1. STRESZCZENIE NARUSZENIA

1.1. Adresaci

(1) Niniejsza decyzja jest skierowana do następujących przedsiębiorstw:

- Flexsys N.V.;

- Bayer AG;

- Crompton Manufacturing Company, Inc. (dawniej Uniroyal Chemical Company Inc.);

- Crompton Europe Ltd;

- Chemtura Corporation (dawniej Crompton Corporation);

- General Química SA;

- Repsol Química SA;

- Repsol YPF SA.

(2) Adresaci decyzji dopuścili się pojedynczego, złożonego i ciągłego naruszenia przepisów art. 81 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i art. 53 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, polegającego na ustalaniu cen i wymianie poufnych informacji dotyczących pewnych substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym (antyutleniaczy, antyozonantów oraz pierwotnych przyspieszaczy) na rynku EOG i rynku światowym.

1.2. Sektor substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym

(3) Substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym są to syntetyczne lub organiczne substancje chemiczne, które usprawniają produkcję lub poprawiają charakterystykę wyrobów gumowych w procesie produkcji gumy, przeznaczonej głównie na opony do pojazdów. W 2001 r. wartość rynku EOG szacowana była na 200 mln EUR; rynek ten obejmował kategorie antyutleniaczy, antyozonantów oraz pierwotnych przyspieszaczy, na które wywierał wpływ kartel.

(4) Głównymi globalnymi producentami substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym są Flexsys, Bayer i Chemtura (dawniej Crompton), obejmujący wspólnie około połowy światowego rynku substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym. Istnieje kilku ważnych mniejszych konkurentów, takich jak General Química (Hiszpania), Duslo (Słowacja), Istrochem (Słowacja), Noveon (USA) i Great Lakes (USA), jak również wielu małych konkurentów, głównie w Azji.

(5) Głównymi klientami kupującymi substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym są działające w skali świata duże przedsiębiorstwa produkujące opony: Michelin (Francja), Goodyear (USA), Bridgestone/Firestone (Japonia), Continental (Niemcy) i Pirelli (Włochy), stanowiące razem około 3 5-40 % światowych odbiorców wyrobów przemysłu gumowego.

(6) Geograficzny zasięg przemysłu substancji chemicznych zmienił się stopniowo w połowie lat dziewięćdziesiątych z regionalnego na globalny. Fakt ten miał również wpływ na zasięg kartelu, który po roku 1995 dochodził głównie do porozumień na temat światowych wzrostów cen.

1.3. Funkcjonowanie kartelu

(7) Chociaż wiele wskazuje na wspólne, przynajmniej okazjonalne działania w sektorze substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym już w latach siedemdziesiątych, Komisja dysponuje wystarczająco pewnymi dowodami na istnienie kartelu jedynie w okresie lat 1996-2001; do kartelu należały przedsiębiorstwa Flexsys, Bayer i Crompton (obecnie Chemtura) (łącznie z Crompton Europe i Uniroyal Chemical Company). Przedsiębiorstwa te zdecydowały wspólnie o podwyżce cen na niektóre substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym (antyutleniacze, antyozonanty oraz pierwotne przyspieszacze) na rynku EOG i na rynku światowym przynajmniej w latach 1996, 1998, 1999, 2000 i 2001. General Química, przedsiębiorstwo, które należy uznać za marginalnego członka kartelu, brało udział w tych ustaleniach w 1999 r. i 2000 r.

(8) Koordynacja wzrostów cen przebiegała zazwyczaj zgodnie z ogólnym wzorem, na który składały się kontakty pomiędzy konkurentami w fazie przygotowawczej przed powiadomieniem klientów, w czasie negocjacji z klientami i ostatecznie po zawarciu kontraktów, aby monitorować spójność i sukces rynkowy. Podczas kontaktów poprzedzających skoordynowane działanie, strony szukały wsparcia dla planowanej podwyżki cen i umawiały się co do jej wysokości, odnośnych produktów i zasięgu terytorialnego, jak również co do kolejności i czasu ogłaszania podwyżek. W czasie wprowadzania podwyżek w życie koncentrowano się na reakcjach klientów na ogłoszone podwyżki cen i na wymianie stanowisk co do negocjacji cenowych z klientami. Kontakty późniejsze dotyczyły zazwyczaj wymiany szczegółowych informacji na temat ilości i cen zapisanych w kontraktach zawartych z poszczególnymi klientami.

