Dodaje się nowy załącznik I w brzmieniu:

„ZAŁĄCZNIK I

PRZEPISY ADMINISTRACYJNE DOTYCZĄCE HOMOLOGACJI TYPU EWG

1. Wniosek o homologację typu EWG

1.1. Wniosek o homologację typu pojazdu kategorii M lub N w odniesieniu do siedzeń, punktów mocowania siedzeń oraz zagłówków, lub pojazdu kategorii M₂ lub M₃ w odniesieniu do punktów mocowania składa na mocy art. 3 ust. 4 dyrektywy 70/156/EWG producent pojazdu.

1.2. Wzór dokumentu informacyjnego podany jest w dodatku 1 do niniejszego Załącznika.

1.3. Do placówki technicznej odpowiedzialnej za badania homologacyjne typu należy przekazać:

1.3.1 Pojazd reprezentatywny dla typu pojazdu, który ma być homologowany oraz, jeśli konieczne, stosowną cześć budowy pojazdu;

1.3.2. w przypadku pojazdów objętych załącznikiem II lub III dodatkowy zestaw typu siedzeń, w które pojazd jest wyposażony, wraz z ich mocowaniami;

1.3.3. w przypadku pojazdów kategorii M₁ i kategorii M₂ o masie maksymalnej nie przekraczającej 3 500 kg oraz kategorii N₁, siedzenia z zagłówkami lub siedzenia, które mogą je posiadać, oprócz wymogów określonych w ust. 1.3.1 oraz 1.3.2:

1.3.3.1. w przypadku zagłówków zdejmowanych: dodatkowy zestaw siedzeń z zagłówkami, w który pojazd jest wyposażony, wraz z ich mocowaniami;

1.3.3.2. w przypadku osobnych zagłówków: dodatkowy zestaw siedzeń, w który pojazd jest wyposażony wraz z mocowaniami, oraz dodatkowy zestaw odpowiadających im zagłówków oraz część budowy pojazdu, do której zagłówek jest zamocowany lub całą taką budowę.

2. Wniosek o homologację typu EWG elementu siedzenia

2.1. Wniosek o homologację EWG elementu określonego typu siedzenia składa na podstawie art. 3 ust. 4 dyrektywy 70/156/EWG producent pojazdu.

2.2. Wzór dokumentu informacyjnego znajduje się w dodatku 2 do niniejszego Załącznika.

2.3. Do placówki technicznej odpowiedzialnej za badania homologacyjne typu należy przekazać:

2.3.1. trzy próbki typu siedzenia, który ma zostać homologowany; każde siedzenie jest oznakowane w sposób wyraźny i trwały, z podaną nazwą lub znakiem handlowym producenta oraz oznaczeniem typu.

3. Przyznanie homologacji typu EWG

3.1. Jeśli spełnione są istotne wymogi, homologację typu EWG wydaje się na mocy art. 4 ust. 3 oraz, w stosownych przypadkach, na mocy art. 4 ust. 4 dyrektywy 70/156/EWG.

3.2. Wzór świadectwa homologacyjnego typu EWG znajduje się w:

3.2.1. Dodatku 3 dla wniosków, określonych w ust. 1;

3.2.2. Dodatku 4 dla wniosków, określonych w ust. 2.

3.3. Numer homologacji typu zgodnie z załącznikiem VII do dyrektywy 70/156/EWG przydziela się każdemu typowi homologowanego pojazdu lub każdemu typowi siedzenia. To samo Państwo Członkowskie nie może przydzielić tego samego numeru różnym typom pojazdów lub siedzeń.

4. Zmiany typu i zmiany do homologacji

4.1. W przypadku zmiany typu homologowanego na mocy niniejszej dyrektywy stosuje się przepisy art. 5 dyrektywy 70/156/EWG.

5. Zgodność produkcji

5.1. Ogólną zasadą jest, że środki zapewniające zgodność produkcji podejmuje się zgodnie z przepisami art. 10 dyrektywy 70/156/EWG.

6. Oznakowania

6.1. Każde siedzenie odpowiadające typowi homologowanemu zgodnie z niniejszą dyrektywą jako element posiada znak homologacji typu EWG.

6.2. Oznakowanie to składa się z:

6.2.1. prostokąta otaczającego literę „e”, po której następuje numer lub litery charakterystyczne dla Państwa Członkowskiego, które przyznało homologację typu:

1. dla Niemiec 12. dla Austrii

2. dla Francji 13. dla Luksemburga

3. dla Włoch 17. dla Finlandii

4. dla Niderlandów 18. dla Danii

5. dla Szwecji 21. dla Portugalii

6. dla Belgii 23. dla Grecji

9. dla Hiszpanii IRL. dla Irlandii

11. dla Zjednoczonego Królestwa

6.2.2. obok prostokąta „bazowy numer homologacji „wyszczególniony w sekcji 4 numeru homologacji typu, określonej w załączniku VII do dyrektywy 70/156/EWG, poprzedzonej dwiema cyframi wskazującymi na numer porządkowy przypisany najnowszej zmianie technicznej dyrektywy Rady 74/408/EWG w momencie przyznania homologacji typu EWG; numer porządkowy niniejszej dyrektywy to 00;

6.2.3. dodatkowy symbol „D”, umieszczony nad prostokątem i stwierdzający przeprowadzenie badania (badań) dynamicznych zgodnie z dodatkiem 1 do załącznika III, koniecznych do homologacji typu siedzenia.

6.3. Oznakowanie homologacji typu EWG musi być umieszczone na siedzeniu lub siedzeniach w trwały i łatwo czytelny sposób.

6.4. Przykład znaku homologacji typu EWG podany jest w dodatku 5.

Dodatek 1

Dokument informacyjny nr….

zgodny z załącznikiem I do dyrektywy 70/156/EWG14

dotyczącej homologacji typu pojazdu w odniesieniu do siedzeń, punktów mocowania oraz zagłówków, dyrektywa 74/408/EWG ostatnio zmieniona dyrektywą 96/37/WE

Następujące informacje, jeśli mają zastosowanie, należy dostarczyć w trzech kopiach wraz ze spisem treści. Wszystkie rysunki są naniesione w odpowiedniej skali wraz z uwzględnieniem stosownych szczegółów, na papierze formatu A4 lub w folderze formatu A4. Jeśli dołączono fotografie, są odpowiednio szczegółowe.

Jeśli układy, części lub odrębne jednostki techniczne posiadają urządzenia sterujące, należy podać informacje dotyczące ich funkcjonowania.

0. Ogólne

0.1. Marka (nazwa handlowa producenta):

0.2. Typ i powszechnie stosowana nazwa(y) handlowa(e):

0.3. Sposoby identyfikacji typu. Jeśli zostały oznakowane na pojeździe ^b:

0.3.1. Położenie znaku:

0.4. Kategorię pojazdu ^c:

0.5. Nazwę i adres producenta:

0.8. Adres(y) montowni:

1. Ogólna charakterystyka budowy pojazdu

1.1. Fotografie i/lub rysunki reprezentatywnego pojazdu:

9. Nadwozie

9.1. Typ nadwozia:

9.2. Wykorzystane materiały oraz metody budowy:

9.10. Osprzęt wewnętrzny

9.10.3. Siedzenia

9.10.3.1 Numer:

9.10.3.2. Położenie oraz układ:

9.10.3.3. Masa:

9.10.3.4. Właściwości: w przypadku siedzeń, które nie uzyskały homologacji typu jako elementy, opis wraz z rysunkami:

9.10.3.4.1. siedzenia oraz ich mocowania:

9.10.3.4.2. układu regulacji:

9.10.3.4.3. systemów blokowania oraz uchylenia:

9.10.3.4.4. mocowania pasów bezpieczeństwa (jeśli stanowią część siedzenia):

9.10.3.4.5. części pojazdu służące do mocowania:

9.10.3.5. Współrzędne lub rysunek R pkt. (x)

9.10.3.5.1. Siedzenie kierowcy:

9.10.3.5.2. Wszystkie pozostałe pozycje siedzące:

9.10.3.6. Projektowany kąt nachylenia tułowia

9.10.3.6.1. Siedzenie kierowcy:

9.10.3.6.2. Wszystkie pozostałe pozycje siedzące:

9.10.3.7. Zakres regulacji siedzenia

9.10.3.7.1. Siedzenie kierowcy:

9.10.3.7.2. Wszystkie pozostałe pozycje siedzące:

9.10.4. Zagłówki

9.10.4.1. Typ(y) zagłówków: zamocowane na stałe / odłączalne / oddzielne¹⁴

9.10.4.2. Numer(y) homologacji typu, jeśli występują:

9.10.4.3. Dla zagłówków dotychczas niehomologowanych

9.10.4.3.1. Szczegółowy opis zagłówka, określający w szczególności użyty materiał lub materiały wyściełające, oraz, jeśli stosowne, położenie oraz dane techniczne klamer i części punktów mocowania typu lub typów siedzeń, które mają zostać homologowane.

9.10.4.3.2. W przypadku zagłówków „oddzielnych”

9.10.4.3.2.1. Szczegółowy opis strukturalny strefy, do której zamocowany ma być zagłówek:

9.10.4.3.2.2. Wymiarowe rysunki charakterystycznych części budowy oraz zagłówka:

Data, plik

W przypadku wystąpienia o homologację typu siedzeń, punktów mocowania oraz, jeśli stosowne, zagłówków, wymienić należy wszystkie pozycje wskazane powyżej z wyjątkiem pozycji 9.10.3.4.5.

W przypadku wystąpienia o homologację typu odnoszącą się do punktów mocowania siedzeń pojazdów kategorii M₂ lub M₃ należy podać pozycje 0-0.8, 1, 1.1, 9- 9.2, 9.10.3.4 oraz 9.10.3.4.5.

Dodatek 2

WZÓR

(największy format: A4 (210 x 297 mm))

ŚWIADECTWO HOMOLOGACJI TYPU EWG

	Pieczęć urzędowa

Informacje dotyczące

- homologacji typu15,

- przedłużenia homologacji typu¹⁵,

- odmowy homologacji typu¹⁵,

- cofnięcia homologacji typu¹⁵,

typu pojazdu / części / odrębnej jednostki technicznej¹⁵ w odniesieniu do dyrektywy 74/408/EWG ostatnio zmienionej dyrektywą 96/37/WE.

