PARLAMENT EUROPEJSKI,

– uwzględniając ostateczne roczne sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa „Czyste niebo” za rok budżetowy 2011,

– uwzględniając sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego na temat rocznego sprawozdania finansowego wspólnego przedsiębiorstwa „Czyste niebo” za rok budżetowy 2011 wraz z odpowiedziami wspólnego przedsiębiorstwa (¹),

– uwzględniając zalecenie Rady z dnia 12 lutego 2013 r. (05755/2013 – C7-0040/2013),

– uwzględniając art. 319 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (²), w szczególności jego art. 185,

– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (³), w szczególności jego art. 208,

– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 71/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo „Czyste niebo” (⁴), w szczególności jego art. 11 ust. 4,

– uwzględniając regulamin finansowy wspólnego przedsiębiorstwa „Czyste niebo” przyjęty decyzją jego Rady Zarządzającej w dniu 7 listopada 2008 r.,

– uwzględniając opinię Trybunału Obrachunkowego nr 2/2011 z dnia 8 lutego 2011 r. w sprawie regulaminu finansowego wspólnego przedsiębiorstwa „Czyste niebo”,

– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002 z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów określonych w artykule 185 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁵), w szczególności jego art. 94,

– uwzględniając art. 77 Regulaminu i załącznik VI do Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A7-0086/2013),

A. mając na uwadze, że wspólne przedsiębiorstwo „Czyste niebo” („wspólne przedsiębiorstwo”) powstało w grudniu 2007 r. na okres 10 lat, aby przyspieszyć rozwój, zatwierdzenie i demonstrację czystych technologii transportu lotniczego w Unii w celu ich jak najszybszego zastosowania,

B. mając na uwadze, że wspólne przedsiębiorstwo rozpoczęło autonomiczną działalność w listopadzie 2009 r.,

C. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy stwierdził, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa za rok budżetowy 2011 jest rzetelne,

D. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy wydał opinię z zastrzeżeniami co do legalności i prawidłowości transakcji, na których opiera się sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa,

E. mając na uwadze, że maksymalny wkład Unii na rzecz wspólnego przedsiębiorstwa przez okres 10 lat wynosi 800 000 000 EUR, a kwota ta ma zostać wypłacona z budżetu siódmego programu ramowego w zakresie badań,

Zarządzanie budżetem i finansami

1. przyjmuje do wiadomości, że ostateczny budżet korygujący wspólnego przedsiębiorstwa na rok budżetowy 2011 przewidywał środki na zobowiązania w wysokości 175 000 000 EUR oraz środki na płatności w wysokości 159 800 000 EUR; odnotowuje ponadto, że wskaźniki wykorzystania środków na zobowiązania i na płatności wyniosły odpowiednio 94 % i 64 %; domaga się przedłożenia szczegółowego sprawozdania z postępów dotyczącego wspomnianych niedociągnięć wraz z konkretnymi propozycjami stopniowej poprawy wskaźników wykorzystania;

2. jest zaniepokojony faktem, że niski wskaźnik dotyczący środków na płatności odzwierciedla opóźnienia w realizacji działań wspólnego przedsiębiorstwa, w tym fakt, że bardzo wiele czasu upływa między publikacją zaproszeń do składania wniosków a podpisywaniem umów o dotacje; wzywa wspólne przedsiębiorstwo do podjęcia środków niezbędnych do uniknięcia takich opóźnień i skrócenia średniego czasu między publikacją zaproszeń do składania wniosków a podpisywaniem umów o dotacje, który wyniósł 291 dni w przypadku pierwszego ogłoszenia w 2011 r.;

3. podkreśla, że niski poziom wykonania budżetu skutkuje nadmiernym bilansem środków pieniężnych, który wyniósł na koniec roku 51 000 000 EUR, co stanowi 32 % dostępnych środków na płatności na 2011 r.;

