PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego (¹),

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (²),

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Aby rynek wewnętrzny funkcjonował właściwie, konieczne jest stworzenie zintegrowanego rynku płatności elektronicznych w euro, na którym nie będzie istniało rozróżnienie między płatnościami krajowymi i płatnościami transgranicznymi. Osiągnięciu tego celu służy projekt jednolitego obszaru płatności w euro („SEPA”), w którego ramach opracowywane są wspólne ogólnounijne usługi płatnicze, które mają zastąpić obecne krajowe usługi płatnicze. W wyniku wprowadzenia otwartych, wspólnych standardów, zasad i praktyk w zakresie płatności, a także dzięki zintegrowanemu przetwarzaniu płatności, SEPA powinien zapewnić obywatelom Unii i unijnym przedsiębiorstwom bezpieczne, konkurencyjne cenowo, przyjazne dla użytkowników oraz niezawodne usługi płatnicze w euro. Powinno się to stosować do płatności SEPA, krajowych i transgranicznych, na tych samych podstawowych warunkach i w ramach takich samych praw i obowiązków, bez względu na lokalizację na terytorium Unii. SEPA powinien zostać zrealizowany w taki sposób, aby ułatwiać dostęp nowym podmiotom wchodzącym na rynek oraz opracowywanie nowych produktów, a także tworzyć korzystne warunki sprzyjające zwiększeniu konkurencji w usługach płatniczych oraz ułatwiające rozwój i szybkie, ogólnounijne wdrażanie innowacji w zakresie płatności. W związku z tym rosnące korzyści skali, wzrost wydajności operacyjnej i zwiększenie konkurencji powinny doprowadzić do presji na spadek cen elektronicznych usług płatniczych w euro, na zasadzie wyboru najlepszej usługi w danej kategorii. Skutki tego powinny być znaczące, szczególnie w tych państwach członkowskich, w których płatności wiążą się – w porównaniu z innymi państwami członkowskimi – ze stosunkowo wysokimi kosztami. Przejściu na SEPA nie powinien zatem towarzyszyć ogólny wzrost cen dla ogółu użytkowników usług płatniczych, a w szczególności dla konsumentów. Natomiast w przypadku gdy użytkownik usług płatniczych jest konsumentem, należy wspierać zasadę niepobierania wyższych opłat. Komisja będzie nadal monitorowała ewolucję cen w sektorze płatności; wzywa się ją do przedstawiania rocznej analizy w tym zakresie.

(2) Sukces SEPA jest bardzo ważny z gospodarczego i politycznego punktu widzenia. SEPA jest w pełni zgodny ze strategią Europa 2020, która ma na celu stworzenie bardziej inteligentnej gospodarki, w której źródłem dobrobytu są innowacje i bardziej efektywne wykorzystywanie dostępnych zasobów. Zarówno Parlament Europejski w swoich dwóch rezolucjach z dnia 12 marca 2009 r. (⁴) i 10 marca 2010 r. (⁵) w sprawie realizacji SEPA, jak i Rada w swoich konkluzjach przyjętych w dniu 2 grudnia 2009 r., podkreśliły wagę osiągnięcia szybkiej migracji do SEPA.

(3) Dyrektywa 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego (⁶) stwarza nowoczesne podstawy prawne umożliwiające stworzenie wewnętrznego rynku płatności, którego podstawowym elementem jest SEPA.

(4) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 924/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie płatności transgranicznych we Wspólnocie (⁷) również ustanawia szereg środków ułatwiających pomyślną realizację SEPA, takich jak rozszerzenie zasady jednakowych opłat za transgraniczne polecenia zapłaty oraz zdolność odbiorczą w zakresie poleceń zapłaty.

(5) Wysiłki na rzecz samoregulacji podejmowane przez europejską branżę bankową w ramach inicjatywy SEPA okazały się niewystarczające do przyspieszenia uzgodnionego przejścia do ogólnounijnych schematów poleceń przelewu i poleceń zapłaty zarówno po stronie podaży, jak i popytu. W szczególności nie uwzględniono interesów konsumentów i innych użytkowników w sposób wystarczający i przejrzysty. Należy wysłuchać opinii wszystkich zainteresowanych podmiotów. Ten proces samoregulacji nie podlegał ponadto żadnym odpowiednim mechanizmom zarządzania, co może częściowo wyjaśniać powolne tempo wzrostu zainteresowania po stronie popytu. O ile niedawne ustanowienie Rady SEPA stanowi znaczące usprawnienie zarządzania projektem SEPA, zasadniczo i formalnie zarządzanie wciąż pozostaje w znacznej mierze w rękach Europejskiej Rady ds. Płatności (EPC). Dlatego Komisja powinna dokonać przeglądu ustaleń dotyczących zarządzania całym projektem SEPA przed końcem 2012 r. i w razie konieczności przedstawić odpowiedni wniosek. W przeglądzie tym należy między innymi ocenić skład EPC, interakcję między EPC i całościową strukturą zarządzania, taką jak Rada SEPA, oraz rolę tej całościowej struktury.

(6) Jedynie szybka i powszechna migracja do ogólnounijnych poleceń przelewu i poleceń zapłaty przyniesie pełne korzyści wynikające ze zintegrowanego rynku płatności, tak aby można było wyeliminować wysokie koszty związane z jednoczesnym wykorzystywaniem instrumentów dotychczasowych oraz instrumentów SEPA. Należy zatem ustanowić przepisy obejmujące wykonywanie wszystkich transakcji poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro w ramach Unii. Jednakże na tym etapie nie powinno się uwzględniać w tych przepisach transakcji kartami płatniczymi, ponieważ wspólne standardy dla płatności kartami w Unii są dopiero opracowywane. Przepisy te nie powinny również obejmować usług przekazu pieniężnego, płatności przetwarzanych wewnętrznie, wysokokwotowych transakcji płatniczych, płatności między dostawcami usług płatniczych na ich własny rachunek oraz płatności przy użyciu telefonu komórkowego lub wszelkich innych urządzeń telekomunikacyjnych, cyfrowych lub informatycznych, gdyż te usługi płatnicze nie są porównywalne z poleceniami przelewu lub poleceniami zapłaty. W przypadku gdy korzysta się z karty płatniczej lub innego urządzenia, takiego jak telefon komórkowy, w celu rozpoczęcia transakcji płatniczej w punkcie sprzedaży albo na odległość, co bezpośrednio skutkuje poleceniem przelewu lub poleceniem zapłaty na rachunek płatniczy określony za pomocą istniejącego krajowego podstawowego numeru rachunku bankowego (BBAN) lub międzynarodowego numeru rachunku bankowego (IBAN), taka transakcja płatnicza powinna być jednak objęta tymi przepisami. Ponadto z uwagi na specyficzne cechy płatności realizowanych w systemach obsługujących płatności wysokokwotowe, a mianowicie ich wysoki priorytet, pilny charakter i głównie wysokie kwoty, nie jest właściwe objęcie takich płatności zakresem niniejszego rozporządzenia. Odstępstwo to nie powinno obejmować bezpośrednich poleceń zapłaty, chyba że płatnik wyraźnie zażądał dokonania płatności w systemie obsługującym płatności wysokokwotowe.

(7) W chwili obecnej istnieje szereg usług płatniczych, służących głównie do celów płatności w internecie, które również wykorzystują IBAN oraz kod identyfikujący instytucję (BIC) i są oparte na poleceniu przelewu lub poleceniu zapłaty, ale posiadają także dodatkowe cechy. Oczekuje się, że te usługi będą z czasem coraz częściej wykonywane transgranicznie i mogłyby stanowić odpowiedź na zapotrzebowanie konsumentów na innowacyjne, bezpieczne i przystępne cenowo usługi płatnicze. Aby nie zamykać rynku dla tego rodzaju usług, końcowe terminy w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć zastosowanie jedynie do poleceń przelewu lub poleceń zapłaty leżących u podstawy tych transakcji.

(8) W zdecydowanej większości transakcji płatniczych w Unii można zidentyfikować indywidualny rachunek płatniczy, korzystając jedynie z IBAN, bez dodatkowego podawania BIC. W związku z tym banki w szeregu państw członkowskich już stworzyły katalog, bazę danych lub inne środki techniczne mające na celu zidentyfikowanie BIC, który odpowiada konkretnemu IBAN. BIC wymagany jest w bardzo niewielkiej liczbie pozostałych przypadków. Zobowiązywanie wszystkich płatników i odbiorców w całej Unii, aby zawsze podawali BIC obok IBAN w tych nielicznych przypadkach, w których jest to obecnie konieczne, wydaje się nieuzasadnione i nadmiernie obciążające. Podejściem znacznie prostszym dla dostawców usług płatniczych i innych podmiotów byłoby rozwiązywanie i eliminowanie przypadków, w których rachunku płatniczego nie można jednoznacznie zidentyfikować dzięki danemu IBAN. Z tego względu należy opracować niezbędne środki techniczne, aby umożliwić wszystkim użytkownikom jednoznaczną identyfikację rachunku płatniczego za pomocą samego IBAN.

(9) Aby polecenie przelewu mogło zostać wykonane, rachunek płatniczy odbiorcy musi mieć zdolność odbiorczą. Dlatego też, aby zachęcić do skutecznego wprowadzenia ogólnounijnych usług polecenia przelewu i polecenia zapłaty, należy wprowadzić w całej Unii wymóg posiadania zdolności odbiorczej. W celu zwiększenia przejrzystości właściwe jest ponadto dokonanie w jednym akcie prawnym konsolidacji tego wymogu oraz obowiązku posiadania zdolności odbiorczej na potrzeby poleceń zapłaty, ustanowionego w rozporządzeniu (WE) nr 924/2009. Wszystkie rachunki płatnicze odbiorcy posiadające zdolność odbiorczą wobec krajowego polecenia przelewu powinny mieć również zdolność odbiorczą w ogólnounijnym schemacie polecenia przelewu. Wszystkie rachunki płatnicze płatników posiadające zdolność odbiorczą wobec krajowego polecenia zapłaty powinny mieć również zdolność odbiorczą w ogólnounijnym schemacie polecenia zapłaty. Powinno to mieć zastosowanie niezależnie od tego, czy dostawca usług płatniczych decyduje się na uczestniczenie w danym schemacie polecenia przelewu lub polecenia zapłaty.

(10) Warunkiem wstępnym konkurencji jest interoperacyjność techniczna. Stworzenie zintegrowanego rynku płatności elektronicznych w euro wymaga, aby przetwarzanie poleceń przelewu i poleceń zapłaty nie było utrudniane przez zasady realizowania transakcji i nie napotykało barier technicznych, takich jak obowiązkowe uczestnictwo w więcej niż jednym systemie realizacji płatności transgranicznych. Polecenia przelewu i polecenia zapłaty powinny być dokonywane w ramach schematu, do którego podstawowych zasad przystąpili dostawcy usług płatniczych stanowiący większość dostawców usług płatniczych w większości państw członkowskich oraz większość dostawców usług płatniczych w Unii, przy czym te podstawowe zasady są takie same zarówno w odniesieniu do transgranicznych, jak i czysto krajowych transakcji polecenia przelewu i polecenia zapłaty. W przypadku gdy istnieje więcej niż jeden system płatności na potrzeby przetwarzania takich płatności, takie systemy płatności powinny być interoperacyjne dzięki zastosowaniu ogólnounijnych i międzynarodowych standardów, tak aby wszyscy użytkownicy i wszyscy dostawcy usług płatniczych mogli korzystać z zalet przejrzystych płatności detalicznych w euro w całej Unii.

(11) Mając na uwadze szczególne cechy rynku przedsiębiorstw, o ile schematy polecenia przelewu lub polecenia zapłaty między przedsiębiorstwami muszą być zgodne ze wszystkimi innymi przepisami niniejszego rozporządzenia, w tym również mieć takie same zasady dla transakcji transgranicznych i krajowych, wymóg, aby uczestnicy schematu stanowili większość dostawców usług płatniczych w większości państw członkowskich powinien mieć zastosowanie jedynie w takim zakresie, w jakim dostawcy usług płatniczych wykonujący usługi polecenia przelewu lub polecenia zapłaty między przedsiębiorstwami stanowią większość dostawców usług płatniczych w większości państw członkowskich, w których takie usługi są dostępne, oraz stanową większość dostawców usług płatniczych świadczących takie usługi w Unii.

(12) Szczególnie istotne jest wskazanie wymogów technicznych jednoznacznie określających cechy, jakie w celu zapewnienia interoperacyjności między systemami płatności muszą spełniać ogólnounijne schematy płatności, które mają zostać opracowane w ramach odpowiednich ustaleń dotyczących zarządzania. Takie wymogi techniczne nie powinny ograniczać elastyczności i innowacji oraz powinny mieć charakter otwarty i neutralny względem potencjalnych nowych rozwiązań i ulepszeń na rynku płatności. Wymogi techniczne powinny być zaprojektowane z uwzględnieniem szczególnych cech poleceń przelewu i poleceń zapłaty, zwłaszcza w odniesieniu do elementów danych zawartych w informacji o płatności.

