KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego (¹),

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (²), w szczególności jego art. 25 ust. 8, art. 26 ust. 9, art. 29 ust. 4, art. 34 ust. 3, art. 41 ust. 5, art. 42 ust. 5, art. 44 ust. 2, art. 45 ust. 5, art. 46 ust. 3, art. 47 ust. 8 i art. 49 ust. 4,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Przepisy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu są ze sobą ściśle powiązane, ponieważ dotyczą wymogów organizacyjnych, w tym prowadzenia dokumentacji i zapewnienia ciągłości działania, oraz wymogów ostrożnościowych, w tym dotyczących depozytów zabezpieczających, funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, środków kontroli ryzyka utraty płynności, kaskadowego pokrywania strat w przypadku niewykonania zobowiązania, zabezpieczenia, polityki inwestycyjnej, przeglądu modeli, przeprowadzania testów warunków skrajnych oraz weryfikacji historycznej. W celu zapewnienia spójności między tymi przepisami, które powinny wejść w życie jednocześnie, oraz ułatwienia uzyskania ich kompleksowego obrazu oraz zapewnienia sprawnego dostępu do nich osobom podlegającym wspomnianym obowiązkom pożądane jest umieszczenie wszystkich regulacyjnych standardów technicznych wymaganych na podstawie tytułów III i IV rozporządzenia (UE) nr 648/2012 w jednym rozporządzeniu.

(2) Zważywszy na globalny charakter rynków finansowych, w niniejszym rozporządzeniu należy uwzględnić zasady dotyczące infrastruktury rynku finansowego wydane przez Komitet ds. Systemów Płatności i Rozrachunku i Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych (zasady CPSS-IOSCO), które służą za ogólnoświatowy punkt odniesienia dla wymogów regulacyjnych dotyczących kontrahentów centralnych (CCP).

(3) Aby zapewnić bezpieczeństwo i należytą kondycję CCP w każdych warunkach rynkowych, ważne jest przyjęcie przez CCP procedur z zakresu ostrożnego zarządzania ryzykiem, które należycie uwzględniają wszystkie rodzaje ryzyka, na które CCP są lub mogą być narażeni. W tym względzie standardy zarządzania ryzykiem faktycznie wdrożone przez CCP powinny być bardziej rygorystyczne niż standardy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, jeżeli zostanie to uznane za właściwe do celów zarządzania ryzykiem.

(4) W celu doprecyzowania pewnej liczby pojęć wynikających z rozporządzenia (UE) nr 648/2012 oraz określenia terminów technicznych koniecznych do opracowania niniejszego standardu technicznego należy zdefiniować szereg terminów.

(5) Należy zapewnić, aby uznani CCP z państw trzecich nie zakłócali prawidłowego funkcjonowania unijnych rynków. Z tego względu należy zapewnić, aby uznani CCP nie mogli obniżać swoich wymogów w zakresie zarządzania ryzykiem do poziomu poniżej unijnych standardów, co mogłoby prowadzić do arbitrażu regulacyjnego. Przekazywane EUNGiPW informacje dotyczące uznania CCP z państwa trzeciego powinny umożliwiać EUNGiPW ocenę tego, czy dany CCP całkowicie spełnia wymogi ostrożnościowe mające zastosowanie w danym państwie trzecim. Ponadto dokonując stwierdzenia równoważności, Komisja powinna zapewnić, aby przepisy ustawowe i wykonawcze państwa trzeciego były równoważne całości przepisów ustanowionych w tytule IV rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i w niniejszym rozporządzeniu.

(6) Aby zapewnić odpowiedni poziom ochrony inwestorów, przy uznawaniu CCP z państw trzecich Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (EUNGiPW), oprócz informacji, które są bezwzględnie konieczne do oceny spełnienia warunków ustanowionych w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012, może domagać się dodatkowych informacji.

(7) Ciągła ocena pełnego spełnienia przez CCP z państwa trzeciego wymogów ostrożnościowych obowiązujących w tym państwie trzecim jest obowiązkiem właściwego organu tego państwa trzeciego. Informacje przekazywane EUNGiPW przez wnioskodawcę CCP z państwa trzeciego nie powinny służyć powieleniu oceny właściwego organu państwa trzeciego, tylko upewnieniu się, że CCP podlega skutecznemu nadzorowi i skutecznemu egzekwowaniu przepisów w rzeczonym państwie trzecim, zapewniając tym samym wysoki poziom ochrony inwestorów.

(8) Aby umożliwić EUNGiPW przeprowadzenie pełnej oceny, informacje przekazywane przez wnioskodawcę CCP z państwa trzeciego powinny być uzupełniane informacjami niezbędnymi do oceny skuteczności bieżącego nadzoru, uprawnień w zakresie egzekwowania przepisów i działań podejmowanych przez właściwy organ państwa trzeciego. Informacje te powinny być przekazywane w ramach uzgodnień dotyczących współpracy dokonanych zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012. Te uzgodnienia dotyczące współpracy powinny zapewniać odpowiednio szybkie powiadamianie EUNGiPW o wszelkich działaniach nadzorczych oraz działaniach służących egzekwowaniu przepisów podejmowanych wobec CCP występującego z wnioskiem o uznanie oraz o wszelkich zmianach warunków, w oparciu o które danemu CCP udzielono zezwolenia, a także o wszelkich istotnych uaktualnieniach informacji pierwotnie przekazanych przez CCP w ramach procedury uznawania.

(9) Wymogi zawarte w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 dotyczące wewnętrznej podległości służbowej w odniesieniu do ryzyka powinny zostać doprecyzowane w celu wdrożenia ram zarządzania ryzykiem, które obejmują strukturę, prawa i obowiązki w ramach wewnętrznego procesu zarządzania ryzykiem. Zasady zarządzania powinny uwzględniać różne systemy prawa spółek w Unii, aby zapewnić funkcjonowanie CCP na solidnych podstawach prawnych.

(10) Aby zapewnić wdrożenie przez CCP odpowiednich procedur mających na celu spełnienie wymogów niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1249/2012 (³), należy określić rolę i obowiązki istniejącej w CCP funkcji zapewnienia zgodności z przepisami.

(11) Należy jednoznacznie określić zakres odpowiedzialności zarządu oraz kierownictwa wyższego szczebla, a także określić minimalne wymogi dotyczące funkcjonowania zarządu, aby zapewnić istnienie takiej struktury organizacyjnej CCP, która umożliwia CCP świadczenie usług i prowadzenie działalności w ciągły i dobrze zorganizowany sposób. Ważne jest również określenie wyraźnej i bezpośredniej podległości służbowej, aby zapewnić rozliczalność.

(12) W celu zapewnienia prawidłowego i ostrożnego zarządzania CCP ważne jest, by polityka wynagrodzeń CCP zniechęcała do podejmowania nadmiernego ryzyka. Aby polityka wynagrodzeń przynosiła zamierzone skutki, powinna być odpowiednio monitorowana i weryfikowana przez zarząd, który powinien ustanowić specjalną komisję mającą za zadanie należyty nadzór nad jej realizacją.

(13) Aby zapewnić, by CCP prowadzili działalność, utrzymując odpowiednie zasoby ludzkie, niezbędne do wykonywania wszystkich spoczywających na CCP obowiązków, ponosili odpowiedzialność za wykonanie swojej działalności, a właściwe organy posiadały odpowiednie punkty kontaktowe w strukturach CCP, których nadzorują, w CCP powinno przynajmniej istnieć stanowisko dyrektora ds. ryzyka, dyrektora ds. zgodności z przepisami i dyrektora ds. technicznych.

(14) CCP powinni należycie oceniać i monitorować to, w jakim zakresie fakt zasiadania przez członków zarządu w zarządach innych podmiotów stanowi dla nich źródło konfliktu interesów czy to wewnątrz grupy, do której należy dany CCP, czy też poza tą grupą. Członkom zarządu nie należy uniemożliwiać zasiadania w zarządach innych podmiotów, chyba że stanowi to źródło konfliktu interesów.

(15) W celu zapewnienia istnienia skutecznej funkcji audytu CCP powinien określić zakres odpowiedzialności i podległość służbową swoich audytorów wewnętrznych, aby zapewnić odpowiednio szybkie informowanie zarządu CCP oraz właściwych organów o istotnych kwestiach. Ustanawiając i utrzymując funkcję audytu wewnętrznego, należy wyraźnie określić jej misję, niezależność i obiektywność, zakres i obowiązki, uprawnienia, odpowiedzialność oraz standardy działania.

(16) W celu skutecznego wykonywania swoich obowiązków właściwy organ powinien uzyskać dostęp do wszystkich niezbędnych informacji pozwalających stwierdzić, czy CCP przestrzega wszystkich warunków udzielonego mu zezwolenia. Informacje te CCP powinien udostępniać bez zbędnej zwłoki.

(17) Dokumentacja prowadzona przez CCP powinna ułatwiać uzyskanie dogłębnej wiedzy na temat ekspozycji kredytowej CCP wobec członków rozliczających oraz umożliwiać monitorowanie zakładanego ryzyka systemowego. Powinna również umożliwiać właściwym organom, EUNGiPW oraz zainteresowanym członkom Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESCB) odpowiednią rekonstrukcję procesu rozliczeniowego w celu oceny spełnienia wymogów regulacyjnych, w tym wymogów sprawozdawczych. Dane te, z chwilą ich utrwalenia, są również użyteczne dla CCP przy spełnianiu wymogów regulacyjnych oraz obowiązków wobec członków rozliczających oraz w przypadku sporów.

(18) Dane przekazywane przez CCP do repozytoriów transakcji powinny być dokumentowane, aby umożliwić właściwym organom kontrolę spełniania przez CCP obowiązków sprawozdawczych określonych w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 oraz zapewnić im łatwy dostęp do informacji, w przypadku gdy danych informacji nie można znaleźć w repozytoriach transakcji.

(19) Aby zapewnić prowadzenie przez CCP odpowiedniej sprawozdawczości, przy formułowaniu wymogów w zakresie prowadzenia dokumentacji dotyczącej transakcji należy stosować te same pojęcia, co w przypadku obowiązków sprawozdawczych określonych w art. 9 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.

(20) W celu zapewnienia ciągłości działania w przypadkach zakłócenia pracy systemów zapasowe systemy przetwarzania danych powinny znajdować się w miejscu wystarczająco odległym i geograficznie odmiennym od głównej lokalizacji, aby nie były narażone na tę samą klęskę żywiołową, która mogła spowodować niedostępność systemów znajdujących się w głównej lokalizacji. Należy stworzyć odpowiednie scenariusze w celu przeanalizowania wpływu sytuacji kryzysowych na usługi o krytycznym znaczeniu, w tym scenariusze zakładające niedostępność systemów w wyniku klęski żywiołowej. Analizy te należy okresowo weryfikować.

(21) CCP stanowią infrastrukturę rynków finansowych o znaczeniu systemowym, dlatego też powinni przywracać funkcje krytyczne w przeciągu dwóch godzin, przy czym idealnie systemy rezerwowe powinny podjąć przetwarzanie danych tuż po wystąpieniu incydentu. CCP powinni również zagwarantować z bardzo wysokim prawdopodobieństwem, że nie dojdzie do utraty jakichkolwiek danych.

(22) Ważne jest, by niewykonanie zobowiązania przez członka rozliczającego nie powodowało znacznych strat po stronie innych uczestników rynku. Dlatego też CCP mają obowiązek pokrywania, przy użyciu depozytów zabezpieczających złożonych przez członka rozliczającego, który nie wykonał zobowiązania, przynajmniej odpowiedniej części ewentualnej straty, jaką CCP może ponieść w trakcie procesu likwidacji. Przepisy powinny określać minimalny, wyrażony w procentach poziom, który depozyty zabezpieczające powinny pokrywać w odniesieniu do poszczególnych klas instrumentów finansowych. Ponadto CCP powinni stosować zasady mające na celu odpowiednie dostosowanie wysokości wymaganych przez nich depozytów zabezpieczających do charakterystyki każdego instrumentu finansowego lub portfela, które rozliczają.

(23) CCP nie powinni obniżać wysokości depozytów zabezpieczających do poziomu, który zagraża ich bezpieczeństwu, pomimo silnej presji konkurencyjnej. Z tego względu podstawowe składowe wykorzystywane do obliczania depozytów zabezpieczających powinny spełniać szczegółowe wymogi. Depozyty zabezpieczające powinny zatem uwzględniać cały przekrój warunków rynkowych, w tym okresy występowania warunków skrajnych.

(24) Należy ustanowić przepisy w celu określenia odpowiednich wskaźników procentowych i horyzontów czasowych w odniesieniu do okresu likwidacji oraz obliczania historycznej zmienności. Aby zapewnić należyte zarządzanie przez CCP ryzykiem, na które są narażeni, nie należy jednak określać podejścia, które CCP powinni stosować przy obliczaniu wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego na podstawie tych parametrów. Z tych samych względów CCP nie należy uniemożliwiać opierania się na różnych wiarygodnych podejściach metodycznych na potrzeby opracowania mechanizmu określania wysokości depozytu zabezpieczającego na poziomie portfela; należy im zezwolić na posiłkowanie się metodami opartymi na korelacji między ryzykiem cenowym instrumentu finansowego lub pakietu instrumentów finansowych, które rozliczają, a także wszelkimi odpowiednimi metodami opartymi na równoważnym statystycznym parametrze określającym zależność.

(25) W celu określenia okresu, przez jaki CCP jest narażony na ryzyko rynkowe związane z zarządzaniem pozycją członka rozliczającego, który nie wykonał zobowiązania, CCP powinien przeanalizować istotne cechy charakterystyczne instrumentów finansowych lub portfela, które rozlicza, takie jak ich poziom płynności oraz wielkość pozycji lub jej koncentrację. CCP powinni ostrożnie szacować czas wymagany do całkowitego zamknięcia pozycji członka rozliczającego niewykonującego zobowiązania od momentu ostatniego pobrania depozytów zabezpieczających, wielkość pozycji oraz jej koncentrację.

(26) Aby nie powodować ani nie pogłębiać zaburzeń równowagi finansowej, CCP powinni, w maksymalnym stopniu, w jakim jest to praktycznie uzasadnione, przyjmować metody określania wysokości depozytu zabezpieczającego uwzględniające prognozy dotycząc przyszłych warunków rynkowych, które ograniczają prawdopodobieństwo procyklicznych zmian wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego, nie upośledzając jednocześnie odporności CCP.

(27) Wyższy przedział ufności dla instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym jest zwykle uzasadniony, ponieważ wycena tych produktów może być mniej wiarygodna, a dotyczące ich dane historyczne stanowiące podstawę do szacowania ekspozycji mogą obejmować krótsze okresy. CCP mogliby rozliczać instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, których nie dotyczą te zjawiska i które mają taką samą charakterystykę ryzyka jak instrumenty pochodne notowane na rynku regulowanym, przy czym powinni być w stanie rozliczać te produkty w jednolity sposób, bez względu na sposób wykonania transakcji.

(28) Zasadniczy element polityki CCP w zakresie zarządzania ryzykiem stanowi odpowiednia definicja skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych. Na potrzeby aktualizacji stosowanych przez CCP ram zarządzania ryzykiem skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych nie należy traktować jako pojęcia statycznego, ale jako warunki, które zmieniają się wraz z upływem czasu oraz kształtują się w różny sposób na różnych rynkach. Pewien scenariusz rynkowy może być skrajny, ale prawdopodobny dla jednego CCP i jednocześnie nie mieć wielkiego znaczenia dla innego CCP. CCP powinien ustanowić solidne ramy polityki wewnętrznej na potrzeby identyfikowania rynków, wobec których posiada ekspozycję, oraz stosować wspólny minimalny zbiór standardów służących identyfikowaniu skrajnych, ale prawdopodobnych warunków na każdym zidentyfikowanym rynku. CCP powinien również obiektywnie rozważyć możliwość wystąpienia presji jednocześnie na kilku rynkach.

(29) Aby zapewnić funkcjonowanie odpowiednich i solidnych mechanizmów zarządzania, ramy stosowane przez CCP do identyfikowania skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych powinny być poddane pod dyskusję na forum komisji ds. ryzyka oraz powinny zostać zatwierdzone przez zarząd. Ramy te powinny podlegać przeglądowi przynajmniej raz do roku, a wyniki przeglądu powinny być przedmiotem dyskusji na forum komisji ds. ryzyka i zostać podane do wiadomości zarządu. Przegląd powinien zapewniać uwzględnienie w definicji „skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych” zmian skali i koncentracji ekspozycji CCP, a także zmian na rynkach, na których CCP działa. Przegląd ten nie powinien natomiast zastępować prowadzonej przez CCP stałej oceny adekwatności swojego funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania w świetle zmieniających się warunków rynkowych.

(30) Aby zapewnić skuteczne zarządzanie swoim ryzykiem utraty płynności, CCP powinni być zobowiązani do ustanowienia ram zarządzania ryzykiem utraty płynności. Ramy te powinny być uzależnione od charakteru obowiązków CCP oraz powinny uwzględniać posiadane przez CCP narzędzia służące ocenie ryzyka utraty płynności, na które CCP jest narażony, określaniu możliwej presji na płynność oraz zapewnieniu adekwatności jego płynnych środków.

(31) Przy ocenie adekwatności swoich płynnych środków CCP powinien mieć obowiązek uwzględniania wielkości i płynności posiadanych środków oraz możliwe ryzyko związane z koncentracją tych aktywów. Ważne jest, by CCP byli w stanie identyfikować wszystkie głównie rodzaje koncentracji ryzyka utraty płynności w puli swoich środków, tak aby środki CCP na potrzeby utrzymania płynności były w razie potrzeby natychmiast dostępne. CCP powinni również brać pod uwagę dodatkowe ryzyko wynikające z wielorakich relacji, współzależności i koncentracji.

(32) Ponieważ płynność musi być łatwo dostępna na potrzeby transakcji zawieranych i rozliczanych w trakcie tego samego dnia, a nawet transakcji śróddziennych, CCP mógłby wykorzystywać środki pieniężne w banku centralnym pełniącym funkcję emisyjną, środki pieniężne w bankach komercyjnych o wysokiej wiarygodności kredytowej, zatwierdzone linie kredytowe, zatwierdzone umowy repo, przechowywane łatwo zbywalne zabezpieczenie oraz inwestycje, które są łatwo dostępne i wymienialne na środki pieniężne, objęte wcześniej uzgodnionymi i wysoce wiarygodnymi mechanizmami finansowania, nawet w skrajnych warunkach rynkowych. Tego rodzaju środki pieniężne i zabezpieczenia mogą być traktowane jako wcześniej uzgodnione płynne środki finansowe wyłącznie pod pewnymi warunkami.

(33) W celu zapewnienia CCP koniecznej zachęty do ustalania wymogów ostrożnościowych oraz utrzymywania ich wysokości na odpowiednim poziomie, a jednocześnie zapobiegania arbitrażowi regulacyjnemu, należy ustanowić jednolitą metodę obliczania i utrzymywania określonej wysokości własnych zasobów celowych, którą CCP powinien utrzymywać na potrzeby kaskadowego pokrywania strat w przypadku niewykonania zobowiązania. Środki pokrywające straty z tytułu niewykonania zobowiązania koniecznie powinny być utrzymywane odrębnie – oraz z odrębnym przeznaczeniem – od środków z tytułu minimalnych wymogów kapitałowych CCP, które pokrywają różne rodzaje ryzyka, na które CCP może być narażony.

(34) Ważne jest, by CCP stosowali spójną metodę obliczania kwoty środków własnych do wykorzystania w sytuacji kaskadowego pokrywania strat w przypadku niewykonania zobowiązania, aby zapewnić wszystkim CCP równoważne warunki działania. Pozostawienie CCP swobody wdrożenia metody, która byłaby niewystarczająco jednoznaczna, doprowadziłoby do bardzo zróżnicowanych wyników wśród CCP, stwarzając tym samym zachęty do arbitrażu regulacyjnego. Istotne jest zatem, aby metoda ta nie pozostawiała CCP dowolności. W tym celu właściwe byłoby posiadanie prostego wskaźnika procentowego opierającego się na wyraźnie określonej mierzalnej wartości oraz jednoznacznej metody pozwalającej zapewnić spójne obliczanie środków własnych CCP przeznaczonych do wykorzystania w sytuacji kaskadowego pokrywania strat w przypadku niewykonania zobowiązania.

(35) Należy określić minimalny zbiór kryteriów zapewniających wysoką płynność dopuszczalnego zabezpieczenia oraz możliwość jego szybkiej wymiany na środki pieniężne, przy minimalnym wypływie na jego cenę. Kryteria te powinny dotyczyć emitenta zabezpieczenia, zakresu, w jakim zabezpieczenie może zostać upłynnione na rynku, oraz tego, czy wartość zabezpieczenia pozostaje w korelacji ze zdolnością kredytową członka wnoszącego zabezpieczenie, aby uwzględnić ewentualne ryzyko korelacji. CCP powinien mieć możliwość stosowania dodatkowych kryteriów, o ile jest to konieczne, aby osiągnąć pożądany poziom wiarygodności zabezpieczenia.