Numer homologacji typu:

Powody jej przedłużenia:

Sekcja I

0.1. Marka (nazwa handlowa producenta):

0.2. Typ i powszechnie stosowana nazwa(y) handlowa(e):

0.3. Identyfikacja typu, jeśli jest oznaczona na pojeździe / elemencie / odrębnej jednostce technicznej^{15 16}

0.3.1 Położenie znaku:

0.4. Kategoria pojazdu17:

0.5. Nazwa i adres producenta:

0.7. W przypadku elementów oraz oddzielnych jednostek technicznych położenie oraz metodę umieszczania znaku homologacji typu EWG:

0.8. Adres(y) montowni:

Sekcja II

1. Dodatkowe informacje (gdzie stosowne) (patrz uzupełnienie)

2. Placówka techniczna odpowiedzialna za badania:

3. Data sprawozdania z badań:

4. Numer sprawozdania z badań:

5. Uwagi (jeśli występują) (patrz uzupełnienie)

6. Miejscowość:

7. Data:

8. Podpis:

9. Do niniejszego zbioru informacyjnego załącza się wykaz, przedłożony organowi udzielającemu homologacji typu, który wydaje się na życzenie.

Uzupełnienie do świadectwa homologacji EWG typu nr….

dotyczące homologacji typu pojazdu w odniesieniu do dyrektywy 74/408/EWG, ostatnio zmienione dyrektywą 96/37/WE

1. Informacje dodatkowe

1.1. Marka oraz typ siedzeń homologowanych typu EWG (jeśli występują):

1.2. Dla każdego rzędu siedzeń: pojedyncza / ławka, nieruchoma / regulowana, nieruchome oparcie / regulowane oparcie, oparcie z regulacją nachylenia / składania¹⁵.

1.3. Położenie oraz rozmieszczenie siedzeń (siedzenia homologowane w EWG oraz inne siedzenia):

1.4. Siedzenia, jeśli takie istnieją, z mocowaniami pasów bezpieczeństwa:

1.5. Dla każdego siedzenia: typ zagłówków, zamocowane na stałe / odłączalne / oddzielne¹⁵

1.6. Krótki opis typu pojazdów w odniesieniu do punktów mocowania wraz z podaniem najmniejszej wartości określającej odległość między mocowaniami (w przypadku homologacji typu udzielonych dla punktów mocowania siedzeń w pojazdach M₂ lub M₃):

5. Uwagi:

Dodatek 3

Dokument informacyjny nr…

dotyczący homologacji typu EWG siedzeń jako elementów,

dyrektywa 74/408/EWG, ostatnio zmieniona dyrektywą 96/37/WE

Wymienione poniżej informacje, jeśli mają zastosowanie muszą być załączone w trzech egzemplarzach wraz ze spisem treści. Wszystkie rysunki są naniesione w odpowiedniej skali z wystarczającą ilością szczegółów na papierze formatu A4 lub w folderze formatu A4. Jeśli załączono fotografie, posiadają dostateczną ilość szczegółów.

Jeśli układy, części lub odrębne jednostki techniczne posiadają elektroniczne urządzenia sterujące, należy podać informacje o ich funkcjonowaniu.

0. OGÓLNE

0.1. Marka (nazwa handlowa producenta):

0.2. Typ i powszechnie stosowana nazwa/y handlowa/e:

0.5. Nazwa i adres producenta:

0.7. W przypadku elementów oraz odrębnych jednostek technicznych, umiejscowienie oraz metoda umieszczenia znaku homologacji typu EWG:

0.8. Adres(y) montowni:

1. Opis urządzenia

1.1. Właściwości: Rysunki oraz opis:

1.1.1. Siedzenia oraz mocowania:

1.1.2. Systemu regulacji:

1.1.3. Systemów blokowania oraz uchylenia:

1.1.4. Mocowania pasów bezpieczeństwa (jeśli stanowią część konstrukcji siedzenia):

1.1.5. Minimalnych odległości między punktami mocowania:

1.1.6. Zagłówków, jeśli występują:

1.2. Współrzędne lub rysunek R pkt (x):

1.3. Zakres regulacji siedzenia:

Data, plik

Dodatek 4

WZÓR

(największy format: A4 (210 x 297 mm))

ŚWIADECTWO HOMOLOGACJI TYPU EWG

Informacje dotyczące

- homologacji typu18

- przedłużenia homologacji typu¹⁸

- odmowy homologacji typu¹⁸

- cofnięcia homologacji typu¹⁸

typu pojazdu / części / odrębnej jednostki technicznej¹⁸, w odniesieniu do dyrektywy 74/408/EWG ostatnio zmienionej dyrektywą 96/37/WE.

Numer homologacji typu:

Powody przedłużenia homologacji typu:

Sekcja I

0.1. Marka (nazwa handlowa producenta):

0.2. Typ i powszechnie stosowana nazwa(y) handlowa(e):

0.3. Identyfikacja typu, jeśli jest oznaczona na pojeździe / elemencie / odrębnej jednostce technicznej¹⁸ 19:

0.3.1 Położenie znaku homologacji typu:

0.4. Kategorię pojazdu20:

0.5. Nazwę i adres producenta:

0.7. W przypadku części oraz odrębnych jednostek technicznych, położenie oraz metodę umieszczania znaku homologacji typu EWG

0.8. Adres(y) montowni:

Sekcja II

1. Dodatkowe informacje (gdzie stosowne) (patrz uzupełnienie)

2. Placówka techniczna odpowiedzialna za badania:

3. Data sprawozdania z badań:

4. Numer sprawozdania z badań:

5. Uwagi (jeśli występują) (patrz uzupełnienie)

6. Miejscowość:

7. Data:

8. Podpis:

9. Do niniejszego zbioru informacyjnego załącza się wykaz, przedłożony organowi udzielającemu homologacji typu, który wydaje się na życzenie.

Uzupełnienie do świadectwa homologacji typu EWG nr…

dotyczące homologacji typu pojazdu w odniesieniu do dyrektywy 74/408/EWG ostatnio zmienionej dyrektywą 96/37/WE.

1. Informacje dodatkowe.

1.1 Krótki opis typu siedzenia, jego zamocowania, oraz systemów blokowania i uchybu wraz z minimalną odległością między punktami zamocowania:

1.3. Położenie oraz rozmieszczenie siedzeń:

1.4. Siedzenia, jeśli istnieją, ze zintegrowanymi pasami bezpieczeństwa:

1.5. Typ zagłówków, jeśli istnieją: zamocowane na stałe / odłączalne / oddzielne¹⁸

5. Uwagi:

5.1. Badania na pochłanianie energii przez tylną część oparcia siedzenia: tak / nie¹⁸

5.1.2. Rysunki strefy tylnej części oparcia siedzenia sprawdzone pod względem rozpraszania energii:

5.2. Siedzenie homologowane typu na mocy ust. 3.2.1. załącznika III (badania dynamiczne): tak / nie¹⁸

5.2.1. Badanie 1: tak / nie¹⁸

5.2.2. Badanie 2: tak / nie¹⁸

5.2.3. Opis pasów bezpieczeństwa oraz punktów mocowania wykorzystanych do badań 2:

5.2.4. Typ siedzenia pomocniczego wykorzystanego w badaniu 2 (jeśli różni się od typu siedzenia homologowanego typu):

5.3. Siedzenie homologowane typu zgodnie z ust. 3.2.2. załącznika III (badania statyczne): tak / nie¹⁸

5.3.1. Badanie przeprowadzone zgodnie z dodatkiem 5: tak / nie¹⁸

5.3.2. Badanie przeprowadzone zgodnie z dodatkiem 6: tak / nie¹⁸

Dodatek 5

Wzór znaku homologacji typu EWG

Powyższy znak homologacji typu umieszczony na siedzeniu wskazuje, że dany typ siedzenia został homologowany w Hiszpanii (e9) zgodnie z niniejszą dyrektywą (00) pod bazowym numerem homologacji typu 0148. Numery podano tylko jako przykład.”

Dodaje się nowy załącznik II

„ZAŁĄCZNIK II

ZAKRES, DEFINICJE ORAZ WYMOGI DOTYCZĄCE POJAZDÓW KATEGORII M₁

1. Zakres

1.0. Wymogi niniejszego Załącznika mają zastosowanie do pojazdów kategorii M₁.

1.1. Wymagania przedstawione w niniejszym Załączniku nie stosują się do składanych siedzeń bocznych i tylnych, ani zagłówków przymocowanych do takich siedzeń.

1.2. Zagłówki homologowane zgodnie z wymogami dyrektywy 78/392/EWG uważa się za odpowiadające stosownym wymogom niniejszej dyrektywy.

1.3. Tylne części siedzeń umieszczonych w strefie 1 lub tylne części zagłówków, które odpowiadają wymogom ust. 5.7 załącznika I do dyrektywy 74/60/EWG (dotyczącej wyposażenia wewnętrznego) uznaje się za odpowiadające stosownym wymogom niniejszej dyrektywy.

2. Definicje

Do celów niniejszego Załącznika

2.1. „Homologacja typu pojazdu” oznacza homologację typu pojazdu pod względem wytrzymałości siedzeń oraz ich mocowań, budowy tylnych części oparcia siedzenia oraz właściwości zagłówków;

2.2. „Typ pojazdu” oznacza kategorię pojazdów silnikowych nieróżniących się pod względem tak istotnych cech, jak:

2.2.1. budowa, kształt, wymiary i materiały oraz masa siedzeń, które mogą różnić się kolorem i rodzajem pokrycia; różnice nie przekraczające 5% masy homologowanego typu siedzenia uznaje się za nieistotne;

2.2.2. typ oraz wymiary systemów regulacji, uchybu oraz blokowania oparcia siedzenia oraz siedzeń i ich części;

2.2.3. typ oraz wymiary punktów mocowania siedzeń;

2.2.4. wymiary, kształty i materiały oraz wyściółki zagłówków, nawet jeśli różnią się kolorem i pokryciem;

2.2.5. typ oraz wymiary punktów mocowania zagłówków oraz właściwości części pojazdu, do której zagłówek jest zamocowany w przypadku zagłówka oddzielnego.

