KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając dyrektywę 2002/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 marca 2002 r. w sprawie homologacji typu dwu- lub trzykołowych pojazdów mechanicznych i uchylającą dyrektywę Rady 92/61/EWG (¹), w szczególności jej art. 17,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Dyrektywa 97/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 1997 r. w sprawie niektórych części i właściwości dwu- lub trzykołowych pojazdów silnikowych (²) jest jedną z dyrektyw cząstkowych odnoszących się do procedury homologacji typu WE dwui trzykołowych pojazdów silnikowych, ustanowionej dyrektywą 2002/24/WE.

(2) Aby uwzględnić szczególne działanie pojazdów hybrydowych, należy dostosować procedurę badań na potrzeby homologacji typu, wykorzystywaną do pomiarów zanieczyszczeń gazowych z dwu- lub trzykołowych pojazdów silnikowych. W tym celu należy przyjąć procedurę podobną do procedury stosowanej w regulaminie nr 83 EKG ONZ dotyczącym emisji zanieczyszczeń w zależności od paliwa zasilającego silnik.

(3) Aby zapewnić zgodność pojazdów hybrydowych z dopuszczalnymi wartościami hałasu określonymi w dyrektywie 97/24/WE we wszystkich trybach pracy, konieczne jest również dostosowanie ustanowionej w dyrektywie 97/24/WE procedury badań na potrzeby homologacji typu wykorzystywanej do pomiaru poziomu hałasu.

(4) W związku z tym dyrektywa 97/24/WE powinna zostać odpowiednio zmieniona.

(5) Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Komitetu ds. Dostosowania do Postępu Technicznego,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

W dyrektywie 97/24/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) w załączniku II do rozdziału 5 dyrektywy 97/24/WE wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem I do niniejszej dyrektywy;

2) w załączniku III do rozdziału 9 dyrektywy 97/24/WE wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem II do niniejszej dyrektywy;

3) w załączniku IV do rozdziału 9 dyrektywy 97/24/WE wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem III do niniejszej dyrektywy.

Artykuł 2

1. Z mocą od dnia 1 maja 2010 r. państwa członkowskie nie mogą odmówić przyznania homologacji typu WE ani zabronić rejestracji, sprzedaży lub wprowadzenia do obrotu dwu- lub trzykołowych pojazdów zachowujących zgodność z przepisami dyrektywy 97/24/WE zmienionej niniejszą dyrektywą ze względu na środki zapobiegające zanieczyszczaniu powietrza lub emisjom hałasu.

2. Z mocą od dnia 1 maja 2010 r. państwa członkowskie, ze względu na środki zapobiegające zanieczyszczaniu powietrza lub emisjom hałasu, odmawiają przyznania homologacji typu WE wszelkim nowym dwu- lub trzykołowym pojazdom silnikowym, które nie zachowują zgodności z przepisami dyrektywy 97/24/WE zmienionej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 3

1. Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne, niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy, najpóźniej do dnia 30 kwietnia 2010 r. Państwa członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji tekst głównych przepisów prawa krajowego dotyczących dziedziny objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 4

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 5

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 17 sierpnia 2009 r.

ZAŁĄCZNIK I

ZMIANA ZAŁĄCZNIKA II DO ROZDZIAŁU 5 DYREKTYWY 97/24/WE

W załączniku II do rozdziału 5 dyrektywy 97/24/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) dodaje się pkt 1.10 w brzmieniu:

„1.10. »Pojazd hybrydowy z napędem elektrycznym (HEV)« oznacza motorower, pojazd trzy- lub czterokołowy, którego napęd mechaniczny czerpie energię z obu niżej wymienionych źródeł energii dostępnych w pojeździe:

a) paliwa zużywalnego;

b) urządzenia magazynującego energię elektryczną.”;

2) dodaje się pkt 2.2.1.3 w brzmieniu:

„2.2.1.3. W przypadku pojazdu hybrydowego z napędem elektrycznym stosuje się również dodatek 3.”;

3) dodaje się dodatek 3 w brzmieniu:

„Dodatek 3

Procedura badania emisji dla hybrydowych motocykli, pojazdów trójkołowych lub czterokołowych z napędem elektrycznym