(36) CCP powinni przyjmować wyłącznie wysoce płynne zabezpieczenia obarczone minimalnym ryzykiem kredytowym i rynkowym. Aby zapewnić w każdym czasie wysoką płynność zabezpieczenia posiadanego przez CCP, CCP muszą ustanowić przejrzyste i przewidywalne polityki i procedury na potrzeby oceny i stałego monitorowania płynności aktywów przyjętych jako zabezpieczenie oraz wdrożyć odpowiednie metody wyceny. W tym celu CCP powinni również wdrożyć limity koncentracji, dzięki którym będzie utrzymywana wystarczająca dywersyfikacja zabezpieczenia, aby zapewnić możliwość jego szybkiego upłynnienia bez generowania znacznego ryzyka rynkowego wpływającego na jego wartość. Przy formułowaniu swojej polityki w zakresie dopuszczalnych zabezpieczeń i limitów koncentracji CCP powinni uwzględniać globalną dostępność danego zabezpieczenia, mając na względzie potencjalne makroekonomiczne skutki ich polityki.

(37) W celu uniknięcia ryzyka korelacji członkom rozliczającym nie należy zasadniczo zezwalać na wykorzystywanie jako zabezpieczenie swoich własnych papierów wartościowych lub papierów wartościowych wyemitowanych przez podmiot należący do tej samej grupy. CCP powinien jednak móc zezwalać członkom rozliczającym na wykorzystywanie w tym celu obligacji zabezpieczonych, na które nie ma wpływu niewypłacalność emitenta. Zabezpieczenie bazowe powinno jednak być należycie odizolowane od emitenta oraz powinno spełniać minimalne kryteria dopuszczalności zabezpieczenia. Członek rozliczający nie powinien emitować instrumentów finansowych, gdy głównym celem emisji jest umożliwienie innemu członkowi rozliczającemu wykorzystania tych instrumentów jako zabezpieczenia.

(38) Aby zapewnić bezpieczeństwo CCP, CCP powinien przyjmować jako zabezpieczenie gwarancję banku komercyjnego wyłącznie po przeprowadzeniu dokładnej oceny emitenta oraz prawnych, umownych i operacyjnych uwarunkowań gwarancji. Należy unikać niezabezpieczonych ekspozycji CCP wobec banków komercyjnych. Dlatego też gwarancje banków komercyjnych mogą być przyjmowane wyłącznie po spełnieniu rygorystycznych warunków. Warunki te są zasadniczo spełnione na rynkach charakteryzujących się wysoką koncentracją banków komercyjnych gotowych udzielić kredytu niefinansowym członkom rozliczającym. Z tego względu w tych przypadkach należy dopuścić wyższe limity koncentracji.

(39) W celu ograniczenia swojego ryzyka rynkowego CCP powinien mieć obowiązek wyceny swoich zabezpieczeń przynajmniej raz dziennie. CCP powinien stosować ostrożną redukcję wartości zabezpieczenia odzwierciedlającą potencjalny spadek wartości zabezpieczenia w okresie między jego ostatnią aktualizacją wyceny a terminem, w jakim można zasadnie oczekiwać upłynnienia zabezpieczenia w skrajnych warunkach rynkowych. Poziom zabezpieczenia powinien również uwzględniać potencjalną ekspozycję na ryzyko korelacji.

(40) Wdrożenie mechanizmu redukcji wartości zabezpieczenia powinno umożliwić CCP uniknięcie znacznych i nieoczekiwanych korekt wysokości wymaganego zabezpieczenia, pozwalając tym samym zapobiec, w miarę możliwości, skutkom procyklicznym.

(41) CCP nie powinien dopuszczać do koncentracji zabezpieczenia wobec ograniczonej liczby emitentów lub ograniczonej liczby aktywów, aby uniknąć potencjalnego znacznego niekorzystnego wpływu na wycenę w przypadku jego upłynnienia w krótkim okresie czasu. Z tego względu skoncentrowane pozycje zabezpieczenia nie powinny być traktowane jako wysoce płynne.

(42) Ryzyko utraty płynności, ryzyko kredytowe i ryzyko rynkowe powinny być rozpatrywane na poziomie portfela oraz na poziomie poszczególnych instrumentów finansowych. Skoncentrowany portfel może mieć znaczny niekorzystny wpływ na płynność zabezpieczenia lub instrumentów finansowych, w które CCP może inwestować swoje środki finansowe, gdyż mało prawdopodobne jest, by sprzedaż dużych pozycji w skrajnych warunkach rynkowych była możliwa bez spadku ceny rynkowej. Z tego samego powodu zabezpieczenia utrzymywane przez CCP powinny być monitorowane i wyceniane w sposób ciągły, aby zapewnić ich stałą płynność.

(43) Rynki instrumentów pochodnych dotyczących energii wykazują szczególnie silne powiązanie z kasowymi rynkami towarowymi, a udział niefinansowych członków rozliczających w tych rynkach instrumentów pochodnych jest wysoki. Wielu uczestników tych rynków jest jednocześnie producentami towaru bazowego. Uzyskanie dostępu do zabezpieczenia w odpowiedniej wysokości w celu zapewnienia pełnego pokrycia gwarancji banku komercyjnego mogłoby wymagać od tych niefinansowych członków rozliczających zbycia ich bieżących pozycji lub mogłoby utrudnić im dalsze rozliczanie swoich pozycji jako bezpośrednich członków rozliczających danego CCP. Proces ten mógłby spowodować zakłócenia na rynkach energii pod względem płynności, a także pod względem różnorodności uczestników tych rynków. Dlatego też jego stosowanie należy przesunąć w czasie w oparciu o precyzyjnie ustalony harmonogram.

(44) W celu zapewnienia spójnego stosowania ram ustanowionych w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 wszystkie sektory powinny podlegać podobnym wymogom wynikającym z ostatecznego kształtu przepisów mających do nich zastosowanie. Przedsiębiorstwa energetyczne działają obecnie w dobrze ugruntowanych ramach, których dostosowanie do ustanowionych nowych wymogów wymagać będzie czasu, aby uniknąć szkodliwych skutków dla gospodarki realnej. Dlatego też za właściwe uznano ustalenie daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do rynków tego typu, co umożliwi odpowiednie przejście od obecnych praktyk rynkowych do nowych uregulowań bez niepożądanych skutków dla struktury rynku i jego płynności.

(45) W polityce inwestycyjnej CCP najwyższy priorytet należy przypisywać zasadzie zachowania kapitału i maksymalizacji płynności. Polityka inwestycyjna powinna również zapewniać zapobieganie powstawaniu konfliktu interesów w związku z handlowymi interesami CCP.

(46) Kryteria, które spełniać powinny instrumenty finansowe, aby można je uznać za dopuszczalne inwestycje dla CCP, powinny uwzględniać zasadę nr 16 ze zbioru zasad CPSS-IOSCO celem zapewnienia ich międzynarodowej spójności. CCP powinien w szczególności mieć obowiązek stosowania restrykcyjnych standardów dotyczących emitenta instrumentu finansowego, możliwości przenoszenia instrumentu finansowego oraz ryzyka kredytowego, ryzyka rynkowego, ryzyka zmienności i ryzyka walutowego związanego z danym instrumentem finansowym. CCP nie powinien dopuszczać do osłabienia skuteczności środków podejmowanych w celu ograniczenia ekspozycji swoich inwestycji na ryzyko poprzez utrzymywanie nadmiernych ekspozycji wobec pojedynczego instrumentu finansowego, rodzaju instrumentów finansowych, pojedynczego emitenta, rodzaju emitentów lub pojedynczego depozytariusza.

(47) Korzystając z instrumentów pochodnych, CCP naraża się na dodatkowe ryzyko kredytowe i rynkowe, dlatego też należy określić ściśle ograniczony zbiór okoliczności, w których CCP może inwestować swoje środki w instrumenty pochodne. Zważywszy, że celem CCP powinno być utrzymywanie zerowej pozycji w odniesieniu do ryzyka rynkowego, jedynym rodzajem ryzyka, które CCP powinien mieć potrzebę zabezpieczenia, jest ryzyko związane z zabezpieczeniami, które przyjmuje, lub ryzyko wynikające z niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego. Ryzykiem związanym z zabezpieczeniami, które CCP przyjmuje, można w wystarczającym stopniu zarządzać za pośrednictwem mechanizmu redukcji wartości zabezpieczenia, i nie jest konieczne korzystanie przez CCP w tym celu z instrumentów pochodnych. Instrumenty pochodne powinny być wyłącznie wykorzystywane przez CCP do zarządzania ryzykiem utraty płynności powstającym w związku z ekspozycjami wobec różnych walut oraz do celów zabezpieczenia portfela członka rozliczającego, który nie wykonał zobowiązania, i to tylko wówczas, gdy wykorzystanie instrumentów pochodnych w tym celu przewidują procedury CCP w zakresie zarządzania przypadkami niewykonania zobowiązania.

(48) Aby zapewnić bezpieczeństwo CCP, należy im zezwolić na utrzymywanie wyłącznie minimalnego stanu środków pieniężnych w formie niezabezpieczonych depozytów. Zabezpieczając swoje środki pieniężne, CCP powinien stale zapewniać odpowiednią ochronę przed ryzykiem utraty płynności.

(49) Należy określić rygorystyczne wymogi przeprowadzania testów warunków skrajnych i weryfikacji historycznej celem zapewnienia należytego funkcjonowania modeli CCP, metodyk ich opracowywania oraz ram zarządzania ryzykiem utraty płynności, uwzględniające wszystkie rodzaje ryzyka, na jakie narażony jest CCP, tak aby CCP zawsze posiadał odpowiednie środki do pokrycia tego ryzyka.

(50) W celu zapewnienia spójnego stosowania wymogów w odniesieniu do CCP należy określić szczegółowe przepisy dotyczące rodzajów testów, które należy przeprowadzać, w tym m.in. testów warunków skrajnych i weryfikacji historycznej. Aby uwzględnić szeroki wachlarz papierów wartościowych i kontraktów pochodnych, które mogą być rozliczane w przyszłości, odzwierciedlić różnice w sposobach prowadzenia działalności przez CCP oraz ich systemach zarządzania ryzykiem, a także umożliwić reagowanie na przyszłe zmiany i nowe rodzaje ryzyka oraz zapewnić odpowiednią elastyczność, konieczne jest wprowadzenie podejścia opartego na kryteriach.

(51) Przeprowadzając walidację modeli CCP, metodyk ich opracowywania oraz ram zarządzania ryzykiem utraty płynności, ważne jest, by korzystać z usług odpowiedniego niezależnego podmiotu, aby możliwe było określenie i podjęcie koniecznych środków naprawczych jeszcze przed wdrożeniem wspomnianych modeli, metodyk i ram oraz aby uniknąć wszelkich istotnych konfliktów interesu. Niezależny podmiot powinien być wystarczająco odrębny od tej części przedsiębiorstwa CCP, która jest odpowiedzialna za opracowanie, wdrożenie i przyszłe stosowanie modelu lub polityki będących przedmiotem weryfikacji, oraz nie powinien podlegać istotnemu konfliktowi interesów. Warunki te mogłaby spełniać albo wewnętrzna jednostka z odrębną podległością służbową, albo jednostka zewnętrzna.

(52) Różne aspekty środków finansowych CCP, a zwłaszcza pokrycie depozytów zabezpieczających, fundusze na wypadek niewykonania zobowiązania oraz inne środki finansowe, mają za zadanie uwzględnienie różnych scenariuszy i celów. Konieczne jest zatem wprowadzenie szczegółowych wymogów odzwierciedlających te cele i zapewniających ich spójne stosowanie we wszystkich CCP. Przy ocenie wymaganego pokrycia CCP nie powinien kompensować ekspozycji między członkami rozliczającymi niewykonującymi zobowiązania, aby uniknąć ograniczenia potencjalnych skutków, jakie mogą wywierać te ekspozycje.

(53) Różne rodzaje instrumentów finansowych, które CCP może rozliczać, narażone są na cały szereg szczególnych rodzajów ryzyka. CCP powinien zatem mieć obowiązek uwzględniania w swoich modelach, metodykach ich opracowywania i ramach zarządzania ryzykiem utraty płynności wszystkich rodzajów ryzyka istotnych w kontekście rynków, na których świadczy usługi rozliczania, aby zapewnić odpowiedni pomiar swojej potencjalnej przyszłej ekspozycji. W celu należytego uwzględnienia tych rodzajów ryzyka w wymogach dotyczących testów warunków skrajnych należy uwzględnić charakterystyczne dla danych instrumentów ryzyko związane z różnymi rodzajami instrumentów finansowych.

(54) Aby zapewnić należyte uwzględnienie potencjalnych ekspozycji CCP w stosowanym przez niego modelu obliczania wysokości wstępnego depozytu zabezpieczającego, CCP powinien przeprowadzać – oprócz codziennej weryfikacji historycznej pokrycia depozytu zabezpieczającego, w ramach której badana jest adekwatność depozytu zabezpieczającego, do którego uzupełnienia wezwano – weryfikację historyczną kluczowych parametrów i założeń modelu. Jest to konieczne, aby zapewnić dokładne obliczanie wysokości wstępnego depozytu zabezpieczającego przez modele CCP.

(55) Wnikliwa analiza wrażliwości wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego może szczególnie zyskiwać na znaczeniu w sytuacji, gdy rynki są niepłynne lub panuje na nich zmienność, i powinna być stosowana do określania wpływu zmiennych ważnych parametrów modelu. Analiza wrażliwości stanowi skuteczne narzędzie pozwalające ujawnić ukryte uchybienia, których nie można wykryć za pomocą weryfikacji historycznej.

(56) Brak regularnych testów warunków skrajnych i regularnej weryfikacji historycznej może prowadzić do sytuacji, w której środki finansowe i płynne środki CCP będą niewystarczające do pokrycia faktycznego ryzyka, na które CCP jest narażony. Odpowiednie testy umożliwią również modelom CCP, metodykom opracowywania tych modeli i ramom zarządzania ryzykiem utraty płynności niezwłoczne reagowanie na zmiany na rynkach i nowe rodzaje ryzyka. Wyniki testów powinny być zatem niezwłocznie wykorzystywane przez CCP do przeglądu swoich modeli, metod oraz ram zarządzania ryzykiem utraty płynności.

(57) Modelowanie skrajnych warunków rynkowych może pomóc CCP w określeniu ograniczeń swoich obecnych modeli, ram zarządzania ryzykiem utraty płynności oraz środków finansowych i płynnych środków. Wymaga to jednak od CCP stosowania osądu przy modelowaniu różnych rynków i produktów. Odwrotne testy warunków skrajnych należy uznać za pomocne – acz nie główne – narzędzie z zakresu zarządzania pozwalające określić stosowny poziom środków finansowych.

(58) Zaangażowanie członków rozliczających, klientów i innych zainteresowanych stron w proces testowania obowiązujących w CCP procedur zarządzania przypadkami niewykonania zobowiązania ma zasadnicze znaczenie, aby zapewnić posiadanie przez nich wiedzy i zdolności operacyjnych potrzebnych do odegrania skutecznej roli w procesie zarządzania przypadkiem niewykonania zobowiązania. Symulacje powinny odtwarzać scenariusz niewykonania zobowiązania, aby przybliżyć role i obowiązki członków rozliczających, klientów i innych zainteresowanych stron. Ponadto ważne jest, aby CCP posiadał odpowiedni mechanizm umożliwiający mu stwierdzenie konieczności podjęcia działań naprawczych oraz identyfikację wszelkich niejasnych lub wieloznacznych zasad i procedur. Testowanie obowiązujących w CCP procedur zarządzania przypadkami niewykonania zobowiązania jest szczególnie ważne w przypadku, gdy CCP korzysta w procesie likwidacji z pomocy członków rozliczających wykonujących zobowiązanie lub osób trzecich oraz gdy procedury na wypadek niewykonania zobowiązania nie zostały nigdy przetestowanie w rzeczywistej sytuacji niewykonania zobowiązania.

(59) Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt regulacyjnych standardów technicznych przedłożony Komisji przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów wartościowych (EUNGiPW).

(60) Przed przedłożeniem projektu standardów technicznych stanowiącego podstawę niniejszego rozporządzenia EUNGiPW odbył, w stosownych przypadkach, konsultacje z Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego (EUNB), Europejską Radą ds. Ryzyka Systemowego oraz członkami ESBC. Zgodnie z art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (⁴) EUNGiPW przeprowadził otwarte konsultacje społeczne poświecone projektowi tych regulacyjnych standardów technicznych, przeanalizował potencjalne koszty i korzyści oraz wystąpił o ich zaopiniowanie do Grupy Interesariuszy z Sektora Giełd i Papierów Wartościowych ustanowionej zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

INFORMACJE OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

[1] Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) „ryzyko bazowe” oznacza ryzyko wynikające z niedoskonale skorelowanych zmian wartości dwóch lub większej liczby aktywów lub kontraktów rozliczanych przez kontrahenta centralnego (CCP);

2) „przedział ufności” oznacza odsetek zmian ekspozycji dla każdego instrumentu finansowego rozliczanego w odniesieniu do określonego okresu retrospekcji, które CCP ma obowiązek pokryć w określonym okresie likwidacji;

3) „premia z tytułu fizycznego posiadania” oznacza korzyści wynikające z faktu bezpośredniego posiadania fizycznego towaru i zależy zarówno od warunków rynkowych, jak i od kosztów składowania fizycznego towaru;

4) „depozyty zabezpieczające” oznaczają depozyty, o których mowa w art. 41 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, które mogą obejmować wstępne i zmienne depozyty zabezpieczające;

5) „ wstępny depozyt zabezpieczający” oznacza depozyty pobrane przez CCP w celu pokrycia potencjalnej przyszłej ekspozycji wobec członków rozliczających wnoszących depozyt oraz, w stosownych przypadkach, wobec interoperacyjnych CCP w okresie między ostatnim pobraniem depozytu zabezpieczającego a likwidacją pozycji w następstwie niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego lub interoperacyjnego CCP;

6) „zmienny depozyt zabezpieczający” oznacza depozyty zabezpieczające pobrane lub wypłacone w celu odzwierciedlenia aktualnych ekspozycji wynikających z faktycznych zmian cen rynkowych;

7) „ryzyko niespodziewanego niewykonania zobowiązania” oznacza ryzyko niewykonania zobowiązania przez kontrahenta lub emitenta, do którego dochodzi nagle, zanim rynek zdąży uwzględnić zwiększone ryzyko niewykonania zobowiązania przez tego kontrahenta lub emitenta;

8) „okres likwidacji” oznacza okres stosowany na potrzeby wyliczenia wysokości depozytów zabezpieczających, które w ocenie CCP są konieczne, aby umożliwić zarządzanie ekspozycją CCP wobec członka rozliczającego niewykonującego zobowiązania, i przez który to okres CCP jest narażony na ryzyko rynkowe związane z zarządzaniem pozycjami członka rozliczającego niewykonującego zobowiązania;

9) „okres retrospekcji” oznacza horyzont czasowy stosowany do obliczania zmienności historycznej;

10) „odchylenie od oczekiwanego wyniku testu” oznacza wynik testu, który wskazuje, że model lub ramy zarządzania ryzykiem utraty płynności, które CCP stosuje, nie zapewniły zamierzonego poziomu pokrycia;

11) „ryzyko korelacji” oznacza ryzyko wynikające z ekspozycji wobec kontrahenta lub emitenta, w przypadku gdy zabezpieczenie złożone przez danego kontrahenta lub wyemitowane przez danego emitenta charakteryzuje wysoki stopień korelacji z ryzykiem kredytowym tego kontrahenta lub emitenta.

ROZDZIAŁ II

UZNAWANIE CCP Z PAŃSTW TRZECICH

(art. 25 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 2

Informacje podlegające przekazaniu EUNGiPW do celów uznania CCP

Wniosek o uznanie składany przez CCP mającego siedzibę w państwie trzecim musi zawierać przynajmniej następujące informacje:

a) pełną nazwę podmiotu prawnego;

b) dane osobowe akcjonariuszy lub udziałowców posiadających znaczne pakiety akcji;

c) wykaz państw członkowskich, w których CCP zamierza świadczyć usługi;

d) klasy rozliczanych instrumentów finansowych;

e) szczegółowe informacje, które mają zostać opublikowane na stronach internetowych EUNGiPW zgodnie z art. 88 ust. 1 lit. e) rozporządzenia (UE) nr 648/2012;

f) szczegółowe informacje na temat środków finansowych CCP, formy i sposobów ich utrzymywania oraz rozwiązań służących ich zabezpieczeniu, w tym na temat procedur zarządzania przypadkami niewykonania zobowiązania;

g) szczegółowe informacje na temat metodyki obliczania wysokości depozytu zabezpieczającego oraz metodyki obliczania wysokości funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania;

h) wykaz dopuszczalnych zabezpieczeń;

i) zestawienie (w razie konieczności przyszłych) wartości transakcji rozliczanych przez wnioskującego CCP w podziale na każdą rozliczaną walutę Unii;

j) wyniki testów warunków skrajnych i weryfikacji historycznych przeprowadzonych w okresie roku poprzedzającego dzień złożenia wniosku;

k) regulaminy i procedury wewnętrzne CCP wraz z dowodami potwierdzającymi pełne spełnienie wymogów obowiązujących w danym państwie trzecim;

l) szczegółowe informacje na temat wszelkich ustaleń dotyczących outsourcingu;

m) szczegółowe informacje na temat uzgodnień dotyczących wyodrębnienia środków oraz solidnej podstawy prawnej tych uzgodnień i możliwości ich egzekwowania;

n) szczegółowe informacje na temat wymogów CCP w zakresie dostępu do systemu oraz warunków zawieszania i anulowania członkostwa w tym systemie;

o) szczegółowe informacje na temat wszelkich uzgodnień interoperacyjnych, w tym informacje przekazane właściwym organom państwa trzeciego do celów oceny tych uzgodnień.