(13) Ważne jest podjęcie środków w celu wzmocnienia zaufania użytkowników usług płatniczych do korzystania z takich usług, zwłaszcza w przypadku poleceń zapłaty. Takie środki powinny umożliwić płatnikom zlecanie swoim dostawcom usług płatniczych ograniczenia pobrania z tytułu polecenia zapłaty do określonej kwoty lub określonej częstotliwości oraz sporządzenie specjalnych list pozytywnych i negatywnych odbiorców. W ramach ustanowienia ogólnounijnych schematów poleceń zapłaty właściwe jest, aby konsumenci mogli korzystać z tego rodzaju kontroli. Jednakże dla praktycznego wdrożenia tego rodzaju kontroli nad odbiorcami ważne jest, aby dostawcy usług płatniczych mogli przeprowadzać takie kontrole na podstawie IBAN oraz – w okresie przejściowym i tylko w razie konieczności – BIC lub innego unikatowego identyfikatora wierzyciela określonych odbiorców. Inne odpowiednie prawa użytkowników ustanowiono już w dyrektywie 2007/64/WE i powinny być one w pełni zapewnione.

(14) Techniczna standaryzacja stanowi podwaliny integracji sieci takich jak unijny rynek płatności. Począwszy od wyznaczonej daty, wszystkie stosowne transakcje powinny być obowiązkowo realizowane przy użyciu standardów opracowanych przez międzynarodowe lub europejskie organy normalizacyjne. W kontekście płatności takimi obowiązkowymi standardami są IBAN, BIC oraz służąca do przekazywania danych i dyspozycji płatniczych norma „ISO 20022 XML” . Stosowanie tych standardów przez wszystkich dostawców usług płatniczych stanowi zatem warunek osiągnięcia pełnej interoperacyjności w całej Unii. W szczególności obowiązkowe stosowanie IBAN i BIC należy w razie potrzeby propagować w państwach członkowskich za pomocą kompleksowych kampanii informacyjnych i innych działań wspierających, tak aby umożliwić sprawne i łatwe przejście na ogólnounijne polecenia przelewu i polecenia zapłaty, zwłaszcza w przypadku konsumentów. Dostawcy usług płatniczych powinni móc uzgadniać – dwustronnie lub wielostronnie – poszerzanie podstawowego alfabetu łacińskiego, aby umożliwić stosowanie regionalnych odmian standardowych informacji SEPA.

(15) Absolutnie niezbędne jest, by wszystkie podmioty, zwłaszcza obywateli Unii, należycie i terminowo informowano, tak aby były one w pełni przygotowane na zmiany wynikające z SEPA. Kluczowe zainteresowane podmioty, takie jak dostawcy usług publicznych, administracje publiczne i krajowe banki centralne oraz inni użytkownicy dokonujący często regularnych płatności, powinny zatem przeprowadzać specjalne i szeroko zakrojone kampanie informacyjne, proporcjonalne do potrzeb i dostosowane do odbiorców, aby zwiększyć świadomość społeczną i przygotować obywateli do migracji do SEPA. W szczególności trzeba zaznajomić obywateli z kwestią migracji z BBAN na IBAN. Do koordynacji takich kampanii informacyjnych najbardziej nadają się krajowe komitety koordynacyjne SEPA.

(16) Aby umożliwić przeprowadzenie wspólnego procesu przejścia, mając na uwadze zapewnienie konsumentom przejrzystości i prostoty, właściwe jest określenie jednego terminu migracji, z którego upływem wszystkie transakcje polecenia przelewu i polecenia zapłaty powinny spełniać te wymogi techniczne, przy czym rynek powinien pozostać otwarty na dalszy rozwój i innowacje.

(17) W okresie przejściowym państwa członkowskie powinny móc zezwalać dostawcom usług publicznych na umożliwienie konsumentom dalszego stosowania BBAN w krajowych transakcjach płatniczych, pod warunkiem zapewnienia interoperacyjności poprzez techniczną i bezpieczną konwersję BBAN na odpowiedni unikatowy identyfikator rachunku płatniczego przez danego dostawcę usług płatniczych. Dostawca usług płatniczych nie powinien pobierać żadnych bezpośrednich ani pośrednich opłat lub innych prowizji związanych z tą usługą.

(18) Chociaż poziom rozwoju usług poleceń przelewu i poleceń zapłaty jest zróżnicowany w poszczególnych państwach członkowskich, wspólny termin zakończenia odpowiedniego okresu wdrażania, umożliwiający przeprowadzenie wszystkich niezbędnych procesów, przyczyniłby się do skoordynowanej, spójnej i zintegrowanej migracji do SEPA i pomógłby w zapobieżeniu powstania SEPA dwóch prędkości, które wywołałoby większe zamieszanie wśród konsumentów.

(19) Dostawcy usług płatniczych i użytkownicy usług płatniczych powinni mieć wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do wymogów technicznych. Jednakże okres adaptacyjny nie powinien niepotrzebnie opóźniać korzyści dla konsumentów ani niweczyć wysiłków podejmowanych przez podmioty, które już przeszły na SEPA. W przypadku krajowych i transgranicznych transakcji płatniczych dostawcy usług płatniczych powinni zapewnić swoim klientom detalicznym niezbędne usługi techniczne w celu zapewnienia sprawnego i bezpiecznego przejścia na wymogi techniczne określone w niniejszym rozporządzeniu.

(20) Ważne jest zapewnienie branży płatności pewności prawa w odniesieniu do modeli działalności dla poleceń zapłaty. Uregulowanie wielostronnych opłat interchange za polecenia zapłaty ma istotne znaczenie dla stworzenia neutralnych warunków konkurencji między dostawcami usług płatniczych, a tym samym dla umożliwienia rozwoju jednolitego rynku poleceń zapłaty. Takie opłaty za transakcje, które nie mogą być należycie wykonane, co skutkuje odrzuceniem, odmową, odesłaniem lub odwróceniem transakcji lub obsługą wyjątków (tzw. „ R-transakcje”, gdzie litera „R” może oznaczać w języku angielskim „reject”, „refusal”, „ return”, „reversal”, „revocation” lub „request for cancellation”), mogłyby pomóc w efektywnej alokacji kosztów w ramach rynku wewnętrznego. Dla stworzenia efektywnego europejskiego rynku poleceń zapłaty korzystne wydaje się zatem wprowadzenie zakazu pobierania wielostronnych opłat interchange za pojedyncze transakcje. Opłaty takie powinny być jednak dopuszczalne w przypadku R-transakcji, pod warunkiem że spełniają one określone warunki. Dostawcy usług płatniczych muszą dostarczać konsumentom jasnych i zrozumiałych informacji na temat opłat związanych z R-transakcjami, mając na uwadze przejrzystość i ochronę konsumenta. W każdym przypadku przepisy regulujące R-transakcje pozostają bez uszczerbku dla stosowania art. 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Ponadto należy zauważyć, że na ogół polecenia zapłaty i płatności kartą mają różne cechy, w szczególności z uwagi na to, że odbiorcy mają większe możliwości zachęcania płatników do korzystania z poleceń zapłaty dzięki umowie zawartej między odbiorcą i płatnikiem, podczas gdy w przypadku płatności kartą nie ma takiej uprzednio zawartej umowy, a transakcja płatnicza jest często działaniem pojedynczym i nieregularnym. Z tego względu przepisy regulujące wielostronne opłaty interchange za polecenia zapłaty pozostają bez uszczerbku dla oceny wielostronnych opłat interchange za transakcje płatności kartą, w świetle prawa konkurencji Unii. Zakaz przewidziany w niniejszym rozporządzeniu nie obejmuje dodatkowych usług fakultatywnych w przypadku, gdy usługi te zostały jasno i jednoznacznie odróżnione od zasadniczych usług polecenia zapłaty i w przypadku gdy dostawcy usług płatniczych i użytkownicy usług płatniczych mają całkowitą swobodę oferowania takich usług i korzystania z nich. Podlegają one jednak unijnym i krajowym przepisom o ochronie konkurencji.

(21) W związku z tym należy ograniczyć w czasie możliwość stosowania wielostronnych opłat interchange za pojedyncze transakcje w przypadku krajowych i transgranicznych poleceń zapłaty oraz ustanowić warunki ogólne w odniesieniu do stosowania opłat interchange za R-transakcje.

(22) Komisja powinna monitorować poziom opłat za R-transakcje w całej Unii. Z upływem czasu powinno nastąpić zbliżenie opłat za R-transakcje na rynku wewnętrznym, tak aby nie różniły się one w poszczególnych państwach członkowskich w stopniu zagrażającym równym warunkom konkurencji.

(23) W niektórych państwach członkowskich istnieją pewne dotychczasowe usługi płatnicze, które są poleceniami przelewu lub poleceniami zapłaty, ale posiadają bardzo szczególne funkcje, często ze względów historycznych lub prawnych. Wolumen transakcji przypadających na te usługi jest zazwyczaj bardzo niewielki. Usługi te można więc zaklasyfikować jako produkty niszowe. Okres przejściowy dla tego rodzaju produktów niszowych – wystarczająco długi, aby zminimalizować skutki migracji dla użytkowników usług płatniczych – powinien pomóc obu stronom rynku w skoncentrowaniu się w pierwszym rzędzie na migracji najistotniejszej części poleceń przelewu i poleceń zapłaty, dzięki czemu większość potencjalnych korzyści płynących ze zintegrowanego rynku płatności w Unii urzeczywistniłaby się wcześniej. W niektórych państwach członkowskich istnieją szczególne instrumenty polecenia zapłaty, które w dużej mierze przypominają transakcje przy użyciu kart płatniczych – płatnik w punkcie sprzedaży korzysta z karty, aby zainicjować transakcję płatniczą, ale u podstaw transakcji płatniczej leży polecenie zapłaty. W ramach takich transakcji płatniczych karta jest wykorzystywana jedynie do odczytu w celu ułatwienia elektronicznego wygenerowania upoważnienia, które musi zostać podpisane przez płatnika w punkcie sprzedaży. Chociaż takich usług płatniczych nie można sklasyfikować jako produktu niszowego, istnieje potrzeba zapewnienia okresu przejściowego w odniesieniu do takich usług płatniczych ze względu na znaczny wolumen transakcji. Aby umożliwić zainteresowanym stronom wdrożenie odpowiedniej zamiennej usługi płatniczej opartej o standard SEPA, taki okres przejściowy powinien być wystarczająco długi.

(24) Dla właściwego funkcjonowania wewnętrznego rynku płatności istotne jest zapewnienie, aby płatnicy tacy jak konsumenci, przedsiębiorstwa lub organy publiczne mogli dokonywać poleceń przelewu na rachunki płatnicze odbiorców prowadzone przez dostawców usług płatniczych znajdujących się w innym państwie członkowskim, którzy mają zdolność odbiorczą zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(25) W celu zagwarantowania sprawnego przejścia na SEPA, autoryzacja dla odbiorcy w ramach stałego polecenia zapłaty ważna w ramach dotychczasowego schematu powinna pozostać ważna po terminie migracji określonym w niniejszym rozporządzeniu. Taka autoryzacja powinna być uznawana za odpowiednik udzielonej dostawcy usług płatniczych płatnika zgody na wykonywanie powtarzających się poleceń zapłaty na rzecz odbiorcy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, w przypadku braku przepisów krajowych dotyczących utrzymania ważności upoważnienia lub umów konsumenckich zmieniających upoważnienia w ramach polecenia zapłaty w celu umożliwienia ich kontynuowania. Prawa konsumenta muszą być jednak chronione, a w przypadku gdy istniejące upoważnienia w ramach polecenia zapłaty przewidują prawa do bezwarunkowego zwrotu kwoty transakcji, należy takie prawa utrzymać.

(26) Właściwe organy powinny mieć uprawnienia umożliwiające im skuteczne wykonywanie zadań z zakresu monitorowania oraz podejmowanie wszystkich niezbędnych środków, w tym rozpatrywanie skarg, aby zapewnić przestrzeganie niniejszego rozporządzenia przez dostawców usług płatniczych. Ponadto państwa członkowskie powinny zapewnić, aby można było wnosić skargi dotyczące użytkowników usług płatniczych, którzy nie przestrzegają niniejszego rozporządzenia, a niniejsze rozporządzenie mogło być egzekwowane w sposób efektywny i skuteczny za pomocą środków administracyjnych lub sądowych. W celu zapewnienia przestrzegania niniejszego rozporządzenia właściwe organy poszczególnych państw członkowskich powinny współpracować ze sobą, a w stosownych przypadkach – z Europejskim Bankiem Centralnym (EBC) i krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich oraz z innymi stosownymi właściwymi organami, takimi jak Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego – EUNB) ustanowiony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 (⁸), wyznaczonymi na mocy przepisów unijnych lub krajowych mających zastosowanie do dostawców usług płatniczych.

