RADA PREZESÓW EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO,

uwzględniając Statut Europejskiego Systemu Banków Centralnych oraz Europejskiego Banku Centralnego a w szczególności jego art. 12 ust. 1, art. 14 ust. 3 i art. 26 ust. 4,

uwzględniając udział Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego (EBC) zgodnie z art. 47 ust. 2 tiret drugie i trzecie Statutu,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Europejski System Banków Centralnych (ESBC) podlega zgodnie z art. 15 Statutu, obowiązkom sprawozdawczym.

(2) Zgodnie z art. 26 ust. 3 Statutu, Zarząd sporządza bilans skonsolidowany ESBC dla potrzeb analizy i zarządzania.

(3) Zgodnie z art. 26 ust. 4 Statutu, Rada Prezesów określa, w celu stosowania art. 26 Statutu, zasady konieczne dla normalizacji procedur rachunkowych i sprawozdawczych dotyczących operacji krajowych banków centralnych (KBC).

(4) Sposób ujawniania danych dotyczących banknotów euro znajdujących się w obiegu, oprocentowania wewnętrznych należności/zobowiązań netto Eurosystemu wynikających z alokacji banknotów euro, jak również danych dotyczących dochodu pieniężnego w publikacyjnych rocznych sprawozdaniach finansowych KBC powinien zostać zharmonizowany. Pozycje bilansowe wymagające harmonizacji są oznaczone gwiazdką w załącznikach IV, VIII oraz IX.

(5) Wytyczne EBC/2002/10 z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie ram prawnych rachunkowości i sprawozdawczości finansowej w Europejskim Systemie Banków Centralnych (¹) wymagają istotnych zmian. Od dnia 1 stycznia 2007 r. Europejski System Banków Centralnych będzie stosował podejście ekonomiczne przy księgowaniu transakcji walutowych, instrumentów finansowych wyrażonych w walutach obcych oraz związanych z nimi rozliczeń miedzyokresowych. Z uwagi na potrzebę przejrzystości wskazane jest ponowne zredagowanie decyzji w jednolitym tekście.

PRZYJMUJE NINIEJSZE WYTYCZNE:

ROZDZIAŁ l

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

1. Użyte w niniejszych wytycznych określenia oznaczają:

(a) „krajowe banki centralne” (KBC) - banki centralne Państw Członkowskich, które przyjęły walutę euro,

(b) „Eurosystem” - EBC oraz krajowe banki centralne Państw Członkowskich, które przyjęły walutę euro,

(c) „cele Eurosytemu w zakresie rachunkowości i sprawozdawczości finansowej” - cele, dla których EBC sporządza sprawozdania finansowe wskazane w załączniku I, zgodnie z art. 15 i art. 26 Statutu,

(d) „podmiot sprawozdawczy” - EBC oraz poszczególne KBC,

(e) „dzień kwartalnego przeszacowania” - ostatni dzień kalendarzowy danego kwartału,

(f) „konsolidacja” - operacje rachunkową, w wyniku której dane finansowe różnych odrębnych podmiotów prawa są łączone w taki sposób, jakby stanowiły jeden podmiot,

(g) „rok wymiany gotówkowej” - okres 12 miesięcy od dnia, w którym banknoty i monety euro stają się prawnym środkiem płatniczym w Państwie Członkowskim przyjmującym walutę euro,

(h) „klucz alokacji banknotów” - udział procentowy wynikający z wyliczenia udziału EBC w całkowitej emisji banknotów euro i zastosowania klucza subskrybowanego kapitału do udziału KBC w tej całkowitej emisji, zgodnie z decyzją EBC/2001/15 z dnia 6 grudnia 2001 r. roku w sprawie emisji banknotów euro (²).

2. Definicje pozostałych terminów technicznych użytych w niniejszych wytycznych zostały zawarte w załączniku II.

Artykuł 2

Zakres zastosowania

1. Niniejsze wytyczne stosuje się do EBC oraz KBC dla realizacji celów Eurosytemu w zakresie rachunkowości i sprawozdawczości finansowej.

2. Zakres zastosowania niniejszych wytycznych jest ograniczony do zasad rachunkowości i sprawozdawczości finansowej Eurosystemu określonych w Statucie. W związku z powyższym wytycznych nie stosuje się do sporządzania krajowych sprawozdań i rachunków finansowych KBC. W celu zapewnienia spójności i zgodności pomiędzy standardami krajowymi i standardami Eurosystemu zaleca się, aby w miarę możliwości KBC przestrzegały zasad ustanowionych w niniejszych wytycznych przy sporządzaniu własnych krajowych sprawozdań i rachunków finansowych.

Artykuł 3

Podstawowe zasady rachunkowości

Zastosowanie mają następujące podstawowe zasady rachunkowości:

(a) rzeczywistość gospodarcza i przejrzystość: metody rachunkowości i sprawozdawczość finansowa odzwierciedlają rzeczywistość gospodarczą, są przejrzyste oraz spełniają wymogi zrozumiałości, doniosłości, niezawodności i porównywalności. Transakcje są rozliczane i prezentowane zgodnie z ich treścią i rzeczywistym znaczeniem gospodarczym, a nie tylko zgodnie z ich formą prawną;

(b) zasada ostrożności: przy wycenie aktywów i pasywów oraz księgowaniu dochodów przestrzega się zasady ostrożności. W kontekście niniejszych wytycznych oznacza to, że niezrealizowane zyski nie w rachunku zysków i strat uważane za dochody, lecz księgowane są bezpośrednio na rachunku rewaluacyjnym, a niezrealizowane straty są uwzględniane w rachunku zysków i strat na koniec roku pod warunkiem, iż przekraczają one uprzednie zyski rewaluacyjne, zaksięgowane na odpowiednim rachunku rewaluacyjnym. Niezgodne z zasadą ostrożności jest tworzenie ukrytych rezerw lub zamierzone fałszowanie pozycji bilansu lub rachunku zysków i strat;

(c) zdarzenia następujące po dacie bilansu: aktywa i pasywa są korygowane o zdarzenia, które mają miejsce pomiędzy dniem sporządzenia bilansu, a dniem zatwierdzenia sprawozdań finansowych przez odpowiednie organy, o ile zdarzenia te mają wpływ na stan aktywów i pasywów wykazany na dzień sporządzenia bilansu. Jeżeli zdarzenia takie nie mają wpływu na stan aktywów i pasywów wykazany na dzień sporządzenia bilansu, jednak ich nieujawnienie mogłoby spowodować, że użytkownicy sprawozdań finansowych nie byliby w stanie właściwie ocenić sytuacji i podejmować odpowiednich decyzji, wówczas aktywa i pasywa nie są korygowane, a zdarzenia takie podlegają ujawnieniu;

(d) istotność: odstępstwa od zasad prowadzenia rachunkowości, w tym także odstępstwa mające wpływ na sporządzanie rachunków zysków i strat poszczególnych KBC oraz EBC, dopuszczalne są jedynie wtedy, gdy można je racjonalnie uważać za nieistotne w kontekście ogólnym oraz w kontekście prezentacji rachunków finansowych podmiotu sprawozdawczego;

(e) zasada ciągłości: rachunkowość prowadzi się przy założeniu, że dany podmiot będzie kontynuował działalność;

(f) zasada memoriałowa: przychody lub wydatki są ujmowane w księgach w tych okresach obrachunkowych, w których zostały osiągnięte lub poniesione, a nie w tych okresach, w których zostały faktycznie otrzymane lub zapłacone;

(g) zasada spójności i porównywalności: kryteria wyceny bilansu i księgowania przychodów są stosowane spójnie w zakresie jednolitości i ciągłości metod stosowanych w ramach Eurosystemu, w celu zapewnienia porównywalności informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych.

