RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 29,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Dnia 12 grudnia 2003 r. Rada Europejska przyjęła strategię UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia, której cele obejmują między innymi wzmocnienie Konwencji o zakazie prowadzenia badań, produkcji i gromadzenia zapasów broni bakteriologicznej (biologicznej) i toksycznej oraz o ich zniszczeniu (BTWC), dalszą dyskusję nad sposobami weryfikacji BTWC, wspieranie upowszechniania BTWC i jej wdrażania na szczeblu krajowym, w tym poprzez środki z zakresu prawa karnego, a także zapewnienie powszechniejszego stosowania się do niej.

(2) W dniu 28 kwietnia 2004 r. Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych jednomyślnie przyjęła Rezolucję nr 1540 (2004), w której rozprzestrzenianie broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia uznaje się za zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. W dniu 27 kwietnia 2006 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ jednogłośnie przyjęła rezolucję 1673 (2006) w celu zintensyfikowania wysiłków na rzecz promowania pełnego wdrożenia rezolucji 1540 (2004). Wdrożenie postanowień rezolucji przyczynia się do wprowadzania w życie BTWC.

(3) W dniu 26 sierpnia 1988 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję nr 620 (1988), w której między innymi zachęca Sekretarza Generalnego do niezwłocznego przeprowadzania dochodzeń w sprawie domniemanego użycia broni chemicznej i bakteriologicznej (biologicznej) lub toksycznej, które może stanowić pogwałcenie protokołu genewskiego z 1925 r. W dniu 8 września 2006 r. Zgromadzenie Ogólne przyjęło globalną strategię zwalczania terroryzmu, załączoną do rezolucji nr 60/288, w której państwa członkowskie zwróciły się do Sekretarza Generalnego, by zaktualizował wykaz ekspertów i laboratoriów, a także techniczne wytyczne i procedury, którymi dysponuje do celów terminowego i skutecznego prowadzenia dochodzeń w sprawie domniemanych przypadków użycia broni.

(4) Podczas szóstej konferencji przeglądowej państw stron BTWC postanowiono, że siódma konferencja przeglądowa odbędzie się w Genewie najpóźniej w roku 2011 i że należy na niej dokonać przeglądu funkcjonowania BTWC, z uwzględnieniem między innymi: nowych osiągnięć naukowo-technicznych istotnych z punktu widzenia BTWC, jak również postępów państw stron BTWC (zwanych dalej „ państwami stronami”) w realizacji zobowiązań nałożonych przez BTWC oraz we wdrażaniu decyzji i zaleceń uzgodnionych na szóstej sesji konferencji przeglądowej.

(5) Dnia 27 lutego 2006 r. Rada przyjęła wspólne działanie 2006/184/WPZiB (¹), a dnia 10 listopada 2008 r. Rada przyjęła wspólne działanie 2008/858/WPZiB (²). Oba wspólne działania mają na celu upowszechnianie BTWC i wspieranie jej wdrożenia przez państwa strony. Ponadto wspólne działanie 2008/858/WPZiB wspiera składanie oświadczeń służących budowie zaufania przez państwa strony oraz funkcjonowanie BTWC w okresach pomiędzy sesjami.

(6) Równolegle do wspólnego działania 2006/184/WPZiB Unia Europejska uzgodniła także Plan działania UE w sprawie broni biologicznej i toksycznej będący uzupełnieniem wspólnego działania UE wspierającego Konwencję o zakazie broni biologicznej i toksycznej (BTWC) (³), w którym państwa członkowskie zobowiązały się do przedkładania ONZ w kwietniu każdego roku oświadczeń na temat środków budowy zaufania oraz do przekazywania Sekretarzowi Generalnemu ONZ wykazu ekspertów i laboratoriów w celu ułatwienia dochodzeń w sprawie domniemanego użycia (chemicznej) broni biologicznej i toksycznej.

(7) Wobec zbliżającej się siódmej sesji konferencji przeglądowej BTWC w dniach 5–22 grudnia 2011 r. należy uaktualnić stanowisko Unii Europejskiej,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Celami Unii na siódmą konferencję przeglądową państw stron Konwencji o zakazie prowadzenia badań, produkcji i gromadzenia zapasów broni bakteriologicznej (biologicznej) i toksycznej oraz o ich zniszczeniu (BTWC) są: dokonanie przeglądu funkcjonowania BTWC oraz zbadanie możliwości jej dalszego wzmocnienia.

Aby osiągnąć te cele Unia przedstawi konkretne propozycje siódmej konferencji przeglądowej, która ma odbyć się od 5 do 22 grudnia 2011 r.

