Regulamin nr 43 europejskiej komisji gospodarczej organizacji narodów zjednoczonych (ekg onz) - jednolite przepisy dotyczące homologacji materiałów oszklenia bezpiecznego i ich instalacji w pojazdach Regulamin nr 43 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące homologacji materiałów oszklenia bezpiecznego i ich instalacji w pojazdach

Akt prawny obowiązujący

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L rok 2014 nr 42 str. 1

Wersja aktualna od 2013.11.03

Regulamin nr 43 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) – Jednolite przepisy dotyczące homologacji materiałów oszklenia bezpiecznego i ich instalacji w pojazdach

Jedynie oryginalne teksty EKG ONZ mają skutek prawny w świetle międzynarodowego prawa publicznego. Status i datę wejścia w życie niniejszego regulaminu należy sprawdzać w najnowszej wersji dokumentu EKG ONZ dotyczącego statusu TRANS/WP.29/343, dostępnej pod adresem: http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29fdocstts.html

Obejmujący całość obowiązującego tekstu, w tym:

Suplement nr 2 do serii poprawek 01 – data wejścia w życie: 3 listopada 2013 r.

SPIS TREŚCI

REGULAMIN

1. Zakres

2. Definicje

3. Wystąpienie o homologację

4. Oznakowanie

5. Homologacja

6. Wymagania ogólne

7. Wymagania szczególne

8. Badania

9. Zmiana typu materiału oszklenia bezpiecznego lub rozszerzenie homologacji

10. Zgodność produkcji

11. Sankcje z tytułu niezgodności produkcji

12. Przepisy przejściowe

13. Ostateczne zaniechanie produkcji

14. Nazwy i adresy placówek technicznych upoważnionych do przeprowadzania badań homologacyjnych oraz nazwy i adresy organów udzielających homologacji typu Załączniki

ZAŁĄCZNIKI

1 Zawiadomienie

1A Zawiadomienie

2 Rozmieszczenie znaków homologacji dla części

2A Rozmieszczenie znaków homologacji dla pojazdów

3 Ogólne warunki przeprowadzania badań

4 Szyby przednie ze szkła hartowanego

5 Szyby jednorodnie hartowane

6 Szyby przednie ze zwykłego szkła laminowanego

7 Szyby ze szkła laminowanego

8 Szyby przednie z obrobionego szkła laminowanego

9 Oszklenie bezpieczne pokryte tworzywem sztucznym (od wewnątrz)

10 Szyby przednie ze szkła organicznego

11 Szyby ze szkła organicznego

12 Szyby zespolone

13 Grupowanie szyb przednich do celu badań homologacyjnych

14 Szyby ze sztywnego tworzywa sztucznego

15 Szyby z elastycznego tworzywa sztucznego

16 Szyby zespolone ze sztywnego tworzywa sztucznego

17 Pomiar wysokości segmentu oraz położenie punktów uderzenia

18 Procedura ustalania powierzchni podlegającej badaniu na szybach przednich pojazdów w odniesieniu do punktów V

19 Procedura wyznaczania punktu H oraz rzeczywistego kąta tułowia dla miejsc siedzących w pojazdach silnikowych

20 Kontrola zgodności produkcji

21 Przepisy dotyczące instalacji oszklenia bezpiecznego w pojazdach

1. ZAKRES

Niniejszy regulamin dotyczy:

a) materiałów oszklenia bezpiecznego przeznaczonych do instalacji jako szyby przednie lub inne szyby, bądź jako przegrody wewnętrzne w pojazdach kategorii L z nadwoziem, M, N, O oraz T (¹);

b) pojazdów kategorii M, N i O odnośnie do instalacji tych materiałów;

w obu przypadkach, z wyjątkiem oszklenia urządzeń oświetleniowych i sygnalizacji świetlnej oraz paneli przyrządowych, specjalnego oszklenia odpornego na ostrzał z broni palnej oraz okien podwójnych.

2. DEFINICJE

Do celów niniejszego regulaminu:

2.1. „Szkło hartowane” oznacza oszklenie składające się z jednej warstwy szkła poddanej specjalnej obróbce w celu zwiększenia jej wytrzymałości mechanicznej i zapewnienia pożądanego rozdrobnienia po rozbiciu.

2.2. „Szkło laminowane” oznacza oszklenie składające się z dwóch lub więcej warstw szkła sklejonego przez jedną lub więcej międzywarstw tworzywa sztucznego; może to być:

2.2.1. „zwykłe szkło laminowane”, jeśli żadna warstwa szkła składającego się na taflę nie została poddana obróbce; lub

2.2.2. „obrobione szkło laminowane”, jeśli przynajmniej jedna z warstw szkła składającego się na taflę została poddana specjalnej obróbce w celu zwiększenia jej wytrzymałości mechanicznej i zapewnienia pożądanego rozdrobnienia po rozbiciu.

2.3. „Międzywarstwa” oznacza dowolny materiał przeznaczony do użycia w celu połączenia warstw szkła laminowanego.

2.4. „Szkło bezpieczne pokryte tworzywem sztucznym” oznacza oszklenie, zgodnie z definicją w pkt 2.1 lub 2.2, z warstwą z tworzywa sztucznego na jego wewnętrznej powierzchni.

2.5. „Szkło organiczne” oznacza oszklenie składające się z dowolnego materiału oszklenia złożonego z jednej warstwy szkła i jednej lub więcej warstw tworzywa sztucznego, w którym powierzchnia z tworzywa sztucznego produktu zwrócona jest do wewnątrz.

2.6. „Oszklenie z tworzywa sztucznego” oznacza materiał, którego istotnym składnikiem jest jeden lub więcej polimerów organicznych o dużej masie cząsteczkowej i który, ponadto, w stanie końcowym jest trwały, a na pewnym etapie jego wytwarzania lub przeróbki w wyroby końcowe może być formowany przez odkształcenia plastyczne.

2.6.1. „ Oszklenie ze sztywnego tworzywa sztucznego” oznacza materiał oszkleniowy z tworzywa sztucznego, którego ugięcie w pionie podczas testu elastyczności nie przekracza 50 mm (załącznik 3, pkt 12).