1.4. Procedura

(9) Dochodzenie w sektorze substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym rozpoczęto w następstwie wniosku o warunkowe zwolnienie z grzywien, złożonego przez przedsiębiorstwo Flexsys w kwietniu 2002 r., którego udzielono w czerwcu 2002 r. W późniejszym czasie Komisja przeprowadziła kontrole na terenie przedsiębiorstw Bayer, Crompton Europe i General Quí-mica, we wrześniu 2002 r.

(10) Crompton (obecnie Chemtura), Bayer i General Química wnioskowały o obniżenie grzywien odpowiednio dnia 8 października 2002 r., 24 października 2002 r. i 7 czerwca 2004 r. Komisja we właściwym czasie poinformowała wszystkich wnioskodawców o zamiarze obniżenia grzywien.

(11) Dnia 12 kwietnia 2005 r. Komisja przyjęła pisemne zgłoszenie zastrzeżeń w stosunku do przedsiębiorstw Bayer, Crompton, Crompton Europe, Uniroyal Chemical Company, Flexsys, Akzo Nobel, Pharmacia (poprzednio Monsanto), General Química, Repsol Química, Repsol YPF, Duslo, Prezam, Vagus i Istrochem. Spotkanie wyjaśniające w tej sprawie odbyło się dnia 18 lipca 2005 r. Postępowania przeciwko Akzo Nobel NV, Pharmacia Corporation, Duslo a.s., Prezam a.s., Vagus a.s. i Istrochem a.s. zostały następnie zamknięte.

1.5. Odpowiedzialność

(12) Repsol YPF SA i Repsol Química SA, pomimo iż same nie brały udziału w porozumieniach kartelowych, są jednak odpowiedzialne za postępowanie należącej do nich w całości spółki zależnej General Química.

2. GRZYWNY

2.1. Kwota podstawowa

(13) Podstawowa kwota grzywny jest określana na podstawie stopnia i czasu trwania naruszenia przepisów.

2.1.1. Stopień naruszenia przepisów

(14) Oceniając stopień naruszenia przepisów, Komisja bierze pod uwagę jego rodzaj, jego rzeczywisty wpływ na rynek, jeżeli jest on wymierny oraz zasięg geograficzny danego rynku.

(15) Biorąc pod uwagę rodzaj naruszenia przepisów i jego zasięg geograficzny (naruszenie przepisów w tym wypadku polegało głównie na niejawnym porozumieniu między członkami kartelu, dotyczącym ustalania cen na obszarze EOG i w innych rejonach, popartym wymianą poufnych informacji), musi ono zostać potraktowane jako bardzo poważne.

2.1.2. Zróżnicowane traktowanie

(16) System grzywien nakładanych za bardzo poważne naruszenia pozwala na zastosowanie zróżnicowanego traktowania przedsiębiorstw, tak aby uwzględniona została efektywna zdolność gospodarcza przedsiębiorstwa dopuszczającego się naruszenia przepisów do spowodowania znaczącego zakłócenia konkurencji, oraz aby poziom grzywny posiadał wystarczający skutek odstraszający.

(17) W związku z tym, że i geograficzny zasięg kartelu, i sektor substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym dotyczą zasadniczo rynku światowego, udziały w rynku światowym w 2001 r. - ostatnim pełnym roku, w którym miało miejsce naruszenie przepisów - zostały wykorzystane jako wartości odnośne przy określaniu wysokości grzywien.

(18) Flexsys był największym przedsiębiorstwem na rynku światowym, posiadającym udziały w rynku w wysokości około 20-30 %. Dlatego też został umiejscowiony w pierwszej kategorii. Bayer, przedsiębiorstwo o udziałach w rynku w wysokości około 10-20 %, zaliczone zostało do drugiej kategorii. Crompton, przedsiębiorstwo o udziałach w rynku w wysokości około 10-20 %, należy do kategorii trzeciej. General Química, przedsiębiorstwo o udziałach w rynku w wysokości około 0-10 %, zaliczone zostało do czwartej kategorii. Kwoty początkowe zostaną określone proporcjonalnie, aczkolwiek nie arytmetycznie, z uwzględnieniem udziałów w rynku.