Artykuł 2

Podczas siódmej sesji konferencji przeglądowej Unia pracuje w szczególności nad zapewnieniem, by państwa strony BTWC (zwane dalej „ państwami stronami”) zajęły się następującymi priorytetami:

a) zwiększanie zaufania co do przestrzegania postanowień BTWC;

b) wspieranie jej wdrażania na szczeblu krajowym; oraz

c) upowszechnianie jej.

Artykuł 3

Aby osiągnąć cele określone w art. 1 oraz priorytety określone w art. 2, Unia:

a) przyczynia się do przeprowadzenia podczas siódmej konferencji przeglądowej pełnego przeglądu stosowania BTWC, w tym realizacji zobowiązań podjętych przez państwa strony w ramach BTWC;

b) wspiera proces prac w okresie pomiędzy siódmą i ósmą sesją konferencji przeglądowej oraz określa konkretne dziedziny i udoskonalone formuły działań pozwalające osiągnąć dalsze postępy w ramach tego procesu;

c) popiera zwołanie ósmej konferencji przeglądowej nie później niż w 2016 roku;

d) działa na rzecz porozumienia pozwalającego na uzyskanie podczas siódmej sesji konferencji przeglądowej jak najlepszych rezultatów na podstawie ram ustanowionych przez poprzednie konferencje oraz wspiera między innymi następujące istotne kwestie:

(i) dążąc do określenia i wzmocnienia skutecznych metod zwiększania zaufania co do przestrzegania postanowień BTWC;

(ii) państwa strony powinny móc wykazać, że ich przestrzegają, poprzez wymianę informacji i większą przejrzystość w zakresie ich możliwości i działań podejmowanych na rzecz realizacji oraz zamiarów co do jej przestrzegania. Drogą do tego mogą być oświadczenia, konsultacje i działania prowadzone na miejscu, wykazywanie się rosnącą przejrzystością i kontrolą, lecz także wymiana informacji oraz przegląd w trakcie procesu prac pomiędzy sesjami. Uznając fakt, że na obecnym etapie brak jest konsensusu co do działań sprawdzających, które są centralnym elementem kompletnego i skutecznego systemu rozbrojenia i nieproliferacji, Unia wyraża gotowość prowadzenia prac zmierzających do określenia opcji, które mogłyby służyć osiągnięciu podobnych celów;

(iii) skuteczna realizacja i pełne przestrzeganie zobowiązań wynikających z BTWC przez wszystkie państwa strony; wspieranie i wzmacnianie w niezbędnych przypadkach krajowych środków wykonawczych, w tym przepisów prawa karnego, oraz kontroli mikroorganizmów chorobotwórczych i toksyn w ramach BTWC, m.in. poprzez zwiększenie możliwości wspierania wdrażania na szczeblu krajowym przez Jednostkę ONZ ds. Wspierania Realizacji (dalej zwaną ISU) w oenzetowskim Biurze ds. Rozbrojenia, oraz zajmowanie się tą kwestią w okresie pomiędzy sesjami konferencji. Można by rozważyć dalsze działania i podjąć decyzje w zakresie sposobów i środków poprawy wdrażania BTWC na szczeblu krajowym. Unia będzie zachęcała do rozmów na temat różnych możliwości w tym zakresie, w szczególności w dziedzinie ustawodawstwa krajowego, koordynacji działań podmiotów krajowych oraz współpracy na szczeblu regionalnym i subregionalnym; a także wdrożenia odpowiednich norm w zakresie zarządzania bezpieczeństwem biologicznym i ochroną biologiczną w ośrodkach prowadzących działalność z zakresu nauk przyrodniczych;

(iv) powszechne przystąpienie do BTWC wszystkich państw, w tym wezwanie wszystkich państw niebędącymi stronami BTWC do natychmiastowego przystąpienia do niej i do prawnego zobowiązania się do rozbrojenia oraz do nierozprzestrzeniania broni biologicznej i toksycznej; a także – w oczekiwaniu na przystąpienie tych państw do BTWC – poprzez zachęcanie ich do udziału jako obserwatorów w posiedzeniach państw stron oraz do wdrażania na zasadzie dobrowolności postanowień BTWC. Dążenie do uznania zakazu broni biologicznej i toksycznej za powszechnie wiążącą zasadę prawa międzynarodowego, m.in. przez propagowanie BTWC; zalecenie w związku z tym przyjęcia planu działania na rzecz upowszechniania, który byłby koordynowany przez ISU oraz oceniany podczas procesu prac pomiędzy sesjami konferencji;