3.	METODY BADANIA TYPU I
	W przypadku badania typu I hybrydowe motocykle lub motocykle trójkołowe z napędem elektrycznym poddaje się badaniu zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a), jak określono w pkt 2.2.1.1.5 załącznika II. W przypadku każdego warunku badania wynik badania emisji powinien być zgodny z dopuszczalnymi wartościami określonymi z pkt 2.2.1.1.5 załącznika II.
3.1.	Pojazdy doładowywane zewnętrznie (OVC HEV) bez przełącznika trybu działania
3.1.1.	Przeprowadza się dwa badania w następujących warunkach:
	Warunek A: badanie przeprowadza się z użyciem całkowicie naładowanego urządzenia magazynującego energię elektryczną.
	Warunek B: badanie przeprowadza się z użyciem minimalnie naładowanego (maksymalnie rozładowanego) urządzenia magazynującego energię elektryczną.
	Profil stanu naładowania (SOC) urządzenia magazynującego energię elektryczną na różnych etapach badania typu I podano w subdodatku 3.
3.1.2.	Warunek A
3.1.2.1.	Procedura badania rozpoczyna się rozładowaniem:
	a) podczas jazdy ze stałą prędkością 50 km/h do momentu uruchomienia się silnika paliwowego w pojeździe hybrydowym; lub
	b) jeżeli pojazd nie jest w stanie osiągnąć stałej prędkości 50 km/h bez uruchamiania silnika paliwowego, prędkość jest zmniejszana do stałej prędkości, przy której w określonym czasie/na określonym odcinku drogi (do uzgodnienia między służbą techniczną a producentem) silnik paliwowy nie uruchomi się; lub
	c) stosownie do zaleceń producenta.
	Silnik paliwowy należy wyłączyć w ciągu 10 sekund od jego automatycznego uruchomienia.
3.1.2.2.	Kondycjonowanie pojazdu
3.1.2.2.1.	Przed rozpoczęciem badania pojazd jest umieszczany w pomieszczeniu o względnie stałej temperaturze między 293 K a 303 K (20 °C a 30 °C). Kondycjonowanie należy prowadzić przez co najmniej sześć godzin i kontynuować aż temperatura oleju w silniku i temperatura płynu chłodniczego (jeżeli jest stosowany) będzie odpowiadać temperaturze pomieszczenia ± 2 K, a urządzenie magazynujące energię elektryczną zostanie całkowicie naładowane zgodnie z procedurą ładowania opisaną w pkt 3.1.2.2.2.
3.1.2.2.2.	Podczas wyrównywania temperatury pojazdu urządzenie magazynujące energię elektryczną ładuje się, stosując procedurę normalnego doładowania nocnego zgodnie z pkt 4.1.2 subdodatku 2.
3.1.2.3.	Procedura badania
3.1.2.3.1.	Pojazd jest uruchamiany w sposób przewidziany dla zwykłego użytkowania przez kierowcę. Cykl pierwszy zaczyna się od rozpoczęcia procedury rozruchu pojazdu.
3.1.2.3.2.	Można stosować procedury badania określone w pkt 3.1.2.3.2.1 lub pkt 3.1.2.3.2.2.
3.1.2.3.2.1.	Pobieranie próbek należy zacząć przed lub wraz z rozpoczęciem procedury rozruchu pojazdu, a zakończyć jak określono w obowiązującej procedurze badania (dodatek 1 lub dodatek 1a) (koniec pobierania próbek).
3.1.2.3.2.2.	Pobieranie próbek należy zacząć przed lub wraz z rozpoczęciem procedury rozruchu pojazdu i kontynuować przez szereg powtarzanych cykli badania. Pobieranie próbek kończy się po zakończeniu ostatniego okresu pracy na biegu jałowym, gdy stan naładowania urządzenia magazynującego energię elektryczną osiągnie poziom minimalny (koniec pobierania próbek).
	Bilans energii elektrycznej Q [Ah], zmierzony według procedury określonej w subdodatku 1, jest wykorzystany do ustalenia, w którym momencie stan naładowania urządzenia magazynującego energię elektryczną osiągnął poziom minimalny.
	Uznaje się, że stan naładowania urządzenia magazynującego energię elektryczną osiągnął poziom minimalny w cyklu N badania, jeżeli bilans energii elektrycznej podczas cyklu N + 1 badania wynosi nie więcej niż 3 % rozładowania, wyrażone jako procent nominalnej pojemności magazynowanej energii (w Ah) w stanie maksymalnego załadowania.
	Na wniosek producenta przeprowadzone mogą zostać dodatkowe cykle badań, a ich wyniki mogą zostać uwzględnione w obliczeniach opisanych w pkt 3.1.2.3.5 i 3.1.2.3.6, pod warunkiem że bilans energii elektrycznej dla każdego dodatkowego cyklu badań pokazuje mniejsze rozładowanie urządzenia magazynującego energię elektryczną niż w poprzednim cyklu.
	Między poszczególnymi cyklami dozwolony jest maksymalnie 10-minutowy okres parowania.
3.1.2.3.3.	Pojazd należy prowadzić zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.1.2.3.4.	Gazy spalinowe są analizowane zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.1.2.3.5.	Wyniki cyklu łączonego dla warunku A są zapisywane jako m1. W przypadku badań prowadzonych zgodnie z pkt 3.1.2.3.2.1 m1 odpowiada wynikom pojedynczego przebiegu cyklu wyrażonym w gramach. W przypadku badań prowadzonych zgodnie z pkt 3.1.2.3.2.2 m1 odpowiada sumie wyników przebiegu N cykli wyrażonej w gramach.