4. ubolewa, że wbrew regulaminowi finansowemu i bez decyzji Rady Zarządzającej wspólne przedsiębiorstwo przeniosło na 2012 r. środki na płatności w wysokości 68 000 000 EUR;

5. przyznaje, że w 2011 r. zestawienia poniesionych wydatków na podstawie umów o dotację wpływały od członków wspólnego przedsiębiorstwa ze znacznym opóźnieniem, przez co nie można było zatwierdzić dużej części zestawień przed sporządzeniem ostatecznego sprawozdania finansowego; zauważa, że Rada Zarządzająca nie mogła na czas zatwierdzić związanych z nimi wkładów rzeczowych w kwocie 52 000 000 EUR i w konsekwencji nie zostały one zarejestrowane jako aktywa netto, lecz ujęte jako pasywa; zwraca uwagę, że w wyniku tego wspólne przedsiębiorstwo zgłosiło ujemną wartość aktywów netto w wysokości 18 500 000 EUR, ponieważ ostateczne sprawozdanie finansowe odzwierciedla tę przejściową sytuację, która nie wskazuje na żadne zagrożenie dla wypłacalności wspólnego przedsiębiorstwa;

6. jest zaniepokojony tym, że Trybunał Obrachunkowy wydał opinię z zastrzeżeniami co do legalności i prawidłowości transakcji, na których opiera się sprawozdanie finansowe wspólnego przedsiębiorstwa, uzasadniając to tym, że poziom błędu ustalony w wyniku audytów ex post wyniósł 6,16 %; zauważa, że wspólne przedsiębiorstwo przeprowadziło audyty ex post obejmujące kwotę 44 300 000 EUR (18,8 % wszystkich zestawień poniesionych wydatków otrzymanych przez wspólne przedsiębiorstwo w ciągu trzech lat, począwszy od 2008 r.); ubolewa, że poziom błędu ustalony w wyniku tych audytów wyniósł 6,16 % i 4,09 %, jeżeli weźmie się pod uwagę podjęte działania korygujące, takie jak mechanizm odzyskiwania środków; przypomina, że wspólne przedsiębiorstwo powinno bez zwłoki podnieść jakość swoich kontroli ex ante dotyczących zarządzania dotacjami; domaga się informowania organu udzielającego absolutorium o wynikach kolejnych etapów kontroli ex post przeprowadzanych przez wspólne przedsiębiorstwo, a także sporządzenia wyczerpującego sprawozdania zawierającego konkretne propozycje stopniowego obniżenia poziomów błędu;

Systemy kontroli wewnętrznej

7. na podstawie danych Trybunału Obrachunkowego stwierdza, że wspólne przedsiębiorstwo nie wdrożyło w 2011 r. w pełni swoich systemów kontroli wewnętrznej i informacji finansowych, w tym nowego narzędzia umożliwiającego zarządzanie danymi dotyczącymi zestawień poniesionych wydatków składanych przez członków i beneficjentów, oraz że potrzebna jest dalsza praca nad procedurami kontroli ex ante stosowanymi w odniesieniu do zatwierdzania zestawień poniesionych wydatków; apeluje do wspólnego przedsiębiorstwa o podjęcie działań niezbędnych do zakończenia prac nad systemami kontroli wewnętrznej i informacji finansowych oraz nad niezbędnymi narzędziami;

8. z zaniepokojeniem przyjął informację, że w procedurach kontroli ex ante zastosowanych do złożonych zestawień poniesionych wydatków stwierdzono następujące uchybienia:

– listy kontrolne używane podczas kontroli ex ante zestawień poniesionych wydatków nie zawsze były kompletne,

– w jednym przypadku poświadczenie audytu, towarzyszące zestawieniu poniesionych kosztów członka wspólnego przedsiębiorstwa, zawierało wyjątki mające wpływ na koszty osobowe i podwykonawstwo, jednak pomimo tych wyjątków nie dokonano korekty zestawienia poniesionych wydatków,