2.6.2. „ Oszklenie z elastycznego tworzywa sztucznego” oznacza materiał oszkleniowy z tworzywa sztucznego, którego ugięcie w pionie podczas testu elastyczności przekracza 50 mm (załącznik 3, pkt 12).

2.7. „Okno podwójne” oznacza zespół dwóch szyb zainstalowanych odrębnie w tym samym otworze okiennym pojazdu.

2.8. „Szyba zespolona” oznacza zespół składający się z co najmniej dwóch równoległych szyb połączonych na stałe na etapie w fabryce i oddzielonych jednym odstępem lub wieloma odstępami.

2.8.1. „Szyba zespolona symetryczna” oznacza szybę zespoloną, w której wszystkie szyby składowe są identyczne (np. wszystkie są z jednorodnie hartowanego szkła).

2.8.2. „Szyba zespolona asymetryczna” oznacza szybę zespoloną inną niż szyba zespolona symetryczna.

2.9. „Oszklenie kuloodporne” oznacza oszklenie wykonane w sposób zapewniający odporność na broń palną.

2.10. „Cecha główna” oznacza cechę charakterystyczną, która w znaczny sposób zmienia właściwości optyczne lub mechaniczne bezpiecznego materiału oszkleniowego, w sposób niepozostający bez wpływu na funkcję, jaką ma on spełniać w pojeździe. Termin ten obejmuje ponadto nazwę handlową lub markę zgodnie z określeniem posiadacza homologacji.

2.11. „ Cecha drugorzędna” oznacza cechę, która jest w stanie zmienić optyczne lub mechaniczne właściwości bezpiecznego materiału oszkleniowego w sposób znaczący dla funkcji, którą ma on spełniać w pojeździe. Zakres takiej zmiany jest oceniany w stosunku do wskaźników trudności.

2.12. Termin „ wskaźniki trudności” obejmuje dwustopniowy system ocen stosowany do zmian zaobserwowanych w praktyce z uwzględnieniem każdej cechy drugorzędnej. Zmiana ze wskaźnika „1” na wskaźnik „2” wskazuje na potrzebę przeprowadzenia dodatkowego badania.

2.13. „Szyba przednia” oznacza oszklenie przed kierowcą, przez które widzi on drogę przed pojazdem.

2.14. „Powierzchnia rozwinięta szyby przedniej” oznacza minimalną powierzchnię prostokątną, z której można wyprodukować szybę przednią.

2.15. „Kąt nachylenia szyby przedniej” oznacza kąt zawarty między linią pionową a prostą linią przechodzącą przez górną i dolną krawędź szyby przedniej, przy czym obie linie leżą na pionowej płaszczyźnie zawierającej wzdłużną oś pojazdu.

2.15.1. Pomiaru kąta nachylenia dokonuje się w pojeździe stojącym na równym podłożu, a w przypadku pojazdu służącego do przewozu pasażerów pojazd musi być gotowy do jazdy, napełniony paliwem, chłodziwem i smarem, oraz wyposażony w narzędzia i zapasowe koło lub koła (jeżeli są dostarczane przez producenta pojazdu jako wyposażenie standardowe); należy uwzględnić masę kierowcy, a także, w przypadku pojazdu służącego do przewozu pasażerów, masę pasażera zajmującego przednie siedzenie, przy czym przyjmuje się, że zarówno masa kierowcy, jak i masa pasażera wynosi 75 +/– 1 kg.

2.15.2. Pojazdy wyposażone w hydropneumatyczne, hydrauliczne bądź pneumatyczne zawieszenie lub posiadające urządzenie umożliwiające automatyczną regulację prześwitu pojazdu w zależności od ładunku bada się w normalnych warunkach roboczych określonych szczegółowo przez producenta.

2.16. „Grupa szyb przednich” oznacza grupę obejmującą szyby różnych rozmiarów i kształtów, poddanych badaniom oceniającym ich właściwości mechaniczne, sposób fragmentacji oraz zachowanie w badaniach odporności na działanie środowiska.

2.16.1. „Płaska szyba przednia” oznacza szybę przednią niewykazującą żadnej normalnej krzywizny powodującej wysokość segmentu większą niż 10 mm na metr długości.

2.16.2. „Gięta szyba przednia” oznacza szybę przednią wykazującą normalną krzywiznę powodującą wysokość segmentu większą niż 10 mm na metr długości.

2.17. „Szyba” oznacza każdy element oszklenia inny niż szyba przednia.

2.17.1. „Szyba gięta” oznacza szybę o wysokości segmentu h większej niż 10 mm na metr długości.

2.17.2. „Szyba płaska” oznacza szybę o wysokości segmentu równiej lub mniejszej niż 10 mm na metr długości.

2.18. „Wysokość segmentu, h” oznacza maksymalną odległość, mierzoną mniej więcej prostopadle do oszklenia, od wewnętrznej powierzchni oszklenia do płaszczyzny przechodzącej przez końcowe krawędzie oszklenia (zob. załącznik 17, rysunek 1).

2.19. „Typ materiału oszklenia bezpiecznego” oznacza oszklenie, zgodnie z definicjami z pkt 2.1–2.7, niewykazujące żadnych znaczących różnic, w szczególności w odniesieniu do głównych i drugorzędnych cech określonych w załącznikach 4–12 i 14–16.

2.19.1. Mimo iż zmiana cech głównych oznacza powstanie nowego typu produktu, uznaje się, że w niektórych przypadkach zmiana kształtu i rozmiarów nie zawsze wymaga przeprowadzenia pełnego zestawu badań. Dla niektórych badań opisanych w poszczególnych załącznikach materiały oszklenia można pogrupować, jeżeli jest oczywiste, że wykazują one te same cechy główne.

2.19.2. Typy oszklenia wykazujące różnice wyłącznie pod względem cech drugorzędnych mogą zostać uznane za oszklenie tego samego typu. Niemniej jednak można przeprowadzić pewne badania na próbkach takiego oszklenia, jeśli przeprowadzenie tych badań jest wyraźnie wskazane w warunkach badania.

2.20. „ Grubość nominalna” oznacza grubość konstrukcyjną określoną przez producenta szyby z tolerancją wynoszącą +/– (n × 0,2 mm), gdzie n to liczba warstw szkła w oszkleniu.