3.1.2.3.6.	Obliczana jest średnia masa emisji każdego zanieczyszczenia w g/km dla warunku A (M1):
	M1 = m1/Dtest1
	gdzie Dtest1 oznacza całkowite rzeczywiste przebyte odległości podczas badania przeprowadzonego w ramach warunku A.
3.1.3.	Warunek B
3.1.3.1.	Kondycjonowanie pojazdu
3.1.3.1.1.	Zainstalowane w pojeździe urządzenie magazynujące energię elektryczną należy rozładować zgodnie z pkt 3.1.2.1.
3.1.3.1.2.	Przed rozpoczęciem badania pojazd jest umieszczany w pomieszczeniu o względnie stałej temperaturze między 293 K a 303 K (20 °C a 30 °C). Kondycjonowanie należy prowadzić przez co najmniej sześć godzin i kontynuować aż temperatura oleju w silniku i temperatura płynu chłodniczego (jeżeli jest stosowany) będzie odpowiadać temperaturze pomieszczenia ± 2 K.
3.1.3.2.	Procedura badania
3.1.3.2.1.	Pojazd jest uruchamiany w sposób przewidziany dla zwykłego użytkowania przez kierowcę. Cykl pierwszy zaczyna się od rozpoczęcia procedury rozruchu pojazdu.
3.1.3.2.2.	Pobieranie próbek należy zacząć przed lub wraz z rozpoczęciem procedury rozruchu pojazdu, a zakończyć jak określono w obowiązującej procedurze badania (dodatek 1 lub dodatek 1a) (koniec pobierania próbek).
3.1.3.2.3.	Pojazd należy prowadzić zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.1.3.2.4.	Gazy spalinowe są analizowane zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.1.3.2.5.	Wyniki w cyklu łącznym dla warunku B są zapisywane jako m2.
3.1.3.2.6.	Obliczana jest średnia masa emisji każdego zanieczyszczenia w g/km dla warunku B (M2):
	M2 = m2/Dtest2
	gdzie Dtest2 oznacza całkowite rzeczywiste odległości przebyte podczas badania przeprowadzonego w ramach warunku B.
3.1.4.	Wyniki badania
3.1.4.1.	W przypadku badania przeprowadzanego zgodnie z pkt 3.1.2.3.2.1 wartości ważone są obliczane w następujący sposób:
	M = (De · M1 + Dav · M2)/(De + Dav)
	gdzie:
	M =	masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr,
	M1 =	średnia masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr przy całkowicie naładowanym urządzeniu magazynującym energię elektryczną,
	M2 =	średnia masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr przy minimalnie naładowanym (maksymalnie rozładowanym) urządzeniu magazynującym energię elektryczną,
	De =	zasięg pojazdu przy zasilaniu energią elektryczną zgodnie z procedurą opisaną w subdodatku 2
	Dav =	przyjęta średnia odległość przebyta przez pojazd wykorzystywany w ramach warunku B w czasie między dwoma doładowaniami urządzenia magazynującego energię:
		— 4 km dla motocykli kategorii 1 (pojemność silnika < 150 cm3 ),
		— 6 km dla motocykli kategorii 2 (pojemność silnika ≥ 150 cm3 , Vmax < 130 km/h),
		— 10 km dla motocykli kategorii 3 (pojemność silnika ≥ 150 cm3 , Vmax > 130 km/h).
3.1.4.2.	W przypadku badań przeprowadzanych zgodnie z pkt 3.1.2.3.2.2. wartości ważone obliczane są w następujący sposób:
	M = (Dovc · M1 + Dav · M2)/(Dovc + Dav)
	gdzie:
	M =	masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr,
	M1 =	średnia masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr przy całkowicie naładowanym urządzeniu magazynującym energię elektryczną,
	M2 =	średnia masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr przy minimalnie naładowanym (maksymalnie rozładowanym) urządzeniu magazynującym energię elektryczną,
	Dovc =	zasięg w przypadku doładowania ze źródeł zewnętrznych zgodnie z procedurą opisaną w subdodatku 2,
	Dav =	przyjęta średnia odległość przebyta przez pojazd wykorzystywany w ramach warunku B w czasie między dwoma doładowaniami urządzenia magazynującego energię: — 4 km dla motocykli kategorii 1 (pojemność silnika < 150 cm3), — 6 km dla motocykli kategorii 2 (pojemność silnika ≥ 150 cm3, Vmax < 130 km/h), — 10 km dla motocykli kategorii 3 (pojemność silnika ≥ 150 cm3, Vmax > 130 km/h).
3.2.	Pojazdy doładowywane zewnętrznie (OVC) wyposażone w przełącznik trybu działania
3.2.1.	Przeprowadza się dwa badania w następujących warunkach:
3.2.1.1.	Warunek A: badanie przeprowadza się z użyciem całkowicie naładowanego urządzenia magazynującego energię elektryczną.
3.2.1.2.	Warunek B: badanie przeprowadza się z użyciem minimalnie naładowanego (maksymalnie rozładowanego) urządzenia magazynującego energię elektryczną.
3.2.1.3.	Przełącznik trybu działania należy ustawić we właściwym położeniu, jak zaznaczono w poniższej tabeli:

3.2.2.	Warunek A
3.2.2.1.	Jeżeli zasięg pojazdu przy zasilaniu wyłącznie energią elektryczną jest większy niż odległość przy jednym pełnym cyklu, na wniosek producenta badanie typu I można przeprowadzić w trybie zasilania wyłącznie energią elektryczną, po uzyskaniu zgody służby technicznej. W takim przypadku wartość m1 w pkt 3.2.2.4.5 wynosi 0.
3.2.2.2.	Procedura badania rozpoczyna się rozładowaniem urządzenia magazynującego energię elektryczną w pojeździe.
3.2.2.2.1.	Jeżeli pojazd posiada tryb jazdy z zasilaniem wyłącznie energią elektryczną, rozładowanie urządzenia magazynującego energię elektryczną odbywa się podczas jazdy (na torze testowym, hamowni podwoziowej itp.) z przełącznikiem przestawionym w położenie zasilania wyłącznie energią elektryczną i ze stałą prędkością odpowiadającą 70 % ± 5 % maksymalnej prędkości pojazdu podanej przez producenta. Zakończenie rozładowywania następuje w jednej z następujących sytuacji:
	a) gdy pojazd nie jest w stanie jechać z prędkością równą 65 % swojej maksymalnej prędkości;
	b) gdy standardowe wskaźniki na tablicy przyrządów informują kierowcę, iż należy zatrzymać pojazd;
	c) po przejechaniu odległości 100 km.
3.2.2.2.2.	Jeżeli pojazd nie posiada trybu jazdy z zasilaniem wyłącznie energią elektryczną, urządzenie magazynujące energię elektryczną rozładowuje się:
	a) podczas jazdy ze stałą prędkością 50 km/h lub z maksymalną prędkością w trybie zasilania wyłącznie energią elektryczną, do momentu uruchomienia się silnika paliwowego w pojeździe hybrydowym; lub
	b) jeżeli pojazd nie jest w stanie osiągnąć stałej prędkości 50 km/h bez uruchamiania silnika paliwowego, prędkość należy zmniejszyć do stałej prędkości, przy której w określonym czasie/na określonym odcinku drogi (do uzgodnienia między służbą techniczną a producentem) silnik paliwowy nie uruchamia się; lub
	c) stosownie do zaleceń producenta.
	Silnik paliwowy należy wyłączyć w ciągu 10 sekund od jego automatycznego uruchomienia.
3.2.2.3.	Kondycjonowanie pojazdu
3.2.2.3.1.	Przed rozpoczęciem badania pojazd jest umieszczany w pomieszczeniu o względnie stałej temperaturze między 293 K a 303 K (20 °C a 30 °C). Kondycjonowanie należy prowadzić przez co najmniej sześć godzin i kontynuować aż temperatura oleju w silniku i temperatura płynu chłodniczego (jeżeli jest stosowany) będzie odpowiadać temperaturze pomieszczenia ± 2 K, a urządzenie magazynujące energię elektryczną zostanie całkowicie naładowane zgodnie z procedurą ładowania opisaną w pkt 3.2.2.3.2.
3.2.2.3.2.	Podczas wyrównywania temperatury pojazdu urządzenie magazynujące energię elektryczną ładuje się, stosując procedurę normalnego doładowania nocnego zgodnie z pkt 4.1.2 subdodatku 2.
3.2.2.4.	Procedura badania
3.2.2.4.1.	Pojazd jest uruchamiany w sposób przewidziany dla zwykłego użytkowania przez kierowcę. Cykl pierwszy zaczyna się od rozpoczęcia procedury rozruchu pojazdu.
3.2.2.4.2.	Można stosować procedury badania określone w pkt 3.2.2.4.2.1. lub 3.2.2.4.2.2.
3.2.2.4.2.1.	Pobieranie próbek należy zacząć przed lub wraz z rozpoczęciem procedury rozruchu pojazdu, a zakończyć zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a) (koniec pobierania próbek).
3.2.2.4.2.2.	Pobieranie próbek należy zacząć przed lub wraz z rozpoczęciem procedury rozruchu pojazdu i kontynuować przez szereg powtarzanych cykli badania. Pobieranie próbek kończy się po zakończeniu ostatniego okresu pracy na biegu jałowym, gdy stan naładowania urządzenia magazynującego energię elektryczną osiągnie poziom minimalny zgodnie z określonym poniżej kryterium (koniec pobierania próbek).