(27) Państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszeń niniejszego rozporządzenia oraz zapewnić, aby były one skuteczne, proporcjonalne i odstraszające oraz aby były stosowane. Sankcje te nie powinny mieć zastosowania do konsumentów.

(28) Aby zapewnić możliwość dochodzenia praw w przypadku niewłaściwego stosowania niniejszego rozporządzenia lub w przypadku powstania sporów między użytkownikami usług płatniczych i dostawcami usług płatniczych, dotyczących praw i obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie powinny ustanowić odpowiednie i skuteczne pozasądowe procedury wnoszenia skarg i dochodzenia praw. Państwa członkowskie powinny móc postanowić, że procedury te stosuje się jedynie do konsumentów lub jedynie do konsumentów i mikroprzedsiębiorstw.

(29) Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, EUNB i EBC sprawozdanie dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia. Sprawozdaniu powinien towarzyszyć, w razie konieczności, wniosek dotyczący zmiany niniejszego rozporządzenia.

(30) Aby zapewnić aktualizację wymogów technicznych dla poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do tych wymogów technicznych. W deklaracji (nr 39) dotyczącej art. 290 TFUE, załączonej do aktu końcowego konferencji międzyrządowej, która przyjęła Traktat z Lizbony, uczestnicy konferencji odnotowali wyrażony przez Komisję zamiar dalszego konsultowania się z ekspertami powołanymi przez państwa członkowskie podczas przygotowywania projektów aktów delegowanych w dziedzinie usług finansowych, zgodnie z jej ustaloną praktyką. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne i przejrzyste konsultacje, w tym z EBC i wszystkimi zainteresowanymi podmiotami. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(31) Ponieważ dostawcy usług płatniczych znajdujący się w państwach członkowskich, których walutą nie jest euro, będą potrzebowali przeprowadzić specjalne prace przygotowawcze poza rynkiem płatności dla ich waluty krajowej, należy umożliwić takim dostawcom usług płatniczych odroczenie stosowania tych wymogów technicznych na określony czas. Państwa członkowskie, których walutą nie jest euro, powinny jednak spełnić wymogi techniczne w celu utworzenia prawdziwego europejskiego obszaru płatności, który wzmocni rynek wewnętrzny.

(32) W celu zapewnienia szerokiego poparcia dla SEPA istotne znaczenie ma zapewnienie wysokiego poziomu ochrony płatników, w szczególności przy transakcjach polecenia zapłaty. Obecny i jedyny ogólnoeuropejski schemat polecenia zapłaty dla konsumentów opracowany przez EPC przewiduje niekwestionowalne, bezwarunkowe prawo zwrotu kwoty transakcji w odniesieniu do autoryzowanych płatności w okresie ośmiu tygodni od dnia, w którym środki przelano, przy czym to prawo zwrotu kwoty transakcji podlega określonym warunkom na mocy art. 62 i 63 dyrektywy 2007/64/WE. Biorąc pod uwagę aktualną sytuację rynkową i konieczność zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumenta, skutki tych przepisów powinny zostać ocenione w sprawozdaniu, które zgodnie z art. 87 dyrektywy 2007/64/WE Komisja przedstawi, do dnia 1 listopada 2012 r., Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i EBC, w stosownych przypadkach wraz z wnioskiem dotyczącym ich zmiany.

(33) Przetwarzanie danych osobowych na mocy niniejszego rozporządzenia podlega przepisom dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (⁹). Migracja do SEPA i wprowadzenie wspólnych standardów i przepisów dla płatności powinny być oparte na przestrzeganiu przepisów krajowych w zakresie ochrony wrażliwych danych osobowych w państwach członkowskich, a także zabezpieczać interesy obywateli Unii.

(34) Komunikaty finansowe dotyczące płatności i przelewów SEPA nie są objęte zakresem umowy między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie przetwarzania i przekazywania danych z komunikatów finansowych z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych do celów Programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów (¹⁰).

(35) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie wymogów technicznych i handlowych w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro, nie może zostać osiągnięty w stopniu wystarczającym przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na jego skalę i skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(36) Zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 924/2009 państwa członkowskie mają znieść krajowe obowiązki sprawozdawcze oparte na danych rozrachunkowych nałożone na dostawców usług płatniczych do celów statystyk bilansu płatniczego związanych z transakcjami płatniczymi ich klientów do 50 000 EUR. Gromadzenie danych statystycznych dotyczących bilansu płatniczego w oparciu o dane rozrachunkowe rozpoczęło się po zakończeniu kontroli wymiany walut i jest jak dotąd głównym źródłem danych obok innych, takich jak bezpośrednie badania, przyczyniając się do uzyskiwania danych statystycznych wysokiej jakości. Od początku lat 90. niektóre państwa członkowskie postanowiły opierać się raczej na informacjach przekazywanych bezpośrednio przez przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe niż na danych przekazywanych przez banki w imieniu ich klientów. Mimo że sprawozdawczość oparta na danych rozrachunkowych jest rozwiązaniem, które w odniesieniu do całego społeczeństwa zmniejsza koszt statystyk bilansu płatniczego, zapewniając jednocześnie wysoką jakość danych statystycznych, utrzymanie takiej sprawozdawczości w niektórych państwach członkowskich może zmniejszyć skuteczność i zwiększyć koszty w ścisłym zakresie płatności transgranicznych. Ponieważ jednym z celów SEPA jest zmniejszenie kosztów płatności transgranicznych, sprawozdawczość dotycząca bilansu płatniczego oparta na danych rozrachunkowych powinna zostać całkowicie zniesiona.

(37) W celu zwiększenia pewności prawa właściwe jest dostosowanie terminów dotyczących opłat interchange określonych w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 924/2009 do przepisów niniejszego rozporządzenia.

(38) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 924/2009,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres

1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia przepisy dotyczące transakcji poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro w Unii, w przypadku gdy zarówno dostawca usług płatniczych płatnika, jak i dostawca usług płatniczych odbiorcy znajdują się w Unii, lub w przypadku gdy jedyny dostawca usług płatniczych uczestniczący w transakcji płatniczej znajduje się w Unii.

2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do:

a) transakcji płatniczych przeprowadzanych między dostawcami usług płatniczych i w ramach dostawców usług płatniczych, w tym również między ich agentami lub filiami, na ich własny rachunek;

b) transakcji płatniczych przetwarzanych i rozliczanych przez systemy obsługujące płatności wysokokwotowe, z wyłączeniem transakcji polecenia zapłaty, w odniesieniu do których płatnik nie zażądał wyraźnie, aby zrealizowano je w systemie obsługującym płatności wysokokwotowe;

c) transakcji płatniczych przy użyciu karty płatniczej lub podobnego urządzenia, w tym również wypłaty gotówki, chyba że karty płatniczej lub podobnego urządzenia używa się jedynie w celu wygenerowania informacji wymaganej do bezpośredniego dokonania polecenia przelewu lub polecenia zapłaty na rachunek płatniczy identyfikowany przez BBAN lub IBAN oraz z takiego rachunku płatniczego;

d) transakcji płatniczych przy użyciu jakiegokolwiek urządzenia telekomunikacyjnego, cyfrowego lub informatycznego, jeżeli takie transakcje płatnicze nie skutkują poleceniem przelewu lub poleceniem zapłaty na rachunek płatniczy identyfikowany przez BBAN lub IBAN oraz z takiego rachunku płatniczego;

e) transakcji przekazu pieniężnego określonych w art. 4 pkt 13 dyrektywy 2007/64/WE;

f) transakcji płatniczych, w których przypadku przekazywany jest pieniądz elektroniczny określony w art. 2 pkt 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością (¹¹), chyba że takie transakcje skutkują poleceniem przelewu lub poleceniem zapłaty na rachunek płatniczy identyfikowany przez BBAN lub IBAN oraz z takiego rachunku płatniczego.

3. W przypadku gdy schematy płatnicze są oparte na transakcjach płatniczych w postaci poleceń przelewu lub poleceń zapłaty, ale wykazują dodatkowe cechy fakultatywne lub obejmują usługi fakultatywne, niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie jedynie do poleceń przelewu lub poleceń zapłaty leżących u podstawy takich transakcji.

Artykuł 2

Definicje

Na użytek niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) „ polecenie przelewu” oznacza krajową lub transgraniczną usługę płatniczą polegającą na uznaniu rachunku płatniczego odbiorcy, w przypadku gdy transakcja płatnicza lub seria transakcji płatniczych z rachunku płatniczego płatnika są dokonywane przez dostawcę usług płatniczych prowadzącego rachunek płatniczy płatnika, na podstawie dyspozycji udzielonych przez płatnika;

1a) [1] „polecenie przelewu natychmiastowego” oznacza polecenie przelewu wykonywane natychmiast, 24 godziny na dobę i w dowolnym dniu kalendarzowym;

1b) [2] „kanał inicjowania płatności” oznacza metodę, urządzenie lub procedurę, za pomocą których płatnicy mogą złożyć u swojego dostawcy usług płatniczych zlecenie płatnicze dotyczące polecenia przelewu, w tym bankowość internetową, aplikację bankowości mobilnej, bankomat lub dowolny inny sposób w obiektach dostawcy usług płatniczych;

1c) [3] „dostawca świadczący usługę inicjowania płatności” oznacza dostawcę świadczącego usługę inicjowania płatności zdefiniowanego w art. 4 pkt 18 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 (¹³);

1d) [4] „nazwa odbiorcy” oznacza w odniesieniu do osoby fizycznej – imię i nazwisko, a w odniesieniu do osoby prawnej – nazwę handlową lub prawną;

1e) [5] „ukierunkowane finansowe środki ograniczające” oznaczają zamrożenie aktywów nałożone na osobę fizyczną lub prawną, organ lub podmiot lub zakaz udostępniania osobie fizycznej lub prawnej, organowi lub podmiotowi lub na ich rzecz, bezpośrednio lub pośrednio, środków finansowych lub zasobów gospodarczych na podstawie środków ograniczających przyjętych zgodnie z art. 215 TFUE;

1f) [6] „identyfikator podmiotu prawnego” lub „LEI” oznacza nadany podmiotowi prawnemu niepowtarzalny alfanumeryczny kod referencyjny oparty na normie ISO 17442;

2) „polecenie zapłaty” oznacza krajową lub transgraniczną usługę płatniczą polegającą na obciążeniu rachunku płatniczego płatnika, w przypadku gdy transakcja płatnicza została zainicjowana przez odbiorcę na podstawie zgody udzielonej przez płatnika;

3) „płatnik” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która jest posiadaczem rachunku płatniczego i która składa zlecenie płatnicze z tego rachunku płatniczego, lub – w przypadku braku rachunku płatniczego płatnika – osobę fizyczną lub prawną, która składa zlecenie płatnicze na rachunek płatniczy odbiorcy;

4) „odbiorca” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która jest posiadaczem rachunku płatniczego i która jest zamierzonym odbiorcą środków stanowiących przedmiot transakcji płatniczej;

5) [7] „rachunek płatniczy” oznacza rachunek płatniczy zdefiniowany w art. 4 pkt 12 dyrektywy (UE) 2015/2366;

6) „system płatności” oznacza system transferu środków oparty na formalnych i znormalizowanych regułach i wspólnych przepisach dotyczących przetwarzania, rozliczeń lub rozrachunku transakcji płatniczych;

7) „schemat płatności” oznacza jednolity zbiór zasad, praktyk, standardów lub wytycznych wdrożeniowych uzgodnionych przez dostawców usług płatniczych w odniesieniu do wykonywania płatności w całej Unii i w państwach członkowskich, który jest odrębny od wszelkiej infrastruktury lub wszelkich systemów płatności, które umożliwiają jego stosowanie;

8) „dostawca usług płatniczych” oznacza dostawcę usług płatniczych mieszczącego się w którejkolwiek z kategorii, o których mowa w art. 1 ust. 1 dyrektywy 2007/64/WE, oraz osoby fizyczne lub prawne, o których mowa w art. 26 dyrektywy 2007/64/WE, jednak z wyłączeniem podmiotów wymienionych w art. 2 dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (¹²), korzystających z wyłączenia na mocy art. 2 ust. 3 dyrektywy 2007/64/WE;

9) „użytkownik usług płatniczych” oznacza osobę fizyczną lub prawną korzystającą z usług płatniczych w charakterze płatnika lub odbiorcy;

10) „ transakcja płatnicza” oznacza działanie zainicjowane przez płatnika lub odbiorcę transferowanych środków pomiędzy rachunkami płatniczymi w Unii, niezależnie od rodzaju leżących u ich podstaw zobowiązań między płatnikiem a odbiorcą;

11) „zlecenie płatnicze” oznacza dyspozycję płatnika lub odbiorcy dla jego dostawcy usług płatniczych z żądaniem wykonania transakcji płatniczej;

12) „opłata interchange” oznacza opłatę za transakcje polecenia zapłaty uiszczaną pomiędzy dostawcą usług płatniczych płatnika i dostawcą usług płatniczych odbiorcy płatności;

