SPIS TREŚCI

„AFRYKA ŚRODKOWA”, KTÓRA DO CELÓW NINIEJSZEJ UMOWY, SKŁADA SIĘ Z:

REPUBLIKI KAMERUNU,

z jednej strony,

KRÓLESTWO BELGII,

REPUBLIKA BUŁGARII

REPUBLIKA CZESKA,

KRÓLESTWO DANII,

REPUBLIKA FEDERALNA NIEMIEC,

REPUBLIKA ESTOŃSKA,

IRLANDIA,

REPUBLIKA GRECKA,

KRÓLESTWO HISZPANII,

REPUBLIKA FRANCUSKA,

REPUBLIKA WŁOSKA,

REPUBLIKA CYPRYJSKA,

REPUBLIKA ŁOTEWSKA,

REPUBLIKA LITEWSKA,

WIELKIE KSIĘSTWO LUKSEMBURGA,

REPUBLIKA WĘGIERSKA,

MALTA,

KRÓLESTWO NIDERLANDÓW,

REPUBLIKA AUSTRII,

RZECZPOSPOLITA POLSKA,

REPUBLIKA PORTUGALSKA,

RUMUNIA,

REPUBLIKA SŁOWENII,

REPUBLIKA SŁOWACKA,

REPUBLIKA FINLANDII,

KRÓLESTWO SZWECJI,

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

oraz

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA,

z drugiej strony

PREAMBUŁA

UWZGLĘDNIAJĄC Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r. i zmienioną w Luksemburgu w dniu 25 czerwca 2005 r., zwaną dalej „umową z Kotonu”;

PRZEKONANI, że umowa o partnerstwie gospodarczym (UPG) stworzy nowy, bardziej korzystny klimat dla wzajemnych stosunków w obszarach zarządzania gospodarczego, handlu i inwestycji oraz nowe możliwości wzrostu i rozwoju;

UZNAJĄC, że liberalizacja handlu, prowadzenia działalności oraz handlu usługami pomiędzy Stronami musi opierać się na integracji regionalnej państw Afryki Środkowej i powinna wspierać ich harmonijną i stopniową integrację z gospodarką światową, uwzględniając ich wybory polityczne i priorytety rozwoju, oraz spełniać warunki wynikające z porozumień Światowej Organizacji Handlu (WTO);

UZNAJĄC, że Strony nie będą sprzyjać bezpośrednim inwestycjom zagranicznym kosztem osłabienia swoich przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących ochrony środowiska, pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy czy też złagodzenia swoich przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących pracy lub przepisów chroniących i wspierających różnorodność kulturową. Strony zobowiązują się zatem do przestrzegania tych przepisów ustawowych i wykonawczych lub potwierdzają to zobowiązanie, w celu wspierania ustanawiania, pozyskiwania, rozwoju lub utrzymywania inwestycji lub inwestorów na swoim terytorium;

UZGODNILI, CO NASTĘPUJE:

TYTUŁ I

CELE

Artykuł 1

Umowa przejściowa

Niniejsza Umowa ustanawia przejściowe ramy umowy o partnerstwie gospodarczym (UPG).

Przez „przejściowe ramy” Strony rozumieją umowę przejściową zawierającą, z jednej strony, rzeczywiste i wykonalne zobowiązania, zgodnie z postanowieniami niniejszej Umowy, a z drugiej strony, część dotyczącą negocjacji pozwalających włączyć dodatkowe elementy, aby doprowadzić do podpisania pełnej umowy o partnerstwie gospodarczym, zgodnej z umową z Kotonu.

Artykuł 2

Ogólne cele i zakres stosowania

Ogólne cele niniejszej Umowy obejmują:

a) przyczynianie się do zwalczania ubóstwa i ostatecznej jego eliminacji poprzez ustanowienie partnerstwa w handlu spójnego z celem zrównoważonego rozwoju, Milenijnymi celami rozwoju i umową z Kotonu;

b) wspieranie bardziej konkurencyjnej i zdywersyfikowanej gospodarki regionalnej w Afryce Środkowej oraz większego wzrostu;

c) wspieranie integracji regionalnej, współpracy gospodarczej i dobrego sprawowania rządów w regionie Afryki Środkowej;

d) wspieranie stopniowej integracji Strony Środkowoafrykańskiej z gospodarką światową, zgodnie z jej wyborami politycznymi i priorytetami rozwoju;

e) poprawę zdolności Strony Środkowoafrykańskiej w zakresie polityki handlowej i zagadnień związanych z handlem;

f) ustanowienie i wdrożenie skutecznych, przewidywalnych i przejrzystych regionalnych ram prawnych dla handlu i inwestowania w regionie Afryki Środkowej, wspierając tym samym warunki dla zwiększenia inwestycji i inicjatyw w sektorze prywatnym oraz zwiększenia oferty towarów i usług, konkurencyjności i wzrostu gospodarczego w regionie;

g) wzmacnianie istniejących więzi między Stronami na zasadzie solidarności i obopólnego interesu. W tym celu, zgodnie ze zobowiązaniami WTO, Umowa przyczyni się do rozwoju stosunków handlowych i gospodarczych, wesprze nową dynamikę handlową pomiędzy Stronami poprzez stopniową i asymetryczną liberalizację handlu między nimi oraz wzmocni, poszerzy i pogłębi współpracę we wszystkich sektorach związanych z handlem;

h) wspieranie rozwoju sektora prywatnego i wzrostu zatrudnienia.

Artykuł 3

Cele szczegółowe

Zgodnie z art. 34 i 35 umowy z Kotonu, cele szczegółowe niniejszej Umowy są następujące:

a) stworzenie podstaw dla negocjacji dotyczących umowy o partnerstwie gospodarczym, która przyczyni się do zmniejszenia ubóstwa, wspierania integracji regionalnej, współpracy gospodarczej i dobrego sprawowania rządów w Afryce Środkowej oraz zwiększy możliwości produkcyjne, eksportowe i zaopatrzeniowe Afryki Środkowej, a także jej zdolność do przyciągania zagranicznych inwestycji oraz zdolności w zakresie polityki handlowej i zagadnień związanych z handlem;

b) wspieranie harmonijnej i stopniowej integracji Afryki Środkowej z gospodarką światową, zgodnie z jej wyborami politycznymi i priorytetami rozwoju;

c) wzmacnianie istniejących więzi między Stronami na zasadzie solidarności i obopólnego interesu;

d) stworzenie umowy zgodnej z zasadami WTO;

e) stworzenie podstaw do negocjowania i wdrażania skutecznych, przewidywalnych i przejrzystych regionalnych ram prawnych dla handlu, inwestycji, konkurencji, własności intelektualnej, zamówień publicznych oraz zrównoważonego rozwoju w regionie Afryki Środkowej, wspierając tym samym warunki dla zwiększenia inwestycji i inicjatyw w sektorze prywatnym oraz zwiększenia oferty towarów i usług, konkurencyjności i wzrostu gospodarczego w regionie;

f) stworzenie planu działania dotyczącego negocjacji, w obszarach wymienionych w lit. e), dla których nie można było zakończyć negocjacji w 2007 r.

TYTUŁ II

PARTNERSTWO NA RZECZ ROZWOJU

Artykuł 4

Ramy dla wzmacniania potencjału Afryki Środkowej

Strony potwierdzają swoją wolę działania na rzecz wzmacniania potencjału i modernizacji gospodarek Afryki Środkowej poprzez różnego rodzaju instrumenty, którymi dysponują, a zwłaszcza poprzez stworzenie ram gospodarczych i instytucjonalnych, na szczeblu regionalnym i krajowym, sprzyjających wzrostowi konkurencyjnej działalności gospodarczej w Afryce Środkowej, poprzez instrumenty polityki handlowej oraz instrumenty współpracy na rzecz rozwoju określone w art. 7.

Artykuł 5

Priorytetowe obszary wzmacniania potencjału i modernizacji

1. Strona Środkowoafrykańska, w partnerstwie ze Stroną WE i poprzez instrumenty współpracy, określone w art. 7, będzie wspierał ilościowy i jakościowy przyrost towarów i usług produkowanych i eksportowanych przez Stronę Środkowoafrykańską, w szczególności w następujących obszarach:

a) rozwój podstawowej infrastruktury regionalnej:

- transport;

- energia;

- telekomunikacja;

b) rolnictwo i bezpieczeństwo żywnościowe:

- produkcja rolna;

- przemysł rolny;

- rybołówstwo;

- hodowla;

- akwakultura i zasoby połowowe;

c) przemysł, dywersyfikacja i konkurencyjność gospodarek:

- modernizacja przedsiębiorstw;

- przemysł;

- normy i certyfikacja (środki sanitarne i fitosanitarne (SPS), jakość, normy zootechniczne, itp.);

d) pogłębianie integracji regionalnej:

- rozwój wspólnego rynku regionalnego;

- podatki i cła;

e) poprawa warunków dla rozwoju przedsiębiorczości:

- harmonizacja krajowych polityk handlowych.

2. W ramach wdrażania partnerstwa, Strony odwołują się do wspólnych wytycznych zamieszczonych w załączniku I.

3. W ramach wdrażania niniejszej Umowy, Strony potwierdzają swoją wolę wspierania modernizacji sektorów produkcyjnych Afryki Środkowej, których Umowa ta dotyczy, poprzez instrumenty współpracy określone w art. 7.

Artykuł 6

Otoczenie biznesu

Strony uznają, że otoczenie biznesu stanowi zasadniczy czynnik rozwoju gospodarczego, a w związku z tym postanowienia niniejszej Umowy powinny przyczynić się do osiągnięcia tego wspólnego celu. Państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze, które są również sygnatariuszami traktatu Organizacji dla Harmonizacji Prawa Biznesu w Afryce (OHADA), zobowiązują się stosować i wdrażać postanowienia tego traktatu w sposób niedyskryminacyjny i skuteczny.

Artykuł 7

Współpraca na rzecz finansowania rozwoju

1. Postanowienia umowy z Kotonu dotyczące współpracy i integracji gospodarczej i regionalnej zostaną wdrożone w celu maksymalizacji przewidywanych korzyści płynących z niniejszej Umowy.

2. Finansowanie wspólnotowe (¹) dotyczące współpracy na rzecz rozwoju między Stroną Środkowoafrykańską a Wspólnotą Europejską, wspierającej wykonywanie niniejszej Umowy, odbywa się zgodnie z zasadami i odpowiednimi procedurami, określonymi w umowie z Kotonu, w szczególności procedurami programowania Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), oraz w ramach odpowiednich instrumentów finansowanych z budżetu ogólnego Unii Europejskiej. W tym kontekście wsparcie dla wdrażania niniejszej Umowy jest jednym z priorytetów.

3. Państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej zobowiązują się wspólnie wspierać, poprzez odpowiednie własne polityki i instrumenty rozwoju, włącznie z pomocą dla handlu, działania na rzecz rozwoju przyczyniające się do regionalnej współpracy gospodarczej oraz do wykonania niniejszej Umowy, zarówno na szczeblu krajowym jak i regionalnym, zgodnie z zasadami komplementarności i skuteczności pomocy.

4. Strony współpracują w celu ułatwienia innym gotowym do udzielenia pomocy donatorom wsparcia wysiłków Strony Środkowoafrykańskiej zmierzających do osiągnięcia celów niniejszej Umowy.

5. Strony uznają użyteczność szczególnych mechanizmów finansowania regionalnego dla wsparcia wdrażania niniejszej Umowy i będą wspierać wysiłki regionu podejmowane w tym kierunku.

Artykuł 8

Wsparcie dla wdrażania zasad związanych z handlem

Strony zgadzają się, że wdrażanie zasad związanych z handlem, w obszarach współpracy wyszczególnionych w odpowiadających im rozdziałach niniejszej Umowy, przyczynia się do osiągnięcia celów niniejszej Umowy. Współpraca w tym zakresie realizowana jest na warunkach określonych w art. 7.

Artykuł 9

Finansowanie partnerstwa

1. Strony postanawiają ustanowić fundusz regionalny UPG (FORAPE), utworzony przez i dla regionu Afryki Środkowej, którego celem jest koordynacja skutecznego wsparcia finansowego dla priorytetowych działań zmierzających do wzmocnienia mocy produkcyjnej państw Afryki Środkowej, zgodnie z art. 5 oraz środków wspomnianych w art. 10. Warunki funkcjonowania i zarządzania FORAPE zostaną ustalone przez wymieniony region przed końcem 2008 r. Strona WE wykorzysta ten okres do uzupełnienia oceny warunków.

2. Fundusz FORAPE będzie zasilany ze środków uruchomionych przez Strony, w szczególności ze środków EFR, wkładu państw członkowskich Unii Europejskiej, a także ewentualnego wkładu innych donatorów.

3. Niezależnie od postanowień art. 1 i 2 Strona WE zobowiązuje się do udzielania swojej pomocy za pośrednictwem mechanizmów finansowania właściwych dla regionu, lub

mechanizmów wybranych przez kraje, które podpisały niniejszą Umowę zgodnie zasadami i procedurami przewidzianymi w umowie z Kotonu i zgodnie z zasadami skuteczności pomocy.

4. Strony współpracują w celu ułatwienia innym donatorom wsparcia funduszu FORAPE.

Artykuł 10

Współpraca w dziedzinie dostosowań fiskalnych

1. Strony uznają znaczenie wyzwania, jakie może stanowić dla państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy przewidziane w niniejszej Umowie, zniesienie lub znaczne zmniejszenie ceł i postanawiają nawiązać w tej dziedzinie dialog i współpracę.

2. W oparciu o uzgodniony przez Strony niniejszej Umowy harmonogram znoszenia ceł, Strony postanawiają nawiązać pogłębiony dialog na temat środków dostosowań fiskalnych jakie należy wprowadzić, aby docelowo przywrócić równowagę budżetową.

3. Na mocy ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, Strony zgadzają się współpracować, zgodnie z postanowieniami art. 7, i zobowiązują się wprowadzić środki wsparcia finansowego i technicznego w następujących dziedzinach:

a) wsparcie dotyczące złagodzenia wpływu wynikającego z UPG na wysokość wpływów netto z podatków, w pełnej zgodności z reformami fiskalnymi,

b) wsparcie dla reformy fiskalnej towarzyszące dialogowi w tej dziedzinie.

4. Strony postanawiają dokonać, w ramach Komitetu UPG, w jak najkrótszym terminie uzgodnień w zakresie metodologii szacunkowej oceny wpływu liberalizacji na wysokość wpływów netto z podatków. W tym samym kontekście Strony dokonają następnie uzgodnień odnośnie dodatkowych badań i działań jakie należy podjąć.

Artykuł 11

Współpraca na forum międzynarodowym

Strony dokładają wszelkich starań, by współpracować na wszystkich forach międzynarodowych, na których omawiane są sprawy związane z niniejszym partnerstwem.

Artykuł 12

Refleksja na temat partnerstwa na rzecz rozwoju

Strony postanawiają pogłębić w 2008 r. refleksję na temat ustanowionego niniejszym tytułem partnerstwa na rzecz rozwoju włącznie z warunkami jego realizacji.

TYTUŁ III

HANDEL TOWARAMI

ROZDZIAŁ 1

Cła i środki pozataryfowe

Artykuł 13

Reguły pochodzenia

1. Do celów niniejszego rozdziału termin „pochodzący” ma zastosowanie do towarów zgodnych z regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron w dniu 1 stycznia 2008 r.

2. Wspólny system dotyczący reguł pochodzenia zostanie załączony do niniejszej Umowy przez Komitet UPG i zostanie wdrożony wraz z rozpoczęciem tymczasowego stosowania tej Umowy.

3. Najpóźniej w ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy, Strony dokonają przeglądu obowiązujących postanowień dotyczących reguł pochodzenia w celu uproszczenia koncepcji i metod stosowanych do określania pochodzenia biorąc pod uwagę cele rozwoju Afryki Środkowej. W przeglądzie takim Strony uwzględniają rozwój technologiczny, procesy produkcyjne i wszystkie inne czynniki, włącznie z przeprowadzanymi reformami dotyczącymi reguł pochodzenia, które mogłyby wymagać wprowadzenia zmian do wynegocjowanego systemu wzajemnego. Wszelkie zmiany lub zastąpienia dokonywane są decyzją Komitetu UPG.

Artykuł 14

Cła

„Cła” oznaczają wszelkiego rodzaju podatki lub opłaty, włącznie z wszelkiego rodzaju dopłatami lub opłatami dodatkowymi, pobierane przy przywozie lub wywozie towarów, lub związane z takim przywozem lub wywozem. Nie obejmują one:

a) opłat odpowiadających podatkom lub innym opłatom wewnętrznym nałożonym zgodnie z poniższym art. 23;

b) środków antydumpingowych, wyrównawczych lub ochronnych stosowanych zgodnie z postanowieniami rozdziału dotyczącego instrumentów ochrony handlu;

c) opłat i innych należności nałożonych zgodnie z art. 18.

Artykuł 15

Zniesienie ceł wywozowych

1. Od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy nie wprowadzi się żadnych nowych ceł wywozowych w handlu miedzy Stronami ani nie zwiększy się ceł, które już obowiązują.

2. Jednakże w przypadku poważnych trudności finansów publicznych lub w celu lepszej ochrony środowiska naturalnego, Strona Środkowoafrykańska może, po konsultacji ze Stroną WE, wprowadzić cła wywozowe na ograniczoną liczbę dodatkowych towarów.

3. Komitet UPG dokonuje okresowej oceny w celu zbadania wpływu i znaczenia ceł wywozowych stosowanych na mocy niniejszego artykułu.

Artykuł 16

Przepływ towarów

1. Towary pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej lub ze Strony Środkowoafrykańskiej tylko raz podlegają ocleniu na terytorium drugiej Strony.

2. W przypadku towarów pochodzących ze Wspólnoty Europejskiej cło jakie należy zapłacić zgodnie z niniejszą Umową jest pobierane na rzecz państwa Afryki Środkowej-sygnatariusza, którego terytorium stanowi miejsce konsumpcji.

3. Strona Środkowoafrykańska podejmuje wszelkie niezbędne działania dla zapewnienia skutecznego wykonywania postanowień niniejszego artykułu oraz wsparcia swobodnego przepływu towarów w państwach Afryki Środkowej-sygnatariuszach. Obydwie Strony postanawiają współpracować w tej dziedzinie na mocy art. 7 i 8. Współpraca ta będzie dostosowana do rozwiązania ostatecznie przyjętego przez Stronę Środkowoafrykańską.

4. Strony postanawiają współpracować w celu ułatwienia przepływu towarów i uproszczenia procedur celnych, jak to przewiduje rozdział 3 tytułu III.

