ZAŁĄCZNIK

PROJEKT LISTU DO MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH

Bruksela, ....

H.E. Mr Monie CAPTAN

Minister Spraw Zagranicznych

Liberia

Szanowny Panie Ministrze,

Unia Europejska przywiązuje najwyższą wagę do postanowień artykułu 9 Umowy o Partnerstwie AKP-WE. Jako zasadnicze elementy Umowy o Partnerstwie, takie jak poszanowanie praw człowieka, instytucji demokratycznych i zasady państwa prawa oraz element podstawowy, dobre rządy, stanowią podstawę naszych stosunków.

W związku z tym, Unia Europejska jest zaniepokojona sprawozdaniami dotyczącymi naruszania praw człowieka od końca wojny domowej oraz jawną bezkarnością sił bezpieczeństwa w ich relacjach z ludnością cywilną. Brak działalności opozycji politycznej w kraju, w szczególności w przedbiegu wyborów w roku 2003 oraz stwierdzone ograniczenia wolności słowa stanowią również źródło głębokiego niepokoju. Unia Europejska jest również w znacznym stopniu zaabsorbowana brakiem przejrzystości publicznego systemu rachunkowości oraz ryzykiem poważnej korupcji, w szczególności w zarządzaniu zasobami naturalnymi oraz wykorzystaniu monopoli. Ponadto, pomoc, jaką Liberia zaoferowała organizacji Front uni révolutionnaire (RUF) z Sierra Leone, oskarżonej o poważne naruszenie praw człowieka na terytorium Sierra Leone, spowodowało, że Unia Europejska poparła sankcje nałożone przez Radę Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych w marcu 2001 roku.

Dlatego, Rada Unii Europejskiej podjęła dnia 23 lipca 2001 roku decyzję o otwarciu konsultacji z Rządem Liberii na podstawie artykułów 96 i 97 Umowy o Partnerstwie
AKP-WE, w celu szczegółowej oceny sytuacji i jej poprawy.

Spotkanie otwierające konsultacje odbyło się w Brukseli dnia 9 listopada 2001 roku Omawiano wiele kluczowych kwestii; przedstawiono punkt widzenia Rządu Liberii i podjęto szereg następujących zobowiązań:

- systematyczne wszczynanie dochodzenia prawnego za każdym razem, gdy zaistnieją poważne i potwierdzone sprawozdania, że funkcjonariusze służb mundurowych zaangażowani są w stosowanie przemocy wobec ludności cywilnej, włączając strefę działań wojennych hrabstwa Lofa,

- poszerzanie trwającego programu szkolenia na temat praw człowieka dla wszystkich pracowników do spraw bezpieczeństwa,

- przegląd odnośnego ustawodawstwa w celu utworzenia wiarygodnej, niezależnej Komisji praw człowieka, z reprezentacją społeczeństwa obywatelskiego,

- przegląd odnośnego ustawodawstwa w celu utworzenia wiarygodnej, niezależnej krajowej Komisji rozjemczej, z reprezentacją społeczeństwa obywatelskiego,

- dalsze wspieranie powrotu głównych liderów opozycji, w szczególności poprzez wycofanie oskarżeń przeciwko nim; zagwarantowanie im ochrony osobistej,

- zapewnienie, że członkowie organizacji pozarządowych i dziennikarze nie będą prześladowani za wygłaszanie opinii przeciwko rządowi, który publicznie zobowiąże się do tego,

- zapewnienie, że procedury przyznawania pozwoleń radiowych w zakresie fal krótkich będą uproszczone i przyspieszone; przegląd prawa w celu wprowadzenia w nim zmian oraz przegląd spraw Radia Veritas i Star Radio na ich wniosek,

- przegląd odnośnego ustawodawstwa w celu utworzenia wiarygodnej, niezależnej Komisji wyborczej w ścisłym uzgodnieniu z głównymi partnerami politycznymi,

- odnowienie organu kontroli sądowej tak, aby mógł udzielać porad i wydawać niezależne zalecenia rządowi,

- poprawa płatności właściwych wynagrodzeń i wydatków w służbie cywilnej, w szczególności w kwestii funkcjonowania administracji wymiaru sprawiedliwości,

- zapewnienie, że wszystkie przychody z przedsiębiorstw użyteczności publicznej i dochody parapaństwowe, włączając te, pochodzące z sektora leśnego, będą rozliczane w sposób przejrzysty,

- podejmowanie dalszej liberalizacji sektora paliwowego i sektora ryżu, w celu zapewnienia konkurencji i przejrzystości,

- postępowanie zgodnie z żądaniami ONZ w związku z zaangażowaniem Liberii w konflikt w Sierra Leone, w szczególności w kwestii odcięcia wszelkich powiązań z RUF.