	Bilans energii elektrycznej Q [Ah], zmierzony według procedury określonej w subdodatku 1 do niniejszego dodatku, jest wykorzystany do ustalenia, w którym momencie stan naładowania urządzenia magazynującego energię elektryczną osiągnął poziom minimalny.
	Uznaje się, że stan naładowania urządzenia magazynującego energię elektryczną osiągnął poziom minimalny w cyklu N badania, jeżeli bilans energii elektrycznej podczas cyklu N + 1 badania wynosi nie więcej niż 3 % rozładowania, wyrażone jako procent nominalnej pojemności urządzenia magazynującego energię elektryczną (w Ah) w stanie maksymalnego naładowania.
	Istnieje możliwość przeprowadzenia dodatkowych cykli badań na wniosek producenta, a wyniki tych badania uwzględnia się w obliczeniach, o których mowa w pkt 3.2.2.4.5 i 3.2.2.4.6, pod warunkiem że bilans energii elektrycznej dla każdego dodatkowego cyklu badań wykazuje niższy poziom naładowania urządzenia magazynującego energię elektryczną niż w poprzednim cyklu.
	Między poszczególnymi cyklami dopuszcza się maksymalnie 10-minutowy okres parowania.
3.2.2.4.3.	Pojazd należy prowadzić zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.2.2.4.4.	Gazy spalinowe są analizowane zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.2.2.4.5.	Wyniki cyklu łączonego dla warunku A są zapisywane jako m1. W przypadku badań prowadzonych zgodnie z pkt 3.2.2.4.2.1 m1 odpowiada wynikom pojedynczego przebiegu cyklu wyrażonym w gramach. W przypadku badań prowadzonych zgodnie z pkt 3.2.2.4.2.2 m1 odpowiada sumie wyników przebiegu N cykli wyrażonej w gramach.
3.2.2.4.6.	Obliczana jest średnia masa emisji każdego zanieczyszczenia w g/km dla warunku A (M1):
	M1 = m1/Dtest1
	gdzie Dtest1 oznacza całkowite rzeczywiste przebyte odległości podczas badania przeprowadzonego w ramach warunku A.
3.2.3.	Warunek B
3.2.3.1.	Jeżeli pojazd można eksploatować w różnych trybach hybrydowych (na przykład tryb jazdy sportowej, ekonomicznej, miejskiej, pozamiejskiej itp.), przełącznik jest ustawiany w położeniu umożliwiającym jazdę pojazdu w trybie hybrydowym z maksymalnym zużyciem paliwa (zob. pkt 3.2.1.3 powyżej, uwaga 3).
3.2.3.2.	Kondycjonowanie pojazdu
3.2.3.2.1.	Zainstalowane w pojeździe urządzenie magazynujące energię elektryczną należy rozładować zgodnie z pkt 3.2.2.2.
3.2.3.2.2.	Przed rozpoczęciem badania pojazd jest umieszczany w pomieszczeniu o względnie stałej temperaturze między 293 K a 303 K (20 °C a 30 °C). Kondycjonowanie należy prowadzić przez co najmniej sześć godzin i kontynuować aż temperatura oleju w silniku i temperatura płynu chłodniczego (jeżeli jest stosowany) będzie odpowiadać temperaturze pomieszczenia ± 2 K.
3.2.3.3.	Procedura badania
3.2.3.3.1.	Pojazd jest uruchamiany w sposób przewidziany dla zwykłego użytkowania przez kierowcę. Cykl pierwszy zaczyna się od rozpoczęcia procedury rozruchu pojazdu.
3.2.3.3.2.	Pobieranie próbek należy zacząć przed lub wraz z rozpoczęciem procedury rozruchu pojazdu, a zakończyć zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a) (koniec pobierania próbek).
3.2.3.3.3.	Pojazd należy prowadzić zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.2.3.3.4.	Gazy spalinowe są analizowane zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.2.3.3.5.	Wyniki cyklu łączonego dla warunku B są zapisywane jako m2.
3.2.3.3.6.	Obliczana jest średnia masa emisji każdego zanieczyszczenia w g/km dla warunku B (M2):