ROZDZIAŁ III

WYMOGI ORGANIZACYJNE

(art. 26 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 3

Zasady zarządzania

1. Kluczowe elementy zasad zarządzania CCP, które określają jego strukturę organizacyjną, a także wyraźnie określone i dobrze udokumentowane polityki, procedury i procesy, zgodnie z którymi działają zarząd i kierownictwo wyższego szczebla CCP, obejmują:

a) skład, rolę i zakres odpowiedzialności zarządu oraz wszelkich komisji zarządu;

b) role i zakres odpowiedzialności kierownictwa;

c) strukturę kierownictwa wyższego szczebla;

d) podległość służbową między kierownictwem wyższego szczebla a zarządem;

e) procedury powoływania członków zarządu i kierownictwa wyższego szczebla;

f) strukturę funkcji zarządzania ryzykiem, funkcji zapewnienia zgodności z przepisami i funkcji kontroli wewnętrznej;

g) procesy służące zapewnieniu rozliczalności wobec zainteresowanych stron.

2. CCP posiada odpowiedni personel pozwalający mu wykonywać wszystkie obowiązki wynikające z niniejszego rozporządzenia i rozporządzenia (UE) nr 648/2012. CCP nie może współdzielić swojego personelu z innymi podmiotami z grupy, chyba że na warunkach zawartych w ustaleniach dotyczących outsourcingu zgodnie z art. 35 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.

3. CCP ustanawia obszary odpowiedzialności, które są przejrzyste, spójne i dobrze udokumentowane. CCP zapewnia, aby funkcje dyrektora ds. ryzyka, dyrektora ds. zgodności z przepisami i dyrektora ds. technicznych pełnione były przez różne osoby, będące pracownikami CCP, którym powierzono wyłączną odpowiedzialność za sprawowanie tych funkcji.

4. CCP wchodzący w skład grupy uwzględnia wszelki wpływ grupy na swoje własne zasady zarządzania, w tym to, czy posiada niezbędny poziom niezależności, aby wywiązywać się ze swoich obowiązków regulacyjnych jako odrębna osoba prawna, oraz czy do osłabienia jego niezależność może przyczynić się struktura grupy lub dowolny członek zarządu, który jest jednocześnie członkiem zarządu innego podmiotu należącego do tej samej grupy. W szczególności taki CCP rozważa wprowadzenie szczegółowych procedur zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi, w tym w odniesieniu do ustaleń dotyczących outsourcingu.

5. Jeżeli w CCP funkcjonuje dualistyczny model zarządzania spółką, rolę zarządu i zakres jego obowiązków ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu i w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 przypisuje się, odpowiednio, radzie nadzorczej i zarządowi.

6. Polityka, procedury, systemy i mechanizmy kontroli w obszarze zarządzania ryzykiem stanowią część spójnych i konsekwentnie stosowanych ram zarządzania, które podlegają regularnym przeglądom i regularnej aktualizacji.

Artykuł 4

Mechanizmy zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej

1. CCP posiada solidne ramy kompleksowego zarządzania wszystkimi rodzajami istotnego ryzyka, na które jest lub może być narażony. CCP ustanawia udokumentowane polityki, procedury i systemy służące identyfikowaniu ryzyka tego rodzaju, jego pomiarowi, monitorowaniu i zarządzaniu nim. Ustanawiając politykę, procedury i systemy zarządzania ryzykiem, CCP kształtuje je w taki sposób, aby zapewnić należyte zarządzanie przez członków rozliczających ryzykiem, na które narażają CCP, oraz ograniczanie przez nich tego ryzyka.

2. CCP rozpatruje wszystkie istotne rodzaje ryzyka w zintegrowany i kompleksowy sposób. Zalicza się do nich ryzyko, na jakie CCP narażają jego członkowie rozliczający oraz – w możliwym do ustalenia zakresie – klienci, oraz ryzyko, na jakie sam ich naraża, a także ryzyko, na jakie narażają go inne podmioty, w tym m.in. interoperacyjne CCP, systemy rozrachunku papierów wartościowych i systemy płatnicze, banki rozrachunkowe, dostawcy płynności, centralne depozyty papierów wartościowych, systemy obrotu obsługiwane przez CCP oraz inni dostawcy usług o krytycznym znaczeniu, oraz ryzyko, na jakie CCP sam naraża te podmioty.

3. CCP opracowuje odpowiednie narzędzia służące do zarządzania ryzykiem, aby być w stanie zarządzać wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka oraz składać na ich temat sprawozdania. Narzędzia te pozwalają m.in. na identyfikowanie zależności systemowych, rynkowych lub innych oraz zarządzanie tymi zależnościami. Jeżeli CCP świadczy usługi związane z rozliczaniem, które charakteryzuje profil ryzyka odmienny od profilu typowego dla jego funkcji oraz które potencjalnie narażają go na znaczne dodatkowe ryzyko, CCP należycie zarządza tymi dodatkowymi rodzajami ryzyka. Może to polegać na prawnym rozdzieleniu dodatkowych usług świadczonych przez CCP od jego podstawowych funkcji.

4. Zasady zarządzania zapewniają przyjęcie przez zarząd CCP ostatecznej odpowiedzialności za zarządzanie ryzykiem, na które CCP jest narażony. Zarząd definiuje, ustala i dokumentuje stosowny poziom tolerancji CCP na ryzyko oraz zdolności CCP do ponoszenia ryzyka. Zarząd i kierownictwo wyższego szczebla zapewniają, aby polityka, procedury i mechanizmy kontroli CCP były zgodne z jego poziomem tolerancji na ryzyko i zdolnością do ponoszenia ryzyka oraz regulowały sposób, w jaki CCP identyfikuje, zgłasza, monitoruje ryzyko i nim zarządza.

5. CCP stosuje solidne systemy informacyjne i systemy kontroli ryzyka zapewniające CCP i, w stosownych przypadkach, jego członkom rozliczającym oraz, o ile to możliwe, klientom możliwość uzyskania aktualnych informacji, a także umożliwiające właściwe stosowanie polityki i procedur zarządzania ryzykiem. Systemy te zapewniają ciągłe monitorowania na poziomie CCP i na poziomie członka rozliczającego oraz, o ile to możliwe, na poziomie klienta przynajmniej ekspozycji na ryzyko kredytowe i ekspozycji na ryzyko utraty płynności.

6. CCP zapewnia, aby funkcja zarządzania ryzykiem posiadała niezbędne uprawnienia, środki, fachową wiedzę oraz dostęp do wszelkich istotnych informacji oraz aby była wystarczająco niezależna od innych funkcji CCP. Dyrektor ds. ryzyka CCP wdraża ramy zarządzania ryzykiem, w tym politykę i procedury ustanowione przez zarząd.

7. CCP posiada odpowiednie mechanizmy kontroli wewnętrznej służące zarządowi pomocą w monitorowaniu i ocenianiu adekwatności i skuteczności jego polityk, procedur i systemów zarządzania ryzykiem. Mechanizmy te obejmują skuteczne procedury administracyjne i rachunkowe, sprawnie działającą funkcję zapewniania zgodności z przepisami oraz niezależną funkcję audytu wewnętrznego oraz walidacji lub przeglądu.

8. Sprawozdania finansowe CCP są sporządzane co roku i badane przez biegłych rewidentów lub firmy audytorskie w rozumieniu dyrektywy 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁵).

Artykuł 5

Polityka i procedury zapewniania zgodności z przepisami

1. CCP ustanawia, wdraża i utrzymuje odpowiednią politykę i procedury mające na celu wykrywanie każdego ryzyka niewykonania przez CCP lub jego pracowników obowiązków CCP na mocy niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia (UE) nr 648/2012 oraz rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 1249/2012, a także związanych z nim innych rodzajów ryzyka oraz wprowadza odpowiednie środki i procedury mające na celu minimalizację tego ryzyka oraz umożliwienie właściwym organom skutecznego wykonywania ich uprawnień wynikających z wyżej wymienionych rozporządzeń.

2. CCP zapewnia, aby jego regulaminy, procedury i uzgodnienia umowne były jasne i kompleksowe oraz aby gwarantowały przestrzeganie przepisów niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 1249/2012, a także wszelkich innych mających zastosowanie wymogów regulacyjnych i nadzorczych.

Regulaminy, procedury i uzgodnienia umowne CCP muszą być utrwalone na piśmie lub na innym trwałym nośniku. Regulaminy, procedury i uzgodnienia umowne oraz wszelkie towarzyszące im materiały muszą być dokładne, aktualne oraz łatwo dostępne właściwym organom, członkom rozliczającym oraz, w stosownych przypadkach, klientom.

CCP określa i analizuje rzetelność regulaminów, procedur i uzgodnień umownych CCP. W razie konieczności na potrzeby tej analizy CCP zasięga niezależnej opinii prawnej. CCP posiada procedurę zgłaszania i wdrażania zmian swoich regulaminów i procedur, która przewiduje – przed wdrożeniem jakichkolwiek istotnych zmian – wymóg odbycia konsultacji ze wszystkimi członkami rozliczającymi, których te zmiany dotyczą, oraz przedłożenia proponowanych zmian właściwemu organowi.

3. Przy opracowywaniu swoich regulaminów, procedur i uzgodnień umownych, CCP uwzględnia istotne zasady regulacyjne i standardy branżowe oraz protokoły rynkowe, a także wyraźnie wskazuje, w którym miejscu zostały one uwzględnione w dokumentach regulujących prawa i obowiązki CCP, jego członków rozliczających i innych istotnych osób trzecich.

4. CCP identyfikuje i analizuje potencjalne problemy związane z kolizją przepisów i opracowuje regulaminy i procedury mające na celu minimalizację ryzyka prawnego wynikającego z tych problemów. W razie konieczności na potrzeby tej analizy CCP zasięga niezależnej opinii prawnej.

Regulaminy i procedury CCP wyraźnie wskazują przepisy, które mają mieć zastosowanie do każdego aspektu działalności i operacji CCP.

Artykuł 6

Funkcja zapewnienia zgodności z przepisami

1. CCP ustanawia i utrzymuje stałą i skuteczną funkcję zapewnienia zgodności z przepisami, która działa niezależnie od innych funkcji CCP. CCP dopilnowuje, aby funkcja zapewnienia zgodności z przepisami dysponowała koniecznymi uprawnieniami, zasobami, fachową wiedzą i dostępem do wszelkich istotnych informacji.

Ustanawiając swoją funkcję zapewnienia zgodności z przepisami, CCP bierze pod uwagę charakter, skalę i stopień złożoności prowadzonej przez siebie działalności, a także charakter i zakres usług oraz działań wykonywanych w jej ramach.

2. Dyrektor ds. zgodności z przepisami ma przynajmniej następujący zakres odpowiedzialności:

a) monitorowanie i regularna ocena adekwatności i skuteczności środków wprowadzonych zgodnie z art. 5 ust. 4 oraz działań podejmowanych w celu zaradzenia wszelkim uchybieniom w wypełnianiu przez CCP swoich obowiązków;

b) administrowanie polityką i procedurami zapewniania zgodności z przepisami ustanowionymi przez kierownictwo wyższego szczebla i zarząd;

c) udzielanie porad i wsparcia osobom odpowiedzialnym za wykonywanie usług i prowadzenie działalności CCP w zakresie wypełniania obowiązków CCP na mocy niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 1249/2012, a także, w stosownych przypadkach, innych wymogów regulacyjnych;

d) składanie zarządowi regularnych sprawozdań z przestrzegania przez CCP i jego pracowników wymogów niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 1249/2012;

e) ustanawianie procedur w zakresie skutecznego eliminowania przypadków braku zgodności z przepisami;

f) zapewnianie, aby osoby zaangażowane w realizację funkcji zapewnienia zgodności z przepisami nie były zaangażowane w świadczenie usług lub prowadzenie działalności, które monitorują, oraz aby wszelkie konflikty interesów tych osób były należycie identyfikowane i eliminowane.

Artykuł 7

Struktura organizacyjna i rozgraniczenie podległości służbowej w poszczególnych obszarach

1. CCP określa skład, rolę i zakres odpowiedzialności zarządu, kierownictwa wyższego szczebla i wszelkich komisji zarządu. Ustalenia te są wyraźnie określone i dobrze udokumentowane. Zarząd ustanawia przynajmniej komisję ds. audytu i komisję ds. wynagrodzeń. Komisja ds. ryzyka ustanowiona zgodnie z art. 28 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 jest komisją doradczą zarządu.

2. Zakres odpowiedzialności zarządu obejmuje przynajmniej:

a) formułowanie jasnych celów i strategii CCP;

b) skuteczne monitorowanie kierownictwa wyższego szczebla;

c) ustanowienie odpowiedniej polityki wynagrodzeń;

d) ustanowienie funkcji zarządzania ryzykiem i nadzór nad nią;

e) nadzór nad funkcją zapewnienia zgodności z przepisami i funkcją kontroli wewnętrznej;

f) nadzór nad ustaleniami dotyczącymi outsourcingu;

g) nadzór nad przestrzeganiem wszystkich przepisów niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia (UE) nr 648/2012, rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 1249/2012 oraz wszystkich innych wymogów regulacyjnych i nadzorczych;

h) przekazywanie akcjonariuszom lub właścicielom i pracownikom, członkom rozliczającym i ich klientom oraz innym zainteresowanym stronom stosownych informacji pozwalających na rozliczenie zarządu z wykonania przez nich obowiązków.

3. Zakres odpowiedzialności kierownictwa wyższego szczebla obejmuje przynajmniej:

a) zapewnianie zgodności działalności CCP z określonymi przez zarząd celami i strategią CCP;

b) formułowanie i ustanawianie procedur zapewniania zgodności z przepisami i procedur kontroli wewnętrznej, które wspierają realizację celów CCP;

c) poddawanie procedur kontroli wewnętrznej regularnym przeglądom i testom;

d) dopilnowywanie, aby na potrzeby zarządzania ryzykiem i zapewniania zgodności z przepisami przeznaczano odpowiednie zasoby;

e) aktywne uczestnictwo w procesie kontroli ryzyka;

f) dbanie o to, by należycie przeciwdziałano ryzyku, na które narażają CCP prowadzone przez niego rozliczanie transakcji i czynności związane z rozliczaniem.

4. W przypadku gdy zarząd przekazuje komisji lub podkomisji wykonywanie określonych zadań, w gestii zarządu pozostaje zatwierdzanie decyzji, które mogą mieć znaczny wpływ na profil ryzyka CCP.

5. Rozwiązania regulujące działalność zarządu i kierownictwa wyższego szczebla obejmują procedury służące identyfikowaniu i eliminowaniu potencjalnych konfliktów interesów członków zarządu i kierownictwa wyższego szczebla oraz zarządzaniu tymi konfliktami.

6. W CCP funkcjonuje wyraźna i bezpośrednia podległość służbowa między jego zarządem a kierownictwem wyższego szczebla w celu zapewnienia możliwości rozliczania kierownictwa wyższego szczebla z jego wyników. Podległość służbowa w obszarze zarządzania ryzykiem, zapewniania zgodności z przepisami i audytu wewnętrznego jest wyraźnie określona i rozgraniczona od podległości służbowej w innych obszarach działalności CCP. Dyrektor ds. ryzyka podlega zarządowi albo bezpośrednio, albo poprzez przewodniczącego komisji ds. ryzyka. Dyrektor ds. zgodności z przepisami oraz funkcja audytu wewnętrznego podlegają bezpośrednio zarządowi.

Artykuł 8

Polityka wynagrodzeń

1. Komisja ds. wynagrodzeń określa, a następnie rozwija politykę wynagrodzeń, nadzoruje jej wdrożenie przez kierownictwo wyższego szczebla oraz dokonuje regularnego przeglądu jej funkcjonowania w praktyce. Polityka ta jest udokumentowana i podlega przeglądowi przynajmniej raz do roku.

2. Politykę wynagrodzeń formułuje się w taki sposób, aby dopasować poziom i strukturę wynagrodzeń do wymagań ostrożnego zarządzania ryzykiem. W polityce tej uwzględnia się przyszłe, jak również obecne ryzyko oraz konsekwencje materializacji danego ryzyka. Harmonogram wypłat wynagrodzeń musi uwzględniać horyzont czasowy ryzyka. W szczególności w przypadku zmiennego wynagrodzenia polityka musi należycie uwzględniać możliwe niedopasowanie wyników i okresów ryzyka oraz zapewniać, w stosownych przypadkach, odraczanie wypłat wynagrodzenia. Proporcja stałych i zmiennych składników całkowitego wynagrodzenia jest wyważona i dostosowana do ryzyka.

3. Polityka wynagrodzeń stanowi, że wynagrodzenie pracowników zajmujących się zarządzaniem ryzykiem, zapewnieniem zgodności z przepisami i audytem wewnętrznym jest niezależne od wyników działalności CCP. Wysokość wynagrodzenia jest adekwatna do poziomu odpowiedzialności oraz do wysokości wynagrodzeń w danych obszarach działalności.

4. Polityka wynagrodzeń podlega niezależnemu corocznemu audytowi. Wyniki tych audytów udostępnia się właściwemu organowi.

Artykuł 9

Systemy informatyczne

1. CCP projektuje swoje systemy informatyczne i zapewnia ich niezawodność i bezpieczeństwo oraz zdolność przetwarzania informacji, których CCP wymaga do prowadzenia swojej działalności i wykonywania swoich operacji w bezpieczny i wydajny sposób.

Architektura informatyczna musi być dobrze udokumentowana. System musi być zaprojektowany w taki sposób, aby sprostać potrzebom operacyjnym CCP i ryzyku, na jakie narażony jest CCP, musi być odporny, także w skrajnych warunkach rynkowych, oraz musi zapewniać, w razie konieczności, możliwość rozbudowy na potrzeby przetwarzania dodatkowych informacji. CCP przewiduje procedury i zapewnia planowanie wydajności oraz odpowiednią nadmiarową wydajność systemu, tak aby po wystąpieniu poważnego zakłócenia w pracy systemu możliwe było przetworzenie wszystkich nieprzetworzonych transakcji przed końcem dnia. CCP przewiduje procedury regulujące wprowadzanie nowych technologii, w tym jasno określone plany przywrócenia funkcjonowania poprzednich systemów.

2. W celu zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa przy przetwarzaniu informacji oraz umożliwienia łączności z członkami rozliczającymi i klientami oraz usługodawcami CCP opiera swoje systemy informatyczne na uznanych międzynarodowych normach technicznych i najlepszych praktykach branżowych. CCP poddaje swoje systemy rygorystycznym testom, symulującym warunki skrajne, przed ich pierwszym zastosowaniem, po wprowadzeniu istotnych zmian oraz po wystąpieniu poważnych zakłóceń w ich funkcjonowaniu. Członkowie rozliczający i klienci, interoperacyjni CCP oraz inne zainteresowane strony uczestniczą, w stosownych przypadkach, w projektowaniu i przeprowadzaniu tych testów.

3. CCP posiada solidne ramy chroniące bezpieczeństwo informacji, które zapewniają odpowiednie zarządzanie ryzykiem naruszenia bezpieczeństwa informacji, na które jest narażony. Ramy te obejmują odpowiednie mechanizmy, politykę i procedury służące ochronie informacji przed nieuprawnionym ujawnieniem, zapewnieniu prawidłowości i integralności danych oraz zagwarantowaniu dostępności usług CCP.

4. Ramy chroniące bezpieczeństwo informacji obejmują przynajmniej następujące elementy:

a) kontrolę dostępu do systemu;

b) odpowiednie zabezpieczenia przed włamaniami do systemu i nieprawidłowym użyciem danych;

c) specjalne urządzenia służące zachowaniu autentyczności i integralności danych, w tym techniki kryptograficzne;

d) niezawodne sieci i procedury umożliwiające dokładną i szybką transmisję danych bez poważnych zakłóceń;

e) ścieżki audytu.

5. Systemy informatyczne oraz ramy chroniące bezpieczeństwo informacji podlegają przeglądowi przynajmniej raz do roku. Są one przedmiotem niezależnych ocen audytorskich. Wyniki tych ocen przekazywane są zarządowi i udostępniane właściwemu organowi.

Artykuł 10

Ujawnianie informacji

1. CCP nieodpłatnie podaje do publicznej wiadomości następujące informacje:

a) informacje dotyczące swoich zasad zarządzania, w tym:

(i) informacje na temat swojej struktury organizacyjnej oraz kluczowych celów i strategii;

(ii) informacje na temat kluczowych elementów polityki wynagrodzeń;

(iii) kluczowe informacje finansowe, w tym swoje ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe;

b) informacje dotyczące swoich regulaminów, w tym:

(i) procedury zarządzania przypadkami niewykonania zobowiązania, procedury i teksty uzupełniające;

(ii) istotne informacje na temat ciągłości działania;

(iii) informacje na temat funkcjonujących w CCP systemów i technik zarządzania ryzykiem oraz wyników w obszarze zarządzania ryzykiem zgodnie z rozdziałem XII;

(iv) wszelkie istotne informacje na temat swojej struktury i operacji oraz na temat praw i obowiązków członków rozliczających i klientów, które to informacje są niezbędne, aby umożliwić im jednoznaczne zidentyfikowanie i pełne zrozumienie rodzajów ryzyka i kosztów związanych z korzystaniem z usług CCP;

(v) informacje na temat aktualnie oferowanych usług rozliczeniowych CCP, w tym szczegółowe informacje na temat zakresu każdej świadczonej usługi;

(vi) informacje na temat funkcjonujących w CCP systemów i technik zarządzania ryzykiem oraz wyników w obszarze zarządzania ryzykiem, w tym informacje na temat środków finansowych, polityki inwestycyjnej, źródeł danych o cenach oraz modeli stosowanych do obliczania wysokości depozytu zabezpieczającego;

(vii) przepisy i zasady regulujące:

1) dostęp do CCP;

2) umowy zawierane przez CCP z członkami rozliczającymi oraz, w miarę możliwości, z klientami;

3) kontrakty przyjmowane przez CCP do rozliczania;

4) wszelkie uzgodnienia interoperacyjne;

5) wykorzystanie zabezpieczenia i składek na fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania, w tym likwidację pozycji i upłynnianie zabezpieczenia oraz zakres, w jakim zabezpieczenie jest chronione przez roszczeniami osób trzecich;

c) informacje na temat dopuszczalnego zabezpieczenia i stosowanych redukcji wartości zabezpieczenia;

d) aktualny wykaz wszystkich członków rozliczających, w tym kryteria dopuszczenia do uczestnictwa w systemie rozliczeń, zawieszenia uczestnictwa i rezygnacji z uczestnictwa w tym systemie.

