KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając decyzję Rady 90/424/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r. w sprawie wydatków w dziedzinie weterynarii(¹), a w szczególności jej art. 20,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Dyrektywa Rady 92/40/EWG z dnia 19 maja 1992 r. wprowadzająca wspólnotowe środki zwalczania influenzy drobiu(²) nie przewiduje regularnego monitorowania stad drobiu i dzikich ptaków w celu oceny ewentualnej obecności choroby w tych populacjach.

(2) Doświadczenie wykazało, że niektóre szczepy wirusa influenzy drobiu, które nie są obecnie objęte środkami zwalczania przewidzianymi w dyrektywie, posiadają zdolność mutacji po pewnym czasie obecności wśród populacji drobiu, w wyniku której stają się szczepami o wysokiej patogenności.

(3) Sytuacja ta może doprowadzić do wysokiej śmiertelności wśród drobiu oraz spowodować poważne straty gospodarcze w branży drobiarskiej, które można zmniejszyć poprzez wprowadzenie systemu regularnych badań w Państwach Członkowskich w celu umożliwienia wczesnego wykrywania i zwalczania takich pierwszych szczepów.

(4) Komitet Naukowy ds. Zdrowia Zwierząt i Dobrostanu Zwierząt wydał opinię w sprawie definicji influenzy drobiu oraz użycia szczepionek przeciwko influenzy drobiu. W tym sprawozdaniu zalecono zmianę definicji influenzy drobiu w celu objęcia nią większej ilości szczepów influenzy drobiu, wobec których środki zwalczania są niezbędne. Ponadto należy przeprowadzić badania w celu określenia powszechnego występowania tych szczepów w różnych populacjach drobiu. To powinno pozwolić na oszacowanie kosztów w odniesieniu do zmodyfikowanych środków zwalczania choroby.

(5) W listopadzie 2001 r. Komisja zorganizowała sympozjum na temat stanu przygotowania do grypy pandemicznej wśród ludzi. Podkreślono wówczas, że należy przeprowadzić badania wśród różnych populacji zwierząt w celu lepszej oceny wpływu czynników odzwierzęcych takich zakażeń.

(6) Zarówno aspekt odzwierzęcy jak i konsekwencje dla zdrowia zwierząt podkreślają potrzebę badań na obecność influenzy w populacjach zwierząt.

(7) W 2002 i 2003 r. wszystkie Państwa Członkowskie przeprowadziły badania na obecność influenzy drobiu wśród drobiu, a większość krajów wykonała również serię badań wśród dzikich ptaków zgodnie z decyzją Komisji 2002/649/WE(³).

(8) Indywidualne programy i wkład finansowy Wspólnoty do każdego z tych programów zastały zatwierdzone decyzją 2002/673/WE(⁴).

(9) Podczas tych badań wykryto obecność różnych podtypów wirusów H5 i H7 influenzy drobiu w populacjach drobiu wielu Państw Członkowskich. Mimo że powszechne występowanie wirusów influenzy drobiu można uznać za raczej niskie, istotne jest, aby monitorować te pozytywne wyniki badań i kontynuować nadzór w roku 2004, co pozwoli lepiej zrozumieć epidemiologię wirusów influenzy drobiu.

(10) Państwa Członkowskie powinny przedłożyć swoje programy do zatwierdzenia przez Komisję, co umożliwi przyznanie pomocy finansowej przez Wspólnotę.

(11) Art. 32 Aktu Przystąpienia z 2003 r. stanowi, że nowe Państwa Członkowskie mają być traktowane tak samo jak obecne Państwa Członkowskie w odniesieniu do wydatków w ramach funduszy weterynaryjnych.

(12) Jednakże żadne zobowiązanie finansowe nie może zostać podjęte dla jakiegokolwiek programu przed przystąpieniem danego Państwa Członkowskiego. Ponadto monitorowanie niektórych chorób w przystępujących Państwach Członkowskich może być również współfinansowane przez inne narzędzia Wspólnoty.

(13) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Pokarmowego i Zdrowia Zwierząt,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

[1] Państwa Członkowskie przedłożą w terminie do 15 czerwca 2004 r. do zatwierdzenia przez Komisję plany przeprowadzania badań na obecność influenzy drobiu wśród drobiu i dzikiego ptactwa zgodnie z wymogami i wytycznymi określonymi w załączniku.

Artykuł 2

Wkład finansowy Wspólnoty w odniesieniu do środków określonych w art. 1 wynosi 50 % kosztów poniesionych w Państwach Członkowskich w związku z pobieraniem i analizowaniem próbek, przy maksymalnej całkowitej kwocie 1 000 000 EUR [2] dla wszystkich Państw Członkowskich.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 29 stycznia 2004 r.

