KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (1), w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalającym najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (²) ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy aflatoksyny B1 i sumy aflatoksyn (aflatoksyny B1 + G1 + B2 + G2) w szeregu środków spożywczych.

(2) Konieczna jest zmiana niektórych najwyższych dopuszczalnych poziomów aflatoksyn w niektórych środkach spożywczych w celu uwzględnienia zmian zawartych w Kodeksie żywnościowym i nowych dowodów w najnowszych opiniach naukowych.

(3) W Kodeksie żywnościowym ustanowiono dopuszczalny poziom sumy aflatoksyn wynoszący 15 μg/kg w migdałach, orzechach laskowych i pistacjach przeznaczonych do dalszej obróbki oraz dopuszczalny poziom sumy aflatoksyn wynoszący 10 μg/kg w gotowych do spożycia migdałach, orzechach laskowych i pistacjach (³).

(4) Panel Naukowy ds. Zanieczyszczeń w Łańcuchu Żywnościowym (panel CONTAM) Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) w dniu 25 stycznia 2007 r. przyjął opinię dotyczącą możliwego wzrostu zagrożenia dla zdrowia konsumentów w związku z możliwym podwyższeniem obowiązujących najwyższych dopuszczalnych poziomów aflatoksyn w migdałach, orzechach laskowych i pistacjach oraz produktach pochodnych (⁴). Panel CONTAM stwierdził, że zmiana najwyższych dopuszczalnych poziomów aflatoksyn w migdałach, orzechach laskowych i pistacjach z 4 do 8 lub 10 μg/kg wywarłaby niewielki wpływ na dane szacunkowe związane z narażeniem z dietą, ryzykiem wystąpienia raka i wyliczonymi marginesami narażenia (MOE). Ponadto panel stwierdził, że narażenie na aflatoksyny z wszelkich źródeł powinno być określone na najniższym rozsądnie osiągalnym poziomie, ponieważ aflatoksyny są genotoksyczne i rakotwórcze. Dane te wskazują, że obniżenie całkowitego narażenia z dietą na aflatoksyny można osiągnąć, obniżając ilość żywności o dużym stopniu zanieczyszczenia wprowadzanej do obrotu poprzez skuteczniejsze egzekwowanie i obniżenie narażenia z innych źródeł żywności niż migdały, orzechy laskowe i pistacje.

(5) Panel CONTAM przyjął w dniu 16 czerwca 2009 r. deklarację w sprawie skutków dla zdrowia publicznego związanych z podniesieniem poziomów sumy aflatoksyn z 4 μg/kg do 10 μg/kg dla orzechów z drzew orzechowych innych niż migdały, orzechy laskowe i pistacje (⁵). W oparciu o informacje dostępne w 2007 r. panel stwierdził, że podniesienie poziomów sumy aflatoksyn z 4 μg/kg do 10 μg/kg dla innych orzechów z drzew orzechowych, w tym orzechów brazylijskich, nie będzie miało negatywnego wpływu na zdrowie publiczne. Biorąc pod uwagę obecne dyskusje w ramach Kodeksu żywnościowego, dotyczące najwyższych dopuszczalnych poziomów aflatoksyn w orzechach brazylijskich, właściwe jest dostosowanie poziomu aflatoksyn w orzechach brazylijskich do określonego w Kodeksie poziomu dla migdałów, orzechów laskowych i pistacji.

(6) W Kodeksie żywnościowym ustanowiono jedynie najwyższy dopuszczalny poziom dla sumy aflatoksyn. Odpowiedni poziom aflatoksyny B1 określono, korzystając z bazy danych dotyczącej występowania aflatoksyn w żywności, stosowanej przez EFSA w celu oceny narażenia.

(7) W opinii EFSA w sprawie aflatoksyn stwierdzono, że nasiona oleiste i produkty pochodne w znaczącym stopniu przyczyniają się do narażenia ludzi na aflatoksyny. EFSA stwierdził, że narażenie na aflatoksyny z wszelkich źródeł powinno być określone na najniższym rozsądnie osiągalnym poziomie. Poza tym powiadomienia do systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt (RASFF) wskazują na wysokie poziomy aflatoksyn w takich nasionach oleistych, jak nasiona słonecznika, nasiona melona itp. Proponuje się zatem ustanowienie również najwyższego dopuszczalnego poziomu dla nasion oleistych innych niż orzeszki ziemne, zgodnie z obowiązującymi najwyższymi dopuszczalnymi poziomami dla orzechów arachidowych (orzeszków ziemnych). Jednakże ponieważ aflatoksyny są prawie całkowicie usuwane podczas produkcji rafinowanego oleju roślinnego, właściwe jest wykluczenie nasion oleistych, w tym orzechów arachidowych (orzeszków ziemnych), przeznaczonych do tłoczenia oleju w celu produkcji rafinowanego oleju roślinnego, i rafinowanego oleju roślinnego.