Artykuł 17

Klasyfikacja towarów

Klasyfikacja towarów objętych niniejszą Umową odpowiada klasyfikacji, która znajduje się w odpowiedniej nomenklaturze celnej każdej ze Stron, zgodnie ze zharmonizowanym systemem oznaczania i kodowania towarów („HS”).

Artykuł 18

Opłaty i inne należności

1. Opłaty i inne należności, o których mowa w art. 14 lit. c), nie powinny przekraczać przybliżonych kosztów świadczonych usług i nie powinny stanowić pośredniej ochrony produktów krajowych lub opodatkowania przywozu lub wywozu dla celów podatkowych. Są one przedmiotem specjalnych taryf, które odpowiadają przybliżonym kosztom świadczonych usług i nie są obliczane na zasadzie ad valorem. Opłaty i inne należności nie są pobierane w przypadku usług konsularnych, takich jak wystawianie faktur i zaświadczeń konsularnych, których wyczerpujący wykaz zostanie sporządzony przez Komitet UPG.

2. W celu wspierania integracji regionalnej i zapewnienia przejrzystości podmiotom gospodarczym, Strona Środkowoafrykańska zgadza się wprowadzić standardowe przepisy dotyczące obszaru objętego niniejszym artykułem nie później niż dnia 1 stycznia 2013 r.

Artykuł 19

Korzystniejsze traktowanie wynikające z umów o integracji gospodarczej

1. W odniesieniu do obszarów objętych niniejszym rozdziałem, Strona WE przyznaje Stronie Środkowoafrykańskiej wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku zawarcia przez WE umowy o integracji gospodarczej ze stronami trzecimi po podpisaniu niniejszej Umowy.

2. W odniesieniu do obszarów objętych niniejszym rozdziałem, Strona Środkowoafrykańska przyznaje Stronie WE wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku zawarcia przez Stronę Środkowoafrykańską umowy o integracji gospodarczej ze znaczącym partnerem handlowym po podpisaniu niniejszej Umowy.

3. Jeżeli Strona Środkowoafrykańska w umowie o integracji gospodarczej zawartej ze znaczącym partnerem handlowym otrzymała od tego partnera traktowanie znacznie korzystniejsze niż traktowanie przyznane jej przez Stronę WE, Strony przeprowadzą konsultacje i wspólnie podejmą decyzję dotyczącą stosowania postanowień ust. 2.

4. Do celów niniejszego artykułu „umowa o integracji gospodarczej” oznacza umowę istotnie liberalizującą handel i znoszącą lub znacznie zmniejszającą dyskryminację między Stronami, poprzez zniesienie obowiązujących środków dyskryminacyjnych lub zakaz wprowadzania nowych środków dyskryminacyjnych oraz środków bardziej dyskryminacyjnych, albo z chwilą wejścia w życie niniejszej Umowy, albo na podstawie realistycznego harmonogramu.

5. Do celów niniejszego artykułu „znaczący partner handlowy” oznacza jakikolwiek rozwinięty kraj lub jakikolwiek kraj, którego udział w światowej wymianie handlowej przekraczał jeden procent w roku poprzedzającym wejście w życie umowy o integracji gospodarczej, określonej w ust. 2, lub jakąkolwiek grupę krajów działających indywidualnie, wspólnie lub w ramach umowy o integracji gospodarczej, której wspólny udział w światowym wywozie towarów przekraczał 1,5 procent w roku poprzedzającym wejście w życie umowy o integracji gospodarczej określonej w ust. 2 (²).

6. Postanowienia niniejszego rozdziału nie mogą być interpretowane w sposób wymagający od Stron wzajemnego przyznawania sobie traktowania preferencyjnego, które wynikałoby z faktu przynależności jednej ze Stron do porozumienia o regionalnej integracji gospodarczej ze stroną trzecią w dniu podpisania niniejszej Umowy.

Artykuł 20

Cła na towary pochodzące z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy

1. Towary pochodzące ze Strony Środkowoafrykańskiej są zwolnione z opłat celnych w przywozie do Strony WE z wyjątkiem towarów wymienionych w załączniku II i na warunkach w nim określonych.

2. W handlu miedzy Stronami nie wprowadza się żadnych nowych ceł i nie zwiększa się ceł, które już obowiązują.

Artykuł 21

Cła na towary pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej

1. Dla każdego towaru obowiązuje cło podstawowe określone w załączniku III.

2. W handlu miedzy Stronami nie wprowadza się żadnych nowych ceł i nie zwiększa się ceł, które określono w załączniku III.

3. Niezależnie od postanowień ust. 2, w ramach wprowadzenia wspólnej taryfy zewnętrznej, najpóźniej do dnia 1 stycznia 2013 r., o ile ogólny skutek wprowadzenia tych ceł nie jest większy niż skutek ceł określonych w załączniku III, Afryka Środkowa może dokonać przeglądu ceł podstawowych określonych w załączniku III, które mają zastosowanie do towarów pochodzących ze Wspólnoty Europejskiej. W takim przypadku Komitet UPG odpowiednio zmienia załącznik III.

4. Cła przywozowe na towary, określone jako pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej, których wykaz zamieszczono w załączniku III w kategoriach „1”, „2”, i „3”, zostają ostatecznie zniesione na warunkach określonych w poniższej tabeli. Procentowe obniżenie ceł podane w poniższej tabeli stosuje się albo do ceł, o których mowa w ust. 1, albo do ewentualnych nowych ceł określonych w oparciu o warunki wymienione w ust. 3.

5. Przywóz towarów pochodzących ze Wspólnoty Europejskiej, których wykaz zamieszczono w załączniku III w kategorii „5” obejmuje produkty, dla których stawkę celną określa się zgodnie z postanowieniami ust. 1 i 3; dla tej kategorii cła nie są zmniejszane ani znoszone.

6. W przypadku poważnych trudności w odniesieniu do przywozu danego towaru, harmonogram zmniejszania i znoszenia ceł może zostać poddany przeglądowi, w drodze porozumienia, przez Komitet UPG w celu ewentualnego wydłużenia okresu zmniejszania lub znoszenia. Podczas takiego przeglądu zmiany nie mogą prowadzić do wydłużenia okresu czasu w harmonogramie, dla którego wnioskowano o przegląd, w odniesieniu do danego towaru, ponad maksymalny okres przejściowy dotyczący zmniejszenia lub zniesienia cła na ten produkt. Jeżeli Komitet UPG nie podejmie decyzji w ciągu trzydziestu dni od złożenia wniosku o dokonanie przeglądu harmonogramu, Strona Środkowoafrykańska może czasowo zawiesić dany harmonogram na okres nieprzekraczający jednego roku.

Artykuł 22

Zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych

Z chwilą wejścia w życie niniejszej Umowy, zniesione zostają wszelkie zakazy lub ograniczenia przywozowe i wywozowe dotyczące handlu pomiędzy Stronami, poza cłami, podatkami oraz opłatami i innym należnościami przewidzianymi w art. 18, niezależnie czy wprowadzone w ramach kontyngentów, pozwoleń przywozowych lub wywozowych lub innych środków. Nie można wprowadzić żadnych nowych środków tego rodzaju. Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają postanowień rozdziału niniejszej Umowy dotyczącego instrumentów ochrony handlu.

Artykuł 23

Traktowania narodowe podatków i uregulowań wewnętrznych

1. Przywóz pochodzący z jednej ze Stron nie podlega, w sposób bezpośredni lub pośredni, podatkom wewnętrznym lub innym opłatom wewnętrznym poza tymi, które mają zastosowanie, bezpośrednio lub pośrednio, do podobnych produktów krajowych. Poza tym, żadna ze Stron nie stosuje w inny sposób podatków wewnętrznych lub innych opłat wewnętrznych dla ochrony produkcji krajowej.

2. Przywóz pochodzący z jednej ze Stron jest traktowany w sposób nie mniej uprzywilejowany, niż podobne produkty krajowe w odniesieniu do wszystkich przepisów ustawowych i wykonawczych oraz wymogów mających wpływ na ich sprzedaż, oferty sprzedaży, kupno, transport, dystrybucję lub wykorzystanie na rynku krajowym. Postanowienia niniejszego ustępu nie wykluczają stosowania zróżnicowanych wewnętrznych opłat transportowych, wyłącznie w oparciu o ekonomiczną eksploatację środków transportu, a nie o pochodzenie towaru.

3. Żadna ze Stron nie ustanawia i nie utrzymuje wewnętrznych regulacji dotyczących mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach, co wymagałoby, bezpośrednio lub pośrednio, aby określona ilość lub proporcja produktu będącego przedmiotem regulacji musiała zostać dostarczona ze źródeł krajowych. Poza tym, żadna ze Stron nie stosuje w inny sposób wewnętrznych regulacji ilościowych dla ochrony produkcji krajowej.

Żadna wewnętrzna regulacja ilościowa dotycząca mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach nie jest stosowana do rozdzielenia tych ilości lub proporcji pomiędzy zewnętrzne źródła zaopatrzenia.

4. Zgodnie z art. III ust. 8 lit. b) Układu ogólnego w sprawie taryf celny i handlu z 1994 r. (GATT 1994) postanowienia niniejszego artykułu nie wykluczają wypłaty subsydiów wyłącznie producentom krajowym, łącznie z wypłatami pochodzącymi z wpływów z podatków lub opłat wewnętrznych stosowanych zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu, oraz subsydiami w formie zakupów produktów krajowych przez organy publiczne.

5. Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się do przepisów ustawowych i wykonawczych, procedur lub praktyk dotyczących zamówień publicznych.

6. Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają postanowień rozdziału niniejszej Umowy dotyczącego instrumentów ochrony handlu.

Artykuł 24

Subsydia wywozowe dla rolnictwa

1. Strona WE, Strona Środkowoafrykańska ani żadne państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz nie mogą wprowadzić nowych subsydiów uzależnionych od wyników osiąganych w wywozie ani zwiększyć istniejących subsydiów tego rodzaju dla wszelkich produktów rolnych przeznaczonych dla drugiej Strony. Niniejszy ustęp nie wyklucza zwiększania istniejących subsydiów, które wynika ze zmian cen określonych produktów na rynkach światowych.

2. W odniesieniu do każdej z grup produktów, określonych w ust. 3, objętych w prawodawstwie WE refundacją wywozową dla danego produktu podstawowego, dla której Strona Środkowoafrykańska zobowiązała się znieść cła, Strona WE zobowiązuje się znieść wszelkie istniejące subsydia przyznane na wywóz tej grupy produktów, odpowiadającej danemu produktowi podstawowemu, na terytorium Strony Środkowoafrykańskiej. Zgodnie z niniejszym ustępem przed dniem 31 grudnia 2008 r. Strony przeprowadzą konsultacje w celu ustalenia warunków tego zniesienia.

3. Niniejszy artykuł stosuje się do produktów objętych załącznikiem I Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

4. Niniejszy artykuł nie narusza stosowania przez Stronę Środkowoafrykańską postanowień art. 9.4 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa ani art. 27 Porozumienia WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych.

Artykuł 25

Bezpieczeństwo żywnościowe

Jeżeli okaże się, że wdrażanie niniejszej Umowy prowadzi do problemów z dostępnością żywności niezbędnej do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, a także jeżeli sytuacja ta powoduje, lub może powodować poważne trudności dla Strony Środkowoafrykańskiej lub państwa Afryki Środkowej-sygnatariusza, Strona Środkowoafrykańska lub dane państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz może podjąć odpowiednie środki zgodnie z procedurami ustanowionymi w art. 31.

Artykuł 26

Szczególne postanowienia dotyczące współpracy administracyjnej

1. Strony zgadzają się, że współpraca administracyjna jest niezbędna do wdrażania i kontroli traktowania preferencyjnego przyznanego w niniejszym tytule i podkreślają swoje zobowiązanie do zwalczania nieprawidłowości i nadużyć finansowych w sprawach celnych i związanych z cłami.

2. W przypadku, gdy jedna ze Stron stwierdzi na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, Strona ta może tymczasowo zawiesić traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów zgodnie z niniejszym artykułem.

3. Do celów niniejszego artykułu brak współpracy administracyjnej oznacza między innymi:

a) powtarzające się przypadki niedopełnienia obowiązku weryfikacji statusu pochodzenia danego produktu lub produktów;

b) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w przeprowadzaniu późniejszej weryfikacji dowodu pochodzenia lub przekazywaniu jej wyników;

c) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w wydawaniu zezwolenia na przeprowadzenie misji współpracy w celu weryfikacji autentyczności dokumentów lub dokładności informacji dotyczących przyznawania omawianego traktowania preferencyjnego.

4. Stosowanie czasowego zawieszenia podlega następującym warunkom:

a) Strona, która stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, bezzwłocznie powiadamia o tym Komitet UPG, przekazując jednocześnie obiektywne informacje, oraz rozpoczyna konsultacje w ramach Komitetu UPG w oparciu o wszelkie stosowne informacje i obiektywne dowody, w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony

b) W przypadku gdy Strony rozpoczęły konsultacje, o których mowa powyżej, w ramach Komitetu UPG i nie osiągnęły zadowalającego rozwiązania w ciągu trzech miesięcy od przekazania informacji, zainteresowana Strona może tymczasowo zawiesić traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów. Informację o tymczasowym zawieszeniu bezzwłocznie podaje się do wiadomości Komitetu UPG.

c) Tymczasowe zawieszenia przewidziane w niniejszym artykule ograniczają się do środków niezbędnych do ochrony interesów finansowych zainteresowanej Strony. Nie przekraczają one okresu sześciu miesięcy, który może zostać przedłużony. Informację o tymczasowych zawieszeniach bezzwłocznie po ich przyjęciu podaje się do wiadomości Komitetu UPG. Stanowią one przedmiot okresowych konsultacji w ramach Komitetu UPG, w szczególności w celu ich zniesienia bezzwłocznie po ustaniu warunków, które przyczyniły się do ich zastosowania.

5. Równocześnie z powiadomieniem Komitetu UPG, zgodnie z ust. 4 lit. a), zainteresowana Strona publikuje zawiadomienie dla importerów w swoim dzienniku urzędowym. W zawiadomieniu dla importerów powinna być zawarta informacja, że w odniesieniu do danego produktu stwierdzono na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub istnienie nieprawidłowości lub nadużyć.

Artykuł 27

Usuwanie błędów administracyjnych

W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu w zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu zasad dotyczących definicji pojęcia „produkty pochodzące” i metod współpracy administracyjnej, jeżeli błąd ten wywiera skutki w zakresie przywozu i wywozu, Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Komitetu UPG o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych środków celem rozwiązania takiego problemu.

Artykuł 28

Współpraca

Zgodnie z postanowieniami art. 7, Strony postanawiają współpracować między innymi w następujących dziedzinach:

- wsparcie dla realizacji zobowiązań w zakresie polityki handlowej wynikających z niniejszej Umowy;

- szkolenia/wsparcie w interpretowaniu i wdrażaniu postanowień Umowy.

ROZDZIAŁ 2

Instrumenty ochrony handlu

Artykuł 29

Środki antydumpingowe i wyrównawcze

1. Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej Umowy nie stanowi przeszkody dla wprowadzenia przez Stronę WE lub państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy, indywidualnie lub zbiorowo, środków antydumpingowych lub wyrównawczych zgodnie z odpowiednimi porozumieniami WTO. Do celów niniejszego artykułu pochodzenie ustala się zgodnie z niepreferencyjnymi regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron.

2. Przed wprowadzeniem ostatecznych środków antydumpingowych lub wyrównawczych na produkty przywożone z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, Strona WE rozważy możliwość konstruktywnych rozwiązań przewidzianych w odpowiednich porozumieniach WTO.

3. Jeżeli środek antydumpingowy lub wyrównawczy został wprowadzony co najmniej przez organ regionalny lub subregionalny dla dwóch lub więcej państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, istnieje tylko jedna instytucja kontroli sądowej, obejmująca procedury odwoławcze.

4. Jeżeli środki antydumpingowe lub wyrównawcze mogą być wprowadzane na szczeblu regionalnym lub subregionalnym oraz na szczeblu krajowym, Strony zapewniają, aby środki te nie były stosowane jednocześnie w odniesieniu do danego produktu przez organy regionalne lub subregionalne oraz przez organy krajowe.

5. Strona WE powiadamia państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy o otrzymaniu właściwie udokumentowanej skargi przed wszczęciem dochodzenia.

6. Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się we wszystkich dochodzeniach wszczętych po wejściu w życie niniejszej Umowy.

7. Postanowienia niniejszego artykułu nie podlegają postanowieniom niniejszej Umowy dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł 30

Wielostronne środki ochronne

1. Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej Umowy nie stanowi przeszkody dla wprowadzenia przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy i Stronę WE środków zgodnie z art. XIX GATT 1994, Porozumieniem w sprawie środków ochronnych i art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa. Do celów niniejszego artykułu pochodzenie ustala się zgodnie z niepreferencyjnymi regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron.

2. Nie naruszając postanowień ust. 1, biorąc pod uwagę zawarte w niniejszej Umowie ogólne cele dotyczące rozwoju oraz niewielki rozmiar gospodarek państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, Strona WE wykluczy przywóz z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy ze stosowania jakichkolwiek środków wprowadzanych zgodnie z art. XIX GATT 1994, Porozumieniem w sprawie środków ochronnych i art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

3. Postanowienia ust. 2 obowiązują przez okres pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszej Umowy. Najpóźniej 120 dni przed końcem tego okresu, Komitet UPG dokona przeglądu wdrożenia tych postanowień, biorąc pod uwagę potrzeby państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy w zakresie rozwoju, w celu ustalenia, czy przedłużyć ich stosowanie na dłuższy okres.

4. Postanowienia ust. 1 nie podlegają postanowieniom niniejszej Umowy dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł 31

Dwustronne środki ochronne

1. Nie naruszając postanowień art. 30, po rozpatrzeniu rozwiązań alternatywnych, Strona może wprowadzić środki ochronne o ograniczonym czasie obowiązywania, które stanowią odstępstwo od postanowień art. 20 i 21, na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

2. Środki ochronne, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzone jeśli przywóz produktu jednej Strony na terytorium drugiej Strony odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje on lub może powodować:

a) poważną szkodę dla krajowego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących na terytorium Strony dokonującej przywozu; lub

b) zakłócenia w sektorze gospodarczym, szczególnie jeżeli zakłócenia te stwarzają poważne problemy społeczne lub trudności, które mogłyby spowodować znaczne pogorszenie sytuacji gospodarczej Strony dokonującej przywozu; lub

c) zakłócenia na rynkach podobnych lub bezpośrednio konkurujących produktów rolnych (³) lub w mechanizmach regulacji tych rynków.

3. Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, nie przekraczają poziomu niezbędnego dla uniknięcia poważnej szkody czy zakłóceń lub dla ich naprawienia, jak określono w ust. 2 i ust. 5 lit. b). Środki ochronne Strony dokonującej przywozu mogą obejmować wyłącznie jedno lub kilka z następujących działań:

a) zawieszenie dalszego zmniejszania stawki cła przywozowego dla danego towaru, jak przewidziano w niniejszej Umowie;

b) zwiększenie stawki celnej dla danego towaru do poziomu nieprzekraczającego stawki celnej stosowanej dla innych członków WTO; oraz

c) wprowadzenie kontyngentów taryfowych na dany towar.

4. Nie naruszając postanowień ust. 1, 2 i 3, jeśli przywóz towaru pochodzącego z przynajmniej jednego państwa Afryki Środkowej-sygnatariusza odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że w przypadku jednego lub kilku regionów najbardziej oddalonych Unii Europejskiej powoduje on lub może powodować sytuacje opisane w ust. 2 lit. a), b) lub c), Strona WE może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do danego regionu lub regionów, zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-9.

5. a) Nie naruszając postanowień ust. 1, 2 i 3, jeśli przywóz towaru pochodzącego ze Strony WE odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że w przypadku jednego z państw Afryki Środkowej-sygnatariusza powoduje on lub może powodować jedną z sytuacji opisanych w ust. 2 lit. a), b) lub c), dane państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do swojego terytorium, zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-9.

b) państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz może wprowadzić środki ochronne, jeżeli przywóz produktu pochodzącego ze Strony WE na jego terytorium, w wyniku zmniejszenia ceł, odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje on lub może powodować zakłócenia w funkcjonowaniu powstającego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących. Klauzula taka obowiązuje przez okres piętnastu lat od daty wejścia w życie niniejszej Umowy. Środki muszą być wprowadzone zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-9.

6. a) Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, utrzymywane są wyłącznie przez okres niezbędny dla uniknięcia lub naprawienia poważnej szkody czy zakłóceń jak określono w ust. 2, 4 i 5.

b) Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, nie są stosowane przez okres dłuższy niż dwa lata. Jeżeli nadal występują okoliczności uzasadniające stosowanie środków ochronnych, środki takie mogą zostać przedłużone maksymalnie o kolejne dwa lata. Jeżeli państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze lub państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz stosują środek ochronny, lub jeżeli Strona WE stosuje środek ograniczony do terytorium jednego lub kilku ze swoich najbardziej oddalonych regionów, środki takie mogą być stosowane przez okres nieprzekraczający czterech lat, a w przypadku gdy nadal występują okoliczności uzasadniające stosowanie środków ochronnych, ich obowiązywanie może zostać przedłużone maksymalnie o kolejne cztery lata.

c) Środkom ochronnym, o których mowa w niniejszym artykule, a których okres obowiązywania przekracza jeden rok, towarzyszyć będzie jasny harmonogram ich stopniowego zniesienia najpóźniej do końca ustalonego okresu.

d) Nie stosuje się żadnych środków ochronnych, o których mowa w niniejszym artykule, dla produktów, w odniesieniu do których zastosowano już wcześniej taki środek przez okres co najmniej roku, licząc od dnia wygaśnięcia stosowania środka.

7. W celu realizacji ust. 1-6 stosuje się następujące postanowienia:

a) jeżeli zdaniem Strony zachodzi jedna z okoliczności określonych w ust. 2, 4 lub 5, niezwłocznie informuje ona o tym Komitet UPG;

b) Komitet UPG może formułować zalecenia w celu zaradzenia zaistniałym okolicznościom. Jeżeli Komitet UPG nie wydał zaleceń w celu zaradzenia zaistniałej sytuacji lub jeżeli zadowalające rozwiązanie nie zostało znalezione w ciągu trzydziestu dni od powiadomienia tego Komitetu, wówczas Strona dokonująca przywozu może podjąć odpowiednie środki w celu zaradzenia sytuacji, zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu;

c) przed podjęciem jakichkolwiek środków określonych w niniejszym artykule lub w przypadkach przewidzianych w ust. 8, zainteresowana Strona dostarczy możliwie jak najszybciej Komitetowi UPG wszelkich informacji przydatnych dla pełnej analizy sytuacji w celu znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez zainteresowane Strony;

d) przy wyborze środków ochronnych pierwszeństwo należy przyznać tym, które umożliwiają skuteczne i szybkie rozwiązanie problemu, jednocześnie w jak najmniejszym stopniu zakłócając funkcjonowanie niniejszej Umowy;

e) wszelkie środki ochronne podjęte na podstawie niniejszego artykułu są niezwłocznie zgłaszane Komitetowi UPG i są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego Komitetu, w szczególności w celu ustalenia harmonogramu ich zniesienia, gdy tylko okoliczności na to pozwalają.

8. Jeżeli wyjątkowe okoliczności wymagają podjęcia natychmiastowych działań, zainteresowana Strona dokonująca przywozu (w zależności od przypadku Strona WE, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze lub państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz) może tymczasowo podjąć środki określone w ust. 3, 4 lub 5, nawet jeżeli nie są spełnione wymogi określone w ust. 7. To działanie może zostać podjęte na maksymalny okres 180 dni, gdy środki są podejmowane przez Stronę WE oraz na maksymalny okres 200 dni, gdy środki są podejmowane przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy lub przez państwo Afryki Środkowej-sygnatariusza lub gdy środki Strony WE ograniczają się do jednego lub większej ilości regionów najbardziej oddalonych. Czas trwania tych środków zostanie odliczony od czasu trwania środków oraz wszelkich ich przedłużeń, określonych w ust. 6. Przy podejmowaniu tych środków należy uwzględnić interes wszystkich zainteresowanych stron. Zainteresowana Strona dokonująca przywozu powiadamia drugą zainteresowaną stronę i niezwłocznie zwraca się do Komitetu UPG w celu rozpatrzenia danej kwestii.

9. Jeżeli dana Strona dokonująca przywozu stosuje w odniesieniu do przywozu danego produktu procedurę administracyjną mającą na celu dostarczenie aktualnych informacji na temat ewolucji przepływów handlowych mogących powodować problemy, o których mowa w niniejszym artykule, niezwłocznie informuje o tym Komitet UPG.

10. Strony nie będą powoływały się na Porozumienie WTO w celu uniemożliwienia przyjęcia przez jedną ze Stron środków ochronnych zgodnych z postanowieniami niniejszego artykułu.

ROZDZIAŁ 3

Procedury celne i ułatwienia w handlu

Artykuł 32

Cele

1. Strony uznają znaczenie służb celnych i ułatwień w wymianie handlowej w kontekście zmieniających się ram światowego handlu. Strony postanawiają wzmocnić współpracę w tej dziedzinie w celu zapewnienia, że prawodawstwo i odpowiednie procedury, a także potencjał administracyjny odpowiednich organów odpowiadają celom w zakresie skutecznej kontroli i ułatwień w handlu, a także przyczyniają się do wspierania rozwoju i integracji regionalnej krajów, które podpisały umowę o partnerstwie gospodarczym.

2. Strony postanawiają, że nie zostaną naruszone w jakikolwiek sposób uzasadnione cele polityki publicznej, w tym cele bezpieczeństwa i zapobiegania nadużyciom.

Artykuł 33

Współpraca w sprawach celnych i administracyjnych

1. Mając na uwadze zapewnienie zgodności z postanowieniami niniejszej Umowy oraz skuteczne osiągnięcie celów określonych w art. 32, Strony:

a) wymieniają informacje na temat przepisów, uregulowań i procedur celnych;

b) rozwijają wspólne inicjatywy dotyczące procedur przywozu, wywozu i tranzytu, jak również inicjatywy mające na celu świadczenie skutecznych usług dla biznesu;

c) współpracują w zakresie automatyzacji procedur celnych i handlowych oraz stosują w dziedzinie wymiany informacji wzór danych celnych Światowej Organizacji Celnej (WCO);

d) współpracują w zakresie planowania i realizacji pomocy, aby ułatwić reformy systemów celnych i wdrażanie ułatwień w handlu, oraz

e) propagują dialog i współpracę wśród wszystkich zainteresowanych podmiotów w dziedzinie handlu międzynarodowego.

2. Nienaruszając postanowień ust. 1, administracje celne Stron świadczą sobie wzajemnie pomoc administracyjną zgodnie z postanowieniami protokołu dotyczącego wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych. Począwszy od 2008 r. Komitet UPG będzie wprowadzał w drodze konsensusu wszelkie zmiany do protokołu dotyczącego wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych, które uzna za niezbędne.

Artykuł 34

Warunki współpracy

1. Strony uznają znaczenie współpracy w dziedzinie celnej i ułatwień w handlu dla wykonania niniejszej Umowy.

2. Zgodnie z postanowieniami art. 7, Strony postanawiają współpracować między innymi w następujących dziedzinach:

a) stosowanie nowoczesnych technik celnych, w tym analiza ryzyka i zarządzanie nim, przekazywanie informacji wiążących, uproszczenie procedur mających zastosowanie do przywozu i wywozu towarów, kontrola a posteriori oraz stosowanie metod audytu używanych w przedsiębiorstwach;

b) wprowadzenie procedur odzwierciedlających w najszerszym możliwym zakresie instrumenty i normy międzynarodowe mające zastosowanie w dziedzinie ceł i handlu, w tym zasady WTO dotyczące ustalania wartości celnej oraz instrumenty i standardy WCO, w szczególności Konwencja dotycząca uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego sporządzona w Kioto dnia 18 maja 1973 r. i zmieniona w Brukseli dnia 26 czerwca 1999 r. (zmieniona Konwencja z Kioto) oraz ramy standardów WCO mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i ułatwienie handlu w skali globalnej;

c) komputeryzacja procedur celnych i handlowych.

Artykuł 35

Standardy celne i handlowe

1. Strony uzgadniają, że ich przepisy ustawowe, wykonawcze i procedury w obszarach ceł i handlu międzynarodowego, będą oparte na:

a) instrumentach i standardach międzynarodowych, w tym zmienionej Konwencji z Kioto, na ramach standardów WCO mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa i ułatwienie handlu w skali globalnej oraz na wzorze danych celnych WCO i Międzynarodowej Konwencji w sprawie Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarów(„HS”);

b) stosowaniu jednolitego dokumentu administracyjnego lub jego ekwiwalentu w formie elektronicznej do celów dokonywania zgłoszeń towarów przy wywozie i przywozie;

c) stosowaniu nowoczesnych technik celnych, w tym analizy ryzyka i zarządzanie nim, przekazywaniu informacji wiążących, uproszczeniu procedur mających zastosowanie do przywozu i wywozu towarów, kontroli a posteriori oraz stosowaniu metod audytu używanych w przedsiębiorstwach. Procedury muszą być przejrzyste, skuteczne i uproszczone w celu zmniejszenia kosztów i zwiększenia przewidywalności dla podmiotów gospodarczych, w tym dla małych i średnich przedsiębiorstw;

d) zakazie dyskryminacji w zakresie wymagań i procedur dotyczących przywozu, wywozu i tranzytu towarów, chociaż dopuszcza się możliwość traktowania przesyłek w sposób zróżnicowany zgodnie z obiektywnymi kryteriami zarządzania ryzykiem;

e) rozporządzeniach i procedurach zawierających informacje wiążące, szczególnie na temat klasyfikacji taryfowej oraz pochodzenia;

f) uproszczonych procedurach dla zatwierdzonych podmiotów gospodarczych;

g) stopniowym rozwijaniu systemów informacyjnych w celu ułatwienia elektronicznej wymiany danych pomiędzy podmiotami gospodarczymi, organami administracji celnej i innymi zainteresowanymi podmiotami;

h) ułatwianiu ruchu tranzytowego;

i) zasadach zapewniających, że sankcje stosowane w odniesieniu do drobnych naruszeń przepisów celnych lub wymogów procedur handlu międzynarodowego są proporcjonalne i niedyskryminujące, i że ich stosowanie nie powoduje nieuzasadnionej zwłoki;

j) okresowej ocenie systemu obowiązkowego korzystania z agentów celnych, w celu poprawy jego skuteczności i efektywności oraz, jeżeli okaże się to konieczne, w celu podjęcia kroków zmierzających do zniesienia tego systemu.

2. System obowiązkowego stosowania inspekcji towarów przed wysyłką będzie negocjowany w ramach negocjacji pełnej umowy o partnerstwie gospodarczym.

3. W celu usprawnienia metod pracy oraz zapewnienia przestrzegania zasad niedyskryminacji, przejrzystości, efektywności, uczciwości i odpowiedzialności, Strony zobowiązują się do:

a) podjęcia niezbędnych środków w celu uproszczenia i ujednolicenia na podstawie odpowiednich zaleceń międzynarodowych, danych i dokumentów wymaganych przez organy celne i inne instytucje prowadzące działalność w dziedzinie handlu międzynarodowego;

b) uproszczenia, w miarę możliwości, wymogów i formalności administracyjnych w celu ograniczenia terminów odprawy celnej, zwolnienia i odbioru towarów;

c) wdrożenia skutecznych, szybkich i niedyskryminujących procedur zapewniających prawo do odwołania się od orzeczeń, decyzji i działań organów celnych i innych organów administracyjnych dotyczących przywozu, wywozu lub tranzytu. Procedury te muszą być łatwo dostępne dla wnioskodawców, a koszty z nimi związane muszą być rozsądne i nie mogą przekraczać niezbędnych kosztów związanych z rozpatrzeniem wniosku;

d) zapewnienia najwyższych standardów etycznych przy stosowaniu środków zgodnych z zasadami stosownych konwencji i instrumentów międzynarodowych.

Artykuł 36

Tranzyt towarów

1. Strony umożliwiają swobodny tranzyt towarów przez swoje terytorium, wykorzystujący najbardziej odpowiednie trasy dla tranzytu. Ewentualne ograniczenia, kontrole lub wymogi mają charakter niedyskryminujący, proporcjonalny i stosowane są w sposób równomierny.

2. Bez uszczerbku dla uzasadnionych kontroli celnych, Strony przyznają towarom będącym przedmiotem tranzytu z terytorium drugiej Strony traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane towarom krajowym, w szczególności w zakresie ich wywozu, przywozu i przemieszczania.

3. Strony ustanawiają transportowe procedury celne zezwalające na tranzyt towarów bez uiszczania opłat celnych ani innych opłat, pod warunkiem dostarczenia odpowiednich zabezpieczeń.

4. Strony działają na rzecz promowania i wdrażania uzgodnień tranzytowych na szczeblu regionalnym.

5. Strony stosują międzynarodowe normy i instrumenty mające zastosowanie do tranzytu towarów.

6. Strony zapewniają koordynację i współpracę wszystkich zainteresowanych podmiotów na ich terytoriach w celu ułatwienia ruchu tranzytowego i promowania współpracy transgranicznej.

Artykuł 37

Stosunki ze środowiskiem biznesu

Strony uzgadniają, że:

a) zapewnią dostępność dla opinii publicznej - w miarę możliwości drogą elektroniczną - wszystkich informacji odnoszących się do prawodawstwa, uregulowań, procedur oraz wymaganych dokumentów, ceł i podatków, opłat i innych należności;

b) istnieje potrzeba wprowadzenia regularnych konsultacji ze środowiskiem biznesu dotyczących opracowywania aktów prawnych dotyczących kwestii celnych i handlu międzynarodowego. W tym celu Strony ustanowią odpowiednie mechanizmy regularnych konsultacji;

c) musi upłynąć wystarczający okres czasu między momentem publikacji, a datą wejścia w życie wszelkich nowych lub zmienionych przepisów prawnych, procedur, praw lub obowiązków;

Strony publikują informacje administracyjne, dotyczące w szczególności wymogów odpowiednich organów, procedur, godzin otwarcia oraz procedur operacyjnych organów celnych w punktach wejścia lub wyjścia, jak również w punktach kontaktowych lub informacyjnych;

d) będą zachęcały do współpracy podmiotów gospodarczych z organami administracji poprzez zastosowanie niearbitralnych i ogólnodostępnych procedur, takich jak protokoły ustaleń oparte na protokołach ogłoszonych przez WCO;

e) dołożą starań, by wymagania organów administracji w dziedzinie handlu międzynarodowego, w dalszym ciągu zaspakajały potrzeby środowiska biznesu, odpowiadały najlepszym praktykom oraz ograniczały wymianę handlową w możliwie najmniejszym stopniu.

Artykuł 38

Wartość celna

1. Art. VII Porozumienia GATT 1994 oraz porozumienie WTO w sprawie wykonania art. VII GATT 1994 określają zasady dotyczące ustalania wartości celnej stosowane w odniesieniu do wymiany handlowej między stronami.

2. Strony będą współpracować w celu osiągnięcia wspólnego podejścia do zagadnień odnoszących się do wartości celnej, w tym do problemów związanych z cenami transferowymi.

Artykuł 39

Integracja regionalna w Afryce Środkowej

Przeprowadzając reformy celne oraz mając na uwadze ułatwienia w handlu, Strony propagują integrację regionalną, zwłaszcza przy opracowywaniu znormalizowanych przepisów dotyczących:

- wymogów,

- dokumentacji,

- przekazywanych danych,

- procedur,

- uregulowań dotyczących upoważnionych podmiotów gospodarczych,

- procedur granicznych i godzin pracy,

- wymogów w zakresie tranzytu, transportu pod zamknięciem celnym i dostarczania gwarancji.

Wymaga to ścisłej współpracy wszystkich zainteresowanych podmiotów i odwoływania się do odpowiednich norm międzynarodowych wszędzie tam, gdzie jest to możliwe.

ROZDZIAŁ 4

Bariery techniczne w handlu oraz kwestie sanitarne i fitosanitarne

Artykuł 40

Cele

Celem niniejszego rozdziału jest ułatwienie handlu towarami między Stronami, przy jednoczesnym zwiększaniu ich zdolności do identyfikacji, zapobiegania i eliminowania barier w handlu spowodowanych kwestiami technicznymi, normami i procedurami oceny zgodności stosowanymi przez jedną ze Stron, przy jednoczesnym wzmacnianiu zdolności Stron do ochrony roślin, zwierząt i zdrowia publicznego.

Artykuł 41

Obowiązki wielostronne i kontekst ogólny

1. Strony potwierdzają swoje prawa i obowiązki wynikające z Porozumienia WTO, w szczególności z porozumień WTO w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych (porozumienie SPS) oraz w sprawie barier technicznych w handlu (porozumienie TBT). Strony, które nie są członkami WTO potwierdziły również swoje zobowiązanie do przestrzegania obowiązków wynikających z porozumień SPS i TBT w odniesieniu do wszystkich kwestii mających wpływ na stosunki między Stronami.

2. Strony potwierdzają swoje zaangażowanie na rzecz poprawy zdrowia publicznego na terytorium państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, szczególnie poprzez wzmocnienie ich zdolności do identyfikacji towarów niebezpiecznych, zgodnie z postanowieniami art. 47.

