PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 191,

uwzględniając wniosek Komisji,

stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 Traktatu (¹),

a także mając na uwadze, co następuje:

1. Art. 191 Traktatu stanowi, że partie polityczne na poziomie europejskim są ważnym czynnikiem integracji w ramach Unii oraz że przyczyniają się do kształtowania świadomości europejskiej i do wyrażania woli politycznej obywateli Unii.

2. Pewna liczba podstawowych zasad w formie przepisów powinna zostać ustanowiona dla partii politycznych na poziomie europejskim, w szczególności w odniesieniu do ich finansowania. Doświadczenia nabyte w stosowaniu niniejszego rozporządzenia powinny wskazać w jakim zakresie regulacje te powinny lub nie powinny być uzupełnione innymi zasadami.

3. Doświadczenie pokazało, że członkami partii politycznej na poziomie europejskim będą bądź obywatele zrzeszeni w formie partii politycznej bądź partii politycznych, które tworzą rodzaj sojuszu. Termin „partia polityczna” i „sojusz partii politycznych” stosowany w niniejszym rozporządzeniu powinien być dlatego wyjaśniony.

4. W celu umożliwienia określenia „partii politycznej na poziomie europejskim”, ważne jest ustalenie pewnych warunków. W szczególności, niezbędne jest, aby partie polityczne na poziomie europejskim stosowały zasady, na których oparta jest Unia Europejska, które określone są w Traktatach i które zostały uznane w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

5. Należy ustanowić procedurę stosowaną przez partie polityczne na poziomie europejskim, które zamierzają otrzymać finansowanie na mocy niniejszego rozporządzenia.

6. Należy również ustanowić przepisy dotyczące regularnej kontroli warunków stosowanych do określenia partii politycznej na poziomie europejskim.

7. Partie polityczne na poziomie europejskim, które otrzymały finansowanie na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny poddać się zobowiązaniom, które mają na celu zapewnienie przejrzystości źródeł finansowania.

8. Zgodnie z deklaracją nr 11 dotyczącą art. 191 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, załączoną do Aktu Końcowego Traktatu z Nicei, finansowanie przyznane na mocy rozporządzenia nie powinno zostać wykorzystane do finansowania bezpośredniego lub pośredniego partii politycznych na poziomie krajowym. Zgodnie z tą sama deklaracją, postanowienia w sprawie finansowania partii politycznych na poziomie europejskim powinny stosować się na tej samej podstawie do wszystkich sił politycznych reprezentowanych w Parlamencie Europejskim.

9. Należy określić rodzaj wydatków, do których może stosować się finansowanie na podstawie niniejszego rozporządzenia.

10. Środki przeznaczone do finansowania przewidzianego na mocy niniejszego rozporządzenia powinny zostać określone w ramach rocznej procedury budżetowej.

11. Należy zagwarantować maksymalną przejrzystość i kontrolę finansową partii politycznych na poziomie europejskim finansowanych z ogólnego budżetu Unii Europejskiej.

12. Należy przewidzieć sposób podziału dostępnych corocznie środków, uwzględniając z jednej strony liczbę beneficjentów oraz liczbę członków wybranych do Parlamentu Europejskiego, z drugiej strony.

13. Pomoc techniczna, którą Parlament Europejski musi zapewnić partiom politycznym na poziomie europejskim powinna być zgodna z zasadą równego traktowania.

14. Stosowanie niniejszego rozporządzenie, jak również działań finansowanych powinno być badane w sprawozdaniu Parlamentu Europejskiego, które powinno zostać opublikowane.

15. Kontrola sądowa w ramach właściwości Trybunału Sprawiedliwości pomoże zapewnić odpowiednie stosowanie niniejszego rozporządzenia.

16. Aby ułatwić przejście do nowych zasad należy odroczyć stosowanie niektórych przepisów niniejszego rozporządzenia do momentu powołania członków Parlamentu Europejskiego w wyborach przewidzianych na czerwiec 2004 r.,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres

Niniejsze rozporządzenie ustala zasady dotyczące przepisów regulujących partie polityczne na poziomie europejskim oraz zasady dotyczące ich finansowania.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia:

1. „partia polityczna” oznacza stowarzyszenie obywateli:

– które ma cele polityczne, i

– które jest uznane przez, lub ustalone zgodnie z porządkiem prawnym w przynajmniej jednym Państwie Członkowskim;