Artykuł 4

Księgowanie aktywów i pasywów

Finansowe lub inne aktywa/pasywa podlegają zaksięgowaniu w bilansie podmiotu sprawozdawczego wyłącznie wtedy, gdy:

(a) prawdopodobne jest, że przyszła korzyść gospodarcza związana z danym składnikiem aktywów lub pasywów wpłynie do podmiotu sprawozdawczego albo od niego wypłynie;

oraz

(b) zasadniczo całe ryzyko oraz wszystkie korzyści związane z danymi aktywami lub pasywami zostały przeniesione na podmiot sprawozdawczy;

oraz

(c) koszt lub wartość aktywów dla podmiotu sprawozdawczego albo wysokość zobowiązania może być ustalona w rzetelny sposób.

Artykuł 5

Podejście ekonomiczne oraz podejście kasowe/rozliczeniowe

1. Podejście ekonomiczne stosuje się przy księgowaniu transakcji walutowych, instrumentów finansowych wyrażonych w walutach obcych oraz związanych z nimi rozliczeń miedzyokresowych. Wprowadza się dwie odrębne metody realizacji tego podejścia:

(a) „metoda zwykła” określona w rozdziałach III i IV oraz w załączniku III; oraz

(b) „metoda alternatywna” określona w załączniku III.

2. Transakcje papierami wartościowymi wyrażonymi w walutach obcych mogą być nadal księgowane zgodnie z podejściem kasowym/rozliczeniowym. Naliczone od nich odsetki, w tym premie lub dyskonto, są księgowane codziennie począwszy od wyznaczonej daty rozliczenia.

3. KB C mogą stosować zarówno podejście ekonomiczne, jak i podejście kasowe/rozliczeniowe w celu księgowania wszelkich wyrażonych w euro transakcji, instrumentów finansowych oraz związanych z nimi rozliczeń miedzyokresowych.

4. Za wyjątkiem kwartalnej i rocznej korekty oraz danych uwzględnionych w pozycjach „Pozostałe aktywa” lub „Pozostałe pasywa”, kwoty ujawniane w ramach dziennej sprawozdawczości finansowej sporządzanej dla celów sprawozdawczości finansowej Eurosystemu uwzględniają w pozycjach bilansu wyłącznie przepływy gotówkowe.

ROZDZIAŁ II

UKŁAD BILANSU I WYCENA BILANSOWA

Artykuł 6

Układ bilansu

Układ bilansu EBC oraz KBC sporządzanego dla celów Eurosystemu w zakresie sprawozdawczości finansowej opiera się na strukturze określonej w załączniku IV.

Artykuł 7

Zasady wyceny bilansowej

1. Dla celów wyceny bilansowej stosuje się bieżące kursy i ceny rynkowe, chyba że załącznik IV stanowi inaczej.

2. Przeszacowania złota, instrumentów walutowych, papierów wartościowych i instrumentów finansowych, zarówno bilansowych, jak i pozabilansowych, dokonuje się z częstotliwością kwartalną po kursach i cenach rynkowych. Nie uniemożliwia to podmiotom sprawozdawczym dokonywania przeszacowania portfeli z większą częstotliwością dla potrzeb wewnętrznych, pod warunkiem, że w ciągu kwartału będą one wykazywać pozycje w swoich bilansach jedynie po cenie transakcji.

3. Przy przeszacowaniu złota nie wykazuje się odrębnie różnicą cenową i walutową, lecz księguje tylko łączną różnice z przeszacowania złota wynikającą z ceny w euro za określoną jednostkę wagi złota, wyliczoną na podstawie kursu walutowego euro w stosunku do dolara USA obowiązującego w dniu kwartalnego przeszacowania. W odniesieniu do walut obcych przeszacowania dokonuje się na zasadzie waluta do waluty, zarówno dla transakcji bilansowych jak i pozabilansowych, natomiast w odniesieniu do papierów wartościowych na zasadzie kod do kodu, tj. osobno dla tego samego typu/numeru ISIN, z wyjątkiem papierów wartościowych ujętych w pozycji „Inne aktywa finansowe”, które są traktowane jako osobny portfel.

4. Zapisy księgowe związane z przeszacowaniem są stornowane na koniec kolejnego kwartału, za wyjątkiem niezrealizowanych strat przenoszonych na koniec roku do rachunku zysków i strat. W ciągu kwartału dane dotyczące wszystkich transakcji są wykazywane po cenach i kursach transakcyjnych.

Artykuł 8

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

1. Transakcje sprzedaży papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu (repurcho.se agreements) księguje się po stronie pasywów jako przyjęty zabezpieczony depozyt, podczas gdy przekazane zabezpieczenie pozostaje zapisane w bilansie po stronie aktywów. Sprzedane papiery wartościowe podlegające odkupowi, zgodnie z transakcją z przyrzeczeniem odkupu, są tak traktowane przez podmioty sprawozdawcze zobowiązane do ich odkupu, jakby aktywa te były nadal częścią portfela, z którego zostały sprzedane.

2. Transakcje zakupu papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu (reverse repurchase agreement) księguje się w bilansie po stronie aktywów jako zabezpieczony kredyt, w kwocie równej kredytowi. Papiery wartościowe nabyte na podstawie transakcji z przyrzeczeniem odkupu nie podlegają przeszacowaniu; podmiot sprawozdawczy udzielający kredytu nie zalicza zysku lub straty wynikających z takiej transakcji do rachunku zysków i strat.

3. W przypadku odpożyczania papierów wartościowych papiery te pozostają w bilansie kredytodawcy. Transakcje takie są księgowane w taki sam sposób, jak transakcje z przyrzeczeniem odkupu. Jeżeli jednak papiery wartościowe pożyczone przez podmiot sprawozdawczy, który działa jako kredytobiorca, nie znajdą się na prowadzonym przez niego rachunku powierniczym na koniec roku, ustanawia on rezerwę na poczet strat, jeżeli wartość rynkowa bazowych papierów wartościowych wzrosła od czasu zawarcia umowy odpożyczenia. Kredytobiorca wykazuje zobowiązanie z tytułu przeniesienia papierów wartościowych w przypadku, gdyby w międzyczasie dokonał ich sprzedaży.

4. Zabezpieczone transakcje na złoto traktuje się jak transakcje z przyrzeczeniem odkupu. Przepływów złota związanych z takimi zabezpieczonymi transakcjami nie wykazuje się w sprawozdaniach finansowych, a różnica pomiędzy bieżącą a przyszłą ceną transakcji jest rozliczana zgodnie z zasadą memoriałową.

5. Transakcje z przyrzeczeniem odkupu, w tym transakcje odpożyczenia papierów wartościowych, dokonywane w ramach automatycznego programu odpożyczania papierów wartościowych księguje się w bilansie jedynie wtedy, gdy na całego okresu trwania transakcji ustanowione jest zabezpieczenie gotówkowe.

Artykuł 9

Zbywalne instrumenty udziałowe

1. Niniejszy artykuł stosuje się do zbywalnych instrumentów udziałowych, tj. akcji i udziałów lub funduszy akcji, bez względu na to, czy transakcje takie są przeprowadzane bezpośrednio przez podmiot sprawozdawczy czy też przez jego pośrednika, za wyjątkiem czynności związanych z funduszami emerytalnymi, udziałami partycypacyjnymi, inwestycjami w podmioty zależne, znacznymi udziałami oraz finansowymi aktywami trwałymi.

2. Instrumenty udziałowe wyrażone w walutach obcych nie stanowią części całkowitej pozycji walutowej, są natomiast częścią osobnego portfela walutowego. Zysk i strata z ich tytułu wyliczane są albo zgodnie z metodą kosztu średniego netto albo metodą kosztu średniego.

