PARLAMENT EUROPEJSKI,

– uwzględniając ostateczne roczne sprawozdanie finansowe Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności za rok budżetowy 2010,

– uwzględniając sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego na temat rocznych sprawozdań finansowych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności za rok budżetowy 2010, wraz z odpowiedziami Urzędu (¹),

– uwzględniając zalecenie Rady z dnia 21 lutego 2012 r. (06083/2012 – C7-0051/2012),

– uwzględniając swoją decyzję z dnia 10 maja 2012 r. (²) odraczającą udzielenie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności za rok budżetowy 2010, jak również towarzyszącą jej rezolucję i odpowiedzi dyrektora wykonawczego Urzędu,

– uwzględniając art. 319 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (³), w szczególności jego art. 185,

– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁴) ustanawiające Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, w szczególności jego art. 44,

– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002 z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów określonych w artykule 185 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁵), w szczególności jego art. 94,

– uwzględniając wspólne oświadczenie w sprawie zdecentralizowanych agencji i dołączone do niego wspólne podejście, uzgodnione w czerwcu 2012 r. przez Parlament Europejski, Radę i Komisję – będące efektem prac międzyinstytucjonalnej grupy roboczej ds. zdecentralizowanych agencji utworzonej w marcu 2009 r. – a w szczególności części wspólnego podejścia dotyczące zarządzania, operacji, programowania, rozliczalności i przejrzystości,

– uwzględniając art. 77 Regulaminu i załącznik VI do Regulaminu,

– uwzględniając drugie sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej oraz opinię Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A7-0299/2012),

A. mając na uwadze fakt, że w dniu 10 maja 2012 r. Parlament Europejski odroczył swoją decyzję w sprawie udzielenia absolutorium i zamknięcia ksiąg Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (Urzędu) za rok budżetowy 2010,

B. mając na uwadze, że Urząd udzielił organowi udzielającemu absolutorium wyczerpujących odpowiedzi w pismach z dnia 29 czerwca 2012 r. i z dnia 20 sierpnia 2012 r.,

C. mając na uwadze, że udzielanie absolutorium stanowi ważne narzędzie Parlamentu Europejskiego w tym zakresie, które wymaga podejmowania decyzji na podstawie rzeczowych i istotnych argumentów; przypomina w tym kontekście o obowiązujących przepisach, tj. regulaminie pracowniczym urzędników oraz warunkach zatrudnienia innych pracowników Wspólnot Europejskich, rozporządzeniu finansowym mającym zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich, akcie założycielskim Urzędu oraz konkretnych strategiach politycznych i procedurach ustanowionych w Urzędzie;

Zarządzanie budżetem i finansami

1. odnotowuje oświadczenie Urzędu, że obecnie zostały przyjęte odpowiednie środki na rzecz lepszego zarządzania finansami oraz że wskaźnik wykonania budżetu pod względem środków na zobowiązania w 2011 r. był zbliżony do 100 %;

2. z zadowoleniem przyjmuje otrzymane informacje o znacznej redukcji kosztów posiedzeń zarządu, które wynosiły w 2010 r. 6 175 EUR na członka; w szczególności pochwala ograniczenie wydatków o 66 % w porównaniu z 2010 r., uzyskane dzięki przejściu na transmisję strumieniową audio na życzenie, wykorzystaniu języka angielskiego jako jedynego języka roboczego podczas posiedzeń zarządu oraz dzięki odbywaniu wszystkich posiedzeń w budynkach Urzędu w Parmie;

Proces zarządzania umowami

3. przyjmuje do wiadomości, że Urząd opracował narzędzie dotyczące zamówień i dotacji w celu lepszego monitorowania procedur przetargowych, zarządzania umowami i uzyskania większej zdolności prognozowania płatności; przyjmuje do wiadomości, że dnia 28 czerwca 2012 r. została oddana do użytku nowa baza danych zamówień i dotacji;

Konflikt interesów i przejrzystość

4. stwierdza, że głównym zadaniem Urzędu jest dostarczanie niezależnych i przejrzystych porad naukowych w kwestiach mających bezpośredni lub pośredni wpływ na bezpieczeństwo żywności i paszy;

5. zwraca uwagę na konieczność wprowadzenia środków, które zapewnią wiarygodność Urzędu;

