PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 149 ust. 4 i art. 150 ust. 4,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹),

uwzględniając opinię Komitetu Regionów (²),

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Mobilność w zakresie edukacji i szkolenia stanowi integralną część swobodnego przepływu osób - podstawowej wolności chronionej Traktatem - oraz jeden z głównych celów działań Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji i szkolenia w oparciu zarówno o wspólne wartości, jak i poszanowanie różnorodności. Jest ona istotnym instrumentem tworzącym prawdziwy europejski obszar uczenia się przez całe życie, promującym zatrudnienie i zwalczającym ubóstwo oraz pomagającym promować aktywne obywatelstwo europejskie.

(2) Mobilność zbliża obywateli i poprawia wzajemne zrozumienie. Sprzyja solidarności, wymianie idei i lepszemu poznaniu różnych kultur tworzących Europę, przyczyniając się w ten sposób do większej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej.

(3) Intensyfikacja europejskiej mobilności i wymian w celach rozwoju edukacji i szkolenia oraz wydarzenia takie jak Europejski Rok Mobilności Pracowników odgrywają kluczową rolę w osiągnięciu celów lizbońskich na rzecz przekształcenia Europy w najbardziej innowacyjną i najbardziej konkurencyjną gospodarkę opartą na wiedzy do roku 2010.

(4) Stworzenie lepszych ram dla mobilności w celach edukacji i szkolenia na terytorium UE pomoże przyczynić się do zbudowania gospodarki opartej na wiedzy kluczowej dla tworzenia miejsc pracy, zrównoważonego rozwoju, badań naukowych i innowacyjności w państwach członkowskich.

(5) W celu polepszenia jakości i skuteczności edukacji i szkolenia w Europie wszystkie zainteresowane strony, w tym władze państwowe, powinny zwiększyć wsparcie na rzecz mobilności na terytorium UE.

(6) Zalecenie 2001/613/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 lipca 2001 r. w sprawie mobilności studentów, osób szkolących się, wolontariuszy, nauczycieli i szkoleniowców w obrębie Wspólnoty, (⁴) było pierwszym zaleceniem przyjętym w celu ułatwienia działania wspólnotowego na rzecz mobilności.

(7) Praca grupy ekspertów ustanowionej przez Komisję zgodnie z punktem III a) powyższego zalecenia oraz pierwsze sprawozdanie z dalszych działań wykazały postęp w zakresie mobilności na rzecz edukacji i szkolenia, osiągnięty zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim, jednak ukazały również potrzebę skoncentrowania działań nie tylko na zwiększeniu mobilności pod względem ilościowym, lecz przede wszystkim na poprawie jej jakości.

(8) Do celu tego można dążyć między innymi poprzez przyjęcie, w formie zalecenia, Karty na rzecz Jakości Mobilności, określającej zbiór zasad w tym zakresie, której wdrażanie odbywać się będzie na zasadzie dobrowolności.

(9) Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności (dalej zwana „Kartą”) powinna uwzględniać również specyficzne potrzeby ludzi niepełnosprawnych oraz grupy defaworyzowane.

(10) Karta powinna pomóc w zwiększeniu liczby wymian, ułatwić uznawanie okresów edukacji lub szkolenia, jak również uznawanie tytułów i kwalifikacji oraz zbudować wzajemne zaufanie w celu poprawy i wzmocnienia współpracy pomiędzy właściwymi organami, organizacjami i wszystkimi stronami, które są zaangażowane w proces mobilności. Należy zwrócić uwagę na kwestię przenoszenia pożyczek, stypendiów i świadczeń socjalnych.

(11) Karta ma na celu uzupełnienie, ale nie zastąpienie, szczegółowych przepisów nakreślonych w Karcie Studenta Erasmusa.

(12) Karta, w poszczególnych językach odbiorców, powinna być łatwo dostępna dla studentów i osób uczestniczących w szkoleniu za pośrednictwem organów, organizacji i innych podmiotów zajmujących się mobilnością w krajach pochodzenia i w krajach goszczących oraz powinna być traktowana jako podstawowy punkt odniesienia.

(13) Korzyści płynące z mobilności w dużym stopniu zależą od jakości rozwiązań praktycznych: informacji, przygotowania, wsparcia i uznawania doświadczenia i kwalifikacji zdobytych przez uczestników podczas studiów i szkoleń. Osoby i organizacje zaangażowane mogą w znaczący sposób poprawić wartość mobilności poprzez staranne planowanie i odpowiednią ocenę.

