchenki, a także orzeczenie Sądu dla Rejonu Peczerskiego w Kijowie z dnia 10 sierpnia 2021 r., w którym wydano zgodę na przeprowadzenie specjalnego postępowania przygotowawczego w ramach postępowania karnego nr 42016000000002929. Te orzeczenia sędziów śledczych potwierdzają status Zakharchenki jako osoby podejrzanej oraz podkreślają, że podejrzany ukrywa się przed postępowaniem przygotowawczym, aby uchylić się od odpowiedzialności karnej.
Ponadto Rada dysponuje informacjami o tym, że władze Ukrainy podjęły działania w celu poszukiwania Zakharchenki. W dniu 12 lutego 2020 r. organ prowadzący postępowanie przygotowawcze podjął decyzję o umieszczeniu Zakharchenki na międzynarodowej liście osób poszukiwanych i przekazał Departamentowi Krajowej Policji Ukrainy odpowiedzialnemu za Międzynarodową Współpracę Policyjną wniosek o wprowadzenie stosownego wpisu w bazie danych Interpolu. Poza tym w dniu 11 maja 2021 r. Ukraina wysłała do Federacji Rosyjskiej wniosek o międzynarodową pomoc prawną dotyczący ustalenia miejsca pobytu Zakharchenki; wniosek ten został odrzucony przez Rosję w dniu 31 sierpnia 2021 r.
Rada dysponuje informacjami, z których wynika, że w dniu 9 lutego 2022 r. zakończono postępowanie przygotowawcze w ramach postępowania karnego nr 42016000000002929 i że w dniu 5 sierpnia 2022 r. zgodnie z wymogami ukraińskiego kodeksu postępowania karnego Prokuratura Generalna skierowała akt oskarżenia do Sądu dla Rejonu Peczerskiego w Kijowie w celu rozstrzygnięcia sprawy co do istoty. Ponadto w dniu 2 maja 2023 r. Sąd Rejonowy dla rejonu swiatoszyńskiego w Kijowie uwzględnił wniosek prokuratora i wyznaczył rozprawę w ramach specjalnego postępowania sądowego (zaocznego) pod nieobecność oskarżonego. Rada została poinformowana, że rozprawy sądowe są w toku.
Z informacji przekazanych przez władze ukraińskie wynika, że Zakharchenko nie wybrał obrońcy w postępowaniu karnym na Ukrainie i że jego interesy reprezentował obrońca z urzędu. Nie można stwierdzić, czy doszło do naruszenia prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej, w okolicznościach, w których obrona nie korzysta z tych praw.
Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Rada uważa, że okresów unikania przez Zakharchenkę postępowania przygotowawczego nie należy uwzględniać przy obliczaniu okresu mającego znaczenie dla oceny, czy przestrzegane było prawo do procesu sądowego w rozsądnym terminie. Rada uważa zatem, że opisane powyżej okoliczności przypisywane Zakharchence znacząco przyczyniły się do wydłużenia postępowania przygotowawczego.
6. Viktor Ivanovych Ratushniak
Postępowanie karne dotyczące sprzeniewierzenia środków publicznych lub mienia publicznego jest nadal w toku.
Z informacji zawartych w aktach Rady wynika, że prawo do obrony i prawo do skutecznej ochrony sądowej Ratushniaka, w tym prawo podstawowe, jakim jest rozpatrzenie sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd, były przestrzegane w postępowaniu karnym, do którego odnosiła się Rada. Świadczą o tym w szczególności orzeczenia sędziego śledczego z dnia 19 kwietnia 2021 r. nakazujące tymczasowe aresztowanie Ratushniaka, a także orzeczenie Sądu dla Rejonu Peczerskiego w Kijowie z dnia 10 sierpnia 2021 r., w którym wydano zgodę na przeprowadzenie specjalnego postępowania przygotowawczego w ramach postępowania karnego nr 42016000000002929. Te orzeczenia sędziów śledczych potwierdzają status Ratushniaka jako osoby podejrzanej oraz podkreślają, że podejrzany ukrywa się przed postępowaniem przygotowawczym, aby uchylić się od odpowiedzialności karnej.