ZAŁĄCZNIK

Programy nadzoru dotyczącego influenzy drobiu u drobiu i dzikiego ptactwa, przewidziane do realizacji przez Państwa Członkowskie w 2004 r. [3]

CELE:

1) Wykrycie występowania zakażeń wirusem influenzy drobiu podtypu H5 i H7 u różnych gatunków drobiu poprzez powtórzenie procesu selekcji z lat 2002/2003 w zmodyfikowanej i bardziej ukierunkowanej formie.

2) Dalszy wkład w badania efektywności kosztowej eliminacji wszystkich szczepów podtypu H5 i H7 wśród drobiu w związku ze zmianą definicji influenzy drobiu.

3) Kontynuacja nadzoru dotyczącego influenzy drobiu wśród ptactwa dzikiego na zasadzie dobrowolności, szczególnie przez te Państwa Członkowskie, które nawiązały już dobrą współpracę z organizacjami ornitologicznymi lub innymi organami. Efekty takiego nadzoru powinny dodatkowo dostarczyć cennych informacji dla systemu wczesnego ostrzegania o szczepach, które mogłyby przejść z dzikiego ptactwa na populację drobiu.

4) Wkład w stan wiedzy na temat zagrożenia influenzą drobiu ze strony dzikiego ptactwa dla zdrowia zwierząt.

5) Wspieranie zawiązywania i integracji sieci osób oraz sieci weterynaryjnych na rzecz nadzoru dotyczącego influenzy.

A. OGÓLNE WYMOGI I WYTYCZNE W ZAKRESIE BADAŃ DROBIU

– Pobieranie próbek obejmie sezon zimowy, ponieważ w wielu krajach masowy ubój drobiu (szczególnie indyków i gęsi) ma miejsce około świąt Bożego Narodzenia.

– Termin składania ostatecznych wyników badań upływa 15 marca 2005 r.

– Badanie próbek odbywać się będzie w Krajowych Laboratoriach ds. Influenzy Drobiu (KL) w Państwach Członkowskich bądź w innych laboratoriach upoważnionych przez właściwe władze i pozostających pod kontrolą KL.

– Wszelkie wyniki badań (zarówno serologicznych i wirusologicznych) przesyłane będą do Laboratorium Referencyjnego Wspólnoty (LRW) w celu sporządzenia zestawień. Należy zapewnić należyty przepływ informacji. LRW zapewni wsparcie techniczne i przechowywać będzie zwiększone zapasy odczynników diagnostycznych.

– Wszelkie izolaty wirusa AI należy przekazywać do LRW. Wirusy podtypu H5/H7 poddane zostaną standardowym badaniom charakteryzacyjnym (sekwencjonowanie nukleotydów/IVPI) zgodnie z dyrektywą Rady 92/40/EWG.

– Wszelkie wyniki pozytywne zostaną wstecznie przebadane na miejscu hodowli, a wnioski z badania zostaną przekazane do Komisji i LRW.

– LRW dostarczy szczegółowe protokoły, które należy załączyć do materiałów przesyłanych do LRW, jak również tabele zgłoszeniowe do gromadzenia danych z obserwacji. W tabelach tych będą wskazane metody badawcze stosowane przez laboratorium.

– Próbki krwi do badań serologicznych zostaną pobrane od wszystkich gatunków drobiu, przynajmniej od 5-10 ptaków (oprócz kaczek i gęsi) z każdej hodowli, oraz z różnych kurników, jeżeli jest ich więcej niż jeden w danej hodowli.

– Pobieranie próbek będzie rozprzestrzenione w całym Państwie Członkowskim, tak by próbki można było uznać za reprezentatywne dla całego Państwa Członkowskiego, biorąc pod uwagę:

a) liczbę hodowli, z których pobierane są próbki. Liczba ta zostanie określona, aby zapewnić wyłonienie przynajmniej jednej zainfekowanej hodowli, jeżeli odsetek ich występowania wynosi co najmniej 5% przy 95% przedziale pewności (patrz: tabela 1) ; oraz

b) liczba ptaków, z których pobierane będą próbki w każdej hodowli, zostanie określona w taki sposób, by zapewnić 9 5% prawdopodobieństwo wyłonienia co najmniej jednego zainfekowanego ptaka, jeżeli odsetek występowania sero-pozytywnych ptaktów wynosi ≥ 30%.

