RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 308,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 203,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (¹ ),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2728/94 z dnia 31 października 1994 r. ustanawiające Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych (² ) zostało kilkakrotnie znacząco zmienione (³ ). W celu zapewnienia jasności i zrozumiałości należy je zatem ujednolicić.

(2) Wskutek gwarancji obejmujących pożyczki dla krajów trzecich, budżet ogólny Unii Europejskiej jest narażony na zwiększone ryzyko finansowe.

(3) W dniach 11 i 12 grudnia 1992 r., Rada Europejska stwierdziła, iż względy rozsądnego zarządzania budżetem oraz dyscypliny finansowej wymagają ustanowienia nowego mechanizmu finansowego, a zatem należy utworzyć fundusz gwarancyjny w celu pokrycia ryzyka związanego z pożyczkami oraz gwarancjami obejmującymi pożyczki przyznane dla krajów trzecich lub dla projektów realizowanych w krajach trzecich. Potrzebę tę można spełnić poprzez ustanowienie Funduszu Gwarancyjnego, który może być wykorzystany do bezpośredniej spłaty wierzycieli Wspólnot.

(4) Zgodnie z porozumieniem międzyinstytucjonalnym między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami, przyjętym w dniu 17 maja 2006 r. (⁴ ), finansowanie Funduszu Gwarancyjnego stanowi w tym okresie wydatek obowiązkowy budżetu ogólnego Unii Europejskiej na okres od 2007 do 2013 r.

(5) Istnieją mechanizmy uznające gwarancje z chwilą ich przyznania, w szczególności poprzez tymczasowe wykorzystanie zasobów gotówkowych, jak przewiduje art. 12 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1150/2000 z dnia 22 maja 2000 r. wykonujące decyzję 2000/597/WE, Euratom w sprawie systemu środków własnych Wspólnot (⁵ ).

(6) Fundusz Gwarancyjny powinien zostać utworzony poprzez stopniowe wnoszenie środków. Fundusz w dalszej kolejności będzie uzyskiwał także odsetki od zainwestowanych środków własnych oraz kwot odzyskanych od zalegających ze spłatą dłużników w przypadkach, w których uznał on już gwarancje.

(7) Doświadczenie w zakresie funkcjonowania Funduszu Gwarancyjnego wskazuje, że współczynnik w wysokości 9 % pomiędzy środkami Funduszu a gwarantowanymi zobowiązaniami spłaty kapitału, powiększonego o należne, niespłacone odsetki, byłby odpowiedni.

(8) Wpłaty do Funduszu Gwarancyjnego w wysokości 9 % od kwoty każdej operacji wydają się być wystarczające dla osiągnięcia kwoty docelowej. Należy dokonać ustaleń dotyczących tego rodzaju wpłat.

(9) Jeśli Fundusz Gwarancyjny przekroczy kwotę docelową, to nadwyżkę należy zwrócić do budżetu ogólnego Unii Europejskiej.

(10) Zarządzanie finansami Funduszu Gwarancyjnego należy powierzyć Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (zwanemu dalej „EBI”). Zarządzanie finansami Funduszu Gwarancyjnego powinno podlegać kontroli Trybunału Obrachunkowego zgodnie z procedurami określonymi przez Trybunał Obrachunkowy, Komisję oraz EBI.

(11) Wspólnoty udzielały pożyczek i udzielały gwarancji dla krajów przystępujących lub dla projektów realizowanych w tych krajach. Pożyczki te i gwarancje są obecnie objęte Funduszem Gwarancyjnym i będą nadal wymagalne lub będą obowiązywały po terminie przystąpienia. Od tego dnia przestaną stanowić zewnętrzne działania Wspólnot i powinny w związku z tym być pokryte bezpośrednio z budżetu ogólnego Unii Europejskiej, a nie z Funduszu Gwarancyjnego.

(12) Fundusz Gwarancyjny zapewnia pokrycie niespłaconych zobowiązań wynikających z pożyczek udzielonych przez EBI, w stosunku do których Wspólnoty udzielają gwarancji w ramach mandatu zewnętrznego EBI. Ponadto zgodnie z mandatem zewnętrznym EBI, który obowiązuje od dnia 1 lutego 2007 r., Fundusz powinien także zapewniać pokrycie niespłaconych zobowiązań związanych z gwarancjami pożyczkowymi wydanymi przez EBI, w stosunku do których Wspólnoty udzielają gwarancji.