13) „wielostronna opłata interchange” oznacza wielostronną opłatę interchange, która jest przedmiotem umowy między co najmniej dwoma dostawcami usług płatniczych;

14) „BBAN” oznacza numer identyfikacyjny rachunku płatniczego, który jednoznacznie wskazuje indywidualny rachunek płatniczy u dostawcy usług płatniczych w państwie członkowskim i który może być stosowany wyłącznie w krajowych transakcjach płatniczych, przy czym ten sam rachunek płatniczy jest identyfikowany przy pomocy IBAN na potrzeby transgranicznych transakcji płatniczych;

15) „IBAN” oznacza międzynarodowy numer identyfikacyjny rachunku płatniczego, który jednoznacznie wskazuje indywidualny rachunek płatniczy w państwie członkowskim i którego elementy są określone w normie Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO);

16) „ BIC” oznacza kod identyfikacyjny instytucji, który jednoznacznie wskazuje dostawcę usług płatniczych i którego elementy są określone w normie ISO;

17) „norma ISO 20022 XML” oznacza ustanowioną przez ISO normę formułowania elektronicznych komunikatów finansowych, obejmującą fizyczne przedstawienie transakcji płatniczych w składni XML, zgodnie z zasadami realizowania transakcji oraz wytycznymi wdrożeniowymi w zakresie ogólnounijnych schematów w zakresie transakcji płatniczych wchodzących w zakres niniejszego rozporządzenia;

18) „system płatności wysokokwotowych” oznacza systemy płatności, których głównym przeznaczeniem jest przetwarzanie, rozliczanie lub rozrachunek pojedynczych transakcji płatniczych o wysokim priorytecie, pilnych i przede wszystkim o dużej wartości;

19) „data rozrachunku” oznacza datę wypełnienia obowiązków związanych z transferem środków pomiędzy dostawcą usług płatniczych płatnika a dostawcą usług płatniczych odbiorcy;

20) „ pobranie” oznacza część transakcji polecenia zapłaty rozpoczynającą się wraz z zainicjowaniem transakcji przez odbiorcę i trwającą do jej zakończenia poprzez zwykłe obciążenie rachunku płatniczego płatnika;

21) „upoważnienie” oznacza wyrażenie zgody i autoryzację ze strony płatnika udzieloną odbiorcy i (bezpośrednio lub pośrednio za pośrednictwem odbiorcy) dostawcy usług płatniczych odbiorcy w celu umożliwienia odbiorcy zainicjowania pobrania środków ze wskazanego rachunku płatniczego płatnika oraz w celu umożliwienia dostawcy usług płatniczych odbiorcy wykonania takich dyspozycji;

22) [8] „system płatności detalicznych” oznacza system płatności niebędący systemem płatności wysokokwotowych, którego głównym przeznaczeniem jest przetwarzanie, rozliczanie lub rozrachunek poleceń przelewu lub poleceń zapłaty opiewających głównie na niewielkie kwoty;

23) „mikroprzedsiębiorstwo” oznacza przedsiębiorstwo, które w chwili zawarcia umowy o usługę płatniczą jest przedsiębiorstwem określonym w art. 1 i art. 2 ust. 1 i 3 załącznika do zalecenia Komisji 2003/361/WE (¹⁴);

24) „konsument” oznacza w umowach o usługę płatniczą osobę fizyczną działającą w celach innych niż działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa;

25) „R-transakcja” oznacza transakcję płatniczą, która nie może być właściwie wykonana przez dostawcę usług płatniczych lub która skutkuje obsługą wyjątków, między innymi z powodu braku środków, odwołania, błędnej kwoty lub błędnej daty, braku upoważnienia lub niewłaściwego lub zamkniętego rachunku;

26) „płatność transgraniczna” oznacza transakcję płatniczą zainicjowaną przez płatnika lub odbiorcę, w przypadku gdy dostawca usług płatniczych płatnika i dostawca usług płatniczych odbiorcy znajdują się w różnych państwach członkowskich;

27) „płatność krajowa” oznacza transakcję płatniczą zainicjowaną przez płatnika lub odbiorcę, w przypadku gdy dostawca usług płatniczych płatnika i dostawca usług płatniczych odbiorcy znajdują się w tym samym państwie członkowskim;

28) „podmiot powiązany” oznacza osobę fizyczną lub prawną, w której imieniu płatnik dokonuje płatności lub odbiorca otrzymuje płatność.

Artykuł 3

Zdolność odbiorcza

1. Dostawca usług płatniczych odbiorcy, który ma zdolność odbiorczą dla krajowej transakcji polecenia przelewu w ramach schematu płatności, musi mieć również zdolność odbiorczą, zgodnie z zasadami unijnego schematu płatności, dla transakcji polecenia przelewu zainicjowanych przez płatnika za pośrednictwem dostawcy usług płatniczych znajdującego się w którymkolwiek państwie członkowskim.

2. Dostawca usług płatniczych płatnika, który ma zdolność odbiorczą dla krajowej transakcji polecenia zapłaty w ramach schematu płatności, musi mieć również zdolność odbiorczą, zgodnie z zasadami unijnego schematu płatności, dla transakcji polecenia zapłaty zainicjowanych przez odbiorcę za pośrednictwem dostawcy usług płatniczych znajdującego się w którymkolwiek państwie członkowskim.

3. Ust. 2 ma zastosowanie jedynie do poleceń zapłaty, które są dostępne dla konsumentów jako płatników w ramach schematu płatności.

Artykuł 4

Interoperacyjność

1. Schematy płatnicze, jakie mają być stosowane przez dostawców usług płatniczych w celu realizacji poleceń przelewu i poleceń zapłaty muszą spełniać następujące warunki:

a) ich zasady są takie same w odniesieniu do krajowych i transgranicznych transakcji poleceń przelewu w Unii, jak również krajowych i transgranicznych transakcji poleceń zapłaty w Unii; oraz

b) uczestnicy schematu płatniczego stanowią większość dostawców usług płatniczych z większości państw członkowskich oraz stanowią większość dostawców usług płatniczych w Unii, uwzględniając jedynie dostawców usług płatniczych, którzy realizują odpowiednio polecenia przelewu lub polecenia zapłaty.

Do celów akapitu pierwszego lit. b), w przypadku gdy ani płatnik, ani odbiorca nie są konsumentami, uwzględnia się jedynie państwa członkowskie, w których takie usługi są udostępniane przez dostawców usług płatniczych, i jedynie dostawców usług płatniczych świadczących takie usługi.

2. Operator lub, w przypadku braku formalnego operatora, uczestnicy systemu płatności detalicznych w Unii zapewniają, aby ich system płatności wykazywał techniczną interoperacyjność z innymi systemami płatności detalicznych w Unii, poprzez stosowanie standardów opracowanych przez międzynarodowe lub europejskie organy normalizacyjne. Ponadto nie mogą oni przyjmować zasad realizowania transakcji, które ograniczają interoperacyjność z innymi systemami płatności detalicznych w Unii. Systemy płatności wyznaczone na podstawie dyrektywy 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie zamknięcia rozliczeń w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych (¹⁵) mają jedynie obowiązek zapewnienia technicznej interoperacyjności z innymi systemami płatności wyznaczonymi na podstawie tej samej dyrektywy.

3. Przetwarzanie poleceń przelewu i poleceń zapłaty nie może być utrudniane przez bariery techniczne.

4. Właściciel schematu płatności lub, w przypadku braku formalnego właściciela systemu płatności, wiodący uczestnik nowego systemu płatności detalicznych, którego uczestnicy znajdują się w co najmniej ośmiu państwach członkowskich, może zwrócić się do właściwych organów w państwie członkowskim, w którym znajduje się właściciel schematu płatności lub wiodący uczestnik, z wnioskiem o tymczasowe zwolnienie ze stosowania warunków określonych w ust. 1 akapit pierwszy lit. b). Te właściwe organy mogą, po konsultacji z właściwymi organami w innym państwie członkowskim, w którym nowy schemat płatności ma uczestnika, z Komisją i EBC, udzielić takiego zwolnienia na okres nieprzekraczający trzech lat. Te właściwe organy opierają swoją decyzję na potencjale przekształcenia nowego schematu płatności w pełnowymiarowy ogólnoeuropejski schemat płatności oraz na jego wkładzie w poprawę konkurencyjności lub propagowanie innowacji.

5. Z wyłączeniem usług płatniczych, korzystających ze zwolnienia na mocy art. 16 ust. 4, niniejszy artykuł staje się skuteczny najpóźniej w dniu 1 lutego 2014 r.

Artykuł 5

Wymogi dotyczące transakcji poleceń przelewu i poleceń zapłaty

1. Dostawcy usług płatniczych realizują transakcje polecenia przelewu i polecenia zapłaty zgodnie z następującymi wymogami:

a) muszą oni stosować identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika w celu identyfikacji rachunków płatniczych, niezależnie od tego gdzie znajduje się dany dostawca usług płatniczych;

b) muszą oni stosować formaty komunikatów określone w pkt 1 lit. b) załącznika przy przekazywaniu transakcji płatniczych do innego dostawcy usług płatniczych lub za pośrednictwem systemu płatności detalicznych;

c) muszą oni zapewnić, aby użytkownicy usług płatniczych stosowali identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika w celu identyfikacji rachunków płatniczych, niezależnie od tego, czy dostawca usług płatniczych płatnika i dostawca usług płatniczych odbiorcy, lub jedyny dostawca usług płatniczych w transakcji płatniczej, znajdują się w tym samym państwie członkowskim czy w różnych państwach członkowskich;

d) muszą oni zapewnić, aby w przypadku gdy użytkownik usług płatniczych, który nie jest konsumentem ani mikroprzedsiębiorstwem, zainicjuje lub otrzyma indywidualne polecenie przelewu lub indywidualne polecenie zapłaty, które nie są przesyłane indywidualnie, ale łączone ze sobą na potrzeby przekazu, stosowano formaty komunikatów określone w pkt 1 lit. b) załącznika.

Bez uszczerbku dla akapitu pierwszego lit. b) dostawcy usług płatniczych, na specjalne żądanie użytkownika usług płatniczych, stosują formaty komunikatów określone w pkt 1 lit. b) załącznika w odniesieniu do tego użytkownika usług płatniczych.

2. Dostawcy usług płatniczych realizują polecenia przelewu zgodnie z następującymi wymogami, z zastrzeżeniem wszelkich obowiązków ustanowionych w prawie krajowym wdrażającym dyrektywę 95/46/WE:

a) dostawca usług płatniczych płatnika musi zapewnić, aby płatnik przekazał elementy danych określone w pkt 2 lit. a) załącznika;

b) dostawca usług płatniczych płatnika musi przekazać elementy danych określone w pkt 2 lit. b) załącznika dostawcy usług płatniczych odbiorcy;

c) dostawca usług płatniczych odbiorcy musi przekazać lub udostępnić odbiorcy elementy danych określone w pkt 2 lit. d) załącznika.

3. Dostawcy usług płatniczych realizują polecenia zapłaty zgodnie z następującymi wymogami, z zastrzeżeniem wszelkich obowiązków ustanowionych w prawie krajowym wdrażającym dyrektywę 95/46/WE:

a) dostawca usług płatniczych odbiorcy musi zapewnić, aby:

(i) odbiorca przekazał elementy danych określone w pkt 3 lit. a) załącznika wraz z pierwszym poleceniem zapłaty i jednorazowym poleceniem zapłaty oraz przy każdej następnej transakcji płatniczej,

(ii) płatnik udzielił zgody zarówno odbiorcy, jak i dostawcy usług płatniczych płatnika (bezpośrednio lub pośrednio za pośrednictwem odbiorcy), upoważnienia, wraz z późniejszymi zmianami lub unieważnieniem, były przechowywane przez odbiorcę lub przez podmiot trzeci w imieniu odbiorcy, a odbiorca był informowany o niniejszym obowiązku przez swojego dostawcę usług płatniczych zgodnie z art. 41 i 42 dyrektywy 2007/64/WE;

b) dostawca usług płatniczych odbiorcy musi przekazać elementy danych określone w pkt 3 lit. b) załącznika dostawcy usług płatniczych płatnika;

c) dostawca usług płatniczych płatnika musi przekazać lub udostępnić płatnikowi elementy danych określone w pkt 3 lit. c) załącznika;

d) płatnik musi mieć prawo zlecić swojemu dostawcy usług płatniczych:

(i) ograniczenie pobrania z tytułu polecenia zapłaty do określonej kwoty lub określonej częstotliwości lub obu takich pułapów;

(ii) w przypadku gdy upoważnienie w ramach schematu płatniczego nie przewiduje prawa do zwrotu kwoty transakcji, skontrolowanie każdej transakcji polecenia zapłaty oraz sprawdzenie, czy kwota i częstotliwość przedłożonej transakcji polecenia zapłaty odpowiada kwocie i częstotliwości uzgodnionej w upoważnieniu, przed obciążeniem ich rachunku płatniczego, w oparciu o informacje dotyczące upoważnienia;

(iii) zablokowanie wszelkich poleceń zapłaty z rachunku płatniczego płatnika lub zablokowanie wszelkich poleceń zapłaty zainicjowanych przez jednego lub większą liczbę określonych odbiorców lub dopuszczenie jedynie poleceń zapłaty zainicjowanych przez jednego lub większą liczbę określonych odbiorców.