	M2 = m2/Dtest2
	gdzie Dtest2 oznacza całkowite rzeczywiste odległości przebyte podczas badania przeprowadzonego w ramach warunku B.
3.2.4.	Wyniki badania
3.2.4.1.	W przypadku badania przeprowadzonego zgodnie z pkt 3.2.2.4.2.1 wartości ważone obliczane są w następujący sposób:
	M = (De · M1 + Dav · M2)/(De + Dav)
	gdzie:
	M =	masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr,
	M1 =	średnia masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr przy całkowicie naładowanym urządzeniu magazynującym energię elektryczną,
	M2 =	średnia masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr przy minimalnie naładowanym (maksymalnie rozładowanym) urządzeniu magazynującym energię elektryczną,
	De =	zasięg pojazdu przy zasilaniu energią elektryczną zgodnie z procedurą opisaną w subdodatku 2,
	Dav =	przyjęta średnia odległość przebyta przez pojazd wykorzystywany w ramach warunku B w czasie między dwoma doładowaniami urządzenia magazynującego energię elektryczną:
		— 4 km dla motocykli kategorii 1 (pojemność silnika < 150 cm3), — 6 km dla motocykli kategorii 2 (pojemność silnika ≥ 150 cm3, Vmax < 130 km/h), — 10 km dla motocykli kategorii 3 (pojemność silnika ≥ 150 cm3, Vmax > 130 km/h).
3.2.4.2.	W przypadku badania przeprowadzonego zgodnie z pkt 3.2.2.4.2.2 wartości ważone obliczane są w następujący sposób:
	M = (Dovc · M1 + Dav · M2)/(Dovc + Dav)
	gdzie:
	M =	masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr,
	M1 =	średnia masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr przy całkowicie naładowanym urządzeniu magazynującym energię elektryczną obliczona w pkt 3.1.2.3.6,
	M2 =	średnia masa emisji zanieczyszczenia w gramach na kilometr przy minimalnie naładowanym (maksymalnie rozładowanym) urządzeniu magazynującym energię elektryczną obliczona w pkt 3.2.3.3.6,
	Dovc =	zasięg w przypadku doładowania ze źródeł zewnętrznych zgodnie z procedurą opisaną w subdodatku 2,
	Dav =	przyjęta średnia odległość przebyta przez pojazd wykorzystywany w ramach warunku B w czasie między dwoma doładowaniami urządzenia magazynującego energię elektryczną:
		— 4 km dla motocykli kategorii 1 (pojemność silnika < 150 cm3), — 6 km dla motocykli kategorii 2 (pojemność silnika ≥ 150 cm3, Vmax < 130 km/h). — 10 km dla motocykli kategorii 3 (pojemność silnika ≥ 150 cm3, Vmax > 130 km/h).
3.3.	Pojazdy niedoładowywane zewnętrznie (NOVC HEV) bez przełącznika trybu działania
3.3.1.	Badanie pojazdów niedoładowywanych zewnętrznie (NOVC HEV) bez przełącznika trybu działania, w trybie hybrydowym, jest przeprowadzane zgodnie z załącznikiem I do rozdziału 5.
3.3.2.	Pojazd należy prowadzić zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
3.4.	Pojazdy niedoładowywane zewnętrznie (NOVC HEV) z przełącznikiem trybu działania
3.4.1.	Badanie pojazdów niedoładowywanych zewnętrznie (NOVC HEV) wyposażonych w przełącznik trybu działania, w trybie hybrydowym, jest przeprowadzane zgodnie z załącznikiem I do rozdziału 5. Jeżeli dostępnych jest kilka trybów pracy hybrydowej, badanie przeprowadza się w trybie wybieranym automatycznie po przekręceniu kluczyka zapłonu (tryb zwykły). Na podstawie informacji dostarczonych przez producenta służba techniczna upewnia się, czy wartości dopuszczalne są uzyskiwane przy wszystkich trybach hybrydowych.
3.4.2.	Pojazd należy prowadzić zgodnie z obowiązującą procedurą badania (dodatek 1 lub dodatek 1a).
4.	METODY BADANIA TYPU II
4.1.	Pojazdy badane są zgodnie z procedurą badania opisaną w dodatku 2.