2. „sojusz partii politycznych” oznacza uporządkowaną współpracę między przynajmniej dwiema partiami politycznymi;

3. „partia polityczna na poziomie europejskim” oznacza partię polityczną lub sojusz partii politycznych, które spełniają warunki określone w art. 3;

4. [1] „Fundacja polityczna na poziomie europejskim” oznacza podmiot lub zrzeszenie podmiotów, posiadające osobowość prawną w państwie członkowskim, powiązane z partią polityczną na poziomie europejskim, które w ramach celów i podstawowych wartości, do których dąży Unia Europejska, wspiera i dopełnia cele tej partii politycznej na poziomie europejskim, w szczególności poprzez następujące działania

– obserwację, analizę i aktywny udział w debacie poświęconej kwestiom dotyczącym polityki i integracji europejskiej,

– rozwijanie działalności związanej z kwestiami polityki europejskiej, takiej jak organizacja i pomoc w organizacji poświęconych tym kwestiom seminariów, szkoleń, konferencji i badań, gromadzących zainteresowane pomioty, w tym organizacje młodzieżowe i innych przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego,

– rozwój współpracy z jednostkami o takim samych charakterze w celu wspierania demokracji,

– spełnianie roli forum współpracy na poziomie europejskim dla krajowych fundacji politycznych, przedstawicieli środowisk akademickich i innych ważnych dla tego procesu podmiotów.

5. [2] „Finansowanie z budżetu ogólnego Unii Europejskiej” oznacza dotację w rozumieniu art. 108 ust. 1 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1605/2002 (²) (zwanego dalej „rozporządzeniem finansowym”.

Artykuł 3

Warunki

1. Partia polityczna na poziomie europejskim spełnia następujące warunki:

a) musi posiadać osobowość prawną w Państwie Członkowskim, w którym ma swoją siedzibę;

b) musi być reprezentowana w co najmniej jednej czwartej Państw Członkowskich, przez członków Parlamentu Europejskiego lub w parlamentach narodowych lub regionalnych lub zgromadzeniach regionalnych, lub

musi zebrać w co najmniej jednej czwartej Państw Członkowskich, co najmniej trzy procent oddanych głosów w każdym z tych Państw Członkowskich podczas ostatnich wyborów do Parlamentu Europejskiego;

c) musi przestrzegać, w szczególności w swoim programie i w swoich działaniach, zasady, na których opiera się Unia Europejska, mianowicie zasady wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz państwa prawnego;

d) musi uczestniczyć w wyborach do Parlamentu Europejskiego, lub wyrazić taki zamiar.

2. [3] Fundacja polityczna na poziomie europejskim spełnia następujące warunki:

a) musi być powiązana z jedną z uznanych zgodnie z ust. 1 europejskich partii politycznych, co musi być przez tę partię potwierdzone;

b) musi posiadać osobowość prawną w państwie członkowskim, w którym ma swoją siedzibę. Osobowość prawna fundacji jest odrębna od osobowości prawnej partii politycznej na poziomie europejskim, z którą dana fundacja jest powiązana;

c) musi przestrzegać, w szczególności w swoim programie i swoich działaniach, zasad, na których opiera się Unia Europejska, a mianowicie zasad wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz praworządności;

d) nie może prowadzić działań nastawionych na zysk;

e) skład zarządu fundacji jest zrównoważony pod względem geograficznym.

3. [4] Do poszczególnych europejskich partii politycznych i fundacji na poziomie europejskim należy określenie, w ramach wyznaczonych przez niniejsze rozporządzenie, szczególnych aspektów wzajemnych stosunków zgodnie z prawem krajowym, w tym rozdziału między codziennym zarządzaniem i strukturami decyzyjnymi fundacji politycznej na poziomie europejskim z jednej strony, a europejskiej partii politycznej, z którą fundacja ta jest powiązana, z drugiej strony.

Artykuł 4

Wniosek o finansowanie

1. W celu otrzymania finansowania z ogólnego budżetu Unii Europejskiej, partia polityczna na poziomie europejskim składa każdego roku wniosek do Parlamentu Europejskiego.

Parlament Europejski przyjmuje decyzję w ciągu trzech miesięcy, wydaje zgodę i zarządza odpowiednimi środkami.