2.21. „Krzywizna, r” oznacza przybliżoną wartość najmniejszego promienia łuku szyby przedniej, mierzoną na najbardziej zakrzywionej powierzchni.

2.22. „Współczynnik HIC (kryteria obrażeń głowy)” oznacza wartość służącą do charakterystyki obrażeń mózgoczaszki spowodowanych siłą opóźnienia wynikającą z tępego prostopadłego uderzenia o oszklenie.

2.23. „Materiał oszklenia bezpiecznego o zasadniczym znaczeniu dla pola widzenia kierowcy”

2.23.1. „Materiał oszklenia bezpiecznego o zasadniczym znaczeniu dla pola widzenia kierowcy do przodu” oznacza całość oszklenia znajdującego się przed płaszczyzną przechodzącą przez punkt R kierowcy i prostopadłą do wzdłużnej płaszczyzny symetrii pojazdu, przez którą kierowca widzi drogę prowadząc pojazd lub manewrując pojazdem.

2.23.2. „Materiał oszklenia bezpiecznego o zasadniczym znaczeniu dla pola widzenia kierowcy do tyłu” oznacza całość oszklenia znajdującego się za płaszczyzną przechodzącą przez punkt R kierowcy i prostopadłą do wzdłużnej płaszczyzny symetrii pojazdu, przez którą kierowca widzi drogę, prowadząc pojazd lub manewrując pojazdem.

2.24. „Zaciemnienie nieprzejrzyste” oznacza każdą powierzchnię oszklenia ograniczającą całkowicie przepuszczalność światła, w tym zadrukowany obszar ekranu, całkowicie lub ażurowo, ale z wyłączeniem pasm zacienionych.

2.25. „Pasmo zacienione” oznacza każdą powierzchnię oszklenia o zmniejszonej przepuszczalności światła z wyłączeniem zaciemnień nieprzejrzystych.

2.26. „ Powierzchnia przejrzysta szyby przedniej” oznacza powierzchnię oszklenia zawartą w konstrukcyjnym obrysie oszklenia z wyłączeniem dozwolonych zaciemnień nieprzejrzystych (zob. załącznik 18), ale z uwzględnieniem pasm zacienionych.

2.27. „Konstrukcyjny obrys oszklenia” oznacza maksymalną konstrukcyjną aperturę pojazdu, która ma być oszklona, przed zamontowaniem oszklenia, łącznie z wszystkimi opaskami, ale z wyłączeniem pasm zaciemnień nieprzejrzystych.

2.28. „Zniekształcenie optyczne” oznacza wadę optyczną szyby przedniej, która zmienia wygląd obiektu widzianego przez tę szybę.

2.29. „Obraz wtórny” oznacza niepożądany, wtórny obraz, poza jasnym obrazem pierwotnym, zwykle widziany w nocy, kiedy oglądany obiekt jest bardzo jasny w stosunku do otoczenia, np. reflektory zbliżającego się pojazdu.

2.30. „Oddzielenie obrazu wtórnego” oznacza odległość kątową między położeniem obrazu pierwotnego i wtórnego.

2.31. „Przepuszczalność światła widzialnego” oznacza przepuszczalność światła mierzoną prostopadle do oszklenia.

2.32. „Konstrukcyjny kąt nachylenia oparcia siedzenia” oznacza kąt między pionową linią przechodzącą przez punkt R i linią tułowia określony przez producenta.

2.33. „Próbka” oznacza specjalnie przygotowany element oszklenia reprezentatywny dla produktu gotowego, lub element wycięty z produktu gotowego.

2.34. „Próbka do badań” oznacza próbkę oszklenia lub gotowy produkt oszkleniowy.

2.35. „Typ pojazdu”, w odniesieniu do instalacji materiałów oszklenia bezpiecznego, oznacza pojazdy należące do tej samej kategorii, nieróżniące się pomiędzy sobą przynajmniej pod względem następujących podstawowych cech:

a) producent;

b) oznaczenie typu producenta;

c) podstawowe aspekty konstrukcji i projektu.

2.36. „Centralna pozycja kierowcy” jest określona współrzędną punktu R na osi Y w pozycji Y0 w granicach + lub – 60 mm.

3. WYSTĄPIENIE O HOMOLOGACJĘ

3.1. Homologacja typu oszklenia

O udzielenie homologacji danego typu oszklenia występuje producent lub jego należycie upoważniony przedstawiciel w kraju złożenia wniosku.

3.2. Dla każdego typu oszklenia należy złożyć wniosek wraz z wymienionymi poniżej dokumentami w trzech egzemplarzach oraz następującymi szczegółowymi informacjami:

3.2.1. opis techniczny uwzględniający wszystkie cechy główne i drugorzędne; oraz

3.2.1.1. w przypadku oszkleń innych niż szyby przednie schematy w formacie nieprzekraczającym A4 lub złożone do tego formatu ukazujące:

maksymalną powierzchnię,

najmniejszy kąt pomiędzy dwoma przyległymi bokami elementu,

w stosownych przypadkach, największą wysokość segmentu;

3.2.1.2. w przypadku szyb przednich,

3.2.1.2.1. wykaz modeli szyb przednich objętych wnioskiem o udzielenie homologacji, wraz z określeniem nazwy producenta pojazdu oraz typu i kategorii tego pojazdu;

3.2.1.2.2. rysunki w skali 1:1 dla kategorii M₁ oraz 1:1 lub 1:10 dla pozostałych kategorii oraz schematy szyby przedniej i jej położenia w pojeździe, na tyle szczegółowe, by uwidaczniały:

3.2.1.2.2.1. w stosownych przypadkach, położenie szyby przedniej względem punktu R siedzenia kierowcy,

3.2.1.2.2.2. kąt nachylenia szyby przedniej,

3.2.1.2.2.3. kąt nachylenia oparcia siedzenia,

3.2.1.2.2.4. położenie i wielkość stref, w których weryfikuje się właściwości optyczne oraz, w stosownych przypadkach, obszar poddany hartowaniu strefowemu,

3.2.1.2.2.5. powierzchnię rozwiniętą szyby przedniej,

3.2.1.2.2.6. maksymalną wysokość segmentu dla szyby przedniej,

3.2.1.2.2.7. minimalny promień krzywizny szyby przedniej (wyłącznie do celów grupowania szyb przednich).