6. z zadowoleniem przyjmuje zaplanowanie na październik 2012 r. dla wszystkich członków zarządu obowiązkowej sesji poświęconej etyce i uczciwości i wzywa zarząd do skutecznego wdrażania jego kodeksu postępowania oraz przyjęcia przepisów zapobiegających na przyszłość przypadkom tzw. syndromu drzwi obrotowych oraz wprowadzających sankcje w tym zakresie, w celu uniknięcia sytuacji podobnych do tej, która dotyczyła byłej przewodniczącej zarządu w 2010 r.;

7. zwracał już uwagę na pewne niedociągnięcia związane z konfliktem interesów, deklaracją o braku konfliktu interesów i przejrzystością; podkreśla, że była przewodnicząca zarządu Urzędu nie zgłosiła w 2010 r. swojego członkostwa w zarządzie Międzynarodowego Instytutu Nauk Biologicznych (ILSI), który jest finansowany przez przedsiębiorstwa z sektorów: spożywczego, chemicznego i farmaceutycznego; uważa, że członkowie zarządu Urzędu nie są mianowani przez dyrektora wykonawczego, a zatem nie mogą być przez niego odwoływani;

8. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Urzędu do zaproponowania zarządowi wyboru jego przewodniczącego w głosowaniu jawnym; wyraża przekonanie, że przejrzysta procedura wyboru zwiększy odpowiedzialność zarządu;

9. odnotowuje z uwagą wszystkie nowe strategie, przepisy, środki wykonawcze i działania, które wprowadzono od 2007 r. w celu uniknięcia konfliktu interesów wśród ekspertów naukowych i personelu; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym kodeks postępowania zarządu Urzędu i czynne podejście jego członków do przeglądu swoich deklaracji o braku konfliktu interesów, a także nowe przepisy dotyczące kontroli sytuacji konfliktu interesów obowiązujące od lipca 2012 r. i aktywnie stosowane przy odnawianiu składu paneli naukowców; jest zdecydowany monitorować skutki tych działań; nadal będzie regularnie zapraszał dyrektora wykonawczego do wymiany poglądów, aby zachęcać do wymiany informacji także za pośrednictwem wybranej spośród członków komisji osoby kontaktowej i wizyt w Urzędzie co dwa lata; przypomina, że ostatnia wizyta miała miejsce w maju 2012 r.;

10. przyjmuje do wiadomości, że nowa strategia Urzędu dotycząca niezależności i naukowych procesów decyzyjnych wraz z jej przepisami wykonawczymi zaczęła obowiązywać w lipcu 2012 r. oraz że przyjęta przez Urząd nowa definicja konfliktu interesów jest zgodna z wytycznymi OECD; zauważa praktyczne podejście Urzędu, które polega na tym, że skutkiem naruszenia przepisów strategii dotyczącej niezależności jest pięcioletnie wykluczenie; sugeruje, by ostateczny zbiór proporcjonalnych kar został ujęty jako część przepisów wykonawczych do strategii dotyczącej niezależności;

11. odnotowuje, że Urząd zaplanował ocenę swojej strategii dotyczącej niezależności na koniec 2013 r. oraz zobowiązał się do rozważenia m.in. możliwości opublikowania wyników postępowań dotyczących przypadków nadużycia zaufania, w tym procedur weryfikacji rzetelności przeglądu naukowego, oraz do poszerzenia i wzmocnienia mandatu jego komitetu ds. konfliktów interesów, przykładowo na podobieństwo mandatu komitetu ds. norm etycznych i zapobiegania konfliktom interesów francuskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Sanitarnego Żywności, Środowiska i Pracy (ANSES); oczekuje, że Urząd poinformuje organ udzielający absolutorium o tej sprawie do czasu rozpoczęcia następnej procedury udzielenia absolutorium;

12. zachęca Urząd do jeszcze większego wzmocnienia strategii dotyczącej niezależności i do rozważenia przyjęcia przepisów przewidujących m.in. kary, a także publikowanie życiorysów ekspertów i naukowców pracujących wewnątrz Urzędu oraz składanych przez nich deklaracji o braku konfliktu interesów;

