„9.9

Urządzenia służące do pośredniego widzenia

9.9.1

Lustra (stan każdego lustra): ................................................................

9.9.1.1

Marka: ...............................................................................................

9.9.1.2

Znak homologacji typu WE: ..................................................................

9.9.1.3

Wariant: ............................................................................................

9.9.1.4

Rysunek/rysunki służące do identyfikacji lustra, przedstawiające jego pozycję w stosunku do struktury pojazdu: ..............................................

9.9.1.5

Szczegóły metody mocowania, obejmujące te części struktury pojazdu,
do których lustro jest przymocowane: ...................................................

9.9.1.6

Wyposażenie opcjonalne, które może wpływać na pole widzenia do tyłu:
..........................................................................................................

9.9.1.7

Krótki opis elektronicznych komponentów systemu regulacji (jeśli takie występują): ........................................................................................

9.9.2

Urządzenia służące do pośredniego widzenia, inne niż lustra: ..................

9.9.2.1

Typ i charakterystyka (tj. kompletny opis urządzenia) : ...........................

9.9.2.1.1.

W przypadku urządzenia typu kamera–monitor - odległość wykrywania (mm), kontrast, zakres luminancji, korekta olśnienia, parametry wyświetlania (w czerni i bieli/kolorze), częstotliwość powtarzania obrazu, luminancja poza zasięgiem monitora: ...................................................

9.9.2.1.2.

Rysunki o dostatecznym poziomie szczegółowości, identyfikujące całe urządzenie i zawierające instrukcje instalacji; na rysunkach należy wskazać; pozycję znaku homologacji typu WE: ....................................";

„ 9.9

Urządzenia służące do pośredniego widzenia

9.9.1

Lustra (stan każdego lustra): ...............................................................

9.9.1.1

Marka: ..............................................................................................

9.9.1.2

Znak homologacji typu WE: .................................................................

9.9.1.3

Wariant: ...........................................................................................

9.9.1.4

Rysunek/rysunki służące do identyfikacji lustra, przedstawiające jego pozycję w stosunku do struktury pojazdu: .............................................

9.9.1.5

Szczegóły metody mocowania, obejmujące te części struktury pojazdu, do których lustro jest przymocowane: .......................................................

9.9.1.6

Wyposażenie opcjonalne, które może wpływać na pole widzenia do tyłu:
.........................................................................................................

9.9.1.7

Krótki opis elektronicznych komponentów systemu regulacji (jeśli takie występują): .......................................................................................

9.9.2

Urządzenia służące do pośredniego widzenia, inne niż lustra: .................

9.9.2.1

Typ i charakterystyka (tj. kompletny opis urządzenia): ............................

9.9.2.1.1.

W przypadku urządzenia typu kamera–monitor - odległość wykrywania (mm), kontrast, zakres luminancji, korekta olśnienia, parametry wyświetlania (w czerni i bieli/kolorze), częstotliwość powtarzania obrazu, luminancja poza zasięgiem monitora: ...................................................

9.9.2.1.2

Rysunki o dostatecznym poziomie szczegółowości, identyfikujące całe urządzenie i zawierające instrukcje instalacji; na rysunkach należy wskazać pozycję; znaku homologacji typu WE: .....................................”

„Temat

Numer dyrektywy

Odniesienie
w Dzienniku Urzędowym

Zastosowanie

M₁

M₂

M₃

N₁

N₂

N₃

O₁

O₂

O₃

O₄

..................................................................

8. Urządzenia służące do pośredniego widzenia

2003/97/WE

L25 z 29.1.2004

X

X

X

X

X

X";

A.

LUSTRA

1.

Informacje ogólne

1.1.

Wszystkie lustra muszą mieć możliwość regulacji.

1.2.

Krawędź powierzchni odbijającej musi być zamknięta w osłonie (oprawce itd.), w przypadku której wartość „c” obwodu musi być większa lub równa 2,5 mm we wszystkich punktach i we wszystkich kierunkach. Jeżeli powierzchnia odbijająca wystaje poza osłonę ochronną, promień krzywizny „c” krawędzi części wystającej musi wynosić co najmniej 2,5 mm, a powierzchnia odbijająca musi powrócić do osłony pod działaniem siły 50 N, przyłożonej w punkcie, w którym powierzchnia ta wystaje najbardziej w stosunku do osłony w kierunku poziomym i w przybliżeniu równolegle do wzdłużnej, środkowej płaszczyzny pojazdu.

1.3.

Jeżeli lustro zamontowane jest na płaskiej powierzchni, wszystkie części niezależnie od pozycji regulacyjnej urządzenia (wliczając do tego części zamontowane do wspornika podczas testów przewidzianych w punkcie 4.2, które potencjalnie stykają się statycznie z obszarem kulistym o średnicy wynoszącej 165 mm w przypadku lustra wewnętrznego lub 100 mm w wypadku lustra zewnętrznego) - muszą mieć promień krzywizny „c” nie mniejszy niż 2,5 mm.

1.3.1.

Krawędzie otworów lub wgłębień mocujących, których średnica lub dłuższa przekątna jest mniejsza od 12 mm, są wyłączone z wymagań dotyczących promienia zamieszczonych w punkcie 1.3, pod warunkiem że ich krawędzie nie są ostre.

1.4.

Urządzenia służące do montowania luster w pojazdach muszą być zaprojektowane w taki sposób, aby cylinder o promieniu 70 mm mający jedną lub więcej osi obrotu lub przegubu zapewniających odchylanie lustra w kierunku rozpatrywanego uderzenia przechodził przez co najmniej część powierzchni, do której urządzenie jest przymocowane.

1.5.

Części luster zewnętrznych przedstawione w punktach 1.2 oraz 1.3, wykonane z materiału o twardości A według skali Shore'a nieprzekraczającej 60 punktów, są wyłączone ze stosownych przepisów.

1.6.

W przypadku części luster wewnętrznych zamontowanych na sztywnym wsporniku, wykonanych z materiału o twardości A według skali Shore'a poniżej 50 punktów - wymagania zawarte w punktach 1.2 oraz 1.3 będą miały zastosowanie wyłącznie do wspornika.

2.

Wymiary

2.1.

Wewnętrzne lustra wsteczne (klasa I).

Wymiary powierzchni odbijającej muszą być dobrane w taki sposób, aby można było w nią wpisać prostokąt, którego jeden bok ma długość 40 mm, natomiast długość drugiego boku wynosi „a” mm:

gdzie: „r” jest promieniem krzywizny.

2.2.

Główne zewnętrzne lustra wsteczne (klasy II oraz III)

2.2.1.

Wymiary powierzchni odbijającej muszą umożliwiać wpisanie w niej:

- prostokąta o wysokości 40 mm, którego podstawa mierzona w milimetrach ma wartość a;

- odcinka równoległego do wysokości prostokąta, którego długość wyrażona w milimetrach ma wartość b.

2.2.2.

Minimalne wartości a oraz b znajdują się w tabeli poniżej:

2.3.