Rada dysponuje informacjami o tym, że władze Ukrainy podjęły działania w celu poszukiwania Ratushniaka. W dniu 12 lutego 2020 r. organ prowadzący postępowanie przygotowawcze podjął decyzję o umieszczeniu Ratushniaka na międzynarodowej liście osób poszukiwanych i przekazał Departamentowi Krajowej Policji Ukrainy odpowiedzialnemu za Międzynarodową Współpracę Policyjną wniosek o wprowadzenie stosownego wpisu w bazie danych Interpolu. Ponadto w dniu 11 maja 2021 r. Ukraina wysłała do Federacji Rosyjskiej wniosek o międzynarodową pomoc prawną dotyczący ustalenia miejsca pobytu Ratushniaka; wniosek ten został odrzucony przez Rosję w dniu 31 sierpnia 2021 r.
Rada dysponuje informacjami, z których wynika, że w dniu 9 lutego 2022 r. zakończono postępowanie przygotowawcze w ramach postępowania karnego nr 42016000000002929 i że w dniu 5 sierpnia 2022 r. zgodnie z wymogami ukraińskiego kodeksu postępowania karnego Prokuratura Generalna skierowała akt oskarżenia do Sądu dla Rejonu Peczerskiego w Kijowie w celu rozstrzygnięcia sprawy co do istoty. Ponadto w dniu 2 maja 2023 r. Sąd Rejonowy dla Dzielnicy Sviatoshynskyi w Kijowie uwzględnił wniosek prokuratora i wyznaczył rozprawę w ramach specjalnego postępowania sądowego (zaocznego) pod nieobecność oskarżonego. Rada została poinformowana, że rozprawy sądowe są w toku.
Z informacji przekazanych przez władze ukraińskie wynika, że Ratushniak nie wybrał obrońcy w postępowaniu karnym na Ukrainie i że jego interesy reprezentował obrońca z urzędu. Nie można stwierdzić, czy doszło do naruszenia prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej, w okolicznościach, w których obrona nie korzysta z tych praw.
Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Rada uważa, że okresów unikania przez Ratushniaka postępowania przygotowawczego nie należy uwzględniać przy obliczaniu okresu mającego znaczenie dla oceny, czy przestrzegane było prawo do procesu sądowego w rozsądnym terminie. Rada uważa zatem, że opisane powyżej okoliczności przypisywane Ratushniakowi znacząco przyczyniły się do wydłużenia postępowania przygotowawczego.
12. Serhiy Vitalyovych Kurchenko
Postępowanie karne dotyczące sprzeniewierzenia środków publicznych lub mienia publicznego jest nadal w toku.
Z informacji zawartych w aktach Rady wynika, że prawo do obrony i prawo do skutecznej ochrony sądowej Kurchenki, w tym prawo podstawowe, jakim jest rozpatrzenie sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd, były przestrzegane w postępowaniu karnym, do którego odnosiła się Rada. Świadczy o tym w szczególności fakt, że obrona została powiadomiona o zakończeniu postępowania przygotowawczego w ramach postępowania karnego nr 42016000000003393 w dniu 28 marca 2019 r. i że udzielono jej dostępu do akt, aby mogła się z nimi zapoznać. W dniu 11 października 2021 r. Krajowe Biuro Antykorupcyjne Ukrainy dodatkowo poinformowało obrońców Kurchenki o zakończeniu postępowania przygotowawczego i o udzieleniu dostępu do akt postępowania przygotowawczego, aby obrona mogła się z nimi zapoznać. Rada otrzymała informacje, z których wynika, że Krajowe Biuro Antykorupcyjne Ukrainy złożyło wniosek o ustalenie terminu zapoznania się przez obronę z aktami postępowania przygotowawczego w związku z opóźnieniami obrony w tym zakresie. Rada została poinformowana, że decyzją z dnia 27 czerwca 2022 r. Najwyższy Sąd Antykorupcyjny wyznaczył datę 1 grudnia 2022 r. jako termin na zapoznanie się przez obronę z aktami sprawy; po upływie tego terminu uznaje się, że obrona skorzystała z przysługującego jej prawa dostępu do akt. W dniu 7 grudnia 2022 r. Specjalna Prokuratura Antykorupcyjna skierowała akt oskarżenia do Najwyższego Sądu Antykorupcyjnego Ukrainy w celu rozstrzygnięcia sprawy co do istoty. W dniu 30 marca 2023 r. Sąd przeprowadził rozprawę wstępną i postanowił wyznaczyć rozprawę. W tym samym dniu Sąd uwzględnił również wniosek prokuratora o przeprowadzenie specjalnego postępowania sądowego (zaocznego) przeciwko oskarżonemu. Rada została poinformowana, że rozprawy sądowe są w toku.
