PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 95,

uwzględniając wniosek Komisji (¹),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (²),

stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 Traktatu (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego dyrektywa Rady 74/150/EWG z dnia 4 marca 1974 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do homologacji typu kołowych ciągników rolniczych lub leśnych (⁴) oraz 22 dyrektywy szczególne przyjęte między 1974 a 1989 r. zharmonizowały specyfikacje techniczne w tej dziedzinie.

(2) W celu dalszego zabezpieczenia środowiska konieczne jest uzupełnienie środków przyjętych w dyrektywie Rady 77/537/EWG z dnia 28 czerwca 1977 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do działań, jakie mają być podjęte w celu zapobiegania emisji zanieczyszczeń z silników Diesla stosowanych w kołowych ciągnikach rolniczych lub leśnych (⁵) (zadymienie gazów spalinowych), wraz z innymi środkami dotyczącymi w szczególności emisji fizykochemicznych. Odwołując się do przepisów dyrektywy 97/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1997 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do środków dotyczących ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z silników spalinowych montowanych w maszynach jezdnych nieporuszających się po drogach (⁶), ta dyrektywa ustanawia wartości dopuszczalne emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych stosowanych w kolejnych etapach oraz procedurę badania dla silników spalinowych wewnętrznego spalania przeznaczonych do napędu ciągników rolniczych lub leśnych. Zgodność z przepisami dyrektywy Rady 88/77/EWG z dnia 3 grudnia 1987 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do działań, jakie mają być podjęte w celu zapobiegania emisji zanieczyszczeń gazowych z silników diesla w pojazdach (⁷) może być również przyjęta jako zgodność z wymogami niniejszej dyrektywy.

(3) W celu ułatwienia dostępu do rynków państw trzecich konieczne jest ustanowienie równoważności między wymogami niniejszej dyrektywy dla pierwszego etapu a wymogami ustanowionymi w rozporządzeniu nr 96 Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) dotyczącym homologacji części silników wysokoprężnych przeznaczonych do wyposażenia ciągników rolniczych lub leśnych pod względem ich emisji zanieczyszczeń.

(4) W celu maksymalizacji korzyści dla środowiska europejskiego i równocześnie aby zapewnić jedność rynku, konieczne jest przyjęcie bardzo surowych obowiązkowych norm w regularnych odstępach czasu. Każda dalsza redukcja wartości dopuszczalnych i wszelkie zmiany w procedurze badania mogą być przyjęte tylko na podstawie badań i studiów przeprowadzanych w ramach istniejącego i przewidywanego potencjału technologicznego oraz w ramach efektywności kosztowej w celu zapewnienia produkcji na skalę przemysłową ciągników rolniczych lub leśnych, które mogłyby spełnić te bardziej surowe wartości.

(5) Postęp techniczny wymaga szybkiego przystosowywania wymogów technicznych wymienionych w załącznikach do niniejszej dyrektywy. Komisja zaangażowana jest w bezzwłoczne dostosowanie wartości dopuszczalnych i dat niniejszej dyrektywy do przyszłych zmian w dyrektywie 97/68/WE. W każdym przypadku gdy Parlament Europejski i Rada upoważnią Komisję do wykonania reguł określonych dla ciągników rolniczych lub leśnych, powinna zostać wprowadzona poprzedzająca procedura konsultacji obejmująca posiedzenie Komisji i Państw Członkowskich w ramach komitetu.

(6) Wymogi niniejszej dyrektywy uzupełniają wymogi dyrektywy 77/537/EWG, określonej w załączniku II pozycja 2.8.1 do dyrektywy 74/150/EWG; zatem dyrektywa 74/150/EWG wymaga zmian w celu dodania w załączniku II nowej pozycji 2.8.2 obejmującej kwestie regulowane w niniejszej dyrektywie w połączeniu z odpowiednimi dyrektywami szczególnymi (DS).

(7) Państwo Członkowskie nie może samodzielnie osiągnąć w stopniu wystarczającym redukcji poziomu emisji zanieczyszczeń z ciągników rolniczych lub leśnych oraz prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego, dlatego cel ten zostanie lepiej osiągnięty przez zbliżanie ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących środków, jakie mają zostać podjęte przeciwko zanieczyszczeniu powietrza przez takie pojazdy. Środki zawarte w niniejszej dyrektywie nie wychodzą poza to, co jest niezbędne, by osiągnąć cele Traktatu,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy:

– „ciągnik rolniczy lub leśny” (zwany dalej „ciągnikiem”) oznacza każdy pojazd, jak zdefiniowano w art. 1 ust. 1 dyrektywy 74/150/EWG,