3. Zaleca się, aby instrumenty udziałowe były traktowane zgodnie z następującymi zasadami:

(a) przeszacowanie portfeli akcji odbywa się zgodnie z postanowieniami art. 7 ust. 2. Przeszacowania dokonuje się odrębnie dla każdej pozycji. Przeszacowania funduszy akcji dokonuje się w ujęciu netto, a nie odrębnie dla każdej akcji. Nie dokonuje się saldowania pomiędzy różnymi akcjami lub różnymi funduszami akcji;

(b) transakcje są wykazywane w bilansie według ceny transakcyjnej;

(c) prowizja brokerska może być albo kosztem transakcji zaliczanym do kosztów aktywów albo wydatkiem zapisywanym w rachunku zysków i strat;

(d) kwota zakupionych dywidend jest uwzględniana w kosztach instrumentu udziałowego. W dniu ustania prawa do dywidendy, kiedy płatność z tytułu dywidendy nie została jeszcze otrzymana, kwota zakupionej dywidendy może być traktowana jako osobna pozycja;

(e) odsetki od dywidendy nie są księgowane na koniec okresu, ponieważ są uwzględnione w cenie rynkowej instrumentów udziałowych (za wyjątkiem akcji notowanych bez dywidendy);

(f) emisja praw do akcji jest traktowana jako osobny składnik aktywów w momencie emisji. Koszt nabycia jest obliczany na podstawie obowiązującego średniego kosztu instrumentu udziałowego, na podstawie ceny nowej emisji oraz na podstawie proporcji pomiędzy istniejącymi a nowymi instrumentami udziałowymi. Cena praw do akcji może być także wyliczana na podstawie wartości praw na rynku, obowiązującego średniego kosztu instrumentów udziałowych oraz rynkowej ceny instrumentów udziałowych przed emisją praw do akcji.

Artykuł 10

Banknoty

1. Dla celów wdrożenia art. 52 Statutu, banknotów innych uczestniczących Państw Członkowskich w posiadaniu KB C nie są księguje jako banknoty w obiegu, lecz jako wzajemne zobowiązania Eurosystemu. W odniesieniu do banknotów innych uczestniczących Państw Członkowskich stosuje się następującą procedurę:

(a) KBC otrzymujący banknoty wyemitowane przez inny KBC wyrażone w krajowych jednostkach walutowych obszaru euro zawiadamia codziennie KBC-emitenta o wartości banknotów wpłaconych w celu ich wymiany, z wyjątkiem przypadków, w których dzienna wielkość takiego obrotu jest niska. KBC-emitent dokona odpowiedniej zapłaty na rzecz otrzymującego KBC za pośrednictwem systemu TARGET;

oraz

(b) korekta pozycji „Banknoty w obiegu” zostanie zaksięgowana przez KBC-emitenta z chwilą otrzymania powyższego zawiadomienia.

2. Pozycja „Banknoty w obiegu” w bilansach KBC stanowi wypadkową trzech składników:

(a) nieskorygowanej wartości banknotów euro w obiegu, w tym pozostających w obiegu w roku wymiany walutowej banknoty wyrażone w krajowych jednostkach walutowych (z obszaru euro) w przypadku KBC przyjmującego walutę euro; wartość powyższą oblicza się na podstawie jednej z dwóch następujących metod:

Metoda A:	B = P-D-N-S
Metoda B:	B = I - R - N,
Gdzie:	B - nieskorygowana wartość „Banknotów w obiegu”
	P - wartość banknotów wyprodukowanych lub otrzymanych z drukarni lub od innego KBC
	D - wartość zniszczonych banknotów
	N - wartość banknotów krajowych KBC dokonującego emisji znajdujących się w posiadaniu innego KBC (po dokonaniu odpowiedniego powiadomienia, a przed odprowadzeniem banknotów)
	I - wartość banknotów wprowadzonych do obiegu
	R - wartość otrzymanych banknotów
	S - wartość banknotów w skarbcu

(b) pomniejszonej o wartość nieoprocentowanej należności od odpowiedniego banku uczestniczącego w programie Poszerzonego Depozytu Powierniczego (Extended Custodial Irwentory), w przypadku przeniesienia własności banknotów objętych takim programem;

(c) powiększonej/pomniejszonej o wynik korekty wynikającej z zastosowania klucza alokacji banknotów.

ROZDZIAŁ III

KSIĘGOWANIE DOCHODU

Artykuł 11

Księgowanie dochodu

1. Do księgowania dochodu stosuje się następujące zasady:

(a) zrealizowane zyski i straty są zaliczane do rachunku zysków i strat;

(b) niezrealizowane zyski nie są traktowane jako dochód, lecz księgowane bezpośrednio na rachunku rewaluacyjnym;

(c) niezrealizowane straty uwzględnia się w rachunku zysków i strat na koniec roku, jeżeli przekraczają poprzednie zyski rewaluacyjne zapisane na odpowiednim rachunku rewaluacyj nym;

(d) niezrealizowane straty zaksięgowane w rachunku zysków i strat nie są korygowane w kolejnych latach o nowe niezrealizowane zyski;

(e) nie dokonuje się saldowania niezrealizowanych strat z tytułu danego papieru wartościowego, waluty czy złota z niezrealizowanymi zyskami z tytułu innych papierów wartościowych, walut lub złota.

2. Premie lub dyskonta z tytułu wyemitowanych i zakupionych papierów wartościowych są obliczane i prezentowane jako cześć dochodu odsetkowego i podlegają w pozostałym okresie życia tych papierów wartościowych amortyzacji liniowej lub amortyzacji zgodnie z metodą wewnętrznej stopy zwrotu (metoda IRR). Metoda IRR jest jednak obowiązkowa w odniesieniu do papierów wartościowych sprzedawanych z dyskontem, do wykupu których w momencie nabycia pozostaje więcej niż jeden rok.

3. Rozliczenia miedzyokresowe związane z aktywami i pasywami finansowymi, np. odsetki do zapłacenia lub zamortyzowane premie/dyskonta wyrażone w walucie obcej, są obliczane i księgowane na rachunkach codziennie, na podstawie ostatniego dostępnego kursu. Rozliczenia miedzyokresowe związane z aktywami i pasywami finansowymi wyrażonymi w euro są obliczane i księgowane na rachunkach nie rzadziej niż raz na kwartał. Rozliczenia miedzyokresowe związane z innymi pozycjami są obliczane i księgowane na rachunkach nie rzadziej niż raz w roku.

4. Niezależnie od częstotliwości obliczania rozliczeń miedzyokresowych, lecz z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych art. 5 ust. 4, podmioty sprawozdawcze ujawniają w ciągu kwartału dane według wartości transakcyjnej.

5. Rozliczenia miedzyokresowe wyrażone w walutach obcych podlegają przeliczeniu po kursach obowiązujących w dniu księgowania i są uwzględniane w pozycji walutowej.

6. Do obliczania rozliczeń miedzyokresowych w trakcie roku można zasadniczo stosować miejscowe zwyczaje (tzn. mogą one być obliczane do ostatniego dnia roboczego lub ostatniego dnia kalendarzowego kwartału). Niemniej jednak obowiązującą datą rozliczeniową na koniec roku jest 31 grudnia.

7. Powodem powstania zrealizowanych zysków lub strat walutowych mogą być odpływy gotówkowe, które pociągają za sobą zmianę stanu posiadania danej waluty.

Artykuł 12

Koszty transakcji

1. Do kosztów transakcji stosuje się następujące zasady ogólne:

(a) do złota, instrumentów walutowych i papierów wartościowych wyrażonych w walutach obcych stosuje się codziennie metodę kosztu średniego w celu wyliczenia kosztów nabycia pozycji sprzedanych, przy uwzględnieniu wpływu zmian kursu i/lub ceny;

(b) średnia cena/kurs nabycia aktywów/pasywów podlega zmniejszeniu/zwiększeniu o niezrealizowane straty przeniesione do rachunku zysków i strat na koniec roku;

(c) w przypadku nabywania kuponowych papierów wartościowych wartość nabytego dochodu kuponowego jest traktowana jako odrębna pozycja. W przypadku papierów wartościowych wyrażonych w walutach obcych wartość nabytego dochodu kuponowego stanowi cześć pozycji walutowej, nie wpływa jednak na koszt czy cenę składnika aktywów przy ustalaniu średniej ceny, ani też na koszt waluty.