W przypadku gdy właściwy organ zgodzi się ze stanowiskiem CCP, że którekolwiek z informacji, o których mowa w lit. b) lub c) niniejszego ustępu, mogą narazić na szwank tajemnicę przedsiębiorstwa czy też bezpieczeństwo lub wiarygodność CCP, CCP może postanowić o ujawnieniu tych informacji w taki sposób, aby zapobiec temu zagrożeniu lub je ograniczyć, lub też o ich nieujawnianiu.

2. CCP nieodpłatnie podaje do publicznej wiadomości informacje na temat wszelkich istotnych zmian swoich zasad zarządzania, celów, strategii i polityki w kluczowych obszarach, jak również mających zastosowanie regulaminów i procedur.

3. Informacje podlegające przekazaniu przez CCP do publicznej wiadomości udostępniane są na stronach internetowych CCP. Informacje muszą być dostępne co najmniej w języku przyjętym w sferze finansów międzynarodowych.

Artykuł 11

Audyt wewnętrzny

1. CCP ustanawia i utrzymuje funkcję audytu wewnętrznego, która jest odrębna i niezależna od innych funkcji i obszarów działalności CCP i która ma za zadanie:

a) ustanowienie, wdrażanie i utrzymywanie planu audytu przewidującego badanie i ocenę adekwatności i skuteczności funkcjonujących w CCP systemów, mechanizmów kontroli wewnętrznej i zasad zarządzania;

b) wydawanie zaleceń na podstawie wyników prac przeprowadzonych zgodnie z lit. a);

c) weryfikację wykonania tych zaleceń;

d) zgłaszanie spraw związanych z audytem wewnętrznym zarządowi.

2. Funkcja audytu wewnętrznego dysponuje koniecznymi uprawnieniami, zasobami, fachową wiedzą i dostępem do wszystkich istotnych dokumentów niezbędnymi do wykonywania swoich zadań. Funkcja ta jest odpowiednio niezależna od kierownictwa i podlega bezpośrednio zarządowi.

3. W ramach audytu wewnętrznego ocenia się skuteczność istniejących w CCP procesów zarządzania ryzykiem i mechanizmów kontroli w sposób proporcjonalny do poziomu ryzyka, na które narażone są poszczególne linie biznesowe, i w sposób niezależny od ocenianych obszarów działalności. Funkcja audytu wewnętrznego posiada niezbędny dostęp do informacji wymaganych do oceny całokształtu działalności CCP i wszystkich jego operacji, procesów i systemów, w tym czynności zlecanych na zasadzie outsourcingu.

4. Audyty wewnętrzne przeprowadzane są w oparciu o kompleksowy plan audytu, który podlega przeglądowi i jest przekazywany właściwemu organowi przynajmniej raz do roku. CCP zapewnia możliwość przeprowadzania doraźnych audytów specjalnych w trybie pilnym. Plany audytów i ich przeglądy zatwierdza zarząd.

5. Operacje rozliczania, procesy zarządzania ryzykiem, mechanizmy kontroli wewnętrznej i księgi rachunkowe CCP podlegają niezależnemu audytowi. Niezależne audyty przeprowadza się przynajmniej raz do roku.

ROZDZIAŁ IV

PROWADZENIE DOKUMENTACJI

(art. 29 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 12

Wymogi ogólne

1. CCP przechowuje dokumentację na trwałym nośniku, który umożliwia przekazanie informacji właściwym organom, EUNGiPW i zainteresowanym członkom ESBC, oraz w takiej formie i w taki sposób, aby spełnione były następujące warunki:

a) możliwe jest odtworzenie każdego kluczowego etapu przetwarzania przez CCP;

b) możliwe jest utrwalenie, prześledzenie i odczytanie pierwotnej treści dokumentacji w stanie, w jakim znajdowała się przed wprowadzeniem jakichkolwiek poprawek lub zmian;

c) istnieją środki uniemożliwiające nieuprawnioną zmianę dokumentacji;

d) zapewniono bezpieczeństwo i poufność dokumentowanych danych za pomocą odpowiednich środków;

e) w system dokumentowania danych wbudowany jest mechanizm pozwalający na wykrywanie i poprawianie błędów;

f) w systemie dokumentowania danych zapewniono możliwość odpowiednio szybkiego odzyskania dokumentacji w przypadku awarii systemu.

2. W przypadku dokumentacji lub informacji, które mają mniej niż sześć miesięcy, taka dokumentacja lub takie informacje przekazywane są organom wymienionym w ust. 1 jak najszybciej, a najpóźniej do końca dnia roboczego następującego po dniu, w którym odpowiedni organ wystąpił o ich udostępnienie.

3. W przypadku dokumentacji lub informacji, które mają więcej niż sześć miesięcy, taka dokumentacja lub takie informacje są przekazywane organom wymienionym w ust. 1 jak najszybciej, a najpóźniej w ciągu pięciu dni roboczych od dnia, w którym odpowiedni organ wystąpił o ich udostępnienie.

4. W przypadku gdy dokumentacja przetwarzana przez CCP zawiera dane osobowe, CCP uwzględnia swoje obowiązki określone w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁶) oraz rozporządzeniu (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁷).

5. Jeżeli CCP przechowuje dokumentację poza terenem Unii, CCP zapewnia właściwym organom, EUNGiPW i zainteresowanym członkom ESBC możliwość dostępu do dokumentacji w takim samym zakresie i w takim samym czasie, jak gdyby dokumentacja była przechowywana na terenie Unii.

6. Każdy CCP wyznacza odpowiednią osobę, która jest w stanie – w terminie określonym w ust. 2 i 3 na potrzeby przekazywania odpowiedniej dokumentacji – wyjaśnić treść dokumentacji właściwym organom.

7. Cała dokumentacja, którą CCP zobowiązany jest prowadzić na podstawie niniejszego rozporządzenia, dostępna jest do wglądu właściwego organu. CCP zapewnia właściwemu organowi, na jego żądanie, kanał bezpośredniego dostępu do dokumentacji wymaganej na mocy art. 13 i 14.

Artykuł 13

Dokumentacja transakcji

1. CCP przechowuje dokumentację wszystkich transakcji w ramach wszystkich kontraktów, które rozlicza, oraz zapewnia, aby dokumentacja ta obejmowała wszystkie informacje niezbędne do dokonania kompleksowej i wiernej rekonstrukcji procesu rozliczania każdego kontraktu oraz aby możliwe było zidentyfikowanie każdego zapisu dotyczącego każdej transakcji i przeszukiwanie dokumentacji przynajmniej według każdego z następujących kryteriów: CCP, interoperacyjny CCP, członek rozliczający, klient (jeśli znany jest CCP) i instrument finansowy.

2. Dla każdej transakcji otrzymanej do rozliczenia CCP – niezwłocznie po otrzymaniu stosownych informacji – dokonuje zapisu zawierającego następujące informacje i go aktualizuje:

a) cenę, stopę lub spread i ilość;

b) charakter rozliczenia, który wskazuje, czy z punktu widzenia dokumentacji CCP transakcja stanowiła transakcję kupna czy sprzedaży;

c) oznaczenie instrumentu;

d) oznaczenie członka rozliczającego;

e) oznaczenie platformy, na której zawarto dany kontrakt;

f) datę i godzinę wstąpienia CCP w prawa i obowiązki;

g) datę i godzinę zamknięcia kontraktu;

h) warunki i sposób rozrachunku;

i) datę i godzinę rozrachunku transakcji lub zakupu instrumentu na otwartym rynku oraz następujące informacje, o ile mają zastosowanie:

(i) datę i godzinę pierwotnego zawarcia kontraktu;

(ii) pierwotne warunki i strony kontraktu;

(iii) oznaczenie interoperacyjnego CCP rozliczającego jedną „nogę” transakcji;

(iv) tożsamość klienta, w tym każdego klienta pośredniego, o ile jest znana CCP, a w przypadku transferu typu „give-up” – oznaczenie strony, która dokonała transferu kontraktu.

Artykuł 14

Dokumentacja pozycji

1. CCP przechowuje dokumentację pozycji posiadanych przez każdego członka rozliczającego. Dla każdego rachunku prowadzonego zgodnie z art. 39 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 prowadzona jest odrębna dokumentacja i CCP zapewnia, aby prowadzona przez niego dokumentacja obejmowała wszystkie informacje niezbędne do dokonania kompleksowej i wiernej rekonstrukcji transakcji prowadzących do powstania danej pozycji oraz aby możliwe było zidentyfikowanie każdego wpisu i przeszukiwanie dokumentacji przynajmniej według każdego z następujących kryteriów: CCP, interoperacyjny CCP, członek rozliczający, klient (jeśli znany jest CCP) i instrument finansowy.

2. Na koniec każdego dnia roboczego CCP dokonuje zapisu w odniesieniu do każdej pozycji zawierającego następujące informacje, o ile są związane z daną pozycją:

a) oznaczenie członka rozliczającego, klienta (jeśli znany jest CCP) oraz, w stosownych przypadkach, każdego interoperacyjnego CCP utrzymującego daną pozycję;

b) znak pozycji;

c) dzienne wyliczenie wartości pozycji wraz z danymi na temat cen, które stanowią podstawę wyceny kontraktów, oraz wszelkie inne istotne informacje.

3. CCP prowadzi i aktualizuje dokumentację kwot depozytów zabezpieczających, składek na fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania oraz innych zasobów finansowych, o których mowa w art. 43 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, do których uiszczenia CCP wezwał, oraz odnośnych kwot faktycznie wniesionych przez członka rozliczającego na koniec dnia, a także dokumentację zmian wysokości tych kwot, które mogą mieć miejsce w ciągu dnia, w odniesieniu do każdego poszczególnego rachunku członka rozliczającego i klienta (jeżeli jest znany CCP).

Artykuł 15

Dokumentacja dotycząca działalności

1. CCP prowadzi odpowiednią i uporządkowaną dokumentację dotyczącą swojej działalności gospodarczej oraz organizacji wewnętrznej.

2. Dokumentacja, o której mowa w ust. 1, uzupełniana jest każdorazowo w przypadku istotnej zmiany stosownych dokumentów i zawiera przynajmniej:

a) schematy organizacyjne zarządu i stosownych komisji, działu rozliczeń, działu zarządzania ryzykiem oraz wszystkich innych istotnych działów lub pionów;

b) dane identyfikujące bezpośrednich lub pośrednich wspólników lub akcjonariuszy, będących osobami fizycznymi lub prawnymi i posiadających znaczne pakiety akcji, oraz informacje o wartości tych pakietów akcji;

c) dokumenty potwierdzające istnienie polityki procedur i procesów wymaganych na podstawie rozdziału III i art. 29;

d) protokoły posiedzeń zarządu oraz, w stosownych przypadkach, posiedzeń podkomisji zarządu oraz komisji tworzonych przez kierownictwo wyższego szczebla;

e) protokoły posiedzeń komisji ds. ryzyka;

f) protokoły posiedzeń grup konsultacyjnych z udziałem członków rozliczających i ewentualnie klientów;

g) sprawozdania z audytu wewnętrznego i zewnętrznego, sprawozdania z zarządzania ryzykiem, sprawozdania dotyczące zgodności z przepisami oraz sprawozdania przygotowane przez firmy konsultingowe, w tym odpowiedzi kierownictwa;

h) politykę ciągłości działania oraz plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej, wymagane na mocy art. 17;

i) plan zachowania płynności oraz dzienne sprawozdania ze stanu płynności, wymagane na mocy art. 32;

j) dokumentację zawierającą zestawienia wszystkich aktywów i zobowiązań oraz rachunków kapitałowych, wymaganą na mocy art. 16 rozporządzenia (UE) nr 648/2012;

k) otrzymane skargi, w tym imię i nazwisko lub nazwę skarżącego, jego adres i numer rachunku; datę otrzymania skargi; imiona i nazwiska wszystkich osób wskazanych w skardze; opis charakteru skargi; wynik rozpatrzenia skargi oraz datę jej rozpatrzenia;

l) dokumentację wszelkich przerw lub zaburzeń w świadczeniu usług, w tym szczegółowe sprawozdania z przebiegu czasowego incydentu, jego skutków oraz działań naprawczych;

m) dokumentację wyników przeprowadzonych weryfikacji historycznych i testów warunków skrajnych;

n) pisemną korespondencję prowadzoną z właściwymi organami, EUNGiPW i zainteresowanymi członkami ESBC;

o) opinie prawne otrzymane zgodnie z rozdziałem III;

p) w stosownych przypadkach – dokumentację uzgodnień interoperacyjnych z innymi CCP;

q) informacje, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. b) ppkt (vii) i art. 10 ust. 1 lit. d);

r) istotne dokumenty opisujące rozwój nowych inicjatywy biznesowych.

Artykuł 16

Dokumentacja danych zgłaszanych do repozytorium transakcji

CCP identyfikuje i zachowuje wszelkie informacje i dane, które podlegają zgłoszeniu zgodnie z art. 9 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, wraz z zapisem daty i godziny dokonania zgłoszenia transakcji.

ROZDZIAŁ V

CIĄGŁOŚĆ DZIAŁANIA

(art. 34 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 17

Strategia i polityka

1. CCP posiada politykę ciągłości działania oraz plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej, które zostały zatwierdzone przez zarząd. Polityka ciągłości działania oraz plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej podlegają niezależnym przeglądom, których wyniki przekazywane są zarządowi.

2. Polityka ciągłości działania określa wszystkie krytyczne funkcje biznesowe oraz związane z nimi systemy oraz uwzględnia strategię, politykę i cele CCP służące zapewnieniu ciągłości działania tych funkcji i systemów.

3. Polityka ciągłości działania uwzględnia zewnętrzne powiązania i zależności w ramach infrastruktury finansowej, w tym systemy obrotu, którym CCP zapewnia rozliczenia, systemy rozrachunku papierów wartościowych i systemy płatnicze oraz instytucje kredytowe, z których usług korzysta CCP lub powiązany CCP. Polityka ta uwzględnia również krytyczne funkcje lub usługi, które zostały zlecone na zasadzie outsourcingu usługodawcy będącemu osobą trzecią.

4. Polityka ciągłości działania oraz plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej zawierają jasno określone i udokumentowane mechanizmy do zastosowania w przypadku sytuacji nadzwyczajnej, klęski żywiołowej lub kryzysu zakłócających ciągłość działania, których celem jest zapewnienie minimalnego gwarantowanego poziomu świadczenia funkcji krytycznych.

5. Plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej określa i uwzględnia – w odniesieniu do funkcji krytycznych – akceptowalny poziom utraty danych (RPO) oraz zakładany czas wznowienia funkcji (RTO), oraz określa najwłaściwszą strategię przywrócenia działania każdej z tych funkcji. Tworzone są stosowne rozwiązania, aby zapewnić terminową realizację funkcji krytycznych oraz osiągnięcie uzgodnionego poziomu świadczenia usług w scenariuszach zakładających wystąpienie warunków skrajnych.

6. Polityka ciągłości działania CCP określa maksymalny dopuszczalny czas, przez jaki krytyczne funkcje i systemy mogą być nieużyteczne. Maksymalny czas wznowienia krytycznych funkcji CCP, który uwzględniany jest w polityce ciągłości działania, nie może być dłuższy niż 2 godziny. Procedury i płatności realizowane na koniec dnia muszą zostać sfinalizowane w wymaganym czasie i dniu w każdych okolicznościach.

7. Przy określaniu czasu wznowienia każdej funkcji CCP uwzględnia potencjalny ogólny wpływ braku ciągłości funkcji na wydajne funkcjonowanie rynku.

Artykuł 18

Analiza wpływu na działalność

1. CCP przeprowadza analizę wpływu na działalność, która ma na celu wyszczególnienie funkcji biznesowych, które mają krytyczne znaczenie dla zapewnienia świadczenia usług CCP. W ramach tej analizy uwzględnia się krytyczne znaczenie tych funkcji dla innych instytucji i funkcji w ramach infrastruktury finansowej.

2. CCP stosuje scenariuszową analizę ryzyka, która ma na celu określenie wpływu różnych scenariuszy na ryzyko, na które narażone są jego krytyczne funkcje biznesowe.

3. Przy ocenie ryzyka CCP uwzględnia uzależnienie od zewnętrznych dostawców, w tym dostawców mediów. CCP podejmuje działania mające na celu zarządzanie tymi zależnościami poprzez odpowiednie uzgodnienia umowne i rozwiązania organizacyjne.

4. Analiza wpływu na działalność oraz analiza scenariuszowa podlegają aktualizacji, a ich przegląd przeprowadza się przynajmniej raz do roku oraz po wystąpieniu incydentu lub istotnych zmian organizacyjnych. Analizy te uwzględniają wszystkie istotne wydarzenia, w tym zmiany na rynku i postęp techniczny.

Artykuł 19

Przywrócenie gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej

1. CCP dysponuje rozwiązaniami zapewniającymi ciągłość jego funkcji krytycznych w oparciu o scenariusze zakładające wystąpienie sytuacji nadzwyczajnych. Rozwiązania te uwzględniają co najmniej dostępność odpowiednich zasobów ludzkich, maksymalny przestój funkcji krytycznych oraz pracę awaryjną i przywrócenie realizacji funkcji przez systemy znajdujące się w lokalizacji zapasowej.

2. CCP utrzymuje zapasową lokalizację z systemami przetwarzania danych, które są w stanie zapewnić ciągłość wszystkich krytycznych funkcji CCP w takim samym stopniu jak główna lokalizacja. Zapasowa lokalizacja musi mieć profil ryzyka geograficznego różny od profilu tego ryzyka dla głównej lokalizacji.

3. CCP utrzymuje zapasowe miejsce prowadzenia działalności lub posiada natychmiastowy dostęp do takiego miejsca przynajmniej w celu umożliwienia pracownikom zapewnienia ciągłości świadczenia usług w przypadku, gdy główne miejsce prowadzenia działalności stanie się niedostępne.

4. CCP rozważa konieczność posiadania dodatkowych lokalizacji mieszczących systemy przetwarzania danych, zwłaszcza jeżeli profile ryzyka głównej i zapasowej lokalizacji nie są na tyle zróżnicowane, aby z wystarczającą pewnością zagwarantować, że wszystkie cele CCP z zakresu ciągłości działania zostaną zrealizowane we wszystkich scenariuszach.

Artykuł 20

Testy i monitorowanie

1. CCP poddaje testom i monitoruje swoją politykę ciągłości działania oraz swój plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej w regularnych odstępach czasu oraz po dokonaniu istotnych modyfikacji lub zmian systemów lub związanych z nimi funkcji w celu zapewnienia, aby polityka ciągłości działania pozwalała osiągnąć ustalone cele, w tym zakładany czas wznowienia funkcji wynoszący maksymalnie 2 godziny. Testy muszą być planowane i dokumentowane.

2. Testy polityki ciągłości działania oraz planu przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej spełniają następujące warunki:

a) uwzględniają scenariusze zakładające wystąpienie klęsk żywiołowych o dużym zasięgu oraz przełączanie systemów między główną i zapasową lokalizacją;

b) przewidują uczestnictwo członków rozliczających, zewnętrznych usługodawców i zainteresowanych instytucji w ramach infrastruktury finansowej, co do których w polityce ciągłości działania stwierdzono istnienie współzależności.

Artykuł 21

Przegląd i aktualizacja

1. CCP dokonuje regularnego przeglądu i aktualizacji swojej polityki ciągłości działania, aby uwzględnić wszystkie funkcje krytyczne i najwłaściwszą strategię przywrócenia ich działania.

2. CCP dokonuje regularnego przeglądu i aktualizacji swojego planu przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej, aby uwzględnić najwłaściwszą strategię wznowienia wszystkich funkcji krytycznych.

3. Aktualizując politykę ciągłości działania i plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej, uwzględnia się wyniki testów i zaleceń wynikających z niezależnych przeglądów i innych przeglądów oraz zaleceń właściwych organów. CCP dokonuje przeglądu swojej polityki ciągłości działania i planu przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej każdorazowo po wystąpieniu poważnego zakłócenia w pracy systemów celem ustalenia przyczyn i określenia wszelkich wymaganych usprawnień operacji CCP oraz jego polityki ciągłości działania i planu przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej.

Artykuł 22

Zarządzanie w sytuacji kryzysowej

1. CCP posiada funkcję zarządzania w sytuacji kryzysowej, która podejmuje działania w przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej. Procedury zarządzania w sytuacji kryzysowej są jasno określone i udokumentowane na piśmie. Zarząd monitoruje funkcję zarządzania w sytuacji kryzysowej oraz regularnie otrzymuje i weryfikuje sprawozdania z jej działalności.

2. Funkcja zarządzania w sytuacji kryzysowej zawiera usystematyzowane i jasno określone procedury zarządzania w sytuacji kryzysowej wewnętrznym i zewnętrznym przepływem informacji na temat kryzysu.