2.3. „Siedzenie” oznacza budowę zintegrowaną lub nie z budową pojazdu łącznie z tapicerką dla jednej osoby dorosłej. Określenie to obejmuje zarówno pojedyncze siedzenie, jak i część siedzenia przeznaczonego dla jednej osoby;

2.4. „Siedzenie ławkowe” oznacza budowę łącznie z tapicerką siedzenia dla więcej niż jednej osoby dorosłej;

2.5. „Mocowanie” oznacza system, za pomocą którego montuje się siedzenie w pojeździe, łącznie z częściami pojazdu wykorzystanych do tego celu;

2.6. „System regulacji” oznacza urządzenie, za pomocą którego można regulować siedzenie lub jego części do położenia odpowiadającego siedzącemu pasażerowi. Urządzenie to pozwala w szczególności na:

2.6.1. regulację poziomą;

2.6.2. regulację pionową;

2.6.3. regulację pod kątem;

2.7. „System uchybu” oznacza urządzenie, za pomocą którego można przesunąć lub obrócić siedzenie lub jedną z jego części, bez konieczności nieruchomego położenia pośredniego, w celu zapewniania łatwego dostępu do strefy znajdującej się za siedzeniem, o którym mowa;

2.8. „System blokowania” oznacza urządzenie zapewniające pozostawanie siedzenia lub jego części w jednym położeniu, w którym jest używane;

2.9. „Siedzenie składane” oznacza siedzenie przeznaczone do sporadycznego używania i zwykle złożone;

2.10. „Płaszczyzna poprzeczna” oznacza płaszczyznę prostopadłą do środkowej płaszczyzny poziomej pojazdu;

2.11. „Płaszczyzna pozioma” oznacza płaszczyznę równoległą do środkowej płaszczyzny poziomej pojazdu;

2.12. „Zagłówek” oznacza urządzenie mające na celu ograniczenie przemieszczania się głowy dorosłego pasażera do tyłu względem jego tułowia w celu zmniejszenia ryzyka obrażeń kręgów szyjnych podczas wypadku;

2.12.1. „Zintegrowany zagłówek” oznacza zagłówek utworzony przez górną cześć oparcia siedzenia. Zagłówki odpowiadające określeniom w ust. 2.12.2 oraz 2.12.3 poniżej, które mogą zostać odłączone od siedzenia lub pojazdu tylko za pomocą narzędzi lub przez całkowite lub częściowe usunięcie pokrycia siedzenia odpowiadają, niniejszej definicji;

2.12.2. „Zagłówek odłączalny” oznacza zagłówek składający się z elementu odłączanego z siedzenia, przeznaczony do wstawienia i zatrzymania w obudowie oparcia siedzenia;

2.12.3. „Zagłówek oddzielny” oznacza zagłówek składający się z części oddzielonej od siedzenia, przeznaczony do wstawienia i/lub zatrzymania w budowie pojazdu;

2.13. „Pkt R” oznacza punkt odniesienia siedzenia określony w załączniku III do dyrektywy 77/649/EWG;

2.14. „Linia odniesienia” oznacza linię umieszczoną na manekinie przedstawionym na rysunku 1.

3. Wymogi

3.1. Zagłówek umieszcza się na każdym zewnętrznym siedzeniu przednim w każdym pojeździe kategorii M₁. (Siedzenia wyposażone w zagłówki, przeznaczone do zamocowania w innych pozycjach siedzących oraz innych kategoriach pojazdu, mogą również zostać homologowane na podstawie niniejszego Załącznika).

3.2. Wymogi ogólne dla wszystkich siedzeń

3.2.1. Każdy system regulacji oraz uchybu wyposażony jest w system blokowania, działający automatycznie. System blokady oparcia rąk lub innych urządzeń nie jest konieczny, chyba, że obecność wymienionych urządzeń stwarza dodatkowe ryzyko obrażeń pasażerów pojazdu podczas kolizji.

3.2.2. Regulator odblokowujący urządzenie określone w ust. 2.7. umieszczone jest po zewnętrznej stronie siedzenia w pobliżu drzwi. Jest łatwo dostępne, nawet dla pasażera siedzącego na siedzeniu znajdującym się za siedzeniem, o którym mowa.

3.2.3. Tylne części siedzeń znajdujących się w strefie 1, określone w ust. 8.1.1 dodatku 1 przechodzą badania na rozproszenie energii zgodnie z wymogami ust. 1 dodatku 221.

3.2.3.1. Powyższy wymóg uznaje się za spełniony, jeśli podczas badań przeprowadzonych zgodnie z procedurą określoną w dodatku 2 przyspieszenie ujemne głowy nie przekracza 80 g w ciągu 3 ms. Ponadto, podczas badania lub po nim nie może być żadnej niebezpiecznej krawędzi.

3.2.3.2. Wymogi ust. 3.2.3. nie stosują się do siedzeń najbardziej wysuniętych do tyłu lub siedzeń ustawionych tyłem do siebie.

3.2.4. Powierzchnia tylnych części siedzeń nie może zawierać żadnych niebezpiecznych nierówności lub ostrych krawędzi, które mogłyby zwiększyć ryzyko obrażeń dla pasażerów²¹. Wymóg ten uznaje się za spełniony, jeśli powierzchnia tylnych części siedzeń badanych w warunkach określonych w dodatku 1 nie zawiera krzywizny o promieniu nie mniejszym od:

- 2,5 mm w strefie 1,

- 5,0 mm w strefie 2,

- 3,2 mm w strefie 3.

Rejony powyższe określone są w ust. 8.1. dodatku 1.

3.2.4.1. Wymóg ten nie stosuje się do:

- części różnych rejonów posiadających występ 3,2 mm od powierzchni, posiadających tępe krawędzie, pod warunkiem, że wysokość występu nie przekracza połowy jego szerokości,

- siedzeń najbardziej wysuniętych do tyłu oraz skierowanych tyłem do siebie,

- tylnych części siedzeń znajdujących się poniżej płaszczyzny przechodzącej przez najniższy pkt R w każdym rzędzie siedzeń. (Jeśli rzędy siedzeń mają różną wysokość, poczynając od siedzeń tylnych, płaszczyzna zostanie obrócona do góry lub na dół tworząc pionowy stopień przechodzący przez pkt R rzędu siedzeń najbardziej wysuniętych do przodu),

- części takich, jak „elastyczne oczko druciane”.

3.2.4.2. W strefie 2, określonym w ust. 8.1.2 dodatku 1. powierzchnie mogą zawierać promienie mniejsze niż 5 mm, lecz nie mniejsze niż 2,5 mm, pod warunkiem, że przeszły badanie na rozproszenia energii przewidziane w dodatku 2. Ponadto powierzchnie te muszą być wyściełane, aby zapobiec bezpośredniemu kontaktowi głowy z ramą siedzenia.

3.2.4.3. Jeśli wymienione powyżej strefy zawierają części pokryte materiałem o miękkości większej niż 50 według skali twardości Shore’a, powyższe wymogi, z wyjątkiem wymogów dotyczących badania na rozproszenie energii, dotyczą tylko części sztywnych.

3.2.5. Rama siedzenia oraz mocowanie siedzenia, układy regulacji oraz uchybu lub urządzenia blokujące nie mogą wykazywać żadnych uszkodzeń podczas lub po badaniach przewidzianych w ust. 2 i 3 dodatku 1. Odkształcenia trwałe, obejmujące pęknięcia, są dopuszczalne pod warunkiem, że nie zwiększają ryzyka obrażeń w przypadku zderzenia, oraz że dochowano przypisanego obciążenia.

3.2.6. Podczas badań opisanych w ust. 3 dodatku 1 nie może nastąpić zwolnienie układu blokowania.

3.2.7. Po badaniach, przewidziane układy uchybu umożliwiające oraz ułatwiające dostęp dla pasażerów muszą być sprawne; możliwe jest ich odblokowanie oraz uchylenie siedzenia lub części siedzenia, do których są przeznaczone.

3.2.8. Inne układy uchybu oraz regulacji i związane z nimi układy blokujące nie muszą być sprawne.

3.2.9. W przypadku siedzeń z zagłówkami, wytrzymałość oparcia siedzenia oraz jego blokady uznaje się za spełniające wymogi określone w ust. 2, jeśli po badaniach przeprowadzonych zgodnie z ust. 4.3.6 nie nastąpiło złamanie siedzenia lub oparcia; w przeciwnym razie należy wykazać, że siedzenie może sprostać wymogom określonym w ust. 2.

3.2.10. W przypadku siedzeń (kanap) z większą liczbą miejsc siedzących niż liczba zagłówków należy przeprowadzić badanie przewidziane w ust. 2.

3.3. Wymogi specjalne dla siedzeń z zagłówkami lub siedzeń, które mogą być w nie wyposażone.

3.3.1. Obecność zagłówków nie może stwarzać dodatkowego zagrożenia dla pasażerów pojazdu. Przede wszystkim w żadnym położeniu, w którym są używane, nie mogą zawierać niebezpiecznej chropowatości lub ostrych krawędzi zwiększających ryzyko poważnych obrażeń dla pasażerów.

3.3.2. Części powierzchni tylnych oraz przednich zagłówka znajdujące się w strefie 1, jak określono w ust. 8.1.1.3 dodatku 1, poddane zostaną badaniu na pochłaniania energii.

3.3.2.1. Powyższy wymóg uznaje się za spełniony, jeśli w badaniach przeprowadzonych zgodnie z procedurą określoną w dodatku 2 przyspieszenie ujemne modelu głowy nie przekracza 80 g w ciągu 3 µs. Ponadto podczas badania lub po nim nie ma żadnej niebezpiecznej krawędzi.

3.3.3. Części powierzchni tylnych oraz przednich zagłówka znajdujące się w strefie 2, jak określono w ust. 8.1.2. dodatku 1 muszą zostać odpowiednio wyścielone, aby zapobiec bezpośredniemu kontaktowi głowy z częściami; muszą także spełniać wymogi ust. 3.2.4 w odniesieniu do tylnych części siedzeń umieszczonych w strefie 2.

3.3.4. Wymogi ust. 3.3.2 i 3.3.3 nie stosują się do części tylnych powierzchni zagłówków przeznaczonych do mocowania na siedzeniach, za którymi nie znajdują się już żadne siedzenia.

3.3.5. Zagłówek jest zamocowany do siedzenia lub pojazdu w taki sposób, aby żadne sztywne lub niebezpieczne części nie wystawały z wyściółki zagłówka lub z jego zamocowania do oparcia wskutek nacisku wywieranego przez głowę manekina podczas badania.