13. wyraża zdecydowane przekonanie, że w przypadku pojawienia się niezgodności z obowiązującymi przepisami należy podjąć niezbędne kroki; uważa, że w takich przypadkach Urząd powinien sporządzić plan działań wraz z towarzyszącym mu dokładnym harmonogramem, mający na celu usunięcie niedociągnięć, a jego realizacja powinna być nadzorowana przez Parlament Europejski, przy czym problemami tymi należy zająć się poprzez zmianę obowiązujących przepisów i regulacji w celu usunięcia ewentualnych luk;

14. odnotowuje oświadczenie Urzędu, że dnia 4 lipca 2012 r. przyjął on strategię dotyczącą podarunków i goszczenia; pochwala tę inicjatywę i zachęca Urząd do udostępnienia zasad tej strategii na swojej stronie internetowej;

15. przyjmuje do wiadomości, że na dzień 1 października 2012 r. Urząd zaplanował rozpoczęcie pierwszej ocenę losowo wybranych deklaracji o braku konfliktu interesów w celu sprawdzenia ich zgodności z nowo przyjętą strategią dotyczącą niezależności i przepisami wykonawczymi; oczekuje, że Urząd podzieli się z organem udzielającym absolutorium wnioskami z tej oceny do dnia 1 marca 2013 r., aby można je było przedstawić w ramach następnej procedury w sprawie udzielenia absolutorium;

16. przyjmuje zobowiązanie Urzędu do współdziałania z Komisją w celu ustalenia zasad nieograniczonego publicznego dostępu do niepublikowanych surowych danych;

17. stwierdza, że w czerwcu 2012 r. został odnowiony skład ośmiu spośród paneli Urzędu oraz jego komitetu naukowego; z zadowoleniem przyjmuje opublikowanie deklaracji o braku konfliktu interesów nowo mianowanych ekspertów na stronie internetowej Urzędu, lecz zauważa, że niektóre z życiorysów nie są jeszcze dostępne; zachęca Urząd do opublikowania wszystkich życiorysów do dnia 1 stycznia 2013 r.;

18. zauważa, że 37 ekspertów z dwóch paneli zostało mianowanych w 2011 r., czyli przed przyjęciem przez Urząd nowej strategii dotyczącej niezależności i naukowych procesów decyzyjnych; zgadza się zatem z inicjatywą Urzędu polegającą na przeprowadzeniu do dnia 31 października 2012 r. kontroli ich deklaracji o braku konfliktu interesów z punktu widzenia nowo przyjętej strategii i przepisów wykonawczych; zachęca Urząd do poinformowania organu udzielającego absolutorium o wynikach procesu kontroli do czasu rozpoczęcia następnej procedury udzielenia absolutorium;

19. wzywa Urząd do ujęcia w każdym ze swoich rocznych sprawozdań z działalności specjalnej sekcji, w której opisane zostaną działania podjęte na rzecz zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi i która powinna zawierać m.in. następujące informacje:

– liczbę poddanych kontroli domniemanych przypadków konfliktu interesów,

– liczbę przypadków tzw. syndromu drzwi obrotowych,

– środki podjęte w każdej kategorii przypadków,

– liczbę wszczętych postępowań dotyczących przypadków nadużycia zaufania i ich wyniki;

– nałożone kary;

20. zachęca Urząd do zwiększenia otwartości i przejrzystości procesu oceny ryzyka, aby w większym stopniu uwzględniał on niezależną, wzajemnie ocenianą literaturę naukową oraz aby przedstawiał szczegółowe uzasadnienie w przypadku, gdy odrzuca odmienne stanowiska; zachęca Urząd do żywszego dialogu i ściślejszej współpracy z ekspertami zewnętrznymi i agencjami krajowymi, zwłaszcza jeśli prezentują odmienne stanowiska co do konkretnego procesu oceny ryzyka;

21. zasadniczo z zadowoleniem przyjmuje wspomniane wyżej wspólne oświadczenie i wspólne podejście w sprawie agencji zdecentralizowanych; przypomina, które uwzględniają i podejmują niektóre kwestie istotne dla procedury udzielania absolutorium; jest przekonany, że kwestie te zostaną należycie uwzględnione w programie działania nawiązującym do wspólnego podejścia, który ma zostać przedstawiony przez Komisję do końca 2012 r.;

22. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji o udzieleniu absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 10 maja 2012 r. (⁶) w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.