Uzgodniono również, że prowadzony będzie intensywny dialog z władzami Liberii na różne tematy, poruszane w trakcie spotkań konsultacyjnych w celu zakończenia konsultacji. Aktualnie proces ten jest zakończony. Skupił się on na środkach, które rząd zaproponował, jako możliwe do wykonania w celu spełnienia zobowiązań.

Władze Liberii wskazały na ich chęć dążenia do postępu w różnych kwestiach poruszanych przez Unię Europejską. W szczególności, przyjmujemy z zadowoleniem, że:

- w ostatnim okresie, niektórzy członkowie sił bezpieczeństwa byli przedmiotem dochodzeń prawnych, w związku z ich zaangażowaniem w sprawy, które związane są z naruszeniem praw człowieka,

- plan poszerzenia szkoleń dotyczących praw człowieka dla wszystkich sił bezpieczeństwa jest w fazie przygotowań,

- przeglądy istniejących praw człowieka i Komisji rozjemczych są w trakcie przygotowań; w kwestii pojednania, ogłoszono forum narodowe na lipiec 2002 roku, na które zaproszeni byliby wszyscy liderzy opozycji,

- Prezydent Taylor publicznie wezwał liderów opozycji do powrotu do Liberii, zapewniając im ochronę,

- planuje się wzmocnienie i rozszerzenie Komisji wyborczych,

- Radio Veritas ma odzyskać pozwolenie radiowe w zakresie fal krótkich oraz rozważa się wznowienie funkcjonowania Star Radio; urządzenia nadawcze na falach krótkich zostaną udostępnione politykom opozycji na okres wyborów,

- organ kontroli sądowej („Komitet do spraw Reformy Sądowej”) ma zostać ponownie powołany,

- planuje się podjęcie środków, mających na celu poprawę zarządzania publicznego przychodem fiskalnym, uzyskanym z sektora leśnego i rejestru morskiego,

- dalsza liberalizacja sektora ryżu jest w trakcie przeprowadzania, jako że pozycja dominująca głównego importera ulega osłabieniu,

- zasada kontroli zewnętrznych agencji parapaństwowych i instytucji finansowych Rządu została przyjęta.

Bardziej ogólnie, rząd wskazał, że podtrzyma prawa podstawowe wszystkich obywateli i rezydentów w Liberii.

Jednakże, następujące kwestie nadal stanowią powód do niepokoju, mimo już podjętych zobowiązań:

- sytuacja dotycząca praw człowieka nadal wymaga poprawy,

- w związku z wyborami w 2003 roku, nadal brakuje wystarczających gwarancji, że wszyscy kandydaci będą traktowani jednakowo,

- przejrzystość w zarządzaniu rachunkami publicznymi, w szczególności w kwestii zasobów uzyskanych z sektorów paliwowego, leśnego i ryżu, nie jest ustanowiona.

Ponadto, Unia Europejska wzywa władze Liberii do dalszych wysiłków w celu spełnienia żądań ONZ w kwestii stosunków z RUF w Sierra Leone.

W świetle powyższego, Wspólnota Europejska i jej Państwa Członkowskie podjęły decyzję o zakończeniu konsultacji prowadzonych na mocy artykułów 96 i 97 Umowy o Partnerstwie AKP-WE. Do czasu podjęcia znaczących kroków w celu spełnienia zobowiązań podjętych w celu utrzymania zasad poszanowania praw człowieka, demokracji, państwa prawa i dobrych rządów, podjęto decyzję o utrzymaniu procesu dialogu politycznego i bezpośrednich środków wspierania, jak również przygotowania do wyborów. Wraz z dokonanym postępem i warunkowo, Unia Europejska mogłaby stopniowo poszerzać współpracę.