3. Po ustaniu sytuacji kryzysowej CCP dokonuje analizy swojego postępowania w sytuacji kryzysowej. W ramach tej analizy uwzględnia, w stosownych przypadkach, uwagi członków rozliczających oraz innych zewnętrznych zainteresowanych stron.

Artykuł 23

Komunikacja

1. CCP posiada plan komunikacji, który dokumentuje sposób przekazywania kierownictwu wyższego szczebla, zarządowi i zewnętrznym zainteresowanym stronom – w tym właściwym organom, członkom rozliczającym, klientom, agentom rozrachunkowym, systemom rozrachunku papierów wartościowych i systemom płatniczym oraz systemom obrotu – stosownych informacji w trakcie sytuacji kryzysowej.

2. Wyniki analizy scenariuszowej, analizy ryzyka, przeglądów oraz wyniki monitorowania i testów przekazywane są zarządowi.

ROZDZIAŁ VI

DEPOZYTY ZABEZPIECZAJĄCE

(art. 41 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 24

Wskaźnik procentowy

1. CCP wylicza wstępne depozyty zabezpieczające celem pokrycia ekspozycji wynikających ze zmian rynkowych dla każdego instrumentu zabezpieczanego na poziomie produktu, przez czas określony w art. 25 i przy założeniu horyzontu czasowego likwidacji pozycji określonego w art. 26. Przy obliczaniu wysokości wstępnych depozytów zabezpieczających CCP przestrzega przynajmniej następujących przedziałów ufności:

a) w przypadku instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym – 99,5 %;

b) w przypadku instrumentów finansowych innych niż instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym – 99 %.

2. Przy ustalaniu odpowiedniego przedziału ufności dla każdej klasy instrumentów finansowych, które CCP rozlicza, CCP uwzględnia dodatkowo przynajmniej następujące czynniki:

a) złożoność i poziom niepewności cen klasy instrumentów finansowych, które mogą ograniczać możliwość walidacji obliczeń wstępnego i zmiennego depozytu zabezpieczającego;

b) charakterystykę ryzyka dla danej klasy instrumentów finansowych, która może obejmować m.in. czynniki takie jak zmienność, płynność, nieliniową charakterystykę cen, ryzyko niespodziewanego niewykonania zobowiązania i ryzyko korelacji;

c) zakres, w jakim inne mechanizmy kontroli ryzyka nie pozwalają w należytym stopniu ograniczyć ekspozycji kredytowej;

d) dźwignię nierozłącznie związaną z klasą instrumentów finansowych, w tym to, czy dana klasa instrumentów finansowych charakteryzuje się znaczną zmiennością, wysoką koncentracją wobec kilku uczestników rynku czy też utrudnioną możliwością likwidacji.

3. CCP informuje właściwy organ oraz swoich członków rozliczających o kryteriach uwzględnianych przy ustalaniu wskaźnika procentowego stosowanego do wyliczeń wysokości depozytów zabezpieczających dla każdej klasy instrumentów finansowych.

4. Jeżeli CCP rozlicza instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które mają taką samą charakterystykę ryzyka jak instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu na rynkach regulowanych lub na równorzędnym rynku państwa trzeciego, CCP może – w oparciu o ocenę czynników ryzyka określonych w ust. 2 – stosować w odniesieniu do tych instrumentów inny przedział ufności wynoszący przynajmniej 99 %, jeżeli ryzyko związane z rozliczanymi przez niego instrumentami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym jest należycie ograniczone przy zastosowaniu tego innego przedziału ufności oraz jeżeli spełnione są warunki określone w ust. 2.

Artykuł 25

Horyzont czasowy stosowany przy obliczaniu zmienności historycznej

1. CCP zapewnia, aby zgodnie ze swoją metodyką tworzenia modeli oraz swoim procesem walidacji ustanowionymi zgodnie z rozdziałem XII wstępne depozyty zabezpieczające pokrywały – przynajmniej z poziomem ufności określonym w art. 24 i przez okres likwidacji określony w art. 26 – ekspozycje wynikające ze zmienności historycznej obliczonej w oparciu o dane obejmujące okres co najmniej ostatnich 12 miesięcy.

CCP zapewnia, aby dane wykorzystywane do obliczania zmienności historycznej odzwierciedlały cały zakres warunków rynkowych, w tym okresy występowania warunków skrajnych.

2. CCP może stosować dowolny inny horyzont czasowy na potrzeby obliczania zmienności historycznej, pod warunkiem że wymogi dotyczące depozytu zabezpieczającego będące wynikiem przyjęcia tych ram czasowych będą przynajmniej tak samo wysokie jak te, które uzyskano przy zastosowaniu okresów określonych w ust. 1.

3. Parametry depozytu zabezpieczającego dla instrumentów finansowych, dla których nie istnieje okres obserwacji historycznej, określa się w oparciu o ostrożne założenia. CCP niezwłocznie dostosowuje wyliczenia wymaganych depozytów zabezpieczających w oparciu o analizę historii cen nowych instrumentów finansowych.

Artykuł 26

Horyzont czasowy okresu likwidacji

1. Do celów art. 41 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 CCP określa odpowiednie horyzonty czasowe okresu likwidacji, uwzględniając charakterystykę rozliczanego instrumentu finansowego, rodzaj rachunku, na którym przechowywany jest instrument finansowy, rynek, na którym prowadzony jest obrót danym instrumentem, oraz następujące minimalne horyzonty czasowe okresu likwidacji:

a) pięć dni roboczych – w przypadku instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym;

b) dwa dni robocze – w przypadku instrumentów finansowych innych niż instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, przechowywanych na rachunkach niespełniających warunków określonych w lit. c);

c) jeden dzień roboczy – w przypadku instrumentów finansowych innych niż instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, przechowywanych na zbiorczych rachunkach klientów lub na indywidualnych rachunkach klientów, pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:

(i) CCP prowadzi odrębną dokumentację pozycji każdego klienta przynajmniej na koniec każdego dnia, oblicza depozyty zabezpieczające w odniesieniu do każdego klienta oraz pobiera sumę wymaganych depozytów zabezpieczających mających zastosowanie do każdego klienta na zasadzie brutto;

(ii) CCP zna tożsamość wszystkich klientów;

(iii) pozycje posiadane na rachunku nie stanowią własnych pozycji przedsiębiorstw należących do tej samej grupy co członek rozliczający;

(iv) CCP dokonuje pomiaru ekspozycji i oblicza dla każdego rachunku początkowy i zmienny depozyt zabezpieczający w czasie niemal rzeczywistym i co najmniej co godzinę w ciągu dnia na podstawie zaktualizowanych pozycji i cen;

(v) w przypadku gdy CCP nie przypisuje w ciągu dnia nowych transakcji poszczególnym klientom, CCP pobiera depozyty zabezpieczające w ciągu godziny, jeżeli wymagane depozyty zabezpieczające obliczone zgodnie z ppkt (iv) przekraczają 110 % zaktualizowanego dostępnego zabezpieczenia zgodnie z rozdziałem X, chyba że kwota śróddziennych depozytów zabezpieczających należnych CCP jest nieistotna w porównaniu z kwotą wstępnie ustaloną przez CCP i zatwierdzoną przez właściwy organ i o ile te przypisane uprzednio klientom transakcje są obejmowane depozytem zabezpieczającym odrębnie od transakcji, które nie są przypisywane w ciągu dnia.

2. We wszystkich przypadkach w celu ustalenia odpowiednich horyzontów czasowych okresu likwidacji CCP szacuje i sumuje przynajmniej następujące okresy:

a) najdłuższy możliwy okres, który może upłynąć od momentu ostatniego pobrania depozytów zabezpieczających do czasu ogłoszenia niewykonania zobowiązania przez CCP lub uruchomienia przez CCP procedury zarządzania przypadkiem niewykonania zobowiązania;

b) szacowany okres konieczny do opracowania i wdrożenia strategii służącej zarządzaniu przypadkiem niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego w zależności od szczególnej charakterystyki każdej klasy instrumentu finansowego, w tym jego poziomu płynności oraz wielkości i koncentracji pozycji, a także rynków, na których CCP dokona likwidacji lub całkowitego zabezpieczenia pozycji członka rozliczającego;

c) w stosownych przypadkach, okres konieczny do pokrycia ryzyka kontrahenta, na które CCP jest narażony.

3. Dokonując oszacowania okresów określonych w ust. 2, CCP uwzględnia przynajmniej czynniki wskazane w art. 24 ust. 2 oraz okres stosowany na potrzeby obliczenia zmienności historycznej określony w art. 25.

4. Jeżeli CCP rozlicza instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które mają taką samą charakterystykę ryzyka jak instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu na rynkach regulowanych lub na równorzędnym rynku państwa trzeciego, CCP może stosować horyzont czasowy okresu likwidacji inny niż określono w ust. 1, pod warunkiem że potrafi wykazać właściwemu organowi, że ten horyzont czasowy:

a) byłyby bardziej odpowiedni niż horyzont określony w ust. 1 ze względu na szczególne cechy danych instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym;

b) obejmuje przynajmniej dwa dni robocze, lub jeden dzień roboczy, jeżeli spełnione są warunki określone w ust. 1 lit. c).

Artykuł 27

Ustalanie wysokości depozytu zabezpieczającego na poziomie portfela

1. CCP może zezwolić na kompensowanie lub obniżenie kwoty wymaganego depozytu zabezpieczającego dla instrumentów finansowych, które rozlicza, jeżeli ryzyko cenowe jednego instrumentu finansowego lub grupy instrumentów finansowych charakteryzuje istotna i wiarygodna korelacja (lub też równorzędny statystyczny parametr określający zależność) z ryzykiem cenowym innych instrumentów finansowych.

2. CCP dokumentuje swoje podejście do ustalania wysokości depozytu zabezpieczającego na poziomie portfela, przy czym podejście to pozwala przynajmniej wykazać, że korelacja – lub równorzędny statystyczny parametr określający zależność – między dwoma rozliczanymi instrumentami finansowymi lub większą ich liczbą jest wiarygodna w okresie retrospekcji obliczonym zgodnie z art. 25 i wykazuje odporność w hipotetycznych lub historycznych scenariuszach warunków skrajnych. CCP wykazuje istnienie ekonomicznego uzasadnienia tego powiązania cen.

3. Wszystkie instrumenty finansowe, dla których wysokość depozytu zabezpieczającego ustalana jest na poziomie portfela, objęte są tym samym funduszem na wypadek niewykonania zobowiązania. Na zasadzie odstępstwa, jeżeli CCP potrafi z wyprzedzeniem wykazać właściwemu organowi oraz swoim członkom rozliczającym sposób podziału potencjalnych strat między różne fundusze na wypadek niewykonania zobowiązania oraz ustanowi wymagane przepisy w swoim regulaminie, wysokość depozytu zabezpieczającego może być ustalana na poziomie portfela w odniesieniu do instrumentów finansowych objętych różnymi funduszami na wypadek niewykonania zobowiązania.

4. W przypadku gdy mechanizmem ustalania wysokości depozytu zabezpieczającego na poziomie portfela objętych jest wiele instrumentów, wysokość depozytów może zostać obniżona o nie więcej niż 80 % różnicy między sumą depozytów zabezpieczających dla każdego produktu obliczanych indywidualnie a depozytem wyliczonym w oparciu o łączny szacunek ekspozycji dla skonsolidowanego portfela. Jeżeli CCP nie jest narażony na żadne potencjalne ryzyko związane z obniżeniem wysokości depozytu zabezpieczającego, może zastosować redukcję wynoszącą maksymalnie 100 % tej różnicy.

5. Redukcja depozytów zabezpieczających związana z ustalaniem wysokości depozytów zabezpieczających na poziomie portfela podlega solidnemu programowi testów warunków skrajnych zgodnie z rozdziałem XII.

Artykuł 28

Procykliczność

1. CCP zapewnia, aby jego polityka w zakresie wyboru i weryfikacji przedziału ufności, okresu likwidacji i okresu retrospekcji generowała stabilne i ostrożne wymogi dotyczące depozytu zabezpieczającego, uwzględniające prognozy dotyczące przyszłych warunków rynkowych, które ograniczają procykliczność, tak aby zapobiec niekorzystnym wpływom na kondycję i bezpieczeństwo finansowe CCP. Oznacza to m.in. unikanie, w miarę możliwości, destabilizujących lub dużych zmian wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego oraz ustanawianie przejrzystych i przewidywalnych procedur korygowania tych wymogów w odpowiedzi na zmieniające się warunki rynkowe. Realizując ten cel, CCP stosuje przynajmniej jedno z poniższych alternatywnych rozwiązań:

a) stosowanie bufora depozytowego wynoszącego co najmniej 25 % kwoty wyliczonych depozytów zabezpieczających, do którego czasowego wyczerpania CCP dopuszcza w okresach, w których wysokość wyliczonych wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego znacznie wzrasta;

b) przypisanie przynajmniej 25 % wagi obserwacjom w warunkach skrajnych w okresie retrospekcji obliczonym zgodnie z art. 26;

c) zapewnienie wysokości swoich wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego na poziomie nie niższym niż poziom, który wynikałby z obliczeń dokonanych w oparciu o zmienność oszacowaną w historycznym okresie retrospekcji wynoszącym 10 lat.

2. W przypadku zmiany parametrów modelu obliczania wysokości depozytów zabezpieczających w celu lepszego odzwierciedlenia bieżących warunków rynkowych CCP bierze pod uwagę wszelkie potencjalne skutki procykliczne takiej zmiany.

ROZDZIAŁ VII

FUNDUSZ NA WYPADEK NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZANIA

(art. 42 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 29

Ramy i zarządzanie

1. W celu ustalenia minimalnej wysokości funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania oraz kwoty innych środków finansowych koniecznych do spełnienia wymogów art. 42 i 43 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, uwzględniając przy tym zależności istniejące w ramach grupy, CCP wdraża ramy polityki wewnętrznej regulujące określanie rodzajów skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych, których wystąpienie mogłoby narazić CCP na największe ryzyko.

2. Ramy te obejmują deklarację wskazującą, w jaki sposób CCP definiuje skrajne, ale prawdopodobne warunki rynkowe. Są one w pełni udokumentowane i przechowywane zgodnie z art. 12.

3. Ramy te są przedmiotem obrad komisji ds. ryzyka i podlegają zatwierdzeniu przez zarząd. Rzetelność ram i ich zdolność do odzwierciedlania zmian na rynku podlega przynajmniej jednemu przeglądowi w roku. Wyniki przeglądu są przedmiotem obrad komisji ds. ryzyka i przekazywane są do wiadomości zarządu.

Artykuł 30

Identyfikacja skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych

1. Ramy opisane w art. 29 odzwierciedlają profil ryzyka CCP, uwzględniając, w stosownych przypadkach, transgraniczne i wielowalutowe ekspozycje. Ramy te pozwalają na identyfikację wszystkich rodzajów ryzyka rynkowego, na które CCP byłby narażony w wyniku niewykonania zobowiązania przez jednego członka rozliczającego lub większą ich liczbę, w tym ryzyka w postaci niekorzystnych zmian cen rynkowych rozliczanych instrumentów, ograniczonej płynności rynkowej tych instrumentów oraz spadków wartości likwidacyjnej zabezpieczenia. Ramy odzwierciedlają również dodatkowe ryzyko ponoszone przez CCP, a wynikające z jednoczesnej upadłości podmiotów z grupy, do której należy członek rozliczający niewykonujący zobowiązania.

2. Ramy te umożliwiają indywidualną identyfikację wszystkich rynków, wobec których CCP posiadałby ekspozycję w przypadku urzeczywistnienia się scenariusza niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego. Dla każdego zidentyfikowanego rynku CCP określa skrajne, ale prawdopodobne warunki w oparciu o przynajmniej następujące uwarunkowania:

a) szereg scenariuszy historycznych, w tym obejmujących okresy skrajnych zmian rynkowych zaobserwowanych w okresie ostatnich 30 lat lub w okresie, dla którego dostępne są wiarygodne dane, których wystąpienie naraziłoby CCP na największe ryzyko finansowe. Jeżeli CCP uzna za nieprawdopodobne ponowne wystąpienie zaobserwowanego w przeszłości przypadku znacznych zmian cen, przedstawia właściwemu organowi uzasadnienie nieuwzględnienia tego przypadku w swoich ramach;

b) szereg potencjalnych przyszłych scenariuszy opartych na spójnych założeniach dotyczących zmienności rynku i korelacji cen na poszczególnych rynkach i dla poszczególnych instrumentów, wykorzystujących wyniki jakościowej i ilościowej oceny potencjalnych warunków rynkowych.

3. Przedmiotowe ramy uwzględniają również, w ujęciu ilościowym i jakościowym, prawdopodobieństwo wystąpienia skrajnych zmian cen jednocześnie na kilku zidentyfikowanych rynkach. W rzeczonych ramach uwzględnia się fakt, że historyczne korelacje cen mogą przestać istnieć w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych.

Artykuł 31

Weryfikacja skrajnych, ale prawdopodobnych scenariuszy

Procedury opisane w art. 30 podlegają regularnym przeglądom ze strony CCP, z uwzględnieniem wszelkich istotnych zmian na rynkach oraz rozmiaru i koncentracji ekspozycji wobec członków rozliczających. Zbiór historycznych i hipotetycznych scenariuszy wykorzystywanych przez CCP do identyfikowania skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych podlega przeglądowi ze strony CCP, w porozumieniu z komisją ds. ryzyka, przynajmniej raz do roku lub częściej, jeżeli zmiany na rynku lub istotne zmiany palety kontraktów rozliczanych przez CCP wpływają na założenia leżące u podstaw tych scenariuszy i powodują tym samym konieczność korekty tych scenariuszy. O istotnych zmianach przedmiotowych ram powiadamia się zarząd.

ROZDZIAŁ VIII

ŚRODKI KONTROLI RYZYKA UTRATY PŁYNNOŚCI

(art. 44 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 32

Ocena ryzyka utraty płynności

1. CCP ustanawia solidne ramy zarządzania ryzykiem utraty płynności, które obejmują skuteczne narzędzia operacyjne i analityczne służące do bieżącej i terminowej identyfikacji, pomiaru i monitorowania przepływu rozrachunków i środków CCP, w tym wykorzystania przez CCP śróddziennej płynności. CCP poddają regularnej ocenie strukturę i funkcjonowanie swoich ram zarządzania ryzykiem utraty płynności, uwzględniając przy tym wyniki testów warunków skrajnych.

2. Ramy zarządzania ryzykiem utraty płynności CCP muszą być na tyle skuteczne, aby zapewniać możliwość realizacji przez CCP zobowiązań płatniczych i rozrachunkowych we wszystkich obsługiwanych walutach w miarę ich wymagalności, w tym, w stosownych przypadkach, śróddziennie. Ramy zarządzania ryzykiem utraty płynności CCP obejmują również ocenę potencjalnych przyszłych potrzeb CCP w zakresie płynności przy założeniu wielu różnorodnych scenariuszy przewidujących wystąpienie warunków skrajnych. Scenariusze przewidujące wystąpienie warunków skrajnych obejmują m.in. przebieg przypadku niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego zgodnie z art. 44 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 od daty niewykonania zobowiązania do końca okresu likwidacji, a także ryzyko utraty płynności, którego źródłem są polityki i procedury inwestycyjne CCP w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych.

3. Ramy zarządzania ryzykiem utraty płynności obejmują plan zachowania płynności, który podlega udokumentowaniu i jest przechowywany zgodnie z art. 12. W planie zachowania płynności uwzględnia się co najmniej procedury CCP w zakresie:

a) zarządzania i monitorowania, nie rzadziej niż codziennie, zapotrzebowaniem CCP na płynność w kontekście szeregu scenariuszy sytuacji rynkowej;

b) utrzymywania wystarczającego poziomu płynnych środków finansowych celem pokrycia zapotrzebowania CCP na płynność oraz rozróżnienia przeznaczenia różnych rodzajów płynnych środków;

c) codziennej oceny i wyceny płynnych aktywów dostępnych CCP oraz jego zapotrzebowania na płynność;

d) identyfikowania źródeł ryzyka utraty płynności;

e) oszacowania okresów, przez które płynne środki finansowe CCP powinny być dostępne;

f) uwzględniania potencjalnego zapotrzebowania na płynność wynikającego z przysługującej członkom rozliczającym możliwości wymiany środków pieniężnych na zabezpieczenie niepieniężne;

g) procedur stosowanych w przypadku niedoborów płynności;

h) uzupełniania stanu wszelkich płynnych środków finansowych, które CCP może wykorzystać w przypadku wystąpienia warunków skrajnych.

Zarząd CCP zatwierdza plan zachowania płynności po konsultacji z komisją ds. ryzyka.

4. CCP ocenia ryzyko utraty płynności, na jakie jest narażony, w tym w sytuacji, gdy CCP lub jego członkowie rozliczający nie są stanie uregulować swoich zobowiązań płatniczych w terminie ich wymagalności w ramach procesu rozliczania lub rozrachunku, uwzględniając przy tym również działalność inwestycyjną CCP. Ramy zarządzania ryzykiem uwzględniają zapotrzebowanie na płynność wynikające z relacji łączących CCP z jakimikolwiek podmiotami, które stanowią dla CCP źródło ryzyka utraty płynności, w tym:

a) bankami rozrachunkowymi;

b) systemami płatniczymi;

c) systemami rozrachunku papierów wartościowych;

d) agentami nostro;

e) bankami powierniczymi;

f) dostawcami płynności;

g) interoperacyjnymi CCP;

h) usługodawcami.