W przypadku gdy ani płatnik, ani odbiorca nie są konsumentami, dostawcy usług płatniczych nie są zobowiązani do przestrzegania lit. d) ppkt (i), (ii) lub (iii).

Dostawca usług płatniczych płatnika informuje go o prawach, o których mowa w lit. d), zgodnie z art. 41 i 42 dyrektywy 2007/64/WE.

Przy pierwszej transakcji polecenia zapłaty lub przy jednorazowej transakcji polecenia zapłaty oraz przy każdej następnej transakcji polecenia zapłaty odbiorca przekazuje swojemu dostawcy usług płatniczych informacje dotyczące upoważnienia, a dostawca usług płatniczych odbiorcy przekazuje dostawcy usług płatniczych płatnika te informacje dotyczące upoważnienia przy każdej transakcji polecenia zapłaty.

4. Oprócz wymogów, o których mowa w ust. 1, odbiorca akceptujący polecenia przelewu podaje swoim płatnikom swój identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika oraz – do dnia 1 lutego 2014 r. dla krajowych transakcji płatniczych i do dnia 1 lutego 2016 r. dla transgranicznych transakcji płatniczych, ale tylko, gdy jest to konieczne – BIC swojego dostawcy usług płatniczych, gdy zażądano dokonania polecenia przelewu.

5. Przed pierwszą transakcją polecenia zapłaty płatnik podaje swój identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika. Płatnik podaje BIC dostawcy usług płatniczych płatnika – ale tylko, gdy jest to konieczne – do dnia 1 lutego 2014 r. dla krajowych transakcji płatniczych i do dnia 1 lutego 2016 r. dla transgranicznych transakcji płatniczych.

6. W przypadku gdy umowa ramowa między płatnikiem a dostawcą usług płatniczych płatnika nie przewiduje prawa do zwrotu kwoty transakcji, dostawca usług płatniczych płatnika kontroluje przed obciążeniem rachunku płatniczego płatnika, bez uszczerbku dla ust. 3 lit. a) ppkt (ii), każdą transakcję polecenia zapłaty, aby sprawdzić, czy kwota przedłożonej transakcji polecenia zapłaty odpowiada kwocie i częstotliwości uzgodnionej w upoważnieniu, w oparciu o informacje dotyczące upoważnienia.

7. Po dniu 1 lutego 2014 r. dla krajowych transakcji płatniczych oraz po dniu 1 lutego 2016 r. dla transgranicznych transakcji płatniczych dostawcy usług płatniczych nie mogą wymagać od użytkowników usług płatniczych podawania BIC dostawcy usług płatniczych płatnika lub dostawcy usług płatniczych odbiorcy.

8. Dostawca usług płatniczych płatnika i dostawca usług płatniczych odbiorcy nie mogą nakładać dodatkowych opłat ani innych prowizji w związku z procesem odczytu, który automatycznie generuje upoważnienie dotyczące transakcji płatności zainicjowanych za pośrednictwem lub za pomocą karty płatniczej w punkcie sprzedaży, które skutkują poleceniem zapłaty.

Artykuł 5a

Transakcje polecenia przelewu natychmiastowego

[9] 1. Dostawcy usług płatniczych, którzy oferują swoim użytkownikom usług płatniczych usługę płatniczą polegającą na wykonywaniu i odbieraniu poleceń przelewu, oferują wszystkim swoim użytkownikom usług płatniczych usługę polegającą na wykonywaniu i odbieraniu poleceń przelewu natychmiastowego.

Dostawcy usług płatniczych, o których to dostawcach mowa w akapicie pierwszym, zapewniają by wszystkie rachunki płatnicze, które mają zdolność odbiorczą na potrzeby poleceń przelewu, miały również zdolność odbiorczą na potrzeby poleceń przelewu natychmiastowego przez 24 godziny na dobę i w dowolnym dniu kalendarzowym.

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 i z zastrzeżeniem uzyskania uprzedniego zezwolenia właściwych organów na podstawie przeprowadzonej przez te organy oceny jego dostępu do płynności w euro, dostawca usług płatniczych znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, nie jest zobowiązany do oferowania użytkownikom usług płatniczych usługi płatniczej polegającej na wykonywaniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro powyżej określonego limitu na transakcję, z rachunków płatniczych denominowanych w walucie krajowej tego państwa członkowskiego, w czasie gdy ten dostawca usług płatniczych nie wykonuje ani nie odbiera transakcji tradycyjnego polecenia przelewu w euro w odniesieniu do takich rachunków płatniczych. Limit ten jest określany przez właściwe organy i nie może być niższy niż 25 000 EUR. Właściwe organy mogą udzielić uprzedniego zezwolenia na wniosek dostawcy usług płatniczych na okres roku. Na wniosek dostawcy usług płatniczych właściwe organy mogą przedłużać to uprzednie zezwolenie o kolejne roczne okresy po ponownej ocenie przez właściwe organy dostępu dostawcy usług płatniczych do płynności w euro. Właściwe organy co roku informują Komisję o uprzednich zezwoleniach i przedłużeniach udzielonych zgodnie z niniejszym ustępem.

EBC i każdy krajowy bank centralny, gdy nie działają w charakterze organu kształtującego politykę pieniężną lub innego organu publicznego, mogą ograniczyć oferowaną usługę płatniczą polegającą na wykonywaniu poleceń przelewu natychmiastowego do okresów, w których podmioty te oferują usługę płatniczą polegającą na wykonywaniu i odbieraniu tradycyjnych poleceń przelewu.

3. Niezależnie od art. 78 ust. 1 akapit drugi dyrektywy (UE) 2015/2366 za moment otrzymania zlecenia płatniczego dotyczącego przelewu natychmiastowego uznaje się moment jego otrzymania przez dostawcę usług płatniczych płatnika, bez względu na godzinę lub dzień kalendarzowy.

Niezależnie od art. 78 ust. 2 dyrektywy (UE) 2015/2366, jeżeli płatnik i dostawca usług płatniczych płatnika uzgodnią, że wykonanie zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego ma nastąpić w określonym momencie określonego dnia lub w momencie, w którym płatnik przekazał środki do dyspozycji dostawcy usług płatniczych, za moment otrzymania zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego uznaje się ten uzgodniony moment, bez względu na godzinę lub dzień kalendarzowy.

W drodze odstępstwa od akapitów pierwszego i drugiego niniejszego ustępu za moment otrzymania zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego uznaje się:

a) w przypadku nieelektronicznego zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego – moment, w którym dostawca usług płatniczych płatnika wprowadził informacje o zleceniu płatniczym do swojego wewnętrznego systemu, co następuje możliwie jak najszybciej po złożeniu nieelektronicznego zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego przez płatnika u swojego dostawcy usług płatniczych;

b) w przypadku indywidualnego zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego należącego do pakietu, o którym mowa w ust. 7 niniejszego artykułu, jeżeli przekształcenie tego pakietu w indywidualne transakcje płatnicze jest przeprowadzane przez dostawcę usług płatniczych płatnika – moment, w którym wynikająca z tego transakcja płatnicza została wyodrębniona przez dostawcę usług płatniczych płatnika; dostawca usług płatniczych płatnika rozpoczyna przekształcanie pakietu natychmiast po jego złożeniu przez płatnika u dostawcy usług płatniczych płatnika i dokonuje tego przekształcenia tak szybko, jak to możliwe;

c) w przypadku zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego z rachunku płatniczego, który nie jest denominowany w euro – moment, w którym kwota transakcji płatniczej została przeliczona na euro; takie przeliczenie walut następuje natychmiast po złożeniu przez płatnika zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego u jego dostawcy usług płatniczych.

4. Dostawcy usług płatniczych, wykonując polecenia przelewu natychmiastowego, oprócz wymogów określonych w art. 5 muszą spełniać następujące wymogi:

a) dostawcy usług płatniczych zapewniają płatnikom możliwość złożenia zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego za pośrednictwem wszystkich kanałów inicjowania płatności, za pomocą których ci płatnicy mogą składać zlecenia płatnicze dotyczące innych poleceń przelewu;

b) niezależnie od art. 83 dyrektywy (UE) 2015/2366, natychmiast po otrzymaniu zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego, dostawca usług płatniczych płatnika sprawdza, czy spełnione są wszystkie warunki niezbędne do przetworzenia transakcji płatniczej oraz czy dostępne są niezbędne środki, rezerwują kwotę transakcji płatniczej na rachunku płatnika lub obciążają ten rachunek tą kwotą i natychmiast wysyłają transakcję płatniczą do dostawcy usług płatniczych odbiorcy;

c) niezależnie od art. 83 i art. 87 ust. 2 dyrektywy (UE) 2015/2366, dostawca usług płatniczych odbiorcy w ciągu 10 sekund od momentu otrzymania zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego przez dostawcę usług płatniczych płatnika udostępnia kwotę transakcji płatniczej na rachunku płatniczym odbiorcy w walucie, w której denominowany jest rachunek odbiorcy, i potwierdza dostawcy usług płatniczych płatnika wykonanie transakcji płatniczej;

d) niezależnie od art. 87 ust. 1 dyrektywy (UE) 2015/2366, dostawca usług płatniczych odbiorcy zapewnia, aby data waluty w odniesieniu do uznania rachunku płatniczego odbiorcy była taka sama jak data uznania rachunku płatniczego odbiorcy przez dostawcę usług płatniczych odbiorcy kwotą transakcji płatniczej; oraz

e) natychmiast po otrzymaniu potwierdzenia wykonania, o którym mowa w lit. c), lub w przypadku gdy dostawca usług płatniczych płatnika nie otrzyma takiego potwierdzenia wykonania w ciągu 10 sekund od momentu otrzymania zlecenia dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego, dostawca usług płatniczych płatnika bezpłatnie informuje płatnika, a także w stosownych przypadkach dostawcę świadczącego usługę inicjowania płatności, czy kwota transakcji płatniczej została udostępniona na rachunku płatniczym odbiorcy.

5. Niezależnie od art. 89 dyrektywy (UE) 2015/2366, w przypadku gdy dostawca usług płatniczych płatnika nie otrzymał od dostawcy usług płatniczych odbiorcy komunikatu potwierdzającego, że środki zostały udostępnione na rachunku płatniczym odbiorcy w ciągu 10 sekund od momentu otrzymania, dostawca usług płatniczych płatnika natychmiast przywraca rachunek płatniczy płatnika do stanu, jaki istniałby, gdyby transakcja nie miała miejsca.

6. Na wniosek użytkownika usług płatniczych dostawca usług płatniczych oferuje użytkownikowi usług płatniczych możliwość ustalenia limitu określającego maksymalną kwotę, którą można przekazać za pomocą polecenia przelewu natychmiastowego. Limit ten może być określony albo w ujęciu dziennym, albo na transakcję, według uznania użytkownika usług płatniczych. Dostawcy usług płatniczych zapewniają, aby użytkownicy usług płatniczych mieli możliwość zmiany tej maksymalnej kwoty w dowolnym momencie przed złożeniem zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego. W przypadku gdy zlecenie płatnicze użytkownika usług płatniczych dotyczące polecenia przelewu natychmiastowego przekracza maksymalną kwotę lub prowadzi do jej przekroczenia, dostawca usług płatniczych płatnika nie wykonuje zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu natychmiastowego, powiadamia o tym użytkownika usług płatniczych i informuje go o tym, jak zmienić maksymalną kwotę.

7. Oferując usługę płatniczą polegającą na wykonywaniu i odbieraniu poleceń przelewu natychmiastowego, dostawcy usług płatniczych oferują swoim użytkownikom usług płatniczych możliwość składania wielu zleceń płatniczych w formie pakietu, jeżeli dostawcy usług płatniczych oferują taką możliwość swoim użytkownikom usług płatniczych w przypadku innych poleceń przelewu.

Dostawcy usług płatniczych nie mogą stosować limitów liczby zleceń płatniczych, które mogą być składane w pakiecie poleceń przelewu natychmiastowego, które to limity byłyby niższe niż limity stosowane przez nich w odniesieniu do pakietów innych poleceń przelewu.

8. Dostawcy usług płatniczych, o których mowa w ust. 1, znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą jest euro, oferują użytkownikom usług płatniczych usługę płatniczą polegającą na odbieraniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro zgodnie z niniejszym artykułem najpóźniej od dnia 9 stycznia 2025 r. oraz usługę płatniczą polegającą na wykonywaniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro zgodnie z niniejszym artykułem najpóźniej od dnia 9 października 2025 r.

