1.

SCHEMAT POBIERANIA PRÓBEK

Pobieranie próbek obejmuje wszystkie stada brojlerów gatunku Gallus gallus („brojlery” ) w ramach krajowych programów zwalczania, o których mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003.

2.

MONITOROWANIE BROJLERÓW

2.1.

Częstotliwość pobierania próbek

a) Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze pobierają próbki ze wszystkich stad brojlerów w okresie trzech tygodni przed ubojem.

W drodze odstępstwa od obowiązku pobierania próbek określonego w akapicie pierwszym właściwy organ może postanowić, że podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze pobierają próbki z co najmniej jednego stada brojlerów na serię w przypadku gospodarstw liczących więcej niż jedno stado, jeżeli:

(i) stosowany jest system pełny/pusty („all in/all out”) w odniesieniu do wszystkich stad w gospodarstwie;

(ii) sposób zarządzania wszystkimi stadami jest taki sam;

(iii) dostawa pokarmu i wody jest wspólna dla wszystkich stad;

(iv) w ciągu ostatnich co najmniej sześciu serii właściwy organ przeprowadził badanie na obecność Salmonella spp. zgodnie z planem pobierania próbek określonym w lit. a) we wszystkich stadach w gospodarstwie i pobrał próbki ze wszystkich stad z przynajmniej jednej serii;

(v) wszystkie wyniki badań na obecność Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium wykonanych zgodnie z akapitem pierwszym i lit. b) były ujemne.

W drodze odstępstwa od obowiązku pobierania próbek określonego w niniejszym punkcie właściwy organ może zatwierdzić pobieranie próbek w okresie ostatnich sześciu tygodni przed datą uboju, jeżeli brojlery są trzymane przez ponad 81 dni lub w przypadku ekologicznej produkcji brojlerów zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 889/2008 (¹).

b) Każdego roku właściwy organ pobiera próbki z co najmniej jednego stada brojlerów z 10 % gospodarstw liczących ponad 5 000 ptaków. Pobieranie próbek można przeprowadzać na zasadzie ryzyka i za każdym razem, gdy właściwy organ uzna, że zachodzi taka konieczność

Pobranie próbek przeprowadzone przez właściwy organ może zastąpić pobranie próbek przez podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze wymagane na odstawie lit. a).

2.2.

Procedura pobierania próbek

2.2.1.

Ogólne zasady pobierania próbek

Właściwy organ lub podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze dopilnowuje, aby próbki były pobierane przez przeszkolone osoby.

Do pobierania próbek stosuje się co najmniej dwie pary okładzin na buty. Okładziny nakłada się na obuwie i próbki pobiera się, idąc przez brojlernię. Okładziny zawierające próbki z jednego stada brojlerów można połączyć w jedną próbkę.

Przed założeniem okładzin na buty ich powierzchnię należy zwilżyć:

(a) rozcieńczalnikiem maksymalnego odzysku (MRD: 0,8 % chlorku sodu, 0,1 % peptonu w sterylnej dejonizowanej wodzie);

(b) wodą jałową;

(c) innym rozcieńczalnikiem zatwierdzonym przez krajowe laboratorium referencyjne, o którym mowa w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 lub

(d) autoklawowanie w pojemniku razem z rozcieńczalnikami.

Okładziny na buty zwilża się poprzez nalanie płynu do okładzin przed ich założeniem lub wytrząsanie okładzin w pojemniku z rozcieńczalnikiem.

Należy dopilnować, aby wszystkie części brojlerni były proporcjonalnie uwzględnione w próbie. Każda para okładzin na buty musi odpowiadać około 50 % powierzchni brojlerni.

Po zakończeniu pobierania próbek należy ostrożnie zdjąć okładziny z butów, uważając, aby nie usunąć przylegającego do nich materiału. Aby zachować materiał, można okładziny na buty odwrócić na lewą stronę. Należy je umieścić w torebce lub w naczyniu i opatrzyć opisem.

Właściwy organ może podjąć decyzję o zwiększeniu minimalnej liczby próbek w celu zapewnienia reprezentatywności ich pobierania, w oparciu o prowadzoną w poszczególnych przypadkach ocenę parametrów epidemiologicznych, takich jak warunki ochrony biologicznej, układ lub wielkość stada.