2. Do papierów wartościowych mają zastosowanie następujące zasady szczególne:

(a) transakcje zapisuje się po cenach transakcji i księguje na kontach finansowych po cenie czystej;

(b) opłat powierniczych i za zarządzanie, opłat za prowadzenie rachunku bieżącego i innych kosztów pośrednich nie uważa się za koszty transakcji i wykazuje w rachunku zysków i strat. Opłat tych nie traktuje się jako części kosztu średniego danego składnika aktywów;

(c) dochód księgowany jest w ujęciu brutto; potrącony podatek podlegający zwrotowi oraz inne podatki są rozliczane osobno;

(d) przy obliczaniu średniego kosztu zakupu papieru wartościowego stosuje się jedną z dwóch następujących metod: (i) wszystkie zakupy z danego dnia dodaje się po kosztach do stanu posiadania z dnia poprzedniego, aby otrzymać nową średnią ważoną cenę przed uwzględnieniem sprzedaży z tego dnia, (ii) poszczególne transakcje zakupu i sprzedaży papierów wartościowych mogą być uwzględniane w takiej kolejności, w jakiej pojawiły się w ciągu dnia w celu otrzymania zrewidowanej ceny średniej.

3. Do złota i walut obcych mają zastosowanie następujące zasady szczególne:

(a) transakcje w walutach obcych nie powodujące zmian stanu posiadania tych walut są przeliczane na euro po kursie obowiązującym w dniu transakcji lub rozliczenia; nie ma to wpływu na koszt nabycia pozycji walutowej;

(b) transakcje w walutach obcych powodujące zmianę stanu posiadania tych walut są przeliczane na euro po kursie obowiązującym w dniu transakcji;

(c) rozliczenie kwot kapitału wynikających z transakcji z przyrzeczeniem odkupu papierów wartościowych denominowanych w walucie obcej lub w złocie nie ma wpływu na stan posiadania tej waluty lub złota;

(d) rzeczywiste wpływy i płatności gotówkowe są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu rozliczenia;

(e) w przypadku pozycji długiej, dzienne wpływy netto walut i złota dodawane są (przy uwzględnieniu średniego kosztu dziennego wpływu każdej z walut i złota) do stanu posiadania z poprzedniego dnia, przez co uzyskuje się nową średni ważony kurs/cenę złota. W przypadku odpływu netto, wyliczenia zrealizowanych zysków lub strat opierają się na średnim koszcie posiadanych zasobów danej waluty lub złota w dniu poprzednim, przez co koszt średni pozostaje niezmieniony. Różnice średniego kursu/średniej ceny złota pomiędzy wpływami i odpływami z danego dnia mają również wpływ na zrealizowane zyski lub straty. W przypadku pasywnej sytuacji w odniesieniu do pozycji walutowej lub złota, stosuje się metodę odwrotną do powyżej opisanej. Na średni koszt pozycji pasywnej wpływa zatem odpływ netto, natomiast wpływ netto zmniejsza wartość pozycji w zależności od obowiązującego średniego ważonego kursu/ceny złota i wpływa na zrealizowane zyski lub straty;

(f) koszty transakcji walutowych i inne koszty ogólne są wykazywane w rachunku zysków i strat.

ROZDZIAŁ IV

ZASADY RACHUNKOWOŚCI DLA INSTRUMENTÓW POZABILANSOWYCH

Artykuł 13

Zasady ogólne

1. Przy obliczaniu średniego kosztu nabycia oraz zysków i strat z transakcji walutowych w pozycjach walutowych netto uwzględnia się walutowe transakcje terminowe, terminowe części swapów walutowych oraz inne instrumenty walutowe polegające na zamianie jednej waluty na inną w przyszłości.

2. Rozliczania i przeszacowania swapów procentowych, transakcji futures, transakcji FRA, innych instrumentów procentowych i opcji dokonuje się oddzielnie dla poszczególnych pozycji. Instrumenty te są księgowane i rozliczane odrębnie od pozycji bilansowych.

3. Zyski i straty z tytułu instrumentów pozabilansowych są księgowane i rozliczane w podobny sposób, jak instrumenty bilansowe.

Artykuł 14

Walutowe transakcje terminowe

1. Terminowe transakcje zakupu i sprzedaży są księgowane na kontach pozabilansowych od dnia transakcji do dnia rozliczenia po kursie kasowym transakcji terminowej. Zrealizowane zyski i straty z transakcji sprzedaży są rozliczane po średnim koszcie pozycji walutowej na dzień transakcji, zgodnie z procedurą dziennego saldowania zakupów i sprzedaży.

2. Różnice pomiędzy kursem kasowym a kursem terminowym traktuje się jako odsetki do zapłaty lub otrzymania, zgodnie z zasadą memoriałową.

3. W dniu rozliczenia konta pozabilansowe podlegają stornowaniu.

4. Przy określaniu pozycji walutowej uwzględnia się transakcje terminowe począwszy od dnia transakcji po kursie kasowym.

5. Pozycje transakcji terminowych są wyceniane w powiązaniu z pozycją kasową tej samej waluty, po odliczeniu różnic mogących powstać w ramach pozycji jednej waluty. Strata netto obciąża rachunek zysków i strat, jeżeli przewyższa poprzednie zyski rewaluacyjne zapisane na rachunku rewaluacyjnym. Kwotą zysku netto uznaje się na rachunek rewaluacyjny.

Artykuł 15

Swapy walutowe

1. Terminowe i kasowe transakcje kupna i sprzedaży są księgowane na kontach bilansowych z datą rozliczenia.

2. Terminowe i kasowe transakcje kupna i sprzedaży są księgowane na kontach pozabilansowych od dnia transakcji do dnia rozliczenia po kursie kasowym transakcji.

3. Transakcje sprzedaży są księgowane po kursie kasowym danej transakcji. Nie powstają zatem w tym przypadku zyski ani straty.

4. Różnice pomiędzy kursem kasowym a kursem terminowym uważa się za odsetki do zapłaty lub należne, zgodnie z zasadą memoriałową, zarówno w odniesieniu do zakupów, jak i sprzedaży.

5. Konta pozabilansowe podlegają stornowaniu w dniu rozliczenia.

6. Pozycja walutowa ulega zmianie wyłącznie w wyniku rozliczeń miedzyokresowych wyrażonych w walutach obcych.

7. Pozycja terminowa jest wyceniana w powiązaniu z odpowiadającą jej pozycją kasową.

Artykuł 16

Procentowe transakcje futures

1. Procentowe transakcje futures są księgowane z datą transakcji na kontach pozabilansowych.

2. Początkowy depozyt zabezpieczający zapisuje się jako osobny składnik aktywów, jeżeli został złożony w gotówce. Jeżeli depozyt został złożony w formie papierów wartościowych, zapis w bilansie pozostaje niezmieniony.

3. Codzienne zmiany wielkości zmiennego depozytu zabezpieczającego są zapisywane w rachunku zysków i strat i mają wpływ na pozycje walutową. Taką samą procedurę stosuje się w dniu zamknięcia otwartej pozycji, bez względu na to, czy ma miejsce dostawa. Jeżeli dostawa ma miejsce, zakup lub sprzedaż księgowane są po cenie rynkowej.

4. Opłaty przenosi się do rachunku zysków i strat.

Artykuł 17

Swapy procentowe

1. Swapy procentowe są księgowane z datą transakcji na kontach pozabilansowych.

2. Bieżące płatności odsetkowe, otrzymane lub zapłacone, zapisuje się zgodnie z zasadą memoriałową. Płatności mogą być rozliczane w ujęciu netto dla każdej transakcji, ale narosłe przychody i koszty odsetkowe księgowane są w ujęciu brutto.

3. Każdy swap procentowy podlega indywidualnemu przeszacowaniu, a w razie potrzeby jest przeliczany na euro po kursie kasowym. Zaleca się, aby niezrealizowane straty przeniesione na koniec roku do rachunku zysków i strat podlegały w kolejnych latach amortyzacji liniowej. Niezrealizowane zyski rewaluacyjne zapisywane są na rachunku rewaluacyjnym.

