RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 108 ust. 2 akapit trzeci,

uwzględniając wniosek wystosowany przez rząd Republiki Łotewskiej w dniu 17 listopada 2009 r.,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W dniu 17 listopada 2009 r. Republika Łotewska (zwana dalej „Łotwą”) przedłożyła Radzie – zgodnie z art. 88 ust. 2 akapit trzeci Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską – wniosek w sprawie decyzji dotyczącej planu Łotwy polegającego na udzieleniu pomocy państwa łotewskim rolnikom na zakup gruntów rolnych.

(2) Według danych Głównego Urzędu Statystycznego Łotwy 97,6 % wszystkich gospodarstw wiejskich ma obszar mniejszy niż 15,9 hektarów. W konsekwencji znaczna część łotewskich gospodarstw rolnych produkuje częściowo na własne potrzeby. Niekorzystna struktura obszarowa gospodarstw rolnych na Łotwie, otrzymywanie przez Łotwę najniższych płatności bezpośrednich wśród państw członkowskich w ramach mechanizmu stopniowego dochodzenia do pełnych płatności przewidzianego w jej Akcie przystąpienia z roku 2003 oraz nakłady pracy w rolnictwie niewspółmiernie wysokie w porównaniu z zyskami powodują niskie dochody w rolnictwie, które jeszcze zmniejszyły się w 2009 r.

(3) Według danych Głównego Urzędu Statystycznego Łotwy do roku 2007 grunty rolne stanowiły 1 930 900 hektarów, ale obszar zgłoszony do wsparcia w ramach płatności bezpośrednich nie przekroczył 1 551 185 hektarów. W konsekwencji 379 715 hektarów stanowi własność i jest zarządzane przez osoby niebędące rolnikami. Pomoc państwa umożliwiłaby rolnikom zakup tych gruntów rolnych.

(4) Pogłębiająca się w 2009 r. recesja w gospodarce światowej, wywołana globalnym kryzysem, przyniosła ujemne skutki dla łotewskiej gospodarki i łotewskich gospodarstw rolnych zarówno z powodu braku popytu, jak i gwałtownego spadku cen zakupu: w pierwszych trzech kwartałach 2009 r. ceny pszenicy obniżyły się o około 37 %, ceny jęczmienia – o około 44 %, a ceny mleka – o około 38 % w porównaniu z poziomami cen w 2008 r.

(5) Sytuację dochodową rolników na Łotwie dodatkowo pogorszył fakt, że ceny środków do produkcji rolnej znacznie wzrosły w 2008 r. (nawozy mineralne o 67 %, usługi weterynaryjne o 46 %, energia elektryczna o 29 % i paliwo o 15 %) i nie zmniejszyły się w 2009 r. Koszty produkcji pozostały zatem niezmienione. Przewiduje się, iż sytuacja wielu łotewskich gospodarstw rolnych będzie się nadal pogarszała, a tym samym zwiększy się liczba rodzin rolniczych zagrożonych ubóstwem.

(6) Stopa bezrobocia na Łotwie jest najwyższa w Unii Europejskiej; osiągnęła ona 19,7 % we wrześniu 2009 r. i wzrosła o 62 % od stycznia 2009 r. Pomoc państwa powinna zatem ułatwić bezrobotnym zajęcie się rolnictwem, umożliwiając im zakup gruntów rolnych. Powinna również pozwolić rolnikom zajmującym się produkcją rolną częściowo na własne potrzeby i niezatrudnionym już w sektorach poza rolnictwem poprawić strukturę obszarową swoich gospodarstw, tak by produkcja ta zapewniała im dochody zabezpieczające podstawowy poziom życia. Powinna również ułatwić sprzedaż gruntów rolnych będących własnością bezrobotnych, którym potrzebny jest kapitał do przejścia na samozatrudnienie.

(7) Z uwagi na brak środków finansowych i wysokie stopy procentowe kredytów komercyjnych na zakup gruntów rolnicy mają niewielkie możliwości skorzystania z kredytów komercyjnych na inwestycje, takie jak zakup gruntów rolnych. W listopadzie 2009 r. stopy procentowe stosowane przez instytucje kredytowe do linii kredytów komercyjnych na zakup gruntów rolnych przekroczyły 15 % w skali roku.

(8) W 2009 r. rynek gruntów rolnych znajdował się w stanie recesji. Liczba transakcji znacznie się obniżyła, a według rejestru gruntów liczba transakcji kupnasprzedaży spadła nawet 4,5-krotnie w porównaniu z 2007 r.

(9) Pomoc państwa, która ma zostać przyznana, wynosi maksymalnie 8 milionów łatów łotewskich (LVL) i powinna umożliwić w latach 2010–2013 zakup łącznie 70 000 hektarów gruntów rolnych przez około 1 000 rolników. Zarówno grunty będące własnością państwa lub gminy, jak i grunty będące własnością osób fizycznych kwalifikują się do przedmiotowej pomocy państwa.

(10) Pomoc państwa zostanie przyznana w formie dopłat do odsetek od kredytów, pokrywając 4 punkty procentowe rocznej stopy procentowej stosowanej przez bank. Jednak w przypadku gdy roczna stopa procentowa jest niższa niż 4 punkty procentowe, całkowicie refundowana będzie rzeczywista stopa procentowa płacona przez kredytobiorcę.

(11) Na tym etapie Komisja nie wszczęła żadnej procedury ani nie zajęła stanowiska na temat charakteru i zgodności pomocy.

(12) Zaistniały zatem wyjątkowe okoliczności, które umożliwiają uznanie takiej pomocy – na zasadzie odstępstwa i wyłącznie w stopniu, w jakim jest ona niezbędna do ograniczenia ubóstwa na obszarach wiejskich na Łotwie – za zgodną z rynkiem wewnętrznym,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Uznaje się, że nadzwyczajna pomoc państwa władz łotewskich przeznaczona na kredyty na zakup gruntów rolnych, która wyniesie maksymalnie 8 milionów LVL i zostanie przyznana w okresie od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., jest zgodna z rynkiem wewnętrznym.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Republiki Łotewskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 16 grudnia 2009 r.