3. Podejmując działania zgodnie z niniejszym rozdziałem, Strony kierują się wyżej wymienionymi zobowiązaniami, prawami i obowiązkami.

Artykuł 42

Zakres i definicje

1. Niniejszy rozdział ma zastosowanie do środków objętych zakresem porozumień TBT i SPS w ramach WTO.

2. Do celów niniejszego rozdziału zastosowanie mają, o ile nie wskazano inaczej, definicje porozumień SPS i TBT, Kodeksu Żywnościowego (Codex Alimentarius), Międzynarodowej konwencji ochrony roślin i Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt, również w przypadku jakiegokolwiek odniesienia do „towarów” w niniejszym rozdziale.

Artykuł 43

Właściwe organy

W odniesieniu do środków w ramach SPS, właściwe organy Strony WE i państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy odpowiedzialne za stosowanie środków określonych w niniejszym rozdziale, zostały ujęte w dodatku II.

Strony będą informowały się wzajemnie i we właściwym czasie o wszelkich znaczących zmianach wprowadzonych do wykazu właściwych organów zawartego w dodatku II. Komitet UPG przyjmuje wszelkie niezbędne zmiany do dodatku II.

Artykuł 44

Regionalizacja (podział na strefy)

Przy określaniu warunków przywozu, Strony będą mogły zaproponować i określić, osobno dla każdego przypadku, obszary o zróżnicowanym statusie sanitarnym i fitosanitarnym, z uwzględnieniem standardów międzynarodowych.

Artykuł 45

Przejrzystość warunków wymiany handlowej i wymiany informacji

1. Strony informują się wzajemnie o wszelkich zmianach w swoich przepisach prawnych i administracyjnych odnoszących się do przywozu towarów (w tym produktów pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego).

2. Strony potwierdzają swoje zobowiązanie podjęte w porozumieniu SPS i TBT w ramach WTO, dotyczące wzajemnego informowania się o wszelkich zmianach w zakresie odpowiednich norm i przepisów technicznych korzystając z mechanizmów ustanowionych w ramach tych umów.

3. Strony stosują również w stosownych przypadkach bezpośrednią wymianę informacji na temat innych kwestii, co do których uważają wspólnie, iż mają one potencjalne znaczenie dla ich stosunków handlowych.

4. Strony postanawiają współpracować w sprawie nadzoru epidemiologicznego chorób zwierzęcych. W odniesieniu do środków ochrony roślin, Strony wymieniają również informacje na temat występowania szkodników, które stanowią znane i bezpośrednie zagrożenie dla drugiej Strony.

Artykuł 46

Integracja regionalna

1. Strona Środkowoafrykańska zobowiązuje się do harmonizacji norm i innych środków wchodzących w zakres niniejszego rozdziału na poziomie regionalnym w terminie 4 lat od daty wejścia w życie niniejszej Umowy.

2. W celu ułatwienia wymiany handlowej między Stronami i zgodnie z art. 40, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze są zgodne co do konieczności zharmonizowania warunków przywozu mających zastosowanie do towarów pochodzących ze Strony WE, przy wprowadzaniu ich na terytorium jednego z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy. Jeżeli w momencie wejścia w życie niniejszej Umowy istnieją krajowe warunki przywozu to, do czasu wprowadzenia zharmonizowanych warunków przywozu, są one stosowane przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy zgodnie z zasadą, że towar pochodzący ze Strony WE legalnie wprowadzony do obrotu w jednym z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, może być również wprowadzony do obrotu we wszystkich pozostałych państwach Afryki Środkowej-sygnatariuszach, bez dodatkowych ograniczeń i wymogów administracyjnych.

Artykuł 47

Rozwijanie zdolności i pomoc techniczna

Zgodnie z postanowieniami art. 7 Strony postanawiają współpracować między innymi w następujących dziedzinach:

a) W odniesieniu do towarów wymienionych w dodatku I pkt A, Strony postanawiają współpracować w celu wzmocnienia regionalnej integracji w obrębie państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy oraz rozwijania zdolności w zakresie kontroli zgodnie z celami niniejszej Umowy oraz mając na uwadze ułatwienia w handlu między państwami Afryki Środkowej-sygnatariuszami.

b) W odniesieniu do towarów wymienionych w dodatku I pkt B, Strony postanawiają współpracować w celu poprawy konkurencyjności i jakości ich towarów.

ROZDZIAŁ 5

Gospodarka leśna oraz handel drewnem i produktami leśnymi

Artykuł 48

Definicje

Jeżeli nie wskazano inaczej, do celów niniejszego rozdziału określenie „produkty leśne” obejmuje również produkty leśne inne niż drewno i ich pochodne.

Artykuł 49

Zakres zastosowania

Postanowienia niniejszego rozdziału mają zastosowanie do handlu drewnem i produktami leśnymi pochodzącymi z Afryki Środkowej oraz do zrównoważonego gospodarowania lasami, z których produkty te pochodzą.

Artykuł 50

Handel drewnem, produktami leśnymi innymi niż drewno oraz ich pochodnymi

1. Strony współpracują w celu ułatwienia handlu między Stroną WE i Stroną Środkowoafrykańską drewnem i produktami leśnymi pochodzącymi z obiektywnie weryfikowalnych legalnych źródeł i przyczyniają się do osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju. Strony postanawiają, że:

a) wdrożą środki mające na celu zwiększenie zaufania rynku dotyczącego pochodzenia produktów leśnych, szczególnie w odniesieniu do jego legalności i zgodności z zasadą zrównoważonego rozwoju. Środki te mogą obejmować systemy poprawiające możliwość odtworzenia historii drewna i produktów leśnych będących przedmiotem handlu między państwami Afryki Środkowej oraz między Stroną WE a Stroną Środkowoafrykańską;

b) wdrożą niezależny system audytu i monitorowania łańcucha kontroli.

2. Strony zbadają szanse poprawy możliwości handlowych na rynku Strony WE dla drewna i produktów leśnych pochodzących z legalnych i zgodnych z zasadą zrównoważonego rozwoju źródeł w Afryce Środkowej. Środki w tej dziedzinie mogą obejmować, między innymi, wzmocnienie polityk w zakresie zamówień publicznych, środki mające na celu zwiększenie świadomości konsumentów, działania mające na celu promowanie przetwórstwa produktów leśnych w Afryce Środkowej oraz działania i inicjatywy podejmowane we współpracy z podmiotami sektora prywatnego.

3. Strony zobowiązują się do opracowania niedyskryminujących polityk lub prawodawstwa w dziedzinie objętej zakresem niniejszego rozdziału; Strony zobowiązują się również do zapewnienia stosowania oraz skutecznego i niedyskryminującego wdrażania tych polityk i aktów prawnych zgodnie z zasadami WTO.

Artykuł 51

Integracja regionalna

1. Strona Środkowoafrykańska zobowiązuje się do opracowania i wdrożenia regionalnych ram regulujących handel drewnem i produktami leśnymi pochodzącymi z Afryki Środkowej, w tym prawodawstwa i odpowiednich mechanizmów współpracy, które pomogą zapewnić ich skuteczne stosowanie i wdrożenie.

2. Strona Środkowoafrykańska opracuje protokoły lub wytyczne dotyczące współpracy pomiędzy właściwymi organami Afryki Środkowej odpowiedzialnymi za wdrożenie tych ram, w celu zapewnienia, że wewnątrzregionalny handel drewnem i produktami leśnymi z Afryki Środkowej dotyczy produktów pochodzących z obiektywnie weryfikowalnych legalnych źródeł.

Artykuł 52

Wzmacnianie potencjału i pomoc techniczna

Zgodnie z postanowieniami art. 7 Strony postanawiają współpracować między innymi w następującym zakresie:

a) Ułatwianie pomocy w celu wzmocnienia regionalnej integracji w tej dziedzinie, w tym realizacji Traktatu w sprawie ochrony oraz zrównoważonego gospodarowania lasami w Afryce Środkowej i utworzenia Komisji Lasów Afryki Środkowej (COMIFAC) oraz subregionalnego planu konwergencji, a także mając na uwadze budowanie potencjału w celu realizacji zobowiązań podjętych w niniejszym rozdziale.

b) Wspieranie publicznych i prywatnych inicjatyw handlowych, szczególnie odnoszących się do wywozu na rynek Strony WE, mających na celu promowanie lokalnego przetwórstwa drewna i produktów leśnych pochodzących z Afryki Środkowej i z obiektywnie weryfikowalnych legalnych źródeł oraz przyczyniających się do osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju.

Artykuł 53

Inne umowy

Bez uszczerbku dla postanowień niniejszego rozdziału, handel drewnem i produktami leśnymi będzie regulowany w zgodności z Konwencją o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (CITES) oraz z wszelkimi dobrowolnymi umowami o partnerstwie, do których państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze przystąpiłyby indywidualnie lub wspólnie wraz ze Wspólnotą Europejską w ramach planu działania UE „FLEGT” (Forest law enforcement, gouvernance and trade - egzekwowanie prawa leśnego, gospodarka leśna i handel produktami leśnymi).

TYTUŁ IV

PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI, HANDEL USŁUGAMI I HANDEL ELEKTRONICZNY

Artykuł 54

Ramy

1. Strony potwierdzają swoje zobowiązania w ramach Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS).

2. Strony zobowiązują się, najpóźniej do dnia 1 stycznia 2009 r., rozszerzyć zakres stosowania niniejszej Umowy w drodze negocjacji rozwiązań niezbędnych dla stopniowej, asymetrycznej i wzajemnej liberalizacji prowadzenia działalności i handlu usługami.

Artykuł 55

Współpraca

Uznając, że wzmacnianie potencjału handlowego może przyczyniać się do wspierania rozwoju działalności gospodarczej, szczególnie w sektorze usług, oraz do wzmocnienia jej ram regulacyjnych, Strony potwierdzają swoje zobowiązania w ramach Umowy z Kotonu, w szczególności zobowiązania określone w art. 34-39, 41-43, 45 i 74-78.

TYTUŁ V

ZASADY ZWIĄZANE Z HANDLEM

ROZDZIAŁ 1

Płatności bieżące i przepływ kapitału

Artykuł 56

Dalsze negocjacje w dziedzinie płatności bieżących i przepływu kapitału

1. Strony uznają potrzebę zagwarantowania, by transgraniczne przepływy środków finansowych potrzebnych do liberalizacji handlu towarami i usługami oraz inwestycje podmiotów z jednej ze Stron na terytorium drugiej Strony, nie były uniemożliwiane ani ograniczane przez żadną ze Stron. Wszelkie przeszkody dla takich przepływów byłyby sprzeczne z celami liberalizacji, biorąc pod uwagę, że handel i inwestycje, choć same w sobie dopuszczone, nie mogłyby być przedmiotem płatności lub finansowania z zagranicy.

2. Aby osiągnąć ten cel, Strony zobowiązują się do sfinalizowania do dnia 1 stycznia 2009 r. negocjacji w wielu dziedzinach, obejmujących m.in. następujące kwestie:

a) liberalizacja przepływu środków finansowych odnoszących się do handlu towarami i usługami, nazywanych „płatnościami bieżącymi”;

b) liberalizacja przepływu środków finansowych odnoszących się do „inwestycji”, nazywanych „przepływami finansowymi odnoszącymi się do inwestycji”, w tym repatriacji inwestycji i zysków;

c) klauzula ochronna, umożliwiająca krótkoterminowe odstępstwo od zasady swobodnego przepływu kapitału, w przypadku poważnych trudności monetarnych lub związanych z bilansem płatniczym;

d) klauzula ewolucji, przewidująca liberalizację innych rodzajów przepływu kapitału niż te odnoszące się do inwestycji.

ROZDZIAŁ 2

Konkurencja

Artykuł 57

Dalsze negocjacje w dziedzinie konkurencji

1. Strony uznają znaczenie wolnej i niezakłóconej konkurencji we wzajemnych stosunkach handlowych i są zgodne co do faktu, że pewne praktyki antykonkurencyjne mogą ograniczyć handel między Stronami i tym samym utrudnić osiągnięcie celów niniejszej Umowy.

2. W związku z powyższym Strony zgadzają się rozpocząć negocjacje rozdziału dotyczącego konkurencji w ramach UPG, który będzie obejmować następujące elementy:

a) praktyki antykonkurencyjne uznane za niezgodne z właściwym funkcjonowaniem niniejszej Umowy, o ile mogą one wpływać na handel między Stronami;

b) postanowienia dotyczące skutecznego wdrażania polityki i zasad konkurencji oraz innych polityk na poziomie regionalnym w Afryce Środkowej, regulujących praktyki antykonkurencyjne określone zgodnie z ust. 2 lit. a);

c) postanowienia dotyczące pomocy technicznej udzielanej przez niezależnych ekspertów w celu zapewnienia osiągnięcia celów niniejszego rozdziału i skutecznego wdrożenia polityki konkurencji na szczeblu regionalnym w Afryce Środkowej.

3. Negocjacje będą oparte na dwuetapowym podejściu, mającym na celu zastosowanie w pierwszej kolejności odpowiednich postanowień w kontekście integracji regionalnej państw Afryki Środkowej, a następnie, po upływie wspólnie określonego okresu przejściowego, ich zastosowanie na poziomie dwustronnym.

4. Negocjacje w sprawie rozdziału dotyczącego konkurencji zostaną zakończone przed dniem 1 stycznia 2009 r.

ROZDZIAŁ 3

Własność intelektualna

Artykuł 58

Dalsze negocjacje w dziedzinie własności intelektualnej

1. Strony potwierdzają swoje prawa i obowiązki wynikające z Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS), i uznają potrzebę zapewnienia odpowiedniego i skutecznego poziomu ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej oraz innych praw objętych Porozumieniem TRIPS, zgodnie ze standardami międzynarodowymi, w celu ograniczenia barier w handlu i zakłóceń w dwustronnej wymianie handlowej.

2. Z zastrzeżeniem poszanowania uprawnień przekazanych Afrykańskiej Organizacji Własności Intelektualnej (OAPI), Strony zobowiązują się do zakończenia przed dniem 1 stycznia 2009 r. negocjacji w sprawie szeregu zobowiązań dotyczących praw własności intelektualnej.

3. Strony postanawiają wzmocnić współpracę w dziedzinie praw własności intelektualnej. Taka współpraca powinna mieć na celu wspieranie realizacji zobowiązań podjętych przez każdą ze Stron i powinna zostać rozszerzona na następujące obszary:

a) wzmacnianie inicjatyw integracji regionalnej w Afryce Środkowej w celu poprawy regionalnych zdolności regulacyjnych, prawodawstwa i zasad obowiązujących w całym regionie;

b) zapobieganie nadużywaniu tych praw przez ich posiadaczy oraz naruszaniu tych praw przez konkurencję;

c) pomoc w przygotowaniu ustaw i przepisów krajowych w Afryce Środkowej w dziedzinie ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej.

4. Negocjacje będą oparte na dwuetapowym podejściu, mającym na celu zastosowanie w pierwszej kolejności odpowiednich postanowień w kontekście integracji regionalnej państw Afryki Środkowej, a następnie, po upływie wspólnie określonego okresu przejściowego, ich zastosowanie na poziomie dwustronnym.

5. W trakcie negocjacji należy wziąć pod uwagę zróżnicowany poziom rozwoju państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy.

ROZDZIAŁ 4

Zamówienia publiczne

Artykuł 59

Dalsze negocjacje w dziedzinie zamówień publicznych

1. Strony uznają, że przejrzyste i konkurencyjne zasady przetargów przyczyniają się do rozwoju gospodarczego. W związku z tym Strony zgodziły się na prowadzenie negocjacji w sprawie stopniowego i wzajemnego otwarcia swojego rynku zamówień publicznych przy jednoczesnym uznaniu różnic w poziomie rozwoju oraz na warunkach określonych w ust. 3.

2. Aby osiągnąć ten cel, Strony zakończą do dnia 1 stycznia 2009 r. negocjacje dotyczące szeregu ewentualnych zobowiązań w dziedzinie zamówień publicznych, obejmujących m.in. następujące kwestie:

a) stosowanie przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasad, procedur i reguł;

b) wykaz objętych towarów oraz stosowane progi;

c) skuteczne procedury odwoławcze;

d) środki mające na celu wspieranie zdolności realizacji tych zobowiązań, w tym wykorzystanie możliwości oferowanych przez technologie informatyczne.

3. Negocjacje będą oparte na dwuetapowym podejściu, mającym na celu zastosowanie w pierwszej kolejności odpowiednich postanowień w kontekście integracji regionalnej państw Afryki Środkowej, a następnie, po upływie wspólnie określonego okresu przejściowego, ich zastosowanie na poziomie dwustronnym.

4. W trakcie negocjacji, Strona WE weźmie pod uwagę potrzeby rozwojowe, finansowe i handlowe państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, co może doprowadzić do wprowadzenia następujących środków mających na celu specjalne i zróżnicowane traktowanie:

a) w stosownych przypadkach, odpowiednie okresy wdrożenia mające na celu zapewnienie zgodności między rządowymi środkami dotyczącymi zamówień publicznych, a wszelkimi specjalnymi obowiązkami proceduralnymi;

b) wprowadzenie lub utrzymanie środków przejściowych, takich jak programy cen preferencyjnych lub środki kompensacyjne, zgodnie z harmonogramem zniesienia.

ROZDZIAŁ 5

Zrównoważony rozwój

Artykuł 60

Dalsze negocjacje w dziedzinie zrównoważonego rozwoju

1. Strony uznają, że zrównoważony rozwój jest ogólnym celem UPG. Strony postanawiają zatem uwzględnić aspekt zrównoważonego rozwoju we wszystkich częściach UPG oraz opracować szczegółowe rozdziały obejmujące zagadnienia społeczne i środowiskowe.

2. Aby osiągnąć ten cel, Strony zakończą do dnia 1 stycznia 2009 r. negocjacje dotyczące szeregu ewentualnych zobowiązań w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, obejmujących m.in. następujące kwestie:

a) poziom ochrony i prawo do regulowania;

b) integracja regionalna w Afryce Środkowej oraz stosowanie międzynarodowych norm ochrony środowiska, standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy, a także promowanie godnej pracy;

c) utrzymanie poziomów ochrony;

d) procedury konsultacji i monitorowania.

3. W trakcie negocjacji Strona WE uwzględni potrzeby rozwojowe państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, co może znaleźć przełożenie na przyjęcie postanowień dotyczących współpracy w tej dziedzinie.