– „ silnik” oznacza każdy silnik spalinowy wewnętrznego spalania przeznaczony do napędu ciągników, jak zdefiniowano w załączniku I,

– „homologacja typu w odniesieniu do typu silnika lub rodziny silników jako odrębnej jednostki technicznej pod względem emisji zanieczyszczeń” oznacza instrument, za pomocą którego Państwo Członkowskie potwierdza, iż typ lub rodzina silników przeznaczonych do napędu ciągników spełnia techniczne wymogi niniejszej dyrektywy,

– „homologacja typu ciągnika pod względem emisji zanieczyszczeń” oznacza instrument, za pomocą którego Państwo Członkowskie potwierdza, iż typ ciągnika wyposażony w silnik spełnia techniczne wymogi niniejszej dyrektywy,

– „rodzina silników” oznacza dwa lub więcej typów silnika, które są podobne w konstrukcji i dlatego wykazują właściwości porównywalne pod względem emisji zanieczyszczeń,

– „silnik zamienny” oznacza nowo wykonany silnik zastępujący silnik w maszynie oraz który został dostarczony wyłącznie w tym celu,

– „program elastyczności” oznacza procedurę przyznawania zwolnień, na mocy której państwo członkowskie zezwala na wprowadzenie do obrotu i wprowadzenie do eksploatacji ograniczonej liczby ciągników, zgodnie z wymogami określonymi w art. 3a,

– „kategoria silników” oznacza klasyfikację silników łączącą przedział mocy z etapem wartości granicznych emisji zanieczyszczeń,

– „udostępnianie na rynku” oznacza każde dostarczanie ciągnika lub silnika w celu dystrybucji lub wykorzystania na rynku unijnym w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub nieodpłatnie,

– „wprowadzenie do obrotu” oznacza pierwsze udostępnienie na rynku ciągnika lub silnika,

– „wprowadzenie do eksploatacji” oznacza pierwsze wykorzystanie w Unii ciągnika lub silnika zgodnie z jego przeznaczeniem. Datę zarejestrowania, jeśli ma to miejsce, lub wprowadzenia do obrotu, uważa się za datę wprowadzenia do eksploatacji.

Artykuł 2

Procedura homologacji typu

Procedura udzielania homologacji typu dla typu lub rodziny silników pod względem emisji zanieczyszczeń, procedura udzielania homologacji typu ciągników pod względem emisji zanieczyszczeń oraz warunki nieograniczonego wprowadzania do obrotu takich silników i ciągników zostały ustanowione w dyrektywie 74/150/EWG.

Artykuł 3

Zobowiązania

1. Z zastrzeżeniem art. 5 każdy typ lub rodzina silników musi spełniać wymogi załącznika I.

2. Każdy typ ciągnika musi spełniać wymogi załącznika II. Homologacje typu silnika lub rodziny silników zatwierdzone zgodnie z załącznikiem I lub przepisami wymienionymi w załączniku III są pod tym względem uznawane.

3. Silniki zamienne winny spełniać wartości dopuszczalne, które zamieniany silnik musiał spełniać, gdy został pierwotnie wprowadzany na rynek.

Napis „SILNIK ZAMIENNY” dołączany jest do etykiety na silniku lub umieszczany w instrukcji użytkowania.

Artykuł 3a

Program elastyczności

W drodze odstępstwa od art. 3 ust. 1 i 2 państwa członkowskie zapewniają, aby na wniosek producenta ciągników i pod warunkiem otrzymania od organu udzielającego homologacji odpowiedniego pozwolenia na wprowadzenie do obrotu zgodnie z procedurami określonymi w załączniku IV można było wprowadzić do eksploatacji ograniczoną liczbę ciągników wyposażonych w silniki, które zostały homologowane zgodnie z wymogami etapu wartości granicznych emisji, który bezpośrednio poprzedza etap obowiązujący.

Program elastyczności rozpoczyna się w chwili, gdy dany etap stanie się obowiązujący, a czas jego trwania jest taki sam jak czas trwania tego etapu. Program elastyczności określony w pkt 1.2 załącznika IV jest jednakże ograniczony do czasu trwania etapu III B lub do trzech lat, jeżeli nie następuje kolejny etap.

Artykuł 4

Harmonogram

1. Państwo Członkowskie po dniu 30 września 2000 r. nie może:

– odmówić udzielenia homologacji typu WE lub krajowej homologacji typu w odniesieniu do typu lub rodziny silników, lub

– zakazać sprzedaży, wprowadzania do eksploatacji lub użytkowania nowego silnika, lub

– odmówić udzielenia homologacji typu WE lub krajowej homologacji typu dla typów ciągnika, lub

– zakazać użytkowania, sprzedaży, wstępnego wprowadzenia do obrotu typów ciągnika,

ze względów odnoszących się do zanieczyszczenia powietrza, jeśli zanieczyszczenia emitowane przez te silniki lub silniki stosowane w tych ciągnikach spełniają wymogi niniejszej dyrektywy.

