I. WSTĘP

(1) Dnia 30 kwietnia 2004 r. Komisja podjęła decyzję w sprawie postępowania zgodnie z art. 82 Traktatu WE i nałożyła grzywnę w wysokości 3400000 EUR na przedsiębiorstwo żeglugowe z Antwerpii Compagnie Maritime Belge SA (dalej zwane „CMB”). Zgodnie z przepisami art. 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu (¹), Komisja niniejszym podaje do wiadomości nazwę strony oraz zasadniczą treść decyzji, mając na uwadze uzasadniony interes przedsiębiorstw związany z ochroną ich działalności handlowej. Niepoufna wersja pełnego tekstu omawianej decyzji w oryginalnych językach postępowania oraz w językach roboczych Komisji znajduje się na stronie Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji pod adresem http://europa.eu.int/comm/competition/index_en.html.

II. PROCEDURA

(2) Omawiana decyzja nawiązuje do tzw. sprawy Cewal, w której Komisja nałożyła grzywny na członków porozumienia towarzystw żeglugi liniowej zwanego Associated Central West Africa Lines (dalej zwanego „Cewal”) za naruszenie postanowień art. 86 Traktatu WE (obecnie art. 82, zwany tak dalej).

(3) Na mocy decyzji Komisji 93/82/EWG (²) (dalej zwanej „pierwotną decyzją”) Komisja postanowiła między innymi, że Cewal oraz dwa inne porozumienia żeglugi liniowej Cowac i Ukwal, a także przedsiębiorstwa, które były członkami tych porozumień, naruszyły art. 85 ust. 1 Traktatu WE (obecnie art. 81 ust. 1, zwany tak dalej). Co więcej, z powodu nadużywania pozycji dominującej na trzy różne sposoby, przedsiębiorstwa należące do porozumienia Cewal naruszyły również art. 82 Traktatu WE. Przedsiębiorstwom tym nakazano zaprzestać naruszeń.

(4) Na mocy pierwotnej decyzji Komisja nałożyła grzywny za naruszenie art. 82 Traktatu WE na cztery przedsiębiorstwa należące do porozumienia Cewal. Na CMB nałożono grzywnę w wysokości 9,6 mln ECU.

(5) Wszystkie cztery przedsiębiorstwa oraz CMBT, spółka zależna CMB, złożyły wnioski do Sądu Pierwszej Instancji („SPI”) o uchylenie pierwotnej decyzji. Wnioski te zostały oddalone przez SPI wyrokiem z dnia 8 października 1996 r. (³) (zwanego dalej „wyrokiem SPI”). Obniżono jednak wysokość grzywien. Grzywna CMB została zmniejszona do wysokości 8640000 mln ECU.

(6) CMB, CMBT oraz inne ukarane grzywną przedsiębiorstwo, Dafra-Lines A/S, złożyły odwołanie od wyroku SPI. Trybunał Sprawiedliwości w swoim wyroku z dnia 16 marca 2000 (⁴) (zwanym dalej „wyrokiem ETS”) odrzucił wszystkie uzasadnienia, jakie przedstawiono w odwołaniu od pierwotnej decyzji,

- uchylił jednak artykuły pierwotnej decyzji, na mocy których nałożono grzywny, oraz

- oddalił pozostałą część odwołania.

(7) Artykuły anulowano, ponieważ Komisja nie wskazała wyraźnie w oświadczeniu o zastrzeżeniach:

- że rozważała nałożenie grzywien na każdego członka porozumienia Cewal, oraz

- że wysokość grzywien będzie ustalona na podstawie oceny udziału każdego przedsiębiorstwa w działalności stanowiącej domniemane naruszenie.

(8) Dnia 16 kwietnia 2003 r. Komisja przesłała CMB nowe oświadczenie o zastrzeżeniach, w którym poinformowała o zamiarze przyjęcia nowej decyzji nakładającej grzywny za naruszenia stwierdzone w pierwotnej decyzji. W oświadczeniu tym Komisja wyraźnie poinformowała CMB, że zamierza nałożyć na CMB grzywny indywidualne oraz że wysokość nałożonej grzywny będzie ustalona na podstawie oceny udziału każdego przedsiębiorstwa w działalności stanowiącej domniemane naruszenie.

III. DECYZJA

(9) Niniejsza decyzja opiera się na istotnych ustaleniach pierwotnej decyzji. Zawiera ona wyraźne stwierdzenie, że nie ma na celu uzupełniania ani zmiany przedstawionych w pierwotnej decyzji faktów lub stwierdzonych tamże naruszeń. W związku z powyższym niniejsza decyzja zawiera jedynie opisowe streszczenie elementów pierwotnej decyzji stanowiących podstawę naruszeń w niej wskazanych, oraz opisuje jak omawiane elementy zostały ocenione przez SPI i ETS.