2. Pierwszemu wnioskowi towarzyszą następujące dokumenty:

a) [5] dokumenty zaświadczające, że wnioskodawca spełnia warunki określone w art. 2 i 3;

b) program polityczny określający cele partii politycznej na poziomie europejskim;

c) statut określający w szczególności organy odpowiedzialne za zarządzanie polityczne i finansowe, jak również organy lub osoby fizyczne posiadające w każdym z zainteresowanych Państw Członkowskich, zdolność do reprezentacji prawnej, w szczególności do celów nabywania lub zbywania nieruchomości i mienia ruchomego oraz stawania przed sądem.

3. Jakakolwiek zmiana dokumentów określonych w ust. 2, w szczególności programu politycznego lub statutu, które zostały wcześniej przedstawione, jest notyfikowana Parlamentowi Europejskiemu w terminie dwóch miesięcy. W przypadku braku takiej notyfikacji, finansowanie zostaje zawieszone.

4. [6] Fundacja polityczna na poziomie europejskim może składać wniosek o finansowanie z budżetu ogólnego Unii Europejskiej jedynie za pośrednictwem europejskiej partii politycznej, z którą jest powiązana.

5. [7] Podstawą przyznania środków fundacji politycznej na poziomie europejskim jest jej powiązanie z partią polityczną na poziomie europejskim, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 1. Przepisy art. 9 oraz art. 9a mają zastosowanie do przydzielonych w ten sposób środków.

6. [8] Fundacja polityczna na poziomie europejskim wykorzystuje przyznane jej środki jedynie do celów finansowania działań własnych zgodnych z art. 2 ust. 4. W żadnym przypadku środki te nie mogą być wykorzystane do finansowania kampanii wyborczych lub kampanii referendalnych.

7. [9] Ustępy 1 i 3 stosuje się odpowiednio przy rozpatrywaniu wniosków fundacji politycznych na poziomie europejskim o finansowanie z budżetu ogólnego Unii Europejskiej.

Artykuł 5

Weryfikacja

1. Parlament Europejski regularnie weryfikuje czy warunki określone w art. 3 lit. a) i b) są nadal przestrzegane przez partie polityczne na poziomie europejskim.

2. W odniesieniu do warunku określonego w art. 3 lit c), na żądanie jednej czwartej swoich członków reprezentujących co najmniej trzy grupy polityczne w Parlamencie Europejskim, Parlament Europejski weryfikuje większością swoich członków czy niniejszy warunek jest spełniony przez partie polityczne na poziomie europejskim.

Przed przeprowadzeniem takiej weryfikacji Parlament Europejski wysłuchuje przedstawicieli danej partii politycznej na poziomie europejskim i wzywa komitet złożony z niezależnych osobistości do wydania opinii na dany temat w rozsądnym czasie.

Komitet składa się z trzech członków. Parlament Europejski, Rada i Komisja wyznaczają, po jednym członku. Sekretariat i finansowanie komitetu są zapewnione przez Parlament Europejski.

3. Jeżeli Parlament Europejski stwierdza, że jeden z warunków określonych w art. 3 lit a), b) i c) nie jest już spełniony, odpowiednia partia polityczna na poziomie europejskim, która z tej przyczyny straciła swój status, wyłączona jest z finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia.

4. [10] Ustęp 2 stosuje się odpowiednio w odniesieniu do fundacji politycznych na poziomie europejskim.

5. [11] W przypadku gdy partia polityczna na poziomie europejskim, z którą powiązana jest fundacja polityczna na poziomie europejskim, utraciła swój status, fundacja wyłączona zostaje z finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia.

6. [12] W przypadku stwierdzenia przez Parlament Europejski, że którykolwiek z warunków określonych w art. 3 ust. 2 lit. c) nie jest już spełniony, dana fundacja polityczna na poziomie europejskim zostaje wyłączona z finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 6

Zobowiązania związane z finansowaniem

[13] 1. Partia polityczna na poziomie europejskim oraz fundacja polityczna na poziomie europejskim:

a) publikują corocznie swoje dochody i wydatki oraz oświadczenie o swoich aktywach i pasywach;

b) deklarują swoje źródła finansowania, dostarczając listę określającą darczyńców i darowizny otrzymane od każdego z nich, z wyjątkiem darowizn, których wartość nie przekracza 500 EUR rocznie na darczyńcę.

