RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając umowę o partnerstwie między AKP a WE podpisaną w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r., zwaną dalej „umową AKP-WE”, w szczególności jej art. 96,

uwzględniając Umowę wewnętrzną między przedstawicielami rządów państw członkowskich, zebranych w Radzie, w sprawie przyjęcia środków i ustanowienia procedur w celu wykonania umowy o partnerstwie AKP–WE (¹), w szczególności jej art. 3,

uwzględniając wniosek Komisji,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zasadnicze elementy umowy AKP-WE, o których mowa w jej art. 9, zostały naruszone.

(2) Zgodnie z art. 96 umowy AKP-WE w dniu 20 października 2008 r. rozpoczęto konsultacje z państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) i Islamską Republiką Mauretańską, podczas których przedstawiciele rządzącej junty wojskowej nie przedstawili zadowalających propozycji ani zobowiązań. Pomimo dodatkowego okresu jednego miesiąca nie odnotowano żadnych nowych elementów,

STANOWI, CO NASTĘPUJE:

Artykuł 1

Konsultacje podjęte z Islamską Republiką Mauretańską zgodnie z art. 96 umowy AKP-WE zostają zakończone.

Artykuł 2

Na podstawie właściwych środków, o których mowa w art. 96 ust. 2 lit. c) umowy AKP-WE, przyjmuje się środki wyszczególnione w piśmie znajdującym się w załączniku.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.

Niniejsza decyzja wygasa dnia 6 kwietnia 2011 r. Podlega ona regularnemu przeglądowi co najmniej co 6 miesięcy, przeprowadzanemu na podstawie misji monitorujących prowadzonych wspólnie przez Prezydencję Unii Europejskiej i Komisję.

Artykuł 4

Niniejsza decyzja zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Luksemburgu, dnia 6 kwietnia 2009 r.

ZAŁĄCZNIK

PROJEKT PISMA

Szanowny Panie Generale!

Unia Europejska przywiązuje dużą wagę do zasadniczych elementów wymienionych w art. 9 umowy o partnerstwie AKP-WE podpisanej w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r., dalej zwanej „umową AKP-WE”, dotyczących poszanowania praw człowieka, zasad demokracji i państwa prawa, na których opiera się partnerstwo między AKP a WE.

Z tego względu po wojskowym zamachu stanu z dnia 6 sierpnia 2008 r. Unia Europejska niezwłocznie potępiła zamach i wielokrotnie wzywała do poszanowania demokracji i instytucjonalnych ram prawnych obowiązujących od 2007 r. W zastosowaniu art. 96 umowy AKP-WE i zważywszy na fakt, że zamach stanu stanowi poważne naruszenie zasadniczych elementów wymienionych w art. 9 wspomnianej umowy, Unia Europejska podjęła dialog polityczny z obecną władzą, który doprowadził do podjęcia konsultacji w celu zbadania sytuacji i ewentualnych rozwiązań kompromisowych prowadzących do szybkiego przywrócenia porządku konstytucyjnego.

Po spotkaniu otwierającym konsultacje, które miało miejsce w Paryżu w dniu 20 października 2008 r., Unia Europejska nie odnotowała zadowalających propozycji ze strony mauretańskiej. Będąc otwarta na dialog i mając świadomość złożoności sytuacji politycznej w Mauretanii, Unia Europejska zaproponowała początkowo, by konsultacje pozostały otwarte przez miesiąc, informując jednocześnie, że nowe spotkanie konsultacyjne będzie możliwe, jeżeli strona mauretańska przedstawi potencjalnie zadowalające rozwiązanie. Unia Europejska poinformowała również państwa AKP i stronę mauretańską, że w przypadku braku nowych elementów konsultacje zostaną zamknięte i że zostanie podjęta decyzja o właściwych środkach.

Podczas szeregu spotkań, którym przewodniczyła Unia Afrykańska, Unia Europejska, jak również pięć organizacji międzynarodowych, które stworzyły międzynarodowy zespół kontaktowy ds. Mauretanii, jasno określiły zasadnicze elementy kompromisowego politycznego rozwiązania umożliwiającego wyjście z kryzysu.