(14) Europass (⁵) jest szczególnie przydatnym instrumentem rozwijania przejrzystości i uznawania, w celu wspierania mobilności.

(15) Pożądane jest, aby zasady przewidziane w tej Karcie miały zastosowanie nie tylko do okresu mobilności samego w sobie, lecz również do okresu poprzedzającego i następującego po okresie mobilności.

(16) Należy z wyprzedzeniem sporządzić plan nauki. Konieczne jest również ogólne przygotowanie uczestników, uwzględniające przygotowanie językowe. W tym zakresie pomocy powinny udzielić odpowiednie organy i organizacje.

(17) Wszelkie kwestie administracyjne i finansowe, jak na przykład dotyczące dostępności wsparcia finansowego oraz tego, kto ponosi koszty, a także zakres ubezpieczenia w kraju goszczącym, należy rozwiązać przed wyjazdem.

(18) Jeśli chodzi o czas spędzony za granicą, jakość mobilności można poprawić poprzez stosowanie systemów takich jak wyznaczenie mentora dla uczestników.

(19) Szczegółowy i jasny opis wszystkich kursów lub szkoleń odbytych w kraju goszczącym, z uwzględnieniem okresu trwania kursu lub szkolenia, powinien ułatwić ich uznawanie po powrocie do kraju pochodzenia.

(20) Przejrzystość i dobra administracja wymagają jasno określonej definicji podmiotów odpowiedzialnych za każdy etap i działanie w ramach programu mobilności.

(21) Aby zagwarantować ogólną jakość mobilności, należy zapewnić wszystkim obywatelom UE swobodę przemieszczania się oraz zastosować, tak dalece, jak to możliwe, zasady określone w Karcie i odpowiednie zalecenia do wszystkich rodzajów mobilności w celach uczenia się lub rozwoju zawodowego: edukacja lub szkolenie; formalne lub pozaformalne uczenie się, włączając z to pracę w charakterze wolontariuszy oraz projekty wolontariackie; mobilność długotrwała lub krótkotrwała; edukacja szkolna i wyższa lub uczenie się związane w wykonywaniem pracy zawodowej; środki związane z uczeniem się przez całe życie.

(22) Z uwagi na różnorodność charakteru i czasu trwania działań w ramach mobilności, państwa członkowskie mogą dostosować wdrażanie Karty do danych okoliczności, mianowicie mogą przystosować ją do konkretnych sytuacji i programów. Państwa członkowskie mogą nadać niektórym punktom charakter obowiązkowy, a inne uznać za fakultatywne.

(23) Ponieważ cele niniejszego zalecenia nie mogą zostać w wystarczającym stopniu osiągnięte przez państwa członkowskie, a mogą ze względu na rozmiary lub skutki niniejszego zalecenia zostać lepiej osiągnięte na poziomie Wspólnoty, Wspólnota podejmuje działania, zgodnie z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze zalecenie nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tych celów,

NINIEJSZYM ZALECAJĄ, ABY PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

1. przyjęły i upowszechniły załączoną Kartę, jako środek służący poprawie rozwoju osobistego i zawodowego;

2. informowały, poczynając od drugiego roku po przyjęciu niniejszego zalecenia, o wdrożeniu niniejszego zalecenia i innych środkach uzupełniających, które mogą one zdecydować się podjąć na rzecz mobilności, w szczególności w odniesieniu do aspektów dotyczących jej jakości, w ramach narodowych wkładów do programu prac Edukacja i Szkolenia 2010;

3. nadal ściśle współpracowały i koordynowały swoje działania w celu likwidowania przeszkód, które bezpośrednio lub pośrednio utrudniają mobilność obywateli UE;

4. zapewniły odpowiednie wsparcie oraz właściwą infrastrukturę dla mobilności w celach edukacji i szkolenia, aby podnieść poziom edukacji i szkolenia swoich obywateli;

5. podjęły wszelkie kroki niezbędne do propagowania mobilności, zapewnienia zrozumiałości i dostępności dla każdego wszystkich istotnych informacji, na przykład poprzez przewodnik wprowadzający w zagadnienia mobilności lub wykaz organizacji wspierających, oraz do poprawienia warunków mobilności.