2. Partia polityczna na poziomie europejskim oraz fundacja polityczna na poziomie europejskim nie przyjmują:

a) darowizn anonimowych;

b) darowizn pochodzących z budżetów grup politycznych w Parlamencie Europejskim;

c) darowizn od przedsiębiorstw, na które władze publiczne mogą wywierać bezpośrednio lub pośrednio dominujący wpływ na podstawie struktury własnościowej, udziału finansowego lub przepisów mających wobec nich zastosowanie;

d) darowizn przekraczających 12 000 EUR rocznie na darczyńcę, od jakiejkolwiek osoby fizycznej lub prawnej innej niż przedsiębiorstwo określone w lit. c), bez uszczerbku dla ust. 3 i 4;

e) darowizn od władz publicznych z państw trzecich, w tym od przedsiębiorstw, na które władze publiczne mogą wywierać bezpośrednio lub pośrednio dominujący wpływ na podstawie struktury własnościowej, udziału finansowego lub przepisów mających wobec nich zastosowanie.

3. Dopuszcza się przekazywanie środków na rzecz partii politycznej na poziomie europejskim przez krajowe partie polityczne, które są członkami tej partii politycznej na poziomie europejskim lub przez osoby fizyczne będące członkami partii politycznej na poziomie europejskim. Środki przekazywane partiom politycznym na poziomie europejskim przez krajowe partie polityczne lub osoby fizyczne nie przekraczają 40 % rocznego budżetu tej partii politycznej na poziomie europejskim.

4. Dopuszcza się przekazywanie środków na rzecz fundacji politycznej na poziomie europejskim przez krajowe fundacje polityczne, które są członkami tej fundacji politycznej na poziomie europejskim, oraz przez partie polityczne na poziomie europejskim. Wkład ten nie przekracza 40 % rocznego budżetu fundacji politycznej na poziomie europejskim i nie może pochodzić ze środków, które partia polityczna na poziomie europejskim zgodnie z niniejszym rozporządzeniem otrzymała z budżetu ogólnego Unii Europejskiej.

Ciężar dowodu spoczywa na zainteresowanej partii politycznej na poziomie europejskim.

Artykuł 7

Zakaz finansowania

[14] 1. Środki finansowe uzyskiwane przez partie polityczne na poziomie europejskim z budżetu ogólnego Unii Europejskiej lub z innego źródła nie mogą być wykorzystane do bezpośredniego lub pośredniego finansowania innych partii politycznych, w szczególności krajowych partii politycznych lub kandydatów. Te krajowe partie polityczne i kandydaci nadal podlegają przepisom krajowym.

2. Środki finansowe uzyskiwane przez fundacje polityczne na poziomie europejskim z budżetu ogólnego Unii Europejskiej lub z jakiegokolwiek innego źródła nie mogą być wykorzystane do bezpośredniego lub pośredniego finansowania partii politycznych lub kandydatów na poziomie europejskim lub krajowym ani też fundacji na poziomie krajowym.

Artykuł 8

Charakter wydatków

[15] Bez uszczerbku dla finansowania fundacji politycznych środki pochodzące z budżetu ogólnego Unii Europejskiej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem mogą być wyłącznie wykorzystane do pokrycia wydatków bezpośrednio związanych z celami określonymi w programie politycznym, o którym mowa w art. 4 ust. 2 lit. b).

Takie wydatki obejmują wydatki administracyjne i wydatki związane z pomocą techniczną, zebraniami, badaniami, imprezami transgranicznymi, analizami, informowaniem i publikacjami.

Wydatki partii politycznych na poziomie europejskim obejmują także koszty organizacji kampanii, prowadzonych przez partie polityczne na poziomie europejskim w związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego, do udziału w których są one zobowiązane na mocy art. 3 ust. 1 lit. d). Zgodnie z art. 7 te środki finansowe nie są wykorzystywane bezpośrednio lub pośrednio do finansowania krajowych partii politycznych lub osób kandydujących.

Wydatków tych nie dokonuje się w ramach finansowania kampanii referendalnych.

Jednakże zgodnie z art. 8 Aktu dotyczącego wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, finansowanie i ograniczanie wydatków wyborczych wszystkich partii i kandydatów podczas wyborów do Parlamentu Europejskiego podlega w każdym państwie członkowskim przepisom krajowym.

Artykuł 9

Wykonanie i kontrola

1. [16] Środki finansowe przeznaczone na finansowanie partii politycznych na poziomie europejskim oraz fundacji politycznych na poziomie europejskim są określane w ramach rocznej procedury budżetowej i wykonywane zgodnie z rozporządzeniem finansowym oraz przepisami wykonawczymi do niego.

Zasady wykonania niniejszego rozporządzenia określa urzędnik zatwierdzający.

