KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej (¹), w szczególności jego art. 23,

uwzględniając opinię Europejskiego Inspektora Ochrony Danych,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzeniem (WE) nr 223/2009 ustanowiono ramy prawne w zakresie opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk europejskich, w tym ogólne przepisy dotyczące ochrony poufnych danych i dostępu do nich.

(2) Korzyści z danych zgromadzonych na potrzeby statystyki europejskiej powinny zostać zmaksymalizowane, między innymi poprzez poprawę dostępu do poufnych danych dla pracowników naukowych do celów naukowych.

(3) Na wiele pytań dotyczących gospodarki, kwestii społecznych, środowiska naturalnego i nauk politycznych można odpowiedzieć wyłącznie na podstawie istotnych i szczegółowych danych umożliwiających dogłębne analizy. Jakość i aktualność dostępnych szczegółowych informacji do celów naukowych stała się w tym kontekście ważnym elementem zrozumienia społeczeństwa i zarządzania nim w oparciu o dane naukowe.

(4) Środowisko naukowe powinno zatem mieć możliwość szerszego dostępu do poufnych danych wykorzystywanych do opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyki europejskiej do celów analizy na rzecz postępu naukowego, bez uszczerbku dla wysokiego poziomu ochrony, jakiej wymagają poufne dane statystyczne.

(5) Organy, których celem jest promowanie i udzielanie dostępu do danych służących badaniom naukowym w dziedzinach społeczno-politycznych, mogłyby przyczynić się do procesu zwalniania poufnych danych do celów naukowych, poprawiając w ten sposób dostępność poufnych danych.

(6) Podejście do zarządzania ryzykiem powinno być realizowane według najskuteczniejszego modelu, tak by udostępnić do celów naukowych szerszy zakres poufnych danych, przy jednoczesnym zachowaniu poufności respondentów i jednostek statystycznych.

(7) Fizyczną i logiczną ochronę poufnych danych należy zapewnić poprzez środki regulacyjne, administracyjne, techniczne i organizacyjne. Środki te nie powinny być tak rozbudowane, by ograniczały wykorzystywanie danych do prowadzenia badań naukowych.

(8) W tym celu, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 223/2009, państwa członkowskie i Komisja powinny podjąć właściwe działania, by zapobiegać wszelkim naruszeniom poufności informacji statystycznych i sankcjonować takie przypadki.

(9) Powyższe rozporządzenie zapewnia w szczególności pełne poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego oraz ochronę danych osobowych (art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej).

(10) Niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane bez uszczerbku dla dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (²) i rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (³).

(11) Niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane bez uszczerbku dla dyrektywy 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska (⁴) oraz dla rozporządzenia (WE) nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty (⁵).

(12) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 831/2002 z dnia 17 maja 2002 r. wykonujące rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 w sprawie statystyki Wspólnoty, dotyczące dostępu do poufnych danych do celów naukowych (⁶) powinno zostać uchylone.

(13) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Europejskiego Systemu Statystycznego (Komitet ESS),

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zakres przedmiotowy

W niniejszym rozporządzeniu określono warunki, po spełnieniu których można otrzymać dostęp do poufnych danych przekazywanych do Komisji (Eurostatu), wykorzystywanych następnie do prowadzenia analiz statystycznych do celów naukowych, oraz zasady współpracy pomiędzy Komisją (Eurostatem) a krajowymi urzędami statystycznymi służące ułatwieniu takiego dostępu.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) „poufne dane do celów naukowych” oznaczają dane, które umożliwiają tylko pośrednią identyfikację jednostek statystycznych, przyjmujące formę plików do zastosowań chronionych lub plików do zastosowań naukowych;

2) „pliki do zastosowań chronionych” oznaczają poufne dane do celów naukowych, wobec których nie zastosowano dalszych metod kontroli ujawniania danych statystycznych;

3) „pliki do zastosowań naukowych” oznaczają poufne dane do celów naukowych, wobec których zastosowano metody kontroli ujawniania danych statystycznych, tak by ograniczyć do odpowiedniego poziomu i zgodnie z obecnymi najlepszymi praktykami ryzyko zidentyfikowania jednostki statystycznej;

4) „metody kontroli ujawniania danych statystycznych” oznaczają metody zmniejszenia ryzyka ujawnienia informacji na temat jednostek statystycznych, polegające zazwyczaj na ograniczaniu ilości lub modyfikacji uwalnianych danych;

5) „punkt dostępu” oznacza środowisko fizyczne lub wirtualne wraz z jego strukturą organizacyjną, w którym udzielany jest dostęp do poufnych danych do celów naukowych;

6) „krajowe urzędy statystyczne” oznaczają krajowe urzędy statystyczne i inne krajowe organy statystyczne odpowiedzialne w każdym państwie członkowskim za opracowywanie, tworzenie i rozpowszechnianie statystyki europejskiej, wyznaczone zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 223/2009.