Zewnętrzne lustra szerokokątne (klasa IV)

Kontury powierzchni odbijającej muszą być prostą figurą geometryczną, której wymiary zapewniają pole widzenia (jeśli jest to konieczne, razem z lustrem zewnętrznym klasy II), określone w punkcie 5.4 załącznika III.

2.4.

Zewnętrzne lustra bliskiego zasięgu (klasa V)

Kontury powierzchni odbijającej muszą być prostą figurą geometryczną, której wymiary zapewniają pole widzenia określone w punkcie 5.5 załącznika III.

2.5.

Lustra przednie (klasa VI)

Kontury powierzchni odbijającej muszą być prostą figurą geometryczną, której wymiary zapewniają pole widzenia określone w punkcie 5.6 załącznika III.

3.

Powierzchnia odbijająca oraz współczynniki odbicia

3.1.

Powierzchnia odbijająca lustra musi być płaska lub sferycznie wypukła. Lustra zewnętrzne mogą być wyposażone w dodatkowe części asferyczne, pod warunkiem że główne lustro spełnia wymagania w zakresie pośredniego pola widzenia.

3.2.

Różnice wartości promienia krzywizny luster

3.2.1.

Różnica pomiędzy wartościami „r_i”, „r_i” oraz „r_p” w żadnym z punktów odniesienia nie może przekroczyć 0,15 r.

3.2.2.

Różnica pomiędzy wartością dowolnego promienia krzywizny („r_p1”, „r_p2” i „r_p3”) oraz promieniem „r” nie może przekroczyć 0,15 r.

3.2.3.

Jeżeli wartość promienia „r” nie jest mniejsza od 3 000 mm, wartość 0,15 r cytowana w punktach 3.2.1 oraz 3.2.2 jest zastępowana wartością 0,25 r.

3.3.

Wymagania dla asferycznych części luster

3.3.1.

Lustra asferyczne powinny posiadać odpowiednią wielkość oraz właściwy kształt, zapewniające dostarczenie kierowcy użytecznych informacji. Zwykle oznacza to minimalną szerokość w niektórych punktach wynoszącą 30 mm.

3.3.2.

Promień krzywizny r_i części asferycznej nie może być mniejszy niż 150 mm.

3.4.

Wartość promienia r luster sferycznych nie może być mniejsza niż:

3.4.1.

1 200 mm dla wewnętrznych luster wstecznych (klasa I).

3.4.2.

1 200 mm dla głównych zewnętrznych luster wstecznych klasy II oraz III.

3.4.3.

300 mm dla zewnętrznych luster szerokokątnych (klasa IV) oraz zewnętrznych luster bliskiego zasięgu (klasa V).

3.4.4.

200 mm dla luster przednich (klasa VI).

3.5.

Wartość zwykłego współczynnika odbicia, określonego zgodnie z metodą opisaną w dodatku 1 do niniejszego załącznika, nie może być mniejsza niż 40 %.

W przypadku powierzchni odbijających o zmiennym stopniu odbicia pozycja „dzienna” musi umożliwić rozpoznawanie kolorów sygnalizacji świetlnej. Wartość normalnego współczynnika odbicia w pozycji „nocnej” nie może być mniejsza niż 4 %.

3.6.

Powierzchnia odbijająca musi zachować charakterystykę opisaną w punkcie 3.5, pomimo długiego czasu narażenia lustra na niekorzystne warunki pogodowe podczas normalnej eksploatacji.

4.

Testy

4.1.

Lustra są przedmiotem testów opisanych w punkcie 4.2.

4.1.1.

Testy przedstawione w punkcie 4.2 nie są wymagane w przypadku luster zewnętrznych, których żadna z części nie znajduje się poniżej 2 m od podłoża, niezależnie od pozycji regulacyjnej, gdy obciążenie pojazdu odpowiada jego maksymalnej masie dopuszczalnej.

Uchylenie to stosuje się również do mocowań luster (płyt mocowań, ramion, połączeń przegubowych), znajdujących się w odległości poniżej 2 m od podłoża i niewystających poza całkowitą szerokość pojazdu, mierzoną w płaszczyźnie poprzecznej przechodzącej przez najniższe mocowanie lustra lub jakikolwiek inny punkt znajdujący się z przodu tej płaszczyzny, jeśli konfiguracja ta zwiększa szerokość całkowitą pojazdu.

W takich przypadkach należy dołączyć opis przedstawiający sposób montowania lustra w celu dostosowania się do wymienionych powyżej warunków w zakresie pozycjonowania mocowań lustra w pojeździe.

W przypadku korzystania z niniejszego uchylenia ramię powinno być oznaczone za pomocą symbolu:

a w certyfikacie homologacji typu powinna znajdować się informacja na ten temat.

4.2.

Test zderzeniowy

Test opisany w niniejszym ustępie nie jest przeprowadzany dla urządzeń zintegrowanych z karoserią pojazdu, pod warunkiem że wartość kąta czołowego obszaru odchylenia (mierzona względem wzdłużnej środkowej płaszczyzny pojazdu) nie przekracza 45° - lub urządzenia nie wystają na odległość większą niż 100 mm, przy czym wartość ta jest mierzona poza opisywalnym obrysem pojazdu, zgodnie z 74/48 3/EWG.

4.2.1.

Opis zestawu testowego.

4.2.1.1.

Zestaw testowy składa się z wahadła, które może wahać się względem dwóch osi poziomych posiadających właściwe kąty względem siebie, przy czym jedna z nich jest prostopadła do płaszczyzny, w której znajduje się trajektoria wahadła „uwolnionego”.

Koniec wahadła składa się z młotka będącego sztywną kulą o średnicy 165 ą 1 mm, pokrytą warstwą gumy o grubości 5 mm i twardości A w skali Shore'a wynoszącej 50 punktów.

Urządzenie umożliwia określenie maksymalnego kąta przyjmowanego przez ramię w płaszczyźnie uwolnienia.

Wspornik przymocowany sztywno do struktury wahadła służy do utrzymania próbek w pozycji zgodnej z wymaganiami dotyczącymi zderzenia określonymi w punkcie 4.2.2.6.

4.2.1.2.

Środek uderzenia wahadła pokrywa się ze środkiem kuli stanowiącej młotek. Punkt ten znajduje się w odległości! od osi drgania w płaszczyźnie uwolnienia, wynoszącej 1 m ą 5 mm. Zredukowana masa wahadła m₀ wynosi 6,8 ą 0, 05 kg. Relacja pomiędzy masą m₀ , masą całkowitą wahadła m oraz odległością d między środkiem ciężkości wahadła a osią obrotu wahadła wyrażona jest następującym wzorem:

4.2.2.

Opis testu

4.2.2.1.

Procedurą służącą do przytwierdzania lustra do wspornika będzie procedura zalecana przez producenta urządzenia lub jeśli jest to właściwe, przez producenta pojazdu.

4.2.2.2.

Ustawianie pozycji lustra do testu

4.2.2.2.1.

