KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 191 i 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Wiarygodne i prawidłowe pomiary i informacje dotyczące efektywności środowiskowej produktów i organizacji są dla wielu podmiotów istotnym elementem procesu decyzyjnego w zakresie środowiska.

(2) Obecne rozpowszechnienie różnych metod i inicjatyw mających na celu ocenę efektywności środowiskowej i informowanie o niej powoduje dezorientację i brak zaufania do informacji o efektywności środowiskowej. Może to również generować dodatkowe koszty dla przedsiębiorstw, jeśli muszą one dokonywać pomiarów efektywności środowiskowej produktu lub organizacji za pomocą różnych metod wymaganych przez organy publiczne, partnerów biznesowych, inicjatywy prywatne i inwestorów. Koszty te ograniczają możliwości w zakresie transgranicznego handlu produktami ekologicznymi. Istnieje ryzyko, że niepowodzenia na rynku produktów ekologicznych będą się nasilać (¹).

(3) W komunikacie Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego „Zintegrowana polityka produktowa –podejście oparte na cyklu życia produktów w środowisku” (²) uznano konieczność zintegrowanego podejścia do oddziaływania produktu na środowisko w całym cyklu życia.

(4) W swoich konkluzjach w sprawie zrównoważonej gospodarki materiałami oraz zrównoważonej produkcji i konsumpcji z dnia 20 grudnia 2010 r. (³) Rada zwróciła się do Komisji o opracowanie wspólnej metodyki oceny ilościowej oddziaływania produktów na środowisko w całym cyklu życia w celu wsparcia oceny i oznakowania produktów.

(5) W komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „W kierunku Aktu o jednolitym rynku. W stronę społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności: 50 propozycji na rzecz wspólnej poprawy rynku pracy, przedsiębiorczości i wymiany” (⁴) zapowiedziano, że zbadana zostanie możliwość ustanowienia wspólnej europejskiej metodyki oceny i znakowania produktów w celu rozwiązania kwestii oddziaływania na środowisko, w tym emisji dwutlenku węgla. Potrzebę podjęcia takiej inicjatywy podkreślono następnie w dwóch aktach o jednolitym rynku (⁵).

(6) W komunikacie „Europejski program na rzecz konsumentów – zwiększanie zaufania i pobudzanie wzrostu gospodarczego” podkreślono, że konsumenci mają prawo do poznania wpływu na środowisko podczas całego cyklu życia produktów, które zamierzają kupić i powinno się im ułatwiać dokonywanie wyborów rzeczywiście zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju. We wspomnianym komunikacie oświadczono, że Komisja opracuje zharmonizowane metody oceny produktów i przedsiębiorstw pod kątem ich efektywności środowiskowej w cyklu życia. Umożliwi to przekazywanie konsumentom wiarygodnych informacji.

(7) W komunikacie „ Silniejszy przemysł europejski na rzecz wzrostu i ożywienia gospodarczego. Aktualizacja komunikatu w sprawie polityki przemysłowej” (⁶) wspomniano, że Komisja pracuje nad najlepszym sposobem włączenia ekologicznych produktów i usług do rynku wewnętrznego, w tym nad śladem środowiskowym.

(8) W komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Plan działania na rzecz zasobooszczędnej Europy” (⁷) Komisja Europejska zobowiązała się do ustanowienia wspólnego podejścia metodologicznego, aby umożliwić państwom członkowskim i sektorowi prywatnemu ocenę, przedstawianie i analizę porównawczą efektywności środowiskowej produktów, usług i przedsiębiorstw na podstawie kompleksowej oceny oddziaływania na środowisko w całym cyklu życia („ślad środowiskowy” ).

(9) W tym samym dokumencie zwrócono się do państw członkowskich o tworzenie zachęt, które skłaniałyby większość przedsiębiorstw do systematycznego mierzenia, analizy porównawczej i poprawy oszczędnego użytkowania zasobów.

(10) W odpowiedzi na zapotrzebowanie polityczne Komisja opracowała na podstawie istniejących, powszechnie uznawanych metod, metodę oznaczania śladu środowiskowego produktu oraz śladu środowiskowego organizacji. W komunikacie „Tworzenie jednolitego rynku dla produktów ekologicznych” przedstawiono ramy dalszego opracowania tych koncepcji oraz udoskonalenia metodyki poprzez badania, przy udziale wielu zainteresowanych stron (w tym przemysłu, a zwłaszcza MŚP). Badania obejmą również poszukiwanie rozwiązań dla konkretnych wyzwań, jakimi są dostęp do danych dotyczących cyklu życia i ich jakość, lub opłacalne metody weryfikacji.