ROZDZIAŁ 6

Ochrona danych osobowych

Artykuł 61

Cel ogólny

Strony uznając:

a) istnienie wspólnego interesu w ochronie podstawowych praw i wolności osób fizycznych, w szczególności ich prawa do prywatności w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych;

b) znaczenie utrzymania skutecznych systemów ochrony danych jako środków ochrony interesów konsumentów, wzbudzających zaufanie inwestorów i ułatwiających trans-graniczny przepływ danych osobowych;

c) że gromadzenie i przetwarzanie danych osobowych musi być realizowane w sposób przejrzysty i uczciwy, z należytym poszanowaniem praw osób, których dane dotyczą; uzgadniają, by wprowadzić stosowne systemy prawne i regulacyjne, a także zapewnić dla ich wdrażania odpowiednie zdolności administracyjne, obejmujące między innymi niezależne organy nadzorcze, w celu zapewnienia właściwego poziomu ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych, zgodnie z najwyższymi standardami międzynarodowymi (⁴).

Artykuł 62

Definicje

Do celów niniejszego rozdziału:

a) „dane osobowe” oznaczają wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej („osoby, której dane dotyczą”);

b) „przetwarzanie danych osobowych” oznacza każdą operację lub szereg operacji dokonywanych na danych osobowych, takich jak gromadzenie, zapis, porządkowanie, przechowywanie, przekształcanie, odzyskiwanie, przeglądanie, wykorzystywanie, ujawnianie, kompilowanie, blokowanie, usuwanie lub niszczenie, a także ich transgraniczne przesyłanie;

c) „administrator danych” oznacza osobę fizyczną lub prawną, organ lub jakąkolwiek inną instytucję, który określa cele i sposoby przetwarzania danych osobowych.

Artykuł 63

Cele i postanowienia ogólne

Strony postanawiają, że wdrażane systemy prawne i regulacyjne oraz zdolności administracyjne muszą opierać się przynajmniej na następujących podstawowych zasadach i mechanizmach monitorowania realizacji:

a) Zasady podstawowe:

(i) Zasada ograniczenia celu - dane powinny być przetwarzane w konkretnym celu, a następnie wykorzystywane lub dalej przekazywane tylko, o ile nie jest to niezgodne z celem ich przekazania. Jedyne wyjątki od tej zasady to te, które są ustanowione prawem i konieczne w demokratycznym społeczeństwie z ważnych względów wynikających z interesu publicznego;

(ii) Jakość danych i zasada proporcjonalności - dane powinny być dokładne i w stosownych przypadkach uaktualniane. Dane powinny być prawidłowe, stosowne oraz nie nadmierne ilościowo w stosunku do celów, dla których są przekazywane lub dalej przetwarzane;

(iii) Zasada przejrzystości - osoby fizyczne muszą być informowane o celu przetwarzania ich danych oraz o tożsamości administratora danych w państwie trzecim, oraz o wszelkich innych informacjach pozwalających na zapewnienie zgodności z zasadą sprawiedliwego traktowania. Jedyne wyjątki od tej zasady to te, które są ustanowione prawem i konieczne w demokratycznym społeczeństwie z ważnych względów wynikających z interesu publicznego;

(iv) Zasada bezpieczeństwa - administrator danych powinien podejmować techniczne i organizacyjne środki bezpieczeństwa, odpowiednio dostosowane do ryzyka związanego z przetwarzaniem. Żadnej osobie działającej z upoważnienia administratora danych, włącznie z podwykonawcami, nie wolno przetwarzać ich bez instrukcji pochodzących od administratora danych;

(v) Prawo do dostępu, sprostowania i sprzeciwu - osoba, której dotyczą dane powinna mieć prawo do otrzymania kopii wszystkich takich przetwarzanych danych oraz prawo do sprostowania tych danych, gdy okażą się one nieprawidłowe. W niektórych sytuacjach wspomniana osoba musi również mieć możliwość wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, które jej dotyczą. Jedyne wyjątki od tej zasady to te, które są ustanowione prawem i konieczne w demokratycznym społeczeństwie z ważnych względów wynikających z interesu publicznego;

(vi) Ograniczenie dalszego przekazywania danych - z zasady dalsze przekazywanie danych osobowych przez odbiorcę pierwotnego przekazu danych powinno być dozwolone tylko w przypadku, gdy drugi odbiorca (tj. odbiorca dalszego przekazania danych) również podlega przepisom gwarantującym odpowiedni poziom ochrony;

(vii) Dane szczególnie chronione - w przypadku przetwarzania danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne, filozoficzne lub przynależność do związków zawodowych, danych dotyczących zdrowia lub życia seksualnego oraz danych odnoszących się do przestępstw, wyroków skazujących za przestępstwa lub do środków bezpieczeństwa należy zapewnić dodatkowe środki ochronne.

b) Mechanizmy kontroli realizacji

Należy wprowadzić odpowiednie mechanizmy w celu zagwarantowania osiągnięcia następujących celów:

(i) zapewnienie odpowiedniego poziomu przestrzegania zasad, w szczególności poprzez podnoszenie świadomości osób odpowiedzialnych za przetwarzanie danych w zakresie ich obowiązków oraz uświadamianie osób fizycznych, których dane dotyczą, co do ich praw i sposobu ich egzekwowania, poprzez przewidywanie skutecznych i odstraszających kar oraz ustanowienie systemów kontroli prowadzonych przez organy, audytorów lub niezależnych ekspertów ds. ochrony danych;

(ii) zapewnienie wsparcia i pomocy dla osób fizycznych, których dane dotyczą, gdy korzystają one ze swoich praw; osoby te muszą mieć możliwość egzekwowania swoich praw szybko i skutecznie bez ponoszenia nadmiernych kosztów, a w stosownych przypadkach poprzez właściwy mechanizm instytucjonalny pozwalający na niezależne badanie skarg;

(iii) zapewnienie należytego zadośćuczynienia poszkodowanej stronie w przypadku naruszenia zasad oraz, w razie potrzeby, zapewnienie zastosowania sankcji i wypłacenia odszkodowania.

Artykuł 64

Spójność z międzynarodowymi zobowiązaniami

1. Strony wymieniają za pośrednictwem Komitetu UPG informacje dotyczące podejmowanych zobowiązań wielostronnych oraz umów z krajami trzecimi lub wszelkich innych zobowiązań, które mogą ich dotyczyć, i które mogłyby mieć znaczenie dla realizacji postanowień niniejszego rozdziału. Dotyczy to w szczególności wszelkich umów, w których mowa jest o procesach przetwarzania danych osobowych, takich jak ich gromadzenie, przechowywanie, udostępnianie lub przesyłanie stronom trzecim.

2. Strony mogą wnioskować o konsultacje w celu rozpatrzenia wszelkich ewentualnych wątpliwości.

Artykuł 65

Współpraca

Strony uznają znaczenie współpracy mającej na celu wspieranie tworzenia stosownych ram legislacyjnych, sądowych i instytucjonalnych, a także zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony danych osobowych spójnego z celami i zasadami zawartymi w niniejszym rozdziale.

TYTUŁ VI

ZAPOBIEGANIE SPOROM I ICH ROZSTRZYGANIE

ROZDZIAŁ 1

Cel i zakres zastosowania

Artykuł 66

Cel

Celem niniejszego tytułu jest zapobieganie sporom między Stronami i ich rozstrzyganie z myślą o osiągnięciu, w miarę możliwości, wzajemnie akceptowalnych rozwiązań.

Artykuł 67

Zakres zastosowania

1. Postanowienia niniejszego tytułu mają zastosowanie w przypadku wszelkich sporów dotyczących interpretacji i stosowania niniejszej Umowy, chyba że określono inaczej.

2. Nie naruszając postanowień ust. 1, procedura określona w art. 98 umowy z Kotonu ma zastosowanie w przypadku sporów dotyczących finansowania współpracy na rzecz rozwoju określonej w umowie z Kotonu.

ROZDZIAŁ 2

Konsultacje i mediacje

Artykuł 68

Konsultacje

1. Strony dokładają wszelkich starań, by rozwiązać wszelkie spory dotyczące postanowień niniejszej Umowy poprzez podejmowanie konsultacji prowadzonych w dobrej wierze w celu osiągnięcia wspólnie uzgodnionego rozwiązania.

2. Strona chcąca przeprowadzić konsultacje przedkłada drugiej Stronie pisemny wniosek, z kopią dla Komitetu UPG, z określeniem przedmiotowego środka oraz postanowień Umowy, z którym w opinii Strony środek ten jest sprzeczny.

3. Konsultacje przeprowadza się w ciągu 40 dni od daty złożenia wniosku. Konsultacje uznaje się za zakończone w ciągu 60 dni od daty złożenia wniosku, chyba że obie Strony postanawiają je kontynuować. Wszystkie informacje ujawnione podczas konsultacji są poufne.

4. Konsultacje w nagłych przypadkach, w szczególności tych dotyczących towarów nietrwałych lub sezonowych, przeprowadza się w ciągu 15 dni od daty złożenia wniosku i uznaje się za zakończone w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku.

5. Jeżeli Strony nie podjęły konsultacji w terminie określonym w ust. 3 lub 4 lub jeżeli zakończyły się one bez osiągnięcia wspólnie uzgodnionego rozwiązania, Strona skarżąca może bezpośrednio wnioskować o powołanie organu arbitrażowego zgodnie z art. 70.

Artykuł 69

Mediacje

1. Jeżeli w wyniku konsultacji nie osiągnięto wspólnie uzgodnionego rozwiązania, wówczas Strony mogą, za obopólną zgodą, odwołać się do mediatora. O ile Strony nie postanowią inaczej, zakres objęty mediacjami ogranicza się do sprawy, której dotyczy wniosek o konsultacje.

2. O ile Strony nie wyznaczą osoby mediatora w ciągu 15 dni od daty złożenia wniosku o mediację, przewodniczący Komitetu UPG wyznacza mediatora w drodze losowania spośród grona osób figurujących na liście, o której mowa w art. 85, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Wyznaczenia mediatora dokonuje się w ciągu 20 dni od daty złożenia wniosku o mediację oraz w obecności przedstawiciela każdej ze Stron. Mediator zwołuje spotkanie ze Stronami najpóźniej w ciągu 30 dni od swego wyznaczenia. Mediator otrzymuje oświadczenia od Stron nie później niż w ciągu 15 dni przed spotkaniem i wydaje opinię nie później niż w ciągu 45 dni od swego wyznaczenia.

3. Opinia mediatora może zawierać zalecenia dotyczące tego, jak rozstrzygnąć spór, zgodne z postanowieniami niniejszej Umowy. Opinia mediatora ma charakter niewiążący.

4. Strony mogą porozumieć się w sprawie zmiany terminów określonych w ust. 2. Mediator może również podjąć decyzję o zmianie tych terminów na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy, uwzględniając szczególne trudności, jakie napotyka dana Strona, lub ze względu na złożony charakter sprawy.

5. Postępowanie obejmujące mediację, w szczególności wszystkie ujawnione informacje oraz stanowiska, jakie Strony zajęły podczas postępowania, są poufne.

ROZDZIAŁ 3

Procedury rozstrzygania sporów

Sekcja I

Procedura arbitrażowa

Artykuł 70

Wszczęcie procedury arbitrażowej

1. Jeżeli Stronom nie uda się rozstrzygnąć sporu w drodze konsultacji przewidzianych w art. 68 lub w drodze mediacji przewidzianej w art. 69, Strona skarżąca może złożyć wniosek o powołanie organu arbitrażowego.

2. Wniosek o powołanie organu arbitrażowego przedkłada się na piśmie Stronie skarżonej oraz Komitetowi UPG. Strona skarżąca określa w swoim wniosku szczególne środki przedmiotowe oraz wyjaśnia, w jaki sposób środki te naruszają postanowienia niniejszej Umowy.

Artykuł 71

Utworzenie organu arbitrażowego

1. W skład organu arbitrażowego wchodzi trzech arbitrów.

2. W ciągu 10 dni od daty złożenia wniosku o ustanowienie organu arbitrażowego Strony konsultują się w celu osiągnięcia porozumienia co do jego składu.

3. W przypadku gdy Strony nie są w stanie porozumieć się w tej kwestii w terminie wyznaczonym w ust. 2, każda ze Stron może zwrócić się do przewodniczącego Komitetu UPG, by ten samodzielnie lub za pośrednictwem osoby przez siebie delegowanej wyznaczył wszystkich trzech członków organu arbitrażowego w drodze losowania spośród listy kandydatów ustanowionej na mocy art. 85 - jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżącą, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżoną i jednego spośród osób wytypowanych przez Strony na stanowisko przewodniczącego. W przypadku gdy Strony porozumieją się co do jednego lub większej liczby członków organu arbitrażowego, pozostałych członków wyznacza się według tej samej procedury.

4. Przewodniczący Komitetu UPG lub osoba przez niego delegowana wyznacza arbitrów w ciągu pięciu dni od złożenia przez jedną ze Stron wniosku, o którym mowa w ust. 3, oraz w obecności przedstawiciela każdej ze Stron.

5. Za datę powołania organu arbitrażowego uznaje się dzień wyznaczenia trzech arbitrów.

Artykuł 72

Okresowe sprawozdanie organu arbitrażowego

Zgodnie z zasadą ogólną organ arbitrażowy przekazuje Stronom sprawozdanie okresowe zawierające zarówno część opisową, jak i jego ustalenia i wnioski, nie później niż w ciągu 120 dni od daty jego powołania. Każda ze Stron może na piśmie złożyć do organu arbitrażowego swoje komentarze dotyczące szczegółowych aspektów sprawozdania w ciągu piętnastu dni od jego notyfikacji.

Artykuł 73

Decyzja organu arbitrażowego

1. W ciągu 150 dni od daty swego powołania organ arbitrażowy powiadamia o swojej decyzji Strony oraz Komitet UPG. Jeżeli organ uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, przewodniczący organu arbitrażowego zobowiązany jest powiadomić o tym na piśmie Strony oraz Komitet UPG, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin zakończenia prac przez organ. W każdym przypadku decyzję należy wydać nie później niż w ciągu 180 dni od daty powołania organu arbitrażowego.

2. W nagłych przypadkach, włączając w to przypadki związane z towarami nietrwałymi i sezonowymi, organ arbitrażowy czyni wszystko, co w jego mocy, aby wydać decyzję w ciągu 75 dni od daty jego powołania. W żadnym przypadku decyzja nie może zostać wydana później niż w ciągu 90 dni od daty powołania organu. Jeżeli organ arbitrażowy uzna daną sprawę za pilną, może wydać decyzję wstępną w ciągu dziesięciu dni od daty jego powołania.

3. Każda ze Stron może złożyć do organu arbitrażowego wniosek o wydanie zaleceń co do sposobu, w jaki Strona skarżona może przywrócić zgodność z postanowieniami Umowy.

Sekcja II

Wykonanie decyzji

Artykuł 74

Wykonanie decyzji organu arbitrażowego

Każda ze Stron lub, w stosownym przypadku, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze podejmują wszelkie środki konieczne do wykonania decyzji organu arbitrażowego; Strony starają się ustalić między sobą czas na wykonanie tej decyzji.

Artykuł 75

Rozsądny termin na wykonanie decyzji

1. Najpóźniej trzydzieści dni po przekazaniu Stronom decyzji organu arbitrażowego, Strona skarżona powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet UPG o tym ile czasu potrzebuje na wykonanie decyzji („rozsądny termin”).

2. Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do rozsądnego terminu, w którym należy wykonać decyzję organu arbitrażowego, Strona skarżąca składa w ciągu 20 dni od powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, pisemny wniosek do organu arbitrażowego w celu ustalenia długości rozsądnego terminu. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet UPG. Organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję do Stron oraz Komitetu UPG w ciągu 30 dni od daty złożenia takiego wniosku.

3. Ustalając długość rozsądnego terminu, organ arbitrażowy bierze pod uwagę okres czasu niezbędny Stronie skarżonej lub, w stosownym przypadku, państwom Afryki Środkowej-sygnatariuszom do przyjęcia w zwykłych okolicznościach środków prawnych lub administracyjnych porównywalnych do tych, które Strona skarżąca lub, w stosownym przypadku, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze określiły jako niezbędne do wykonania decyzji. Organ arbitrażowy bierze również pod uwagę możliwe do wykazania ograniczenia zdolności, które mogą mieć wpływ na proces przyjmowania przez Stronę skarżoną niezbędnych środków.

4. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 71. Termin przekazania decyzji wynosi 45 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2 niniejszego artykułu.

5. Rozsądny termine może zostać przedłużony za zgodą obu Stron.

Artykuł 76

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego

1. Strona skarżona przed upływem rozsądnego terminu powiadamia drugą Stronę oraz Komitet UPG o wszelkich środkach, które podjęła w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego.

2. W przypadku braku porozumienia Stron co do zgodności środka zgłoszonego na podstawie ust. 1 z postanowieniami niniejszej Umowy, Strona skarżąca może wystąpić z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego o wydanie decyzji w tej sprawie. Wniosek taki określa szczególne środki przedmiotowe oraz wyjaśnia, w jaki sposób środki te naruszają postanowienia niniejszej Umowy. Organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 90 dni od daty złożenia takiego wniosku. W nagłych przypadkach, w tym w przypadkach związanych z towarami nietrwałymi i sezonowymi, organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 71. Termin przekazania decyzji wynosi 105 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2.

Artykuł 77

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

1. Jeżeli przed upływem rozsądnego terminu Strona skarżona nie powiadomi o podjęciu środków służących wykonaniu decyzji organu arbitrażowego lub jeżeli organ ten uzna, że środki zgłoszone na podstawie art. 76 ust. 1 są sprzeczne z zobowiązaniami nałożonymi na tę Stronę na mocy postanowień niniejszej Umowy, Strona skarżona, lub, w stosownym przypadku, państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz, którego sprawa ta dotyczy, jest zobowiązana(-e) do przedstawienia propozycji rekompensaty doraźnej na wniosek Strony skarżącej. Może to być w części lub w całości rekompensata finansowa. Żadne z postanowień Umowy nie wymaga jednak, by Strona skarżona lub, w stosownym przypadku, państwo Afryki Środkowej, którego sprawa ta dotyczy, proponowała(-o) rekompensatę finansową

2. Jeżeli w ciągu 30 dni od upłynięcia rozsądnego terminu lub od wydania decyzji organu arbitrażowego na mocy art. 76 stwierdzającej, że dany środek jest sprzeczny z postanowieniami niniejszej Umowy, Strony nie dojdą do porozumienia co do rodzaju rekompensaty, Strona skarżąca uzyska prawo, po wcześniejszym powiadomieniu drugiej Strony, do przyjęcia odpowiednich środków. Środki te podjąć może Strona skarżąca lub, w stosownym przypadku, państwo Afryki Środkowej, którego sprawa ta dotyczy.