(v) dążenie do zwiększenia przejrzystości i zwiększania zaufania co do przestrzegania postanowień BTWC poprzez mechanizm budowy zaufania. Unia jest gotowa do pracy nad udoskonaleniem tego mechanizmu przez określenie środków służących zwiększeniu liczby uczestników, jakości i kompleksowego charakteru mechanizmu środków budowy zaufania;

(vi) zwiększenie przejrzystości w zakresie współpracy i pomocy w związku z art. X BTWC oraz z uwzględnieniem prac i specjalistycznej wiedzy innych organizacji międzynarodowych. Unia będzie nadal wspierała konkretną realizację art. X BTWC poprzez różne programy pomocy i jest gotowa do dalszego rozwoju jednolitego rozumienia, które stanowi podstawę skutecznych działań w zakresie współpracy na rzecz celów pokojowych w ramach BTWC. Można by rozważyć dalsze działania i podjąć decyzje w zakresie zwiększenia międzynarodowej współpracy, pomocy i wymiany w zakresie nauk biologicznych i technologii służącej celom pokojowym oraz w zakresie budowy zaufania w dziedzinach: nadzoru nad chorobami, wykrywania, diagnostyki i zwalczania chorób zakaźnych;

(vii) wzmacnianie mechanizmu Sekretarza Generalnego ONZ służącego prowadzeniu dochodzeń w sprawie domniemanego użycia broni biologicznej i toksycznej. Można by rozważyć dalsze działania i podjąć decyzje w zakresie dostarczania pomocy i koordynacji działań w kontekście art. VII BTWC z odpowiednimi organizacjami na wniosek któregokolwiek państwa strony w przypadku domniemanego użycia broni chemicznej lub toksycznej, w tym w zakresie poprawy krajowych zdolności do nadzoru nad chorobami, wykrywania i diagnostyki chorób oraz publicznych systemów opieki zdrowotnej. Osobne prace nad wzmocnieniem mechanizmu Sekretarza Generalnego ONZ służącego prowadzeniu dochodzeń w sprawie domniemanego użycia broni biologicznej i toksycznej mogą dodatkowo pomóc w pośrednim wsparciu art. Vi i VII BTWC;

(viii) wspieranie procesu częstszych ocen odpowiednich procesów zmian naukowo technicznych, które mogą mieć wpływ na BTWC, takich jak coraz większa zbieżność chemii i biologii oraz szybko rozwijających się dziedzin biologii syntetycznej i nanotechnologii;

(ix) wypełnianie zobowiązań wynikających z rezolucji nr 1540 (2004) i 1673 (2006) Rady Bezpieczeństwa ONZ, przede wszystkim w celu wyeliminowania ryzyka związanego z nabywaniem i użyciem broni biologicznej i toksycznej do celów terrorystycznych, w tym możliwego dostępu terrorystów do materiałów, sprzętu oraz wiedzy, które mogą zostać wykorzystane do przygotowania i produkcji broni biologicznej i toksycznej;

(x) programy globalnego partnerstwa G8 mające na celu wspieranie rozbrojenia oraz kontroli i bezpieczeństwa materiałów sensytywnych, instalacji oraz wiedzy fachowej;

(xi) analiza prac zrealizowanych dotychczas w ramach procesu prac pomiędzy posiedzeniami w latach 2007– 2010, decyzje w sprawie dalszych działań w ramach tego procesu, a także starania służące omówieniu i propagowaniu jednolitego rozumienia i skutecznych działań związanych z przyjęciem na szczeblu krajowym niezbędnych środków służących wprowadzaniu w życie zakazu ustanowionego w BTWC.

Artykuł 4

Aby wzmocnić przestrzeganie postanowień BTWC, Unia propaguje:

a) środki związane z oświadczeniami służącymi budowie zaufania:

(i) analizowanie oświadczeń rocznych dotyczących środków budowy zaufania jako regularnego narzędzia służącego składaniu oświadczeń w zakresie realizacji i przestrzegania postanowień oraz dalsze ich rozwijanie w tym celu;

(ii) działanie na rzecz poprawy jakości oświadczeń dotyczących środków budowy zaufania poprzez:

– zmniejszenie do minimum złożoności formularzy oświadczeń służących budowie zaufania i usunięcie ewentualnych niejasności. Szczegółowe i konkretne wnioski o zmianę środków budowy zaufania opierają się na sprawozdaniach z warsztatów Geneva Forum,