5. CCP uwzględnia wszelkie współzależności istniejące między podmiotami wymienionymi w ust. 4 oraz równoległe wielorakie relacje, jakie pojedynczy podmiot wymieniony w ust. 4 może mieć z CCP w kontekście ram zarządzania ryzykiem utraty płynności CCP.

6. CCP sporządza dzienne sprawozdanie z zapotrzebowania i środków stosownie do ust. 3 lit. a), b) i c) oraz sprawozdanie kwartalne dotyczące swojego planu zachowania płynności stosownie do ust. 3 lit. d)–h). Sprawozdania te są dokumentowane i przechowywane zgodnie z rozdziałem IV.

Artykuł 33

Dostęp do płynności

1. CCP utrzymuje, w każdej odpowiedniej walucie, płynne środki adekwatne do wymogów w zakresie płynności obowiązujących CCP, określonych zgodnie z art. 44 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i art. 32 niniejszego rozporządzenia. Te płynne środki ograniczone są do:

a) środków pieniężnych zdeponowanych w banku centralnym pełniącym funkcję emisyjną;

b) środków pieniężnych zdeponowanych w instytucjach kredytowych posiadających zezwolenie zgodnie z art. 47;

c) zatwierdzonych linii kredytowych lub równorzędnych uzgodnień z członkami rozliczającymi wykonującymi zobowiązania;

d) zatwierdzonych umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu;

e) łatwo zbywalnych instrumentów finansowych, które spełniają wymogi art. 45 i art. 46 i które – co CCP jest w stanie wykazać – są łatwo dostępne i wymienialne na środki pieniężne tego samego dnia z zastosowaniem wcześniej uzgodnionych i wysoce wiarygodnych mechanizmów finansowania, w tym w skrajnych warunkach rynkowych.

2. CCP bierze pod uwagę waluty, w których wyrażone są jego zobowiązania, oraz uwzględnia potencjalny wpływ warunków skrajnych na możliwość uzyskania przez niego dostępu do rynków walutowych w sposób dopasowany do cykli rozrachunku papierów wartościowych obowiązujących w systemach wymiany walut oraz systemach rozrachunku papierów wartościowych.

3. Zatwierdzonych linii kredytowych, które udzielane są pod zabezpieczenie wniesione przez członków rozliczających, nie liczy się podwójnie jako płynnych środków. CCP podejmuje działania mające na celu monitorowanie i kontrolowanie koncentracji ekspozycji na ryzyko utraty płynności wobec pojedynczych dostawców płynności.

4. CCP przeprowadza rygorystyczne badania due diligence w celu stwierdzenia, czy jego dostawcy płynności mają wystarczającą zdolność, aby spełnić wymagania wynikające z uzgodnień dotyczących płynności.

5. CCP przeprowadza okresowe testy swoich procedur dostępu do wcześniej uzgodnionych mechanizmów finansowania. Mogą one polegać m.in. na dokonaniu próbnego ciągnięcia środków z komercyjnych linii kredytowych, sprawdzeniu szybkości dostępu do środków oraz niezawodności procedur.

6. CCP posiada w ramach swojego planu zachowania płynności szczegółowe procedury korzystania ze swoich płynnych środków finansowych na potrzeby wykonania swoich zobowiązań płatniczych w okresie niedoboru płynności. Procedury w zakresie płynności wyraźnie wskazują, kiedy dane środki powinny być wykorzystane. Procedury opisują również sposoby uzyskania dostępu do depozytów pieniężnych lub środków pieniężnych zdeponowanych na lokatach overnight, sposoby wykonywania transakcji rynkowych w trakcie tego samego dnia oraz sposoby ciągnięcia środków z wcześniej uzgodnionych instrumentów płynnościowych. Procedury te są regularnie testowane. CCP ustanawia również odpowiedni plan odnawiania mechanizmów finansowania przed upływem terminu, na jaki zostały uzgodnione.

Artykuł 34

Ryzyko koncentracji

1. CCP uważnie monitoruje i kontroluje koncentrację swojej ekspozycji na ryzyko utraty płynności, w tym swoich ekspozycji wobec podmiotów wymienionych w art. 32 ust. 4 oraz podmiotów z tej samej grupy.

2. Ramy zarządzania ryzykiem utraty płynności CCP przewidują stosowanie limitów ekspozycji i limitów koncentracji.

3. CCP określa procesy i procedury stosowane w przypadku przekroczenia limitów koncentracji.

ROZDZIAŁ IX

KASKADOWE POKRYWANIE STRAT W PRZYPADKU NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZANIA

(art. 45 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 35

Obliczanie kwoty środków własnych CCP do wykorzystania w sytuacji kaskadowego pokrywania strat w przypadku niewykonania zobowiązania

1. CCP utrzymuje – oraz wykazuje odrębnie w swoim bilansie – kwotę własnych zasobów celowych przeznaczonych do celu określonego w art. 45 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.

2. CCP oblicza minimalną kwotę, o której mowa w ust. 1, mnożąc kwotę minimalnego kapitału, uwzględniającego zysk niepodzielony i rezerwy, utrzymywanego zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 152/2013 (⁸) przez 25 %.

CCP dokonuje weryfikacji tej minimalnej kwoty co roku.

3. Jeżeli CCP ustanowił co najmniej dwa fundusze na wypadek niewykonania zobowiązania dla różnych klas instrumentów finansowych, które rozlicza, łączna kwota własnych zasobów celowych obliczona zgodnie z ust. 1 dzielona jest między każdy z tych funduszy proporcjonalnie do wielkości każdego z nich, a przypisane w ten sposób kwoty CCP wykazuje odrębnie w swoim bilansie i wykorzystuje w przypadkach niewykonania zobowiązania powstałych w danym segmencie rynku, którego dotyczy konkretny fundusz.

4. Do spełnienia wymogu określonego w ust. 1 wykorzystuje się wyłącznie kapitał, uwzględniający zysk niepodzielony i rezerwy, o którym mowa w art. 16 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.

Artykuł 36

Utrzymywanie kwoty środków własnych CCP do wykorzystania w sytuacji kaskadowego pokrywania strat w przypadku niewykonania zobowiązania

1. CCP niezwłocznie powiadamia właściwy organ, jeżeli kwota posiadanych własnych zasobów celowych spadnie poniżej poziomu wymaganego w art. 35, przekazując jednocześnie powody tego naruszenia oraz szczegółowy pisemny opis środków mających na celu uzupełnienie tej kwoty oraz harmonogram jej uzupełnienia.

2. Jeżeli przed przywróceniem przez CCP stanu własnych zasobów celowych do wymaganego poziomu nastąpi niewykonanie zobowiązania przez jednego członka rozliczającego lub większą liczbę członków, do celów art. 45 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 wykorzystuje się wyłącznie pozostałą kwotę przypisanych własnych zasobów celowych.

3. CCP przywraca stan własnych zasobów celowych do wymaganego poziomu najpóźniej w terminie jednego miesiąca od daty powiadomienia dokonanego zgodnie z ust. 1.

ROZDZIAŁ X

ZABEZPIECZENIE

(art. 46 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 37

Wymogi ogólne

CCP ustanawia i wdraża przejrzyste i przewidywalne procedury i politykę dotyczące dostępu do aktywów przyjętych jako zabezpieczenie i stałego monitorowania płynności tych aktywów oraz podejmuje w stosownych przypadkach działania naprawcze.

CCP dokonuje przeglądu swojej polityki i procedur w zakresie dopuszczalnych aktywów przynajmniej raz do roku. Przegląd taki przeprowadza się również każdorazowo w przypadku wystąpienia istotnej zmiany, która wpływa na poziom ekspozycji CCP na ryzyko.

Artykuł 38

Zabezpieczenie gotówkowe

Do celów art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 wysoce płynne zabezpieczenie w postaci środków pieniężnych musi być denominowane w jednej z następujących walut:

a) w walucie, co do której CCP potrafi wykazać właściwym organom, że jest w stanie należycie zarządzać ryzykiem;

b) w walucie, w której CCP rozlicza transakcje, do wysokości zabezpieczenia wymaganego do pokrycia ekspozycji CCP w tej walucie.

Artykuł 39

Instrumenty finansowe

Do celów art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 za wysoce płynne zabezpieczenie uznaje się instrumenty finansowe, gwarancje bankowe i złoto, które spełniają warunki określone w załączniku I.

Do dnia 7 września 2024 r. do celów art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 gwarancje publiczne spełniające warunki określone w załączniku I uznaje się za wysoce płynne zabezpieczenie. [2]

Artykuł 40

Wycena zabezpieczenia

1. Do celów wyceny wysoce płynnego zabezpieczenia zdefiniowanego w art. 37 CCP ustanawia i wdraża politykę i procedury służące monitorowaniu w czasie niemal rzeczywistym jakości kredytowej, płynności rynkowej i zmienności cen każdego składnika aktywów przyjętego jako zabezpieczenie. CCP monitoruje regularnie, przy czym nie rzadziej niż raz do roku, adekwatność swoich procedur i polityki wyceny. Przegląd taki przeprowadza się również każdorazowo w przypadku wystąpienia istotnej zmiany, która wpływa na poziom ekspozycji CCP na ryzyko.

2. CCP wycenia swoje zabezpieczenia według wartości rynkowej w czasie niemal rzeczywistym, a w przypadku gdy jest to niemożliwe, CCP musi być w stanie wykazać właściwym organom, że potrafi zarządzać związanym z tym ryzykiem.

Artykuł 41

Redukcja wartości

1. CCP ustanawia i wdraża politykę i procedury mające na celu wyznaczanie ostrożnego wskaźnika redukcji wartości zabezpieczenia.

2. Wskaźnik redukcji wartości musi uwzględniać fakt, że może istnieć konieczność upłynnienia zabezpieczenia w skrajnych warunkach rynkowych, a także czas wymagany do jego upłynnienia. CCP wykazuje właściwemu organowi, że wskaźniki redukcji wartości są obliczane w sposób ostrożny, tak aby możliwie jak najbardziej ograniczyć efekty procykliczności. Dla każdego składnika aktywów stanowiącego zabezpieczenie wskaźnik redukcji wartości ustala się z uwzględnieniem istotnych kryteriów, w tym:

a) rodzaju składnika aktywów i poziomu ryzyka kredytowego związanego z instrumentem finansowym, stwierdzonego na podstawie wewnętrznej oceny przeprowadzonej przez CCP. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez instytucję kredytową siedziby w danym państwie;

b) terminu zapadalności składnika aktywów;

c) historycznej i hipotetycznej przyszłej zmienności cen danego składnika aktywów w skrajnych warunkach rynkowych;

d) płynności rynku bazowego, w tym różnic pomiędzy ceną kupna a ceną sprzedaży;

e) ewentualnego ryzyka walutowego;

f) ryzyka korelacji.

3. CCP regularnie monitoruje adekwatność wskaźników redukcji wartości. CCP dokonuje przeglądu polityki i procedur redukcji wartości przynajmniej raz do roku oraz każdorazowo w przypadku wystąpienia istotnej zmiany, która wpływa na ekspozycję CCP na ryzyko, przy czym jednak CCP powinien unikać, o ile możliwe, destabilizujących lub dużych zmian wskaźników redukcji wartości, które mogłyby generować procykliczność. Polityka i procedury redukcji wartości podlegają niezależnej walidacji przynajmniej raz do roku.

Artykuł 42

Limity koncentracji

1. CCP ustanawia i wdraża politykę i procedury zapewniające odpowiednią dywersyfikację zabezpieczeń, aby umożliwić ich upłynnienie w trakcie określonego okresu utrzymywania bez wywierania znacznego wpływu na rynek. W tej polityce i tych procedurach określa się środki służące ograniczaniu ryzyka, które stosuje się w przypadku przekroczenia limitów koncentracji określonych w ust. 2.

2. CCP wyznacza limity koncentracji na poziomie:

a) poszczególnych emitentów;

b) kategorii emitenta;

c) kategorii aktywów;

d) każdego członka rozliczającego;

e) wszystkich członków rozliczających.

3. Limity koncentracji wyznacza się w sposób ostrożny, z uwzględnieniem wszystkich istotnych kryteriów, w tym:

a) instrumentów finansowych emitowanych przez emitentów należących do tej samej kategorii pod względem sektora gospodarki, rodzaju działalności i regionu geograficznego;

b) poziomu ryzyka kredytowego, którego źródłem jest dany instrument finansowy lub dany emitent, określonego w oparciu o ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez instytucję kredytową siedziby w danym państwie;

c) płynności i zmienności cen danych instrumentów finansowych.

4. CCP zapewnia, aby nie więcej niż 10 % jego zabezpieczenia było gwarantowane przez pojedynczą instytucję kredytową lub równorzędną instytucję finansową z państwa trzeciego lub przez podmiot, który należy do tej samej grupy co instytucja kredytowa lub instytucja finansowa z państwa trzeciego. Jeżeli wartość zabezpieczenia otrzymanego przez CCP w postaci gwarancji banków komercyjnych stanowi ponad 50 % łącznej wartości zabezpieczenia, limit ten może zostać zwiększony do 25 %.

5. Przy obliczaniu limitów przewidzianych w ust. 2 CCP uwzględnia całkowitą ekspozycję CCP wobec emitenta, w tym łączną kwotę linii kredytowych, certyfikatów depozytowych, lokat terminowych, rachunków oszczędnościowych, rachunków depozytowych, rachunków bieżących, instrumentów rynku pieniężnego oraz umów z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu wykorzystywanych przez CCP. Limitów tych nie stosuje się do utrzymywanego przez CCP zabezpieczenia w części, w jakiej jego wartość przekracza minimalną wymaganą kwotę depozytów zabezpieczających, funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania lub innych środków finansowych.

6. Przy wyznaczaniu limitu koncentracji ekspozycji CCP z tytułu pojedynczego emitenta CCP agreguje i traktuje jako pojedyncze ryzyko swoją ekspozycję z tytułu wszystkich instrumentów finansowych wyemitowanych przez danego emitenta lub podmiot z tej samej grupy lub też wyraźnie gwarantowanych przez emitenta lub podmiot z tej samej grupy oraz z tytułu instrumentów finansowych wyemitowanych przez przedsiębiorstwa, których wyłącznym celem jest funkcjonowanie jako właściciel środków produkcji niezbędnych dla działalności emitenta.

7. CCP regularnie monitoruje adekwatność swojej polityki i swoich procedur w zakresie limitów koncentracji. CCP dokonuje przeglądu swojej polityki i swoich procedur w zakresie limitów koncentracji przynajmniej raz do roku oraz każdorazowo w przypadku wystąpienia istotnej zmiany, która wpływa na ekspozycję CCP na ryzyko.

8. CCP informuje właściwy organ oraz członków rozliczających o obowiązujących limitach koncentracji oraz o wszelkich zmianach tych limitów.

9. W przypadku istotnego przekroczenia limitu koncentracji określonego w polityce i procedurach CCP, CCP niezwłocznie informuje właściwy organ o tym fakcie. CCP usuwa to naruszenie w możliwie najkrótszym terminie.

ROZDZIAŁ XI

POLITYKA INWESTYCYJNA

(art. 47 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

Artykuł 43

Wysoce płynne instrumenty finansowe

Do celów art. 47 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 za wysoce płynne instrumenty o minimalnym ryzyku kredytowym i ryzyku rynkowym można uznać instrumenty dłużne, jeżeli są instrumentami dłużnymi, które spełniają każdy z warunków określonych w załączniku II.

Artykuł 44

Zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa uzgodnienia w zakresie deponowania instrumentów finansowych

1. Jeżeli CCP nie może zdeponować instrumentów finansowych, o których mowa w art. 45, lub instrumentów finansowych wniesionych jako depozyty zabezpieczające lub składki na fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania lub wkład na poczet innych środków finansowych – zarówno w drodze przeniesienia prawa własności, jak i ustanowienia zabezpieczenia – u operatora systemu rozrachunku papierów wartościowych, który zapewnia pełną ochronę tych instrumentów, te instrumenty finansowe deponuje się w którejkolwiek z poniższych instytucji:

a) banku centralnym, który zapewnia pełną ochronę tych instrumentów oraz umożliwia CCP, w razie potrzeby, szybki dostęp do nich;

b) posiadającej zezwolenie instytucji kredytowej w rozumieniu dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁹), która zapewnia pełne wyodrębnienie i ochronę tych instrumentów, umożliwia CCP, w razie potrzeby, szybki dostęp do nich oraz charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym stwierdzonym w oparciu o ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP, co CCP jest w stanie wykazać. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez instytucję kredytową siedziby w danym państwie;

c) instytucji kredytowej z państwa trzeciego, która podlega normom ostrożnościowym uznanym przez właściwe organy za przynajmniej tak samo rygorystyczne jak normy określone w dyrektywie 2006/48/WE i przestrzega tych norm oraz która stosuje rzetelne praktyki rachunkowe, posiada solidne procedury w zakresie przechowywania oraz mechanizmy kontroli wewnętrznej i która zapewnia pełne wyodrębnienie i ochronę tych instrumentów, umożliwia CCP, w razie potrzeby, szybki dostęp do nich oraz charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym stwierdzonym w oparciu o ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP, co CCP jest w stanie wykazać. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez instytucję kredytową siedziby w danym państwie.

2. Jeżeli instrumenty finansowe deponowane są zgodnie z ust. 1 lit. b) lub c), muszą być przechowywane na mocy uzgodnień, które chronią CCP przed poniesieniem jakichkolwiek strat w przypadku niewykonania zobowiązania przez posiadającą zezwolenie instytucję finansową lub w przypadku jej niewypłacalności.

3. Zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa uzgodnienia dotyczące deponowania instrumentów finansowych wniesionych jako depozyty zabezpieczające lub składki na fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania lub wkład na poczet innych środków finansowych dopuszczają ponowne wykorzystanie tych instrumentów finansowych przez CCP wyłącznie w przypadku, gdy spełnione są warunki określone w art. 39 ust. 8 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 oraz gdy celem ich ponownego wykorzystania jest dokonanie płatności, zarządzanie przypadkiem niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego lub wykonanie uzgodnienia interoperacyjnego.

Artykuł 45

Zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa uzgodnienia w zakresie deponowania środków pieniężnych

1. Do celów art. 47 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, w przypadku deponowania środków pieniężnych w instytucji innej niż bank centralny depozyty tego rodzaju muszą spełniać każdy z poniższych warunków:

a) depozyt jest denominowany w jednej z następujących walut:

(i) w walucie generującej ryzyko, którym CCP jest w stanie zarządzać, co jest w stanie z dużą pewnością wykazać;

(ii) w walucie, w której CCP rozlicza transakcje, do wysokości zabezpieczenia otrzymanego w tej walucie;

b) depozyt składany jest w jednej z poniższych instytucji:

(i) posiadającej zezwolenie instytucji kredytowej w rozumieniu dyrektywy 2006/48/WE, która charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym stwierdzonym w oparciu o ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP, co CCP jest w stanie wykazać. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez instytucję kredytową siedziby w danym państwie;

(ii) instytucji kredytowej z państwa trzeciego, która podlega normom ostrożnościowym uznanym przez właściwe organy za przynajmniej tak samo rygorystyczne, jak normy określone w dyrektywie 2006/48/WE, i przestrzega tych norm oraz która stosuje rzetelne praktyki rachunkowe, posiada solidne procedury w zakresie przechowywania oraz mechanizmy kontroli wewnętrznej i która charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym stwierdzonym w oparciu o ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP, co CCP jest w stanie wykazać. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez instytucję kredytową siedziby w danym państwie.

2. Jeżeli środki pieniężne utrzymywane są na lokacie overnight zgodnie z ust. 1, co najmniej 95 % tych środków pieniężnych, liczonych w średnim okresie wynoszącym jeden miesiąc kalendarzowy, deponowanych jest na mocy uzgodnień, które zapewniają zabezpieczenie tych środków pieniężnych wysoce płynnymi instrumentami finansowymi spełniającymi wymagania określone w art. 45, z wyjątkiem wymagania określonego w ust. 1 lit. c) tego artykułu.

Artykuł 45

Limity koncentracji

1. CCP ustanawia i wdraża politykę i procedury zapewniające odpowiednią dywersyfikację instrumentów finansowych, w które zainwestowane są jego środki finansowe.

2. CCP wyznacza limity koncentracji oraz monitoruje koncentracje swoich środków finansowych na poziomie:

a) poszczególnych instrumentów finansowych;

b) kategorii instrumentów finansowych;

c) poszczególnych emitentów;

d) kategorii emitentów;

e) kontrahentów, z którymi dokonano uzgodnień przewidzianych w art. 44 ust. 1 lit. b) i c) lub w art. 45 ust. 2.

3. Uwzględniając kategorie emitentów, CCP bierze pod uwagę następujące czynniki:

a) rozkład geograficzny;

b) współzależność i wielorakie równoległe relacje, jakie dany podmiot może mieć z CCP;

c) poziom ryzyka kredytowego;

d) ekspozycje CCP wobec emitenta z tytułu produktów rozliczanych przez CCP.

4. W tej polityce i tych procedurach określa się środki służące ograniczaniu ryzyka, które stosuje się w przypadku przekroczenia limitów koncentracji.

5. Wyznaczając limity koncentracji ekspozycji CCP wobec pojedynczego emitenta lub depozytariusza, CCP agreguje i traktuje jako pojedyncze ryzyko ekspozycję z tytułu wszystkich instrumentów finansowych wyemitowanych lub wyraźnie gwarantowanych przez danego emitenta oraz wszystkich środków finansowych zdeponowanych u danego depozytariusza.