NINIEJSZYM WZYWAJĄ KOMISJĘ DO:

1. zachęcania agencji krajowych i innych organizacji działających w zakresie edukacji, szkolenia i mobilności do stosowania Karty;

2. dalszej współpracy z państwami członkowskimi i partnerami społecznymi w celu wymiany przydatnych informacji i doświadczeń dotyczących wdrażania środków sugerowanych w niniejszym zaleceniu;

3. poprawy lub rozwijania, w ścisłej współpracy z odpowiednimi organami, danych statystycznych dotyczących mobilności w celu edukacji i szkolenia, z uwzględnieniem podziału ze względu na płeć;

4. uznania, że niniejsze zalecenie tworzy całość wraz z zaleceniem 2001/613/WE i w związku z tym do zawarcia dwuletnich sprawozdań wymaganych w niniejszym zaleceniu, w sprawozdaniach ogólnych z programu prac Edukacja i Szkolenia 2010.

Sporządzono w Brukseli z dnia 18 grudnia 2006 r.

ZAŁĄCZNIK

EUROPEJSKA KARTA NA RZECZ JAKOŚCI MOBILNOŚCI

WSTĘP

Wspierana w ramach Planu Działania na rzecz Mobilności z 2000 r. (¹) oraz zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 lipca 2001 r. w sprawie mobilności studentów, osób szkolących się, wolontariuszy, nauczycieli i szkoleniowców w obrębie Wspólnoty, (²) mobilność zawsze stanowiła przedmiot szczególnego zainteresowania podmiotów w nią zaangażowanych. Zakres wspomnianego zalecenia był szeroki, a dotyczyło ono szeregu istotnych zagadnień związanych z mobilnością i skierowane było do wszystkich, którzy mogliby odnieść korzyści z formalnego i pozaformalnego uczenia się za granicą przez pewien czas, w tym studentów, nauczycieli, szkoleniowców, wolontariuszy i osób odbywających szkolenia. Zalecenie 2006/961/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006. o transnarodowej mobilności we Wspólnocie w celach edukacji i szkolenia: Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności (³), którego integralną część stanowi niniejsza Karta, obejmuje taki sam zakres, ale skupia się na aspektach jakości mobilności, zaproponowanych przez grupę ekspertów ustanowioną zgodnie z pierwszym zaleceniem. Powinno ono pomóc zapewnieniu, by doświadczenia uczestników były pozytywne, zarówno w kraju goszczącym, jaki i po powrocie do kraju pochodzenia.

Niniejsza karta oferuje wskazówki dotyczące mobilności osób młodych lub dorosłych podjętej w celach formalnej i pozaformalnej nauki oraz rozwoju osobistego i zawodowego. Ma ona stanowić podstawowy dokument odniesienia, uwzględniający kontekst krajowy oraz respektujący kompetencje państw członkowskich. Jej zakres oraz treść mogą być dostosowywane do długości okresu mobilności oraz specyfiki różnych działań związanych z edukacją, szkoleniem i młodzieżą, a także do potrzeb uczestników. Chociaż w pierwszej kolejności Karta skupia się na mobilności w celach edukacyjnych, można przypuszczać, że niniejsze wskazówki mogłyby być przydatne również dla innych rodzajów mobilności, np. mobilność w celu podjęcia pracy.

1. Informacje i wskazówki

Kandydaci zainteresowani wzięciem udziału w procesie mobilności powinni mieć równy dostęp na wszystkich etapach do rzetelnych źródeł informacji i wskazówek na temat istniejących możliwości w zakresie mobilności i warunków, na jakich można z niego skorzystać. Należy między innymi dostarczyć jasnych informacji o każdym z punktów niniejszej Karty, o rolach i zadaniach organizacji wysyłających i przyjmujących oraz o różnych systemach edukacji i szkolenia.

2. Plan nauki

Przed podjęciem mobilności w celach edukacji lub szkolenia, powinno się sporządzić plan nauki uwzględniający przygotowanie językowe, i uzgodnić go z organizacjami wysyłającymi i przyjmującymi oraz uczestnikami. Plan nauki jest szczególnie ważny w przypadku mobilności długoterminowej, a może również być przydatny w przypadku mobilności krótkoterminowej. Plan powinien zawierać zarys celów i spodziewanych wyników w nauce, jak również sposoby ich osiągnięcia i wdrożenia. Wszelkie znaczące zmiany planu nauki powinny być uzgodnione przez wszystkie strony. Przy sporządzaniu planu nauki należy mieć na uwadze reintegrację w kraju pochodzenia oraz ocenę.

3. Personalizacja

Mobilność w celach edukacji lub szkolenia powinna w jak największym możliwym stopniu być zgodna z osobistym tokiem nauki, kwalifikacjami i motywacją uczestników, a także powinna je rozwijać lub uzupełniać.