3.3.6. W przypadku siedzenia wyposażonego w zagłówek przepisy ust. 3.2.3. można uznać za spełnione za zgodą placówki technicznej, jeśli budowa zagłówka odpowiada przepisom ust. 3.3.2.

3.4. Wysokość zagłówków

3.4.1. Wysokość zagłówków mierzona jest zgodnie z przepisami ust. 5 dodatku 1.

3.4.2. W przypadku zagłówków nieposiadających regulacji wysokości, wysokość nie może być mniejsza od 800 mm22 dla siedzeń przednich i nie mniejsza niż 750 mm23 dla pozostałych siedzeń.

3.4.3. W przypadku zagłówków z regulacją wysokości:

3.4.3.1. Wysokość nie może być niższa niż 800 mm²² dla siedzeń przednich oraz nie niższa niż 750 mm²³ dla pozostałych siedzeń; wartość tę uzyskuje się w położeniu między najwyższym i najniższym położeniem, na które pozwala regulacja.

3.4.3.2. Zabrania się stosowania położenia na wysokości mniejszej od 750 mm²³;

3.4.3.3. W przypadku siedzeń innych niż siedzenia przednie, zagłówki mogą przesuwać się do położenia na wysokość mniejszą niż 750 mm²³, pod warunkiem że pasażer łatwo zdaje sobie sprawę, że zagłówek nie jest przeznaczony do użycia w tym położeniu.

3.4.3.4. W przypadku siedzeń przednich zagłówki mogą być automatycznie przesuwane, w momencie, gdy siedzenie nie jest zajęte, do położenia na wysokość poniżej 750 mm²³, pod warunkiem, że automatycznie powracają do położenia, w którym są używane w momencie zajęcia siedzenia.

3.4.4. Wymiary wymienione w ust. 3.4.2. oraz 3.4.3.1 powyżej mogą być mniejsze, aby pozostawić odpowiedni odstęp między zagłówkiem oraz wewnętrzną powierzchnią dachu, okien lub innej części pojazdu. Jednak odstęp ten nie może przekraczać 25 mm. W przypadku siedzeń wyposażonych w układy uchybu i/lub regulacji, powyższy przepis stosuje się do wszystkich siedzeń. Ponadto, w drodze wyjątku od przepisów ust. 3.4.3.2, zabrania się używania w położeniu na wysokości niższej od 700 mm.

3.4.5. W drodze odstępstwa od wymogów dotyczących wysokości wymienionych w ust. 3.4.2, 3.4.3.1 i 3.4.3.2, wysokość zagłówka tylnych siedzeń środkowych lub miejsc siedzących nie może być niższa niż 700 mm.

3.5. W przypadku siedzenia, które można wyposażyć w zagłówek, należy skontrolować przepisy ust. 3.2.3 oraz 3.3.2.

3.5.1. Wysokość części wyposażenia, na którym spoczywa głowa, mierzona jak określono w ust. 5 dodatku 1 w przypadku zagłówków z regulacją wysokości, nie może być niższa od 100 mm.

3.6. W przypadku urządzenia nieposiadającego regulacji wysokości nie może być przerwy większej niż 60 mm między oparciem siedzenia i zagłówkiem. Jeśli zagłówek posiada regulację wysokości w swoim najniższym położeniu, nie może on być odsunięty o więcej niż 25 mm od górnej części oparcia. W przypadku siedzeń lub kanap z regulacją wysokości mających oddzielne zagłówki, wymóg ten należy skontrolować dla wszystkich położeń siedzenia i kanap.

3.7. W przypadku zagłówków zintegrowanych z oparciem należy uwzględnić strefy znajdujące się:

- ponad płaszczyzną prostopadłą do linii odniesienia w odległości 540 mm od pkt. R;

- między poziomymi płaszczyznami wzdłużnymi przechodzącymi w odległości 85 mm po każdej stronie linii odniesienia; w tej strefie dopuszcza się jedną lub większą ilość przerw, bez względu na kształt, o wielkości „a” przekraczającej 60 mm mierzonej zgodnie z przepisami ust. 7 dodatku 1, pod warunkiem że po przeprowadzeniu badania dodatkowego na podstawie ust. 4.3.3.2 dodatku 1 nadal spełniane są wymogi ust. 3.10.

3.8. W przypadku zagłówków z regulacją wysokości, na częściach wyposażenia wykorzystywanego jako zagłówek dopuszcza się jedną lub większą liczbę przerw, bez względu na kształt, o wielkości „a” przekraczającej 60 mm mierzonej zgodnie z przepisami ust. 7 dodatku 1, pod warunkiem, że po przeprowadzeniu badania dodatkowego na podstawie ust. 4.3.3.2 dodatku 1 nadal spełniane są wymogi ust. 3.10.

3.9. Szerokość zagłówka zapewnia odpowiednie oparcie głowy osobie siedzącej. Jak określono na podstawie procedury opisanej w ust. 6 dodatku 1, zagłówek zajmuje strefę 85 mm po każdej stronie pionowej płaszczyzny środkowej siedzenia, dla którego jest przeznaczony.

3.10. Dla zagłówka oraz jego mocowania maksymalne przesunięcie głowy w tył X, na które pozwala zagłówek, mierzone zgodnie z procedurą statyczną ustanowioną w ust. 4.3 dodatku 1, wynosi najwyżej 102 mm.

3.11. Zagłówek oraz jego mocowanie jest wystarczająco wytrzymałe, aby podeprzeć bez złamania ciężar określony w ust. 4.3.6 dodatku 1. W przypadku zagłówków zintegrowanych z oparciem wymogi powyższego ustępu dotyczą części budowy oparcia znajdujące się ponad płaszczyzną prostopadłą do linii odniesienia w odległości 540 mm od pkt. R.

3.12. Jeśli zagłówek posiada regulację wysokości, nie będzie można podnieść go ponad maksymalną wysokość dopuszczalną, wyjąwszy celowe działanie użytkownika inne niż konieczne do jego regulacji.

3.13. Wytrzymałość oparcia siedzenia oraz urządzeń blokujących uznaje się za spełniającą wymogi wymienione w ust. 2 dodatku 1, jeśli po badaniach przeprowadzonych na podstawie ust. 4.3.6 dodatku 1 nie nastąpiło złamanie siedzenia lub oparcia; w przeciwnym razie należy pokazać, że siedzenie może sprostać wymogom określonym w ust. 2. dodatku 1.

Dodatek 1

Badania oraz instrukcje użytkowania

1. Wymogi techniczne dotyczące wszystkich badań

1.1. Oparcie siedzenia, jeśli posiada regulację, należy zablokować w położeniu odpowiadającym kątowi krańcowego pochylenia w tył, zbliżonemu w miarę możliwości do kąta 25° od pionu linii odniesienia tułowia manekina jak pokazano na rysunku 1, chyba, że producent ustalił inaczej.

1.2. Jeśli siedzenie, mechanizm blokady oraz montaż są identyczne lub symetryczne do innego siedzenia w pojeździe, placówka techniczna może przeprowadzić badanie tylko tego siedzenia.

1.3. W przypadku siedzeń z regulacją zagłówków badania należy przeprowadzać z zagłówkami umieszczonymi w najbardziej niekorzystnym położeniu (przeważnie najwyższym położeniu), które dopuszcza układ jego regulacji.

2. Badanie na wytrzymałość oparcia siedzenia oraz układu regulacji

2.1. Należy przyłożyć siłę wytwarzającą moment 530 Nm w odniesieniu do pkt. R wzdłuż oraz w kierunku tylnym od górnej części ramy oparcia za pomocą elementu oddziałującego na plecy manekina. W przypadku kanapy, w której część lub cała rama wspierająca (wraz z ramą zagłówka) jest wspólna dla kilku siedzeń, badania przeprowadza się jednocześnie dla wymienionych siedzeń.

3. Badanie na wytrzymałość mocowania siedzenia oraz układów regulacji, blokady i uchylenia

3.1. Należy stosować wzdłużne przyspieszenie ujemne poziome nie mniejsze niż 20 g w ciągu 30 ms skierowane do przodu całości konstrukcji pojazdu lub części reprezentatywnej dla niej, zgodnie z wymogami ust. 1 dodatku 3.

3.2. Wzdłużne przyspieszenie ujemne zgodnie z wymogami ust. 3.1 stosuje się w kierunku odwrotnym.

3.3. Wymogi ust. 3.1 i 3.2 kontroluje się dla wszystkich położeń siedzenia. W przypadku siedzeń wyposażonych w regulowany zagłówek, badanie przeprowadza się z zagłówkami umieszczonymi w najbardziej niekorzystnym położeniu (przeważnie położeniu najwyższym), które dopuszcza układ regulacji. Podczas badania siedzenie będzie znajdować się w położeniu, które uniemożliwia zwolnienie układu blokowania przez czynniki zewnętrzne.

Powyższe warunki uznaje się za spełnione, jeśli siedzenie badane znajduje się w następujących położeniach:

- regulacja wzdłużna ustawiona jest o jedną kreskę lub w odległości 10 mm w tył od krańcowo przedniego położenia dla normalnej pozycji jazdy lub położenia użytkowego podanego przez producenta (w przypadku siedzeń z niezależną regulacją pionową poduszki należy umieścić w najwyższym położeniu),

- regulacja wzdłużna ustawiona jest o jedną kreskę lub w odległości 10 mm do przodu od krańcowo tylnego położenia dla normalnej pozycji jazdy lub położenia użytkowego podanego przez producenta (w przypadku siedzeń z niezależną regulacją pionową poduszki należy umieścić w najniższym położeniu) oraz, gdzie stosowne, zgodnie z wymogami ust. 3.4.

3.4. W przypadku gdy ustawienie układu blokady sprawia, że w położeniu siedzenia innym niż położenie określone w ust. 3.3 rozmieszenie sił na układ blokowania oraz mocowanie siedzeń byłoby mniej korzystne niż w każdym z ustawień określonych w ust. 3.3, badania przeprowadzi się dla najmniej korzystnego położenia siedzenia.