– wspieranie gromadzenia informacji dostarczanych w formularzach środków budowy zaufania. W tym celu Unia poparłaby pełnienie przez ISU w większym stopniu roli polegającej na wspieraniu krajowych punktów kontaktowych i organów krajowych odpowiedzialnych za przestrzeganie postanowień. Mogłoby to obejmować takie elementy, jak utworzenie zbioru dokumentów źródłowych, funkcję „centrum informacyjnego”, które zapewniałoby formularze oświadczeń służących budowie zaufania w większej liczbie języków, wprowadzenie formatu elektronicznego oraz regionalne seminaria dla krajowych punktów kontaktowych,

– wprowadzanie zachęt do przedstawiania środków budowy zaufania, np. włączenie do mechanizmu budowy zaufania szczegółowych informacji dotyczących danych związanych z art. X BTWC (z wykorzystaniem aktualnego formularza D lub formularza, który zostałby specjalnie utworzony);

(iii) działanie na rzecz zwiększenia adekwatności i kompleksowości formularzy oświadczeń dotyczących środków budowy zaufania poprzez:

– odwołanie się do wszystkich odnośnych artykułów BTWC ze zwróceniem bacznej uwagi na to, by osiągnąć odpowiednią równowagę pomiędzy dostarczaniem użytecznych informacji a wysiłkiem związanym z ich uzyskaniem. Ma to zapobiegać zwiększaniu złożoności formularzy i obciążeń, które mogłyby zniechęcać do uczestnictwa;

– zmiana środków budowy zaufania poprzez możliwe podejście dwustopniowe, zakładające pracę nad zmianami wymagającymi dalszej analizy w ramach nowego procesu prac pomiędzy sesjami konferencji;

b) środki związane z mechanizmem Sekretarza Generalnego ONZ służącym prowadzeniu dochodzeń w sprawie domniemanego użycia broni biologicznej i toksycznej; potwierdzenie konieczności zapewnienia przez państwa strony skuteczności tego mechanizmu oraz podjęcie praktycznych działań służących temu celowi, takich jak zapewnienie wsparcia programów szkoleniowych czy rozwój systemu laboratoriów analitycznych.

Artykuł 5

Oprócz celów określonych w art. 1 oraz priorytetów określonych w art. 2 Unia wspiera wzmocnienie roli ISU. Unia wspiera w szczególności:

a) przedłużenie mandatu ISU na kolejny okres pięciu lat;

b) włączenie do mandatu ISU kolejnych następujących działań:

(i) utworzenie platformy komunikacyjno-informacyjnej na temat działań dotyczących polityki, działań naukowych i innych działań istotnych z punktu widzenia BTWC (utworzenie zbioru dokumentów źródłowych/elektronicznej bazy danych służących zwiększaniu świadomości w państwach stronach, środowisku akademickim i przemysłowym);

(ii) działanie w porozumieniu z innymi odpowiednimi organizacjami międzynarodowymi i wymiana informacji z nimi;

(iii) dalsze wzmacnianie wdrażania BTWC na szczeblu krajowym poprzez umożliwianie wymiany informacji i zapewnianie doradztwa w tej kwestii;

(iv) dalsze wspieranie systemu środków budowy zaufania poprzez uczestnictwo w procesie przeglądu oświadczeń służących budowie zaufania. ISU mogłaby zostać upoważniona do zebrania – na podstawie informacji dostarczonych za pomocą zmienionych środków budowy zaufania – informacji związanych z art. X BTWC i umieszczenia ich w internetowej bazie danych;

(v) opracowanie systemu służącego śledzeniu procesów zmian naukowo-technicznych i ich wpływu na BTWC;

(vi) opracowanie planu działania na rzecz upowszechniania BTWC;

c) odpowiednie zwiększenie obecnej liczby personelu ISU w celów umożliwienia wykonywania przez ISU zadań, o których mowa w lit. b).

Artykuł 6

W ramach działań na rzecz przeprowadzenia przeglądu i wzmocnienia procesu prac w okresie między sesjami konferencji Unia w szczególności:

a) popiera objęcie następujących tematów nowym procesem prac w okresie między sesjami konferencji, w charakterze tematów omawianych na posiedzeniach między sesjami lub na forum specjalnych grup roboczych:

(i) wdrażanie BTWC na szczeblu krajowym;

(ii) upowszechnianie jej;

(iii) prowadzenie po konferencji przeglądowej dalszych prac nad środkami budowy zaufania;

(iv) pomoc i współpraca na mocy art. VII i X BTWC, w tym określanie sytuacji, w których zachodzi potrzeba udzielenia pomocy w opracowywaniu i przyjęciu odpowiednich ram regulacyjnych (w pierwszej kolejności należy skoncentrować się na bezpieczeństwie biologicznym i ochronie biologicznej);