Jeśli chodzi o postępowanie karne nr 12014160020000076, w orzeczeniu z dnia 18 września 2020 r. Sąd Apelacyjny w Odessie uwzględnił środek odwoławczy prokuratora i nałożył środek zapobiegawczy polegający na tymczasowym aresztowaniu Kurchenki. Sąd stwierdził również, że Kurchenko wyjechał z Ukrainy w 2014 r. i nie można ustalić jego miejsca pobytu. Sąd doszedł do wniosku, że Kurchenko ukrywa się przed organami prowadzącymi postępowanie przygotowawcze, aby uchylić się od odpowiedzialności karnej. W dniu 20 grudnia 2021 r. Sąd dla Rejonu Kijowskiego w Odessie wydał pozwolenie na przeprowadzenie specjalnego postępowania przygotowawczego w trybie zaocznym. Poza tym w dniu 20 października 2021 r. Sąd dla Rejonu Kijowskiego w Odessie oddalił wniesiony przez prawników środek odwoławczy, w którym wnioskuje się o uchylenie postanowienia prokuratora w sprawie zawieszenia postępowania przygotowawczego z dnia 27 lipca 2021 r.
Rada dysponuje informacjami o tym, że władze Ukrainy podjęły działania w celu poszukiwania Kurchenki. W dniu 13 maja 2021 r. Główny Departament Policji Krajowej w Regionie Odessy przekazał ukraińskiemu biuru Interpolu i Europolowi wniosek o opublikowanie czerwonej noty dotyczącej Kurchenki; wniosek ten jest obecnie rozpatrywany. Rada została poinformowana, że w dniu 29 kwietnia 2020 r. władze Ukrainy wysłały do Federacji Rosyjskiej wniosek o międzynarodową pomoc prawną, który został odesłany w dniu 28 lipca 2020 r. bez wykonania.
Rada została poinformowana, że w dniu 6 maja 2022 r. zakończono postępowanie przygotowawcze w ramach postępowania karnego nr 12014160020000076 i że w dniu 1 sierpnia 2022 r. Prokuratura dla Obwodu Odeskiego skierowała akt oskarżenia do Sądu dla Rejonu Prymorskiego w Odessie w celu rozstrzygnięcia sprawy co do istoty. W dniu 18 kwietnia 2023 r. Sąd uwzględnił wniosek prokuratora o przeprowadzenie specjalnego postępowania sądowego (zaocznego) przeciwko oskarżonemu. Rada została poinformowana, że rozprawy sądowe są w toku.
Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Rada uważa, że okresów unikania przez Kurchenkę postępowania przygotowawczego nie należy uwzględniać przy obliczaniu okresu mającego znaczenie dla oceny, czy przestrzegane było prawo do procesu sądowego w rozsądnym terminie. Rada uważa zatem, że okoliczności opisane w orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Odessie przypisywane Kurchence, a także niewykonanie wniosku o międzynarodową pomoc prawną, znacząco przyczyniły się do wydłużenia postępowania przygotowawczego.