3.5. Warunki badania określone w ust. 3.1 uznaje się za spełnione, jeśli na życzenie producenta zastąpione zostają badaniem zderzeniowym pojazdu ze sztywną barierą, jak postanowiono w ust. 2 dodatku 3 do niniejszego Załącznika. W tym przypadku siedzenie zostaje ustawione tak, aby odpowiadało najmniej korzystnym warunkom rozmieszczenia nacisku na układ mocowania, jak przewidziano w ust. 1.1, 3.3 oraz 3.4.

4. Badanie działania zagłówka

4.1. Jeśli zagłówek posiada regulację, należy go umieścić w najmniej korzystnym położeniu (przeważnie w najwyższym położeniu), które dopuszcza układ regulacji.

4.2. W przypadku kanapy, w której część lub cała rama wspierająca (wraz z ramą zagłówka) jest wspólna dla kilku siedzeń, badania przeprowadza się jednocześnie dla wszystkich miejsc siedzących.

4.3. Badanie

4.3.1. Wszystkie linie, łącznie z rzutem linii odniesienia, narysować należy w pionowej płaszczyźnie środkowej siedzenia lub siedzeń, o których mowa (patrz rys. 2).

4.3.2. Linię odniesienia uchybu określa się stosując na element oddziałujący na plecy manekina przedstawionego na rysunku 2 początkową siłę wytwarzającą moment skierowany do tyłu wynoszący 373 Nm wokół pkt. R.

4.3.3. Za pomocą kulistego modelu głowy o średnicy 165 mm należy przyłożyć siłę początkową wytwarzającą moment 373 Nm wokół pkt. R pod kątem prostym do linii odniesienia uchylenia w odległości 65 mm od wierzchołka zagłówka, utrzymując linię odniesienia w położeniu przemieszczonym, jak określono na podstawie wymogów ust. 4.3.2.

4.3.3.1. Jeśli obecność przerw uniemożliwia przyłożenia siły przewidzianej ust. 4.3.3 w odległości 65 mm od wierzchołka zagłówka, odległość tę można zmniejszyć, aby oś siły przechodziła przez linię środkową elementu ramy najbardziej zbliżonego do przerwy.

4.3.3.2. W przypadku opisanym w ust. 3.7 i 3.8 załącznika II badanie powtarza się używając kuli o średnicy 165 mm poprzez przyłożenie siły do każdej przerwy:

- przechodzącej przez środek ciężkości najmniejszej części przerwy, wzdłuż płaszczyzny poprzecznej równoległej do linii odniesienia oraz

- wytwarzającej moment 373 Nm wokół pkt. R.

4.3.4. Należy określić styczną Y do sferycznego modelu głowy, równoległą do linii odniesienia.

4.3.5. Należy dokonać pomiaru odległości X przewidzianej w ust. 3.10 załącznika II, między styczną Y oraz przemieszczoną linią odniesienia.

4.3.6. W celu sprawdzenia skuteczności zagłówka należy zwiększyć obciążenie początkowe określone w ust. 4.3.3 i 4.3.3.2 do 890 N, jeśli złamanie siedzenia lub oparcia nie nastąpi wcześniej.

5. Określenie wysokości zagłówka

5.1. Wszystkie linie, wraz z rzutem linii odniesienia, narysować należy na środkowej płaszczyźnie pionowej siedzenia lub miejsc siedzących o których mowa, przy czym przecięcie płaszczyzny z siedzeniem wyznacza kontur zagłówka oraz oparcia (patrz rysunek 1a).

5.2. Manekina opisanego w załączniku III do dyrektywy 77/649/EWG należy umieścić na siedzeniu w zwykłej pozycji.

5.3. Rzut linii odniesienia manekina rysuje się wówczas, na odnośnym siedzeniu, na płaszczyźnie określonej w ust. 4.3.1.

Styczną S do górnej części zagłówka rysuje się prostopadle do linii odniesienia.

5.4. Odległość „h” od pkt R do stycznej S oznacza wysokość, którą uwzględniono spełniając wymogi ust. 3.4 załącznika II.

6. Określenie szerokości zagłówka (patrz rys. 1b)

6.1. Płaszczyzna S₁, prostopadła do linii odniesienia oraz znajdująca się w odległości 65 mm poniżej stycznej S ustalonej w ust. 5.3. określa część zagłówka ograniczoną zarysem C.

6.2. Szerokość zagłówka, którą należy uwzględnić przy spełnianiu wymogów ust. 3.9 załącznika II, oznaczono jako odległość „L” mierzoną na płaszczyźnie S₁ między wzdłużnymi płaszczyznami p i p’.

6.3. Szerokość zagłówka określa się, jeśli zachodzi taka potrzeba, również w płaszczyźnie prostopadłej do linii odniesienia w odległości 635 mm ponad pkt. R siedzenia, którą to odległość mierzy się wzdłuż linii odniesienia.

7. Określenie odległości „a” dla przerw zagłówka (patrz rys. 3)

7.1. Odległość „a” określa się dla każdej przerwy w odniesieniu do przedniej powierzchni zagłówka za pomocą kuli o średnicy 165 mm.

7.2. Kula styka się z przerwą w punkcie strefy przerwy, który dopuszcza maksymalne wciśnięcie kuli, biorąc pod uwagę, że nie zastosowano obciążenia.

7.3. Odległość między dwoma punktami zetknięcia się kuli z przerwą stanowi odległość „a” uwzględnianą przy ocenie przepisów zgodnie z ust. 3.7 oraz 3.8 załącznika II.

8. Badania na rozproszenia energii na oparciu siedzenia oraz zagłówku

8.1. Powierzchnie tylnych części siedzeń, które ma się badać, znajdują się w strefach określonych poniżej, z którymi kula o średnicy 165 mm może się zetknąć, gdy siedzenie jest zamocowane w pojeździe.

8.1.1. Strefa 1

8.1.1.1. W przypadku oddzielnych siedzeń bez zagłówków strefa ta obejmuje tylną część oparcia między wzdłużnymi płaszczyznami pionowymi znajdującymi się w odległości 100 mm po każdej stronie wzdłużnej płaszczyzny środkowej każdego zewnętrznego miejsca siedzącego określonego przez producenta oraz ponad płaszczyzną prostopadłą do linii odniesienia w odległości 100 mm poniżej wierzchołka oparcia.

8.1.1.2. W przypadku kanap bez zagłówków strefa ta rozciąga się między wzdłużnymi płaszczyznami pionowymi znajdującymi się w odległości 100 mm po każdej stronie wzdłużnej płaszczyzny środkowej każdego zewnętrznego miejsca siedzącego określonego przez producenta oraz ponad płaszczyzną prostopadłą do linii odniesienia w odległości 100 mm poniżej góry oparcia.

8.1.1.3. W przypadku kanap wyposażonych w zagłówki strefa ta rozciąga się między wzdłużnymi płaszczyznami pionowymi znajdującymi się po każdej stronie wzdłużnej płaszczyzny środkowej siedzenia lub miejsca siedzącego, o których mowa, oraz oddalonej od niej o 70 mm, a także znajdującej się ponad płaszczyzną prostopadłą do linii odniesienia w odległości 635 mm od pkt. R. Do celów badania zagłówek, jeśli posiada regulację, winien być umieszczony w najbardziej niekorzystnym położeniu (przeważnie w położeniu najwyższym), które dopuszcza układ regulacji.

8.1.2. Strefa 2

8.1.2.1. W przypadku siedzeń lub kanap bez zagłówków oraz w przypadku siedzeń i kanap wyposażonych w zagłówki zdejmowane lub oddzielne, strefa 2 rozciąga się ponad płaszczyzną prostopadłą do linii odniesienia oddalonej o 100 mm od wierzchołka oparcia, inną od części strefy 1.

8.1.2.2. W przypadku siedzeń lub kanap wyposażonych w zagłówki zintegrowane, strefa 2 rozciąga się ponad płaszczyzną prostopadłą do linii odniesienia oddalonej o 440 mm od pkt. R siedzenia lub miejsca siedzącego, o których mowa, innych od części strefy 1.

8.1.3. Strefa 3

8.1.3.1. Strefę 3 określa się jako część oparcia siedzenia lub kanapy umieszczonej ponad płaszczyznami poziomymi określonymi w ust. 3.2.4.1 tiret trzecie niniejszego Załącznika, z wyłączeniem części znajdujących się w strefach 1 oraz 2.

9. Równorzędne metody badań

Jeśli stosuje się metodę badań inną od metod określonych w ust. 2, 3, 4 powyżej i w dodatku 2, należy wykazać jej równoważności.

INSTRUKCJE UŻYCIA

W przypadku siedzeń wyposażonych w regulowane zagłówki producent dostarcza instrukcje obsługi, regulacji, blokady oraz, gdzie stosowne, zdejmowania zagłówków.

Dodatek 2

Procedury badań na rozproszenie energii

1. Montowanie, przyrząd badawczy, przyrząd pomiarowy oraz metody

1.1. Mocowanie

1.1.1. Siedzenie zamontowane w pojeździe musi być sztywno zamocowane na stanowisku badawczym za pomocą przyrządów dostarczonych przez producenta tak, aby nie mogło się poruszyć podczas uderzenia.

1.1.2. Oparcie siedzenia, jeśli posiada regulację, musi być zablokowane w położeniu określonym w ust. 1.1 dodatku 1.

1.1.3. Jeśli siedzenie wyposażone jest w zagłówek, zagłówek jest zamontowany na oparciu siedzenia tak jak w pojeździe. Jeśli zagłówek jest oddzielny, zamocowany jest do podpory strukturalnej, na której jest zwykle zamocowany w pojeździe.

1.1.4. Jeśli zagłówek posiada regulację, należy go umieścić w najbardziej niekorzystnym położeniu, na które pozwala układ regulacji.

1.2. Przyrząd badawczy

1.2.1. Przyrząd stanowi wahadło, którego oś obrotu spoczywa na łożyskach kulkowych i którego masa zredukowana24 podczas uderzenia wynosi 6,8 kg. Dolny koniec wahadła stanowi twardy model głowy o średnicy 165 mm, której środek odpowiada środkowi uderzenia wahadła.

1.2.2. Model głowy posiada dwa czujniki przyspieszenia oraz przyrząd do pomiaru prędkości. Przyrządy te są zdolne do pomiaru wartości w kierunku uderzenia.

1.3. Przyrząd pomiarowy

Stosowany przyrząd pomiarowy posiada następujące właściwości:

1.3.1. Przyspieszenie

dokładność: ± 5% wartości rzeczywistej;

klasa częstotliwości kanału danych: klasa 600 odpowiadająca normie ISO 6487 (1987);

czułość poprzeczna: 5% najniższego punktu na skali.