Dostawcy usług płatniczych, o których mowa w ust. 1, znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, oferują użytkownikom usług płatniczych usługę płatniczą polegającą na odbieraniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro zgodnie z niniejszym artykułem najpóźniej od dnia 9 stycznia 2027 r. oraz usługę płatniczą polegającą na wykonywaniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro zgodnie z niniejszym artykułem najpóźniej od dnia 9 lipca 2027 r.

W drodze odstępstwa od akapitu drugiego niniejszego ustępu, do dnia 9 czerwca 2028 r., dostawcy usług płatniczych, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, nie są zobowiązani do oferowania użytkownikom usług płatniczych usługi płatniczej polegającej na wykonywaniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro z rachunków płatniczych denominowanych w walucie krajowej tego państwa członkowskiego, w czasie gdy ci dostawcy usług płatniczych nie wykonują ani nie odbierają transakcji tradycyjnych poleceń przelewu w euro w odniesieniu do takich rachunków.

Niezależnie od akapitu pierwszego niniejszego ustępu dostawcy usług płatniczych będący instytucjami pieniądza elektronicznego zdefiniowanymi w art. 2 pkt 1 dyrektywy 2009/110/WE lub instytucjami płatniczymi zdefiniowanymi w art. 4 pkt 4 dyrektywy (UE) 2015/2366, którzy znajdują się w państwie członkowskim, którego walutą jest euro, oferują użytkownikom usług płatniczych usługę płatniczą polegającą na wykonywaniu i odbieraniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro zgodnie z niniejszym artykułem najpóźniej od dnia 9 kwietnia 2027 r.

Niezależnie od akapitu drugiego niniejszego ustępu dostawcy usług płatniczych będący instytucjami pieniądza elektronicznego zdefiniowanymi w art. 2 pkt 1 dyrektywy 2009/110/WE lub instytucjami płatniczymi zdefiniowanymi w art. 4 pkt 4 dyrektywy (UE) 2015/2366, którzy znajdują się w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, oferują użytkownikom usług płatniczych usługę płatniczą polegającą na odbieraniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro zgodnie z niniejszym artykułem najpóźniej od dnia 9 kwietnia 2027 r. oraz usługę płatniczą polegającą na wykonywaniu poleceń przelewu natychmiastowego w euro zgodnie z niniejszym artykułem najpóźniej od dnia 9 lipca 2027 r.

Artykuł 5b

Opłaty z tytułu poleceń przelewu i weryfikacji odbiorcy

[10] 1. Wszelkie opłaty nakładane przez dostawcę usług płatniczych na płatników i odbiorców w związku z wykonywaniem i odbieraniem poleceń przelewu natychmiastowego nie mogą być wyższe niż opłaty nakładane przez tego dostawcę usług płatniczych w związku z wykonywaniem i odbieraniem innych analogicznego rodzaju poleceń przelewu.

2. Usługi, o których mowa w art. 5c, świadczone są wszystkim użytkownikom usług płatniczych bezpłatnie.

3. Dostawcy usług płatniczych znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą jest euro, stosują się do niniejszego artykułu najpóźniej od dnia 9 stycznia 2025 r.

Dostawcy usług płatniczych znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, stosują się do niniejszego artykułu najpóźniej od dnia 9 stycznia 2027 r.

Artykuł 5c

Weryfikacja odbiorcy w przypadku poleceń przelewu

[11] 1. Dostawca usług płatniczych płatnika oferuje płatnikowi usługę polegającą na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy, na rzecz którego płatnik zamierza wykonać polecenie przelewu (zwaną dalej „usługą polegającą na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy”). Dostawca usług płatniczych płatnika wykonuje usługę polegającą na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy natychmiast po przekazaniu przez płatnika odpowiednich informacji o odbiorcy i przed zaoferowaniem płatnikowi możliwości autoryzacji danego polecenia przelewu. Dostawca usług płatniczych płatnika oferuje usługę polegającą na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy niezależnie od kanału inicjowania płatności wykorzystywanego przez płatnika do złożenia zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu. Świadczenie usługi polegającej na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy odbywa się zgodnie z następującymi zasadami:

a) w przypadku gdy płatnik wprowadził identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika oraz nazwę odbiorcy do zlecenia płatniczego dotyczącego polecenia przelewu, dostawca usług płatniczych płatnika wykonuje usługę polegającą na porównaniu identyfikatora rachunku płatniczego określonego w pkt 1 lit. a) załącznika z nazwą odbiorcy. Na wniosek dostawcy usług płatniczych płatnika dostawca usług płatniczych odbiorcy weryfikuje, czy identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika oraz nazwa odbiorcy podane przez płatnika są zgodne. W przypadku braku zgodności dostawca usług płatniczych płatnika, w oparciu o informacje przekazane przez dostawcę usług płatniczych odbiorcy, powiadamia o tym płatnika i informuje go, że autoryzacja polecenia przelewu może prowadzić do przekazania środków na rachunek płatniczy, który nie należy do odbiorcy wskazanego przez płatnika. W przypadku gdy nazwa odbiorcy podana przez płatnika i identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika są prawie zgodne, dostawca usług płatniczych płatnika wskazuje płatnikowi nazwę odbiorcy powiązaną z identyfikatorem rachunku płatniczego określonym w pkt 1 lit. a) załącznika podanym przez płatnika;

b) w przypadku gdy odbiorca jest osobą prawną, a dostawca usług płatniczych płatnika oferuje kanał inicjowania płatności, który umożliwia płatnikowi złożenie zlecenia płatniczego poprzez podanie identyfikatora rachunku płatniczego określonego w pkt 1 lit. a) załącznika do niniejszego rozporządzenia, wraz z elementami danych innymi niż nazwa odbiorcy, które jednoznacznie identyfikują odbiorcę, takimi jak numer fiskalny, niepowtarzalny identyfikator europejski, o którym mowa w art. 16 ust. 1 akapit drugi dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 (¹⁶), lub LEI, i w przypadku gdy te same elementy danych są dostępne w wewnętrznym systemie dostawcy usług płatniczych odbiorcy, ten dostawca usług płatniczych, na wniosek dostawcy usług płatniczych płatnika, weryfikuje, czy identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika do niniejszego rozporządzenia i element danych dostarczony przez płatnika są zgodne. W przypadku gdy identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika do niniejszego rozporządzenia i element danych dostarczony przez płatnika nie są zgodne, dostawca usług płatniczych płatnika – w oparciu o informacje przekazane przez dostawcę usług płatniczych odbiorcy – powiadamia o tym płatnika;

c) w przypadku gdy rachunek płatniczy zidentyfikowany za pomocą identyfikatora rachunku płatniczego, określonego w pkt 1 lit. a) załącznika, podanego przez płatnika jest prowadzony przez dostawcę usług płatniczych w imieniu więcej niż jednego odbiorcy, płatnik może przekazać dostawcy usług płatniczych płatnika dodatkowe informacje umożliwiające jednoznaczną identyfikację odbiorcy. Dostawca usług płatniczych utrzymujący ten rachunek płatniczy w imieniu więcej niż jednego odbiorcy lub, w stosownych przypadkach, dostawca usług płatniczych prowadzący ten rachunek płatniczy potwierdzają – na wniosek dostawcy usług płatniczych płatnika – czy odbiorca wskazany przez płatnika należy do odbiorców, w imieniu których rachunek płatniczy jest utrzymywany lub prowadzony. Dostawca usług płatniczych płatnika powiadamia płatnika, jeżeli odbiorca wskazany przez płatnika nie należy do odbiorców, w imieniu których rachunek płatniczy jest utrzymywany lub prowadzony;

d) w przypadkach innych niż opisane w lit. a), b) i c) niniejszego ustępu, a w szczególności gdy dostawca usług płatniczych udostępnia kanał inicjowania płatności, który nie wymaga od płatnika wprowadzenia zarówno identyfikatora rachunku płatniczego określonego w pkt 1 lit. a) załącznika, jak i nazwy odbiorcy, dostawca usług płatniczych zapewnia prawidłową identyfikację odbiorcy, do którego płatnik zamierza wysłać polecenie przelewu. W tym celu dostawca usług płatniczych informuje płatnika w sposób umożliwiający płatnikowi weryfikację odbiorcy przed autoryzacją polecenia przelewu.

2. W przypadku gdy identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika lub nazwa odbiorcy są podane przez dostawcę świadczącego usługę inicjowania płatności, a nie przez płatnika, ten dostawca świadczący usługę inicjowania płatności zapewnia prawidłowość informacji dotyczących odbiorcy.

3. Dostawcy usług płatniczych, na potrzeby ust. 1 lit. d), i dostawcy świadczący usługi inicjowania płatności, na potrzeby ust. 2, utrzymują solidne procedury wewnętrzne w celu zapewnienia prawidłowości informacji dotyczących odbiorców.

4. W przypadku zleceń płatniczych w formie papierowej dostawca usług płatniczych płatnika wykonuje usługę polegającą na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy w momencie otrzymania zlecenia płatniczego, chyba że płatnik nie jest obecny w momencie otrzymania tego zlecenia.

5. Dostawcy usług płatniczych zapewniają, aby wykonanie usługi polegającej na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy i usługi opisanej w ust. 2, nie uniemożliwiało płatnikom autoryzacji danego polecenia przelewu.

6. Dostawcy usług płatniczych zapewniają użytkownikom usług płatniczych, którzy nie są konsumentami, możliwość rezygnacji z otrzymywania usługi polegającej na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy przy składaniu wielu zleceń płatniczych w formie pakietu.

Dostawcy usług płatniczych zapewniają, aby użytkownicy usług płatniczych, którzy zrezygnowali z usługi polegającej na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy, mieli prawo do przywrócenia korzystania z tej usługi w dowolnym momencie.

7. W każdym przypadku gdy dostawca usług płatniczych płatnika powiadamia płatnika zgodnie z ust. 1 lit. a), b) lub c), dostawca ten jednocześnie informuje płatnika, że autoryzacja danego polecenia przelewu może prowadzić do przekazania środków na rachunek płatniczy, który nie jest w posiadaniu odbiorcy wskazanego przez płatnika. Dostawca usług płatniczych przekazuje te informacje użytkownikowi usług płatniczych, który nie jest konsumentem, jeżeli użytkownik ten zrezygnuje z otrzymywania usługi polegającej na zapewnieniu weryfikacji odbiorcy przy składaniu wielu zleceń płatniczych w formie pakietu. Dostawcy usług płatniczych informują swoich użytkowników usług płatniczych o konsekwencjach, jakie dla odpowiedzialności dostawcy usług płatniczych i dla praw użytkowników usług płatniczych do zwrotu środków ma decyzja użytkowników usług płatniczych o zignorowaniu powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 lit. a), b) i c).

8. Dostawca usług płatniczych nie ponosi odpowiedzialności za wykonanie polecenia przelewu na rzecz niezamierzonego odbiorcy na podstawie nieprawidłowego unikatowego identyfikatora, o czym mowa w art. 88 dyrektywy (UE) 2015/2366, pod warunkiem że spełnił wymogi niniejszego artykułu.

W przypadku gdy dostawca usług płatniczych płatnika nie zastosuje się do ust. 1 niniejszego artykułu lub gdy dostawca świadczący usługę inicjowania płatności nie zastosuje się do ust. 2 niniejszego artykułu i jeżeli skutkuje wadliwie wykonaną transakcją płatniczą, dostawca usług płatniczych płatnika bezzwłocznie zwraca płatnikowi transferowaną kwotę i, w stosownych przypadkach, przywraca obciążony rachunek płatniczy do stanu, jaki istniałby, gdyby transakcja nie miała miejsca.

W przypadku gdy uchybienie takie ma miejsce, ponieważ dostawca usług płatniczych odbiorcy lub dostawca świadczący usługę inicjowania płatności nie dopełnili swoich obowiązków wynikających z niniejszego artykułu, dostawca usług płatniczych odbiorcy lub, w stosownych przypadkach, dostawca świadczący usługę inicjowania płatności rekompensują dostawcy usług płatniczych płatnika szkodę finansową wyrządzoną dostawcy usług płatniczych płatnika w wyniku tego uchybienia.

Wszelkie dalsze straty finansowe wyrządzone płatnikowi mogą zostać zrekompensowane zgodnie z prawem mającym zastosowanie do umowy między płatnikiem a stosownym dostawcą usług płatniczych.

9. Dostawcy usług płatniczych znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą jest euro, stosują się do niniejszego artykułu najpóźniej od dnia 9 października 2025 r.

Dostawcy usług płatniczych znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, stosują się do niniejszego artykułu najpóźniej od dnia 9 lipca 2027 r.