2. Państwa Członkowskie nie mogą dłużej udzielać homologacji typu WE lub krajowej homologacji typu w odniesieniu do typu lub rodziny silników lub typu ciągnika w przypadku gdy zanieczyszczenia emitowane przez silnik nie spełniają wymogów niniejszej dyrektywy:

a) w etapie I

– po dniu 31 grudnia 2000 r. dla silników kategorii B i C (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 2 dyrektywy 97/68/WE);

b) w etapie II

– po dniu 31 grudnia 2000 r. dla silników kategorii D i E (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3 dyrektywy 97/68/WE),

– po dniu 31 grudnia 2001 r. dla silników kategorii F (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3 dyrektywy 97/68/WE),

– po dniu 31 grudnia 2002 r. dla silników kategorii G (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3 dyrektywy 97/68/WE);

c) w etapie III A

– po dniu 31 grudnia 2005 r. dla silników kategorii H, I i K (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3a dyrektywy 97/68/WE),

– po dniu 31 grudnia 2006 r. dla silników kategorii J (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3a dyrektywy 97/68/WE);

d) w etapie III B

– po dniu 31 grudnia 2009 r. dla silników kategorii L (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3c dyrektywy 97/68/WE),

– po dniu 31 grudnia 2010 r. dla silników kategorii M i N (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3c dyrektywy 97/68/WE),

– po dniu 31 grudnia 2011 r. dla silników kategorii P (zakres mocy, jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3c dyrektywy 97/68/WE);

e) w etapie IV

– po dniu 31 grudnia 2012 r. dla silników kategorii Q (zakres mocy jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3d dyrektywy 97/68/WE),

– po dniu 30 września 2013 r. dla silników kategorii R (zakres mocy jak zdefiniowano w art. 9 ust. 3d dyrektywy 97/68/WE).

3. Państwa Członkowskie zabronią wstępnego wprowadzenia do eksploatacji silników i ciągników, w przypadku gdy zanieczyszczenia emitowane przez silniki nie spełniają wymogów niniejszej dyrektywy:

– po dniu 30 czerwca 2001 r. dla silników kategorii A, B i C,

– po dniu 31 grudnia 2001 r. dla silników kategorii D i E,

– po dniu 31 grudnia 2002 r. dla silników kategorii F,

– po dniu 31 grudnia 2003 r. dla silników kategorii G,

– po dniu 31 grudnia 2005 r. dla silników kategorii H,

– po dniu 31 grudnia 2006 r. dla silników kategorii I,

– po dniu 31 grudnia 2006 r. dla silników kategorii K,

– po dniu 31 grudnia 2007 r. dla silników kategorii J,

– po dniu 31 grudnia 2010 r. dla silników kategorii L,

– po dniu 31 grudnia 2011 r. dla silników kategorii M,

– po dniu 31 grudnia 2011 r. dla silników kategorii N,

– po dniu 31 grudnia 2012 r. dla silników kategorii P,

– po dniu 31 grudnia 2013 r. dla silników kategorii Q,

– po dniu 30 września 2014 r. dla silników kategorii R.

Jednakże dla ciągników wyposażonych w silniki kategorii E lub F powyższe daty zostają odroczone o sześć miesięcy.

4. Wymogów ust. 3 nie stosuje się do silników przeznaczonych do instalacji w typach ciągników przeznaczonych do wywozu do państw trzecich lub do wymiany silników w ciągnikach znajdujących się w eksploatacji.

5. Dla silników kategorii od A do G Państwa Członkowskie mogą odroczyć daty określone w ust. 3 o dwa lata w stosunku do silników z datą produkcji uprzednią do danej daty. Mogą też stosować inne wyjątki na warunkach ustanowionych w art. 10 dyrektywy 97/68/WE.

6. Dla silników kategorii od H do R terminy wymienione w ust. 3 zostają odroczone o dwa lata w stosunku do silników z datą produkcji wcześniejszą od danej daty.

7. Dla typów silników lub rodzin silników spełniających wartości dopuszczalne określone w tabeli w sekcjach 4.1.2.4, 4.1.2.5 i 4.1.2.6 załącznika I do dyrektywy 97/68/WE przed upływem terminów określonych w ust. 3 niniejszego artykułu Państwa Członkowskie zezwalają na specjalne etykiety i oznaczenia wykazujące, że dane urządzenia spełniają wymagane wartości dopuszczalne przed ustalonymi terminami.