1.3.2. Prędkość

dokładność: ± 2,5%. wartości rzeczywistej;

czułość: 0,5 km/h.

1.3.3. Zapis czasu

przyrząd umożliwia zapis zdarzenia podczas całego okresu jego trwania, a odczyty są wykonywane z dokładnością do 1/1000 s.

początek uderzenia w momencie pierwszego zetknięcia się bryły głowy z badanym przedmiotem jest odnotowany w zapisach używanych do analizy badania.

1.4. Metoda badania

1.4.1. Badania oparcia siedzenia

W przypadku siedzenia zamontowanego jak określono w ust. 1.1 niniejszego dodatku, uderzenie jest skierowane od tyłu do przodowi i padać na płaszczyznę wzdłużną pod kątem 45° od pionu.

Punkty uderzenia wyznacza laboratorium badawcze w strefie 1 określonej w ust. 8.1.2 dodatku 1 lub, jeśli zachodzi taka potrzeba, w strefie 2 określonej w ust. 8.1.2 dodatku 1, na powierzchniach o promieniach krzywizny mniejszych niż 5 mm.

1.4.2. Badania zagłówka

Zagłówek jest zamocowany oraz ustawiony w odpowiednim położeniu, jak określono w ust. 1.1 niniejszego dodatku. Uderzać należy punkty wyznaczone przez laboratorium badawcze w strefie 1 określonej w ust. 8.1.1 dodatku 1 oraz, jeśli możliwe, w strefie 2, jak określono w ust. 8.1.2 dodatku 1, na powierzchniach o promieniach krzywizny mniejszych niż 5 mm.

1.4.2.1. W przypadku ściany tylnej zagłówka uderzenie jest skierowane od tyłu ku przodowi i padać na płaszczyznę wzdłużną pod kątem 45° od pionu.

1.4.2.2. W przypadku powierzchni przedniej zagłówka uderzenie skierowane jest od przodu ku tyłowi i padać poziomo na płaszczyznę wzdłużnej.

1.4.2.3. Przednie oraz tylne strefy ograniczone są odpowiednio płaszczyzną poziomą styczną do wierzchołka zagłówka, jak określono w ust. 5 dodatku 1.

1.4.3. Bryła głowy uderza w badany obiekt z prędkością 24,1 km/h; prędkość tę uzyskuje się za pomocą energii napędu lub poprzez zastosowanie dodatkowego urządzenia napędzającego.

2. Wyniki

Wartość przyspieszenia ujemnego przyjmuje się jako średnią odczytów z dwóch opóźnieniomierzy

3. Metody równoważne

(patrz ust. 9 dodatku 1 do niniejszego Załącznika).

Dodatek 3

Metoda badania wytrzymałości punktów mocowania siedzeń oraz układów regulacji, blokady i uchylenia

1. Badanie efektów bezwładności

1.1. Badane siedzenia należy zamontować na nadwoziu pojazdu, dla którego są przeznaczone. Nadwozie jest sztywno zamocowane na wózku badawczym, jak określono w kolejnych ustępach.

1.2. Metoda zastosowana do zamocowania nadwozia na wózku badawczym nie powoduje wzmocnienia punktów mocowania siedzeń.

1.3. Siedzenia oraz ich części należy ustawić w odpowiednim położeniu oraz zablokować, jak określono w ust. 1.1, oraz w jednym z położeń opisanych w ust. 3.3 lub 3.4 lub dodatku 1 do niniejszego Załącznika.

1.4. Jeśli siedzenia stanowiące zespół nie wykazują istotnych różnic w rozumieniu ust. 2.2 niniejszego Załącznika, badania przewidziane w ust. 3.1 oraz 3.2 dodatku 1 można przeprowadzić z jednym siedzeniem ustawionym w położeniu krańcowo przednim i pozostałymi siedzeniami zespołu ustawionymi w położeniu krańcowo tylnym.

1.5. Przyspieszenia ujemne wózka mierzy się kanałami danych o klasie częstotliwości (CFC) wynoszącej 60, odpowiadającej charakterystyce częstotliwościowej normy międzynarodowej ISO nr 6487 (1980).

2. Badanie zderzenia całego pojazdu ze sztywną barierą

2.1. Bariera składa się z bloku zbrojonego betonu o szerokości nie mniejszej niż 3 m i wysokości nie mniejszej niż 1,5 m oraz grubości nie mniejszej niż 0,6 m. Przednia ściana jest prostopadła do końcowej części toru rozpędzania. Pokryta jest sklejką o grubości 19 ± 1 mm. Co najmniej 90 ton ziemi należy zgromadzić za blokiem zbrojonego betonu. Barierę ze zbrojonego betonu oraz ziemi można zastąpić innymi przeszkodami o podobnej ścianie przedniej, pod warunkiem, że zapewnią podobne wyniki.

2.2. W chwili zderzenia pojazd porusza się swobodnie. Najeżdża on na przeszkodę po torze prostopadłym do bariery; maksymalne dopuszczalne odchylenie boczne między pionową osią symetrii przodu pojazdu a pionową osią symetrii zapory wynosi ± 30 cm. W chwili zderzenia pojazd nie jest już poddany działaniu dowolnego dodatkowego urządzenia sterującego i napędzającego. Prędkość w chwili zderzenia wynosi między 48,3 km/h a 53,1 km/h.

2.3. Układ paliwowy jest napełniony wodą do 90%. jego pojemności podanej przez producenta.

2.3.1. Wszystkie inne układy (hamulcowy, chłodzenia) mogą być puste; w tym przypadku ciężar cieczy równoważy się.

Rys. 1a

Rys. 1b

Rys. 2

Æ

Położenie wyjściowe

Położenie pod obciążeniem

r: linia odniesienia

r₁: przemieszczona linia odniesienia

Moment F w stosunku do R = 373 Nm

Rys. 3

Określenie wymiaru „a” dla szczelin zagłówka

Sekcja A - A

Kula o średnicy 165 mm

Przykład szczeliny poziomej

Uwaga: Sekcję A - A tworzy się w punkcie strefy szczeliny, który pozwala na maksymalne wciśnięcie kuli bez obciążania.

Sekcja A - A

Kula o średnicy 165 mm

Przykład szczelin pionowych

Uwaga: Sekcję A - A tworzy się w punkcie strefy szczeliny, który pozwala na maksymalne wciśnięcie kuli bez obciążania.”

Dodaje się nowy załącznik III:

„ZAŁĄCZNIK III

ZAKRES, OKREŚLENIA ORAZ WYMOGI DOTYCZĄCE NIEKTÓRYCH POJAZDÓW KATEGORII M₂ i M₃

1. Zakres

1.1. Niniejszy Załącznik dotyczy siedzeń w pojazdach kategorii M₂ oraz M₃, z wyjątkiem pojazdów z tych kategorii przeznaczonych do użytku w komunikacji miejskiej oraz dla pasażerów stojących, w zakresie:

1.1.1. Każdego siedzenia dla pasażera przeznaczonego do zamontowania w położeniu skierowanym ku przodowi;

1.1.2. Mocowania siedzenia przewidziane w pojeździe i będące w wyposażeniu siedzeń wskazanych w ust. 1.1 lub jakiegokolwiek innego typu siedzeń, które mogą zostać zamocowane na mocowaniach.

1.2. Pojazdy M₂ mogą zostać homologowane na mocy załącznika II alternatywnie w stosunku do niniejszego Załącznika.

1.3. Pojazdy, których niektóre siedzenia objęte są odstępstwem przewidzianym w pozycji 5.5.4 załącznika I do dyrektywy 76/115/EWG, zostają homologowane na podstawie niniejszego Załącznika.

1.4. Badania opisane w niniejszym Załączniku można również przeprowadzić w odniesieniu do innych części pojazdu (łącznie z siedzeniami skierowanymi do tyłu), jak określono w ust. 3.1.10 załącznika I do dyrektywy 76/115/EWG i ust. 4.3.7 załącznika I do dyrektywy 76/115/EWG.

2. Określenia

Do celów niniejszego Załącznika:

2.1. „Homologacja typu siedzenia” oznacza homologację typu siedzenia jako elementu w zakresie zabezpieczenia pasażerów siedzeń skierowanych ku przodowi pod względem ich wytrzymałości oraz konstrukcji oparć siedzeń.

2.2. „Homologacja typu pojazdu” oznacza homologację typu pojazdu w zakresie wytrzymałości części konstrukcji pojazdu, na których zamocowuje się siedzenia, oraz w odniesieniu do zamontowania siedzeń;

2.3. „Typ siedzenia” oznacza kategorię siedzeń, które nie różnią się pod względem następujących istotnych cech, które mogą wpłynąć na ich wytrzymałość oraz sztywność:

2.3.1. Struktura, wymiary, kształty oraz materiały części nośnych;

2.3.2. Typy oraz wymiary układów regulacji oraz blokowania oparcia;

2.3.3. Wymiary, struktura oraz materiały, z których wykonane są zamocowania oraz podparcia (np. nóg);

2.4. „Typ pojazdu” oznacza kategorię pojazdów silnikowych, które nie różnią się pod względem tak istotnych cech, jak:

- cechy konstrukcyjne istotne do celów niniejszej dyrektywy oraz

- typ lub typy siedzenia (eń) homologowane (ych) typu EWG zamocowanych w pojeździe, jeśli takie istnieją.