Subdodatek 1

Metoda pomiaru bilansu energii elektrycznej akumulatora pojazdów hybrydowych z napędem elektrycznym doładowywanych zewnętrznie i niedoładowywanych zewnętrznie

Subdodatek 2

Metoda pomiaru zasięgu przy zasilaniu energią elektryczną pojazdów wyposażonych w hybrydowy elektryczny układ napędowy i zasięgu przy doładowywaniu zewnętrznym pojazdów wyposażonych w hybrydowy elektryczny układ napędowy

Subdodatek 3

Profil stanu naładowania (SOC) urządzenia magazynującego energię elektryczną dla badania typu I pojazdów doładowywanych zewnętrznie (OVC HEV)

Warunek A, badanie typu I

Warunek A:

(1) początkowy stan naładowania urządzenia magazynującego energię elektryczną

(2) rozładowanie zgodnie z pkt 3.1.2.1 i 3.2.2.2 dodatku 3

(3) doładowanie w czasie wyrównywania temperatury pojazdu zgodnie z pkt 3.1.2.2.2 i 3.2.2.3.2 dodatku 3

(4) badanie zgodnie z pkt 3.1.3.2 i 3.2.2.4 dodatku 3

Warunek B, badanie typu I

Warunek B:

(1) początkowy stan naładowania

(2) rozładowanie zgodnie z pkt 3.1.3.1.1 i 3.2.3.2.1 dodatku 3

(3) wyrównywanie temperatury pojazdu zgodnie z pkt 3.1.3.1.2 i 3.2.3.2.2 dodatku 3

(4) badanie zgodnie z pkt 3.1.3.2 i 3.2.3.3 dodatku 3.”.