3. Czyniąc to, Strona skarżąca lub, w stosownym przypadku państwo Afryki Środkowej, którego sprawa ta dotyczy, dokłada wszelkich starań, by wybrać środki proporcjonalne w stosunku do naruszenia, które w najmniejszym stopniu wpływają na osiągnięcie celów niniejszej Umowy oraz bierze pod uwagę ich wpływ na gospodarkę Strony skarżonej, jak również poszczególnych państw Afryki Środkowej.

4. Strona WE zachowuje stosowny umiar w żądaniu rekompensaty lub przyjmowaniu odpowiednich środków zgodnie z ust. 1 lub 2.

5. Rekompensata lub przyjęcie odpowiednich środków ma charakter tymczasowy i stosuje się je jedynie do czasu wycofania środka uznanego za sprzeczny z postanowieniami niniejszej Umowy lub do czasu zmiany takiego środka w sposób zapewniający jego zgodność z tymi postanowieniami, lub też do czasu rozstrzygnięcia sporu przez Strony.

Artykuł 78

Ocena środków podjętych w celu wykonania decyzji po przyjęciu odpowiednich środków

1. Strona skarżona powiadamia drugą Stronę oraz Komitet UPG o środkach podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego oraz zawiera w tym powiadomieniu wniosek o zakończenie stosowania odpowiednich środków przez Stronę skarżącą lub, w stosownym przypadku, przez państwo Afryki Środkowej, którego sprawa dotyczy.

2. Jeżeli w ciągu 30 dni od daty takiego powiadomienia Strony nie osiągną porozumienia w kwestii zgodności zgłoszonego środka z postanowieniami niniejszej Umowy, Strona skarżąca może zwrócić się do organu arbitrażowego z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet UPG. Organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję do Stron oraz Komitetu UPG w ciągu 45 dni od daty złożenia takiego wniosku. Uznawszy, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest sprzeczny z postanowieniami niniejszej Umowy, organ arbitrażowy ustala, czy Strona skarżąca lub, w stosownym przypadku, państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz, którego sprawa dotyczy, może nadal stosować odpowiednie środki. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środki podjęte w celu wykonania decyzji są zgodne z postanowieniami niniejszej Umowy, stosowanie odpowiednich środków należy przerwać.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 71. Termin przekazania decyzji wynosi 60 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2 niniejszego artykułu.

Sekcja III

Postanowienia wspólne

Artykuł 79

Wspólnie uzgodnione rozwiązanie

Na mocy niniejszego tytułu Strony mogą w dowolnym momencie wspólnie uzgodnić rozwiązanie sporu. O takim rozwiązaniu powiadamiają Komitet UPG. Po przejęciu wspólnie uzgodnionego rozwiązania procedurę należy zakończyć.

Artykuł 80

Regulamin i kodeks postępowania

1. Procedury rozstrzygania sporów dotyczących rozdziału 3 regulowane są przez Regulamin i kodeks postępowania, które zostaną przyjęte przez Komitet UPG.

2. Posiedzenia organu arbitrażowego są otwarte dla publiczności zgodnie z Regulaminem, w którym zawarto również postanowienia dotyczące ochrony poufnych informacji handlowych.

Artykuł 81

Informacje ogólne i techniczne

Organ arbitrażowy na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy może z dowolnego źródła, w tym również od Stron zaangażowanych w spór, uzyskać informacje, jakie uzna za

stosowne dla procedury arbitrażowej. Ma także prawo zwrócić się o opinię do specjalistów jeżeli uzna to za odpowiednie. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje należy ujawnić obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag. Zainteresowane strony mogą składać organowi arbitrażowemu raporty amicus curiae zgodnie z Regulaminem.

Artykuł 82

Języki oświadczeń

Oświadczenia Strony Środkowoafrykańskiej w formie ustnej i pisemnej składane są w języku francuskim i angielskim, natomiast oświadczenia Wspólnoty Europejskiej mogą być składane w dowolnym języku urzędowym instytucji Unii Europejskiej.

Artykuł 83

Reguły interpretacji

Organy arbitrażowe zobowiązane są interpretować postanowienia niniejszej Umowy zgodnie z zasadami wykładni międzynarodowego prawa publicznego, w tym zgodnie z zasadami zawartymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Decyzje organu arbitrażowego nie mogą rozszerzać ani ograniczać praw i obowiązków przewidzianych w niniejszej Umowie.

Artykuł 84

Decyzje organu arbitrażowego

1. Organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby decyzje podejmowane były w drodze konsensu. Jednak w przypadku, gdy decyzja nie może być podjęta w drodze konsensu, sprawa będąca przedmiotem decyzji rozstrzygana jest większością głosów. W żadnym jednak przypadku odrębne opinie arbitrów nie są publikowane.

2. W decyzji podaje się fakty ustalone w sprawie, odniesienie do odpowiednich postanowień niniejszej Umowy oraz uzasadnienie ustaleń i wniosków organu arbitrażowego. Komitet UPG podaje decyzje organu arbitrażowego do wiadomości publicznej, chyba że postanowi inaczej.

ROZDZIAŁ 4

Postanowienia ogólne

Artykuł 85

Lista arbitrów

1. Nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od wejścia w życie niniejszej Umowy Komitet UPG utworzy listę 15 osób chcących i mogących pełnić rolę arbitra. Każda ze Stron wyznacza pięć osób mogących pełnić rolę arbitra. Strony ustalają także wspólnie listę pięciu osób mogących pełnić rolę przewodniczącego organu arbitrażowego, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Komitet UPG dopilnowuje, aby na liście znajdowała się zawsze taka liczba osób.

2. Arbitrzy posiadają specjalistyczną wiedzę lub doświadczenie w dziedzinie prawa i handlu międzynarodowego. Powinny to być osoby niezależne, działające w imieniu własnym, niedziałające na polecenie żadnego rządu czy organizacji, oraz niepowiązane z rządem żadnej ze Stron, a ich postępowanie powinno być zgodne z kodeksem postępowania przyjętym przez Komitet UPG.

3. Komitet UPG może ustanowić dodatkową listę 15 osób posiadających fachową wiedzę sektorową w zakresie szczególnych zagadnień objętych niniejszą Umową. W przypadku odwołania się do procedury wyznaczania członków, o której mowa w art. 71 ust. 2, przewodniczący Komitetu UPG może skorzystać z takiej listy sektorowej za zgodą obu Stron.

Artykuł 86

Odniesienie do zobowiązań WTO

1. Organy arbitrażowe ustanowione na mocy niniejszej Umowy nie orzekają w sporach dotyczących praw i obowiązków Stron wynikających z porozumienia ustanawiającego WTO.

2. Odwołanie do postanowień niniejszej Umowy dotyczących rozstrzygania sporów pozostanie bez uszczerbku dla ewentualnych działań w ramach WTO, w tym również działań z zakresu rozstrzygania sporów. Jeżeli jednak jedna ze Stron lub, w stosownym przypadku, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze dotyczącą konkretnego środka wszczęło(-y) postępowanie o rozstrzygnięcie sporu, czy to na mocy art. 70 ust. 1, czy to na mocy porozumienia WTO, do czasu zakończenia tego postępowania nie może (mogą) ono (one) wszcząć postępowania rozstrzygania sporu w odniesieniu do tego samego środka na innym forum. Do celów niniejszego ustępu postępowanie rozstrzygania sporu na mocy porozumienia WTO uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron lub, w stosownym przypadku, przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy wniosku o ustanowienie zespołu orzekającego na mocy art. 6 Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów WTO.

3. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie wyklucza możliwości wprowadzenia zawieszenia zobowiązań przez jedną ze Stron lub, w stosownym przypadku, przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy, jeżeli zezwala na to Organ Rozstrzygania Sporów WTO.

Artykuł 87

Terminy

1. Wszystkie terminy określone w niniejszym tytule części, łącznie z terminami dotyczącymi przekazywania decyzji przez organ arbitrażowy, liczy się w dniach kalendarzowych od dnia następującego po wykonaniu czynności lub wystąpieniu faktu, do którego się odnoszą.

2. Każdy termin, o którym mowa w niniejszym tytule, można przedłużyć za obopólnym porozumieniem stron.

Artykuł 88

Zmiana tytułu VI

Komitet UPG może zdecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego tytułu i jego załączników.

TYTUŁ VII

OGÓLNE WYJĄTKI

Artykuł 89

Ogólna klauzula wyjątkowa

Pod warunkiem że środki takie nie są stosowane w sposób stanowiący arbitralną lub nieuzasadnioną dyskryminację pomiędzy Stronami, w których panują podobne warunki, lub ukryte ograniczenie dla handlu towarami, usługami lub dla zatrudnienia, żadne z postanowień niniejszej Umowy nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca przyjęcie lub stosowanie przez Strony środków:

a) niezbędnych dla ochrony bezpieczeństwa publicznego oraz moralności publicznej lub utrzymania porządku publicznego;

b) niezbędnych dla ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt lub roślin;

c) niezbędnych dla zapewnienia przestrzegania ustaw i przepisów, które nie są sprzeczne z postanowieniami niniejszej Umowy, łącznie z tymi odnoszącymi się do:

(i) zapobiegania działaniom o charakterze oszukańczym i podstępnym lub postępowania ze skutkami niewykonania umów;

(ii) ochrony życia prywatnego osób w zakresie przetwarzania i rozpowszechniania danych osobowych oraz ochrony poufności ich osobistych akt i rachunków;

(iii) bezpieczeństwa;

(iv) egzekwowania prawa celnego; lub

(v) ochrony praw własności intelektualnej;

d) odnoszących się do przywozu lub wywozu złota lub srebra;

e) niezbędnych dla ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej;

f) odnoszących się do zachowania ograniczonych zasobów naturalnych, o ile środki te wprowadzane są w powiązaniu z ograniczeniami dotyczącymi krajowej produkcji lub konsumpcji towarów, krajowego świadczenia lub konsumpcji usług oraz inwestorów krajowych;

g) odnoszących się do produktów pracy więźniów; lub

h) niezgodnych z artykułami niniejszej Umowy dotyczącymi traktowania narodowego, pod warunkiem, że zróżnicowane traktowanie ma na celu zapewnienie skutecznego lub sprawiedliwego opodatkowania lub poboru podatków bezpośrednich w odniesieniu do działalności gospodarczej inwestorów lub dostawców usług drugiej Strony (⁵).

Artykuł 90

Wyjątki ze względów bezpieczeństwa

1. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie może być interpretowane jako:

a) wymagające od Stron dostarczenia informacji, których ujawnienie uważa się za sprzeczne z podstawowymi interesami bezpieczeństwa;

b) uniemożliwiające Stronom podjęcie jakiegokolwiek działania uznanego za niezbędne dla ochrony jego podstawowych interesów bezpieczeństwa:

(i) odnoszącego się do materiałów rozszczepialnych i materiałów do syntezy jądrowej lub materiałów służących do ich uzyskania;

(ii) odnoszącego się do działalności gospodarczej prowadzonej bezpośrednio lub pośrednio dla celów dostaw dla sił zbrojnych lub ich zaopatrzenia;

(iii) związanego z produkcją broni, amunicji i materiałów wojskowych lub handlem nimi;

(iv) odnoszącego się do zamówień rządowych niezbędnych dla bezpieczeństwa narodowego lub dla celów obronności kraju;

(v) podjętego w czasie wojny lub w obliczu innego zagrożenia w stosunkach międzynarodowych; lub

c) uniemożliwiające Stronom podjęcie jakiegokolwiek działania w celu wywiązania się z obowiązków, jakie na siebie przyjęły, aby zapewnić utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.

2. Komitet UPG jest informowany, w możliwie najpełniejszym zakresie, o środkach stosowanych na mocy ust. 1 lit. b) i c) oraz o ich wygaśnięciu.

Artykuł 91

Opodatkowanie

1. Żadne z postanowień niniejszej Umowy lub innych uzgodnień przyjętych na mocy niniejszej Umowy nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca Stronom stosowanie odpowiednich przepisów własnego ustawodawstwa podatkowego, zróżnicowane traktowanie podatników znajdujących się w odmiennej sytuacji, w szczególności pod względem ich miejsca zamieszkania lub miejsca, gdzie inwestują swój kapitał.

2. Żadne z postanowień niniejszej Umowy, ani innych porozumień przyjętych na mocy niniejszej Umowy, nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca przyjęcie lub stosowanie przez Strony jakiegokolwiek środka mającego na celu zapobieganie unikaniu lub uchylaniu się od płacenia podatków wynikających z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowywania lub innych porozumień podatkowych, lub krajowego ustawodawstwa podatkowego.

3. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie ma wpływu na prawa i obowiązki Stron wynikające z jakiejkolwiek konwencji podatkowej. W przypadku niezgodności pomiędzy taką konwencją a niniejszą Umową, pierwszeństwo w zakresie dotyczącym niezgodności mają postanowienia konwencji.

TYTUŁ VIII

POSTANOWIENIA OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł 92

Komitet UPG

1. W celu wykonania niniejszej Umowy w ciągu trzech miesięcy od daty podpisania niniejszej Umowy zostanie utworzony Komitet UPG.

2. Strony decydują o składzie, organizacji i działaniu Komitetu UPG.

3. Komitet UPG odpowiedzialny jest za zarządzanie wszystkimi dziedzinami objętymi niniejszą Umową i realizację wszystkich zadań, o których w niej mowa.

4. Komitet UPG podejmuje decyzje w drodze konsensu.

5. W celu ułatwienia komunikacji i zapewnienia skutecznego wykonania Umowy, każda ze Stron wyznacza centrum koordynacji.

Artykuł 93

Organizacje regionalne

Komisja Wspólnoty Gospodarczej i Walutowej Państw Afryki Środkowej (CEMAC) oraz Sekretariat Generalny Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Środkowej (CEEAC) mają prawo uczestniczyć we wszystkich posiedzeniach Komitetu UPG.

Artykuł 94

Dalsze negocjacje i wykonanie Umowy

1. Strony kontynuują negocjacje zgodnie z harmonogramami określonymi w niniejszej Umowie w ramach istniejących organów odpowiedzialnych za negocjacje.

2. Po zakończeniu negocjacji opracowane przez nie projekty poprawek zostaną przekazane właściwym organom krajowym do zatwierdzenia.

3. Do czasu utworzenia Komitetu UPG i pozostałych istotnych instytucji i komitetów w pełnej Umowie UPG, o której mowa w art. 1, Strony podejmują środki niezbędne do zarządzania i wykonania niniejszej Umowy oraz realizują wszystkie zadania Komitetu UPG, o których mowa w niniejszej Umowie.

Artykuł 95

Definicja Stron i wypełnienie zobowiązań

1. Umawiającymi się Stronami niniejszej Umowy są Republika Kamerunu, zwana dalej „Stroną Środkowoafrykańską”, z jednej strony, oraz Wspólnota Europejska albo jej państwa członkowskie albo Wspólnota Europejska i jej państwa członkowskie, w ich właściwych obszarach kompetencji określonych w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, zwane w niniejszej Umowie „Stroną WE”, z drugiej strony.

2. Dla celów niniejszej Umowy Strona Środkowoafrykańska zgadza się działać wspólnie.

3. Do celów niniejszej Umowy określenie „Strona” oznacza państwa Afryki Środkowej działające wspólnie lub Stronę WE, zależnie od okoliczności. Określenie „Strony” oznacza państwa Afryki Środkowej działające wspólnie i Stronę WE.

4. Określenie „państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze” stosowane jest w przypadkach, gdy przewiduje się indywidualne działania lub wymaga się ich do korzystania z praw bądź wypełniania zobowiązań w ramach niniejszej Umowy.

5. Strony lub państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze, zależnie od okoliczności, przyjmują wszelkie ogólne lub szczególne środki wymagane od nich w celu wypełnienia ich zobowiązań w ramach niniejszej Umowy oraz zapewniają wykonanie celów określonych w niniejszej Umowie.

Artykuł 96

Koordynatorzy i wymiana informacji

1. W celu ułatwienia komunikacji i zapewnienia skutecznego wykonania Umowy, od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy każda ze Stron wyznacza centrum koordynacji. Wyznaczanie koordynatorów odbywa się bez uszczerbku dla wyznaczania w konkretnych przypadkach właściwych organów w ramach szczególnych postanowień tytułów i rozdziałów niniejszej Umowy.

2. Na wniosek dowolnej ze Stron koordynator drugiej Strony wskazuje biuro lub urzędnika odpowiedzialnego za wszelkie kwestie dotyczące wykonania niniejszej Umowy i udziela koniecznego wsparcia, aby ułatwić komunikację z wnioskującą Stroną.

3. Na wniosek dowolnej ze Stron i w miarę możliwości prawnych każda ze Stron poprzez swoich koordynatorów udziela informacji i odpowiada niezwłocznie na wszelkie pytania drugiej Strony związane z bieżącym lub zaproponowanym środkiem, który może wpłynąć na handel pomiędzy Stronami.

4. Każda Strona zapewnia, że wszelkie prawa, przepisy, procedury oraz decyzje administracyjne ogólnego zastosowania dotyczące jakiejkolwiek kwestii handlowej objętej niniejszą Umową są niezwłocznie publikowane lub publicznie udostępniane oraz przedstawiane drugiej Stronie.

5. Bez uszczerbku dla postanowień niniejszej Umowy dotyczących przejrzystości, informacje, o których mowa w niniejszym artykule, uważane są za przekazane, gdy zostały udostępnione poprzez odpowiednie powiadomienie WTO, lub gdy zostały udostępnione na oficjalnej, publicznej i bezpłatnie dostępnej witrynie internetowej zainteresowanej Strony.

Artykuł 97

Preferencja regionalna

1. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie zobowiązuje Strony do przyznania drugiej Stronie niniejszej Umowy korzystniejszego traktowania niż to, które stosowane jest w każdej ze Stron jako element odpowiedniego procesu integracji regionalnej.

2. Z każdego korzystniejszego traktowania i przewagi, jakie mogą zostać przyznane w ramach niniejszej Umowy przez dowolne państwo Afryki Środkowej-sygnatariusza Stronie WE korzystają bezzwłocznie i bezwarunkowo również wszystkie pozostałe państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze.

Artykuł 98

Wejście w życie

1. Podpisanie, ratyfikacja lub zatwierdzenie niniejszej Umowy nastąpi zgodnie z wymogami konstytucyjnymi lub wewnętrznymi oraz stosownymi procedurami.

2. Niniejsza Umowa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym depozytariusze otrzymali ostatni dokument ratyfikacyjny, przyjęcia lub zatwierdzenia.

3. Powiadomienia przesłane zostają do Sekretarza Generalnego Rady Unii Europejskiej oraz Przewodniczącego Komisji Wspólnoty Gospodarczej i Walutowej Afryki Środkowej (CEMAC), którzy są depozytariuszami niniejszej Umowy.