2.1.3. Odpowiedni skutek odstraszający

(19) System grzywien nakładanych za bardzo poważne naruszenia przepisów pozwala na ustalenie ich wysokości na takim poziomie, aby zapewnić ich wystarczający skutek odstraszający, przy uwzględnieniu wielkości poszczególnych przedsiębiorstw. W 2004 r. całkowite obroty przedsiębiorstw były następujące: Bayer 29,7 mld EUR; Crompton około 2 mld EUR; Flexsys około 425 mln EUR i Repsol YPF 41,7 mld EUR. Tym samym Komisja uważa, że kwotę grzywny nałożoną na przedsiębiorstwo Bayer należy pomnożyć przez 2, a w przypadku Repsol przez 2,5.

2.1.4. Podwyższenie kwoty grzywny ze względu na czas trwania naruszenia przepisów

(20) Flexsys, Bayer i Uniroyal (łącznie z Crompton Europe) dopuszczały się naruszenia przepisów przez sześć lat, a Crompton Corporation (obecnie Chemtura) odpowiada za naruszenie przepisów trwające pięć lat i cztery miesiące. Wszystkie te przedsiębiorstwa dopuściły się naruszenia długoterminowego, dlatego też początkowe kwoty grzywien w ich przypadku zostaną powiększone o 10 % za każdy pełny rok trwania naruszenia.

(21) General Química dopuściła się naruszenia trwającego osiem miesięcy. Ponieważ czas trwania tego naruszenia nie przekroczył jednego roku, kwota grzywny nałożona na to przedsiębiorstwo nie będzie podwyższona.

2.2. Okoliczności łagodzące

(22) W przypadku General Química należy obniżyć kwotę grzywny o 50 % ze względu na niewielką i pasywną rolę tego przedsiębiorstwa w naruszeniu przepisów w porównaniu z innymi członkami kartelu.

2.3. Zastosowanie zawiadomienia Komisji w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych z 2002 r.

2.3.1. Nienakładanie grzywien

(23) Flexsys było pierwszym przedsiębiorstwem, które przedstawiło dowody umożliwiające Komisji przeprowadzenie dochodzenia w związku z domniemanym istnieniem kartelu w sektorze substancji chemicznych stosowanych w przemyśle chemicznym. Przedsiębiorstwo to współpracowało z Komisją w pełni, stale i sprawnie w toku procedur administracyjnych oraz dostarczało Komisji wszelkich dostępnych mu dowodów dotyczących domniemanego naruszenia przepisów. Przedsiębiorstwo Flexsys przestało brać udział w domniemanym naruszeniu przepisów nie później niż w momencie przekazania dowodów zgodnie z zawiadomieniem w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien i nie podjęło żadnych kroków zmierzających do nakłonienia innych przedsiębiorstw do wzięcia udziału w naruszeniu przepisów. Tym samym Flexsys spełnia warunki do nienakładania grzywny.

(24) Crompton sprzeciwiło się nienakładaniu grzywny na przedsiębiorstwo Flexsys, twierdząc między innymi, że nie spełniło ono wymogów niezbędnych do nienakładania grzywny ze względu na nakłanianie innych stron do brania udziału w naruszeniu przepisów po złożeniu wniosku o nienakładanie grzywny. Po dokładnym zbadaniu zarzutów przedsiębiorstwa Crompton, Komisja stwierdza, że nie istnieje decydujący materiał dowodowy na poparcie tych zarzutów.

2.3.2. Punkt 23 lit. b), tiret pierwsze (obniżenie o 30-50 %)

(25) Crompton jako pierwsze z przedsiębiorstw spełniło wymogi pkt 21 zawiadomienia Komisji w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych, dostarczając Komisji dowodów mających znaczną dodatkową wartość w porównaniu z dowodami będącymi już wcześniej w posiadaniu Komisji. Tym samym przedsiębiorstwo to spełnia warunki obniżenia grzywny o 30-50 % zgodnie z pkt 23, lit. b), tiret pierwsze.

(26) Ze względu na wczesne podjęcie współpracy, wagę dostarczonych dowodów oraz daleko idącą nieprzerwaną współpracę przez cały czas trwania postępowania Komisja uznała, że Crompton spełnia warunki obniżenia grzywny o całe 50 %.