8. Zgodnie z procedurą określoną w art. 20 ust. 2 dyrektywy 2003/37/WE Komisja dostosowuje wartości graniczne i daty etapów IIIB i IV do wartości granicznych i dat przyjętych w wyniku procedury przeglądu określonej w art. 2 lit. b) dyrektywy 2004/26/WE w odniesieniu do zapotrzebowania ciągników rolnych i leśnych, w szczególności ciągników kategorii T2, T4.1 i C2.

9. Na zasadzie odstępstwa, terminy określone w ust. 2 lit. d) i e) oraz ust. 3 w odniesieniu do ciągników kategorii T2, T4.1 i C2, zdefiniowanych, odpowiednio, w rozdziale A pkt A.1 tiret drugie, rozdziale B, dodatek 1 część I pkt 1.1 oraz rozdziale A pkt A.2 załącznika II do dyrektywy 2003/37/WE, i wyposażonych w silniki kategorii L do R, zostają przedłużone o trzy lata. Przed upływem powyższych terminów obowiązują w dalszym ciągu wymogi etapu III A ustanowione w niniejszej dyrektywie.

Artykuł 5

Uznanie równoważności i zgodności

Organy Państw Członkowskich udzielające homologacji typu WE dla typu lub rodziny silników uznają homologacje typu udzielone zgodnie z przepisami załącznika III oraz odpowiadające znaki homologacji typu jako zgodne z niniejszą dyrektywą.

Artykuł 6

Dalsza redukcja dopuszczalnej wielkości emisji

Możliwie najszybciej po przyjęciu przez Parlament Europejski i Radę przepisów określonych w art. 19 dyrektywy 97/68/WE Komisja zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 13 dyrektywy 74/150/EWG bezzwłocznie uzgodni wartości dopuszczalne i daty zawarte w niniejszej dyrektywie z wartościami i datami przyjętymi wskutek decyzji podjętych w zastosowaniu wyżej wymienionego art. 19.

Artykuł 7

Dostosowania techniczne

Wszelkie zmiany wymagane w celu dostosowania wymogów określonych w załącznikach do postępu technicznego przyjmowane są zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 13 dyrektywy 74/150/EWG.

Artykuł 8

Zmiana dyrektywy 74/150/EWG

W załączniku II do dyrektywy 74/150/EWG dodaje się pozycję 2.8.2 w brzmieniu: „2.8.2. Emisja przez silniki zanieczyszczeń gazowych i cząstek stale zawieszonych w gazie: DS”.

Artykuł 9

Transpozycja do prawa krajowego

Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 29 września 2000 r. i niezwłocznie powiadamiają o tym Komisję.

Stosują one te przepisy z dniem 31 grudnia 2000 r.

Przepisy przyjęte przez Państwa Członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Sposoby dokonywania takiego odniesienia ustanawiane są przez Państwa Członkowskie.

Artykuł 10

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie z dniem jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Artykuł 11

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 22 maja 2000 r.