ZAŁĄCZNIK II

ZMIANA ZAŁĄCZNIKA III DO ROZDZIAŁU 9 DYREKTYWY 97/24/WE

W załączniku III do rozdziału 9 dyrektywy 97/24/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) dodaje się pkt 1.5 w brzmieniu:

„1.5. »Pojazd hybrydowy z napędem elektrycznym (HEV)« oznacza pojazd, którego napęd mechaniczny czerpie energię z obu niżej wymienionych źródeł energii dostępnych w pojeździe:

a) paliwa zużywalnego;

b) urządzenia magazynującego energię elektryczną (np. akumulatora, kondensatora, koła zamachowego/prądnicy itp.)”;

2) dodaje się pkt 2.1.4.4 w brzmieniu: „2.1.4.4. W przypadku pojazdu hybrydowego badania należy przeprowadzić dwa razy:

a) warunek A: Akumulatory są maksymalnie naładowane; jeżeli dostępna jest większa liczba »trybów hybrydowych« niż jeden, do badania wybierany jest tryb hybrydowy z maksymalnym wykorzystaniem energii elektrycznej;

b) warunek B: Akumulatory są minimalnie naładowane; jeżeli dostępna jest większa liczba »trybów hybrydowych« niż jeden, do badania wybierany jest tryb hybrydowy z maksymalnym zużyciem paliwa.”;

3) dodaje się pkt 2.1.5.5 w brzmieniu:

„2.1.5.5. Jeżeli średnia czterech wyników dla warunku A i średnia czterech wyników dla warunku B nie przekracza maksymalnego dopuszczalnego poziomu dla kategorii, do której należy badany pojazd, dopuszczalne wartości ustanowione w pkt 2.1.1 uznaje się za spełnione.

Wynikiem badania jest największa średnia wartość.”.

ZAŁĄCZNIK III

ZMIANA ZAŁĄCZNIKA IV DO ROZDZIAŁU 9 DYREKTYWY 97/24/WE

W załączniku IV do rozdziału 9 dyrektywy 97/24/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) dodaje się pkt 1.5 w brzmieniu:

„1.5. »Pojazd hybrydowy z napędem elektrycznym (HEV)« oznacza pojazd, którego napęd mechaniczny czerpie energię z obu niżej wymienionych źródeł energii dostępnych w pojeździe:

a) paliwa zużywalnego;

b) urządzenia magazynującego energię elektryczną (np. akumulatora, kondensatora, koła zamachowego/prądnicy itp.).”;

2) dodaje się pkt 2.2.4.5 w brzmieniu: „2.2.4.5. W przypadku pojazdu hybrydowego badania należy przeprowadzić dwa razy:

a) warunek A: Akumulatory są maksymalnie naładowane; jeżeli dostępna jest większa liczba »trybów hybrydowych« niż jeden, do badania wybierany jest tryb hybrydowy z maksymalnym wykorzystaniem energii elektrycznej;

b) warunek B: Akumulatory są minimalnie naładowane; jeżeli dostępna jest większa liczba »trybów hybrydowych« niż jeden, do badania wybierany jest tryb hybrydowy z maksymalnym zużyciem paliwa.”;

3) dodaje się pkt 2.2.5.5 w brzmieniu:

„2.2.5.5. Jeżeli średnia czterech wyników przy warunku A i średnia czterech wyników przy warunku B nie przekraczają maksymalnego dopuszczalnego poziomu dla kategorii, do której należy badany pojazd, dopuszczalne wartości ustanowione w pkt 2.1.1 uznaje się za spełnione.

Wynikiem badania jest największa średnia wartość.”.