4. Przygotowanie ogólne

Przygotowanie uczestników przed wyjazdem jest wskazane i powinno być dostosowane do ich indywidualnych potrzeb. W zależności od potrzeb powinno obejmować aspekty językowe, pedagogiczne, administracyjne, prawne, osobiste oraz kulturowe, a także informacje na temat aspektów finansowych.

5. Aspekty językowe

Znajomość języków jest ważna dla efektywnego uczenia się, komunikacji międzykulturowej i lepszego zrozumienia kultury kraju goszczącego. Uczestnicy, a także organizacje wysyłające i goszczące powinny kłaść szczególny nacisk na odpowiednie przygotowanie językowe. Wszędzie, gdzie to możliwe, powinno ono obejmować:

- dokonanie oceny znajomości języka przed wyjazdem i zapewnienie możliwości uczestnictwa w kursach nauki języka kraju goszczącego lub języka wykładowego, gdy są to różne języki;

- w kraju goszczącym, udzielanie wsparcia i porad językowych.

6. Wsparcie logistyczne

Tam, gdzie to niezbędne, uczestnikom należy zapewnić stosowne wsparcie logistyczne. Obejmować może ono informację i pomoc w kwestiach związanych z podróżą, ubezpieczeniem, pozwoleniem na pobyt i pracę, zabezpieczeniem socjalnym, możliwością przesyłania stypendiów i pożyczek rządowych z kraju pochodzenia do kraju goszczącego, zakwaterowaniem i wszelkimi innymi aspektami praktycznymi, w tym bezpieczeństwa w czasie pobytu, tam gdzie to właściwe.

7. Mentorat

Podmiot goszczący (placówka edukacyjna, organizacja młodzieżowa, przedsiębiorstwo itd.) powinien dysponować możliwościami zwrócenia się do mentora doradzającego uczestnikom i pomagającego im w efektywnej integracji z otoczeniem w kraju goszczącym i pełnić rolę punktu kontaktowego w celu uzyskania bieżącej pomocy.

8. Uznawanie

Jeśli okres studiów lub stażu zagranicą ma miejsce w trakcie regularnego programu studiów lub kształcenia, fakt ten trzeba odnotować w planie nauki, natomiast uczestnikom należy udzielić pomocy, aby ułatwić im uzyskanie uznawania i poświadczenia, tam gdzie to właściwe. W planie nauki, organizacja wysyłająca powinna zobowiązać się do uznania pomyślnie zakończonego okresu mobilności. Jeśli chodzi o inne rodzaje mobilności, szczególnie dotyczące pozaformalnej edukacji i szkolenia, należy wystawić stosowny dokument, który umożliwi uczestnikowi potwierdzenie w sposób zadowalający i wiarygodny aktywne uczestnictwo i wyniki w nauce. W tym kontekście należy zachęcać do stosowania „Europassu” (⁴).

9. Reintegracja i ocena

Po powrocie do kraju pochodzenia, a zwłaszcza po długotrwałym okresie mobilności, uczestnikom należy udzielić wskazówek dotyczących wykorzystania umiejętności i kwalifikacji zdobytych na wyjeździe. Tam, gdzie to konieczne, należy zapewnić pomoc w reintegracji ze środowiskiem społecznym, edukacyjnym lub zawodowym w kraju pochodzenia, szczególnie osobom powracającym po długotrwałym okresie mobilności. Uczestnicy wraz z odpowiedzialnymi organizacjami powinni należycie ocenić zdobyte doświadczenie, aby stwierdzić czy zakładane cele planu nauki zostały osiągnięte.

10. Zobowiązania i obowiązki

Obowiązki wynikające z powyższych kryteriów jakości powinny zostać uzgodnione pomiędzy organizacją wysyłającą, goszczącą i uczestnikami. Zasadniczo obowiązki te powinny zostać potwierdzone w formie pisemnej tak, aby dla wszystkich zainteresowanych były one jasne.

(¹) Rezolucja Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w dniu 14 grudnia 2000 r. w sprawie planu działania na rzecz mobilności (Dz.U. C 371 z 23.12.2000, str. 4).

(²) Dz.U. L 215 z 9.8.2001, str. 30.

(³) Patrz: str. 5 niniejszego Dziennika Urzędowego.

(⁴) Decyzja nr 2241/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie jednolitych ram wspólnotowych dla przejrzystości kwalifikacji i kompetencji (Europass) (Dz.U. L 390 z 31.12.2004, str. 6).