(8) Ustanowiono najwyższy dopuszczalny poziom wynoszący 2 μg/kg dla aflatoksyny B1 i 4 μg/kg dla sumy aflatoksyn we wszelkich zbożach i produktach pochodnych zbóż, z wyjątkiem kukurydzy, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce przed spożyciem przez ludzi lub użyta jako składnik w środkach spożywczych i dla której ustalono najwyższy dopuszczalny poziom wynoszący 5 μg/kg dla aflatoksyny B1 i 10 μg/kg dla sumy aflatoksyn. Ryż niełuskany zawiera zwykle aflatoksyny w stężeniu nieznacznie przekraczającym najwyższe dopuszczalne poziomy. Po procesie bielenia, podczas którego usuwane są łuski, poziomy aflatoksyn w bielonym ryżu spadają poniżej najniższych dopuszczalnych poziomów. Z tego względu właściwe jest stosowanie wobec ryżu tego samego podejścia co wobec kukurydzy i ustanowienie wyższego dopuszczalnego poziomu aflatoksyny B1 i sumy aflatoksyn dla ryżu, który ma być sortowany lub poddany innej fizycznej obróbce przed spożyciem przez ludzi lub użyciem jako składnik w środkach spożywczych.

(9) Najwyższe dopuszczalne poziomy mają zastosowanie do jadalnych części orzechów z drzew orzechowych. Jednakże z najnowszych dowodów naukowych wynika, że część zanieczyszczenia aflatoksynami możne występować na łupinach orzechów brazylijskich. Właściwa jest zatem zmiana przypisu w załączniku, dotyczącego procedury, którą należy zastosować w przypadku badania analitycznego orzechów „w łupinach” pochodzących z drzew orzechowych, aby uwzględnić te najnowsze dowody naukowe.

(10) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W rozporządzeniu (WE) nr 1881/2006 wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 4 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 4

Przepisy szczególne dotyczące orzeszków ziemnych, innych nasion oleistych, orzechów z drzew orzechowych, suszonych owoców, ryżu i kukurydzy

Orzechy arachidowe (orzeszki ziemne), inne nasiona oleiste, orzechy z drzew orzechowych, suszone owoce, ryż i kukurydza niespełniające wymogów dotyczących odpowiednich najwyższych dopuszczalnych poziomów aflatoksyn ustanowionych w pkt 2.1.5, 2.1.6, 2.1.7, 2.1.8, 2.1.10 i 2.1.11 załącznika mogą być wprowadzane do obrotu, pod warunkiem że te środki spożywcze:

a) nie są przeznaczone do bezpośredniego spożycia przez ludzi lub użycia jako składnik środków spożywczych;

b) spełniają wymogi dotyczące właściwych najwyższych dopuszczalnych poziomów określonych w pkt 2.1.1, 2.1.2, 2.1.3, 2.1.4, 2.1.9 i 2.1.12 załącznika;

c) zostały poddane obróbce obejmującej sortowanie lub inną fizyczną obróbkę i po tej obróbce najwyższe dopuszczalne poziomy określone w pkt 2.1.5, 2.1.6, 2.1.7, 2.1.8, 2.1.10 i 2.1.11 załącznika nie są przekroczone, a w wyniku tej obróbki nie powstają inne szkodliwe pozostałości;

d) są oznakowane poprzez wyraźne wskazanie ich przeznaczenia i zawierają wskazówkę »przed spożyciem przez człowieka lub użyciem jako składnik środka spożywczego produkt należy poddać sortowaniu lub innej fizycznej obróbce w celu zmniejszenia zanieczyszczenia aflatoksynami«. Powyższa informacja powinna się znajdować na oznakowaniu każdego opakowania, skrzynki itp. i na oryginalnym dokumencie towarzyszącym. Kod identyfikacyjny przesyłki/partii powinien być naniesiony w sposób trwały na każdym opakowaniu, skrzynce itp. przesyłki i na oryginalnym dokumencie towarzyszącym.”;