(13) W celu przyjęcia niniejszego rozporządzenia, Traktaty nie przewidują żadnych innych uprawnień z wyjątkiem tych określonych w art. 308 Traktatu WE oraz art. 203 Traktatu Euratom,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Ustanowiony zostaje Fundusz Gwarancyjny (zwany dalej „Funduszem”), którego środki są wykorzystywane do spłaty wierzycieli Wspólnot w przypadku niewykonania zobowiązań przez beneficjenta pożyczki przyznanej lub gwarantowanej przez Wspólnoty lub gwarancji pożyczkowej wydanej przez Europejski Bank Inwestycyjny (zwany dalej „EBI”), w stosunku, do których Wspólnoty udzielają gwarancji.

Operacje udzielania pożyczek i gwarancji, określone w akapicie pierwszym (zwane dalej „operacjami”), są operacjami wykonywanymi na korzyść kraju trzeciego lub do celów finansowania projektów w krajach trzecich.

Wszystkie operacje wykonywane na korzyść kraju trzeciego lub do celów finansowania projektów w kraju trzecim wykraczają poza zakres niniejszego rozporządzenia z dniem, w którym kraj ten przystępuje do Unii Europejskiej.

Artykuł 2

Środki Funduszu pochodzą z:

— jednej rocznej wpłaty z budżetu ogólnego Unii Europejskiej dokonanej zgodnie z art. 5 i 6,

— odsetek od zainwestowanych środków Funduszu,

— kwot uzyskanych od zalegających ze spłatami dłużników, jeżeli Fundusz uznał już gwarancje,

— przychodów z premii z tytułu ryzyka uzyskanych w związku z działaniami EBI w zakresie finansowania, w odniesieniu do których Unia udzieliła gwarancji za wynagrodzeniem. [1]

Artykuł 3

Fundusz wzrasta do właściwego poziomu (zwanego dalej „kwotą docelową”).

Kwota docelowa wynosi 9 % łącznych wymagalnych zobowiązań kapitałowych Wspólnot, wynikających z każdej operacji, powiększonych o niespłacone należne odsetki.

Jeżeli kwota Funduszu przekroczy 10 % łącznej kwoty wymagalnych zobowiązań kapitałowych Unii, nadwyżka jest zwracana do budżetu ogólnego Unii Europejskiej. Nadwyżka ta zostaje wpłacona w ramach jednej transakcji i ujęta w specjalnej pozycji w zestawieniu dochodów w budżecie ogólnym Unii Europejskiej na rok n + 1 na podstawie istniejącej na koniec roku n – 1 różnicy pomiędzy 10 % łącznej kwoty wymagalnych zobowiązań kapitałowych Unii a wartością aktywów netto Funduszu, obliczoną na początek roku n. [2]

Artykuł 4

Po przystąpieniu do Unii Europejskiej nowego państwa członkowskiego, kwota docelowa zostaje obniżona o kwotę obliczoną na podstawie operacji, o których mowa w art. 1 ust. 3.

W celu obliczenia kwoty obniżki, stopę procentową, o której mowa w art. 3 ust. 2, mającą zastosowanie w dniu przystąpienia, stosuje się do kwoty zaległych operacji na ten dzień.

Nadwyżka zostaje zwrócona do budżetu ogólnego Unii Europejskiej, w którym zostanie ujęta w specjalnej pozycji w zestawieniu przychodów.

Artykuł 5

Na podstawie istniejącej na koniec roku „n–1” różnicy pomiędzy kwotą docelową a wartością aktywów netto Funduszu, obliczoną na początku roku „n”, wymagana kwota wpłaty jest przekazywana z budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rzecz Funduszu w ramach jednej transakcji w roku „n+1”.

Artykuł 6

1. Jeśli w roku „n–1”, w wyniku jednego lub większej liczby przypadków niewykonania zobowiązań, wykorzystane gwarancje przekroczą kwotę 100 milionów EUR, kwota, o którą przekroczono 100 milionów EUR, jest zwracana na rzecz Funduszu w rocznych transzach począwszy od roku „n+1”, a następnie w kolejnych latach aż do chwili pełnej spłaty (mechanizm wyrównawczy). Wysokość rocznej transzy stanowi niższą z następujących kwot:

— 100 milionów EUR, lub

— kwota pozostająca do zapłaty zgodnie z mechanizmem wyrównawczym.