2. [17] Ocena wartości majątku ruchomego i nieruchomości oraz ich amortyzacja jest przeprowadzana zgodnie ze przepisami mającymi zastosowanie do instytucji, określonymi w art. 133 rozporządzenia finansowego.

3. [18] Kontrola finansowania przyznanego na podstawie niniejszego rozporządzenia jest przeprowadzana zgodnie z rozporządzeniem finansowym oraz przepisami wykonawczymi do niego.

Kontrola jest również przeprowadzana na podstawie rocznego poświadczenia wydanego przez niezależny, zewnętrzny organ kontrolny. Takie poświadczenie przekazywane jest Parlamentowi Europejskiemu w terminie sześciu miesięcy od końca danego roku budżetowego.

4. W następstwie stosowania niniejszego rozporządzenia, jakiekolwiek fundusze niewłaściwie otrzymane przez partie polityczne na poziomie europejskim z ogólnego budżetu Unii Europejskiej są zwracane do budżetu.

5. Każdy dokument lub informacja wymagana przez Trybunał Obrachunkowy w celu wykonywania swoich funkcjijest dostarczany na jego żądanie przez partie polityczne na poziomie europejskim otrzymujące finansowanie przyznane na podstawie niniejszego rozporządzenia.

Jeżeli wydatki poniesione są przez partie polityczne na poziomie europejskim wspólnie z krajowymi partiami politycznymi i innymi organizacjami, dowody wydatków poniesionych przez partie polityczne na poziomie europejskim zostają udostępnione Trybunałowi Obrachunkowemu.

6. Finansowanie partii politycznych na poziomie europejskim jako organizmów mających na celu ogólny interes europejski, nie podlega przepisom art. 113 rozporządzenia finansowego dotyczącego zmniejszania finansowania.

Artykuł 9a

Przejrzystość

[19] Parlament Europejski publikuje na swojej stronie internetowej w utworzonej w tym celu rubryce łącznie następujące dokumenty:

– sprawozdanie roczne zawierające tabelę kwot przekazanych każdej partii politycznej i każdej fundacji politycznej na poziomie europejskim za każdy rok budżetowy, w którym wypłacono dotacje,

– sprawozdanie Parlamentu Europejskiego na temat stosowania niniejszego rozporządzenia oraz finansowanych działań, o których mowa w art. 12,

– przepisy wykonawcze do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 10

Podział

1. Dostępne środki są corocznie dzielone między partie polityczne na poziomie europejskim, które otrzymały pozytywną decyzję w sprawie ich wniosku o finansowanie określonego w art. 4:

a) 15% jest dzielone w równych częściach;

b) 85% jest dzielone między te partie polityczne, które mają wybranych członków w Parlamencie Europejskim, proporcjonalnie do liczby wybranych.

W celu zastosowania tych przepisów, członek Parlamentu Europejskiego może być tylko członkiem jednej partii politycznej na poziomie europejskim.

2. [20] Finansowanie z budżetu ogólnego Unii Europejskiej nie przekracza 85 % tych kosztów partii politycznej lub fundacji politycznej na poziomie europejskim, które kwalifikują się do finansowania. Ciężar dowodu spoczywa na zainteresowanej partii politycznej na poziomie europejskim.

Artykuł 11

Pomoc techniczna

Każda pomoc techniczna Parlamentu Europejskiego dla partii politycznych na poziomie europejskim opiera się na zasadzie równego traktowania. Jest ona przyznawana na warunkach, które są nie mniej korzystne niż te przyznane innym zewnętrznym organizacjom lub stowarzyszeniom, którym podobne udogodnienia mogą być przydzielone. Pomoc ta jest fakturowana i otrzymywana jest za nią zapłata.

Parlament Europejski publikuje w sprawozdaniu rocznym szczegóły pomocy technicznej udzielonej każdej partii politycznej na poziomie europejskim.

Artykuł 12

Ocena

[21] Parlament Europejski opublikuje do dnia 15 lutego 2011 r. sprawozdanie na temat stosowania niniejszego rozporządzenia, jak również finansowanych działań. W sprawozdaniu wskazane zostaną, w stosownych przypadkach, ewentualne zmiany, które należy wprowadzić do systemu finansowania.

Artykuł 13

Wejście w życie i stosowanie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzy miesiące po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Art. 4-10 stosuje się od daty otwarcia pierwszej sesji, zorganizowanej po wyborach do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2004 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 4 listopada 2003 r.