3.2.1.3. W przypadku szyb zespolonych schematy w formacie nieprzekraczającym A4 lub złożone do tego formatu ukazujące, poza informacjami, o których mowa w pkt 3.2.1.1:

typy poszczególnych szyb składowych,

typ uszczelnienia,

nominalną szerokość szczeliny pomiędzy dwiema szybami.

3.3. Ponadto podmiot występujący o udzielenie homologacji ma obowiązek złożyć odpowiednią liczbę próbek do badań oraz próbek gotowych elementów danych modeli, przy czym w razie potrzeby ich liczba jest ustalana w porozumieniu z upoważnioną placówką techniczną przeprowadzającą badania.

3.4. Homologacja typu pojazdu

O udzielenie homologacji typu pojazdu w odniesieniu do instalacji materiałów oszklenia bezpiecznego występuje producent pojazdu lub jego należycie upoważniony przedstawiciel.

3.5. Do wniosku dołącza się poniższe dokumenty w trzech egzemplarzach, podając następujące szczegółowe informacje:

3.5.1. rysunki pojazdu w odpowiedniej skali pokazujące:

3.5.1.1. położenie szyby przedniej względem punktu R pojazdu,

3.5.1.2. kąt nachylenia szyby przedniej,

3.5.1.3. kąt nachylenia oparcia siedzenia;

3.5.2. szczegółowe informacje techniczne dotyczące szyby przedniej i wszelkich innych elementów oszklenia, w szczególności:

3.5.2.1. zastosowane materiały,

3.5.2.2. numery homologacji,

3.5.2.3. wszelkie dodatkowe oznakowania, zgodnie z opisem w pkt 5.5.

3.6. Egzemplarz typu pojazdu zgłoszonego do homologacji należy przedstawić placówce technicznej upoważnionej do przeprowadzania badań homologacyjnych.

4. OZNAKOWANIE

4.1. Każdy element wykonany z materiału oszklenia bezpiecznego, w tym również próbki i próbki do badań przekazane do celów homologacji, oznacza się nazwą handlową lub znakiem handlowym producenta jak w pkt 3 załącznika 1. Wyprodukowane części należy oznakować numerem przydzielonym głównemu producentowi zgodnie z regulaminem EKG ONZ nr 43. Oznakowania muszą być czytelne i nieusuwalne.

5. HOMOLOGACJA

5.1. Homologacja typu oszklenia

Jeżeli próbki przedstawione do celów homologacji spełniają wymogi pkt 6– 8 niniejszego regulaminu, udziela się homologacji danego typu materiału oszklenia bezpiecznego.

5.2. Każdemu typowi zdefiniowanemu w załącznikach 5, 7, 11, 12, 14, 15 i 16, a w przypadku szyb przednich każdej grupie otrzymującej homologację, nadaje się numer homologacji. Dwie pierwsze jego cyfry (obecnie 01, co oznacza regulamin w wersji pierwotnej) muszą wskazywać numer serii poprawek uwzględniających najbardziej aktualne istotne poprawki techniczne wprowadzone do regulaminu przed datą udzielenia homologacji. Ta sama Umawiająca się Strona nie może przydzielić identycznego numeru homologacji innemu typowi lub grupie materiału oszklenia bezpiecznego.

5.3. Powiadomienie o udzieleniu, rozszerzeniu, odmowie udzielenia lub cofnięciu homologacji na mocy niniejszego regulaminu przekazuje się Stronom Porozumienia stosującym niniejszy regulamin na formularzu zgodnym ze wzorem z załącznika 1 do niniejszego regulaminu oraz dodatków do tego załącznika.

5.3.1. W przypadku szyb przednich do powiadomienia o udzieleniu homologacji dołącza się dokument zawierający zestawienie wszystkich modeli szyb przednich należących do grupy, dla której udzielono homologacji, wraz z charakterystyką tej grupy, zgodnie z dodatkiem 8 do załącznika 1.

5.4. Na każdym elemencie oszklenia i szybie zespolonej zgodnych z typem homologowanym na mocy niniejszego regulaminu, poza oznakowaniem przewidzianym w pkt 4.1 umieszcza się w widoczny sposób międzynarodowy znak homologacji. Można również zamieścić wszelkie szczególne znaki homologacji przydzielane do poszczególnych szyb składających się na szybę zespoloną. Ten znak homologacji składa się z:

5.4.1. okręgu otaczającego literę „E”, a następnie numeru oznaczającego kraj, który udzielił homologacji (²);

5.4.2. numeru niniejszego regulaminu, a następnie litery „R”, myślnika i numeru homologacji z prawej strony okręgu opisanego w pkt 5.4.1.

5.5. W pobliżu powyższego znaku homologacji zamieszcza się następujące znaki dodatkowe:

5.5.1. w przypadku szyby przedniej:

I dla szkła hartowanego

II dla zwykłego szkła laminowanego

III dla obrobionego szkła laminowanego

IV dla oszklenia ze szkła organicznego

5.5.2. V w przypadku materiałów oszklenia bezpiecznego o przepuszczalności światła widzialnego poniżej 70 %

5.5.3. VI w przypadku szyby zespolonej

5.5.4. VII w przypadku oszklenia jednorodnie hartowanego, mogącego służyć jako szyby przednie w pojazdach wolnobieżnych, które ze względów konstrukcyjnych nie mogą przekraczać prędkości 40 km/h

5.5.5. VIII W przypadku oszklenia ze sztywnego tworzywa sztucznego. Ponadto odpowiedni wniosek oznacza się:

A dla szyb przednich

B dla oszklenia bocznego, tylnego i dachowego

C w miejscach, gdzie uderzenie głową jest mało prawdopodobne lub niemożliwe

Ponadto w przypadku oszklenia z tworzywa sztucznego, które zostało poddane testom odporności na ścieranie opisanym w pkt 4 załącznika 3, w zależności od sytuacji stosuje się również następujące oznakowania:

/L dla oszklenia o rozproszeniu światła nieprzekraczającym 2 % po 1 000 cyklach na powierzchni zewnętrznej oraz 4 % po 100 cyklach na powierzchni wewnętrznej (zob. załączniki 14 i 16, pkt 6.1.3.1)

/M dla oszklenia o rozproszeniu światła nieprzekraczającym 10 % po 500 cyklach na powierzchni zewnętrznej oraz 4 % po 100 cyklach na powierzchni wewnętrznej (zob. załączniki 14 i 16, pkt 6.1.3.2)

5.5.6. IX w przypadku oszklenia z elastycznego tworzywa sztucznego

5.5.7. X w przypadku szyby zespolonej ze sztywnego tworzywa sztucznego. Ponadto odpowiedni wniosek oznacza się:

/A dla szyb przednich

/B dla oszklenia bocznego, tylnego i dachowego

/C w miejscach, gdzie uderzenie głową jest mało prawdopodobne lub niemożliwe

W przypadku oszklenia z tworzywa sztucznego, które zostało poddane testowi odporności na ścieranie opisanemu w ust. 4 załącznika 3, w zależności od sytuacji stosuje się również następujące oznakowania:

/L dla oszklenia o rozproszeniu światła nieprzekraczającym 2 % po 1 000 cyklach na powierzchni zewnętrznej oraz 4 % po 100 cyklach na powierzchni wewnętrznej (zob. załącznik 16, pkt 6.1.3.1)

/M dla oszklenia o rozproszeniu światła nieprzekraczającym 10 % po 500 cyklach na powierzchni zewnętrznej oraz 4 % po 100 cyklach na powierzchni wewnętrznej (zob. załącznik 16, pkt 6.1.3.2)

5.5.8. XI w przypadku szyb ze szkła laminowanego

5.5.9. XII w przypadku szyb ze szkła organicznego

5.5.10. /P w przypadku oszklenia bezpiecznego wykonanego ze szkła, z warstwą materiału z tworzywa sztucznego na jego wewnętrznej powierzchni

5.6. Znak i symbol homologacji muszą być czytelne i nieusuwalne. Znaki dodatkowe należy połączyć z oznakowaniem homologacji.

5.7. Przykładowe układy znaków homologacji przedstawiono w załączniku 2 do niniejszego regulaminu.

5.8. Homologacja typu pojazdu

Jeżeli pojazd zgłoszony do homologacji na mocy niniejszego regulaminu spełnia wymogi załącznika 21 do niniejszego regulaminu, udziela się homologacji na ten typ pojazdu.

5.9. Każdy typ, któremu udzielono homologacji, otrzymuje numer homologacji. Dwie pierwsze jego cyfry (obecnie 01, co oznacza regulamin w wersji pierwotnej) muszą wskazywać numer serii poprawek uwzględniających najbardziej aktualne istotne poprawki techniczne wprowadzone do regulaminu przed datą udzielenia homologacji. Ta sama Umawiająca się Strona nie może przydzielić tego samego numeru homologacji innemu typowi pojazdu zgodnemu z definicją w pkt 2.35 powyżej.

5.10. Powiadomienie o udzieleniu, rozszerzeniu lub odmowie udzielenia homologacji bądź ostatecznym zaprzestaniu produkcji typu pojazdu zgodnego z niniejszym regulaminem zostaje przekazane Stronom Porozumienia z 1958 r. stosującym niniejszy regulamin w postaci formularza zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1A do niniejszego regulaminu.

5.11. Na każdym pojeździe zgodnym z typem pojazdu homologowanym zgodnie z niniejszym regulaminem, w widocznym i łatwo dostępnym miejscu, określonym w formularzu homologacji, umieszcza się międzynarodowy znak homologacji składający się z:

5.11.1. okręgu otaczającego literę „E”, a następnie numeru oznaczającego kraj, który udzielił homologacji (³);

5.11.2. numeru niniejszego regulaminu, a następnie litery „R”, myślnika i numeru homologacji z prawej strony okręgu opisanego w pkt 5.11.1.

5.12. Jeżeli pojazd jest zgodny z typem pojazdu homologowanym zgodnie z jednym lub większą liczbą regulaminów stanowiących załączniki do Porozumienia w państwie, które udzieliło homologacji na podstawie niniejszego regulaminu, symbol podany w pkt 5.11.1 nie musi być powtarzany. W takim przypadku dodatkowe numery i symbole wszystkich regulaminów, zgodnie z którymi udzielono homologacji w danym państwie, należy umieścić w kolumnach po prawej stronie symbolu opisanego w pkt 5.11.1.

5.13. Znak homologacji musi być czytelny i nieusuwalny.

5.14. Znak homologacji umieszcza się w pobliżu tabliczki znamionowej pojazdu zamontowanej przez producenta lub na tej tabliczce.

5.15. W załączniku 2A do niniejszego regulaminu przedstawione są przykłady układów znaków homologacji.

6. WYMAGANIA OGÓLNE

6.1. Wszystkie materiały oszklenia, w tym materiały oszklenia do produkcji szyb przednich, muszą ograniczać do minimum niebezpieczeństwo obrażeń ciała w przypadku rozbicia szyby. Materiał oszklenia musi charakteryzować się dostateczną wytrzymałością na zdarzenia, których wystąpienie jest prawdopodobne w normalnych warunkach ruchu drogowego, a także na warunki atmosferyczne i termiczne, działanie czynników chemicznych, spalanie i ścieranie.

6.2. Ponadto materiały oszklenia bezpiecznego muszą być wystarczająco przejrzyste, nie mogą powodować żadnego zauważalnego zniekształcenia obiektów widzianych przez szybę przednią, ani żadnych problemów z rozpoznawaniem kolorów stosowanych w znakach drogowych i sygnalizacji drogowej. W przypadku rozbicia szyby przedniej kierowca musi nadal widzieć drogę na tyle dobrze, by móc zahamować i bezpiecznie zatrzymać pojazd.