Lustra są ustawione na zestawie testowym w taki sposób, aby osie pionowa i pozioma znajdowały się w podobnej pozycji, gdy lustro jest zainstalowane w pojeździe zgodnie z instrukcjami instalacji dostarczonymi przez aplikanta.

4.2.2.2.2.

W przypadku lustra regulowanego względem podstawy, pozycja testowa jest ustawiona w takim położeniu, w którym urządzenie przechylne może działać w granicach regulacji dostarczonych przez aplikanta.

4.2.2.2.3.

Jeżeli lustro posiada urządzenie służące do regulacji odległości od podstawy; urządzenie to musi być ustawione w takiej pozycji, w której odległość od osłony do podstawy jest najkrótsza.

4.2.2.2.4.

Jeśli powierzchnia odbijająca ma możliwość poruszania się w osłonie, będzie ona ustawiona w taki sposób, aby jej górny narożnik znajdujący się najdalej od pojazdu, najbardziej wystawał w stosunku do osłony.

4.2.2.3.

Z wyjątkiem testu 2 dotyczącego luster wewnętrznych (patrz: punkt 4.2.6.1), gdy wahadło znajduje się w pozycji pionowej, płaszczyzny: pozioma i pionowa wzdłużna przechodząc przez środek młotka, przechodzą przez środek powierzchni odbijającej, określonej w punkcie 1.1.1.10 załącznika I. Kierunek wzdłużny drgań wahadła jest równoległy do środkowej płaszczyzny wzdłużnej pojazdu.

4.2.2.4.

Jeżeli w warunkach określających regulację opisanych w punktach 4.2.2.1 oraz 4.2.2.2 części lustra ograniczają powrót wahadła, punkt uderzenia należy przesunąć w kierunku prostopadłym do osi obrotu lub przegubu.

Przesunięcie nie może być większe niż jest to potrzebne do wykonania testu. Przesunięcie musi być ograniczone w taki sposób:

- aby kula stanowiąca młotek była co najmniej styczna z cylindrem określonym w punkcie 1.4,

- lub aby punkt zetknięcia z młotkiem znajdował się w odległości co najmniej 10 mm od obrzeża powierzchni odbijającej.

4.2.2.5.

Test polega na tym, że młotek spada z wysokości odpowiadającej kątowi odchylenia wahadła 60 ° względem pionu, po czym młotek uderza w lustro, gdy wahadło osiąga pozycję pionową.

4.2.2.6.

Lustra są poddawane uderzeniom na następujących warunkach:

4.2.2.6.1.

Lustra wewnętrzne

- Test 1: Punkty uderzenia są ustawione zgodnie z opisem znajdującym się w punkcie 4.2.2.3. Młotek powinien uderzyć w lustro po stronie powierzchni odbijającej,

- Test 2: Punkt uderzenia na krawędzi osłony należy wybrać w taki sposób, aby kąt uderzenia z płaszczyzną powierzchni odbijającej wynosił 45 °, przy czym sam punkt powinien znajdować się na płaszczyźnie poziomej, przechodzącej przez środek powierzchni odbijającej. Uderzenie musi nastąpić po stronie powierzchni odbijającej lustra.

4.2.2.6.2.

Lustra zewnętrzne

- Test 1: Punkt uderzenia powinien być ustawiony zgodnie z opisem znajdującym się w punkcie 4.2.2.3 lub 4.2.2.4. Młotek powinien uderzyć w lustro po stronie powierzchni odbijającej,

- Test 2: Punkt uderzenia powinien być ustawiony zgodnie z opisem znajdującym się w punkcie 4.2.2.3 lub 4.2.2.4. Młotek powinien uderzyć w lustro po stronie przeciwnej do powierzchni odbijającej.

Jeżeli lustra wsteczne klasy II lub III zamontowane są na tym samym wsporniku co lustra wsteczne klasy IV, wspomniane powyżej testy należy wykonać na lustrze dolnym. Mimo to obsługa techniczna odpowiedzialna za testy może powtórzyć jeden lub oba testy na lustrze górnym, jeśli odległość od podłoża wynosi poniżej 2 m.

5.

Wyniki testu

5.1.

W testach opisanych w punkcie 4.2 wahadło musi wahać się po uderzeniu w taki sposób, aby ramię w płaszczyźnie uwolnienia było odchylone od pionu pod kątem co najmniej 20 °. Dokładność pomiaru kąta powinna wynosić ą 1 °.

5.1.1.

Wymaganie to nie ma zastosowania do luster przyklejonych do szyby przedniej, dla których po teście stosuje się wymaganie określone w punkcie 5.2.

5.1.2.

W przypadku wszystkich luster wstecznych klasy II i IV oraz luster wstecznych klasy III zamontowanych na tym samym wsporniku razem z lustrami klasy IV wymagany kąt względem pionu jest ograniczony z 20° do 10°.

5.2.

W wypadku pęknięcia (podczas testów opisanych w punkcie 4.2) mocowania luster przyklejonych do szyby przedniej pozostała cześć nie może wystawać poza podstawę więcej niż 10 mm, a konfiguracja pozostała po testach musi spełniać warunki opisane w punkcie 1.3.

5.3.

Powierzchnia odbijająca nie może pęknąć podczas testów opisanych w punkcie 4.2. Dopuszcza się jednak pęknięcie powierzchni odbijającej w przypadku spełnienia jednego z poniższych warunków:

5.3.1.

Kawałki szkła w dalszym ciągu przylegają do tylnej części osłony lub do powierzchni przytwierdzonej sztywno do osłony; dopuszcza się częściowe oddzielenie szkła od osłony, pod warunkiem że nie przekracza ono 2,5 mm po obu stronach pęknięcia. Dopuszcza się również wyjęcie małych odłamków szkła z powierzchni odbijającej w punkcie uderzenia.

5.3.2.

Powierzchnia odbijająca jest wykonana ze szkła bezpiecznego.

B.

URZĄDZENIA SŁUŻĄCE DO POŚREDNIEGO WIDZENIA INNE NIŻ LUSTRA

1.

Wymagania ogólne

1.1.

Jeśli urządzenie służące do pośredniego widzenia wymaga regulacji przez użytkownika, regulacja ta musi być przeprowadzana bez pomocy narzędzi.

1.2.

Jeżeli urządzenie służące do pośredniego widzenia może odwzorowywać całe zalecane pole widzenia wyłącznie poprzez skanowanie pola widzenia, cały proces skanowania, odwzorowywania i ustawiania urządzenia na pozycji wyjściowej nie powinien trwać dłużej niż 2 sekundy.

2.

Urządzenia typu kamera–monitor służące do pośredniego widzenia

2.1.

Wymagania ogólne

2.1.1.

Jeśli urządzenie typu kamera–monitor służące do pośredniego widzenia jest zamontowane na płaskiej powierzchni, wszystkie części, niezależnie od pozycji regulacyjnej urządzenia, które potencjalnie stykają się statycznie z obszarem kulistym o średnicy wynoszącej 165 mm w przypadku monitora lub 100 mm w przypadku kamery - muszą mieć promień krzywizny c w wysokości nie mniejszej niż 2,5 mm.