4. Opłaty przenosi się do rachunku zysków i strat.

Artykuł 18

Transakcje FRA

1. Transakcje FRA są księgowane z datą transakcji na kontach pozabilansowych.

2. Płatność kompensacyjną należną jednej stronie od drugiej strony zapisuje się z datą rozliczenia w rachunku zysków i strat. Płatności nie są księgowane na bazie memoriałowej.

3. W przypadku transakcji FRA w walutach obcych, płatność kompensacyjna ma wpływ na pozycje walutową. Płatność kompensacyjną przelicza się na euro po kursie kasowym z dnia rozliczenia.

4. Każda transakcja FRA podlega indywidualnemu przeszacowaniu, a w razie potrzeby jest przeliczana na euro po kursie kasowym. Niezrealizowane straty przeniesione na koniec roku do rachunku zysków i strat nie podlegają w kolejnych latach stornowaniu w stosunku do niezrealizowanych zysków, chyba że dany instrument został zamknięty lub zakończony. Niezrealizowane zyski rewaluacyjne zapisywane są na rachunku rewaluacyjnym.

5. Opłaty przenosi się do rachunku zysków i strat.

Artykuł 19

Transakcje terminowe na papiery wartościowe

Transakcje terminowe na papiery wartościowe rozlicza się według jednej z dwóch poniższych metod:

1. Metoda A:

(a) transakcje terminowe na papiery wartościowe są zapisywane na kontach pozabilansowych od dnia transakcji do dnia rozliczenia, po przyszłej cenie transakcji terminowej;

(b) średni koszt portfela papierów wartościowych będących przedmiotem transakcji nie zmienia się do dnia rozliczenia; wpływ terminowych transakcji sprzedaży na rachunek zysków i strat oblicza się w dniu rozliczenia;

(c) w dniu rozliczenia stornuje się konta pozabilansowe, a ewentualne saldo na rachunku rewaluacyjnym przenosi się do rachunku zysków i strat. Zakupione papiery wartościowe są rozliczane po ceny kasowej obowiązującej w dniu zapadalności (rzeczywista cena rynkowa), natomiast różnica pomiędzy ceną rzeczywistą a pierwotną ceną transakcji terminowej jest księgowana jako zrealizowany zysk lub strata;

(d) jeżeli papiery wartościowe są wyrażone w obcej walucie, średni koszt netto pozycji walutowej nie zmienia się, o ile podmiot sprawozdawczy prowadzi już pozycje w tej walucie. Jeżeli zakupiona obligacja jest wyrażona w walucie, dla której podmiot sprawozdawczy nie posiada pozycji i konieczny jest zakup odpowiedniej waluty, wówczas zastosowanie mają odpowiednie zasady dotyczące zakupu walut obcych ustanowione w art. 12 ust. 3 lit. e;

(e) pozycje terminowe są wyceniane odrębnie, na podstawie przyszłej ceny rynkowej za pozostały okres trwania transakcji. Strata wynikająca z przeszacowania na koniec roku obciąża rachunek zysków i strat, a rachunek rewaluacyjny uznawany jest kwotą zysku rewaluacyjnego. Niezrealizowanych strat uwzględnionych w rachunku zysków i strat na koniec roku nie stornuje się w kolejnych latach na poczet nowych niezrealizowanych zysków, chyba że dany instrument został zamknięty lub zakończony.

2. Metoda B:

(a) transakcje terminowe na papiery wartościowe są zapisywane na kontach pozabilansowych od dnia transakcji do dnia rozliczenia po przyszłej cenie transakcji terminowej. W dniu rozliczenia konta pozabilansowe są stornowane;

(b) na koniec kwartału dokonuje się przeszacowania papieru wartościowego na podstawie wartości pozycji netto wynikającej z bilansu oraz ze sprzedaży tych samych papierów wartościowych zapisanych na kontach pozabilansowych. Kwota przeszacowania równa się różnicy pomiędzy wspomnianą wartością pozycji netto wycenionej po cenie przeszacowania a tą samą pozycją wycenioną po średnim koszcie pozycji bilansowej. Na koniec kwartału przeszacowuje się terminowe transakcje zakupu zgodnie z procedurą opisaną w art. 7. Wynik tego przeszacowania jest równy różnicy pomiędzy ceną kasową a średnim kosztem zobowiązań do zakupu;

(c) wynik terminowej transakcji sprzedaży zapisuje się w tym roku finansowym, w którym zobowiązanie zostało podjęte. Wynik ten jest równy różnicy pomiędzy początkową ceną transakcji terminowej a średnim kosztem pozycji bilansowej, a gdyby ten ostatni okazał się niewystarczający - średnim kosztem pozabilansowych zobowiązań do zakupu w dniu sprzedaży.

Artykuł 20

Opcje

1. Opcje zapisuje się na kontach pozabilansowych od dnia transakcji do dnia jej wykonania lub wygaśnięcia po cenie instrumentu bazowego przyjętej jako cena wykonania opcji.

2. Premie wyrażone w walucie obcej przelicza się na euro po kursu dnia zawarcia umowy albo dnia rozliczenia. Premie zapłaconą wykazuje się jako oddzielny składnik aktywów, a premie otrzymaną jako oddzielny składnik pasywów.

3. W przypadku wykonania opcji instrument bazowy wykazuje się w bilansie po cenie wykonania opcji powiększonej lub pomniejszonej o początkową premie. Początkowa premia opcyjna podlega korekcie w oparciu o niezrealizowane straty uwzględnione w rachunku zysków i strat na koniec roku.

4. W przypadku niewykonania opcji wysokość premii opcyjnej, skorygowaną w oparciu o niezrealizowane straty z końca roku poprzedniego, uwzględnia się w rachunku zysków i strat po przeliczeniu według kursu z dnia wygaśnięcia opcji.

5. Zmienny depozyt zabezpieczający w przypadku opcji podobnych do transakcji futures, odpisy z premii opcyjnej na koniec roku, zawarcie w dniu wykonania transakcji mającej za przedmiot instrument bazowy oraz, w dniu wygaśnięcia opcji, premia opcyjna mają wpływ na pozycje walutową. Codzienne zmiany wysokości zmiennego depozytu zabezpieczającego są zapisywane w rachunku zysków i strat.

6. Każda umowa opcyjna podlega indywidualnemu przeszacowaniu. Niezrealizowanych strat uwzględnionych w rachunku zysków i strat nie stornuje się w kolejnych latach na poczet nowych niezrealizowanych zysków. Kwotą niezrealizowanych zysków rewaluacyjnych uznaje się rachunek rewaluacyjny. Niezrealizowane straty z tytułu jednej opcji nie i niezrealizowane zyski z tytułu innej opcji nie są saldowane.

7. Dla celów zastosowania ust. 6, za wartości rynkowe uznaje się właściwe notowania, o ile są one dostępne na właściwym rynku, w domu maklerskim, u brokera, czy podobnego podmiotu. Jeżeli notowania nie są dostępne, wartość rynkową określa się z zastosowaniem techniki wyceny. Technikę taką stosuje się w konsekwentny sposób przez dłuższy okres czasu; możliwe powinno być przy tym wykazanie, że dostarcza ona rzetelnych oszacowań cen, które byłyby uzyskiwane w transakcjach rynkowych.

8. Opłaty przenosi się do rachunku zysków i strat.

ROZDZIAŁ V

OBOWIĄZKI SPRAWOZDAWCZE

Artykuł 21

Format sprawozdań

1. KB C przekazują do EBC dane niezbędne dla celów sprawozdawczości finansowej Eurosystemu zgodne z niniejszymi wytycznymi.

2. Format sprawozdań Eurosystemu zawiera wszystkie pozycje wyszczególnione w załączniku IV. Załącznik IV określa także treść, jaką powinny zawierać pozycje składające się na różne formaty bilansów.