4. W oczekiwaniu na wejście w życie niniejszej Umowy Strona WE i Strona Środkowoafrykańska zgadzają się stosować postanowienia niniejszej Umowy w zakresie ich odpowiednich uprawnień („tymczasowe stosowanie”). Może się tak stać poprzez tymczasowe stosowanie, w przypadkach, gdy takie stosowanie jest możliwe, lub poprzez ratyfikację Umowy.

5. Depozytariusze informowani są o tymczasowym stosowaniu Umowy. Umowę stosuje się tymczasowo od 10 dnia po otrzymaniu powiadomienia o tymczasowym stosowaniu od Wspólnoty Europejskiej, z jednej strony, oraz po powiadomieniu o ratyfikacji lub o tymczasowym stosowaniu przez wszystkie państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy.

6. Niezależnie od postanowień ust. 4, Strona WE i państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze mogą jednostronnie podjąć kroki w celu stosowania Umowy, przed tymczasowym jej stosowaniem, w zakresie, w jakim jest to wykonalne.

Artykuł 99

Czas trwania

1. Niniejsza Umowa zawarta jest na czas nieokreślony.

2. Każda ze Stron lub państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy może powiadomić pozostałe Strony na piśmie o chęci wypowiedzenia niniejszej Umowy.

3. Wypowiedzenie nabiera mocy po sześciu miesiącach od powiadomienia drugiej Strony.

Artykuł 100

Terytorialny zakres stosowania

Niniejsza Umowa ma zastosowanie, z jednej strony, do terytoriów, do których stosuje się Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, i zgodnie z warunkami określonymi w tym Traktacie oraz, z drugiej strony, do terytoriów państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy niniejszej Umowy.

Artykuł 101

Przystąpienie państw lub organizacji regionalnych Afryki Środkowej

1. Niniejsza Umowa pozostaje otwarta dla przystąpienia wszelkich państw lub organizacji regionalnych Afryki Środkowej. Wniosek o przystąpienie składany jest Komitetowi UPG. Po złożeniu wniosku o przystąpienie dane państwo może uczestniczyć w posiedzeniach Komitetu UPG w charakterze obserwatora.

2. Po zbadaniu wniosku rozpoczyna się negocjacje w celu zaproponowania niezbędnych zmian do niniejszej Umowy. Protokół dotyczący przystąpienia przedstawiany jest właściwym organom do przyjęcia.

3. Strony dokonują przeglądu skutków przystąpienia w odniesieniu do niniejszej Umowy. Komitet UPG może wydawać decyzje w zakresie środków tymczasowych lub niezbędnych zmian.

Artykuł 102

Przystąpienie nowych państw członkowskich do Unii Europejskiej

1. Komitet UPG zostanie poinformowany o każdym wniosku o zostanie członkiem Unii Europejskiej złożonym przez państwo trzecie. Podczas negocjacji między Unią a państwem kandydującym Strona WE przekazuje państwom Afryki Środkowej wszelkie istotne informacje, natomiast Strona Środkowoafrykańska przedstawia Stronie WE swoje obawy, tak aby ta mogła je w pełni uwzględnić. Strona Środkowoafrykańska powiadamiana jest przez Stronę WE o przystąpieniu nowego państwa do Unii Europejskiej.

2. Każde nowe państwo członkowskie Unii Europejskiej staje się stroną niniejszej Umowy z dniem przystąpienia do Unii Europejskiej na mocy odpowiedniej klauzuli zawartej w Akcie przystąpienia. Jeżeli Akt przystąpienia do Unii Europejskiej nie przewiduje takiego automatycznego przystąpienia nowego państwa członkowskiego Unii Europejskiej do niniejszej Umowy, zainteresowane państwo członkowskie przystąpi do niej, składając Akt przystąpienia w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej, który przesyła jego uwierzytelniony odpis do Strony Środkowoafrykańskiej.

3. Strony dokonują przeglądu skutków przystąpienia do niniejszej Umowy nowych państw członkowskich Unii Europejskiej. Komitet UPG może wydawać decyzje w zakresie środków tymczasowych lub niezbędnych zmian.

Artykuł 103

Najbardziej oddalone regiony Wspólnoty

Żadna z części niniejszej Umowy nie uniemożliwia Stronie WE stosowania istniejących środków mających na celu poprawę strukturalnej sytuacji społecznej i gospodarczej najbardziej oddalonych regionów zgodnie z art. 299 ust. 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

Artykuł 104

Dialog w sprawach finansowych

Strony i państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze zgadzają się wspierać dialog i przejrzystość oraz prowadzić wymianę najlepszych praktyk w obszarze polityki i administracji fiskalnej.

Artykuł 105

Współpraca w dziedzinie walki przeciwko nielegalnym praktykom finansowym

Strony zobowiązują się do zapobiegania i zwalczania nielegalnych, opartych na oszustwie i korupcyjnych działań, prania brudnych pieniędzy oraz finansowania terroryzmu i podejmują wszelkie niezbędne środki prawne i administracyjne, aby spełniać międzynarodowe standardy, w tym określone w Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i protokołach do niej, Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu finansowania terroryzmu i zaleceniach Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy. Strony zgadzają się wymieniać informacje i współpracować w tych obszarach.

Artykuł 106

Stosunek do innych umów

1. Z wyjątkiem postanowień dotyczących współpracy na rzecz rozwoju zawartych w tytule II części III umowy z Kotonu, w przypadku wszelkich niezgodności pomiędzy postanowieniami niniejszej Umowy a postanowieniami tytułu II części III umowy z Kotonu, charakter nadrzędny mają postanowienia niniejszej Umowy.

2. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie jest interpretowane w sposób uniemożliwiający przedsięwzięcie przez Stronę WE lub jedno z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy niniejszej Umowy środków, w tym środków dotyczących handlu uznanych za właściwe, jak przewiduje się w art. 11 lit. b), art. 96 i 97 umowy z Kotonu.

3. Strony zgadzają się, że żadne z postanowień niniejszej Umowy nie wymaga od nich działania w sposób niezgodny z ich zobowiązaniami wobec WTO.

4. Strony zgadzają się dokonać w roku 2008 przeglądu spójności postanowień niniejszej Umowy z przepisami unii celnych, do których przystąpiły państwa-sygnatariusze niniejszej Umowy.

Artykuł 107

Autentyczne wersje językowe

Niniejszą Umowę sporządzono w dwóch egzemplarzach w każdym z następujących języków: angielskim, bułgarskim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, rumuńskim, węgierskim i włoskim, przy czym każdy z tych tekstów jest tak samo autentyczny.

Artykuł 108

Załączniki i protokół

Załączniki i protokół do niniejszej Umowy stanowią jej integralną część.

W DOWÓD CZEGO, niżej wymienieni pełnomocnicy złożyli swoje podpisy pod niniejszą Umową.

ZAŁĄCZNIK I

Wzmocnienie potencjału i modernizacja gospodarek Afryki Środkowej w ramach umowy o partnerstwie gospodarczym (UPG)

Wspólne wytyczne Afryka Środkowa/Unia Europejska

São Tomé, 15 czerwca 2007

A. Ogólne ramy wytycznych

Zważywszy, że jednym z podstawowych założeń UPG jest promowanie integracji regionalnej oraz sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu i społecznemu państw AKP, obie Strony oczekują, że wymieniona umowa przyczyni się do osiągnięcia następujących celów: zrównoważony rozwój, zwalczenie ubóstwa i stopniowe włączanie państw Afryki Środkowej do gospodarki światowej.

Podejmowane działania będą zmierzać ku wypracowaniu efektu synergii poprzez połączenie wzajemnych zobowiązań uzgodnionych w UPG oraz instrumentów współpracy w celu „ilościowego i jakościowego przyrostu towarów i usług produkowanych i wywożonych przez Afrykę Środkową” (¹). Podmioty z Afryki Środkowej, we współpracy z UE, będą zmierzać ku osiągnięciu tego celu w następujących dziedzinach:

1. Rozwój podstawowej infrastruktury o znaczeniu regionalnym

- Transport

- Energia

- Telekomunikacja

2. Rolnictwo i bezpieczeństwo żywnościowe na poziomie regionalnym

- Produkcja rolna

- Przemysł rolny

- Rybołówstwo

- Hodowla

- Akwakultura i zasoby połowowe

3. Konkurencyjność i dywersyfikacja gospodarek

- Modernizacja przedsiębiorstw

- Przemysł

- Normy i certyfikacja (SPS, jakość, normy zootechniczne, itp.)

4. Pogłębianie integracji regionalnej

- Rozwój wspólnego rynku regionalnego

- Podatki i cła

5. Poprawa warunków dla rozwoju przedsiębiorczości;

- Harmonizacja krajowych polityk handlowych

6. Utworzenie organów UPG

7. Finansowanie partnerstwa (mapa drogowa i zalecenia wynikające z posiedzeń na szczeblu ministerialnym)

Informacje na temat określonych potrzeb zostaną przekazane regionalnej przygotowawczej grupie zadaniowej (task force de préparation régionale - TFPR) lub innym właściwym organom w celu opracowania programów wsparcia oraz wskazania możliwych źródeł finansowania i sposobów wdrażania środków związanych z UPG. Aby przeprowadzić odpowiednie badania przewidywane są, w zależności od przypadku, ewentualne konsultacje z ekspertami mające na celu określenie programów wsparcia oraz zaproponowanie właściwych sposobów wdrażania. Analizy przyjmą formę programów rozwojowych, którym towarzyszyć będzie ocena finansowa.

Zgodnie z założeniami rezultaty opisanych działań spodziewane są we wrześniu 2007 r. TFPR opracuje harmonogram, który zostanie przekazany organom odpowiedzialnym za negocjacje, aby zapewnić im informacje na temat postępów działań przeprowadzanych w ramach wzmocnienia potencjału i modernizacji gospodarek Afryki Środkowej.

Prace opisane w tym dokumencie będą zgodne z wytycznymi ministerialnymi, które przedstawiono 6 lutego 2007 r. (zob. załącznik).

B. Obszary interwencji funduszu regionalnego UPG (FORAPE)

FORAPE to instrument opracowany przez Afrykę Środkową i zaspokajający jej potrzeby, w związku z tym to ona określa sposoby jego wykorzystania i organizacji, a także podstawowe obszary działania, które zostały przedstawione w poniższej tabeli:

Wszystkie poniższe działania muszą być spójne z celami wskazanymi w pkt. 3 i 4.

C. Finansowanie partnerstwa

W kwestii finansowania UPG Afryka Środkowa - podobnie jak inne regiony - uważa, że środki służące rozwijaniu zdolności oraz inna pomoc niezbędna nie tylko w kontekście uwzględnienia kosztów dostosowania, ale także w zakresie środków wyrównawczych, powinny być finansowane przez zasoby specjalne, odrębne od funduszy zazwyczaj przyznawanych w ramach klasycznej współpracy AKP/UE dotyczącej regionalnych i krajowych programów indykatywnych (RPI i KPI). Fundusz regionalny UPG jest zaprojektowany jako instrument służący koordynacji pomocy UE (WE i państwa członkowskie) oraz innych kredytodawców i w związku z tym finansowanie infrastruktur o zasięgu regionalnym lub przekrojowym będzie odbywać poprzez fundusz regionalny UPG (FORUPG).

Ramy finansowe zaproponowane przez Stronę WE obejmują następujące elementy:

(i) Zwiększenie środków RPI 9/10 FED, powiązania RPI/KPI, 10. FED koniec 2013 r., ale Kotonu do końca 2020 r. (w następstwie przyłączenia Demokratycznej Republika Konga do regionu Afryki Środkowej).

(ii) Powiązania z partnerstwem na rzecz infrastruktury (fundusze dotyczące „AKP ogółem”)

(iii) Wnioski Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych (GAERC) z października 2006 r. na temat pomocy dla handlu

(iv) Zobowiązania prawne w ramach UPG

(v) Dobrowolny wkład krajów wchodzących w skład regionu

(vi) Pomoc innych partnerów na rzecz rozwoju

Pomoc dotycząca podstawowej infrastruktury, a także innych dziedzin niepowiązanych bezpośrednio z wdrażaniem UPG, jest przygotowywana i finansowana przez odpowiednie zasoby, w szczególności w ramach instrumentów umowy z Kotonu.

Komisja Europejska wskazuje, że priorytetowymi obszarami działań w kontekście wykorzystania funduszy w ramach FORUPG będzie:

(i) Pomoc na rzecz konkurencyjności lub dywersyfikacji sektorów produkcji, których dotyczy UPG, zarówno w sektorze pierwszym, drugim jak i trzecim (np. wzmocnienie infrastruktur „jakości” wspierających wywóz; centra wiedzy specjalistycznej dla przedsiębiorstw; rozwój inkubatorów przedsiębiorczości; działania mające na celu ułatwienie dostępu do kredytu przedsiębiorstwom regionalnym, w szczególności MŚP; określanie i promowanie regionalnych produktów i usług (sektor rolno-spożywczy, turystyka, górnictwo, usługi dla przedsiębiorstw).

(ii) Wsparcie dotyczące złagodzenia wpływu podatkowego wynikającego z UPG na wysokość wpływów netto z podatków, w pełnej zgodności z reformami fiskalnymi.

(iii) Pomoc we wdrażaniu zasad przewidzianych przez UPG (np. pomoc instytucjom UPG; pomoc na rzecz polityki regionalnej w dziedzinach objętych przez UPG i inne działania zmierzające ku poprawie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości; pomoc dla administracji podatkowo-celnych i inne działania mogące sprzyjać utworzeniu rynku regionalnego w Afryce Środkowej).

D. Harmonogram

Opracowanie harmonogramu realizacji działań określonych w ramach wzmocnienia potencjału i modernizacji gospodarek Afryki Środkowej.

Załącznik

Wspólny końcowy komunikat będący wynikiem posiedzenia na szczeblu ministerialnym z dnia 6 lutego 2007 r.

(¹) Cytat z projektu Afryki Środkowej dotyczącego zakresu prac grupy nr 5 na temat wzmocnienia potencjału i modernizacji (maj 2006 r.)

(²) Afryka Środkowa podkreśla, że przeprowadzi konsultacje z ekspertem Afrykańskiej Organizacji Własności Intelektualnej (OAPI), aby określić rodzaj wymaganej pomocy.

(³) Przydatność utworzenia mechanizmów bardziej przyczyniających się do pozyskiwania funduszy dla MŚP z regionu. Przykładowo poprzez wykorzystanie funduszy gwarancyjnych dla pożyczek. Przykład: EBI, CASDB, itd. Centra wiedzy specjalistycznej będą mogły wspomagać przedsiębiorstwa w przygotowaniu wniosków o pożyczki.

(⁴) Ułatwianie dostępu do informacji dla potencjalnych wierzycieli w celu zmniejszenia obecnego ryzyka bankowego. Przykład: utworzenie wspólnych baz danych dotyczących zdolności kredytowej klientów.

(⁵) Zbadanie możliwości złagodzenia warunków dotyczących hipoteki w celu łatwiejszego uzyskiwania pożyczek, uwzględniając rozmiary nieformalnego sektora gospodarki.

(⁶) Poprawa zdolności analizy ryzyka w instytucjach kredytujących. Modernizacja i tworzenie instytucji kredytujących.

ZAŁĄCZNIK II

Cła na towary pochodzące ze Strony Środkowoafrykańskiej

1. Z zastrzeżeniem postanowień ust. 2, 4, 5, 6, i 7 od daty wejścia w życie niniejszej Umowy całkowicie znosi się cła przywozowe Strony WE (zwane dalej „cłami WE”) na wszystkie produkty z działów 1-97 Zharmonizowanego Systemu, z wyjątkiem działu 93, pochodzące ze Strony Środkowoafrykańskiej. W odniesieniu do produktów objętych działem 93 WE nadal stosuje stawkę celną obowiązującą względem krajów objętych klauzulą najwyższego uprzywilejowania (zwaną dalej „KNU”).

2. Od dnia 1 stycznia 2010 r. znosi się cła WE na pochodzące ze Strony Środkowoafrykańskiej produkty objęte pozycją taryfową 1006, z wyjątkiem ceł WE na produkty z podpozycji 1006 10 10, które zostają zniesione z chwilą wejścia w życie niniejszej Umowy.

3. Strony uzgadniają, że postanowienia protokołu 3 w sprawie cukru AKP do umowy z Kotonu (zwanego dalej „protokołem w sprawie cukru”) są stosowane do dnia 30 września 2009 r. Po tym dniu Strona WE i państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz uzgadniają, że protokół w sprawie cukru nie będzie już między nimi obowiązywał. Do celów art. 4 ust. 1 protokołu w sprawie cukru okres dostaw 2008/9 będzie trwał od 1 lipca 2008 r. do 30 września 2009 r. Cenę gwarantowaną w okresie od 1 lipca 2008 r. do 30 września 2009 r. ustala się w wyniku negocjacji przewidzianych w art. 5 ust. 4 protokołu w sprawie cukru.

4. Od dnia 1 października 2009 r. zostają zniesione cła WE na pochodzące ze Strony Środkowoafrykańskiej produkty objęte pozycją taryfową 1701. Do czasu całkowitego zniesienia ceł WE i niezależnie od przyznania kontyngentów taryfowych o zerowej stawce celnej, określonych w protokole w sprawie cukru, otwiera się kontyngent taryfowy w wysokości 0 ton o zerowej stawce celnej na rok gospodarczy (1) 2008/2009 dla produktów objętych pozycją 1701, w ekwiwalencie białego cukru, pochodzących ze Strony Środkowoafrykańskiej.

5. a) Strona WE może, w okresie od 1 października 2009 r. do 30 września 2015 r. nałożyć cło stosowane w stosunku do krajów objętych klauzulą najwyższego uprzywilejowania na pochodzące ze Strony Środkowoafrykańskiej produkty objęte pozycją taryfową 1701, przywożone w ilościach przekraczających następujące poziomy wyrażone w ekwiwalencie białego cukru, które mogą prowadzić do zakłóceń na rynku cukru w WE:

(i) 3,5 mln ton na rok gospodarczy takich produktów pochodzących z państw wchodzących w skład grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (państwa AKP), sygnatariuszy umowy z Kotonu, oraz

(ii) 1,38 mln ton w roku gospodarczym 2009/2010 takich produktów pochodzących z jakiegokolwiek państwa AKP, które nie jest uznawane przez ONZ za jeden z krajów najsłabiej rozwiniętych. Wielkość 1,38 mln ton zostanie zwiększona do 1,45 mln ton w roku gospodarczym 2010/2011, i do 1,6 mln ton w czterech kolejnych latach gospodarczych.

b) Przywóz produktów objętych pozycją taryfową 1701 pochodzących z jakiegokolwiek państwa Afryki Środkowej-sygnatariusza, które jest uznawane przez ONZ za jeden z krajów najsłabiej rozwiniętych nie podlega postanowieniom lit a). Przywóz taki podlega jednak postanowieniom art. 31 (²).

c) Nałożenie cła stosowanego w stosunku do krajów objętych klauzulą najwyższego uprzywilejowania ustaje z końcem roku gospodarczego, w którym zostało wprowadzone.

d) Komitet UPG jest niezwłocznie powiadamiany o wszelkich środkach zastosowanych zgodnie z niniejszym ustępem, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu.