6. CCP regularnie monitoruje adekwatność swojej polityki i swoich procedur w zakresie limitów koncentracji. CCP dokonuje ponadto przeglądu swojej polityki i swoich procedur w zakresie limitów koncentracji przynajmniej raz do roku oraz każdorazowo w przypadku wystąpienia istotnej zmiany, która wpływa na ekspozycję CCP na ryzyko.

7. W przypadku przekroczenia limitu koncentracji określonego w polityce i procedurach CCP, CCP niezwłocznie informuje właściwy organ o tym fakcie. CCP usuwa to naruszenie w możliwie najkrótszym terminie.

Artykuł 46

Zabezpieczenie niegotówkowe

W przypadku otrzymania zabezpieczenia w postaci instrumentów finansowych zgodnie z przepisami rozdziału X stosuje się wyłącznie art. 44 i 45.

ROZDZIAŁ XII

PRZEGLĄD MODELI, PRZEPROWADZENIE TESTÓW WARUNKÓW SKRAJNYCH I WERYFIKACJA HISTORYCZNA

(art. 49 rozporządzenia (UE) nr 648/2012)

SEKCJA 1

Modele i programy

Artykuł 47

Walidacja modeli

1. CCP przeprowadza kompleksową walidację swoich modeli, metodyki opracowywania tych modeli oraz ram zarządzania ryzykiem utraty płynności stosowanych do kwantyfikacji i agregacji swojego ryzyka oraz zarządzania nim. Wszelkie istotne zmiany lub korekty modeli CCP, metodyk opracowywania tych modeli oraz ram zarządzania ryzykiem utraty płynności podlegają odpowiedniemu zarządzaniu, w tym poprzez zasięganie porad komisji ds. ryzyka, oraz walidacji przez wykwalifikowany i niezależny podmiot przed ich zastosowaniem.

2. Funkcjonujący w CCP proces walidacji jest udokumentowany i określa przynajmniej politykę stosowaną przy przeprowadzaniu testów metodyki CCP w zakresie obliczania depozytu zabezpieczającego, funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania i innych środków finansowych oraz zasad obliczania wysokości płynnych środków finansowych. Wszelkie istotne zmiany lub korekty tej polityki podlegają odpowiedniemu zarządzaniu, w tym poprzez zasięganie porad komisji ds. ryzyka, oraz walidacji przez wykwalifikowany i niezależny podmiot przed ich zastosowaniem.

3. Kompleksowa walidacja obejmuje przynajmniej:

a) ocenę koncepcyjnej prawidłowości modeli i ram, w tym dowodów dokumentujących opracowanie danego modelu;

b) przegląd procedur bieżącego monitorowania, w tym weryfikację procesów i analizy porównawczej;

c) przegląd parametrów i założeń przyjętych na potrzeby opracowania modeli, ich metodyk i ram;

d) przegląd adekwatności i odpowiedniości modeli, metodyk ich opracowywania i ram przyjętych w odniesieniu do kategorii instrumentów, których dotyczą;

e) przegląd odpowiedniości scenariuszy testów warunków skrajnych zgodnie z rozdziałem VII i art. 52;

f) analizę wyników testów.

4. CCP ustanawia kryteria, w oparciu o które ocenia możliwość przeprowadzenia skutecznej walidacji swoich modeli, metodyk opracowywania tych modeli oraz ram zarządzania ryzykiem utraty płynności. Kryteria te uwzględniają pozytywne wyniki testów.

5. Jeżeli dane na temat cen nie są łatwo dostępne lub nie są wiarygodne, CCP podejmuje środki w związku z tymi ograniczeniami w wycenie i, jako minimum, przyjmuje ostrożne założenia oparte na obserwacjach skorelowanych lub powiązanych rynków i bieżących zachowań rynku.

6. Jeżeli dane na temat cen nie są łatwo dostępne lub nie są wiarygodne, systemy i modele wyceny wykorzystywane w tym celu podlegają odpowiedniemu zarządzaniu, w tym poprzez zasięganie porad komisji ds. ryzyka, oraz walidacji i testom. CCP zapewnia walidację swoich modeli wyceny przy założeniu różnorodnych scenariuszy rynkowych przez wykwalifikowany i niezależny podmiot, tak aby jego modele prawidłowo generowały odpowiednie ceny oraz, w stosownych przypadkach, dostosowuje swoje wyliczenia wstępnych depozytów zabezpieczających, aby uwzględnić wszelkie stwierdzone ryzyko związane z modelem.

7. CCP regularnie przeprowadza ocenę teoretycznych i empirycznych właściwości swojego modelu obliczania depozytu zabezpieczającego dla wszystkich instrumentów finansowych, które rozlicza.

Artykuł 48

Programy testów

1. CCP posiada politykę i procedury szczegółowo określające programy testów warunków skrajnych i weryfikacji historycznej, które realizuje w celu oceny odpowiedniości, dokładności, wiarygodności i odporności modeli i metodyk opracowywania tych modeli stosowanych do obliczania skali swoich mechanizmów kontroli ryzyka, w tym wysokości depozytu zabezpieczającego, składek na fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania oraz innych środków finansowych w szerokim spektrum warunków rynkowych.

2. Polityka i procedury CCP określają również szczegółowo program testów warunków skrajnych, który CCP realizuje w celu oceny odpowiedniości, dokładności, wiarygodności i odporności ram zarządzania ryzykiem utraty płynności.

3. Polityka i procedury w tym obszarze uwzględniają co najmniej metody wyboru i opracowywania odpowiednich testów, w tym wyboru portfeli i danych rynkowych, regularność testów, szczególną charakterystykę ryzyka rozliczanych instrumentów finansowych, analizę wyników testów i odchyleń od oczekiwanych wyników testów oraz konieczne stosowne środki naprawcze.

4. Przy przeprowadzaniu wszystkich testów CCP uwzględnia wszelkie pozycje klientów.

SEKCJA 2

Weryfikacja historyczna

Artykuł 49

Procedura przeprowadzania weryfikacji historycznej

1. CCP ocenia swoje pokrycie depozytu zabezpieczającego, porównując ex post zaobserwowane wyniki z oczekiwanymi wynikami pochodzącymi z zastosowania modeli obliczania depozytu zabezpieczającego. Tę analizę historyczną przeprowadza się codziennie celem oceny, czy wystąpiły jakiekolwiek odchylenia od oczekiwanego wyniku testu w zakresie poziomu pokrycia depozytu zabezpieczającego. Poziom pokrycia ocenia się w odniesieniu do bieżących pozycji z tytułu instrumentów finansowych i członków rozliczających, przy czym uwzględnia on możliwe skutki ustalania wysokości depozytu zabezpieczającego na poziomie portfela oraz, w stosownych przypadkach, możliwy wpływ interoperacyjnych CCP.

2. W swoim programie weryfikacji historycznej CCP uwzględnia odpowiednie historyczne horyzonty czasowe, aby zapewnić wystarczająco długi okres przebiegu obserwacji, pozwalający zminimalizować ewentualny niekorzystny wpływ na istotność statystyczną.

3. W swoim programie weryfikacji historycznej CCP uwzględnia przynajmniej jasno określone testy statystyczne i kryteria skuteczności zdefiniowane przez CCP na potrzeby oceny wyników weryfikacji historycznej.

4. CCP okresowo przekazuje komisji ds. ryzyka wyniki weryfikacji historycznej i ich analizę w formie nienaruszającej poufności w celu zasięgnięcia jego porady przy przeglądzie swojego modelu obliczania depozytu zabezpieczającego.

5. Wyniki weryfikacji historycznej i ich analizę udostępnia się wszystkim członkom rozliczającym, a także klientom, o ile są znani CCP. Wyniki weryfikacji historycznej i ich analizę udostępniają wszystkim pozostałym klientom, na ich żądanie, odpowiedni członkowie rozliczający. Informacje te udostępniane są w zbiorczej postaci, która nie narusza poufności, a dostęp do szczegółowych wyników weryfikacji historycznej i ich analizy przysługuje członkom rozliczającym i klientom wyłącznie w odniesieniu do ich własnych portfeli.

6. CCP określa procedury precyzujące działania, które może podjąć w świetle wyników weryfikacji historycznej.

SEKCJA 3

Testy i analiza wrażliwości

Artykuł 50

Procedura przeprowadzania testów i analizy wrażliwości

1. CCP przeprowadza testy i analizę wrażliwości celem oceny poziomu pokrycia depozytu zabezpieczającego wynikającego z modelu w różnorodnych warunkach rynkowych, z wykorzystaniem danych historycznych dotyczących skrajnych warunków rynkowych, które faktycznie wystąpiły, oraz hipotetycznych danych dotyczących skrajnych warunków rynkowych, które się nie zmaterializowały.

2. CCP stosuje szeroką gamę parametrów i założeń, aby uwzględnić cały wachlarz historycznych i hipotetycznych warunków, w tym okresy o największej zmienności, których doświadczyły obsługiwane przez CCP rynki oraz skrajne zmiany korelacji cen kontraktów rozliczanych przez CCP, aby zrozumieć wpływ, jaki na poziom pokrycia depozytu zabezpieczającego mogą mieć maksymalnie skrajne warunki rynkowe oraz zmiany istotnych parametrów modelu.

3. Analizę wrażliwości przeprowadza się w stosunku do pewnej liczby rzeczywistych i reprezentatywnych portfeli członków rozliczających. Te reprezentatywne portfele wybiera się na podstawie stopnia ich wrażliwości na istotne czynniki ryzyka oraz korelacje, na jakie narażony jest CCP. Takie testy i analiza wrażliwości mają na celu zbadanie kluczowych parametrów i założeń modelu obliczania wstępnego depozytu zabezpieczającego w pewnej liczbie przedziałów ufności, aby stwierdzić poziom wrażliwości systemu na błędy w kalibracji tych parametrów i założeń. Należycie uwzględnia się strukturę ram czasowych czynników ryzyka oraz założoną korelację między czynnikami ryzyka.

4. CCP dokonuje oszacowania potencjalnych strat na pozycjach członków rozliczających.

5. W stosownych przypadkach CCP bierze pod uwagę parametry charakterystyczne dla sytuacji niewykonania zobowiązania jednocześnie przez kilku członków rozliczających, którzy emitują instrumenty finansowe rozliczane przez CCP lub instrumenty bazowe stanowiące podstawę instrumentów pochodnych rozliczanych przez CCP. W stosownych przypadkach uwzględnia się również skutki niewykonania zobowiązania przez klienta, który emituje instrumenty finansowe rozliczane przez CCP lub instrumenty bazowe stanowiące podstawę instrumentów pochodnych rozliczanych przez CCP.

6. CCP okresowo przekazuje komisji ds. ryzyka wyniki testów wrażliwości i analizę wrażliwości w formie nienaruszającej poufności w celu zasięgnięcia jego porady przy przeglądzie swojego modelu obliczania depozytu zabezpieczającego.

7. CCP określa procedury precyzujące działania, które może podjąć w świetle wyników analizy testów wrażliwości.

SEKCJA 4

Testy warunków skrajnych

Artykuł 51

Procedura przeprowadzania testów warunków skrajnych

1. W ramach swoich testów warunków skrajnych CCP bada modele stosowane do szacowania ekspozycji na ryzyko przy zastosowaniu skrajnych parametrów, założeń i scenariuszy, aby upewnić się, że jego środki finansowe są wystarczające do pokrycia tych ekspozycji w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych.

2. Program testów warunków skrajnych CCP przewiduje konieczność regularnego wykonywania przez CCP szeregu testów warunków skrajnych, które uwzględniają całą gamę produktów CCP oraz wszystkie elementy jego modeli oraz metodyk ich opracowywania oraz jego ramy zarządzania ryzykiem utraty płynności.

3. Program testów warunków skrajnych CCP stanowi, że testy warunków skrajnych przeprowadzane są – stosując zdefiniowane scenariusze testów warunków skrajnych – w odniesieniu do zarówno historycznych, jak i hipotetycznych skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych zgodnie z rozdziałem VII. Historyczne warunki, które mają być wykorzystane, podlegają, w stosownych przypadkach, weryfikacji i dostosowaniu. CCP bierze również pod uwagę inne formy stosownych scenariuszy testów warunków skrajnych, w tym m.in. niewydolność techniczną lub niewypłacalność swoich banków rozrachunkowych, agentów nostro, banków powierniczych, dostawców płynności lub interoperacyjnych CCP.

4. CCP posiada zdolność szybkiego dostosowania swoich testów warunków skrajnych, tak aby uwzględnić nowe lub pojawiające się rodzaje ryzyka.

5. CCP bierze pod uwagę potencjalne straty wynikające z niewykonania zobowiązania przez klienta, o ile jest on znany, który dokonuje rozliczeń za pośrednictwem wielu członków rozliczających.

6. CCP okresowo przekazuje komisji ds. ryzyka wyniki testów warunków skrajnych i ich analizę w formie nienaruszającej poufności w celu zasięgnięcia jego porady przy przeglądzie swoich modeli, metodyk ich opracowywania i ram zarządzania ryzykiem utraty płynności.

7. Wyniki testów warunków skrajnych i ich analizę udostępnia się wszystkim członkom rozliczającym, a także klientom, o ile są znani CCP. Wyniki weryfikacji historycznej i ich analizę udostępniają wszystkim pozostałym klientom, na ich żądanie, odpowiedni członkowie rozliczający. Informacje te udostępniane są w zbiorczej postaci, która nie narusza poufności, a dostęp do szczegółowych wyników testów warunków skrajnych i ich analizy przysługuje członkom rozliczającym i klientom wyłącznie w odniesieniu do ich własnych portfeli.

8. CCP określa procedury precyzujące działania, które może podjąć w świetle wyników testów warunków skrajnych.

Artykuł 52

Czynniki ryzyka badane w testach warunków skrajnych

1. CCP identyfikuje istotne czynniki ryzyka charakterystyczne dla rozliczanych przez siebie kontraktów, które mogą mieć wpływ na jego straty, oraz dysponuje odpowiednią metodą pomiaru tych czynników ryzyka. Przeprowadzane przez CCP testy warunków skrajnych uwzględniają, stosownie do przypadku, co najmniej czynniki ryzyka określone dla poniższych rodzajów instrumentów finansowych:

a) kontrakty powiązane ze stopą procentową: czynniki ryzyka związane ze stopami procentowymi w każdej walucie, w której CCP rozlicza instrumenty finansowe. Modelowanie krzywej rentowności przebiega w podziale na różne segmenty terminów zapadalności w celu ujęcia wahań zmienności stóp wzdłuż krzywej rentowności. Liczba odpowiadających im czynników ryzyka zależy od złożoności kontraktów na stopę procentową rozliczanych przez CCP. Ryzyko bazowe wynikające z niedoskonale skorelowanych zmian stóp procentowych instrumentów skarbowych i stóp procentowych innych instrumentów o stałym oprocentowaniu uwzględnia się osobno;

b) kontrakty powiązane z kursem walutowym: czynniki ryzyka związane z każdą walutą obcą, w której CCP rozlicza instrumenty finansowe, oraz z kursem wymiany między walutą, w której dokonywane jest wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego, a walutą, w której CCP rozlicza instrumenty finansowe;

c) kontrakty powiązane z akcjami: czynniki ryzyka związane ze zmiennością cen akcji poszczególnych emisji na każdym z rynków rozliczanych przez CCP oraz ze zmiennością różnych sektorów całego rynku akcji. Złożoność i charakter techniki modelowania dla danego rynku uzależnione są od ekspozycji CCP wobec całego rynku oraz od jego koncentracji wobec akcji poszczególnych emisji na tym rynku;

d) kontrakty towarowe: czynniki ryzyka uwzględniające różne kategorie i podkategorie kontraktów towarowych i związanych z nimi instrumentów pochodnych rozliczanych przez CCP, w tym, w stosownych przypadkach, zróżnicowanie premii z tytułu fizycznego posiadania między pozycjami w instrumentach pochodnych na dany towar a pozycjami kasowymi w danym towarze;

e) kontrakty powiązane z kredytami: czynniki ryzyka uwzględniające ryzyko niespodziewanego niewykonania zobowiązania, w tym łączne ryzyko wynikające z niewykonania zobowiązania przez wiele podmiotów, ryzyko bazowe oraz zmienność stopy odzysku.

2. W kontekście swoich testów warunków skrajnych CCP odpowiednio uwzględnia również przynajmniej następujące aspekty:

a) korelacje, w tym między stwierdzonymi czynnikami ryzyka oraz między podobnymi kontraktami rozliczanymi przez CCP;

b) czynniki odpowiadające implikowanej i historycznej zmienności rozliczanego kontraktu;

c) szczególną charakterystykę wszelkich nowych kontraktów, które CCP ma rozliczać;

d) ryzyko koncentracji, w tym wobec członka rozliczającego i podmiotów należących do tej samej grupy co członkowie rozliczający;

e) współzależności i wielorakie równoległe relacje;

f) stosowne ryzyko, w tym ryzyko walutowe;

g) wyznaczone limity ekspozycji;

h) ryzyko korelacji.

Artykuł 53

Testy łącznej kwoty środków finansowych w warunkach skrajnych

1. Realizowany przez CCP program testów warunków skrajnych zapewnia odpowiednią łączną wysokość depozytu zabezpieczającego, składek na fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania oraz innych środków finansowych, tak aby pokrywała ona zobowiązania wynikające z niewykonania zobowiązania przez co najmniej dwóch członków rozliczających, wobec których CCP posiada największe ekspozycje w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych. W ramach programu testów warunków skrajnych bada się również potencjalne straty wynikające z niewykonania zobowiązania przez podmioty należące do tej samej grupy co dwóch członków rozliczających, wobec których CCP posiada największe ekspozycje w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych.

2. Program testów warunków skrajnych CCP zapewnia odpowiednią wysokość jego depozytów zabezpieczających oraz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, tak aby pokrywały one przynajmniej zobowiązania powstałe w wyniku niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego, wobec którego CCP posiada największe ekspozycje, lub przez drugiego i trzeciego największego członka rozliczającego, jeżeli suma ekspozycji wobec nich jest większa, zgodnie z art. 42 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.

3. CCP przeprowadza dokładną analizę potencjalnych strat, które mógłby ponieść, oraz szacuje potencjalne straty na pozycjach członków rozliczających, w tym ryzyko, że likwidacja tych pozycji mogłaby wywrzeć wpływ na rynek oraz poziom pokrycia depozytu zabezpieczającego CCP.

4. W swoich testach warunków skrajnych CCP uwzględnia, w stosownych przypadkach, skutki niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego, który emituje instrumenty finansowe rozliczane przez CCP lub instrumenty bazowe stanowiące podstawę instrumentów pochodnych rozliczanych przez CCP. W stosownych przypadkach uwzględnia się również skutki niewykonania zobowiązania przez klienta, który emituje instrumenty finansowe rozliczane przez CCP lub instrumenty bazowe stanowiące podstawę instrumentów pochodnych rozliczanych przez CCP.

5. Przeprowadzane przez CCP testy warunków skrajnych uwzględniają okres likwidacji przewidziany w art. 26.

Artykuł 54

Testy płynnych środków finansowych w warunkach skrajnych

1. Realizowany przez CCP program testów warunków skrajnych, którym poddawane są jego płynne środki finansowe, zapewnia dostępność tych środków w odpowiedniej wysokości zgodnie z wymogami określonymi w rozdziale VIII.

2. CCP posiada jasne i przejrzyste zasady i procedury regulujące uzupełnianie niewystarczającego poziomu płynnych środków finansowych stwierdzonego w wyniku przeprowadzenia testów warunków skrajnych, aby zapewnić możliwość regulowania zobowiązań płatniczych.

CCP posiada również jasne procedury wykorzystywania wyników i analizy testów warunków skrajnych na potrzeby oceniania i korygowania adekwatności swoich ram zarządzania ryzykiem utraty płynności oraz swoich dostawców płynności.

3. Scenariusze testów warunków skrajnych stosowane na potrzeby testowania płynnych środków finansowych w warunkach skrajnych uwzględniają strukturę i sposób funkcjonowania CCP i obejmują wszystkie podmioty, które mogą wystawiać CCP na istotne ryzyko utraty płynności. W tych testach warunków skrajnych uwzględnia się również wszelkie silne powiązania oraz podobne ekspozycje między członkami rozliczającymi CCP, w tym między innymi podmiotami, które należą do tej samej grupy, oraz ocenia się prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania przez wielu członków rozliczających oraz efekt domina wśród członków rozliczających, który takie przypadki niewykonania zobowiązania mogłyby wywołać.

SEKCJA 5

Pokrycie i korzystanie z wyników testów

Artykuł 55

Utrzymywanie odpowiedniego pokrycia

1. CCP ustanawia i utrzymuje procedury pozwalające identyfikować zmiany warunków rynkowych, w tym nasilanie się zmienności lub spadki płynności instrumentów finansowych, które rozlicza, aby umożliwić szybkie dostosowanie mechanizmu obliczania swoich wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego celem należytego uwzględnienia nowych warunków rynkowych.

2. CCP przeprowadza testy swoich redukcji wartości zabezpieczeń w celu zapewnienia możliwości upłynnienia zabezpieczenia przynajmniej według jego zredukowanej wartości w zaobserwowanych i skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych.

3. Jeżeli CCP pobiera depozyty zabezpieczające na poziomie portfela, a nie na poziomie produktu, CCP stale weryfikuje i bada kompensowanie między produktami. CCP dokonuje takiego kompensowania w oparciu o ostrożną i ekonomicznie uzasadnioną metodykę, która odzwierciedla poziom zależności cen między poszczególnymi produktami. CCP bada w szczególności zachowanie się korelacji w okresach faktycznych i hipotetycznych niekorzystnych warunków rynkowych.