3. Formaty poszczególnych publikacyjnych sprawozdań finansowych są zgodne z następującymi załącznikami:

(a) publikacyjne skonsolidowane tygodniowe sprawozdania finansowe Eurosystemu po zakończeniu kwartału -załącznik V;

(b) publikacyjne skonsolidowane tygodniowe sprawozdania finansowe Eurosystemu w trakcie kwartału - załącznik VI;

(c) skonsolidowany roczny bilans Eurosystemu - załącznik VII.

ROZDZIAŁ VI

PUBLIKACYJNE ROCZNE BILANSY I RACHUNKI ZYSKÓW I STRAT

Artykuł 22

Publikacyjne bilansy i rachunki zysków i strat

Zaleca się, aby KB C dostosowały swoje publikacyjne bilansy i rachunki zysków i strat w sposób zgodny z załącznikami VIII i IX.

ROZDZIAŁ VII

ZASADY KONSOLIDACJI

Artykuł 23

Ogólne zasady konsolidacji

1. Bilansy skonsolidowane Eurosystemu zawierają wszystkie pozycje z bilansów EBC i KBC.

2. Sprawozdania w ramach procesu konsolidacji powinny zachować jednolitość. Wszystkie sprawozdania finansowe Eurosystemu powinny być sporządzane według podobnych zasad i przy zastosowaniu tych samych metod i procesów konsolidacyjnych.

3. Bilansy skonsolidowane Eurosystemu sporządza EBC. Bilansy te powinny uwzględniać potrzebę istnienia jednolitych zasad i metod rachunkowości, potrzebę zbieżności okresów finansowych w Eurosystemie, dostosowywania konsolidacji wynikającej z wewnętrznych transakcji i pozycji Eurosystemu, a także zmiany w składzie Eurosystemu.

4. Poszczególne pozycje bilansów, poza wzajemnymi saldami KBC i EBC w ramach Eurosystemu, podlegają agregowaniu w celu konsolidacji.

5. Salda KBC i EBC ze stronami trzecimi są w ramach konsolidacji wykazywane w ujęciu brutto.

6. Wzajemne salda Eurosystemu podlegają ujawnieniu w bilansach EBC i KBC w sposób wskazany w załączniku IV.

ROZDZIAŁ VIII

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł 24

Tworzenie, stosowanie i wykładnia zasad

1. Komitet do spraw Rachunkowości i Dochodów Pieniężnych ESBC (AMICO) składa Radzie Prezesów sprawozdania, za pośrednictwem Zarządu, w zakresie tworzenia, stosowania i wprowadzania zasad rachunkowości i sprawozdawczości finansowej ESBC.

2. Przy wykładni niniejszych wytycznych należy brać pod uwagę prace przygotowawcze, zasady rachunkowości ujednolicone w prawie wspólnotowym oraz ogólnie przyjęte międzynarodowe standardy rachunkowości.

Artykuł 25

Postanowienia przejściowe

1. KBC dokonują przeszacowania wszystkich aktywów i pasywów finansowych na dzień, w którym stają się członkami Euro-systemu. Niezrealizowane zyski powstałe przed tym dniem są oddzielane od ewentualnych niezrealizowanych zysków wynikających z przeszacowania, które mogą powstać później i pozostają zyskami KBC. Ceny i kursy rynkowe stosowane przez KBC w bilansie otwarcia na początku uczestnictwa w Eurosystemie uważa się za średni koszt aktywów i pasywów tych KBC.

2. Zaleca się, aby niezrealizowane zyski, które powstały przed albo w związku z rozpoczęciem członkostwa KBC w Eurosystemie nie były uważane za podlegające wypłacie w momencie zmiany, lecz były traktowane jako podlegające realizacji/wypłacie dopiero w związku z transakcjami, które następują po wstąpieniu do Eurosystemu.

3. Zyski i straty wynikające ze zmian kursów walut, ceny złota i innych cen, powstałe w wyniku przekazania aktywów z KBC do EBC, uważa się za zrealizowane.

4. Niniejszy artykuł nie uchybia decyzjom wydawanym na podstawie art. 30 Statutu.

Artykuł 26

Utrata mocy

Tracą moc wytyczne EBC/2002/10. Jeżeli w innych przepisach mowa jest o uchylonych wytycznych, rozumie się przez to niniejsze wytyczne w sposób zgodny z tabelą konkordancyjną w załączniku X.

Artykuł 27

Postanowienia końcowe

1. Niniejsze wytyczne wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.

2. Niniejsze wytyczne stosuje się do wszystkich banków centralnych Eurosystemu.

Sporządzono we Frankfurcie nad Menem, dnia 10 listopada 2006 r.

ZAŁĄCZNIK I

SPRAWOZDANIA FINANSOWE EUROSYSTEMU

ZAŁĄCZNIK II

GLOSARIUSZ

Aktywa: zasoby, które w wyniku zdarzeń przeszłych pozostają pod kontrolą przedsiębiorstwa i z tytułu których do tego przedsiębiorstwa mają napływać w przyszłości korzyści ekonomiczne.

Aktywa finansowe: aktywa, które mają postać: (i) gotówki, (ii) wynikającego z umowy prawa do otrzymania gotówki lub innego instrumentu finansowego od innego przedsiębiorstwa, (iii) wynikającego z umowy prawa do wymiany instrumentu finansowego z innym przedsiębiorstwem na potencjalnie korzystnych warunkach, (iv) instrumentu udziałowego innego przedsiębiorstwa.

Amortyzacja: systematyczne zmniejszanie w księgach premii/dyskonta lub też wartości aktywów w czasie.

Amortyzacja liniowa: metoda, w której amortyzacja na przestrzeni danego okresu czasu jest wyznaczana poprzez podzielenie kosztu składnika aktywów, pomniejszonych o jego szacunkową wartość końcową, przez szacunkowy pozostały czas zdatności składnika aktywów, według zasady pro rata temporis (stosownie do upływu czasu).

Automatyczny program pożyczania papierów wartościowych: operacja finansowa będąca połączeniem transakcji repo i reyerse repo, w której konkretne zabezpieczenie pożycza się pod zastaw ogólny. W wyniku tych transakcji udzielania i zaciągania kredytów powstaje dochód będący konsekwencją różnych różnego oprocentowania obydwu transakcji, tzn. otrzymana marża. Operacja taka może być przeprowadzona na zasadzie bezpośredniego działania zleceniodawcy, tzn. bank oferujący program jest partnerem końcowym, lub też na zasadzie pośrednictwa, gdzie bank oferujący program jest jedynie pośrednikiem a partnerem końcowym jest instytucja, z którą następuje efektywne przeprowadzenie transakcji pożyczenia papierów wartościowych.

Cena czysta: cena transakcji bez rabatów/naliczonych odsetek, uwzględniająca jednak koszty transakcji, które stanowią cześć ceny.

Cena rynkowa: cena złota, instrumentów walutowych lub papierów wartościowych zwykle nie uwzględniająca naliczonych odsetek lub rabatów, notowana albo na rynku zorganizowanym, np. na giełdzie, lub też na rynku niezorganizowanym, np. pozagiełdowym.

Cena transakcji: cena ustalona miedzy stronami w momencie zawierania umowy.

Cena wykonania: cena określona w umowie opcji, po której umowa może zostać wykonana.

Data rozliczenia: dzień, w którym ostateczne i nieodwołalne przekazanie wartości zostało zapisane w księgach odpowiedniej instytucji rozrachunkowej. Rozliczenie może nastąpić natychmiast (w czasie rzeczywistym), tego samego dnia (na koniec dnia) lub też w ustalonej dacie następującej po dniu zaciągnięcia zobowiązania.

Data rozliczenia kasowego: dzień, w którym dochodzi do rozliczenia transakcji kasowej mającej za przedmiot instrumenty finansowe, w sposób zgodny z przeważającą praktyką rynkową dla danego instrumentu finansowego.