Artykuł 5d

Kontrola użytkowników usług płatniczych przez dostawców usług płatniczych oferujących polecenia przelewu natychmiastowego w celu zweryfikowania, czy użytkownik usług płatniczych nie jest osobą lub podmiotem objętymi ukierunkowanymi finansowymi środkami ograniczającymi

[12] 1. Dostawcy usług płatniczych oferujący polecenia przelewu natychmiastowego weryfikują, czy którykolwiek z ich użytkowników usług płatniczych jest osobą lub podmiotem objętymi ukierunkowanymi finansowymi środkami ograniczającymi.

Dostawcy usług płatniczych przeprowadzają takie weryfikacje natychmiast po wejściu w życie wszelkich nowych ukierunkowanych finansowych środków ograniczających oraz natychmiast po wejściu w życie wszelkich zmian takich ukierunkowanych finansowych środków ograniczających, a co najmniej raz w każdym dniu kalendarzowym.

2. Poza przeprowadzaniem weryfikacji na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu, podczas realizacji polecenia przelewu natychmiastowego dostawca usług płatniczych płatnika i dostawca usług płatniczych odbiorcy uczestniczący w realizacji takiego polecenia przelewu natychmiastowego nie weryfikują, czy płatnik lub odbiorca, których rachunki płatnicze są wykorzystywane do realizacji tego polecenia przelewu natychmiastowego, są osobami lub podmiotami objętymi ukierunkowanymi finansowymi środkami ograniczającymi.

Akapit pierwszy niniejszego ustępu pozostaje bez uszczerbku dla działań podejmowanych przez dostawców usług płatniczych w celu zastosowania się do środków ograniczających innych niż ukierunkowane finansowe środki ograniczające, przyjęte zgodnie z art. 215 TFUE, do środków ograniczających, które nie zostały przyjęte zgodnie z art. 215 TFUE, lub do prawa Unii dotyczącego zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

3. Dostawcy usług płatniczych stosują się do niniejszego artykułu najpóźniej od dnia 9 stycznia 2025 r.

Artykuł 6

Daty końcowe

1. Najpóźniej w dniu 1 lutego 2014 r. polecenia przelewu są realizowane zgodnie z wymogami technicznymi określonymi w art. 5 ust. 1, 2 i 4 oraz pkt 1 i 2 załącznika.

2. Najpóźniej w dniu 1 lutego 2014 r. polecenia zapłaty są realizowane zgodnie z art. 8 ust. 2 i 3 oraz wymogami określonymi w art. 5 ust. 1, 3, 5, 6 i 8 oraz pkt 1 i 3 załącznika.

3. Bez uszczerbku dla art. 3, polecenia zapłaty są realizowane zgodnie z wymogami określonymi w art. 8 ust. 1 najpóźniej w dniu 1 lutego 2017 r. dla płatności krajowych oraz najpóźniej w dniu 1 listopada 2012 r. dla płatności transgranicznych.

4. Dla krajowych transakcji płatności państwo członkowskie lub, za zgodą odnośnego państwa członkowskiego, dostawcy usług płatniczych państwa członkowskiego mogą – po uwzględnieniu i ocenie stanu przygotowań oraz gotowości swoich obywateli – określić terminy wcześniejsze od terminów, o których mowa w ust. 1 i 2.

Artykuł 7

Ważność upoważnień i prawo do zwrotu kwoty transakcji

1. Ważna autoryzacja dla odbiorcy w ramach powtarzającego się polecenia zapłaty w ramach dotychczasowego schematu sprzed dnia 1 lutego 2014 r. pozostaje ważna po tym dniu i jest uznawana za udzieloną dostawcy usług płatniczych płatnika zgodę na wykonywanie powtarzających się poleceń zapłaty pobieranych przez tego odbiorcę zgodnie z niniejszym rozporządzeniem w przypadku braku przepisów krajowych lub umów konsumenckich przedłużających ważność upoważnień polecenia zapłaty.

2. Upoważnienia, o których mowa w ust. 1, pozwalają na bezwarunkowy zwrot kwoty transakcji oraz zwrot kwoty transakcji do daty dokonania zwracanej płatności, w przypadku gdy taki zwrot kwoty transakcji został przewidziany w ramach istniejącego upoważnienia.

Artykuł 8

Opłaty interchange od transakcji polecenia zapłaty

1. Bez uszczerbku dla ust. 2, do transakcji polecenia zapłaty nie mają zastosowania ani wielostronna opłata interchange za pojedynczą transakcję polecenia zapłaty, ani inne uzgodnione opłaty o równoważnym celu lub skutku.

2. W przypadku R-transakcji może być stosowana wielostronna opłata interchange, pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:

a) umowa służy skutecznemu przypisaniu kosztów dostawcy usług płatniczych, który zainicjował R-transakcję lub którego użytkownik usług płatniczych zainicjował taką transakcję, w zależności od przypadku, przy jednoczesnym uwzględnieniu kosztów transakcji, oraz zapewnienia, aby płatnik nie został automatycznie obciążony, a dostawca usług płatniczych nie mógł obciążać użytkowników usług płatniczych w odniesieniu do opłat za danego rodzaju R-transakcje, które przekraczają koszty poniesione przez dostawcę usług płatniczych w związku z takimi transakcjami;

b) opłaty za R-transakcje opierają się ściśle na kosztach;

c) wysokość opłat nie przekracza rzeczywistych kosztów obsługi R-transakcji przez najbardziej efektywnego pod względem kosztów porównywalnego dostawcę usług płatniczych, który pod względem wolumenu transakcji i charakteru usług jest reprezentatywną stroną umowy;

d) stosowanie opłat zgodnie z lit. a), b) i c) zapobiega nakładaniu przez dostawcę usług płatniczych na ich użytkowników usług płatniczych dodatkowych opłat związanych z kosztami, które są pokryte przez te opłaty interchange;

e) nie istnieje praktyczna i ekonomicznie opłacalna alternatywa dla umowy, która umożliwiałaby równie skuteczną lub bardziej skuteczną obsługę R-transakcji przy takich samych lub niższych kosztach dla konsumentów.

Do celów akapitu pierwszego, przy obliczaniu opłat za R-transakcje uwzględnia się jedynie te kategorie kosztów, które są bezpośrednio i jednoznacznie powiązane z obsługą R-transakcji. Koszty te są dokładnie określone. Rozbicie łącznych kosztów, w tym odrębne określenie każdego z ich elementów, stanowi przedmiot umowy, aby umożliwić łatwą kontrolę i monitorowanie.

3. Ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do umów jednostronnych dostawcy usług płatniczych i do umów dwustronnych między dostawcami usług płatniczych o celu lub skutku równoważnym z umową wielostronną.

Artykuł 9

Dostępność płatności

1. Płatnik wykonujący polecenie przelewu na rzecz odbiorcy posiadającego rachunek płatniczy znajdujący się w Unii nie podaje nazwy państwa członkowskiego, w którym ma się znajdować ten rachunek płatniczy, pod warunkiem że rachunek płatniczy posiada zdolność odbiorczą zgodnie z art. 3.

2. Odbiorca przyjmujący polecenie przelewu lub stosujący polecenie zapłaty celem pobrania środków od płatnika posiadającego rachunek płatniczy znajdujący się w Unii nie podaje nazwy państwa członkowskiego, w którym ma się znajdować ten rachunek płatniczy, pod warunkiem że rachunek płatniczy posiada zdolność odbiorczą zgodnie z art. 3.

Artykuł 10

Właściwe organy

1. Państwa członkowskie wyznaczają jako właściwe organy odpowiedzialne za zapewnienie przestrzegania niniejszego rozporządzenia organy publiczne, podmioty uznane przez prawo krajowe lub organy publiczne wyraźnie upoważnione w tym celu na mocy prawa krajowego, w tym również krajowe banki centralne. Państwa członkowskie mogą wyznaczyć istniejące już organy do działania w charakterze właściwych organów.

2. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję do dnia 1 lutego 2013 r. o właściwych organach wyznaczonych na mocy ust. 1. Państwa członkowskie niezwłocznie powiadamiają Komisję i Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego – EUNB) o wszelkich późniejszych zmianach dotyczących tych organów.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy, o których mowa w ust. 1, miały wszelkie uprawnienia niezbędne do wykonywania ich obowiązków. W przypadku gdy w państwie członkowskim kwestie objęte przepisami niniejszego rozporządzenia wchodzą w zakres kompetencji więcej niż jednego właściwego organu, państwo członkowskie zapewnia ścisłą współpracę między tymi organami, tak aby skutecznie wywiązywały się z nałożonych na nie obowiązków.

4. Właściwe organy skutecznie monitorują przestrzeganie niniejszego rozporządzenia przez dostawców usług płatniczych oraz podejmują wszelkie działania niezbędne do zapewnienia tego przestrzegania. Organy te współpracują ze sobą zgodnie z art. 24 dyrektywy 2007/64/WE oraz art. 31 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł 11

Sankcje

1. Państwa członkowskie ustanawiają do dnia 1 lutego 2013 r. przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszeń niniejszego rozporządzenia i podejmują wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia ich wdrożenia. Sankcje te muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o tych przepisach i środkach do dnia 1 sierpnia 2013 r. oraz powiadamiają ją niezwłocznie o każdej późniejszej zmianie, która ich dotyczy.

1a. [13] W drodze odstępstwa od ust. 1 niniejszego artykułu państwa członkowskie, do dnia 9 kwietnia 2025 r., ustanawiają przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszeń art. 5a–5d i stosują wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia ich wdrożenia. Sankcje te muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o tych przepisach i środkach do dnia 9 kwietnia 2025 r., a także powiadamiają ją niezwłocznie o wszelkich późniejszych zmianach, które ich dotyczą.

1b. [14] W odniesieniu do sankcji stosowanych w przypadku naruszeń art. 5d państwa członkowskie zapewniają, aby takie sankcje obejmowały:

a) w przypadku osoby prawnej –kary administracyjne w maksymalnej wysokości co najmniej 10 % łącznych rocznych obrotów netto danej osoby prawnej w poprzednim roku obrotowym;

b) w przypadku osoby fizycznej –kary administracyjne w maksymalnej wysokości co najmniej 5 000 000 EUR lub równowartości kwoty w walucie krajowej w państwach członkowskich, których walutą nie jest euro na dzień 8 kwietnia 2024 r.

Na potrzeby lit. a) niniejszego ustępu – jeżeli osoba prawna jest jednostką zależną jednostki dominującej zdefiniowanej w art. 2 pkt 9 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE (¹⁷) lub jednostki, która skutecznie wywiera dominujący wpływ na tę osobę prawną, stosowny obrót stanowi obrót wynikający ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego jednostki dominującej najwyższego szczebla w poprzednim roku obrotowym.

1c. [15] Sankcji, o których mowa w ust. 1a niniejszego artykułu, nie stosuje się w odniesieniu do naruszeń wymogu dotyczącego zdolności odbiorczej, o którym mowa w art. 5a ust. 1 akapit drugi, w przypadku gdy rachunki płatnicze utrzymywane przez dostawców usług płatniczych nie mają zdolności odbiorczej na potrzeby poleceń przelewu natychmiastowego ze względu na planowane prace serwisowe, w przypadku gdy okresy niedostępności są zarówno przewidywalne, jak i krótkie, lub ze względu na planowany przestój wszystkich poleceń przelewu natychmiastowego w ramach odnośnego schematu płatności, pod warunkiem że użytkownicy usług płatniczych zostali poinformowani z wyprzedzeniem o tych okresach planowanych prac serwisowych lub planowanego przestoju.

1d. [16] W drodze odstępstwa od ust. 1b, w przypadku gdy system prawny państwa członkowskiego nie przewiduje kar administracyjnych, niniejszy artykuł może być stosowany w taki sposób, aby nałożenie sankcji było inicjowane przez właściwy organ i dokonywane przez organy sądowe, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby sankcja ta była skuteczna, proporcjonalna i odstraszająca oraz miała skutek równoważny karom administracyjnym nakładanym przez właściwe organy państw członkowskich, których system prawny przewiduje kary administracyjne. Nakładane sankcje muszą być w każdym przypadku skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie, których system prawny nie przewiduje kar administracyjnych, powiadamiają Komisję swoich sankcjach do dnia 9 kwietnia 2025 r. i niezwłocznie powiadamiają ją o wszelkich późniejszych zmianach, które ich dotyczą.

2. Sankcji, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się do konsumentów.

Artykuł 12

Pozasądowe procedury wnoszenia skarg i procedury dochodzenia praw

1. Państwa członkowskie ustanawiają odpowiednie i skuteczne pozasądowe procedury wnoszenia skarg i procedury dochodzenia praw regulujące rozstrzyganie sporów między użytkownikami usług płatniczych a dostawcami usług płatniczych w odniesieniu do sporów związanych z prawami i obowiązkami wynikającymi z niniejszego rozporządzenia. Państwa członkowskie wyznaczają w tym celu istniejące organy lub, w stosownych przypadkach, ustanawiają nowe organy.

2. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o organach, o których mowa w ust. 1, do dnia 1 lutego 2013 r. Państwa członkowskie niezwłocznie powiadamiają Komisję o każdej późniejszej zmianie dotyczącej tych organów.