7. WYMAGANIA SZCZEGÓLNE

Wszystkie typy bezpiecznego oszklenia muszą, w zależności od kategorii, do której należą, spełniać następujące wymagania szczególne:

7.1. w odniesieniu do szyb przednich ze szkła hartowanego, wymagania określone w załączniku 4;

7.2. w odniesieniu do szyb jednorodnie hartowanych, wymagania określone w załączniku 5;

7.3. w odniesieniu do szyb przednich ze zwykłego szkła laminowanego, wymagania określone w załączniku 6;

7.4. w odniesieniu do szyb ze zwykłego szkła laminowanego, wymagania określone w załączniku 7;

7.5. w odniesieniu do szyb przednich z obrobionego szkła laminowanego, wymagania określone w załączniku 8;

7.6. w odniesieniu do oszklenia bezpiecznego pokrytego tworzywem sztucznym, poza dotyczącymi go wymaganiami przedstawionymi powyżej, wymagania określone w załączniku 9;

7.7. w odniesieniu do szyb przednich ze szkła organicznego, wymagania określone w załączniku 10;

7.8. w odniesieniu do szyb ze szkła organicznego, wymagania określone w załączniku 11;

7.9. w odniesieniu do szyb zespolonych, wymagania określone w załączniku 12;

7.10. w odniesieniu do szyb ze sztywnego tworzywa sztucznego, wymagania określone w załączniku 14;

7.11. w odniesieniu do szyb z elastycznego tworzywa sztucznego, wymagania określone w załączniku 15;

7.12. w odniesieniu do szyb zespolonych ze sztywnego tworzywa sztucznego, wymagania określone w załączniku 16.

8. BADANIA

8.1. Niniejszy regulamin przewiduje przeprowadzanie następujących badań:

8.1.1. Test fragmentacji

Celem tego badania jest:

8.1.1.1. sprawdzenie, czy odłamki i odpryski powstałe wskutek rozbicia szyby szklanej ograniczają do minimum ryzyko powstania urazów ciała; oraz

8.1.1.2. w przypadku szyb przednich sprawdzenie pola widzenia pozostałego po rozbiciu szyby.

8.1.2. Test wytrzymałości mechanicznej

8.1.2.1. Badanie wytrzymałości na uderzenie kulą

W jednym z nich wykorzystuje się kulę o masie 227 g, a w drugim kulę o masie 2 260 g.

8.1.2.1.1. Badanie kulą o masie 227 g: celem tego badania jest ocena przylegania międzywarstwy w szkle laminowanym oraz wytrzymałości mechanicznej szkła jednorodnie hartowanego i oszkleń z tworzywa sztucznego.

8.1.2.1.2. Badanie kulą o masie 2 260 g: celem tego badania jest ocena odporności szkła laminowanego na przebicie kulą.

8.1.2.2. Test wytrzymałości na uderzenie głową manekina

Celem tego badania jest stwierdzenie, w jakim stopniu oszklenie spełnia wymagania dotyczące ograniczenia ryzyka urazu w przypadku uderzenia głową o szybę przednią, szkło laminowane lub oszklenie ze szkła organicznego i sztywnego tworzywa sztucznego inne niż szyby przednie, a także szyby zespolone stosowane w oknach bocznych.

8.1.3. Badanie odporności na działanie środowiska

8.1.3.1. Test odporności na ścieranie

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy odporność bezpiecznego oszklenia na ścieranie przekracza określoną wartość.

8.1.3.2. Badanie odporności na wysoką temperaturę

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy w międzywarstwie szkła laminowanego lub oszklenia ze szkła organicznego, po wystawieniu jej na działanie wysokich temperatur przez dłuższy czas, nie pojawiają się pęcherzyki lub inne uszkodzenia.

8.1.3.3. Badanie odporności na działanie promieniowania

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy przepuszczalność światła szyb ze szkła laminowanego, oszklenia ze szkła organicznego lub oszklenia pokrytego tworzywem sztucznym zmniejsza się w znacznym stopniu po wystawieniu ich na działanie promieniowania przez dłuższy czas lub czy oszklenie ulega w znaczącym stopniu odbarwieniu.

8.1.3.4. Badanie odporności na działanie wilgoci

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy stan szyb ze szkła laminowanego, szyb ze szkła organicznego, oszklenia pokrytego tworzywem sztucznym i sztywnym tworzywem sztucznym nie ulega znaczącemu pogorszeniu wskutek narażenia na długotrwałe działanie wilgotności atmosferycznej.

8.1.3.5. Badanie odporności na działanie zmian temperatury

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy stan tworzywa sztucznego użytego w oszkleniu bezpiecznym nie ulega znaczącemu pogorszeniu wskutek długotrwałego działania ekstremalnych temperatur.

8.1.3.6. Badanie odporności na symulowane warunki atmosferyczne

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy bezpieczne oszklenie z tworzywa sztucznego jest odporne na symulowane starzenie w warunkach atmosferycznych.

8.1.3.7. Test nacięć krzyżowych

Celem tego badania jest sprawdzenie, czy powłoka odporna na ścieranie na oszkleniu ze sztywnego tworzywa sztucznego ma wystarczająco wysoką przyczepność.

8.1.4. Właściwości optyczne

8.1.4.1. Badanie przepuszczalności światła

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy przepuszczalność światła widzialnego oszklenia bezpiecznego przekracza określoną wartość.

8.1.4.2. Badanie zniekształceń optycznych

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy zniekształcenie przedmiotów widzianych przez szybę przednią nie jest na tyle duże, by wprowadzić w błąd kierowcę pojazdu.

8.1.4.3. Badanie powstawania obrazu wtórnego

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy przesunięcie kątowe obrazu wtórnego od obrazu pierwotnego nie przekracza określonej wartości.

8.1.5. Test palności (badanie ognioodporności)

Celem tego badania jest sprawdzenie, czy materiał oszklenia bezpiecznego charakteryzuje się dostatecznie małą szybkością spalania.

8.1.6. Badanie odporności na działanie czynników chemicznych

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy stan materiału oszklenia bezpiecznego nie ulegnie istotnemu pogorszeniu wskutek działania czynników chemicznych, które mogą w normalnych warunkach być obecne lub stosowane wewnątrz pojazdu (np. środków czyszczących).