(v) procesy zmian naukowo-technicznych;

b) wspiera proces częstszych ocen odnośnych procesów zmian naukowo-technicznych. ISU mogłaby odegrać tu rolę na podstawie odnowionego mandatu. Oprócz przeprowadzenia dogłębnych dyskusji w ramach procesu prac w okresie między sesjami konferencji, państwa strony mogłyby postanowić o innych sposobach omawiania kwestii naukowo-technicznych (np. utworzenie nowej grupy roboczej, włączenie punktu dotyczącego nauki i technologii do porządku obrad posiedzeń państw stron, zorganizowanie specjalnego posiedzenia ekspertów poświęconego nauce i technologii, utworzenie panelu doradczego lub otwartego forum naukowo-technicznego);

c) wspiera opracowywanie krajowych ram regulacyjnych, w szczególności w dziedzinie bezpieczeństwa biologicznego i ochrony biologicznej. Przyjęcie odpowiednich norm zarządzania bezpieczeństwem biologicznym i ochroną biologiczną dla laboratoriów i przemysłu, co – choć w żaden sposób nie zastąpi systemu kontroli zgodności – może na dłuższą metę pomóc państwom stronom we wdrażaniu zobowiązań wynikających z BTWC. Normy te mogą się także okazać – obok innych środków – użytecznym narzędziem wnoszenia wkładu w tworzenie przyszłego, udoskonalonego systemu kontroli przestrzegania postanowień BTWC. Dyskusje dotyczące tych prac, podejmowane np. z przedstawicielami odpowiednich sektorów przemysłu, mogłyby zostać objęte nowym procesem prac pomiędzy sesjami konferencji;

d) wspiera wzmacnianie decyzyjnego charakteru procesu prac w okresie między sesjami konferencji poprzez zbadanie wielu możliwości, takich jak nadanie wiążącego charakteru końcowemu sprawozdaniu z posiedzenia państw stron, uzgodnienie harmonogramów, rozważenie możliwości utworzenia grup roboczych pracujących nad konkretnymi zagadnieniami, planami działań lub zaleceniami.

Artykuł 7

W ramach działań na rzecz upowszechnienia BTWC Unia:

a) wspiera przyjęcie planu działania na rzecz upowszechniania, zarządzanego przez jednostkę wsparcia wdrażania, który określa konkretne kroki i działania. Plan ten mógłby obejmować działania takie jak: działania informacyjne, wspólne démarche, tłumaczenie istotnych dokumentów, zachęty takie jak wymiana informacji o ofertach pomocy oraz wizyty w celu udzielenia pomocy w wypełnieniu pierwszych dokumentów do przedłożenia w związku ze środkami służącymi budowie zaufania. Plan działania byłby oceniany i w razie potrzeby modyfikowany na każdym posiedzeniu państw stron;

b) wspiera organizację specjalnych sesji lub posiedzeń grup roboczych ds. upowszechniania w okresie pomiędzy sesjami konferencji, aby skoordynować działania informacyjne różnych podmiotów i zaplanować inicjatywy regionalne.

Artykuł 8

Unia wspiera przegląd wdrożenia art. X BTWC podczas siódmej sesji konferencji przeglądowej. Podczas przeglądu dąży się do:

a) zbadania sposobu, w jaki można włączyć do środków budowy zaufania informację o pomocy, poprzez zmianę formularza D lub utworzenie nowego formularza, aby umożliwić państwom stronom wymianę informacji o działaniach dotyczących współpracy i pomocy;

b) upoważnienia ISU do zebrania informacji związanych z art. X BTWC i umieszczenia ich w internetowej bazie danych, która mogłaby się znajdować na stronach portalu, do których dostęp byłby ograniczony.

Artykuł 9

Działania podejmowane przez Unię w celach, o których mowa w art. 1–8 obejmują:

a) przedstawienie, na podstawie stanowiska określonego w art. 1–8, propozycji Unii dotyczących konkretnych, praktycznych i możliwych do realizacji ustaleń służących skutecznemu usprawnianiu procesu wdrażania BTWC przez państwa strony; propozycje te zostaną przedłożone do rozważenia państwom stronom podczas siódmej konferencji przeglądowej;

b) démarche wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa lub delegacji Unii,

c) oświadczenia wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa lub delegacji Unii skierowane do ONZ, składane w okresie poprzedzającym siódmą konferencję przeglądową oraz w czasie jej trwania.

Artykuł 10

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem przyjęcia.

Sporządzono w Brukseli dnia 18 lipca 2011 r.