2.1.2.

Krawędzie otworów lub wgłębień montażowych, których średnice lub najdłuższe przekątne są krótsze od 12 mm, są wyłączone z wymagań dotyczących promienia, opisanych w punkcie 2.1.1 - pod warunkiem że nie mają ostrych krawędzi.

2.1.3.

W przypadku części kamery lub monitora wykonanych z materiału o twardości A poniżej 60 punktów w skali Shore'a i zamontowanych na sztywnym wsporniku, wymagania zawarte w punkcie 2.1.1 mają zastosowanie wyłącznie do wspornika.

2.2.

Wymagania funkcjonalne

2.2.1.

Kamera powinna działać prawidłowo w warunkach słabego oświetlenia. Powinna oferować kontrast luminancji co najmniej 1:3 w warunkach słabego oświetlenia poza częścią obrazu, w której źródło światła jest reprodukowane (warunek zgodny z opisem znajdującym się w EN 12368:8.4). Źródło światła musi zapewnić oświetlenie wynoszące 40 000 lx. Kąt pomiędzy normalną sensora, a linią łączącą środkowy punkt sensora ze źródłem światła, powinien wynosić 10°.

2.2.2.

Monitor powinien odwzorować minimalny kontrast w zmiennych warunkach oświetlenia określonych w normie międzynarodowej ISO/DIS 15008 [2].

2.2.3.

Należy zapewnić możliwość ręcznego lub automatycznego regulowania średniej luminancji monitora, stosownie do warunków zewnętrznych.

2.2.4.

Pomiary kontrastu luminancji wykonywane są zgodnie z normą ISO/DIS 15008.

3.

Inne urządzenia służące do pośredniego widzenia

Należy udowodnić, że urządzenie spełnia następujące wymagania:

3.1.

Urządzenie odbiera spektrum widzialne i zawsze odwzorowuje obraz bez konieczności konwertowania go do spektrum widzialnego.

3.2.

Należy zagwarantować funkcjonalność w warunkach, w jakich system będzie eksploatowany. W zależności od technologii stosowanej do otrzymywania i przedstawiania obrazu punkt 2.2 stosuje się w całości lub częściowo. W innych przypadkach funkcjonalność należy zapewnić poprzez ustalenie i zademonstrowanie czułości, z wykorzystaniem środków analogicznych do środków wymienionych w punkcie 2.2, aby zaoferować funkcję porównywalną lub lepszą od wymaganej oraz zagwarantować funkcjonalność, która odpowiada funkcjonalności wymaganej dla urządzeń typu kamera– monitor służących do pośredniego widzenia - lub lepszą.

1.

Pomiar

1.1.

Wyposażenie

Do pomiaru stosuje się sferometr, podobny do sferometru opisanego na rysunku 3, z przedstawionymi odległościami pomiędzy sworzniem śledzącym wskaźnika tarczowego a stałymi podporami belki.

1.2.

Punkty pomiarowe

1.2.1.

Główny promień krzywizny należy zmierzyć w trzech punktach znajdujących się tak blisko jak to możliwe jednej trzeciej, połowy i dwóch trzecich odległości mierzonej wzdłuż łuku powierzchni odbijającej, przechodzącej przez środek tej powierzchni i równoległej do odcinka b lub wzdłuż łuku przechodzącego przez środek powierzchni odbijającej, prostopadle do niej, jeśli łuk ten jest dłuższy.

1.2.2.

Jeżeli z powodu rozmiaru powierzchni odbijającej nie można otrzymać pomiarów w kierunkach określonych w punkcie 1.1.1.5 załącznika I, obsługa techniczna odpowiedzialna za testy może wykonać pomiary we wspomnianych punktach, w dwóch kierunkach prostopadłych, tak blisko jak to możliwe punktów opisanych powyżej.

2.

Obliczanie promienia krzywizny r

Promień krzywizny r, wyrażony w milimetrach, należy obliczyć przy pomocy następującego wzoru:

r_p1:

promień krzywizny w pierwszym punkcie pomiarowym,

r_p2:

promień krzywizny w drugim punkcie pomiarowym,

r_p3:

promień krzywizny w trzecim punkcie pomiarowym.

1.

DEFINICJE

1.1.

Natężenie oświetlenia A w standardzie CIE (¹): kolorymetryczne natężenie oświetlenia odnośnie do pełnego radiatora przy T₆₈ = 2855,6 K.

1.2.

Źródło światła A w standardzie CIE (¹): lampa z drutem wolframowym, wypełniona gazem i działająca w skorelowanej temperaturze barwy wynoszącej T₆₈ = 2855,6 K.

1.3.

Obserwator kolorymetryczny w standardzie CIE 1931 (¹): receptor promieniowania, którego charakterystyka
kolorymetryczna odpowiada spektralnym wartościom trójbodźca X(λ), Y(λ), oraz Z(λ) (patrz: tabela).

1.4.

Spektralne wartości trójbodźca CIE (¹): wartości trójbodźca składowych spektralnych widma równoenergetycznego w systemie CIE (XYZ).

1.5.

Widzenie dzienne (fotopowe) (¹): widzenie normalnego oka dostosowanego do poziomów luminancji wynoszących co najmniej kilka cd/m².

2.

URZĄDZENIE

2.1.

Informacje ogólne

Urządzenie składa się ze źródła światła, uchwytu próbki testowej, jednostki odbiornika wyposażonej w fotodetektor i miernik wskazujący (patrz: rys. 4) oraz środków służących do eliminacji światła obcego.

Odbiornik może zawierać kulę integrującą światło w celu ułatwienia pomiarów współczynnika odbicia luster wypukłych (niepłaskich) (patrz: rys. 5).

2.2.

Charakterystyka spektralna źródła i odbiornika światła

Źródło światła składa się ze źródła światła A w standardzie CIE oraz dołączonej optyki, służącej do otrzymania prawie kolimacyjnej wiązki światła. W celu utrzymania stałego napięcia lampy w czasie działania przyrządu zaleca się stosowanie stabilizatora napięcia.

Odbiornik posiada fotodetektor reagujący spektralnie w sposób proporcjonalny do funkcji jasności fotopowej obserwatora kolorymetrycznego w standardzie CIE (1931) (patrz: tabela). Można stosować jakiekolwiek inne kombinacje oświetlenia–filtru–receptora, dające całkowity odpowiednik natężenia oświetlenia A standardu CIE oraz widzenia fotopowego. Jeżeli w odbiorniku używana jest kula integrująca światło, wewnętrzna powierzchnia kuli powinna być pokryta białą, nieselektywną substancją matową (dyfuzyjną).

2.3.