W szczególności, Unia Europejska zachęca Rząd Liberii do podjęcia następujących środków w bliskiej przyszłości, na podstawie planu działań, jaki ma zostać uzgodniony w odniesieniu do:

- zapewnienia niezależności wydajnego i skutecznego sądownictwa,

- prowadzenia zewnętrznego, niezależnego audytu instytucji finansowych rządu i agencji parapaństwowych,

- skutecznego zagwarantowania bezpieczeństwa osobistego i swobodnego przepływu liderów opozycji w Liberii,

- ustanowienia niezależnej i skutecznej Komisji praw człowieka,

- wprowadzenia programu szkolenia w zakresie praw człowieka, rozszerzonego na wszystkie siły bezpieczeństwa,

- ustanowienia niezależnej i wiarygodnej Komisji rozjemczej, odpowiedzialnej za organizację i nadzorowanie forum pojednania (lipiec 2002 roku),

- wykonania decyzji podjętych w celu rozszerzenia dostępu do nadawania na falach krótkich,

- ustanowienia niezależnej i wiarygodnej Komisji wyborczej,

- rozbicia monopolu dotyczącego przywozu paliw.

Oczekuje się, że kroki te będą częścią ogólnej tendencji, ukierunkowanej na poprawę praw człowieka, demokracji, zasad państwa prawa i dobrych rządów w Liberii, co pociągnęłoby za sobą:

- poprawę sytuacji dotyczącej praw człowieka i skutecznej walki z bezkarnością,

- stałe wspieranie i gwarantowanie wolności prasy,

- organizację wolnych i regularnych wyborów w 2003 roku, zgodnie z międzynarodowymi standardami, z udziałem wszystkich liderów opozycji na równi z kandydatami z rządzącej obecnie partii,

- zwiększoną przejrzystość sposobu, w jaki wydawane są publiczne koncesje i pozwolenia oraz przychodu z nich uzyskiwanego.

Oczekuje się również, że Liberia wkrótce będzie mogła zostać uznana za kraj, który stosuje się do żądań Rady Bezpieczeństwa ONZ w związku z sytuacją w Sierra Leone.

W kwestii realizacji pomocy wspólnotowej, Wspólnota zadecydowała o podjęciu następujących środków, w rozumieniu artykułu 96 ustęp 2 litera c) i artykułu 97 ustęp 3:

- regularna kontynuacja zostanie zapewniona poprzez ścisły dialog polityczny, obejmujący Prezydencję Unii Europejskiej i Komisję Europejską, jak również przeglądy sytuacji politycznej co sześć miesięcy,

- będzie kontynuowane wykonanie bieżących projektów finansowanych na mocy artykułu 72 Umowy o Partnerstwie AKP-WE, sięgających obecnie 25 milionów EUR i przeznaczonych na potrzeby wysiedleńców,

- nie są naruszone wkład w projekty regionalne, działania o charakterze humanitarnym, współpraca handlowa oraz preferencje handlowe,

- może zostać zapewnione wsparcie instytucjonalne w celu wykonania środków, mających na celu wypełnienie zobowiązań podjętych w ramach konsultacji,

- ósmy krajowy program indykatywny (NIP) EFR jest w fazie przygotowań; będzie on podzielony na dwie części: pierwsza będzie obejmowała rozwój instytucjonalny i bezpośrednie wsparcie dla ludności, druga natomiast bardziej strukturalną pomoc. Jego podpisanie i wykonanie pierwszej części będzie powiązane z faktycznym postępem, dokonanym w odbudowywaniu skutecznych struktur demokratycznych i w usprawnianiu publicznego zarządzania finansami. Wykonania drugiej części jest zależne od zorganizowania wolnych i sprawiedliwych wyborów w 2003 roku, poprawy sytuacji politycznej i dobrych rządów,

- wsparcie dla przygotowania wyborów zostanie zapewnione z zastrzeżeniem zgodności z normalnymi warunkami organizacji wolnych i sprawiedliwych wyborów,

- notyfikacja w sprawie dziewiątego rozdziału w ramach EFR zostanie dokonana po przeprowadzeniu wolnych i sprawiedliwych wyborów,

- Komisja będzie nadal pełnić funkcję krajowego urzędnika zatwierdzającego w imieniu tego ostatniego do czasu wykonania drugiej części ósmego krajowego programu indykatywnego (NIP) w ramach EFR.

Unia Europejska będzie nadal dokładnie obserwować sytuację w Liberii. Sugerujemy, aby nasz intensywny dialog polityczny trwał nadal, na podstawie artykułu 8 Umowy o Partnerstwie AKP-WE.

Z poważaniem,