8.1.7. Test elastyczności i zginania

Celem tego badania jest stwierdzenie, czy materiał oszkleniowy z tworzywa sztucznego należy do kategorii materiałów sztywnych czy elastycznych.

8.2. Badania wymagane

8.2.1. Materiały oszklenia bezpiecznego poddaje się badaniom wymienionym w poniższych tabelach: 8.2.1.1 i 8.2.1.2.

8.2.1.1. Oszklenie bezpiecznego poddaje się badaniom wymienionym w poniższej tabeli:

Badania	Szyba przednia							Szyby szklane
	Szkło hartowane		Zwykłe szkło laminowane		Obrobione szkło laminowane		Szkło organiczne	Szkło hartowane	Szkło laminowane	Szkło organiczne
	I	I-P	II	II-P	III	III-P	IV
Fragmentacja:	A4/2	A4/2	–	–	A8/4	A8/4	–	A5/2	–	–
Wytrzymałość mechaniczna
– Kula 227 g	–	–	A6/4.3	A6/4.3	A6/4.3	A6/4.3	A6/4.3	A5/3.1	A7/3	A11/3
– Kula 2 260 g	–	–	A6/4.2	A6/4.2	A6/4.2	A6/4.2	A6/4.2	–	–	–
Test wytrzymałości na uderzenie głową manekina (¹)	A4/3	A4/3	A6/3	A6/3	A6/3	A6/3	A10/3	–	–	–
Ścieranie
Powierzchnia zewnętrzna	–	–	A6/5.1	A6/5.1	A6/5.1	A6/5.1	A6/5.1	–	A6/5.1	A6/5.1
Powierzchnia wewnętrzna	–	A9/2	–	A9/2	–	A9/2	A9/2	A9/2 (²)	A9/2 (²)	A9/2
Wysoka temperatura	–	–	A3/5	A3/5	A3/5	A3/5	A3/5	–	A3/5	A3/5
Promieniowanie	–	A3/6	A3/6	A3/6	A3/6	A3/6	A3/6	–	A3/6	A3/6
Wilgotność	–	A3/7	A3/7	A3/7	A3/7	A3/7	A3/7	A3/7 (²)	A3/7	A3/7
Przepuszczalność światła	A3/9.1	A3/9.1	A3/9.1	A3/9.1	A3/9.1	A3/9.1	A3/9.1	A3/9.1	A3/9.1	A3/9.1
Zniekształcenie optyczne	A3/9.2	A3/9.2	A3/9.2	A3/9.2	A3/9.2	A3/9.2	A3/9.2	A3/9.2 (³)	–	–
Obraz wtórny	A3/9.3	A3/9.3	A3/9.3	A3/9.3	A3/9.3	A3/9.3	A3/9.3	A3/9.3 (³)	–	–
Odporność na zmiany temperatury	–	A3/8	–	A3/8	–	A3/8	A3/8	A3/8 (²)	A3/8 (²)	A3/8
Ognioodporność	–	A3/10	–	A3/10	–	A3/10	A3/10	A3/10 (²)	A3/10 (²)	A3/10
Odporność na działanie czynników chemicznych	–	A3/11.2.1	–	A3/11.2.1	–	A3/11.2.1	A3/11.2.1	A3/11.2.1 (²)	A3/11.2.1 (²)	A3/11.2.1
(¹) To badanie przeprowadza się ponadto na szybach zespolonych zgodnie z pkt 3 załącznika 12 (A12/3). (²) W przypadku pokrycia tworzywem sztucznym od wewnątrz. (³) To badanie przeprowadza się wyłącznie na jednorodnie hartowanych szybach szklanych stosowanych jako szyby przednie pojazdów wolnobieżnych, które ze względu na swoje cechy konstrukcyjne nie mogą przekraczać prędkości 40 km/h. Uwaga: Odwołanie w tabeli, jak np. przykład A4/3, oznacza załącznik 4 pkt 3, gdzie opisano odpowiednie badanie i wskazano wymagania dotyczące akceptacji.

8.2.1.2. Materiały oszkleniowe z tworzywa sztucznego poddaje się badaniom wymienionym w poniższej tabeli:

	Tworzywa sztuczne inne niż szyby przednie
	Sztywne tworzywa sztuczne		Oszklenia wielowarstwowe
Badanie	Pojazdy silnikowe	Przyczepy i pojazdy bezzałogowe	Pojazdy silnikowe	Przyczepy i pojazdy bezzałogowe	Elastyczne tworzywa sztuczne
Elastyczność	A3/12	A3/12	A3/12	A3/12	A3/12
Kula 227 g	A14/5	A14/5	A16/5	A16/5	A15/4
Głowa manekina (¹)	A14/4	–	A16/4	–	–
Przepuszczalność światła (²)	A3/9.1	–	A3/9.1	–	A3/9.1
Ognioodporność	A3/10	A3/10	A3/10	A3/10	A3/10
Odporność na czynniki chemiczne	A3/11	A3/11	A3/11	A3/11	A3/11.2.1
Ścieranie	A14/6.1	–	A16/6.1	–	–
Warunki klimatyczne	A3/6.4	A3/6.4	A3/6.4	A3/6.4	A3/6.4
Wilgotność	A14/6.4	A14/6.4	A16/6.4	A16/6.4	–
Nacięcia krzyżowe (²)	A3/13	–	A3/13	–	–
(¹) Wymagania dotyczące badań zależą od położenia elementu oszklenia w samochodzie. (²) Obowiązuje, tylko jeżeli element oszklenia zostanie zastosowany w miejscu o zasadniczym znaczeniu dla pola widzenia kierowcy.

8.2.2. Materiał oszklenia bezpiecznego uzyskuje homologację, jeżeli spełnia wszystkie wymogi przewidziane w odpowiednich przepisach, o których mowa w pkt 8.2.1.1 i 8.2.1.2.

