RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 88 ust. 2 akapit trzeci,

uwzględniając wniosek wystosowany przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 28 września 2009 r.,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W dniu 28 września 2009 r. Polska przedłożyła Radzie – zgodnie z art. 88 ust. 2 akapit trzeci Traktatu – wniosek dotyczący decyzji stwierdzającej, że plan Rzeczypospolitej Polskiej polegający na udzieleniu pomocy państwa polskim rolnikom na zakup nieruchomości rolnych jest zgodny z zasadami wspólnego rynku.

(2) Niekorzystna struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce, niski poziom płatności bezpośrednich otrzymywanych przez Polskę w ramach mechanizmu stopniowego dochodzenia do pełnych płatności przewidzianego w Akcie przystąpienia z roku 2003 oraz nakłady pracy w rolnictwie niewspółmiernie wysokie w porównaniu z zyskami powodują spadek dochodów w rolnictwie, który nasilił się w 2008 roku w związku ze zmniejszeniem wartości płatności skierowanych do rolników po obniżeniu o 10 % kursu wymiany euro.

(3) Pogłębiająca się w 2009 roku recesja w gospodarce światowej, wywołana globalnym kryzysem, przyniosła ujemne skutki dla polskich gospodarstw rolnych zarówno z powodu braku popytu, jak i gwałtownego spadku cen zakupu: w porównaniu z cenami z marca 2008 roku ceny pszenicy obniżyły się o ok. 45 %, a żyta o ok. 60 %, natomiast w lipcu 2009 roku cena mleka była o 9,5 % niższa niż w lipcu 2008 roku.

(4) W 2009 roku nadal rosły ceny środków do produkcji rolnej, takich jak nawozy, środki ochrony roślin, pasza i paliwo, co postawiło rolników w dramatycznej sytuacji życiowej. Przewiduje się, iż sytuacja wielu polskich gospodarstw rolnych będzie się nadal pogarszała, a tym samym zwiększy się liczba rodzin rolniczych zagrożonych ubóstwem.

(5) W 2009 roku sytuację dochodową rolników w Polsce dodatkowo pogorszyły szacowane na ok. 240 mln PLN straty na 130 000 ha użytków rolnych, spowodowane przez powódź, która dotknęła 11 województw (spośród 16).

(6) W I kwartale 2009 roku odnotowano wzrost bezrobocia na wsi w stosunku do ubiegłego roku i istnieje ryzyko, że liczba bezrobotnych będzie nadal rosła. Pomoc państwa powinna ułatwić bezrobotnym zajęcie się rolnictwem, umożliwiając im zakup nieruchomości rolnych. Powinna również pozwolić rolnikom zajmującym się produkcją rolną częściowo na własne potrzeby i niezatrudnionym już w sektorach poza rolnictwem poprawić strukturę obszarową ich gospodarstw, tak by produkcja ta zapewniała im przychody zabezpieczające podstawowe warunki życia. Powinna również ułatwić sprzedaż nieruchomości rolnych bezrobotnym, którym potrzebny jest kapitał do przejścia na samozatrudnienie.

(7) Ceny nieruchomości rolnych w Polsce, począwszy od 2007 roku, znacząco i sukcesywnie rosną.

(8) Z uwagi na brak środków własnych rolników i wysokie oprocentowanie kredytów komercyjnych na zakup nieruchomości, w tym nieruchomości rolnych i działek budowlanych, a także zaostrzenie przez banki w obecnej sytuacji kryzysowej kryteriów udzielania rolnikom kredytów, rolnicy, w szczególności właściciele małych gospodarstw, mają niewielkie możliwości skorzystania z kredytu komercyjnego na inwestycje, takie jak zakup nieruchomości rolnych. W sierpniu 2009 roku oprocentowanie kredytów komercyjnych na zakup nieruchomości kształtowało się na poziomie 6,26 % do 8,17 % w skali roku.

(9) Pomoc państwa, która ma zostać przyznana, wynosi 400 mln PLN i powinna umożliwić w latach 2010–2013 sprzedaż ok. 600 tys. ha ziemi rolnej na utworzenie lub powiększenie gospodarstw rolnych spełniających kryteria gospodarstwa rodzinnego, tj. do 300 ha. Program powinien umożliwić utworzenie około 24 tys. gospodarstw rolnych o powierzchni nie mniejszej niż średnia w danym województwie. Średnia kwota pomocy na jedno gospodarstwo powinna wynosić około 4 500 EUR. Cena kwalifikujących się nieruchomości rolnych nie powinna przekroczyć średniej ceny rynkowej w danym województwie. Jeśli chodzi o nieruchomości będące własnością Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, należy zastosować procedurę przetargową.

(10) Pomoc zostanie przyznana w formie dopłat do odsetek od kredytów, tj. pokrywana będzie różnica między roczna stopą procentową stosowaną przez bank, która wynosi 150 % stopy redyskonta weksli Narodowego Banku Polskiego, a faktycznymi odsetkami, które płaci kredytobiorca i które wynoszą co najmniej 2 %.

(11) Na tym etapie Komisja nie wszczęła żadnej procedury ani nie wydała opinii na temat charakteru i zgodności pomocy.

(12) Zaistniały zatem wyjątkowe okoliczności, które umożliwiają uznanie takiej pomocy – w drodze odstępstwa i wyłącznie w stopniu, w jakim jest ona niezbędna do ograniczenia ubóstwa na obszarach wiejskich w Polsce – za zgodną ze wspólnym rynkiem,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Uznaje się, że nadzwyczajna pomoc władz polskich przeznaczona na kredyty na zakup nieruchomości rolnych, która wyniesie maksymalnie 400 mln PLN i zostanie przyznana w okresie od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., jest zgodna ze wspólnym rynkiem.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Rzeczypospolitej Polskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 20 listopada 2009 r.