3. Państwa członkowskie mogą postanowić, że niniejszy artykuł ma zastosowanie jedynie do użytkowników usług płatniczych, którzy są konsumentami, lub wyłącznie do tych użytkowników usług płatniczych, którzy są konsumentami i mikroprzedsiębiorstwami. Państwa członkowskie informują Komisję o wszelkich takich środkach do dnia 1 sierpnia 2013 r.

Artykuł 13

Przekazanie uprawnień

Komisji powierza się uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14, w celu zmiany załącznika, aby uwzględnić postęp techniczny i sytuację na rynku.

Artykuł 14

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 13, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 31 marca 2012 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem tego pięcioletniego okresu. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

3. Przekazanie uprawnień, o których mowa w art. 13, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

5. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 13 wchodzi w życie tylko jeśli Parlament Europejski albo Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie trzech miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub jeśli, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o trzy miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 15

Przegląd

[17] 1. Do dnia 1 lutego 2017 r. Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, EBC i EUNB sprawozdanie dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia, w stosownych przypadkach wraz z odpowiednim wnioskiem ustawodawczym.

2. Do dnia 9 października 2028 r. Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, w stosownych przypadkach wraz z wnioskiem ustawodawczym. Sprawozdanie to zawiera ocenę:

a) zmian w opłatach za rachunki płatnicze, a także za krajowe i transgraniczne polecenia przelewu i polecenia przelewu natychmiastowego w euro i w walucie krajowej państw członkowskich, których walutą nie jest euro, od dnia 26 października 2022 r., w tym wpływ art. 5b ust. 1 na te zmiany; oraz

b) zakresu art. 5d i jego skuteczności w zapobieganiu niepotrzebnemu utrudnianiu poleceń przelewu natychmiastowego.

3. Dostawcy usług płatniczych przekazują swoim właściwym organom informacje na temat:

a) poziomu opłat za polecenia przelewu, polecenia przelewu natychmiastowego i rachunki płatnicze;

b) odsetka odrzuceń, oddzielnie dla krajowych i transgranicznych transakcji płatniczych, ze względu na zastosowanie ukierunkowanych finansowych środków ograniczających.

Dostawcy usług płatniczych składają takie sprawozdania co 12 miesięcy. Pierwsze sprawozdanie składa się w dniu 9 kwietnia 2025 r. i zawiera ono informacje na temat poziomu opłat i na temat odrzuceń w okresie od dnia 26 października 2022 r. do końca poprzedniego roku kalendarzowego.

4. Do dnia 9 października 2025 r., a następnie corocznie, właściwe organy przekazują Komisji i EUNB informacje zgłoszone im przez dostawców usług płatniczych zgodnie z ust. 3 i informacje na temat wolumenu i wartości poleceń przelewu natychmiastowego w euro – zarówno krajowych, jak i transgranicznych – które zostały wykonane w poprzednim roku kalendarzowym przez dostawców usług płatniczych mających siedzibę w ich państwie członkowskim.

5. EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia jednolitych szablonów sprawozdawczych, instrukcji i metodyki stosowania tych szablonów na potrzeby sprawozdawczości, o której mowa w ust. 3.

EUNB przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, do dnia 9 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

6. Do dnia 9 kwietnia 2027 r. Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat utrzymujących się przeszkód w dostępności i stosowaniu poleceń przelewu natychmiastowego. W sprawozdaniu tym ocenia się poziom standaryzacji technologii istotnych dla stosowania poleceń przelewu natychmiastowego. W stosownych przypadkach sprawozdaniu może towarzyszyć wniosek ustawodawczy.

Artykuł 16

Przepisy przejściowe

1. W drodze odstępstwa od art. 6 ust. 1 i 2 dostawcy usług płatniczych mogą do dnia 1 sierpnia 2014 r. kontynuować przetwarzanie transakcji płatniczych w euro w formatach, które różnią się od formatów wymaganych dla poleceń przelewu i poleceń zapłaty zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Państwa członkowskie stosują przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszeń art. 6 ust. 1 i 2, ustanowione zgodnie z art. 11, od dnia 2 sierpnia 2014 r.

W drodze odstępstwa od art. 6 ust. 1 i 2, państwa członkowskie mogą zezwalać dostawcom usług płatniczych, do dnia 1 lutego 2016 r., na świadczenie usług w zakresie konwersji w odniesieniu do krajowych transakcji płatniczych, umożliwiając użytkownikom usług płatniczych, którzy są konsumentami, dalsze korzystanie z BBAN zamiast identyfikatora rachunku płatniczego określonego w pkt 1 lit. a) załącznika, pod warunkiem że zostanie zapewniona interoperacyjność poprzez techniczną i bezpieczną konwersję BBAN płatnika i odbiorcy w identyfikator rachunku płatniczego określony w pkt 1 lit. a) załącznika. Ten identyfikator rachunku płatniczego dostarcza się inicjującemu transakcję użytkownikowi usług płatniczych, w stosownych przypadkach przed wykonaniem płatności. W takich przypadkach dostawcy usług płatniczych nie pobierają od użytkownika usług płatniczych dodatkowych opłat lub innych prowizji związanych bezpośrednio lub pośrednio z usługami w zakresie konwersji.

2. Dostawcy usług płatniczych oferujący usługi płatnicze w euro i znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, oferując usługi płatnicze w euro muszą spełnić wymogi art. 3 do dnia 31 października 2016 r. Jeżeli jednak euro zostanie wprowadzone jako waluta w którymkolwiek z tych państw członkowskich przed dniem 31 października 2015 r., dostawcy usług płatniczych znajdujący się w tym państwie członkowskim muszą spełnić wymogi art. 3 w terminie jednego roku od dnia wejścia tego państwa członkowskiego do strefy euro.

3. Państwa członkowskie mogą zezwalać swoim właściwym organom na zwolnienie ze wszystkich lub niektórych wymogów, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2, w odniesieniu do transakcji polecenia przelewu lub polecenia zapłaty, których łączny udział w rynku, zgodnie z oficjalnymi statystykami płatniczymi publikowanymi corocznie przez EBC, nie przekracza 10 % całkowitej liczby transakcji polecenia przelewu lub polecenia zapłaty w danym państwie członkowskim, do dnia 1 lutego 2016 r.

4. Państwa członkowskie mogą zezwalać swoim właściwym organom na zwolnienie ze wszystkich lub niektórych wymogów, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2, w odniesieniu do transakcji płatniczych przeprowadzanych przy pomocy karty płatniczej w punkcie sprzedaży, które skutkują poleceniem zapłaty na rachunek płatniczy identyfikowany przez BBAN lub IBAN lub poleceniem zapłaty z takiego rachunku, do dnia 1 lutego 2016 r.

5. W drodze odstępstwa od art. 6 ust. 1 i 2 państwa członkowskie mogą zezwalać swoim właściwym organom, do dnia 1 lutego 2016 r., na zwolnienie z obowiązku używania formatu komunikatów określonego w pkt 1 lit. b) załącznika, określonego w art. 5 ust. 1 lit. d), w przypadku użytkowników usług płatniczych, którzy inicjują lub odbierają pojedyncze polecenia przelewu lub polecenia zapłaty, które są łączone na potrzeby przekazu. Niezależnie od możliwości zwolnienia, dostawcy usług płatniczych muszą spełnić wymogi określone w art. 5 ust. 1 lit. d), w przypadku gdy użytkownik usług płatniczych zażąda takiej usługi.

6. W drodze odstępstwa od art. 6 ust. 1 i 2, państwa członkowskie mogą odroczyć do dnia 1 lutego 2016 r. termin spełnienia wymogów dotyczących przekazywania BIC dla krajowych transakcji płatniczych, o których mowa w art. 5 ust. 4, 5 i 7.

7. W przypadku gdy państwo członkowskie zamierza skorzystać z odstępstwa przewidzianego w ust. 1, 3, 4, 5 lub 6, powiadamia o tym odpowiednio Komisję do dnia 1 lutego 2013 r., a następnie zezwala właściwym organom na zwolnienie odpowiednio z części lub ze wszystkich wymogów określonych w art. 5, art. 6 ust. 1 i 2 oraz w załączniku, w przypadku odnośnych transakcji płatniczych, o czym mowa w odpowiednich ustępach lub akapitach, przez okres nieprzekraczający okresu obowiązywania takiego odstępstwa. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o transakcjach płatniczych objętych odstępstwem oraz o wszelkich późniejszych zmianach.

8. Dostawcy usług płatniczych znajdujący się w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, oraz użytkownicy usług płatniczych korzystający z usług płatniczych w takim państwie członkowskim, muszą do dnia 31 października 2016 r. spełnić wymogi określone w art. 4 i 5. Operatorzy systemów płatności detalicznych w państwie członkowskim, którego walutą nie jest euro, muszą spełnić wymogi art. 4 ust. 2 do dnia 31 października 2016 r.

Jeśli jednak do dnia 31 października 2015 r. euro zostanie wprowadzone jako waluta w danym państwie członkowskim, dostawcy usług płatniczych lub, w stosownych przypadkach, podmioty systemów płatności detalicznych znajdujące się w tym państwie członkowskim oraz użytkownicy usług płatniczych korzystający z usług płatniczych w tym państwie członkowskim muszą spełniać odpowiednie wymogi w terminie jednego roku od dnia wejścia danego państwa członkowskiego do strefy euro, jednak nie wcześniej niż w odpowiednich terminach określonych dla państw członkowskich, których walutą w dniu 31 marca 2012 r. jest euro.

9. [18] Jeżeli przed dniem 9 kwietnia 2027 r. euro zostanie wprowadzone jako waluta państwa członkowskiego, dostawcy usług płatniczych w tym państwie członkowskim stosują się do art. 5a, 5b i 5c najpóźniej po roku od daty wprowadzenia euro jako waluty tego państwa członkowskiego i nie później niż w odpowiednich terminach określonych w tych artykułach w przypadku dostawców usług płatniczych w państwach członkowskich, których walutą nie jest euro. Tacy dostawcy usług płatniczych nie są jednak zobowiązani do zastosowania się do art. 5a, 5b i 5c przed upływem odpowiednich terminów określonych w tych artykułach w odniesieniu do dostawców usług płatniczych w państwach członkowskich, których walutą jest euro.

Artykuł 17

Zmiany w rozporządzeniu (WE) nr 924/2009

W rozporządzeniu (WE) nr 924/2009 wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 2 pkt 10 otrzymuje brzmienie:

„10) „środki” oznaczają banknoty i monety, zapis księgowy i pieniądz elektroniczny określone w art. 2 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością (*);

_________

(*) Dz.U. L 267 z 10.10.2009, s. 7.”;

2) art. 3 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Opłaty nakładane przez dostawcę usług płatniczych na użytkownika usług płatniczych w odniesieniu do płatności transgranicznych są takie same jak opłaty nakładane przez tego dostawcę usług płatniczych na użytkowników usług płatniczych w odniesieniu do odpowiadających im płatności krajowych o tej samej wartości i w tej samej walucie.”;

3) w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:

a) skreśla się ust. 2;

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„ 3. Dostawca usług płatniczych może nałożyć na użytkownika usług płatniczych opłaty dodatkowe w stosunku do opłat pobieranych zgodnie z art. 3 ust. 1, w przypadku gdy użytkownik ten zleca dostawcy usług płatniczych wykonanie płatności transgranicznej bez podania numeru IBAN oraz – w stosownych przypadkach i zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 z dnia 14 marca 2012 r. ustanawiającym wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 924/2009 (*) – odpowiedniego BIC dla danego rachunku płatniczego w innym państwie członkowskim. Opłaty te muszą być odpowiednie i proporcjonalne do kosztów. Są one uzgadniane między dostawcą usług płatniczych a użytkownikiem usług płatniczych. Dostawca usług płatniczych informuje użytkownika usług płatniczych o wysokości dodatkowych opłat w odpowiednim terminie, zanim użytkownik usług płatniczych zostanie związany takim uzgodnieniem.

_____ ____

(*) Dz.U. L 94, 30.3.2012 s. 22” ;

4) art. 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„ 1. Ze skutkiem od dnia 1 lutego 2016 r. państwa członkowskie znoszą krajowe obowiązki sprawozdawcze oparte na danych rozrachunkowych nałożone na dostawców usług płatniczych do celów statystyk bilansu płatniczego w związku z transakcjami płatniczymi przeprowadzanymi przez ich klientów.” ;

5) w art. 7 wprowadza się następujące zmiany:

a) w ust. 1 datę „1 listopada 2012 r.” zastępuje się datą „1 lutego 2017 r.”;

b) w ust. 2 datę „1 listopada 2012 r.” zastępuje się datą „1 lutego 2017 r.”;

c) w ust. 3 datę „1 listopada 2012 r.” zastępuje się datą „ 1 lutego 2017 r.”;

6) skreśla się art. 8.

Artykuł 18

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu dnia 14 marca 2012 r.