Warunki geometryczne

Kąt padającej wiązki światła (^θ) powinien wynosić 0,44 ą 0,09 rad (25 ą 5 °) w stosunku do linii prostopadłej do powierzchni testowej i nie może przekraczać górnej granicy tolerancji (to znaczy: 0,53 rad lub 30 °). Oś receptora powinna tworzyć z linią prostopadłą kąt ^θ równy kątowi padającej wiązki światła (patrz: rys. 4). Padająca wiązka światła po dotarciu na powierzchnię testową powinna mieć średnicę nie mniejszą niż 13 mm (0,5 cala). Odbita wiązka nie powinna być szersza niż obszar czułości fotodetektora, przy czym nie może pokrywać mniej niż 50 % tego obszaru, natomiast powinna pokrywać ten sam fragment obszaru, który był stosowany podczas kalibracji przyrządu.

Jeżeli w jednostce odbiornika stosowana jest kula integrująca światło, jej średnica powinna wynosić minimum 127 mm (5 cali). Próbka oraz apertura padającej wiązki w ściance kuli powinny mieć wielkość umożliwiającą wpuszczenie całej wiązki padającej i wypuszczenie całej wiązki odbitej. Fotodetektor powinien być umieszczony w taki sposób, aby nie odbierał bezpośrednio światła z innej wiązki padającej lub odbitej.

2.4.

Charakterystyka elektryczna jednostki fotodetektora–wskaźnika

Dane wyjściowe fotodetektora odczytane na mierniku wskazującym są funkcją liniową natężenia światła w obszarze światłoczułym. Należy zapewnić środki (elektryczne i/lub optyczne) ułatwiające zerowanie i kalibracje. Środki te nie mogą mieć wpływu na liniowość lub charakterystykę spektralną przyrządu. Dokładność jednostki receptor–wskaźnik powinna wynosić ą 2 % pełnej skali lub 10 % wielkości odczytu, która z nich jest mniejsza.

2.5.

Uchwyt próbki

Mechanizm ten lokalizuje próbkę testową w taki sposób, aby osie ramienia źródła światła i receptora przecinały się na powierzchni odbijającej. Powierzchnia ta może leżeć na powierzchni lub na ściance powierzchni próbki lustra, w zależności od tego, czy jest to pierwsza powierzchnia, druga powierzchnia lub lustro pryzmatyczne typu „flip”.

3.

PROCEDURA

3.1.

Bezpośrednia metoda kalibracji

W przypadku bezpośredniej metody kalibracji standardem odniesienia jest powietrze. Metoda ta ma zastosowanie w przypadku przyrządów, których konstrukcja zezwala na kalibrację w punkcie 100%, poprzez kołysanie odbiornikiem w kierunku pozycji znajdującej się bezpośrednio na osi źródła światła (patrz: rys. 4).

W niektórych przypadkach (na przykład: podczas pomiarów powierzchni o niskim współczynniku odbicia) może okazać się konieczne stosowanie pośredniego punktu kalibracji (pomiędzy 0 i 100 % na skali). W takich przypadkach na ścieżce optycznej należy umieścić filtr neutralny (o neutralnej gęstości i znanej przepuszczalności) oraz korygować kontrolę kalibracji, dopóki miernik nie odczyta transmisji procentowej filtra neutralnego. Filtr ten należy usunąć przed wykonaniem pomiarów współczynnika odbicia.

3.2.

Pośrednia metoda kalibracji

Pośrednia metoda kalibracji ma zastosowanie w przypadkach przyrządów posiadających stałe źródło i geometrię odbiornika. W metodzie tej wymagany jest prawidłowo skalibrowany i utrzymywany standard współczynnika odbicia. Standard odniesienia powinien być płaskim lustrem ze współczynnikiem odbicia bliskim, jak to tylko możliwe, współczynnikowi odbicia próbek testowych.

3.3.

Pomiar dla lustra płaskiego

Współczynnik odbicia próbek luster płaskich można zmierzyć przy pomocy przyrządów kalibrowanych metodą bezpośrednią lub pośrednią. Wartość współczynnika odbicia jest odczytywana bezpośrednio z miernika wskazującego.

3.4.

Pomiar dla lustra wypukłego (niepłaskiego)

Pomiar współczynnika odbicia lustra wypukłego wymaga użycia przyrządów zawierających w jednostce odbiornika kulę integrującą (patrz: rys. 5). Jeśli miernik wskazuje podziałkę n_c dla lustra standardowego o współczynniku odbicia E % - w przypadku lustra o nieznanym współczynniku odbicia, podziałki n_x będą odpowiadać współczynnikowi odbicia X %, zgodnie z poniższym wzorem:

Informacje ogólne

1.1

Lustra oraz inne urządzenia służące do pośredniego widzenia muszą być przymocowane w taki sposób, aby lustro (lub inne urządzenie) nie przesuwało się znacząco i tym samym nie zmieniało mierzonego pola widzenia ani nie podlegało wibracjom, które mogłyby spowodować niewłaściwą interpretację rodzaju widzianego obrazu.

1.2

Warunki zawarte w punkcie 1.1 muszą być zachowane podczas ruchu pojazdu z prędkością wynoszącą do 80 % jego maksymalnej prędkości projektowej, ale nie przekraczająca 150 km/h.

1.3

Należy ustalić pola widzenia określone poniżej za pomocą widzenia całkowitego, przy czym oczy powinny znajdować siew pozycji „punktów oczu kierowcy” , zdefiniowanych w punkcie 1.1.1.12. Pola widzenia należy określić w warunkach jazdy pojazdu, zgodnie z definicją zawartą w punkcie 2.5 załącznika I do dyrektywy 97/27/WE. Odbywa się to za pomocą okien o całkowitym współczynniku przepuszczalności światła co najmniej 70 %, mierzonym prostopadle do powierzchni.

Lustra

2.

Liczba

2.1

Minimalna liczba luster obowiązkowych

2.1.1

Pola widzenia opisane w pkt 5 należy uzyskać z minimalnej liczby luster obowiązkowych, przedstawionych w poniższej tabeli. Jeżeli obecność danego lustra nie jest wymagana przez prawo, oznacza to, że nie jest oficjalnie wymagany żaden inny system widzenia pośredniego.

2.1.2.

Jeżeli pole widzenia lustra przedniego opisane w punkcie 5.6 można uzyskać za pomocą innego urządzenia służącego do pośredniego widzenia (zatwierdzonego i zainstalowanego zgodnie z częścią B niniejszego załącznika) - urządzenie to może być stosowane zamiast lustra.

W przypadku urządzeń typu kamera–monitor podczas ruchu pojazdu do przodu z prędkością do 30 km/h monitor musi pokazywać wyłącznie pole widzenia opisane w punkcie 5.6. Jeśli pojazd porusza się do przodu z większą prędkością lub do tyłu, monitor może być stosowany do wyświetlania pola widzenia z innych kamer zamontowanych w pojeździe.

2.2.

Przepisy niniejszej dyrektywy nie mają zastosowania do luster kontrolnych określonych w punkcie 1.1.1.3 załącznika I. Mimo to w przypadku gdy pojazd jest obciążony do maksymalnej masy dopuszczalnej, należy zamontować zewnętrzne lustra kontrolne, na wysokości co najmniej 2 m od podłoża.