Artykuł 3

Zasady ogólne

Komisja (Eurostat) może przyznać dostęp do poufnych danych do celów naukowych znajdujących się w jej posiadaniu do celów opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyki europejskiej, o której mowa w art. 1 rozporządzenia (WE) nr 223/2009, pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:

a) wniosek o dostęp do danych składa uznana jednostka badawcza;

b) złożony został odpowiedni wniosek o przeprowadzenie badań naukowych;

c) wskazano rodzaj poufnych danych do celów naukowych, o dostęp do których składany jest wniosek;

d) dostęp przyznawany jest przez Komisję (Eurostat) lub przez inny punkt dostępu zatwierdzony przez Komisję (Eurostat);

e) właściwy krajowy urząd statystyczny, który dostarczył dane, wyraził zgodę na ich udostępnienie.

Artykuł 4

Jednostki badawcze

1. Jednostki badawcze uznaje się w oparciu o kryteria odnoszące się do:

a) celu funkcjonowania tej jednostki; ocenę celu funkcjonowania jednostki przeprowadza się na podstawie jej statutu, misji lub innej deklaracji celu; cel funkcjonowania jednostki musi zawierać odniesienie do badań;

b) udokumentowanych osiągnięć lub renomy jednostki jako podmiotu prowadzącego wysokiej klasy badania, których wyniki podawane są do wiadomości publicznej; doświadczenie jednostki w prowadzeniu projektów badawczych ocenia się między innymi na podstawie dostępnych wykazów publikacji i projektów badawczych, w które jednostka była zaangażowana;

c) wewnętrznych ustaleń organizacyjnych w dziedzinie badań naukowych; jednostka badawcza musi być oddzielną organizacją posiadającą osobowość prawną, której działalność koncentruje się wokół badań, lub departamentem badawczym w ramach organizacji; jednostka badawcza musi być niezależna, samodzielna w formułowaniu wniosków naukowych i nie może być związana z obszarami polityki podmiotu, do którego należy;

d) istniejące zabezpieczenia służące zapewnieniu bezpieczeństwa danych; jednostka badawcza musi spełniać wymogi techniczne i w zakresie infrastruktury, zapewniające bezpieczeństwo danych.

2. Zobowiązanie do zachowania poufności obejmujące wszystkich naukowców w jednostce, którzy będą mieli dostęp do poufnych danych do celów naukowych, oraz określające warunki dostępu, obowiązki naukowców, środki przestrzegania poufności danych statystycznych i sankcje w przypadku naruszenia tych obowiązków musi być podpisane przez należycie wyznaczonego przedstawiciela jednostki badawczej.

3. Komisja (Eurostat), we współpracy z Komitetem ds. ESS, określa wytyczne do oceny jednostek badawczych, w tym zobowiązanie do zachowania poufności, o którym mowa w art. 4 ust. 2. W należycie uzasadnionych przypadkach Komisja (Eurostat) uaktualnia wytyczne, stosując się do uzgodnień proceduralnych zatwierdzonych przez Komitet ds. ESS.

4. Sprawozdania z ocen jednostek badawczych są udostępniane krajowym urzędom statystycznym.

5. Komisja (Eurostat) utrzymuje i publikuje na swoich stronach internetowych zaktualizowany wykaz uznanych jednostek badawczych.

6. Komisja (Eurostat) regularnie przeprowadza ponowne oceny jednostek badawczych ujętych w wykazie.

Artykuł 5

Wniosek o przeprowadzenie badań naukowych

1. We wniosku o przeprowadzenie badań naukowych należy wystarczająco szczegółowo podać:

a) zgodny z prawem cel badań;

b) wyjaśnienie, dlaczego tego celu nie można osiągnąć, wykorzystując dane niepoufne;

c) jednostkę ubiegającą się o dostęp do danych;

d) nazwiska naukowców, którzy będą mieli dostęp do danych;

e) punkty dostępu, które zostaną wykorzystane;

f) zestawy danych, które mają być dostępne, metody ich analizy; oraz

g) przewidywane wyniki badań, które zostaną opublikowane lub będą rozpowszechniane w inny sposób.

2. Do wniosku o przeprowadzenie badań należy dołączyć oddzielne deklaracje poufności podpisane przez naukowców, którzy będą mieć dostęp do danych.

3. Komisja (Eurostat), we współpracy z Komitetem ds. ESS, określa wytyczne do oceny wniosków o przeprowadzenie badań. W należycie uzasadnionych przypadkach Komisja (Eurostat) uaktualnia wytyczne, stosując się do uzgodnień proceduralnych zatwierdzonych przez Komitet ds. ESS.

4. Sprawozdania z oceny wniosków o przeprowadzenie badań są udostępniane krajowym urzędom statystycznym, które przekazały przedmiotowe poufne dane Komisji (Eurostatowi).