ZAŁĄCZNIK IV

PRZEPISY DOTYCZĄCE CIĄGNIKÓW I SILNIKÓW WPROWADZANYCH DO OBROTU W RAMACH PROGRAMU ELASTYCZNOŚCI, O KTÓRYM MOWA W ART. 3a

1.	DZIAŁANIA PODEJMOWANE PRZEZ PRODUCENTÓW CIĄGNIKÓW
1.1.	Z wyjątkiem okresu trwania etapu III B, producent ciągników, który pragnie skorzystać z programu elastyczności, składa w organie udzielającym homologacji wniosek o pozwolenie na wprowadzenie do obrotu ciągników zgodnie z odpowiednimi przepisami określonymi w niniejszym załączniku. Liczba ciągników nie może przekroczyć wartości określonych w pkt 1.1.1 i 1.1.2. Silniki muszą spełniać wymogi, o których mowa w art. 3a.
1.1.1.	Liczba ciągników wprowadzanych do obrotu w ramach programu elastyczności w żadnej kategorii silników nie może przekroczyć 20 % rocznej liczby ciągników wprowadzonych do obrotu przez danego producenta ciągników, wyposażonych w silnik danej kategorii silników (obliczonej jako średnia wartość w ciągu ostatnich pięciu lat na rynku unijnym). Jeżeli producent ciągników wprowadzał do obrotu ciągniki w Unii przez okres krótszy niż pięć lat, wymieniona średnia wartość jest obliczana dla okresu, w którym ten producent ciągników wprowadzał do obrotu ciągniki w Unii.
1.1.2.	Jako rozwiązanie alternatywne wobec rozwiązania wskazanego w pkt 1.1.1, liczba ciągników wprowadzanych do obrotu w ramach programu elastyczności w żadnym przedziale mocy nie może przekroczyć wartości podanych w tabeli poniżej:
	Przedział mocy silnika P (kW) Liczba ciągników 19 ≤ P < 37 200 37 ≤ P < 75 150 75 ≤ P < 130 100 130 ≤ P ≤ 560 50
1.2.	Podczas etapu III B producent ciągników, który pragnie skorzystać z programu elastyczności, składa w organie udzielającym homologacji wniosek o pozwolenie na wprowadzenie do obrotu ciągników zgodnie z odpowiednimi przepisami określonymi w niniejszym załączniku. Liczba ciągników nie może przekroczyć wartości określonych w pkt 1.2.1 i 1.2.2. Silniki muszą spełniać wymogi, o których mowa w art. 3a.
1.2.1.	Liczba ciągników wprowadzanych do obrotu w ramach programu elastyczności w żadnej kategorii silnika nie może przekroczyć 40 % rocznej liczby ciągników wprowadzonych do obrotu przez danego producenta ciągników, wyposażonych w silnik danej kategorii silników (obliczonej jako średnia wartość w ciągu ostatnich pięciu lat na rynku unijnym). Jeżeli producent ciągników wprowadzał do obrotu ciągniki w Unii przez okres krótszy niż pięć lat, wymieniona średnia wartość jest obliczana dla okresu, w którym ten producent ciągników wprowadzał do obrotu ciągniki w Unii.
1.2.2.	Jako rozwiązanie alternatywne wobec rozwiązania wskazanego w pkt 1.2.1, liczba ciągników wprowadzanych do obrotu w ramach programu elastyczności w żadnym przedziale mocy nie może przekroczyć wartości podanych w tabeli poniżej:
	Przedział mocy silnika P (kW) Liczba ciągników 37 ≤ P < 56 200 56 ≤ P < 75 175 75 ≤ P < 130 250 130 ≤ P ≤ 560 125
1.3.	Producent ciągników umieszcza następujące informacje we wniosku składanym w organie udzielającym homologacji:
	a) wzór oznaczeń umieszczanych na każdym ciągniku, w którym montowany jest silnik wprowadzony do obrotu w ramach programu elastyczności. Na oznaczeniach umieszcza się następujący tekst: »CIĄGNIK NR . (numer porządkowy ciągnika) Z . (łączna liczba ciągników w odpowiednim przedziale mocy) Z SILNIKIEM NR . Z HOMOLOGACJĄ TYPU (dyrektywa 2000/25/WE) NR .«; oraz
	b) wzór dodatkowego oznaczenia umieszczanego na silniku z tekstem określonym w pkt 2.2.
1.4.	Producent ciągników przekazuje organowi udzielającemu homologacji wszelkie niezbędne informacje związane z realizacją programu elastyczności, których organ może zażądać w celu podjęcia decyzji.
1.5.	Producent ciągników składa co sześć miesięcy sprawozdanie organowi udzielającemu homologacji w każdym państwie członkowskim, w którym ciągnik jest wprowadzany do obrotu, na temat realizacji stosowanego przez danego producenta programu elastyczności. Sprawozdanie obejmuje łączne dane dotyczące liczby ciągników wprowadzonych do obrotu w ramach programu elastyczności, numerów seryjnych silników i ciągników oraz państw członkowskich, w których ciągnik został wprowadzony do eksploatacji. Procedura ta obowiązuje przez cały czas stosowania programu elastyczności, bez żadnych wyjątków.
2.	DZIAŁANIA PODEJMOWANE PRZEZ PRODUCENTA SILNIKÓW
2.1.	Producent silników może w ramach programu elastyczności wprowadzać do obrotu silniki homologowane zgodnie z pkt 1 i 3 niniejszego załącznika.
2.2.	Producent silników zamieszcza na takich silnikach oznaczenie z następującym tekstem: »Silnik wprowadzony do obrotu w ramach programu elastyczności«, zgodnie z wymogami określonymi w sekcji 5 załącznika I.
3.	DZIAŁANIA PODEJMOWANE PRZEZ ORGAN UDZIELAJĄCY HOMOLOGACJI
	Organ udzielający homologacji ocenia zawartość wniosku dotyczącego zastosowania programu elastyczności oraz załączonych dokumentów. Następnie informuje on producenta ciągników o swojej decyzji w sprawie złożonego przez niego wniosku dotyczącego zastosowania programu elastyczności.