2.5. „Siedzenie” oznacza strukturę, która może być zamocowana w konstrukcji pojazdu, wraz z jej wyposażeniem oraz sprzętem do zamocowywania, przeznaczoną do wykorzystania w pojeździe do siedzenia dla jednej lub większej liczby osób dorosłych;

2.6. „Siedzenie pojedyncze” oznacza siedzenie zaprojektowane oraz skonstruowane w celu pomieszczenia jednego pasażera siedzącego;

2.7. „Siedzenie podwójne” oznacza siedzenie zaprojektowane oraz skonstruowane w celu pomieszczenia dwóch pasażerów siedzących obok siebie; dwa siedzenia znajdujące się obok siebie i wzajemnie niepołączone uznaje się za siedzenia pojedyncze;

2.8. „Rząd siedzeń” oznacza siedzenie zaprojektowane oraz skonstruowane w celu pomieszczenia większej liczby pasażerów siedzących obok siebie; kilku siedzeń pojedynczych lub podwójnych znajdujących się obok siebie nie uznaje się za rząd siedzeń;

2.9. „Poduszka siedzenia” oznacza część siedzenia ustawioną w położeniu prawie poziomym i przeznaczoną do podpierania siedzącego pasażera;

2.10. „Oparcie siedzenia” oznacza część siedzenia ustawioną w położeniu prawie pionowym, przeznaczoną do podpierania pleców, ramion oraz, jeśli to możliwe, głowy pasażera;

2.11. „Układ regulacji” oznacza urządzenie, za pomocą którego można regulować siedzenie lub jego części do położenia odpowiadającego siedzącemu pasażerowi;

2.12. „Układ przesuwania” oznacza urządzenie umożliwiające boczne lub wzdłużne przesunięcie pochylenia siedzenia lub jednej z jego części bez konieczności ustawiania siedzenia lub jednej z jego części w nieruchomym położeniu pośrednim, w celu ułatwienia dostępu pasażerom;

2.13. „Układ blokowania” oznacza urządzenie zapewniające pozostawanie siedzenia lub jego części w jednym położeniu użytkowym;

2.14. „Mocowanie” oznacza część podłogi lub nadwozia pojazdu, do której można zamocować siedzenia;

2.15. „Sprzęt do zamocowania” oznacza śruby lub inne elementy służące do mocowania siedzenia w pojeździe;

2.16. „Wózek” oznacza sprzęt badawczy sporządzony oraz wykorzystywany w celu dynamicznego odtwarzania wypadków drogowych, w których wystąpiło zderzenie czołowe;

2.17. „Siedzenie pomocnicze” oznacza siedzenie dla manekina zamocowanego do wózka z tyłu badanego siedzenia. Siedzenie to jest reprezentatywne dla siedzenia wykorzystywanego w pojeździe z tyłu badanego siedzenia;

2.18. „Płaszczyzna odniesienia” oznacza płaszczyznę przechodzącą przez punkty styku pięt manekina, używaną do określania pkt. H oraz rzeczywistego kąta tułowia w pozycji siedzącej w pojeździe silnikowym;

2.19. „Wysokość odniesienia” oznacza wysokość wierzchołka siedzenia ponad płaszczyzną odniesienia;

2.20. „Manekin” oznacza manekina odpowiadającego technicznemu opisowi modelu Hybrid II lub III25.

2.21. „Strefa odniesienia” oznacza strefę znajdującą się między pionowymi płaszczyznami wzdłużnymi, oddalonymi o 400 mm od pkt. H oraz do niego symetrycznymi, określaną przez obrót przyrządu pomiarowego opisanego w załączniku II dyrektywy 74/60/EWG od pionu do poziomu. Przyrząd należy ustawić w położeniu opisanym w niniejszym Załączniku oraz nastawić na maksymalną długość 840 mm.

2.22. „Pas trójpunktowy” do celów niniejszej dyrektywy oznacza również pasy z więcej niż trzema punktami zamocowania.

2.23. „Rozstęp siedzenia” oznacza poziomą odległość między kolejnymi siedzeniami mierzoną od przodu oparcia pierwszego siedzenia do tyłu oparcia siedzenia z przodu na wysokości 620 mm nad podłogą.

3. Wymogi dotyczące siedzeń

3.1. Każdy typ siedzenia poddany zostanie badaniom określonym w dodatku 1 (badanie dynamiczne) lub dodatkach 5 i 6 (badanie statyczne) na prośbę producenta.

3.2. Badania, które typ siedzenia przeszedł pozytywnie, zostaną odnotowane w uzupełnieniu do świadectwa homologacji typu (dodatek 4 do załącznika 1).

3.3. Do każdego istniejącego układu regulacji oraz przesuwania dołączony jest układ blokowania, działający automatycznie.

3.4. Układy regulacji oraz przesuwania nie muszą być sprawne po przeprowadzeniu badań.

3.5. Na każdym zewnętrznym siedzeniu przednim jest zamocowany zagłówek w każdym pojeździe kategorii M₂ o maksymalnej masie nieprzekraczającej 3 500 kg. Zagłówki zamocowane w wymienionych pojazdach spełniają wymogi niniejszego Załącznika lub dyrektywy 78/932/EWG.

4. Wymogi dotyczące punktów mocowania siedzenia pojazdu

4.1. Mocowania siedzeń w pojeździe są w stanie wytrzymać:

4.1.1. badanie opisane w dodatku 2;

4.1.2. lub, jeśli siedzenie zamocowane jest na badanej części konstrukcji pojazdu, badania przewidziane w dodatku 1. Siedzenie nie musi być homologowane, pod warunkiem, że spełnia wymogi ust. 3.2.1 wyżej wymienionego dodatku.

4.2. Dopuszcza się odkształcenie trwałe zamocowania jego otoczenia, obejmujące złamanie, pod warunkiem że przewidziana siła była wywierana w przepisanym czasie.

4.3. Jeśli w pojeździe znajduje się większa liczba typów zamocowań, w celu uzyskania homologacji typu należy zbadać każdy wariant.

4.4. Jedno badanie można wykorzystać do jednoczesnego homologowania typu siedzenia i pojazdu.

4.5. W przypadku pojazdów kategorii M₃ mocowania siedzeń uznaje się za spełniające wymogi ust. 4.1 oraz 4.2, jeśli mocowania pasów bezpieczeństwa, na odpowiadających im miejscach siedzących, przymocowane są bezpośrednio do siedzeń, które mają zostać zamontowane, i spełniają wymogi dyrektywy 76/115/EWG, z odstępstwem, jeśli jest to konieczne, przewidzianym w ppkt 5.5.4 załącznika I do niniejszej dyrektywy.

5. Wymogi dotyczące zamontowania siedzeń w typie pojazdu

5.1. Wszystkie siedzenia skierowane ku przodowi homologuje się na podstawie wymogów określonych w ust. 3 niniejszego Załącznika oraz na następujących warunkach:

5.1.1. wysokość odniesienia siedzenia wynosi co najmniej 1 m oraz

5.1.2. pkt. H siedzenia umieszczonego bezpośrednio za nim znajduje się nie wyżej niż 72 mm od pkt. H siedzenia, o którym mowa lub, jeśli siedzenie umieszczone za nim położone jest wyżej niż 72 mm od tego siedzenia, siedzenie to bada się i homologuje do zamontowania w takim położeniu.

5.2. Jeśli siedzenie homologowane jest na podstawie dodatku 1, przeprowadza się badanie 1 oraz 2, chyba że:

5.2.1. Badania 1 nie przeprowadza się, jeśli nie istnieje możliwość, że niezabezpieczony pasażer uderzy w tył siedzenia (tj. nie ma żadnego siedzenia skierowanego do przodu bezpośrednio za siedzeniem, które ma być poddane badaniom).

5.2.2. Badania 2 nie przeprowadza się:

5.2.2.1. jeśli nie istnieje możliwość, że niezabezpieczony pasażer uderzy w tył siedzenia lub

5.2.2.2. jeśli siedzenie z tyłu wyposażone jest w pas trójpunktowy z zamocowaniami w pełni spełniającymi przepisy dyrektywy 76/115/EWG (bez odstępstw), lub

5.2.2.3. jeśli siedzenie spełnia wymogi dodatku 6 do niniejszego Załącznika.

5.3. Jeśli siedzenie homologowane jest na podstawie dodatków 5 i 6, przeprowadza się wszystkie badania, chyba że:

5.3.1. Badania w dodatku 5 nie przeprowadza się jeśli nie istnieje możliwość, że niezabezpieczony pasażer uderzy w tył siedzenia (tj. bezpośrednio za siedzeniem, które ma być poddane badaniu, nie znajduje się żadne siedzenie skierowane do przodu).

5.3.2. Badania określonego w dodatku 6 nie przeprowadza się:

5.3.2.1. jeśli nie istnieje możliwość, że niezabezpieczony pasażer uderzy w tył siedzenia lub

5.2.2.2. jeśli siedzenie z tyłu wyposażone jest w pas trójpunktowy z zamocowaniami w pełni spełniającymi przepisy dyrektywy 76/115/EWG (bez odstępstw).

Dodatek 1

metody badania siedzeń zgodnie z ust. 3 i/lub punktów mocowania zgodnie z ust. 4.1.2

1. Wymogi

1.1 Badanie przeprowadza się, by ustalić:

1.1.1. Czy osoba lub osoby siedzące są odpowiednio zatrzymywane przez siedzenie znajdujące się przed nimi i/lub za pomocą pasa bezpieczeństwa.

1.1.1.1. Powyższy wymóg uznaje się za wypełniony, jeśli ruch do przodu którejkolwiek części tułowia oraz głowy manekina nie odbywa się ponad pionową płaszczyzną poprzeczną znajdującą się na wysokości 1,6 m od pkt. R siedzenia pomocniczego;

1.1.2. Osoba lub osoby siedzące nie doznały poważnych obrażeń.

1.1.2.1. Wymóg ten uznaje się za spełniony, jeśli spełnione są kryteria dopuszczalności biomechanicznej oprzyrządowanego manekina, określone zgodnie z dodatkiem 4, to znaczy:

1.1.2.1.1. kryterium dopuszczalności głowy HAC wynosi mniej niż 500;

1.1.2.1.2. kryterium dopuszczalności klatki piersiowej (ThAC) wynosi 30 g z wyjątkiem okresów trwających mniej niż 3 µs (g = 9,81 m/s²);

1.1.2.1.3. kryterium dopuszczalności uda (FAC) jest mniejsze niż 10 kN, a wartość 8 kN jest nie przekroczona w okresach dłuższych niż 20 µs.

1.1.3. Siedzenie oraz zamocowania siedzenia są wystarczająco wytrzymałe. Wymóg ten uznaje się za spełniony, jeżeli:

1.1.3.1. żadna część siedzenia, zamontowania lub wyposażenia dodatkowego siedzenia nie odłącza się całkowicie podczas badania;

1.1.3.2. siedzenie pozostaje sztywno zamocowane, nawet jeśli większa liczba punktów mocowania odłącza się oraz wszystkie układy blokowania pozostają zablokowane w trakcie całego trwania badania.