– System pobierania próbek uwzględniać będzie również:

a) rodzaje produkcji i specyficzne dla nich zagrożenia, takie jak teren otwarty, hodowla przyzagrodowa, warstwy wielowiekowe, wykorzystanie wód powierzchniowych, stosunkowo dłuższy okres życia, obecność więcej niż jednego gatunku w hodowli itd.;

b) liczbę hodowli indyków, z których zostaną pobrane próbki, która to liczba zostanie określona tak, by zapewnić wyłonienie co najmniej jednej zainfekowanej hodowli, jeżeli odsetek ich występowania wynosi co najmniej 5% przy 99% przedziale pewności;

c) jeżeli w Państwie Członkowskim znajdują się hodowle drobiu bezgrzebieniowego i przepiórek, zostaną one włączone do programu;

d) termin: tam, gdzie jest to stosowne, pobieranie próbek zostanie dostosowane do określonych terminów, w których obecność innych żywicieli drobiowych w danej hodowli mogłaby stwarzać wyższe ryzyko wprowadzenia choroby;

e) Państwa Członkowskie, które muszą pobierać próbki do badań pod kątem choroby Newcastle celem utrzymania statusu krajów wolnych od szczepień przeciwko chorobie Newcastle (decyzja 94/327/WE), mogą wykorzystać te próbki pobrane ze stad hodowlanych dla potrzeb nadzoru pod kątem przeciwciał H5/H7.

TABELA 1

Liczba hodowli, z których pobrane zostaną próbki dla każdej kategorii drobiu (oprócz hodowli indyków)

TABELA 2

Liczba hodowli indyków, z których pobrane zostaną próbki

B. SZCZEGÓŁOWE WYMOGI W ZAKRESIE WYKRYWANIA ZAKAŻEŃ PODTYPAMI H5 I H7 WIRUSA INFLUENZY DROBIU U KACZEK I GĘSI

– Próbki krwi do badań serologicznych powinny być w miarę możliwości pobierane od ptaków trzymanych na zewnątrz na polach.

– Z każdej wybranej hodowli należy pobrać 40-50 próbek krwi do badań serologicznych.

C. BADANIE DZIKIEGO PTACTWA POD KĄTEM INFLUENZY DROBIU C. 1. Opracowanie i wdrożenie badania

– Niezbędna jest współpraca z instytucjami zajmującymi się ochroną/obserwacją ptaków i stacjami obrączkowania. Zadanie pobierania próbek prawdopodobnie najlepiej wykona personel tych grup/stacji. Możliwa jest również współpraca z myśliwymi w celu uzyskania próbek z ptaków łownych.

– Doświadczenia z poprzednich obserwacji wykazały, że wskaźnik wyizolowania wirusa jest niezwykle niski, dlatego pobieranie próbek powinno być ukierunkowane na ptaki odlatujące jesienią i wczesną zimą na południe.

C.2. Procedury pobierania próbek

– Do badań wirusologicznych należy pobierać wymazy odchodów. Oprócz pierwszorocznych ptaków na jesieni, największe szanse powodzenia mogą stwarzać gatunki nosicieli o wysokiej podatności i zwiększonym kontakcie z drobiem (takie jak kaczki Mallarda).

– Rozkład pomiędzy różne gatunki powinien być następujący: 70% ptactwo wodne, 20% ptactwo brzegowe, 10% inne dzikie ptaki.

– Wymazy fekaliów lub starannie zebrane świeże fekalia winny być zebrane od dzikich ptaków usidlonych, złowionych lub znalezionych wkrótce po śmierci.

– Możliwe jest połączenie do pięciu próbek z tego samego gatunku.

– Należy zwrócić szczególną uwagę na przechowywanie i transport próbek. Jeżeli nie można zagwarantować szybkiego przewiezienia do laboratorium w ciągu 48 godzin (środkiem transportu zapewniającym temperaturę 4°C), próbki należy przechować, a następnie przewieźć w suchym lodzie w temperaturze – 70°C.

D. BADANIA LABORATORYJNE

Badania laboratoryjne należy przeprowadzać zgodnie z wytycznymi procedurami ustanowionymi w załączniku III do dyrektywy Rady 92/40/EWG (łącznie z badaniem serum z kaczek i gęsi HI) . Jeżeli jednak przewidywane są badania laboratoryjne nieokreślone w dyrektywie 92/40/EWG ani nieopisane w Podręczniku Standardów Międzynarodowego Urzędu do spraw Epizootii (OIE), wówczas Państwa Członkowskie, przedkładając swój program do zatwierdzenia przez Komisję, dostarczą do LRW niezbędne dane potwierdzające. Wszelkie pozytywne wyniki serologiczne zostaną potwierdzone przez Laboratoria Krajowe ds. Influenzy Drobiu metodą zahamowania hema-glutynacji z użyciem wyznaczonych szczepów dostarczonych przez Laboratorium Referencyjne Wspólnoty:

H5 a) wstępne badanie z użyciem szczepu Duck/Denmark/64650/03 (H5N7);

b) badanie wszystkich próbek pozytywnych za pomocą Ostrich/Denmark/72420/96 (H5N2) celem wyeliminowania reagującego antyciała N9.

H7 a) wstępne badanie z użyciem szczepu Turkey/England/647/77 (H7N7);

b) badanie wszystkich próbek pozytywnych za pomocą African Starling/983/79 (H7N1) celem wyeliminowania reagującego antyciała N7.