(10) W pierwotnej decyzji Komisja stwierdziła, że członkowie porozumienia Cewal wspólnie mieli dominującą pozycję na szlakach żeglugowych między portami Zairu i Europy północnej. Pozycji tej nadużywali w celu wyeliminowania konkurencji ze strony dwóch innych przedsiębiorstw żeglugowych poprzez:

- naleganie na wykonanie postanowień umowy o wyłączność pomiędzy porozumieniem Cewal a zairską agencją quasi-rządową (Ogefrem),

- systematyczne wykorzystywanie praktyk znanych jako „okręty bojowe”, oraz

- narzucanie umów lojalnościowych oraz korzystanie z tzw. „czarnych list” w celu podjęcia później kroków odwetowych przeciwko klientom korzystającym z usług niezależnych przewoźników.

(11) Jak wynika z oceny prawnej, Komisja uważa, że elementy pierwotnej decyzji dotyczące istnienia, natury i zakresu naruszeń są albo:

- res judicata, albo

- ostateczne, ponieważ termin zaskarżenia omawianych elementów decyzji dawno minął.

(12) W odniesieniu do oceny prawnej kwestii dotyczącej grzywien przyjęto stanowisko, że przedsiębiorstwo CMB miało możliwość właściwej obrony w odniesieniu do grożących mu grzywien oraz elementów decyzji uzasadniających ich nałożenie.

(13) W odniesieniu do przepisów o przedawnieniu stwierdza się, że nie upłynął ani pięcioletni ani dziesięcioletni okres przedawnienia oparty na rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2988/74 (⁵), nałożenie nowej grzywny leży zatem w kompetencjach Komisji.

IV. GRZYWNA

(14) Komisja uważa za konieczne nałożenie grzywny zgodnie z art. 19 ust. 2 rozporządzenia Rady (EWG) nr 4056/86 (⁶) na CMB za naruszenia art. 82 Traktatu WE wskazane w pierwotnej decyzji.

(15) Niniejsza decyzja opiera się na ustaleniach znajdujących się w pierwotnej decyzji i dotyczących nakładania i poziomu grzywien oraz procentowego udziału w nich poszczególnych przedsiębiorstw, a także na ustaleniach SPI w tej sprawie.

(16) Nałożona grzywna opiera się również na Wytycznych z 1998 r. Przy ustalaniu wysokości kwot wzięto pod uwagę charakter naruszeń, ich faktyczny wpływ na rynek i odnośny rynek geograficzny.

(17) Odnośny rynek geograficzny oznacza rynek usług żeglugi liniowej na obszarze pomiędzy portami północnej Europy a Zairem.

(18) Naruszenia art. 82 Traktatu WE przez CMB i innych członków porozumienia Cewal były na tyle poważne, że umożliwiły porozumieniu Cewal utrzymanie faktycznego monopolu na szlakach żeglugowych z i do Zairu. Co więcej, miały one na celu wyparcie z rynku jedynego konkurenta.

(19) Wzięto również pod uwagę fakt, że prezes i osoba prowadząca sekretariat porozumienia Cewal byli jednocześnie pracownikami CMB, a biura CMB i Cewal znajdowały się w tym samym budynku.

(20) W swoim wyroku SPI stwierdził, że dla celów odstraszania Komisja miała pełne prawo wziąć pod uwagę fakt, że statki należące do grupy CMB w momencie przyjęcia pierwotnej decyzji przewoziły prawie całość ładunku porozumienia. Jednak z uwagi na to, że w momencie przyjęcia pierwotnej decyzji nie miała zastosowania żadna szczególna okoliczność tego rodzaju, nie wzięto jej pod uwagę obliczając wysokość grzywny w niniejszej decyzji.

(21) Na podstawie powyższych ustaleń Komisja określiła kwotę podstawową w wysokości 1 mln EUR za każde naruszenie.

(22) Kwoty podstawowe zostały zwiększone odpowiednio o 20 %, 15 % i 20 %, uwzględniając czas trwania naruszeń.

(23) Ze względu czas, jaki upłynął od momentu zakończenia postępowania, oraz okres pomiędzy wydaniem wyroku przez ETS a wydaniem oświadczenia o zastrzeżeniach w kwietniu 2003 r., od wszystkich trzech kwot odjęto 50000 EUR.

(24) W związku z powyższym Komisja nakłada grzywnę w wysokości 3,4 mln EUR.