– wbrew podręcznikowi procedur finansowych nie ma dowodów, by pracownicy operacyjni weryfikowali również finansowe aspekty realizacji umów, oraz

– w przypadku co najmniej trzech transakcji funkcje weryfikatora finansowego i urzędnika zatwierdzającego pełnił kierownik administracji, co jest niezgodne z przepisami podręcznika procedur finansowych i z zasadą rozdziału obowiązków;

9. zauważa, że w marcu 2012 r. księgowy zakończył procedurę zatwierdzania podstawowych procesów operacyjnych, jak wymaga tego regulamin finansowy wspólnego przedsiębiorstwa; zwraca uwagę, że sporządzone przez księgowego sprawozdanie z zatwierdzenia zawiera szereg zaleceń, w szczególności dotyczących konieczności udoskonalenia systemu zatwierdzania zestawień poniesionych wydatków oraz wdrożenia narzędzia umożliwiającego należyte informowanie zarządu w sprawach związanych z budżetem i księgowością;

10. zauważa, że w 2011 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji przeprowadziła ocenę ryzyka i w oparciu o wyniki tej oceny Radzie Zarządzającej przedstawiono do zatwierdzenia strategiczny plan audytu na lata 2012–2014; przypomina, że wspólne przedsiębiorstwo rozpoczęło autonomiczną działalność w listopadzie 2009 r.;

11. zauważa, że procedura wydawania nakazów odzyskania środków związanych z wydatkami operacyjnymi wspólnego przedsiębiorstwa nie była należycie stosowana, jako że skierowanemu do członków wnioskowi o uiszczenie składek za rok 2011 nie towarzyszyła prognoza przepływu środków pieniężnych, czego wymaga umowa o finansowaniu;

Inne kwestie dotyczące zarządzania

12. zwraca uwagę na ustalenie Trybunału Obrachunkowego, że na koniec 2011 r. wspólne przedsiębiorstwo nie ukończyło jeszcze opracowywania wewnętrznych procedur służących do nadzoru stosowania postanowień w zakresie ochrony, wykorzystania i rozpowszechniania wyników badań naukowych;

13. przypomina, że Trybunał Obrachunkowy zasugerował w swojej opinii z 2011 r. dotyczącej regulaminu finansowego wspólnego przedsiębiorstwa, że pewne obszary trzeba zmodyfikować, jednak procedura ta nie została jeszcze zakończona; z zadowoleniem odnosi się do faktu, że wspólne przedsiębiorstwo wprowadzi zmiany w swoim regulaminie finansowym wraz z aktualizacją ramowego rozporządzenia finansowego;

14. zauważa, że w 2011 r. wspólne przedsiębiorstwo opracowało plan ciągłości działania, poczyniło postępy w zakresie formalizacji polityki bezpieczeństwa IT i określiło zasadnicze elementy planu przywrócenia zdolności do działania po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej, jednak konieczne są dalsze prace, by sfinalizować i zatwierdzić ten plan;

15. przychylnie odnosi się do faktu, że umowa z państwem przyjmującym między wspólnym przedsiębiorstwem a władzami belgijskimi w sprawie pomieszczeń biurowych, przywilejów i immunitetów oraz pozostałego wsparcia została podpisana w lutym 2012 r.;

Inne kwestie

16. ponownie zachęca Trybunał Obrachunkowy do przekazania Parlamentowi Europejskiemu w rozsądnym terminie specjalnego sprawozdania na temat wspólnych kwestii, które wynikają z charakteru wspólnych przedsiębiorstw i którymi wspólne przedsiębiorstwa powinny się zająć wraz ze swoimi partnerami, aby zapewnić ich wartość dodaną oraz skuteczne wykonywanie unijnych programów badawczych, programów rozwoju technologicznego i programów demonstracyjnych; odnotowuje ponadto, że w sprawozdaniu tym należy zawrzeć ocenę efektywności procesu tworzenia i struktury wspólnych przedsiębiorstw.