Dyskonto: różnica pomiędzy wartością nominalną papieru wartościowego a jego ceną w przypadku, gdy cena jest niższa od wartości nominalnej.

Dyskontowy papier wartościowy: aktywo, które nie przynosi odsetek kuponowych; dochód z niego osiągany jest z aprecjacji kapitału, ponieważ aktywo to jest emitowane lub nabyte z dyskontem w stosunku do wartości nominalnej.

Finansowy majątek trwały: aktywa lub portfele finansowe utrzymywane jako stała inwestycja; w tym m.in. oprocentowane papiery wartościowe z określonymi albo dającymi się określić płatnościami i określonym terminem zapadalności, co do których KBC ma zamiar i możliwość utrzymywania aż do terminu zapadalności.

Instrumenty udziałowe: papiery wartościowe przynoszące dywidendę, tzn. akcje i udziały w spółkach oraz papiery wartościowe stwierdzające dokonanie inwestycji w fundusz akcji.

Interlinking: infrastruktura techniczna, narzędzia projektowania i procedury działające w ramach lub stanowiące adaptacje każdego z krajowych systemów rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym i mechanizmu płatności EBC, służące do dokonywania płatności transgranicznych poprzez system TARGET l.

Koszt średni: metoda średniej ciągłej lub średniej ważonej, zgodnie z którą koszt każdego zakupu jest dodawany do istniejącej wartości księgowej, dając nowy średni ważony koszt.

Koszty transakcji: koszty, co do których można stwierdzić, że są związane z określoną transakcją.

Kurs kasowy: kurs, według którego dochodzi do rozliczenia transakcji w dniu rozliczenia kasowego. W przypadku walutowych transakcji terminowych, w celu ustalenia kursu terminowego, do kursu kasowego odnosi się tzw. punkty terminowe (forward points).

Kurs walutowy: wartość waluty podawana w celu jej przeliczenia na inną walutę.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości: Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR), Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) oraz dotyczące ich Interpretacje (interpretacje SIC-IFRIC), późniejsze zmiany powyższych standardów i dotyczących ich interpretacji, standardy przyjmowane w przyszłości przez Unie Europejską i dotyczące ich interpretacje.

Międzynarodowy numer identyfikacyjny papierów wartościowych (ISIN): numer nadawany przez właściwy w tych sprawach organ.

Niezrealizowane zyski/straty: zyski lub straty wynikające z przeszacowania aktywów w stosunku do ich skorygowanego kosztu nabycia.

Opcja: umowa przyznająca uprawnionemu prawo, ale nie obowiązek, do zakupu lub sprzedaży określonej liczby danych papierów wartościowych, towarów, walut obcych, indeksów albo wierzytelności po określonej cenie w określonym czasie, albo w dniu wygaśnięcia opcji.

Opcja podobna do transakcji future: notowana opcja, w przypadku której dochodzi do codziennej wpłaty albo otrzymania zmiennego depozytu zabezpieczającego.

Papiery wartościowe utrzymywane w postaci wyodrębnionego portfela: wyodrębnione inwestycje utrzymywane jako środki równoważące składające się z papierów wartościowych, instrumentów udziałowych, udziałów i/lub inwestycji w podmioty zależne, odpowiadające dającemu się zidentyfikować składnikowi po stronie pasywów, niezależnie od istnienia prawnego, ustawowego czy też innego obowiązku, np. fundusze emerytalne, fundusze związane z programami odpraw pracowniczych, rezerwy celowe, kapitał, rezerwy.

Pasywa: aktualne zobowiązanie przedsiębiorstwa będące konsekwencją zdarzeń przeszłych, którego rozliczenie powinno przynieść skutek w postaci wypływu z przedsiębiorstwa środków reprezentujących korzyści ekonomiczne.

Pasywa finansowe: wszystkie zobowiązania będące prawnym zobowiązaniem do przekazania innemu przedsiębiorstwu gotówki lub innego instrumentu finansowego lub też do wymiany instrumentu finansowego z innym przedsiębiorstwem na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Podejście ekonomiczne: metoda rachunkowa, zgodnie z którą zdarzenia księgowe są zapisywane w dniu transakcji. Podejście kasowe/rozliczeniowe: metoda rachunkowa, zgodnie z którą zdarzenia księgowe są zapisywane w dniu rozliczenia.

Portfel walutowy: pozycja netto danej waluty. W rozumieniu niniejszej definicji specjalne prawa ciągnienia (SDR) są uważane za odrębną walutę.

Premia: różnica pomiędzy wartością nominalną papieru wartościowego a jego ceną w przypadku, gdy cena jest wyższa od wartości nominalnej.

Procentowa transakcja futures: umowa terminowa zawierana na rynku zorganizowanym. Na jej mocy uzgadnia się w dniu zawarcia umowy, że w dacie przyszłej nastąpi zakup lub sprzedaż instrumentu dłużnego, np. obligacji, po ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistej dostawy a umowa jest zamykana przed uzgodnionym terminem zapadalności.

Program Poszerzonego Depozytu Powierniczego (Extended Custodial lnventory): program składający się ze znajdującego się poza strefą euro i zarządzanego przez bank komercyjny depozytu, w którym przechowywane są na rzecz Eurosystemu banknoty euro w celu organizacji zaopatrzenia w banknoty euro i ich przyjmowania.

Rachunki rewaluacyjne: rachunki bilansowe używane do zapisywania różnic wartości aktywów lub pasywów pomiędzy skorygowanym kosztem ich nabycia a wyceną dokonaną po cenie rynkowej na koniec okresu, w przypadku gdy cena rynkowa jest wyższa niż skorygowany koszt nabycia w przypadku aktywów oraz niższa w przypadku pasywów. Rachunki rewaluacyjne zawierają zarówno różnice kursów giełdowych i/lub rynkowych kursów walutowych.

Rezerwy: kwoty odłożone z zysku podlegającego podziałowi nie przeznaczone na pokrycie żadnych konkretnych zobowiązań, nieprzewidzianych sytuacji lub spodziewanego spadku wartości aktywów, znanych w dniu sporządzenia bilansu.

Rezerwy celowe: kwoty odłożone przed wyliczeniem kwot rachunku zysków i strat w celu zapewnienia pokrycia na istniejące lub spodziewane zobowiązania lub ryzyku, których wielkość nie może być dokładnie określona (patrz Rezerwy). Rezerwy celowe na przyszłe zobowiązania i opłaty nie mogą być wykorzystywane do korygowania wartości aktywów.

Rozliczenie: czynność wypełnienia zobowiązania poprzez przekazanie środków lub aktywów pomiędzy dwoma lub więcej stronami. W kontekście transakcji wzajemnych Eurosystemu termin „rozliczenie” odnosi się do eliminowania sald netto powstających w wyniku transakcji wewnątrz Eurosystemu i wymaga transferu aktywów.

Swap procentowy: umowa, na podstawie której dochodzi do wymiany z drugą stroną przepływów pieniężnych reprezentujących okresowe płatności odsetkowe, dokonywana w jednej lub (w przypadku transakcji dwuwalutowych) w dwóch różnych walutach.

Swap walutowy: równoczesna kasowa transakcja zakupu/sprzedaży jednej waluty w zamian za inną (pierwszy element pary transakcji) oraz terminowa transakcja sprzedaży/zakupu takiej samej ilości tej waluty w zamian za druga walutę (drugi element pary transakcji).

Średnia cena rynkowa: wartość pośrednia pomiędzy oferowaną ceną kupna i oferowaną ceną sprzedaży papieru wartościowego wyznaczana na podstawie notowań transakcji dokonywanych przy „normalnym” rozmiarze rynku przez uznane podmioty działające na rynku lub uznane giełdy; cena ta jest wykorzystywana w procedurze kwartalnego przeszacowania.

