KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotyczącą ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (¹), w szczególności jej załącznik III pkt 2 akapit trzeci,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Jeśli ilości nawozu naturalnego, które państwo członkowskie zamierza stosować w przeliczeniu na hektar rocznie, różnią się od ilości określonej w ust. 2 akapit drugi zdanie pierwsze załącznika III do dyrektywy 91/676/EWG i w jego lit. a), konieczne jest ich ustalenie, tak by nie stanowiły przeszkody w realizacji celów określonych w art. 1 wymienionej dyrektywy, oraz uzasadnienie na podstawie obiektywnych kryteriów, na przykład tak jak w omawianym przypadku, długich okresów wegetacji i upraw o wysokim poborze azotu. Dnia 8 grudnia 2005 r. Komisja przyjęła decyzję 2005/880/WE (²) zezwalającą Niderlandom na stosowanie 250 kg azotu na hektar rocznie pochodzącego z nawozu naturalnego w gospodarstwach rolnych, których co najmniej 70 % stanowią użytki zielone.

(2) Przyznane w ten sposób odstępstwo dotyczyło około 25 000 gospodarstw rolnych w Niderlandach i około 900 000 hektarów i miało zastosowanie w okresie od dnia 1 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2009 r. Odstępstwo przyznano, ponieważ:

a) niderlandzkie prawodawstwo wprowadzające w życie dyrektywę 91/676/EWG obejmowało normy stosowania zarówno w odniesieniu do azotu, jak i fosforanu, a normy stosowania w odniesieniu do fosforanu miały na celu osiągnięcie równowagi w zakresie nawożenia fosforanem do roku 2015;

b) Niderlandy zajęły się kwestią nadmiaru składników pokarmowych pochodzących z nawozów naturalnych i mineralnych poprzez wprowadzenie kilku instrumentów polityki, a w okresie od 1992 do 2002 r. zmniejszyły liczbę bydła o 17 %, świń o 14 %, a kóz o 21 %. Ilość azotu i fosforu w nawozie naturalnym zmniejszyła się odpowiednio o 29 % i 34 % w okresie od 1985 do 2002 r. Nadmiar azotu i fosforu zmniejszył się odpowiednio o 25 % i 37 % w okresie od 1992 do 2002 r.;

c) dostępne dane dotyczące jakości wody wykazały tendencję spadkową w zakresie stężenia azotanów w wodach gruntowych oraz w zakresie stężenia składników pokarmowych (w tym fosforu) w wodach powierzchniowych;

d) dokumentacja naukowo-techniczna przedstawiona w powiadomieniu ze strony Niderlandów wykazała, że proponowana ilość 250 kg azotu w przeliczeniu na hektar rocznie, pochodzącego z odchodów bydła w gospodarstwach rolnych, w których co najmniej 70 % powierzchni stanowią użytki zielone, jest zgodna z osiągnięciem poziomu 11,3 mg azotu na litr wody (co odpowiada 50 mg NO3 na litr wody) we wszystkich typach gleby oraz w przybliżeniu z zerowym saldem fosforu w warunkach optymalnego zarządzania;

e) przedstawiona dokumentacja naukowo-techniczna wykazała, że proponowana ilość 250 kg azotu w przeliczeniu na hektar rocznie pochodzącego z odchodów bydła w gospodarstwach rolnych, w których co najmniej 70 % powierzchni stanowią użytki zielone, jest uzasadniona na podstawie obiektywnych kryteriów, na przykład długich okresów wegetacji i upraw o wysokim poborze azotu.

(3) Komisja stwierdziła zatem, że ilość nawozu naturalnego, którą obejmuje wniosek Niderlandów, nie będzie stanowiła przeszkody w realizacji celów dyrektywy 91/676/EWG, z zastrzeżeniem pewnych ściśle określonych warunków. Warunki te obejmowały ustalenie planów nawożenia oddzielnie dla każdego gospodarstwa rolnego, rejestrację praktyk nawożenia poprzez prowadzenie rejestrów nawożenia, okresowe analizy gleby, „zielone pole” w okresie zimowym po uprawie kukurydzy, szczegółowe przepisy dotyczące zaorywania trawy, niestosowania nawozu naturalnego przed zaoraniem trawy oraz dostosowanie nawożenia w taki sposób, aby uwzględnić udział roślin strączkowych. Celem tych przepisów było zapewnienie nawożenia, które opiera się na wymaganiach upraw oraz zmniejszaniu strat azotu do wód i zapobieganiu nim.

(4) Aby nie dopuścić do intensyfikacji wskutek stosowania odstępstwa na lata 2006–2009 przyznanego decyzją 2005/880/WE, właściwe organy miały zagwarantować, że produkcja nawozu naturalnego zarówno pod względem azotu, jak i fosforu nie przekroczy poziomu z roku 2002 zgodnie z trzecim krajowym programem działań wprowadzanym przez Niderlandy.