6. Od dnia 1 października 2015 r., do celów stosowania postanowień art. 31, uznaje się, iż zakłócenia na rynkach produktów objętych pozycją taryfową 1701 występują w sytuacji, gdy średnia cena wspólnotowa białego cukru utrzymuje się przez dwa kolejne miesiące poniżej poziomu 80 % średniej ceny wspólnotowej białego cukru z poprzedniego roku gospodarczego.

7. Od 1 stycznia 2008 r. do 30 września 2015 r. produkty objęte pozycjami taryfowymi 1704 90 99, 1806 10 30, 1806 10 90, 2106 90 59 i 2106 90 98 podlegają specjalnemu mechanizmowi nadzoru, w celu zapewnienia, że postanowienia przewidziane w ust. 4 i 5 nie są obchodzone. W przypadku gdyby nastąpił łączny wzrost wielkości przywozu takich produktów pochodzących ze Strony Środkowoafrykańskiej o ponad 20% w okresie dwunastu kolejnych miesięcy w porównaniu ze średnią roczną wielkością przywozu w trzech poprzednich okresach dwunastomiesięcznych, Strona WE analizuje strukturę handlu, zasadność gospodarczą przywozu i zawartość cukru w przywożonych towarach, oraz, jeżeli stwierdzi, że taki przywóz jest wykorzystywany do obejścia postanowień przewidzianych w ust. 4 i 5 może zawiesić traktowanie preferencyjne i wprowadzić specyficzne stawki KNU mające zastosowanie do przywozu zgodnie ze wspólną taryfą celną Wspólnoty Europejskiej dla produktów objętych pozycjami taryfowymi 1704 90 99, 1806 10 30, 1806 10 90, 2106 90 59 i 2106 90 98 pochodzących ze Strony Środkowoafrykańskiej. Postanowienia ust. 5 lit. b), c) i d) stosuje się do działań przewidzianych w niniejszym ustępie z uwzględnieniem niezbędnych zmian.

8. W okresie od 1 października 2009 r. do 30 września 2012 r. w odniesieniu do produktów objętych pozycją taryfową 1701 nie przyznaje się pozwolenia na przywóz, chyba że importer podejmie się zakupu takich produktów po cenie nie niższej niż 90 % ceny referencyjnej ustalonej przez Stronę WE dla danego roku gospodarczego.

9. Ust. 1 nie ma zastosowania do produktów objętych pozycją taryfową 0803 00 19 pochodzących ze Strony Środkowoafrykańskiej oraz dopuszczonych do swobodnego obrotu w najbardziej oddalonych regionach Strony WE. Ust. 1, 3 i 4 nie mają zastosowania do produktów objętych pozycją taryfową 1701 pochodzących ze Strony Środkowoafrykańskiej oraz dopuszczonych do swobodnego obrotu w zamorskich departamentach francuskich. Postanowienia te stosuje się przez okres dziesięciu lat. Okres ten zostaje przedłużony na kolejny okres dziesięciu lat, chyba że Strony postanowią inaczej.

(¹) Do celów ust. 4, 5, 6 i 7 „rok gospodarczy” oznacza okres od dnia 1 października do 30 września.

(²) W tym celu i w drodze odstępstwa od art. 31 dane państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz uznawane przez ONZ za jeden z krajów najsłabiej rozwiniętych może podlegać środkom ochronnym.

ZAŁĄCZNIK III

Treść załącznika w formie PDF do pobrania tutaj

PROTOKÓŁ

Dotyczący wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszego protokołu:

a) „prawodawstwo celne” oznacza wszelkie przepisy ustawowe i wykonawcze regulujące przywóz, wywóz i tranzyt towarów oraz poddawanie ich jakimkolwiek innym systemom lub procedurom celnym, łącznie ze środkami zakazu, ograniczenia i kontroli;

b) „organ występujący z wnioskiem” oznacza właściwy organ administracyjny, wyznaczony w tym celu przez Stronę, występujący z wnioskiem o pomoc na podstawie niniejszego protokołu;

c) „organ, do którego kierowany jest wniosek” oznacza właściwy organ administracyjny, wyznaczony w tym celu przez Stronę oraz otrzymujący wniosek o pomoc na podstawie niniejszego protokołu;

d) „dane osobowe” oznaczają wszelkie informacje dotyczące określonej lub możliwej do określenia osoby fizycznej;

e) „działanie naruszające prawodawstwo celne” oznacza wszelkie naruszenie lub próbę naruszenia prawodawstwa celnego.

Artykuł 2

Zakres

1. Strony pomagają sobie w zakresie swoich uprawnień, w sposób i na warunkach ustanowionych w niniejszym protokole, aby zapewnić prawidłowe stosowanie prawodawstwa celnego, w szczególności przez zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie działań odbywających się z naruszeniem tego prawodawstwa.

2. Pomoc w sprawach celnych, przewidziana w niniejszym protokole, odnosi się do każdego organu administracyjnego Stron, który jest właściwy w zakresie stosowania niniejszego protokołu. Wskazana pomoc pozostaje bez uszczerbku dla zasad regulujących wzajemną pomoc w sprawach karnych. Nie obejmuje również informacji uzyskanych zgodnie z wykonywanymi uprawnieniami na wniosek organu sądowego, chyba że organ zezwala na przekazywanie takich informacji.

3. Niniejszy protokół nie obejmuje pomocy w zakresie odzyskiwania ceł, podatków lub grzywien.

Artykuł 3

Pomoc na wniosek

1. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, dostarcza wszelkich stosownych

informacji umożliwiających właściwe stosowanie prawodawstwa celnego, włącznie z informacjami dotyczącymi ujawnionych lub planowanych działań, które stanowią lub mogłyby stanowić naruszenie prawodawstwa celnego.

2. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, informuje go:

a) czy towary wywiezione z terytorium jednej z Stron zostały właściwie przywiezione na terytorium drugiej Strony, określając, w razie potrzeby, procedurę celną zastosowaną do danych towarów;

b) czy towary przywiezione na terytorium jednej z Stron zostały właściwie wywiezione z terytorium drugiej Strony, określając, w razie potrzeby, procedurę celną zastosowaną do danych towarów.

3. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje w ramach obowiązujących go przepisów ustawowych i wykonawczych środki niezbędne do zapewnienia nadzoru dotyczącego:

a) osób fizycznych lub prawnych, wobec których istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że uczestniczą lub uczestniczyły w działaniach naruszających prawodawstwo celne;

b) miejsc, w których są lub mogą być gromadzone towary w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że towary te są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne;

c) towarów, które są lub mogą być transportowane w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że towary te są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne;

d) środków transportu, które są lub mogą być wykorzystywane w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne.

Artykuł 4

Pomoc z własnej inicjatywy

Strony pomagają sobie, z własnej inicjatywy i zgodnie ze stosowanymi przez nie przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, jeżeli uznają to za niezbędne w celu prawidłowego stosowania prawodawstwa celnego, w szczególności poprzez dostarczanie uzyskanych informacji odnoszących się do:

a) działań, które naruszają lub wydaja się naruszać prawodawstwo celne i które mogą stanowić przedmiot zainteresowania drugiej Strony;

b) nowych środków lub metod wykorzystywanych do prowadzenia działań naruszających prawodawstwo celne;

c) towarów, o których wiadomo, że są przedmiotem działań naruszających prawodawstwo celne;

d) osób fizycznych lub prawnych, wobec których istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że uczestniczą lub uczestniczyły w działaniach naruszających prawodawstwo celne,

e) środków transportu, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie że były, są lub mogą być wykorzystane w działaniach naruszających prawodawstwo celne.

Artykuł 5

Przekazywanie i powiadamianie

1. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, zgodnie z mającymi zastosowanie do tego drugiego przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu:

- przekazania wszelkich dokumentów, lub

- powiadomienia o wszelkich decyzjach,

wydanych przez organ występujący z wnioskiem i wchodzących w zakres niniejszego protokołu oraz doręczenia adresatowi przebywającemu lub mającemu siedzibę na terytorium, na którym działa organ, do którego kierowany jest wniosek.

2. Wniosek o przekazanie dokumentów lub powiadomienie o decyzji składa się pisemnie w języku urzędowym organu, do którego kierowany jest wniosek, lub w języku akceptowanym przez ten organ.

Artykuł 6

Forma i treść wniosków o pomoc

1. Wnioski przedstawiane na podstawie niniejszego protokołu sporządza się w formie pisemnej. Do wniosków dołączane są dokumenty niezbędne do ich rozpatrzenia. Z uwagi na pilny charakter sprawy istnieje możliwość przyjęcia wniosków w formie ustnej, lecz muszą być one niezwłocznie potwierdzone w formie pisemnej.

2. Wnioski przedstawiane zgodnie z ust. 1 zawierają następujące informacje:

a) organ występujący z wnioskiem;

b) środki, których dotyczy wniosek;

c) przedmiot i powód wystąpienia z wnioskiem;

d) przepisy ustawowe i wykonawcze oraz pozostałe instrumenty prawne mające związek z wnioskiem;

e) możliwie dokładne i pełne informacje na temat osób fizycznych lub prawnych będących przedmiotem dochodzenia;

f) streszczenie istotnych faktów oraz już przeprowadzonych postępowań.

3. Wnioski przedkładane są w języku urzędowym organu, do którego kierowany jest wniosek, lub w języku akceptowanym przez ten organ. Wymóg ten nie ma zastosowania do dokumentów towarzyszących wnioskowi, określonych w ust. 1.

4. Jeżeli dany wniosek nie spełnia powyższych wymogów formalnych, można domagać się jego poprawienia lub uzupełnienia; w międzyczasie można zastosować środki ostrożności.

Artykuł 7

Rozpatrzenie wniosków

1. W celu rozpatrzenia wniosku o pomoc organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje czynności w granicach swoich kompetencji i w ramach dostępnych środków tak, jakby działał na własny rachunek lub na wniosek innych organów tej samej Strony, w drodze dostarczania informacji już posiadanych, prowadzenia właściwych postępowań lub organizowania warunków ich przeprowadzenia. To postanowienie stosuje się także do wszelkich innych organów, którym wniosek został przekazany przez organ, do którego kierowany jest wniosek, na mocy niniejszego protokołu, jeżeli ten ostatni nie może działać samodzielnie.

2. Wnioski o pomoc są rozpatrywane zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi Strony, do której kierowany jest wniosek.

3. Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą, za zgodą drugiej zainteresowanej Strony i na podstawie warunków ustanowionych przez nią, przebywać w biurach organów, do których kierowany jest wniosek, lub odpowiednio innych organów, zgodnie z ust. 1, celem uzyskania informacji o działaniach stanowiących lub mogących stanowić naruszenie prawodawstwa celnego, których organ występujący z wnioskiem potrzebuje do celów niniejszego protokołu.

4. Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą, za zgodą drugiej zaangażowanej Strony i na warunkach określonych przez tę ostatnią, uczestniczyć w postępowaniach prowadzonych na terytorium drugiej Strony.

Artykuł 8

Forma przekazywania informacji

1. Organ, do którego kierowany jest wniosek, przekazuje organowi występującemu z wnioskiem, w formie pisemnej, wyniki postępowań wraz ze wszystkimi odnośnymi dokumentami, uwierzytelnionymi odpisami lub innymi elementami.

2. Informacje te mogą być przekazane w formie elektronicznej.

3. Oryginały dokumentów przekazuje się tylko na wniosek, w przypadku gdy uwierzytelnione odpisy okażą się niewystarczające. Oryginały te są jak najszybciej zwracane.

Artykuł 9

Wyjątki od obowiązku udzielenia pomocy

1. Można odmówić udzielenia pomocy lub uzależnić jej udzielenie od spełnienia pewnych warunków lub wymogów, w przypadkach gdy Strona uzna, że udzielenie pomocy w ramach niniejszej Umowy:

a) może grozić naruszeniem suwerenności państwa Afryki Środkowej-sygnatariusza lub państwa członkowskiego Wspólnoty Europejskiej, do którego skierowano wniosek o pomoc na mocy niniejszego protokołu; lub

b) może grozić naruszeniem porządku publicznego, bezpieczeństwa lub innych zasadniczych interesów, w szczególności w przypadkach określonych w art. 10 ust. 2; lub

c) naruszałoby tajemnice przemysłowe, handlowe lub zawodowe.

2. Organ, do którego kierowany jest wniosek, może odroczyć udzielenie pomocy, jeżeli kolidowałoby to z trwającym dochodzeniem, śledztwem lub postępowaniem. W takim przypadku organ, do którego kierowany jest wniosek, konsultuje się z organem występującym z wnioskiem, aby ustalić, czy pomocy można udzielić z zachowaniem warunków wymaganych przez organ, do którego kierowany jest wniosek.

3. Jeżeli organ występujący z wnioskiem składa wniosek o udzielenie pomocy, której sam nie byłby w stanie udzielić, gdyby został o to poproszony, powinien zwrócić na ten fakt uwagę w swoim wniosku. Decyzja co do sposobu rozpatrzenia takiego wniosku należy do organu, do którego kierowany jest wniosek.

4. W przypadkach opisanych w ust. 1 i 2, decyzja organu, do którego kierowany jest wniosek, oraz jej uzasadnienie muszą być niezwłocznie przekazane organowi występującemu z wnioskiem.

Artykuł 10

Wymiana informacji i poufność

1. Informacje przekazywane w dowolnej formie zgodnie z niniejszym protokołem mają charakter poufny lub zastrzeżony, w zależności od zasad mających zastosowanie w każdej z Stron. Informacje te objęte są obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej i korzystają z ochrony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi na terytorium Strony, która je otrzymała, oraz na mocy odpowiednich przepisów mających zastosowanie w stosunku do organów wspólnotowych.

2. Dane osobowe mogą być przedmiotem wymiany tylko w przypadku, gdy Strona, która ma je otrzymać, podejmie się ochrony takich danych w stopniu co najmniej odpowiadającym poziomowi ochrony obowiązującemu na terytorium Strony, która ma je dostarczyć. W tym celu Strony przekazują sobie informacje o zasadach obowiązujących na ich terytoriach, a także, jeżeli to konieczne, o przepisach obowiązujących w państwach członkowskich Wspólnoty Europejskiej.

3. Wykorzystanie informacji uzyskanych na mocy niniejszego protokołu w postępowaniu sądowym lub administracyjnym dotyczącym działań z naruszeniem prawodawstwa celnego uznaje się za służące osiągnięciu celów niniejszego protokołu. W związku z powyższym Strony mogą, w swoich aktach dowodowych, sprawozdaniach i zeznaniach, jak również w postępowaniach i sprawach sądowych, wykorzystać jako dowód uzyskane informacje i zbadane przez siebie dokumenty, zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu. Właściwy organ, który dostarczył te informacje lub udostępnił dokumenty, jest zawiadamiany o wykorzystaniu ich w ten sposób.

4. Uzyskane informacje wykorzystuje się wyłącznie do celów niniejszego protokołu. Jeżeli jedna z Stron pragnie wykorzystać te informacje do innych celów, musi wcześniej uzyskać na to pisemną zgodę organu, który je dostarczył. Wykorzystanie informacji w ten sposób podlega wówczas ograniczeniom nałożonym przez ten organ.

Artykuł 11

Biegli i świadkowie

Urzędnik reprezentujący organ, do którego kierowany jest wniosek, może zostać upoważniony do stawienia się, w ramach przyznanego upoważnienia, jako biegły lub świadek podczas postępowania sądowego lub administracyjnego w sprawach objętych niniejszym protokołem oraz przedstawiania potrzebnych w tym celu przedmiotów, dokumentów lub ich uwierzytelnionych odpisów. Wniosek o stawienie się musi wskazywać, przed jakim organem sądowym lub administracyjnym urzędnik musi się stawić, w jakiej sprawie oraz z jakiego tytułu lub w jakim charakterze urzędnik ten będzie przesłuchiwany.

Artykuł 12

Wydatki związane z udzieleniem pomocy

Strony odstępują od wzajemnych roszczeń dotyczących zwrotu wydatków poniesionych w związku z realizacją postanowień niniejszego protokołu, z wyjątkiem odpowiednio wydatków poniesionych na rzecz biegłych i świadków oraz tłumaczy ustnych i pisemnych niebędących pracownikami administracji publicznej.

Artykuł 13

Wdrożenie

1. Wdrażanie niniejszego protokołu powierza się z jednej strony organom celnym państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, a z drugiej strony odpowiednio właściwym służbom Komisji Wspólnot Europejskich oraz, w stosownych przypadkach, organom celnym państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej. Decydują one w sprawach związanych ze wszystkimi praktycznymi środkami i uzgodnieniami niezbędnymi do stosowania niniejszego protokołu, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów, zwłaszcza w dziedzinie ochrony danych. Mogą one zalecić właściwym organom zmiany, które ich zdaniem powinny być wprowadzone do niniejszego protokołu.

2. Strony konsultują i informują się wzajemnie o szczegółowych zasadach wykonawczych przyjętych zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu.

Artykuł 14

Inne umowy

1. Mając na uwadze odpowiednie uprawnienia Wspólnoty Europejskiej oraz jej państw członkowskich, postanowienia niniejszego protokołu:

- nie wpływają na zobowiązania Stron wynikające z jakiejkolwiek innej umowy lub konwencji międzynarodowej,

- są uznawane za uzupełniające w stosunku do umów o wzajemnej pomocy, które zostały lub mogą zostać zawarte pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi a państwami Afryki Środkowej-sygnatariuszami;

- nie wpływają na przepisy wspólnotowe regulujące przekazywanie między właściwymi służbami Komisji Wspólnot

Europejskich a organami celnymi państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej wszelkich informacji uzyskanych na podstawie niniejszego protokołu, które mogłyby stanowić przedmiot zainteresowania Wspólnoty.

2. Niezależnie od postanowień ust. 1, postanowienia zawarte w niniejszym protokole mają pierwszeństwo przed postanowieniami wszelkich dwustronnych umów o wzajemnej pomocy, które zostały lub mogą zostać zawarte między poszczególnymi państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej i państwami Afryki Środkowej-sygnatariuszami, o ile postanowienia tych umów okażą się niezgodne z zawartymi w niniejszym protokole.

3. W sprawach związanych ze stosowaniem niniejszego protokołu, Strony konsultują się w celu rozwiązania problemów w ramach Komitetu EP