3.

Pozycja

3.1.

Lustra muszą być umieszczone w taki sposób, aby kierowca siedzący na swoim miejscu w normalnej pozycji do jazdy widział wyraźnie drogę do tyłu, przodu i z boku (boków) pojazdu.

3.2.

Lustra zewnętrzne powinny być widoczne przez okna boczne lub część szyby przedniej oczyszczanej przez wycieraczkę. Mimo to z przyczyn projektowych ostatni przepis (to znaczy: przepis dotyczący oczyszczonej części szyby przedniej) nie będzie miał zastosowania do:

- luster zewnętrznych po stronie pasażera, w pojazdach kategorii M₂ oraz M₃,

- luster klasy VI.

3.3.

W przypadku dowolnego pojazdu posiadającego formę podwozia/kabiny podczas wykonywania pomiaru pola widzenia producent określi minimalną i maksymalną szerokość karoserii oraz, jeśli jest to konieczne, wyznaczy ją za pomocą sztucznych ograniczników. Wszystkie konfiguracje pojazdów i luster rozpatrywane podczas testów będą przedstawione na certyfikacie homologacji typu WE pojazdu, w odniesieniu do instalacji luster (patrz: dodatek 4 do załącznika I).

3.4.

Opisane lustro zewnętrzne po stronie kierowcy pojazdu musi być zlokalizowane w taki sposób, aby kąt między pionową wzdłużną środkową płaszczyzną pojazdu a płaszczyzną pionową przechodzącą przez środek lustra i środek linii kontrolnej o długości 6 5 mm, łączącej dwa punkty oczu kierowcy wynosił nie więcej niż 55 °.

3.5.

Lustro nie może wystawać poza nadwozie pojazdu więcej niż to jest konieczne do spełnienia wymagań w zakresie pola widzenia ustanowionych w pkt 5.

3.6.

Jeżeli w pojeździe obciążonym do maksymalnej masy dopuszczalnej dolna krawędź lustra zewnętrznego znajduje się na wysokości mniejszej od 2 m na podłożem, lustro nie może wystawać poza całkowitą szerokość pojazdu (mierzoną bez luster) więcej niż 250 mm.

3.7.

Lustra klasy V oraz VI są montowane w pojazdach w taki sposób, aby niezależnie od ich pozycji po regulacji żadna część luster ani uchwytów luster nie znajdowała się na wysokości mniejszej niż 2 m od podłoża w przypadku pojazdu obc iążonego do maksymalnej masy dopuszczalnej.

Lustra nie są jednakże montowane w pojazdach, których wysokość kabiny uniemożliwia spełnienie tego wymagania. W takim przypadku nie jest wymagane inne urządzenie pośredniego widzenia.

3.8.

Zgodnie z wymaganiami zawartymi w punktach 3.5, 3.6 oraz 3.7 lustra mogą wystawać poza dopuszczalną maksymalną szerokość pojazdów.

4.

Regulacja

4.1.

Kierowca musi mieć możliwość regulacji lustra wewnętrznego ze swojego miejsca.

4.2.

Lustro zewnętrzne znajdujące się po stronie kierowcy musi być regulowane z wnętrza pojazdu, przy zamkniętych drzwiach, aczkolwiek okno może być otwarte. Musi istnieć możliwość blokowania pozycji lustra z zewnątrz.

4.3.

Wymagania określone w punkcie 4.2 nie stosują się do luster zewnętrznych, które po zmianie pozycji mogą powrócić do pozycji pierwotnej bez konieczności ponownej regulacji.

5.

Pola widzenia

5.1.

Wewnętrzne lustro wsteczne (klasa I)

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi o szerokości co najmniej 20 m, którego środek znajduje się na pionowej, wzdłużnej, środkowej płaszczyźnie pojazdu, przy czym widziany przez kierowcę fragment rozciąga się od punktu znajdującego się odległości 60 m za punktami oczu kierowcy do horyzontu (patrz: rys. 6).

5.2.

Główne zewnętrzne lustra wsteczne (klasa II)

5.2.1.

Zewnętrzne lustro wsteczne po stronie kierowcy

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi o szerokości co najmniej 5 m, którego granice określa płaszczyzna równoległa do środkowej, wzdłużnej, pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodząca przez najbardziej oddalony punkt pojazdu po stronie kierowcy, przy czym widziany przez kierowcę fragment rozciąga się od punktu znajdującego się odległości 30 m za punktami oczu kierowcy do horyzontu.

Dodatkowo kierowca musi widzieć fragment drogi o szerokości ponad 1 m, ograniczony płaszczyzną równoległą do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodzącą przez najbardziej oddalony punkt pojazdu, zaczynając od punktu znajdującego się w odległości 4 m za płaszczyzną pionową przechodzącą przez punkty oczu kierowcy (patrz: rys. 7).

5.2.2.

Zewnętrzne lustro wsteczne po stronie pasażera

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi o szerokości co najmniej 5 m, którego granice po stronie pasażera określa płaszczyzna równoległa do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodząca przez najbardziej oddalony punkt pojazdu po stronie pasażera, przy czym widziany przez kierowcę fragment rozciąga się od punktu znajdującego się w odległości 30 m za punktami oczu kierowcy do horyzontu.

Dodatkowo kierowca musi widzieć fragment drogi o szerokości ponad 1 m, ograniczony płaszczyzną równoległą do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny i przechodzącą przez najbardziej oddalony punkt pojazdu, zaczynając od punktu znajdującego się w odległości 4 m za płaszczyzną pionową przechodzącą przez punkty oczu kierowcy (patrz: rys. 7).

5.3.

Główne zewnętrzne lustra wsteczne (klasa III)

5.3.1.

Zewnętrzne lustro wsteczne po stronie kierowcy

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi o szerokości co najmniej 4 m, którego granice określa płaszczyzna równoległa do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodząca przez najbardziej oddalony punkt pojazdu po stronie kierowcy, przy czym widziany przez kierowcę fragment rozciąga się od punktu znajdującego się odległości 20 m za punktami oczu kierowcy do horyzontu (patrz: rys. 8).

Dodatkowo kierowca musi widzieć fragment drogi o szerokości ponad 1 m, ograniczony płaszczyzną równoległą do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodzącą przez najbardziej oddalony punkt pojazdu, zaczynając od punktu znajdującego się w odległości 4 m za płaszczyzną pionową przechodzącą przez punkty oczu kierowcy.

5.3.2.

Zewnętrzne lustro wsteczne po stronie pasażera

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi o szerokości co najmniej 4 m, którego granice po stronie pasażera określa płaszczyzna równoległa do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodząca przez najbardziej oddalony punkt pojazdu po stronie pasażera, przy czym widziany przez kierowcę fragment rozciąga się od punktu znajdującego się odległości 20 m za punktami oczu kierowcy do horyzontu (patrz: rys. 8).