ZAŁĄCZNIK II
Strony internetowe zawierające informacje o właściwych organach oraz adres, na który wysyłać należy powiadomienia skierowane do Komisji Europejskiej [1]
BELGIA
https://diplomatie.belgium.be/en/policy/policy_areas/peace_and_security/sanctions
BUŁGARIA
https://www.mfa.bg/en/EU-sanctions
CZECHY
www.financnianalytickyurad.cz/mezinarodni-sankce.html
DANIA
https://um.dk/udenrigspolitik/sanktioner/ansvarlige-myndigheder
NIEMCY
https://www.bmwi.de/Redaktion/DE/Artikel/Aussenwirtschaft/embargos-aussenwirtschaftsrecht.html
ESTONIA
https://vm.ee/sanktsioonid-ekspordi-ja-relvastuskontroll/rahvusvahelised-sanktsioonid
IRLANDIA
https://www.dfa.ie/our-role-policies/ireland-in-the-eu/eu-restrictive-measures/
GRECJA
http://www.mfa.gr/en/foreign-policy/global-issues/international-sanctions.html
HISZPANIA
https://www.exteriores.gob.es/es/PoliticaExterior/Paginas/SancionesInternacionales.aspx
FRANCJA
http://www.diplomatie.gouv.fr/fr/autorites-sanctions/
CHORWACJA
https://mvep.gov.hr/vanjska-politika/medjunarodne-mjere-ogranicavanja/22955
WŁOCHY
https://www.esteri.it/it/politica-estera-e-cooperazione-allo-sviluppo/politica_europea/misure_deroghe/
CYPR
https://mfa.gov.cy/themes/
ŁOTWA
https://www.fid.gov.lv/en
LITWA
https://www.urm.lt/en/lithuania-in-the-region-and-the-world/lithuanias-security-policy/international-sanctions/997
LUKSEMBURG
https://maee.gouvernement.lu/fr/directions-du-ministere/affaires-europeennes/organisations-economiques-int/mesures-restrictives.html
WĘGRY
https://kormany.hu/kulgazdasagi-es-kulugyminiszterium/ensz-eu-szankcios-tajekoztato
MALTA
https://smb.gov.mt/
NIDERLANDY
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/internationale-sancties
AUSTRIA
https://www.bmeia.gv.at/themen/aussenpolitik/europa/eu-sanktionen-nationale-behoerden/
POLSKA
https://www.gov.pl/web/dyplomacja/sankcje-miedzynarodowe
https://www.gov.pl/web/diplomacy/international-sanctions
PORTUGALIA
https://portaldiplomatico.mne.gov.pt/politica-externa/medidas-restritivas
RUMUNIA
http://www.mae.ro/node/1548
SŁOWENIA
http://www.mzz.gov.si/si/omejevalni_ukrepi
SŁOWACJA
https://www.mzv.sk/europske_zalezitosti/europske_politiky-sankcie_eu
FINLANDIA
https://um.fi/pakotteet
SZWECJA
https://www.regeringen.se/sanktioner
Adres, na który należy przesyłać powiadomienia skierowane do Komisji Europejskiej:
European Commission
Directorate-General for Financial Stability, Financial Services and Capital Markets Union (DG FISMA)
Rue de Spa/Spastraat 2
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
E-mail: relex-sanctions@ec.europa.eu
[1] Załącznik II w brzmieniu ustalonym przez art. 19 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2024/2465 z dnia 10 września 2024 r. zmieniającego rozporządzenia dotyczące środków ograniczających i ustanawiające jednolity wykaz do celów załączników do tych rozporządzeń zawierający dane kontaktowe właściwych organów państw członkowskich oraz adres, na który należy przesyłać powiadomienia skierowane do Komisji Europejskiej (Dz.Urz.UE.L.2024.2465 z 12.09.2024 r.). Zmiana weszła w życie 13 września 2024 r.
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00