Średnie kursy rynkowe: kursy referencyjne walut obcych wobec euro opierające się generalnie na regularnej procedurze uzgodnień pomiędzy bankami centralnymi w ramach i poza ESBC, która ma zwykle miejsce o godz. 14.15 czasu środkowoeuropejskiego; używane do celów związanych z procedurą kwartalnego przeszacowania.

TARGET: Transeuropejski Zautomatyzowany Błyskawiczny System Rozrachunku Brutto w Czasie Rzeczywistym (Trans-European Automated Real-time Gross settlement Express Transfer).

Termin zapadalności: dzień, w którym wartość nominalna/kapitał staje się w pełni należna i płatna na rzecz uprawnionego.

Transakcja FRA: umowa, na mocy której dwie strony uzgadniają oprocentowanie, jakie ma być zastosowane do hipotetycznego depozytu, którego zapadalność jest określona na konkretną datę w przyszłości. W dniu rozliczenia jedna strona płaci drugiej stronie wynagrodzenie, która zależy od różnicy pomiędzy uzgodnionym oprocentowaniem a oprocentowaniem rynkowym obowiązującym w dniu rozliczenia.

Transakcja z przyrzeczeniem odkupu: operacja, w ramach której bank centralny kupuje (rererse repo) lub sprzedaje (repo) aktywa w ramach transakcji z przyrzeczeniem odkupu lub udziela kredytów pod zastaw.

Transakcja zakupu z udzielonym przyrzeczeniem sprzedaży (reverse repo): umowa, na mocy której posiadacz gotówki zgadza się zakupić aktywo oraz jednocześnie zgadza się odsprzedać to aktywo po ustalonej cenie - na żądanie lub po określonym czasie lub też po zaistnieniu pewnego zdarzenia warunkowego. Czasami transakcja warunkowego zakupu jest zawierana za pośrednictwem strony trzeciej (transakcja z przyrzeczeniem odkupu z udziałem strony trzeciej).

Transakcja terminowa na papiery wartościowe: pozagiełdowa umowa, na mocy której uzgadnia się w dniu zawarcia umowy, że w dacie przyszłej nastąpi zakup lub sprzedaż instrumentu dłużnego (zwykle obligacji lub skryptu dłużnego) po ustalonej cenie.

Utrata wartości: spadek faktycznej wartości poniżej wartości bilansowej.

Walutowa transakcja terminowa: umowa, na mocy której w określonym dniu uzgodniona zostaje bezwarunkowa sprzedaż pewnej kwoty wyrażonej w walucie obcej za inną walutę, zazwyczaj walutę krajową, natomiast dostarczenie tej kwoty ma nastąpić w określonej dacie przyszłej (więcej niż dwa robocze dni po dacie zawarcia umowy) i po określonej cenie. Taki terminowy kurs walutowy składa się z obowiązującego kursu kasowego powiększonego/pomniejszonego o uzgodnioną premie/dyskonto.

Wewnętrzna stopa zwrotu: stopa dyskontowa, przy której wartość księgowa papieru wartościowego jest równa aktualnej wartości przyszłych przepływów pieniężnych.

Zrealizowane zyski lub straty: zyski lub straty wynikające z różnicy pomiędzy ceną sprzedaży pozycji bilansowej a jej skorygowanym kosztem.

ZAŁĄCZNIK III

OPIS PODEJŚCIA EKONOMICZNEGO

(w tym metody „zwykłej” i „alternatywnej”, o których mowa w art. 5)

1. Rachunkowość według daty transakcji

1.1 Rachunkowość według daty transakcji może być prowadzona zgodnie z metodą „zwykłą” albo metodą „alternatywną”.

1.2 W art. 5 ust. l lit. a) mowa jest o metodzie „zwykłej”.

1.2.1 Transakcje zapisuje się na kontach pozabilansowych z datą transakcji. W dniu rozliczenia wpisy księgowe na kontach pozabilansowych są stornowane a transakcje te są księgowane na kontach bilansowych.

1.2.2 Pozycje walut obcych ulegają zmianie w dniu transakcji. W konsekwencji, zrealizowane zyski i straty wynikające ze sprzedaży netto są także wyliczane w dniu transakcji. Zakupy netto walut obcych wpływają w dniu transakcji na średni koszt posiadanych zasobów waluty.

1.3 W art. 5 ust. l lit. b) mowa jest o metodzie „alternatywnej”.

1.3.1 W przeciwieństwie do metody „zwykłej”, nie księguje się codziennie poza bilansem uzgodnionych transakcji, które są rozliczane w późniejszym terminie. Księgowanie zrealizowanych dochodów oraz obliczanie nowych kosztów średnich (w przypadku zakupów walut obcych) i średnich cen (w przypadku zakupów papierów wartościowych) dokonuje się w dniu rozliczenia (l).

1.3.2 W przypadku transakcji zawartych w danym roku, których zapadalność przypada w roku następnym, księgowanie dochodu ma miejsce zgodnie z „metodą zwykłą”. Oznacza to, że zrealizowane efekty sprzedaży mają wpływ na rachunek zysków i strat tego roku, w którym transakcja została uzgodniona oraz że zakupy zmieniają średnie kursy pakietu w tym roku, w którym transakcja została uzgodniona.

1.4 Poniższa tabela ilustruje główne cechy obydwu metod dla poszczególnych instrumentów walutowych i papierów wartościowych.

(¹) W przypadku terminowych transakcji walutowych stan posiadania waluty zmienia się w dniu rozliczenia kasowego (tzn. zwykle jest to dzień transakcji plus dwa dni).

2. Codzienne księgowanie narosłych odsetek, w tym premii i dyskonta

2.1. Narosłe odsetki, premia lub dyskonto związane z instrumentami finansowymi wyrażonymi w walucie obcej oblicza się i księguje codziennie, niezależnie od rzeczywistych przepływów gotówkowych. Oznacza to, że pozycja walutowa zmienia się w momencie, gdy narosłe odsetki zostaną zaksięgowane, w przeciwieństwie do sytuacji, w której zmiana następuje jedynie wtedy, gdy odsetki są otrzymane lub zapłacone (¹).

2.2. Narosłe płatności kuponowe oraz amortyzacje premii lub dyskonta oblicza się i księguje od dnia rozliczenia zakupu papieru wartościowego do dnia rozliczenia sprzedaży albo terminu zapadalności.

2.3. Poniższa tabela określa wpływ codziennego księgowania rozliczeń miedzyokresowych na portfel waluty obcej (odsetki do zapłaty oraz zamortyzowane premie/dyskonto):

(¹) Istnieją dwie możliwe metody księgowania rozliczeń miedzyokresowych. Pierwsza metoda to metoda „dnia kalendarzowego”, która polega na tym, że rozliczenia miedzyokresowe są zapisywane każdego dnia kalendarzowego, niezależnie od tego, czy dany dzień jest dniem roboczym czy też nie. Druga metoda to metoda „dnia roboczego”, która polega na tym, że rozliczenia miedzyokresowe są księgowane jedynie w dni robocze. Brak jest zaleceń co do wyboru metody. Jeżeli jednak ostatni dzień roku nie jest dniem roboczym, tak czy inaczej musi być uwzględniony w obliczaniu rozliczeń miedzyokresowych w każdej z metod.

ZAŁĄCZNIK IV

UKŁAD ORAZ ZASADY WYCENY BILANSU (¹)

ZAŁĄCZNIK V

Skonsolidowane tygodniowe sprawozdanie finansowe Eurosystemu; format używany do publikacji po zakończeniu kwartału

ZAŁĄCZNIK VI

Skonsolidowane tygodniowe sprawozdanie finansowe Eurosystemu; format używany do publikacji w trakcie kwartału

ZAŁĄCZNIK VII

Skonsolidowany bilans roczny Eurosystemu

ZAŁĄCZNIK VIII

Bilans roczny banku centralnego (¹)

ZAŁĄCZNIK IX

Publikacyjny rachunek zysków i strat banku centralnego (¹) (²)

ZAŁĄCZNIK X

TABELA KONKORDANCYJNA