Artykuł 6

Stanowisko krajowych urzędów statystycznych

1. Przed przyznaniem dostępu do poufnych danych każdy wniosek o przeprowadzenie badań naukowych musi uzyskać zatwierdzenie krajowego urzędu statystycznego, który przekazał przedmiotowe dane. Krajowy urząd statystyczny przedstawia swoje stanowisko Eurostatowi w terminie czterech tygodni od dnia, w którym krajowy urząd statystyczny otrzymał odpowiednie sprawozdanie w sprawie oceny wniosku o przeprowadzenie badań.

2. Krajowe urzędy statystyczne, które przekazały przedmiotowe poufne dane, i Komisja (Eurostat) uzgadniają, o ile to możliwe, uproszczenie procedury konsultacji i skrócenie czasu jej trwania.

Artykuł 7

Poufne dane do celów naukowych

1. Dostęp do plików do zastosowań chronionych może zostać przyznany pod warunkiem, że wyniki badań nie są udostępniane bez wcześniejszego sprawdzenia, czy nie ujawniają one danych poufnych. Dostęp do plików do zastosowań chronionych można uzyskać wyłącznie w punktach dostępu Komisji (Eurostatu) lub innych punktach dostępu zatwierdzonych przez Komisję (Eurostat) do celów zapewnienia dostępu do plików do zastosowań chronionych.

2. Dostęp do plików do zastosowań naukowych może zostać przyznany pod warunkiem, że w jednostce badawczej ubiegającej się o dostęp do informacji istnieją odpowiednie zabezpieczenia. Komisja (Eurostat) publikuje informacje na temat wymaganych zabezpieczeń.

3. We współpracy z krajowymi urzędami statystycznymi Komisja (Eurostat) przygotowuje zestawy danych do celów badawczych, które obejmują różne rodzaje poufnych danych do celów naukowych. Podczas przygotowywania zestawu danych do celów badawczych Komisja (Eurostat) i krajowe urzędy statystyczne biorą pod uwagę ryzyko i skutki bezprawnego ujawnienia poufnych danych.

Artykuł 8

Punkty dostępu

1. Dostęp do poufnych danych do celów naukowych może zostać udzielony przez punkty dostępu zatwierdzone przez Komisję (Eurostat).

2. Punkt dostępu musi znajdować się na terenie placówki krajowego urzędu statystycznego. W drodze wyjątku, punkty dostępu mogą znajdować się poza placówkami krajowych urzędów statystycznych, pod warunkiem wcześniejszego wyrażenia na to wyraźnej zgody przez krajowe urzędy statystyczne, które dostarczyły przedmiotowe dane.

3. Zatwierdzanie punktów dostępu opiera się na kryteriach obejmujących cel punktu dostępu, jego strukturę organizacyjną oraz normy w zakresie bezpieczeństwa danych i zarządzania danymi.

4. Komisja (Eurostat), we współpracy z Komitetem ds. ESS, określa wytyczne do oceny punktów dostępu. W należycie uzasadnionych przypadkach Komisja (Eurostat) uaktualnia wytyczne, stosując się do uzgodnień proceduralnych zatwierdzonych przez Komitet ds. ESS.

5. Sprawozdania z ocen punktów dostępu są udostępniane krajowym urzędom statystycznym. Sprawozdania muszą zawierać zalecenie dotyczące rodzaju poufnych danych, do których dostęp można uzyskać poprzez punkt dostępu. Komisja (Eurostat) zasięga opinii Komitetu ds. ESS przed podjęciem decyzji o zatwierdzeniu punktu dostępu.

6. Między należycie wyznaczonym przedstawicielem punktu dostępu lub organizacją, w siedzibie której znajduje się punkt dostępu, a Komisją (Eurostatem) podpisywana jest umowa określająca obowiązki punktu dostępu w odniesieniu do ochrony poufnych danych oraz kwestii organizacyjnych. Komisja (Eurostat) jest regularnie informowana o działaniach prowadzonych przez punkt dostępu.

7. Komisja (Eurostat) utrzymuje i publikuje na swoich stronach internetowych wykaz zatwierdzonych punktów dostępu.

Artykuł 9

Kwestie organizacyjne

1. Komisja (Eurostat) regularnie informuje Komitet ds. ESS o działaniach administracyjnych, technicznych i organizacyjnych podjętych w celu zapewnienia ochrony fizycznej i logicznej poufnych danych oraz monitorowania i unikania ryzyka bezprawnego ujawnienia takich informacji bądź ich wykorzystania do celów innych niż te, dla których dostęp został przyznany.

2. Komisja (Eurostat) publikuje na swojej stronie internetowej:

a) wytyczne dotyczące oceny jednostek badawczych, wniosków o przeprowadzenie badań naukowych i punktów dostępu;

b) wykaz uznanych jednostek badawczych;

c) wykaz zatwierdzonych punktów dostępu;

d) wykaz zestawów danych do celów badawczych, z odpowiednią dokumentacją i możliwymi sposobami dostępu.

Artykuł 10

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 831/2002 traci moc.

Odniesienia do uchylonego rozporządzenia odczytuje się jako odniesienia do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 11

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 17 czerwca 2013 r.