Właściwy organ może podjąć decyzję o zezwoleniu na zastąpienie jednej pary okładzin na buty próbką kurzu o wadze 100 g pobraną z wielu miejsc w brojlerni z powierzchni, gdzie widoczny jest kurz. Zamiast tego można zastosować jeden lub kilka zwilżonych tamponów z tkaniny o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm², aby zebrać kurz z wielu powierzchni w brojlerni, dopilnowując, by każdy tampon był dobrze pokryty kurzem z obu stron.

2.2.2.

Szczegółowe instrukcje dla niektórych rodzajów gospodarstw

a) W przypadku stad brojlerów w chowie wolnowybiegowym próbki pobiera się tylko wewnątrz brojlerni.

b) Jeżeli dostęp do brojlerni jest niemożliwy z powodu ograniczonego miejsca w stadach liczących mniej niż 100 brojlerów, co uniemożliwia zastosowanie okładzin na buty i przejście w nich przez brojlernię, to okładziny na buty można zastąpić takimi samymi tkaninowymi okładzinami na ręce, jakie stosuje się do kurzu. Próbki pobiera się wtedy, pocierając okładzinami o powierzchnie zanieczyszczone świeżymi odchodami, a jeżeli jest to niemożliwe, wówczas stosuje się inne techniki pobierania próbek odchodów odpowiednie do celu, jaki ma być osiągnięty.

2.2.3.

Pobieranie próbek przez właściwy organ

Właściwy organ upewnia się, przeprowadzając w razie potrzeby dodatkowe badania lub analizę dokumentacji, czy wyniki nie są zmienione ze względu na obecność środków przeciwdrobnoustrojowych lub innych substancji hamujących wzrost bakterii.

W przypadku gdy nie wykryto obecności Salmonella enteritidis ani Salmonella typhimurium, ale wykryto obecność środków przeciwdrobnoustrojowych lub efekt hamujący wzrost bakterii, to stado uznaje się za zakażone stado brojlerów na potrzeby celu unijnego, o którym mowa w art. 1 ust. 2.

2.2.4.

Transport

Próbki są przesyłane niezwłocznie przesyłką ekspresową lub kurierską do laboratoriów, o których mowa w art. 11 i 12 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003. Podczas transportu próbki chroni się przed działaniem temperatury powyżej 25°C i promieni słonecznych.

Jeżeli próbek nie można wysłać w ciągu 24 godzin od ich pobrania, przechowuje się je w chłodziarce.

3.

ANALIZA LABORATORYJNA

3.1.

Przygotowanie próbek

W laboratorium próbki przechowuje się w stanie schłodzonym aż do badania, które rozpoczyna się w ciągu 48 godzin od otrzymania próbek i w ciągu czterech dni od daty ich pobrania.

Próbki kurzu bada się osobno. Właściwy organ może jednak postanowić o dołączeniu ich do badania razem z parą okładzin na buty.

Próbkę wiruje się do pełnego nasycenia, a następnie kontynuuje hodowlę zgodnie z metodą wykrywania opisaną w pkt 3.2.

Dwie pary okładzin na buty należy rozpakować ostrożnie, aby uniknąć odpadnięcia przywierających do nich odchodów, zebrać je i umieścić w 225 ml zbuforowanej wody peptonowej (BPW), ogrzanej wcześniej do temperatury pokojowej, lub dodać 225 ml rozcieńczalnika bezpośrednio do dwóch par okładzin na buty w pojemniku, w którym zostały dostarczone do laboratorium.

Okładziny na buty zanurza się całkowicie w BPW, tak aby wystarczająco dużo płynu wokół próbki umożliwiło migrację salmonelli z próbki, i dlatego w razie potrzeby można dodać więcej BPW.

Jeśli uzgodniono normy EN/ISO dotyczące przygotowywania odchodów do badań na obecność salmonelli, wówczas zastępują one odpowiednio przepisy dotyczące przygotowania próbek określone w niniejszym punkcie.

3.2.

Metoda wykrywania

Badanie mające na celu wykrycie Salmonella spp. przeprowadza się zgodnie z normą EN ISO 6579-1.

3.3.