Dodatkowo, kierowca musi widzieć fragment drogi o szerokości ponad 1 m, ograniczony płaszczyzną równoległą do środkowej, wzdłużnej, pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodzącą przez najbardziej oddalony punkt pojazdu, zaczynając od punktu znajdującego się w odległości 4 m za płaszczyzną pionową przechodzącą przez punkty oczu kierowcy.

5.4.

Zewnętrzne lustro szerokokątne (klasa IV)

5.4.1.

Zewnętrzne lustro szerokokątne po stronie kierowcy

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi o szerokości co najmniej 15 m, którego granice określa płaszczyzna równoległa do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodząca przez najbardziej oddalony punkt pojazdu po stronie kierowcy, przy czym widziany przez kierowcę fragment rozciąga się od punktu znajdującego się odległości 10-25 m za punktami oczu kierowcy do horyzontu.

Dodatkowo kierowca musi widzieć fragment drogi o szerokości ponad 4,5 m, ograniczony płaszczyzną równoległą do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodzącą przez najbardziej oddalony punkt pojazdu, zaczynając od punktu znajdującego się w odległości 1,5 m za płaszczyzną pionową przechodzącą przez punkty oczu kierowcy (patrz: rys. 9).

5.4.2.

Zewnętrzne lustro szerokokątne po stronie pasażera.

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi o szerokości co najmniej 1 5 m, którego granice określa płaszczyzna równoległa do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodząca przez najbardziej oddalony punkt pojazdu po stronie pasażera, przy czym widziany przez kierowcę fragment rozciąga się od punktu znajdującego się odległości 10-25 m za punktami oczu kierowcy do horyzontu.

Dodatkowo kierowca musi widzieć fragment drogi o szerokości ponad 4,5 m, ograniczony płaszczyzną równoległą do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodzącą przez najbardziej oddalony punkt pojazdu, patrząc od punktu znajdującego się w odległości 1,5 m za płaszczyzną pionową przechodzącą przez punkty oczu kierowcy (patrz: rys. 9).

5.5.

Zewnętrzne lustro bliskiego zasięgu (klasa V)

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi wzdłuż boku pojazdu, ograniczonego następującymi płaszczyznami pionowymi (patrz: rys. 10a oraz 10b):

5.5.1.

płaszczyzną równoległą do środkowej wzdłużnej pionowej płaszczyzny pojazdu i przechodzącą przez najbardziej oddalony punkt kabiny pojazdu po stronie pasażera,

5.5.2.

poprzecznie - płaszczyzną równoległą przechodzącą w odległości 2 m przed płaszczyzną wymienioną w punkcie 5.5.1,

5.5.3.

ku tyłowi - płaszczyzną równoległą do płaszczyzny pionowej przechodzącej przez punkty oczu kierowcy i znajdującą się w odległości 1,75 m za tą płaszczyzną,

5.5.4.

ku przodowi - płaszczyzną równoległą do płaszczyzny pionowej przechodzącej przez punkty oczu kierowcy i znajdującą się w odległości 1 m przed tą płaszczyzną. Jeśli pionowa płaszczyzna poprzeczna przechodząca przez krawędź prowadzącą zderzaka pojazdu znajduje się w odległości poniżej 1 m przed płaszczyzną pionową przechodzącą przez punkty oczu kierowcy, pole widzenia ogranicza się do tej płaszczyzny,

5.5.5.

W przypadku pola widzenia przedstawionego na rysunkach 10a oraz 10b pole to można uzyskać poprzez połączenie pola widzenia lustra szerokokątnego klasy IV oraz przedniego lustra klasy VI. Instalowanie lustra bliskiego zasięgu klasy V nie jest obowiązkowe.

5.6.

Lustro przednie (klasa VI)

5.6.1.

Pole widzenia musi umożliwiać kierowcy widzenie płaskiego, poziomego fragmentu drogi, ograniczonego następującymi płaszczyznami:

- poprzeczną pionową płaszczyzną, przechodzącą przez najbardziej oddalony punkt kabiny pojazdu,

- poprzeczną pionową płaszczyzną, znajdującą się w odległości 2 000 mm przed pojazdem,

- wzdłużną pionową płaszczyzną, równoległą do wzdłużnej, pionowej, środkowej płaszczyzny przechodzącej przez bok pojazdu po stronie kierowcy; oraz

- wzdłużną pionową płaszczyzną, równoległą do wzdłużnej pionowej środkowej płaszczyzny, znajdującej się w odległości 2 000 mm od boku pojazdu, po stronie przeciwnej do strony kierowcy.

Przednia część tego pola widzenia, po przeciwnej stronie w stosunku do kierowcy, może być zaokrąglona krzywizną o promieniu 2 000 mm (patrz: rys. 11).

Przepisy dotyczące luster są obowiązujące w odniesieniu do pojazdów kontrolowanych z przodu (określonych w dyrektywie 70/156/EWG, załącznik I lit. a) przypis Z), należących do kategorii N₂ > 7,5 t oraz N₃.

Jeżeli pojazdy tych kategorii posiadające inną charakterystykę konstrukcji karoserii, nie mogą spełnić tych wymagań przy pomocy lustra przedniego, należy zamontować w nich urządzenie typu kamera–monitor. Jeśli żadne z tych rozwiązań nie zapewnia odpowiedniego pola widzenia, konieczne jest zastosowanie innego urządzenia służącego do pośredniego widzenia. Urządzenie to musi wykrywać obiekt o wysokości 50 cm i średnicy 30 cm w polu określonym na rys. 11.

5.6.2.

Lustro przednie klasy VI nie jest obowiązkowe, jeżeli kierowca widzi (uwzględniając trudności powodowane przez słupki A) - linię kontrolną o długości 300 mm przed pojazdem, na wysokości 1 200 mm nad powierzchnią drogi, przy czym linia kontrolna znajduje się pomiędzy wzdłużną pionową płaszczyzną, równoległą do wzdłużnej pionowej środkowej płaszczyzny, przechodzącej przez najbardziej wysunięty bok pojazdu po stronie kierowcy, a wzdłużną pionową płaszczyzną, równoległą do wzdłużnej pionowej środkowej płaszczyzny, znajdującej się w odległości 900 mm na zewnątrz od najbardziej wysuniętego boku pojazdu, przeciwnego do strony kierowcy.

5.7.

Jeśli lustro składa się z kilku powierzchni odbijających, z których każda ma inną krzywiznę lub powierzchnie te są ustawione pod kątem w stosunku do siebie, co najmniej jedna powierzchnia odbijająca musi zapewnić pole widzenia i posiadać wymiary (patrz: punkt 2.2.2 załącznika II) określone dla klasy lustra, do której te części należą.

5.8.

Ograniczenie pola widzenia

5.8.1.