Wszelkie kwoty powstające w wyniku wykorzystania gwarancji w latach poprzedzających rok „n–1”, które nie zostały jeszcze w pełni spłacone z uwagi na mechanizm wyrównawczy, są zwracane przed rozpoczęciem obowiązywania mechanizmu wyrównawczego dla przypadków niewykonania zobowiązań w roku „n–1” lub w kolejnych latach. Takie pozostające do zapłaty kwoty są w dalszym ciągu odejmowane od maksymalnej rocznej kwoty, która podlega odzyskaniu z budżetu ogólnego Unii Europejskiej w ramach mechanizmu wyrównawczego, do chwili, gdy pełna kwota zostanie zwrócona Funduszowi.

2. Obliczenia oparte na mechanizmie wyrównawczym dokonywane są oddzielnie od obliczeń, o których mowa w art. 3 ust. 3 oraz w art. 5. Tym niemniej łącznie stanowią one podstawę tylko jednego rocznego transferu. Kwoty, które w ramach mechanizmu wyrównawczego mają być płacone z budżetu ogólnego Unii Europejskiej, przy obliczeniach zgodnie z art. 3 i 5 traktowane są jako aktywa netto Funduszu.

3. Jeżeli w wyniku wykorzystania gwarancji wskutek niewykonania jednego lub kilku znaczących zobowiązań środki Funduszu spadną poniżej 80 % kwoty docelowej, Komisja informuje o tym władzę budżetową.

4. Jeżeli w wyniku uruchomienia gwarancji wskutek niewykonania jednego lub kilku znaczących zobowiązań środki Funduszu spadną poniżej 70 % kwoty docelowej, Komisja przedkłada sprawozdanie w sprawie środków wyjątkowych, jakie mogą być wymagane do odtworzenia Funduszu.

Artykuł 7

[3] Komisja powierza EBI zarządzanie finansami Funduszu.

Do dnia 30 czerwca 2019 r. Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie niezależną zewnętrzną ocenę zalet i wad powierzenia Komisji, EBI – lub obu tym instytucjom łącznie – zarządzania finansowego aktywami Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych i aktywami Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, z uwzględnieniem odpowiednich kryteriów technicznych i instytucjonalnych stosowanych do porównywania usług zarządzania aktywami, łącznie z infrastrukturą techniczną, porównaniem kosztów świadczonych usług, strukturą instytucjonalną, sprawozdawczością, wynikami, rozliczalnością i wiedzą fachową poszczególnych instytucji oraz pozostałymi uprawnieniami do zarządzania aktywami w odniesieniu do budżetu ogólnego Unii Europejskiej. W stosownych przypadkach ocenie towarzyszy wniosek ustawodawczy.

Artykuł 8

[4] Do dnia 31 maja każdego roku, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Trybunałowi Obrachunkowemu sprawozdanie roczne dotyczące zarządzania Funduszem w poprzednim roku kalendarzowym. Sprawozdanie roczne obejmuje prezentację sytuacji finansowej i informacje na temat funkcjonowania Funduszu na koniec poprzedniego roku kalendarzowego, przepływy finansowe, a także znaczące transakcje i wszelkie stosowne informacje na temat rachunków finansowych, takie jak szczegółowe informacje na temat wymagalnego kapitału pożyczek gwarantowanych lub aktywów Funduszu w poprzednim roku kalendarzowym, a także konkluzje i wyciągnięte wnioski. Sprawozdanie to zawiera także informacje na temat zarządzania finansami, wyników Funduszu oraz ryzyka Funduszu na koniec poprzedniego roku kalendarzowego. Począwszy od 2019 r., a następnie co trzy lata zawiera ono również ocenę adekwatności kwoty docelowej w wysokości 9 % oraz progu wynoszącego 10 % dla Funduszu, o których mowa w art. 3, odpowiednio w akapitach drugim i trzecim.

Artykuł 9

Do rachunku dochodów i wydatków oraz bilansu Wspólnot dołączony zostaje rachunek przychodów i wydatków oraz bilans Funduszu.

Artykuł 10

Rozporządzenie (WE, Euratom) nr 2728/94 traci moc.

Odesłania do uchylonego rozporządzenia odczytuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia, zgodnie z tabelą korelacji zawartą w załączniku II.

Artykuł 11

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 25 maja 2009 r.