Międzynarodowy zespół kontaktowy zebrał się ponownie w dniu 28 stycznia 2009 r., w przeddzień faktycznego wprowadzenia w życie sankcji indywidualnych postanowionych przez Unię Afrykańską, a następnie w dniu 20 lutego 2009 r., aby stwierdzić istnienie wielu propozycji wyjścia z kryzysu, w tym propozycję złożoną przez obecną władzę, którą jednak uznano za niezadowalającą. Międzynarodowy zespół kontaktowy zachęcił strony w Mauretanii do podjęcia pluralistycznego narodowego dialogu politycznego pod egidą przewodniczącego Unii Afrykańskiej; dialog ten ma umożliwić przywrócenie – w duchu kompromisu – porządku konstytucyjnego.

Właściwe środki wspomagające przywrócenie porządku konstytucyjnego

W związku z powyższym Unia Europejska podjęła decyzję o zakończeniu konsultacji i o przyjęciu na podstawie art. 96 ust. 2 lit. c) umowy AKP-WE opisanych poniżej właściwych środków. Z uwagi na obecną niezadowalającą sytuację, a także trwające zawieszenie znacznej części działań w ramach współpracy, środki te mają doprowadzić do stopniowego ponownego nawiązania współpracy, w odpowiedzi na etapy na drodze ku przywróceniu – w duchu kompromisu – porządku konstytucyjnego:

1) Obecna sytuacja i niezwłoczne środki.

2) Kompromisowe rozwiązanie umożliwiające wyjście z kryzysu, zgodne z zasadniczymi elementami wskazanymi przez społeczność międzynarodową, a w szczególności wprowadzenie – w ramach pluralistycznego i otwartego dialogu politycznego – systemu wyborczego umożliwiającego przeprowadzenie wolnych, przejrzystych i reprezentacyjnych wyborów prezydenckich zorganizowanych przez wiarygodne instytucje i pod egidą neutralnego rządu.

3) Faktyczna i nieodwracalna realizacja opisanego powyżej rozwiązania umożliwiającego wyjście z kryzysu.

4) Całkowite przywrócenie w Mauretanii porządku konstytucyjnego. Stanie się tak, gdy władzę obejmie prawowicie wybrany szef państwa, a konstytucja będzie obowiązywać i będzie przestrzegana.

1) Obecna sytuacja i niezwłoczne środki

Przyjęte zostają opisane poniżej środki. Środki ograniczające współpracę nie będą wpływały na pomoc humanitarną ani bezpośrednie wsparcie dla ludności i społeczeństwa obywatelskiego w Mauretanii.

Dialog polityczny przewidziany w art. 8 umowy AKP-WE będzie kontynuowany ze wszystkimi stronami mauretańskimi równocześnie z właściwymi środkami określonymi w art. 2 ust. 5 załącznika VII do umowy AKP-WE. Dialog ten będzie prowadzony w porozumieniu z międzynarodowym zespołem kontaktowym ds. Mauretanii i będzie mógł zostać zintensyfikowany, gdy zaakceptowane zostanie kompromisowe rozwiązanie umożliwiające przywrócenie porządku konstytucyjnego.

A. Wdrażanie bieżących projektów i orientacyjnego programu narodowego dziesiątego EFR, z uwzględnieniem wymienionych poniżej wyjątków i zmian, pozostaje zawieszone do czasu ewentualnego stopniowego przywrócenia współpracy na podstawie warunków przedstawionych poniżej.

B. Komisja Europejska zastrzega sobie prawo bezzwłocznego przejęcia funkcji krajowego urzędnika zatwierdzającego EFR.

C. W zakresie, w jakim monitorowanie zmian i decyzji w obszarach polityk sektorowych realizowanych przez sprawujących władzę de facto, ale nie de iure, wpływa na trwającą nadal współpracę, oraz w nadziei na ewentualne ponowne podjęcie współpracy po rozwiązaniu kryzysu w sposób, który społeczność międzynarodowa będzie mogła zaakceptować, służby Komisji nadal będą uczestniczyć w dialogu dotyczącym polityk sektorowych w Mauretanii, prowadzonym na szczeblu technicznym, przy czym dialogu tego nie należy traktować jako uznania prawowitości rządów ustanowionych po zamachu stanu z dnia 6 sierpnia 2008 r.