2.3.3. Punkt 23 lit. b), tiret pierwsze (obniżenie o 20-30 %)

(27) Bayer jako drugie z przedsiębiorstw spełniło wymogi pkt 21 zawiadomienia Komisji w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych, dostarczając Komisji dowody mające znaczną dodatkową wartość w porównaniu z dowodami będącymi już wcześniej w posiadaniu Komisji. Tym samym przedsiębiorstwo to spełnia warunki obniżenia grzywny o 20-30 % zgodnie z pkt 23, ust b, tiret pierwsze. Waga wkładu wniesionego przez Bayer do sprawy jest ograniczona; ponadto przedsiębiorstwo to przyznało się do udziału w naruszaniu przepisów jedynie w ciągu ostatnich czterech lat jego trwania. Dlatego też Komisja uznała, że Bayer spełnia warunki minimalnego obniżenia grzywny w danym zakresie, to jest do obniżenia o 20 %.

2.3.4. Punkt 23 lit. b), tiret pierwsze (obniżenie o maksymalnie 20%)

(28) General Química jako trzecie z przedsiębiorstw spełniło wymogi pkt 21 zawiadomienia Komisji w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych, dostarczając Komisji dowodów mających znaczną dodatkową wartość w porównaniu z dowodami będącymi już wcześniej w posiadaniu Komisji. Tym samym przedsiębiorstwo to spełnia warunki obniżenia grzywny o maksymalnie 20 % zgodnie z pkt 23, lit b), tiret pierwsze. Zważywszy, że General Química spełniła warunek wniesienia znaczącego dodatkowego wkładu do sprawy stosunkowo późno w trakcie trwania postępowania, po upływie ponad półtora roku od przeprowadzonej przez Komisję kontroli na jej terenie, a także ze względu na nieznaczną wartość dowodową tego wkładu, Komisja uznała, że General Química (oraz Repsol) są uprawnione do 10 % obniżenia wysokości grzywny, która zostałaby nałożona w przeciwnym wypadku.

2.3.5. Końcowa uwaga dotycząca zastosowania zawiadomienia w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych

(29) Przy okazji niniejszej sprawy Komisja wystosowała również poważne ostrzeżenie w stosunku do wnioskujących o nienakładanie lub obniżenie grzywien, którzy próbują ograniczyć zdolność Komisji do udowodnienia naruszenia przepisów w sprawach, w których łącznie istnieją spójne przesłanki i dowody na istnienie kartelu. Komisja uznała, że takie podejście poddaje w wątpliwość zasięg i ciągłość współpracy wnioskujących o nienakładanie lub obniżenie grzywien.

3. DECYZJA

(30) Niniejsze przedsiębiorstwa dopuściły się naruszenia przepisów art. 81 ust. 1 traktatu i art. 53 Porozumienia EOG poprzez branie udziału, w wymienionych poniżej okresach czasu, w serii porozumień i w uzgodnionych działaniach, na które składało się ustalanie cen i wymiana poufnych informacji w sektorze substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym na obszarze EOG:

a) Bayer AG, od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

b) Crompton Manufacturing Company Inc., od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

c) Crompton Europe Ltd., od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

d) Chemtura Corporation, od 21 sierpnia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

e) Flexsys N.V., od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

f) General Química SA, od 31 października 1999 r. do 30 czerwca 2000 r.;

g) Repsol Química SA, od 31 października 1999 r. do 30 czerwca 2000 r.;

h) Repsol YPF SA, od 31 października 1999 r. do 30 czerwca 2000 r.

(31) Wymienione przedsiębiorstwa zobowiązane są niezwłocznie przerwać naruszanie przepisów wymienionych powyżej, o ile nie uczyniły tego do tej pory, a także powstrzymać się od ponownego podejmowania czynów lub zachowań takich jak opisane powyżej oraz od wszelkich czynów lub zachowań o równoważnych celach lub skutkach.

(32) W związku z naruszeniem przepisów opisanym powyżej, na poniższe przedsiębiorstwa nałożone zostają następujące grzywny:

Pełen tekst wspomnianej decyzji w wersji nieopatrzonej klauzulą poufności, w językach autentycznych sprawy oraz w językach roboczych Komisji, znajduje się na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji: http://ec.europa.eu/comm/competition/.