Artykuł 56

Przegląd modeli z wykorzystaniem wyników testów

1. CCP posiada jasne procedury służące ustalaniu wysokości dodatkowego depozytu zabezpieczającego, który CCP może musieć pobrać, w tym w ujęciu śróddziennym, oraz rekalibracji swojego modelu obliczania depozytu zabezpieczającego, w przypadku gdy weryfikacja historyczna wskazuje, że model ten nie zachował się zgodnie z oczekiwaniami i w konsekwencji nie wskazał odpowiedniej wysokości wstępnego depozytu zabezpieczającego koniecznego do osiągnięcia zamierzonego poziomu ufności. Jeżeli CCP stwierdzi, że konieczne jest wezwanie do wniesienia dodatkowego depozytu zabezpieczającego, dokonuje tego przed kolejnym wezwaniem do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego.

2. CCP ocenia źródło odchyleń od oczekiwanego wyniku testu wykazanych przez swoją weryfikację historyczną. W zależności od źródła odchyleń CCP ustala, czy konieczna jest istotna zmiana modelu obliczania depozytu zabezpieczającego lub modeli, które zapewniają dane wejściowe do tego modelu, oraz czy konieczna jest rekalibracja dotychczasowych parametrów

3. CCP ocenia źródła odchyleń od oczekiwanego wyniku testu wykazanych przez swoje testy warunków skrajnych. W zależności od źródeł odchyleń CCP ustala, czy konieczna jest istotna zmiana jego modeli, metodyk ich opracowywania lub jego ram zarządzania ryzykiem utraty płynności, czy też konieczna jest rekalibracja dotychczasowych parametrów lub założeń.

4. Jeżeli wyniki testów wskazują na niewystarczające pokrycie depozytu zabezpieczającego, funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania lub innych środków finansowych, CCP zwiększa ogólne pokrycie swoich środków finansowych do akceptowalnego poziomu przed kolejnym wezwaniem do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego. Jeżeli wyniki testów wskazują na niewystarczający poziom płynnych środków finansowych, CCP zwiększa stan swoich płynnych środków finansowych do akceptowalnego poziomu możliwie jak najszybciej.

5. Prowadząc przegląd swoich modeli, metodyk ich opracowywania oraz ram zarządzania ryzykiem utraty płynności, CCP monitoruje częstotliwość występowania odchyleń od oczekiwanego wyniku testu celem wykrycia i rozwiązania problemów w należyty sposób i bez zbędnej zwłoki.

SEKCJA 6

Odwrotne testy warunków skrajnych

Artykuł 57

Odwrotne testy warunków skrajnych

1. CCP przeprowadza odwrotne testy warunków skrajnych, które mają na celu stwierdzenie, w jakich warunkach rynkowych łączna wysokość jego depozytu zabezpieczającego, funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania oraz innych środków finansowych może nie zapewniać wystarczającego pokrycia ekspozycji kredytowych oraz w jakich warunkach stan jego płynnych środków finansowych może być niewystarczający. Przeprowadzając te testy, CCP modeluje skrajne warunki rynkowe, które wykraczają poza warunki, które uznaje się za prawdopodobne warunki rynkowe, aby umożliwić określenie limitów swoich modeli, ram zarządzania ryzykiem utraty płynności, środków finansowych oraz płynnych środków finansowych.

2. CCP opracowuje odwrotne testy warunków skrajnych dostosowane do szczególnych rodzajów ryzyka charakterystycznych dla rynków i kontraktów, dla których świadczy usługi rozliczania.

3. CCP wykorzystuje warunki ustalone na podstawie ust. 1 oraz wyniki i analizę swoich odwrotnych testów warunków skrajnych jako pomoc w określeniu skrajnych, ale prawdopodobnych scenariuszy zgodnie z rozdziałem VII.

4. CCP okresowo przekazuje komisji ds. ryzyka wyniki swoich odwrotnych testów warunków skrajnych i ich analizę w formie nienaruszającej poufności w celu zasięgnięcia jego porady przy ich przeglądzie.

SEKCJA 7

Procedury na wypadek niewykonania zobowiązania

Artykuł 58

Testy procedur na wypadek niewykonania zobowiązania

1. CCP przeprowadza testy i dokonuje przeglądu swoich procedur na wypadek niewykonania zobowiązania, aby zapewnić ich praktyczność i skuteczność. W ramach testów swoich procedur na wypadek niewykonania zobowiązania CCP przeprowadza symulacje.

2. Po przeprowadzeniu testów swoich procedur na wypadek niewykonania zobowiązania CCP identyfikuje wszelkie niepewności i odpowiednio dostosowuje swoje procedury w celu ich ograniczenia.

3. Poprzez przeprowadzanie symulacji CCP weryfikuje, czy wszyscy członkowie rozliczający oraz, w stosownych przypadkach, klienci i inne zainteresowane strony, w tym interoperacyjni CCP oraz wszyscy usługodawcy, których to dotyczy, są należycie poinformowani o procedurach stosowanych w przypadku niewykonania zobowiązania i je znają.

SEKCJA 8

Walidacja i częstotliwość przeprowadzania testów

Artykuł 59

Częstotliwość

1. CCP przeprowadza kompleksową walidację swoich modeli oraz metodyk ich opracowywania przynajmniej raz do roku.

2. CCP przeprowadza kompleksową walidację swoich ram zarządzania ryzykiem utraty płynności przynajmniej raz do roku.

3. CCP przeprowadza pełną walidację swoich modeli wyceny przynajmniej raz do roku.

4. CCP dokonuje przeglądu odpowiedniości polityk określonych w art. 51 przynajmniej raz do roku.

5. CCP analizuje i monitoruje zachowanie swoich modeli oraz pokrycie środków finansowych w przypadku niewykonania zobowiązania w drodze historycznej weryfikacji pokrycia depozytu zabezpieczającego przynajmniej raz dziennie i testów warunków skrajnych z wykorzystaniem standardowych i przyjętych parametrów i założeń przeprowadzanych również przynajmniej raz dziennie.

6. CCP analizuje i monitoruje swoje ramy zarządzania ryzykiem utraty płynności, poddając, przynajmniej raz dziennie, swoje płynne środki finansowe testom warunków skrajnych.

7. CCP przeprowadza szczegółową dogłębną analizę wyników testów przynajmniej raz w miesiącu w celu zapewnienia prawidłowości swoich scenariuszy testów warunków skrajnych, modeli i ram zarządzania ryzykiem utraty płynności, a także przyjętych dla nich parametrów i założeń. Analizę tę przeprowadza się częściej w skrajnych warunkach rynkowych, w tym także wtedy, gdy rozliczane instrumenty finansowe lub obsługiwane rynki wykazują ogółem większą zmienność, staną się mniej płynne lub gdy wielkość lub koncentracje pozycji posiadanych przez jego członków rozliczających znacznie wzrosną, lub gdy przewiduje się, że CCP stanie w obliczu skrajnych warunków rynkowych.

8. Analizę wrażliwości przeprowadza się przynajmniej raz w miesiącu z wykorzystaniem wyników testów wrażliwości. Analizę tę należy przeprowadzać częściej, w przypadku gdy rynki są nadzwyczaj zmienne lub mniej płynne lub gdy wielkość lub koncentracje pozycji posiadanych przez jego członków rozliczających znacznie wzrosną.

9. CCP przeprowadza testy kompensacji między instrumentami finansowymi oraz bada zachowanie się korelacji w okresach faktycznych i hipotetycznych niekorzystnych warunków rynkowych przynajmniej raz do roku.

10. Wskaźniki redukcji wartości stosowane przez CCP bada się przynajmniej raz w miesiącu.

11. CCP przeprowadza odwrotne testy warunków skrajnych przynajmniej raz na kwartał.

12. CCP przeprowadza testy i dokonuje przeglądu swoich procedur na wypadek niewykonania zobowiązania przynajmniej raz na kwartał oraz przeprowadza symulacje przynajmniej raz do roku, zgodnie z art. 61. CCP przeprowadza również symulacje po dokonaniu jakiejkolwiek istotnej zmiany swoich procedur na wypadek niewykonania zobowiązania.

SEKCJA 9

Horyzonty czasowe stosowane przy przeprowadzaniu testów

Artykuł 60

Horyzonty czasowe

1. Horyzonty czasowe stosowane na potrzeby testów warunków skrajnych określa się zgodnie z rozdziałem VII, przy czym obejmują one skrajne, ale prawdopodobne warunki rynkowe określone z uwzględnieniem prognoz dotyczących przyszłych warunków rynkowych.

2. Horyzonty czasowe stosowane na potrzeby weryfikacji historycznej uwzględniają dane przynajmniej z okresu ostatniego roku lub z okresu, przez jaki CCP rozliczał dany instrument finansowy, jeżeli jest on krótszy niż rok.

SEKCJA 10

Podawanie informacji do wiadomości publicznej

Artykuł 61

Informacje podawane do publicznej wiadomości

1. CCP podaje do wiadomości publicznej ogólne zasady leżące u podstaw jego modeli oraz metodyk ich opracowywania, charakter przeprowadzanych testów oraz syntetyczne streszczenie wyników testów oraz wszelkich podjętych działań naprawczych.

2. CCP podaje do publicznej wiadomości informacje na temat kluczowych aspektów swoich procedur na wypadek niewykonania zobowiązania, w tym na temat:

a) okoliczności, w jakich podjęte mogą zostać działania;

b) tego, kto może podjąć te działania;

c) zakresu działań, które mogą zostać podjęte, w tym sposobu postępowania z pozycjami, funduszami i aktywami tak własnymi, jak i należącymi do klientów;

d) mechanizmów służących wykonaniu obowiązków, jakie CCP ma wobec członków rozliczających wykonujących zobowiązania;

e) mechanizmów ułatwiających wykonanie obowiązków, jakie członek rozliczający niewykonujący zobowiązania ma wobec swoich klientów.

Artykuł 62

Wejście w życie i stosowanie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Załącznik I sekcja 2 lit. h) stosuje się od dnia przypadającego trzy lata po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do transakcji, których przedmiotem są instrumenty pochodne, o których mowa w art. 2 pkt 4) lit. b) i d) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 (¹⁰). Sekcja 2 pkt 1 lit. h) załącznika I nie ma jednak zastosowania do transakcji na instrumentach pochodnych, o których mowa w art. 2 pkt 4 lit. b) i d) rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 od dnia 29 listopada 2022 r. do dnia 7 września 2024 r. [3]

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 19 grudnia 2012 r.

ZAŁĄCZNIK I

Warunki mające zastosowanie do instrumentów finansowych, gwarancji bankowych, gwarancji publicznych i złota uznawanych za wysoce płynne zabezpieczenie [4]

SEKCJA 1

Instrumenty finansowe

Do celów art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 wysoce płynne zabezpieczenie w postaci instrumentów finansowych stanowią instrumenty finansowe spełniające warunki określone w pkt 1 załącznika II do niniejszego rozporządzenia lub zbywalne papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego, które spełniają każdy z poniższych warunków:

a) CCP jest w stanie wykazać właściwemu organowi, że instrumenty finansowe zostały wyemitowane przez emitenta, który charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym stwierdzonym w oparciu o odpowiednią ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez emitenta siedziby w danym państwie;

b) CCP jest w stanie wykazać właściwemu organowi, że instrumenty finansowe charakteryzują się niskim ryzykiem rynkowym stwierdzonym w oparciu o odpowiednią ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach;

c) są denominowane w jednej z następujących walut:

(i) w walucie generującej ryzyko, którym CCP jest w stanie zarządzać, co jest w stanie wykazać właściwym organom;

(ii) w walucie, w której CCP rozlicza kontrakty, do wysokości zabezpieczenia wymaganego do pokrycia ekspozycji CCP w tej walucie;

d) są łatwo zbywalne oraz nie podlegają żadnym ograniczeniom regulacyjnym lub prawnym ani nie są obciążone żadnymi roszczeniami osób trzecich, które utrudniałyby ich zbycie;

e) istnieje dla nich aktywny rynek bezpośredniej sprzedaży lub umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, ze zróżnicowaną grupą kupujących i sprzedających, do którego CCP – co jest w stanie wykazać – posiada niezawodny dostęp, w tym w warunkach skrajnych;

f) istnieją dla nich wiarygodne dane na temat cen, które są regularnie publikowane;

g) nie zostały wyemitowane przez:

(i) członka rozliczającego wnoszącego zabezpieczenie ani przez podmiot, które należy do tej samej grupy co członek rozliczający, z wyjątkiem obligacji zabezpieczonych, a wtedy pod warunkiem że aktywa stanowiące zabezpieczenie obligacji są należycie wydzielone w ramach solidnych ram prawnych i spełniają wymogi niniejszej sekcji;

(ii) CCP lub podmiot, który należy do tej samej grupy co CCP;

(iii) podmiot, którego działalność polega na świadczeniu usług o krytycznym znaczeniu dla funkcjonowania CCP, chyba że podmiot ten jest bankiem centralnym państwa należącego do EOG lub bankiem centralnym będącym emitentem waluty, w której CCP posiada ekspozycje;

h) nie są z innego względu obarczone znacznym ryzykiem korelacji.

SEKCJA 2

Gwarancje bankowe

1. Gwarancja banku komercyjnego, aby mogła być przyjęta jako zabezpieczenie na podstawie art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, z zastrzeżeniem limitów uzgodnionych z właściwym organem, musi spełniać następujące warunki:

a) została wystawiona w celu udzielenia gwarancji niefinansowemu członkowi rozliczającemu;

b) została wystawiona przez wystawcę, który charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym stwierdzonym w oparciu o odpowiednią ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP, co CCP jest w stanie wykazać właściwemu organowi. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez wystawcę siedziby w danym państwie;

c) jest wyrażona w jednej z następujących walut:

(i) w walucie generującej ryzyko, którym CCP jest w stanie odpowiednio zarządzać, co jest w stanie wykazać właściwym organom;

(ii) w walucie, w której CCP rozlicza kontrakty, do wysokości zabezpieczenia wymaganego do pokrycia ekspozycji CCP w tej walucie;

d) jest nieodwołalna, bezwarunkowa i jej wystawca nie może odmówić jej wypłaty, powołując się na jakiekolwiek zwolnienia lub obronę wynikające z przepisów prawa lub umowy;

e) może zostać zrealizowana na żądanie w okresie likwidacji portfela członka rozliczającego niewykonującego zobowiązania, który ją złożył, bez żadnych ograniczeń regulacyjnych, prawnych lub operacyjnych;

f) nie została wystawiona przez:

(i) podmiot, który należy do tej samej grupy co niefinansowy członek rozliczający objęty gwarancją;

(ii) podmiot, którego działalność polega na świadczeniu usług o krytycznym znaczeniu dla funkcjonowania CCP, chyba że podmiot ten jest bankiem centralnym państwa należącego do EOG lub bankiem centralnym będącym emitentem waluty, w której CCP posiada ekspozycje;

g) nie jest z innego względu obarczona znacznym ryzykiem korelacji;

h) jest w pełni pokryta zabezpieczeniem, które spełnia następujące warunki:

(i) nie jest obarczone ryzykiem korelacji ze zdolnością kredytową gwaranta lub niefinansowego członka rozliczającego, chyba że ryzyko korelacji zostało odpowiednio zminimalizowane poprzez redukcję wartości zabezpieczenia;

(ii) CCP posiada do niego szybki dostęp i jest ono wyłączone z masy upadłościowej w przypadku jednoczesnego niewykonania zobowiązania przez członka rozliczającego i gwaranta;

i) gwarant został zatwierdzony jako odpowiedni przez zarząd CCP po przeprowadzeniu pełnej oceny wystawcy gwarancji oraz prawnych, umownych i operacyjnych ram gwarancji w celu uzyskania wysokiego poziomu pewności co do skuteczności gwarancji, a o zatwierdzeniu gwaranta powiadomiono właściwy organ.

2. Gwarancja bankowa wystawiona przez bank centralny, aby mogła być przyjęta jako zabezpieczenie na podstawie art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, musi spełniać następujące warunki:

a) została wystawiona przez bank centralny państwa należącego do EOG lub bank centralny będący emitentem waluty, w której CCP posiada ekspozycje;

b) jest wyrażona w jednej z następujących walut:

(i) w walucie generującej ryzyko, którym CCP jest w stanie odpowiednio zarządzać, co jest w stanie wykazać właściwym organom;

(ii) w walucie, w której CCP rozlicza transakcje, do wysokości zabezpieczenia wymaganego do pokrycia ekspozycji CCP w tej walucie;

c) jest nieodwołalna, bezwarunkowa i wystawiający ją bank centralny nie może odmówić jej wypłaty, powołując się na jakiekolwiek zwolnienia lub obronę wynikające z przepisów prawa lub umowy;

d) może zostać zrealizowana w okresie likwidacji portfela członka rozliczającego niewykonującego zobowiązania, który ją złożył, bez żadnych ograniczeń regulacyjnych, prawnych lub operacyjnych ani roszczeń osoby trzeciej.

SEKCJA 2a

Gwarancje publiczne

Do dnia 7 września 2024 r. gwarancja publiczna, która nie spełnia warunków gwarancji bankowej wystawionej przez bank centralny określonych w sekcji 2 pkt 2, musi spełniać wszystkie następujące warunki, aby można ją przyjąć jako zabezpieczenie zgodnie z art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012:

a) jest wyraźnie wystawiona lub gwarantowana przez którykolwiek z poniższych podmiotów:

(i) rząd centralny państwa należącego do EOG;

(ii) samorządy regionalne lub władze lokalne w państwie należącym do EOG, w przypadku których nie ma różnicy pod względem ryzyka między ekspozycjami samorządów regionalnych lub władz lokalnych a ekspozycjami rządu centralnego tego państwa członkowskiego ze względu na ich szczególne uprawnienia w zakresie pozyskiwania dochodów oraz istnienie szczególnych rozwiązań instytucjonalnych, których skutkiem jest zmniejszenie ryzyka niewykonania zobowiązania;

(iii) w stosownych przypadkach, Europejski Instrument Stabilności Finansowej, Europejski Mechanizm Stabilności lub Unię;

(iv) wielostronny bank rozwoju wymieniony w art. 117 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (¹) i mający siedzibę w Unii;

b) CCP może wykazać, że charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym, jak wynika z oceny wewnętrznej przeprowadzonej przez CCP;

c) jest denominowana w jednej z następujących walut:

(i) w walucie generującej ryzyko, którym CCP jest w stanie odpowiednio zarządzać, co jest w stanie wykazać właściwym organom;

(ii) w walucie, w której CCP rozlicza transakcje, do wysokości zabezpieczenia wymaganego do pokrycia ekspozycji CCP w tej walucie;

d) jest nieodwołalna, bezwarunkowa oraz wystawiające i gwarantujące ją podmioty nie mogą odmówić jej wypłaty, powołując się na jakiekolwiek zwolnienia lub obronę wynikające z przepisów prawa lub umowy;

e) może zostać zrealizowana w okresie likwidacji portfela członka rozliczającego niewykonującego zobowiązania, który ją złożył, bez żadnych ograniczeń regulacyjnych, prawnych lub operacyjnych ani roszczeń osoby trzeciej.

Do celów lit. b) CCP stosuje przy dokonywaniu oceny, o której mowa w tej literze, określoną i obiektywną metodę, która nie może w pełni opierać się na opiniach zewnętrznych.

SEKCJA 3

Złoto

Złoto, aby mogło być przyjęte jako zabezpieczenie na podstawie art. 46 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, musi być alokowanym czystym złotem kruszcowym o uznanym standardzie Good Delivery i musi spełniać następujące warunki:

a) jest bezpośrednio posiadane przez CCP;

b) jest zdeponowane w banku centralnym państwa należącego do EOG lub banku centralnym będącym emitentem waluty, w której CCP posiada ekspozycje, który posiada stosowne mechanizmy chroniące prawo własności do złota przysługujące członkowi rozliczającemu lub klientom oraz umożliwia CCP, w razie potrzeby, szybki dostęp do złota;

c) jest zdeponowane w posiadającej zezwolenie instytucji kredytowej w rozumieniu dyrektywy 2006/48/WE, która posiada stosowne mechanizmy chroniące prawo własności do złota przysługujące członkowi rozliczającemu lub klientom oraz umożliwia CCP, w razie potrzeby, szybki dostęp do złota i która charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym stwierdzonym w oparciu o odpowiednią ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP, co CCP jest w stanie wykazać właściwemu organowi. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez instytucję kredytową siedziby w danym państwie;

d) jest zdeponowane w instytucji kredytowej z państwa trzeciego, która podlega normom ostrożnościowym uznanym przez właściwe organy za przynajmniej tak samo rygorystyczne jak normy określone w dyrektywie 2006/48/WE i przestrzega tych norm oraz która stosuje rzetelne praktyki rachunkowe, posiada solidne procedury w zakresie przechowywania oraz mechanizmy kontroli wewnętrznej i która posiada stosowne mechanizmy chroniące prawo własności do złota przysługujące członkowi rozliczającemu lub klientom oraz umożliwia CCP, w razie potrzeby, szybki dostęp do złota i która charakteryzuje się niskim ryzykiem kredytowym stwierdzonym w oparciu o ocenę wewnętrzną przeprowadzoną przez CCP, co CCP jest w stanie wykazać właściwemu organowi. Dokonując takiej oceny, CCP stosuje zdefiniowane i obiektywne metody, które nie polegają wyłącznie na zewnętrznych opiniach i które uwzględniają ryzyko wynikające z faktu posiadania przez instytucję kredytową siedziby w danym państwie.

(¹) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1).