Określanie serotypów

Przynajmniej jeden izolat z każdej próbki o wyniku dodatnim pobranej przez właściwy organ podlega serotypowaniu według schematu Kaufmanna-White'a-LeMinora.

Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze dopilnowują, aby dla wszystkich izolatów zostało przynajmniej wykluczone, że nie należą one do serotypów Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium.

3.4.

Metody alternatywne

Zamiast metod wykrywania i określania serotypów przewidzianych w pkt 3.1, 3.2 i 3.3 niniejszego załącznika można zastosować metody alternatywne, jeśli zostały one zwalidowane zgodnie z normą EN ISO 16140-2 (dotyczącą alternatywnych metod wykrywania).

3.5.

Przechowywanie szczepów

Właściwy organ dopilnowuje, aby przynajmniej jeden (na rok i brojlernię) wyizolowany szczep serotypów salmonelli pobrany w ramach kontroli urzędowych był przechowywany do celów przeprowadzenia w przyszłości fagotypowania lub oznaczania wrażliwości na środki przeciwdrobnoustrojowe, z zastosowaniem zwykłych metod przechowywania kultur, które muszą zapewniać integralność szczepów przez co najmniej dwa lata od daty badania.

Właściwy organ może postanowić, że izolaty z pobierania próbek przez podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze również będą przechowywane do celów przeprowadzenia w przyszłości fagotypowania lub oznaczania wrażliwości na środki przeciwdrobnoustrojowe, aby zapewnić izolaty do badań zgodnie z art. 2 decyzji Komisji 2007/407/WE (²).

4.

WYNIKI I SPRAWOZDAWCZOŚĆ

4.1.

Obliczanie częstości występowania na potrzeby sprawdzenia celu unijnego

Stado brojlerów jest uważane za stado z wynikiem dodatnim na potrzeby sprawdzenia realizacji celu unijnego, jeżeli wykryto obecność Salmonella enteritidis lub Salmonella typhimurium (innych niż szczepy szczepionki) w stadzie.

Stado brojlerów z wynikiem dodatnim jest liczone tylko raz dla serii, bez względu na liczbę przeprowadzonych operacji pobierania próbek i badań, a informacje o nim są przekazywane tylko w pierwszym roku, w którym próba była dodatnia.

4.2.

Sprawozdawczość

Sprawozdanie zawiera:

a) całkowitą liczbę stad brojlerów, które poddano badaniu co najmniej raz w roku sprawozdawczym;

b) całkowitą liczbę stad zakażonych dowolnym serotypem salmonelli w państwie członkowskim;

c) liczbę stad brojlerów co najmniej raz zakażonych Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium włącznie ze szczepami jednofazowymi o wzorze antygenowym

d) liczbę stad brojlerów z wynikiem dodatnim na każdy z serotypów salmonelli lub nieokreśloną odmianę salmonelli (izolaty nieoznaczalne lub niepoddane serotypowaniu).

Dane podaje się oddzielnie w odniesieniu do pobierania próbek w ramach ogólnego krajowego programu zwalczania salmonelli zgodnie z pkt 2.1 lit. a) i b), pobierania próbek przez podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze zgodnie z pkt 2.1 lit. a) i pobierania próbek przez właściwe organy zgodnie z pkt 2.1 lit. b).

Wyniki badań uznaje się za istotne informacje dotyczące łańcucha pokarmowego zgodnie z sekcją III załącznika II do rozporządzenia 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (³).

Właściwemu organowi należy udostępnić co najmniej następujące informacje o każdym zbadanym stadzie brojlerów:

a) informacje dotyczące gospodarstwa, które pozostają bez zmian w miarę upływu czasu;

b) informacje dotyczące brojlerni, które pozostają bez zmian w miarę upływu czasu;

c) miesiąc pobrania próbki.

Wyniki i wszelkie dodatkowe istotne informacje są przekazywane w ramach sprawozdania na temat tendencji i źródeł przewidzianego w art. 9 ust. 1 dyrektywy 2003/99/WE (⁴).

Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze niezwłocznie powiadamiają właściwy organ o potwierdzonych przypadkach wykrycia Salmonella enteritidis lub Salmonella typhimurium. Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze informują laboratoria badawcze, aby podejmowały odpowiednie działania.