(11) Ostatecznym celem inicjatywy jest przezwyciężenie rozdrobnienia rynku wewnętrznego w odniesieniu do różnych dostępnych metod pomiaru efektywności środowiskowej. Komisja uważa, że zanim zostanie nałożony obowiązek ich stosowania, konieczne jest dalsze ulepszenie tych metod w celu zminimalizowania obciążeń administracyjnych. Podobnie jak w przypadku każdej nowej metody należy liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów początkowych. Komisja zaleca zatem, aby przedsiębiorstwa, które zdecydują się na stosowanie tej metodyki na zasadzie dobrowolności, przeprowadziły najpierw staranną ocenę wpływu na swoją konkurencyjność i podobnie państwa członkowskie stosujące tę metodykę powinny ocenić koszty i korzyści dla MŚP.

(12) Komisja opracowuje podejścia dostosowane do sektora i kategorii produktu zgodnie z wymogami metody oznaczania śladu środowiskowego, biorąc pod uwagę potrzebę uwzględnienia szczególnych cech produktów złożonych, elastycznych łańcuchów dostaw i dynamicznych rynków.

(13) Dzięki zaleceniu, aby państwa członkowskie, prywatne przedsiębiorstwa i stowarzyszenia, operatorzy systemów pomiaru i informowania o efektywności środowiskowej, jak również sektor finansowy korzystały z metod oznaczania śladu środowiskowego, można spodziewać się zmniejszenia istniejącej obecnie znacznej liczby metod i oznakowań, co przyniesie korzyści zarówno podmiotom udostępniającym informacje o efektywności środowiskowej, jak i użytkownikom. W celu doprecyzowania w załączniku I do niniejszego zalecenia przedstawiono potencjalne obszary zastosowania.

(14) Komisja zauważa, że chociaż inicjatywa ta koncentruje się na oddziaływaniu na środowisko, w kontekście globalnym również inne wskaźniki skuteczności działania, takie jak skutki gospodarcze i społeczne, jak również kwestie dotyczące zatrudnienia, odgrywają coraz bardziej istotną rolę i mają również swoje działanie kompensacyjne. Komisja będzie uważnie śledzić rozwój tej inicjatywy i innych międzynarodowych metodyk (takich jak Globalna Inicjatywa Sprawozdawcza/Wskazówki dotyczące składania sprawozdań w zakresie zrównoważonego rozwoju).

(15) Większość MŚP nie dysponuje wiedzą i zasobami niezbędnymi do dostarczania informacji o efektywności środowiskowej w cyklu życia. Dlatego państwa członkowskie i stowarzyszenia branżowe powinny zapewniać wsparcie dla MŚP.

(16) W uzupełnieniu fazy pilotażowej opracowane zostaną narzędzia pomocnicze (takie jak kryteria jakościowe dla baz danych LCA, systemy zarządzania danymi, arbitraż naukowy, systemy zapewniania zgodności i weryfikacji oraz organy koordynujące) na poziomie Unii Europejskiej i państw członkowskich, aby przyczynić się do osiągnięcia celów polityki. Komisja śledzi rozwój sytuacji na rynku światowym i będzie informować organizacje międzynarodowe o tej dobrowolnej inicjatywie.

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1. CEL I ZAKRES

1.1. W niniejszym zaleceniu zachęca się do stosowania metod oznaczania śladu środowiskowego w odpowiednich strategiach i programach w zakresie pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów lub organizacji i informowania o niej.

1.2. Niniejsze zalecenie skierowane jest do państw członkowskich oraz organizacji prywatnych i publicznych dokonujących pomiarów efektywności środowiskowej w cyklu życia swoich produktów, usług lub swojej organizacji lub zamierzających dokonywać takich pomiarów, lub też informujących albo mających zamiar informować o efektywności środowiskowej w trakcie cyklu życia zainteresowane strony reprezentujące interesy prywatne, publiczne lub społeczeństwo obywatelskie na jednolitym rynku.

1.3. Niniejsze zalecenie nie ma zastosowania do wdrażania obowiązującego unijnego prawodawstwa, które przewiduje konkretne metodyki obliczania efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów.