D. Płatności dotyczące realizowanych już umów będą honorowane zgodnie z odpowiednimi decyzjami w sprawie finansowania. Dotyczy to następujących projektów:

— drogi Rusu–Buki i Kajhajdi–Gouaraye, a także pomoc techniczna dla Ministerstwa Transportu,

— projekt „Zagospodarowanie oazy Adrar”: trwa zamykanie zobowiązań,

— fundusz wodny: kontynuowanie trzech realizowanych umów,

— fundusz energetyczny: kontynuowanie realizowanych umów,

— program wsparcia krajowego urzędnika zatwierdzającego: środki niezbędne do zakończenia programu,

— regionalny program energii słonecznej: przedłużenie umów realizowanych w Mauretanii,

— program wspierania społeczeństwa obywatelskiego. Ciągłość realizacji działań dotyczących sposobu sprawowania rządów w ramach zaproszeń do składania wniosków zarządzanych bezpośrednio przez Komisję Europejską,

— program wsparcia krajowego urzędu utrzymania dróg (ENER): przedłużenie umów ograniczone do bieżących zobowiązań umownych,

— umowa o dotację w ramach regionalnej puli środków B na rehabilitację obszarów dotkniętych powodzią w dorzeczu rzeki Senegal,

— wspieranie władz lokalnych (poza EFR): projekt poprawy komunalnej gospodarki wodnej w Nawakszut i partnerstwo na rzecz wspierania systemu szkolnictwa w gminie Boustilla,

— projekt uzdatniania Zazou (poza EFR, współfinansowanie organizacji pozarządowych).

E. W przypadku następujących programów istnieje możliwość podpisania nowych umów z poszanowaniem umów w sprawie finansowania:

— ogłoszenie lokalnych zaproszeń do składania wniosków w dziedzinie „Podmiotów niepublicznych oraz demokracji i praw człowieka” (poza EFR). Zaproszenia do składania wniosków na rzecz władz lokalnych pozostają zawieszone,

— wdrażanie projektu wspierania zarządzania przepływami migracyjnymi z funduszy regionalnych AKP w ramach 9. EFR,

— wdrażanie projektu „Wspierania powrotu uchodźców” w ramach koordynacji i harmonizacji z departamentem pomocy humanitarnej Komisji Europejskiej ds. Pomocy Humanitarnej (ECHO), o ile, z jednej strony, warunki w Mauretanii umożliwią wdrażanie projektu, a z drugiej strony, pod warunkiem przestrzegania przewidzianych warunków umownych.

F. Istnieje możliwość opracowania nowych projektów w następujących dziedzinach:

— w ramach proponowanej reakcji na kryzys żywnościowy przez uruchomienie regionalnej puli środków B dziesiątego EFR istnieje możliwość zaplanowania interwencji na rzecz ludności w kwocie 2 080 000 EUR; realizacją zajęłaby się organizacja międzynarodowa lub organizacja pozarządowa, przy czym działanie nie może obejmować bezpośredniego wsparcia dla administracji lub państwa albo jego agencji,

— programowanie puli środków przyznanych Mauretanii w ramach nowego instrumentu żywnościowego i linii tematycznej „Bezpieczeństwo żywnościowe” za pomocą projektów wspierania rolnictwa, które mogłyby być realizowane przez organizacje międzynarodowe lub organizacje pozarządowe,

— krajowy program orientacyjny dziesiątego EFR przewidywał orientacyjną kwotę 40 mln EUR na wsparcie budżetowe. Projekt ten nie będzie mógł zostać opracowany przed całkowitym przywróceniem porządku konstytucyjnego, o którym mowa w pkt 4, z zastrzeżeniem przestrzegania ogólnych warunków kwalifikowalności wymaganych w przypadku realizacji tego rodzaju programu,

— obecnie orientacyjna kwota przeznaczona na ten program zostaje ograniczona do 25 mln EUR. Z udostępnionych 15 mln EUR 10 mln EUR zasili rezerwę na ewentualne wsparcie wyborów w ramach konstytucyjnego rozwiązania kryzysu zgodnie z postulatami społeczności międzynarodowej. Z pozostałych 5 mln EUR zostanie utworzona rezerwa, między innymi na ewentualne kryzysy humanitarne wynikające z kryzysu wywołanego zamachem stanu z dnia 6 sierpnia 2008 r.,

— w drodze wyjątku program wspierania zarządzania przepływami migracyjnymi oszacowany w krajowym programie orientacyjnym na kwotę 8 mln EUR zostanie opracowany przed ewentualnym przywróceniem współpracy na podstawie celów i priorytetów, które mają zostać określone.