9. Zmiana typu materiału oszklenia bezpiecznego lub rozszerzenie homologacji

9.1. Każdą modyfikację typu materiału oszklenia bezpiecznego, a w przypadku szyb przednich każdy przypadek dodania szyby przedniej do jednej z grup, zgłasza się organowi, który udzielił homologacji typu materiału oszklenia bezpiecznego. Organ ten może wówczas:

9.1.1. uznać, że wprowadzone modyfikacje najprawdopodobniej nie spowodują zauważalnych niekorzystnych skutków i, w przypadku szyb przednich, że nowy typ mieści się w homologowanej grupie szyb przednich, a w każdym razie materiał oszklenia bezpiecznego nadal spełnia wymogi; lub

9.1.2. zażądać od upoważnionej placówki technicznej odpowiedzialnej za przeprowadzanie badań przedstawienia wyników dalszych badań.

9.2. Zawiadomienie

9.2.1. Strony porozumienia stosujące niniejszy regulamin zawiadamia się o potwierdzeniu udzielenia, odmowie udzielenia lub rozszerzeniu homologacji w trybie określonym w pkt 5.3 niniejszego regulaminu.

9.2.2. Właściwy organ, który udzielił rozszerzenia homologacji, zamieszcza numer seryjny na każdym zawiadomieniu o rozszerzeniu homologacji.

10. ZGODNOŚĆ PRODUKCJI

10.1. Procedury zgodności produkcji muszą być zgodne z procedurami określonymi w dodatku 2 do Porozumienia (E/ECE/324-E/ECE/TRANS/505/Rev.2) i następującymi wymogami:

10.2. Przepisy szczególne

Kontrole, o których mowa w pkt 2.2 dodatku 2 do Porozumienia, obejmują zgodność z wymogami załącznika 20 do niniejszego regulaminu.

10.3. Normalna częstotliwość kontroli, o której mowa w pkt 2.4 dodatku 2 do Porozumienia, to jedna kontrola w roku.

11. SANKCJE Z TYTUŁU NIEZGODNOŚCI PRODUKCJI

11.1. Homologacja udzielona dla danego typu materiału oszklenia bezpiecznego na mocy niniejszego regulaminu może zostać cofnięta, jeżeli nie zostanie spełniony wymóg określony w powyższym pkt 10.1.

11.2. Jeżeli Strona Porozumienia stosująca niniejszy regulamin postanowi o cofnięciu uprzednio przez siebie udzielonej homologacji, niezwłocznie powiadamia o tym fakcie, za pomocą formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu, pozostałe Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin.

12. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE

12.1. Od dnia oficjalnego wejścia w życie suplementu 12 do niniejszego regulaminu żadna z Umawiających się Stron stosujących niniejszy regulamin nie ma prawa odmówić udzielenia homologacji zgodnie z niniejszym regulaminem, zmienionym suplementem 12 do regulaminu w niezmienionej formie.

12.2. Po upływie 24 miesięcy od daty wejścia w życie Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin udzielają homologacji wyłącznie, jeżeli typ części lub oddzielny podzespół podlegający homologacji spełnia wymagania określone w suplemencie 12 do niniejszego regulaminu.

12.3. Po upływie 24 miesięcy od daty wejścia w życie suplementu 12, Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin mogą odmówić uznawania homologacji oszklenia bezpiecznego nieoznaczonego znakami przewidzianymi w pkt 5.5 niniejszego regulaminu.

12.4. Po oficjalnej dacie wejścia w życie serii poprawek 01 żadna z Umawiających się Stron stosujących niniejszy regulamin nie może odmówić udzielenia homologacji na podstawie niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 01.

12.5. Po upływie 24 miesięcy od daty wejścia w życie Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin udzielają homologacji tylko w przypadku, gdy typ materiału oszklenia bezpiecznego mający otrzymać homologację odpowiada wymaganiom niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 01.

12.6. Nawet po wejściu w życie serii poprawek 01 do niniejszego regulaminu homologacje materiałów oszklenia bezpiecznego udzielone zgodnie z serią poprawek 00 do niniejszego regulaminu pozostają ważne, a Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nadal je akceptują i nie mogą odmówić rozszerzenia homologacji na podstawie serii poprawek 00 do niniejszego regulaminu.

12.7. Nawet po dacie wejścia w życie serii poprawek 01 homologacja typu pojazdu na podstawie serii poprawek 00 do niniejszego regulaminu pozostaje ważna i Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nadal je uznają i nie mogą odmówić rozszerzenia homologacji na podstawie serii poprawek 00 do niniejszego regulaminu.

13. OSTATECZNE ZANIECHANIE PRODUKCJI

Jeżeli posiadacz homologacji całkowicie zaniecha produkcji typu materiału oszklenia bezpiecznego homologowanego zgodnie z niniejszym regulaminem, zobowiązany jest poinformować o tym organ, który udzielił homologacji. Po otrzymaniu właściwego zawiadomienia organ ten informuje o tym pozostałe Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin na kopii formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu.

14. NAZWY I ADRESY PLACÓWEK TECHNICZNYCH UPOWAŻNIONYCH DO PRZEPROWADZANIA BADAŃ HOMOLOGACYJNYCH ORAZ NAZWY I ADRESY ORGANÓW UDZIELAJĄCYCH HOMOLOGACJI TYPU

Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin przekazują sekretariatowi Organizacji Narodów Zjednoczonych nazwy i adresy placówek technicznych upoważnionych do przeprowadzania badań homologacyjnych oraz nazwy i adresy organów administracji udzielających homologacji typu, którym należy przesyłać wydane w innych krajach zawiadomienia poświadczające udzielenie, rozszerzenie, odmowę udzielenia lub cofnięcie homologacji.

Placówki techniczne upoważnione do przeprowadzania badań homologacyjnych muszą przestrzegać ujednoliconych norm dotyczących funkcjonowania laboratoriów badawczych (ISO/IEC Guide 25). Ponadto powinny zostać wyznaczone przez organ udzielający homologacji typu, dla którego przeprowadzają badania homologacyjne.

(¹) Zgodnie z definicją zawartą w ujednoliconej rezolucji w sprawie budowy pojazdów (R.E.3), dokument ECE/TRANS/WP.29/78/Rev.2, pkt 2.

(²) Numery wyróżniające Umawiających się Stron Porozumienia z 1958 r. podano w załączniku 3 do ujednoliconej rezolucji w sprawie budowy pojazdów (R.E.3), dokument ECE/TRANS/WP.29/78/Rev.2/Amend.1.

(³) Zob. przypis 2.