2. DEFINICJE

Do celów niniejszego zalecenia stosuje się następujące definicje:

(a) metoda oznaczania śladu środowiskowego produktu (zwana dalej PEF): ogólna metoda mająca na celu pomiar potencjalnego oddziaływania produktu na środowisko w całym cyklu życia oraz informowanie o nim, określona w załączniku II;

(b) metoda oznaczania śladu środowiskowego organizacji (zwana dalej OEF): ogólna metoda mająca na celu pomiar potencjalnego oddziaływania organizacji na środowisko w całym cyklu życia oraz informowanie o nim, określona w załączniku III;

(c) ślad środowiskowy produktu: wynik badania śladu środowiskowego produktu w oparciu o metodę oznaczania śladu środowiskowego produktu;

(d) ślad środowiskowy organizacji: wynik badania śladu środowiskowego organizacji w oparciu o metodę oznaczania śladu środowiskowego organizacji;

(e) efektywność środowiskowa w cyklu życia: określony ilościowo pomiar potencjalnej efektywności środowiskowej uwzględniający wszystkie istotne etapy cyklu życia produktu lub organizacji z perspektywy łańcucha dostaw;

(f) informowanie o efektywności środowiskowej w cyklu życia: wszelkie ujawnienie informacji dotyczących efektywności środowiskowej w cyklu życia, między innymi partnerom biznesowym, inwestorom, organom publicznym lub konsumentom;

(g) organizacja: spółka, korporacja, firma, przedsiębiorstwo, organ lub instytucja albo część lub kombinacja powyższych, posiadająca osobowość prawną lub jej nieposiadająca, publiczna lub prywatna, mająca własne funkcje i administrację;

(h) program: komercyjna lub niekomercyjna inicjatywa podjęta przez przedsiębiorstwa prywatne lub ich stowarzyszenie, partnerstwo publiczno-prywatne lub organizacje pozarządowe, wymagająca dokonywania pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowania o niej;

(i) stowarzyszenie branżowe: organizacja reprezentująca przedsiębiorstwa prywatne będące jej członkami lub przedsiębiorstwa prywatne należące do danego sektora na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym lub międzynarodowym;

(j) sektor finansowy: wszystkie podmioty świadczące usługi finansowe (w tym doradztwo finansowe), w tym banki, inwestorzy i towarzystwa ubezpieczeniowe;

(k) dane na temat cyklu życia: informacje dotyczące cyklu życia danego produktu, organizacji lub innego podmiotu. Obejmują one metadane opisowe oraz ilościową analizę zbioru wejść i wyjść, jak również dane dotyczące oceny cyklu życia;

(l) dane na temat analizy zbioru wejść i wyjść: określone ilościowo wejścia i wyjścia dla produktu lub organizacji w cyklu życia, dane szczegółowe (mierzone lub gromadzone bezpośrednio) lub ogólne (uśrednione, nie mierzone lub gromadzone bezpośrednio).

3. STOSOWANIE METOD OZNACZANIA ŚLADU ŚRODOWISKOWEGO PRODUKTU I ORGANIZACJI W STRATEGIACH POLITYCZNYCH PAŃSTW CZŁONKOWSKICH

Państwa członkowskie powinny:

3.1. Stosować we wdrażanej polityce, na zasadzie dobrowolnej odpowiednio metodę PEF lub metodę OEF, obejmujące pomiar efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów lub organizacji lub informowanie o niej, zapewniając jednocześnie, że nie będą one tworzyć przeszkód dla swobodnego przepływu towarów w ramach jednolitego rynku.

3.2. Uznawać informacje dotyczące efektywności środowiskowej w cyklu życia lub twierdzenia oparte na stosowaniu metody PEF lub metody OEF za ważne w odpowiednich programach krajowych dotyczących pomiaru efektywności środowiskowej produktów lub organizacji w cyklu życia lub informowania o niej.

3.3. Podejmować wysiłki w celu zwiększenia dostępności wysokiej jakości danych na temat cyklu życia poprzez prowadzenie działań w celu opracowania, przeglądu i udostępniania krajowych baz danych oraz przyczynianie się do uzupełniania istniejących publicznych baz danych na podstawie wymogów dotyczących jakości danych określonych w metodach PEF i OEF.

3.4. Zapewnić wsparcie dla MŚP i oferować im narzędzia pomagające w pomiarach i umożliwiające poprawę efektywności środowiskowej w cyklu życia ich produktów lub organizacji w oparciu o metodę PEF lub OEF.

3.5. Zachęcać organizacje publiczne do stosowania metody oznaczania śladu środowiskowego organizacji w celu pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowania o niej.

4. STOSOWANIE METOD OZNACZANIA ŚLADU ŚRODOWISKOWEGO PRODUKTU I ORGANIZACJI PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA I INNE ORGANIZACJE PRYWATNE

Przedsiębiorstwa i inne organizacje prywatne podejmujące decyzję o pomiarze efektywności środowiskowej w cyklu życia swoich produktów lub organizacji lub informowaniu o niej powinny:

4.1. Stosować metodę PEF i metodę OEF w celu pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia swoich produktów lub organizacji lub informowania o niej.