(5) Niderlandy przekazały w wyznaczonym terminie mapy i sprawozdania, o których mowa w art. 8 i 10 decyzji 2005/880/WE.

(6) Dnia 14 lipca 2009 r. Niderlandy przedłożyły Komisji wniosek o przedłużenie okresu obowiązywania odstępstwa. Wniosek opiera się na szczegółowym uzasadnieniu oraz odnosi się do zatwierdzenia przez niderlandzką Izbę Reprezentantów czwartego programu działań w zakresie azotanów na lata 2010–2013. Wymieniony czwarty program działań wskazuje na (znaczący) postęp zgodny z warunkami odstępstwa w latach 2006–2009 i przyszłymi wyzwaniami. Opiera się on na trzecim programie działań i zawiera wzmocnione środki obejmujące bardziej surowe normy dotyczące stosowania azotu na glebach piaszczystych, bardziej surowe normy dotyczące stosowania fosforu na podstawie poziomu zawartości fosforu w glebie i dłuższych okresów zakazu stosowania nawozów (³). Wymienione środki prawne mają na celu dalsze zmniejszanie nadmiaru składników pokarmowych i dalszą poprawę jakości wód poprzez dalsze wzmocnienie działań po okresie 2010–2013, jeżeli zajdzie taka potrzeba.

(7) Jakość wód wykazuje dalszą tendencję spadkową w zakresie stężenia azotanów w wodach gruntowych oraz w zakresie stężenia składników pokarmowych (w tym fosforu) w wodach powierzchniowych, aczkolwiek głównych skutków trzeciego programu działań oczekuje się dopiero w nadchodzących latach.

(8) Wyniki monitorowania i kontroli wykazują, że w latach 2006–2009 odstępstwo dotyczyło około 24 000 gospodarstw rolnych posiadających użytki zielone obejmujących około 830 000 ha gruntów uprawnych.

(9) Aby nie dopuścić do intensyfikacji wskutek stosowania omawianego odstępstwa, właściwe organy powinny zagwarantować, że produkcja nawozu naturalnego zarówno pod względem azotu, jak i fosforu nie przekroczy poziomu z roku 2002.

(10) Wyniki osiągnięte dotychczas przez Niderlandy są zgodne z warunkami ustanowionymi w decyzji 2005/880/WE.

(11) Przyjęto już potrzebne ramy prawne do wdrożenia dyrektywy 91/676/WE i wykonania czwartego programu działań i mają one takie samo zastosowanie w odniesieniu do wnioskowanego odstępstwa.

(12) Biorąc pod uwagę środki, do których zobowiązały się Niderlandy w programie działań na lata 2010–2013, Komisja uważa, że ilość nawozu naturalnego, którą obejmuje wniosek Niderlandów w odniesieniu do lat 2010–2013, nie będzie stanowiła przeszkody w realizacji celów dyrektywy 91/676/EWG, jeżeli spełnione będą te same ściśle określone warunki ustanowione w decyzji 2005/880/WE.

(13) Decyzja 2005/880/WE wygasa w dniu 31 grudnia 2009 r.

(14) Aby zagwarantować, że zainteresowane gospodarstwa rolne utrzymujące bydło będą mogły nadal korzystać z odstępstwa, należy przedłużyć okres obowiązywania decyzji 2005/880/WE do dnia 31 grudnia 2013 r. na tych samych warunkach, które ustanowiono w art. 4–10 decyzji 2005/880/WE.

(15) Termin składania sprawozdań Komisji, określony w art. 10 decyzji 2005/880/WE, należy jednak dostosować i uzgodnić z terminem składania sprawozdań zgodnie z art. 8 decyzji 2005/880/WE.

(16) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Komitetu ds. Azotanów ustanowionego na mocy art. 9 dyrektywy 91/676/EWG,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

W decyzji 2005/880/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 1 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 1

Przyznaje się odstępstwo, o które Niderlandy wnioskowały pismem z dnia 8 kwietnia 2005 r. i o którego przedłużenie wnioskowały pismem z dnia 14 lipca 2009 r., w celu zezwolenia na stosowanie większej ilości odchodów zwierzęcych od ilości określonej w załączniku III pkt 2 akapit drugi zdanie pierwsze oraz lit. a) do dyrektywy 91/676/EWG.”;

2) w art. 10 ust. 1 akapit drugi otrzymuje brzmienie:

„Sprawozdanie przekazuje się Komisji co roku w drugim kwartale roku następującego po roku działań, którego dotyczy sprawozdanie.”;

3) art. 11 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 11

Stosowanie

Niniejszą decyzję stosuje się do dnia 31 grudnia 2013 r. w powiązaniu z czwartym niderlandzkim programem działań w zakresie azotanów.”.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Królestwa Niderlandów.

Sporządzono w Brukseli dnia 5 lutego 2010 r.