Wewnętrzne lustro wsteczne (klasa I)

Pole widzenia może być ograniczone zagłówkami oraz urządzeniami, takimi jak: osłony przeciwsłoneczne, wycieraczki szyby tylnej, elementy układu ogrzewania szyby oraz lampy hamowania (stop) z kategorii S3 lub komponentami karoserii, takimi jak słupki okien tylnych drzwi dzielonych, pod warunkiem że wszystkie te urządzenia nie zakrywają łącznie więcej niż 15 % opisanego pola widzenia, rzutowanego na płaszczyznę pionową, prostopadłą do wzdłużnej, środkowej płaszczyzny pojazdu. Stopień ograniczenia pola widzenia należy zmierzyć po ustawieniu zagłówków w najniższej pozycji i cofnięciu osłon przeciwsłonecznych.

5.8.2.

Lustra zewnętrzne (klasy: II, III, IV, V oraz VI)

W przypadku pól widzenia luster należących do klas wymienionych powyżej nie należy uwzględniać ograniczeń spowodowanych przez karoserię i niektóre jej elementy, takie jak inne lustra, klamki drzwi, konturowe światła sygnalizacyjne, kierunkowskazy oraz zderzaki tylne, a także komponenty czyszczące powierzchnie odbijające -jeśli są one odpowiedzialne za całkowite ograniczenie określonego pola widzenia, wynoszące poniżej 10 %.

5.9.

Procedura testowa

Aby określić pole widzenia, należy umieścić silne źródła światła w punktach oczu kierowcy i zbadać światło odbite na pionowym ekranie kontrolnym. Można stosować inne równoważne metody.

Urządzenia służące do pośredniego widzenia inne niż lustra

6.

Urządzenia takie powinny oferować parametry umożliwiające zaobserwowanie obiektu krytycznego w opisanym polu widzenia, z uwzględnieniem percepcji krytycznej.

7.

Należy ograniczyć do minimum ograniczenia bezpośredniego widzenia, spowodowane przez zainstalowane urządzenia służące do pośredniego widzenia.

8.

W celu określenia odległości wykrywania w przypadku urządzeń typu kamera–monitor należy stosować procedurę opisaną w dodatku do niniejszego załącznika.

9.

Wymagania dotyczące instalacji monitora

Kierunek widzenia w przypadku monitora powinien pokrywać się z kierunkiem ustawienia głównego lustra.

10.

Pojazdy kategorii M₂ oraz M₃, a także kompletne lub kompletowane pojazdy należące do kategorii N₂ > 7,5 t oraz N₃ posiadające specjalną karoserie z uwagi na odrzucenie kompletacji, mogą być wyposażone (w tylnej części karoserii) w urządzenie służące do pośredniego widzenia inne niż lustro w celu zapewnienia pola widzenia opisanego poniżej.

10.1.

Pole widzenia (patrz: rysunek 12) musi umożliwiać kierowcy widzenie co najmniej płaskiego, poziomego fragmentu drogi ograniczonego następującymi płaszczyznami:

- płaszczyzną pionową znajdującą się w najdalszym, tylnym punkcie całego pojazdu i prostopadłą do wzdłużnej pionowej środkowej płaszczyzny pojazdu,

- płaszczyzną pionową, równoległą do poprzedniej płaszczyzny i znajdującą się w odległości 2 000 mm za nią (w odniesieniu do tyłu samochodu),

- dwiema pionowymi płaszczyznami wzdłużnymi, określonymi w skrajnych częściach bocznych pojazdu i równoległymi do wzdłużnej pionowej środkowej płaszczyzny pojazdu.

10.2.

Jeżeli pojazdy tych kategorii nie mogą spełnić wymagań określonych w punkcie 10.1 za pomocą urządzeń typu kamera–monitor, należy zastosować inne urządzenia służące do pośredniego widzenia. W tym przypadku urządzenie musi wykrywać obiekt o wysokości 50 cm i średnicy 30 cm w polu widzenia zdefiniowanym w punkcie 10.1.

1.

URZĄDZENIE TYPU KAMERA-MONITOR SŁUŻĄCE DO POŚREDNIEGO WIDZENIA

1.1.

Próg rozdzielczości kamery

Próg rozdzielczości kamery definiuje poniższy wzór:

gdzie:

ω_c: próg rozdzielczości kamery [minuty kątowe]

β _c: kąt widzenia kamery [°]

N_c: liczba linii sygnału wizyjnego kamery

Producent powinien dostarczyć wartości β_c oraz N_c.

1.2.

Określenie krytycznej odległości widzenia monitora

W przypadku monitorów posiadających nieokreślone wymiary i właściwości można obliczyć odległość od oka do monitora, przy czym odległość wykrywania zależy wyłącznie od parametrów kamery. Krytyczną odległość widzenia r_m,c określa wzór:

gdzie:

r_m,c: krytyczna odległość widzenia [m]

H_m: wysokość obrazu na monitorze [m]

N_m: liczba linii sygnału wizyjnego kamery

ω_eye: próg rozdzielczości obserwatora [minuty kątowe]

Liczba 60 służy do konwersji z minut kątowych na stopnie.

Producent powinien dostarczyć wartości H_m oraz N_m.

ω_eye = 1

1.3.

Określenie odległości wykrywania

1.3.1.

Jeżeli maksymalna odległość wykrywania zawiera się w odległości widzenia krytycznego i gdy z powodu instalacji odległość od oka do monitora jest mniejsza od odległości widzenia krytycznego - maksymalną realną odległość wykrywania można wyliczyć z następującego wzoru: gdzie:

r_d: odległość wykrywania [m]

D₀: średnica obiektu [m]

f: czynnik zwiększający próg

ω _c, βc, N_c – zgodnie z punktem 1.1

D_o = 0,8 m

ƒ = 8

1.3.2

Jeśli odległość wykrywania jest większa niż odległość widzenia krytycznego i gdy z powodu instalacji odległość od oka do monitora jest większa od odległości widzenia krytycznego - maksymalną osiągalną odległość wykrywania można wyliczyć z następującego wzoru:

gdzie:

r_m: odległość widzenia monitora [m]

D₀: przekątna ekranu monitora [cale]

N_m: liczba linii sygnału wizyjnego monitora

βc oraz N_c – zgodnie z punktem 1.1

N_m oraz ω_eye – zgodnie z punktem 1.2

2.

DODATKOWE WYMAGANIA FUNKCJONALNE

W oparciu o warunki instalacji należy ustalić, czy całe urządzenie spełnia wymagania funkcjonalne wymienione w załączniku II, szczególnie w zakresie korekty olśnienia oraz maksymalnej i minimalnej wartości luminancji monitora. Konieczne jest także określenie stopnia, do którego korekta olśnienia będzie kierowana oraz kąta, pod jakim promienie słoneczne padają na monitor. Wartości te należy porównać z odpowiadającymi wynikami pomiarów systemowych.

Można opierać się na modelach wygenerowanych w programach typu CAD; określić kąt padania światła w urządzeniach zamontowanych w stosownym pojeździe lub przeprowadzić właściwe pomiary w stosownym pojeździe, zgodnie z opisem znajdującym się w załączniku II część B punkt 3.2.