2) art. 5 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 5

Przepisy szczególne dotyczące orzechów arachidowych (orzeszków ziemnych), innych nasion oleistych, ich produktów pochodnych i zbóż

Na oznakowaniu każdego opakowania, skrzynki itp. i na oryginalnym dokumencie towarzyszącym musi znajdować się wyraźna informacja o zamierzonym przeznaczeniu środków spożywczych. Dokument towarzyszący musi w sposób wyraźny odnosić się do przesyłki poprzez zamieszczenie w nim kodu identyfikacyjnego przesyłki, który znajduje się na każdym opakowaniu, pudełku itp. tej przesyłki. Ponadto rodzaj działalności gospodarczej prowadzonej przez odbiorcę przesyłki, określony w dokumencie towarzyszącym, musi być zgodny z zamierzonym przeznaczeniem wysyłanych środków spożywczych.

W przypadku braku wyraźnej informacji o tym, iż dane środki spożywcze nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi, najwyższe dopuszczalne poziomy określone w pkt 2.1.5 i 2.1.11 załącznika mają zastosowanie do wszystkich wprowadzanych do obrotu orzechów arachidowych (orzeszków ziemnych), innych nasion oleistych i ich produktów pochodnych oraz zbóż.

W odniesieniu do odstępstwa dotyczącego orzechów arachidowych (orzeszków ziemnych) i innych nasion oleistych przeznaczonych do tłoczenia oleju oraz w kwestii zastosowania najwyższych dopuszczalnych poziomów określonych w pkt 2.1.1 załącznika odstępstwo dotyczy jedynie przesyłek, które są oznakowane poprzez wyraźne wskazanie ich przeznaczenia i zawierają wskazówkę »produkt należy poddać procesowi tłoczenia oleju w celu produkcji rafinowanego oleju roślinnego«. Powyższa informacja znajduje się na etykiecie każdego opakowania, skrzynki itp. i na dokumencie (dokumentach) towarzyszącym(-ych). Miejscem przeznaczenia musi być tłocznia.”;

3) w załączniku wprowadza się następujące zmiany:

a) podsekcję 2.1 (Aflatoksyny) zastępuje się tekstem załącznika do niniejszego rozporządzenia;

b) przypis 5 otrzymuje brzmienie:

„(⁵) Najwyższe dopuszczalne poziomy mają zastosowanie do jadalnych części orzechów arachidowych (orzeszków ziemnych) i orzechów z drzew orzechowych. Jeżeli przedmiotem badania analitycznego są orzechy arachidowe (orzeszki ziemne) i orzechy z drzew orzechowych »w łupinach«, to przy obliczaniu zawartości aflatoksyn uznaje się, że wszystkie zanieczyszczenia są w części jadalnej, z wyjątkiem orzechów brazylijskich.”;

c) dodaje się przypisy w brzmieniu:

„(⁴⁰) Nasiona oleiste objęte kodami CN 1201, 1202, 1203, 1204, 1205, 1206, 1207 i produkty pochodne (CN 1208); nasiona melona objęte są kodem ex 1207 99.

(⁴¹) Jeżeli ich produkty pochodne/produkty z nich przetworzone otrzymywane są wyłącznie lub prawie wyłącznie z danych orzechów z drzew orzechowych, to najwyższe dopuszczalne poziomy ustalone dla tych orzechów mają zastosowanie również do produktów pochodnych/przetworzonych. W pozostałych przypadkach do produktów pochodnych/przetworzonych mają zastosowanie art. 2 ust. 1 i art. 2 ust. 2.”.

Artykuł 2

Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do pestek moreli, nasion oleistych innych niż orzechy arachidowe (orzeszki ziemne) oraz produkty z nich przetworzone, które zostały wprowadzone do obrotu przed datą rozpoczęcia stosowania zgodnie z przepisami obowiązującymi w dniu wprowadzenia do obrotu.

Obowiązek udowodnienia, kiedy produkty zostały wprowadzone do obrotu, spoczywa na podmiocie prowadzącym przedsiębiorstwo spożywcze.

Artykuł 3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dziesiątego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia jego wejścia w życie.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 26 lutego 2010 r.

ZAŁĄCZNIK