2) Przyjęte rozwiązanie kompromisowe Sytuacja ta zakłada istnienie skutecznego porozumienia ze stronami mauretańskimi zgodnie z wstępem w pkt 2.

G. Odblokowane zostaną następujące projekty:

— port dla rudowców w Nawakszut: negocjacje i podpisanie umowy na odnowienie portu, o ile pozwolą na to obowiązujące przepisy i wyniki procedury przetargowej. Zważywszy na fakt, że nieprzekraczalny termin realizacji tego projektu ustalono na dzień 31 grudnia 2011 r., istnieje realne ryzyko utraty finansowania tego projektu (45 mln EUR). Komisja przeanalizuje wszelkie możliwości zminimalizowania tego ryzyka, które rośnie wraz z upływem czasu,

— przeprogramowanie projektu usuwania wraków z portu w Nawakszut w wyniku przesunięcia do dziesiątego EFR środków finansowych w ramach systemu STABEX przeznaczonych na ten cel (23 mln EUR) od dnia 31 grudnia 2008 r. Gdyby nie zamach stanu, umowa na to działanie musiałaby zostać podpisana przed końcem 2008 r. Procedury przeprogramowania i opracowania nowego projektu rozpoczną się natychmiast, tak aby można było jak najszybciej przejść do etapu jego realizacji, gdy tylko pozwoli na to sytuacja polityczna (przyjęte rozwiązanie kompromisowe),

— uruchomienie wcześniej zawieszonych lokalnych zaproszeń do składania wniosków na rzecz władz lokalnych.

3) Realizacja rozwiązania umożliwiającego wyjście z kryzysu

Sytuacja ta zakłada nieodwracalną realizację rozwiązania kompromisowego umożliwiającego wyjście z kryzysu, zgodnie ze wstępem w pkt 3.

H. Nastąpi dodatkowe ponowne podjęcie współpracy. Będzie ona mogła obejmować:

— ewentualne wsparcie i ewentualną obserwację nowych wyborów,

— kontynuowanie realizacji programu wspierania wymiaru sprawiedliwości,

— realizację europejskiego programu wzmacniania instytucji samorządów lokalnych i ich służb,

— realizację wszystkich programów i projektów podpisanych lub przewidzianych w ramach ósmego i dziewiątego EFR, lecz dotychczas niebędących przedmiotem umów.

4) Całkowite przywrócenie porządku konstytucyjnego

I. Całkowite przywrócenie w Mauretanii porządku konstytucyjnego umożliwi zniesienie wszystkich wymienionych powyżej ograniczeń zgodnie z art. 96 ust. 2 lit. a) akapit czwarty umowy AKP-WE. Umożliwi to w szczególności realizację całego programu orientacyjnego dziesiątego EFR (156 mln EUR), z jednoczesnym uwzględnieniem ewentualnej potrzeby dokonania przeglądu tego programu pod kątem negatywnych skutków społecznych, gospodarczych i politycznych zamachu stanu, do którego doszło dnia 6 sierpnia 2008 r.

Monitorowanie właściwych środków

Unia Europejska będzie nadal uważnie śledzić rozwój sytuacji w Mauretanii i w stosownym przypadku będzie mogła wesprzeć wprowadzenie kompromisowego politycznego rozwiązania kryzysu, o ile rozwiązanie to będzie opierało się na zasadniczych elementach, o których mowa powyżej, zgodnie z postulatami społeczności międzynarodowej. W tym celu zostaną zorganizowane regularne misje monitorujące.

Unia Europejska zastrzega sobie prawo weryfikacji oraz zmiany wspomnianych wyżej środków, w celu uwzględnienia ewentualnych zmian sytuacji w Mauretanii.

Z poważaniem