4.2. Przyczyniać się do przeglądu publicznych baz danych i uzupełniać je wysokiej jakości danymi dotyczącymi cyklu życia odpowiadającymi co najmniej wymogom w zakresie jakości danych określonym w metodach PEF lub OEF.

4.3. Rozważyć zapewnienie pomocy dla MŚP w ich łańcuchach dostaw, w celu dostarczenia informacji opierających się na PEF i OEF oraz w celu poprawy efektywności środowiskowej ich produktów i organizacji w cyklu życia.

Stowarzyszenia branżowe powinny:

4.4. Promować stosowanie metody PEF i metody OEF wśród swoich członków.

4.5. Uczestniczyć w przeglądzie publicznych baz danych i uzupełniać je wysokiej jakości danymi dotyczącymi cyklu życia odpowiadającymi co najmniej wymogom w zakresie jakości danych określonym w metodach PEF i OEF.

4.6. Zapewniać uproszczone narzędzia obliczeniowe i wiedzę specjalistyczną, aby pomóc MŚP będącym ich członkami w obliczaniu efektywności środowiskowej w cyklu życia ich produktów lub organizacji w oparciu o metodę PEF lub metodę OEF.

5. STOSOWANIE METOD OZNACZANIA ŚLADU ŚRODOWISKOWEGO PRODUKTU I ORGANIZACJI PRZEZ PROGRAMY W ZAKRESIE POMIARU EFEKTYWNOŚCI ŚRODOWISKOWEJ W CYKLU ŻYCIA LUB INFORMOWANIA O NIEJ

Programy w zakresie pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowania o niej powinny:

5.1. Stosować metodę PEF i lub metodę OEF jako metodę odniesienia dla pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji lub informowania o niej.

6. STOSOWANIE METOD OZNACZANIA ŚLADU ŚRODOWISKOWEGO PRODUKTU I ORGANIZACJI PRZEZ SEKTOR FINANSOWY

Podmioty sektora finansowego powinny w stosownych przypadkach:

6.1. Promować wykorzystywanie informacji dotyczących efektywności środowiskowej w cyklu życia obliczonych na podstawie metody PEF lub metody OEF w ocenie ryzyka finansowego związanego z efektywnością środowiskową w cyklu życia.

6.2. Promować wykorzystywanie informacji opierających się na badaniach śladu środowiskowego organizacji w ocenie poziomów efektywności stosowanych w odniesieniu do środowiskowego komponentu indeksów zrównoważonego rozwoju.

7. WERYFIKACJA

7.1. Jeżeli badania śladu środowiskowego produktu i organizacji mają być wykorzystywane do celów informacyjnych, powinny one zostać zweryfikowane zgodnie z wymogami w zakresie weryfikacji metod PEF i OEF.

7.2. Weryfikacja powinna opierać się na następujących zasadach przewodnich:

(a) wysokim stopniu wiarygodności pomiaru i informacji;

(b) proporcjonalności kosztów i korzyści weryfikacji do zamierzonego zastosowania wyników badania śladu środowiskowego produktu i organizacji;

(c) weryfikowalności danych na temat cyklu życia oraz identyfikowalności produktów i organizacji objętych badaniem.

8. SPRAWOZDAWCZOŚĆ DOTYCZĄCA REALIZACJI ZALECENIA

8.1. Państwa członkowskie powinny corocznie informować Komisję o działaniach podjętych w związku z niniejszym zaleceniem. Pierwsze informacje należy przekazać rok po przyjęciu niniejszego zalecenia. Informacje te powinny uwzględniać:

(a) zastosowanie metody PEF i metody OEF w podjętych inicjatywach politycznych;

(b) liczbę produktów i organizacji objętych inicjatywą;

(c) zachęty związane z efektywnością środowiskową w cyklu życia;

(d) inicjatywy związane z opracowaniem wysokiej jakości danych na temat cyklu życia;

(e) pomoc świadczoną MŚP w zakresie dostarczania informacji na temat cyklu życia dotyczących środowiska oraz w zakresie poprawy efektywności środowiskowej w cyklu życia;

(f) ewentualne problemy lub wąskie gardła stwierdzone przy stosowaniu wspomnianych metod.

Sporządzono w Brukseli dnia 9 kwietnia 2013 r.

ZAŁĄCZNIK I

Dokument w formacie PDF

ZAŁĄCZNIK II

Dokument w formacie PDF

ZAŁĄCZNIK III

Dokument w formacie PDF