1.1.3.3. po badaniu na żadnej części siedzenia lub jego części składowych nie wystąpiły pęknięcia lub ostre i wystające krawędzie lub rogi mogące spowodować obrażenia cielesne.

1.2. Można oczekiwać, że sprzęt do zamocowywania tworzący część oparcia siedzenia lub jego części składowe nie spowodują obrażeń cielesnych pasażera podczas zderzenia. Wymóg ten uznaje się za spełniony, jeśli jakakolwiek część, z którą może się zetknąć kula o średnicy 165 mm, posiada promień krzywizny o długości co najmniej 5 mm.

1.2.1. Jeśli jakakolwiek część sprzętu do zamocowywania lub wyposażenia dodatkowego wymienionych powyżej wykonana jest z materiału o stopniu twardości w skali Shore’a 50 A na twardym podłożu, wymogi określone w ust. 3.3 dotyczą tylko twardego podłoża.

1.2.2. Części oparcia siedzenia, takie jak urządzenia do regulacji siedzenia i wyposażenia dodatkowego dotyczą wymogi określone w ust. 3.3, jeśli w stanie spoczynku znajdują się one poniżej płaszczyzny poziomej w odległości 400 mm od płaszczyzny odniesienia, nawet jeśli pasażer może się z nimi zetknąć.

2. Przygotowanie badanego siedzenia

2.1. Siedzenie, które ma zostać poddane badaniu, należy zamocować na:

2.1.1. platformie badawczej reprezentującej nadwozie pojazdu

2.1.2. lub na sztywnej platformie badawczej.

2.2. Zamocowanie znajdujące się na platformie badawczej przewidziane dla badanego(ych) siedzenia(eń) jest takie samo jak zamocowanie używane w pojeździe(ach), w którym siedzenia mają być używane, lub mieć te same właściwości.

2.3. Siedzenie, które ma zostać zbadane, stanowi całość wraz z całą tapicerką oraz wyposażeniem dodatkowym. Jeśli siedzenie wyposażone jest w stolik, jest on złożony.

2.4. Jeśli siedzenie może być przesuwane bocznie, jest maksymalnie wysunięte.

2.5. Jeśli oparcie siedzenia posiada regulację pochylenia, jest ustawione tak, aby powstałe pochylenie tułowia manekina używane do określenia pkt. H oraz rzeczywisty kąt nachylenia w przypadku pozycji siedzącej w pojazdach silnikowych były możliwie zbliżone do pochylenia zalecanego przez producenta dla normalnego użycia lub, w przypadku braku zaleceń producenta, możliwie zbliżone do kąta pochylenia ku tyłowi 25° w stosunku do pionu.

2.6. Jeśli oparcie siedzenia wyposażone jest w zagłówek z regulacją wysokości, znajduje się on w najniższym położeniu.

2.7 Pasy bezpieczeństwa homologowanego typu, zgodne z dyrektywą 77/541/EWG oraz zamontowane na mocowaniach zainstalowanych zgodnie z dyrektywą 76/115/EWG są one zamontowane zarówno na siedzeniu pomocniczym, jak i na badanym siedzeniu.

3. Badania dynamiczne

3.0. Badanie 1

3.1. Platformę badawczą należy zamontować na wózku.

3.2. Siedzenie pomocnicze

Typ siedzenia pomocniczego jest identyczny z typem badanego siedzenia. Siedzenie to należy umieścić równolegle do badanego siedzenia oraz zaraz za nim; obydwa siedzenia znajdują się na tej samej wysokości, w tym samym ustawieniu oraz z rozstępem 750 mm.

3.2.1. Jeśli używane jest siedzenie pomocnicze innego typu, należy odnotować to w uzupełnieniu do świadectwa homologacji typu (dodatek 4 do załącznika II).

3.3. Manekin

Manekina należy zainstalować za każdym miejscem siedzącym badanego siedzenia w następujący sposób:

3.3.1. Manekina należy umieścić bez zabezpieczeń na siedzeniu pomocniczym, tak, aby jego płaszczyzna symetrii odpowiadała płaszczyźnie symetrii miejsca siedzącego, o którym mowa.

3.3.2. Ręce manekina spoczywają na udach, a łokcie dotykać oparcia siedzenia; nogi są maksymalnie rozstawione oraz, jeśli to możliwe, ustawione równolegle; stopy dotykają podłogi.

3.3.3. Każdego wymaganego manekina instaluje się na siedzeniu zgodnie z następującą procedurą:

3.3.3.1. manekina umieszcza się na siedzeniu tak, aby możliwie najbliżej odpowiadał wyznaczonej pozycji,

3.3.3.2. o przód tułowia manekina należy jak najniżej oprzeć płaską sztywną powierzchnię o wymiarach 76 x 76 mm,

3.3.3.3. płaską powierzchnię należy naciskać na tułów manekina powodując obciążenie wahające się między 25 a 35 daN:

3.3.3.3.1. tułów zostaje wypchnięty w przód ramionami do pozycji pionowej, a następnie oparty o oparcie siedzenia. Działanie to należy powtórzyć dwukrotnie.

3.3.3.3.2. bez poruszania tułowia, należy umieścić głowę w takiej pozycji, aby platforma podpierająca przyrządy pomiarowe znajdujące się wewnątrz głowy była ustawiona pionowo, a strzałkowa płaszczyzna głowy była równoległa do płaszczyzny pojazdu.

3.3.3.4. płaską powierzchnię należy ostrożnie usunąć.

3.3.3.5. manekina należy przesunąć do przodu na siedzeniu oraz powtórzyć procedurę instalacji.

3.3.3.6. jeśli zajdzie taka potrzeba, należy skorygować położenie dolnych kończyn.

3.3.3.7. zainstalowane przyrządy pomiarowe w żaden sposób nie wpływają na ruch manekina podczas zderzenia.

3.3.3.8. temperatura układu przyrządów pomiarowych jest ustabilizowana przed badaniem oraz utrzymywana w zakresie, w jakim jest to możliwe, w granicach 19-26°C.

3.4. Symulacja uderzenia

3.4.1. Prędkość uderzenia wózka wynosi między 30 a 32 km/h.

3.4.2. Przyspieszenie ujemne wózka podczas uderzenia będzie odpowiadać ustaleniom przedstawionym na rysunku 1 poniżej. Z wyjątkiem przedziałów trwających mniej niż 3 µs, zapis czasu przyspieszenia ujemnego wózka zawiera się w granicach krzywych pokazanych na rysunku 1.

3.4.3. Ponadto średnie przyspieszenie ujemne zawierać się będzie między 6,5 a 8,5 g.

3.5. Badanie 2

3.5.1. Badanie 1 należy powtórzyć z manekinem umieszczonym na siedzeniu pomocniczym; manekin jest zatrzymywany pasami bezpieczeństwa zamocowanymi oraz ustawionymi zgodnie z instrukcjami producenta. Do celów badania 2 należy odnotować liczbę punktów zamocowania pasów bezpieczeństwa w uzupełnieniu do świadectwa homologacji typu siedzenie (nawiązanie do dodatku 4 do załącznika 1).

3.5.2. Typ siedzenia pomocniczego jest taki sam, jak typ badanego siedzenia, jego opis zostaje odnotowany w uzupełnieniu do świadectwa homologacji typu (dodatek 4 do załącznika 1).

3.5.3. Badanie 2 przeprowadzić można również dla części pojazdu innych niż siedzenie, jak określono w ust. 3.1.10 dyrektywy 77/541/EWG oraz w ust. 4.3.7 dyrektywy 76/115/EWG.

3.5.4. W przypadku, gdy badanie 2 przeprowadzane jest z manekinem zabezpieczonym pasem trójpunktowym i nieprzekroczone są kryteria obrażeń, uznaje się, że siedzenie pomocnicze spełnia wymogi dotyczące obciążeń w badaniach statycznych oraz przemieszczania górnych punktów mocowania podczas badania określonego w dyrektywie 76/115/EWG dotyczącej tych instalacji.

Rys. 1

	Przyspieszenie ujemne (g)

Czas (ms)

Dodatek 2

Metoda badania punktów mocowania w pojeździe na podstawie ust. 4.1.1

1. Przyrząd badawczy

1.1. Za pomocą punktów mocowania (śrub, wkrętów itp.) dostarczonych przez producenta należy zamontować sztywną konstrukcję reprezentatywną dla siedzenia, które ma zostać użyte w pojeździe.

1.2. Jeśli kilka typów siedzeń różniących się od siebie pod względem odległości między przednimi a tylnymi końcami ich nóg można zamontować na tym samym zamocowaniu, badanie należy przeprowadzić na siedzeniu o najkrótszych nogach. Ustawienie nóg należy opisać w świadectwie homologacji.

2. Metoda badania

2.1. Należy zastosować siłę F:

2.1.1. na wysokości 750 mm nad płaszczyzną odniesienia oraz na linii pionowej zawierającej środek geometryczny powierzchni ograniczonej wielokątem, którego wierzchołkami są rożne punkty mocowania oraz, w stosownych przypadkach, krańcowe mocowania siedzenia za pomocą sztywnej konstrukcji określonej w ust. 1.1,

2.1.2. w kierunku poziomym oraz skierowaną do przodu pojazdu,

2.1.3. z jak najmniejszym przyspieszeniem ujemnym i trwającą przynajmniej 0.2 s.

2.2. Siłę F określa się albo

2.2.1. za pomocą następującego wzoru: F = (5 000 ± 50) x i,

gdzie F podane jest w N, a i określa liczbę miejsc siedzących siedzenia, dla którego homologowane mają być badane mocowania, albo na życzenie producenta,

2.2.2. zgodnie z reprezentatywnymi obciążeniem mierzonym podczas badań dynamicznych, jak określono w dodatku 1.

Dodatek 3

Pomiary

1. Wszystkich koniecznych pomiarów dokonuje się przy użyciu systemu pomiarowego odpowiadającego wymaganiom technicznym Międzynarodowej Normy ISO 6487 zatytułowanym „Technika pomiarowa stosowana w badaniach zderzenia: Przyrządy” i opublikowanym w 1987 r.

2. Badanie dynamiczne

2.1. Pomiary dokonywane na wózku

Należy zmierzyć charakterystyki przyspieszenia ujemnego wózka, od przyspieszeń mierzonych na sztywnej ramie wózka za pomocą systemu pomiarowego o wartości CFC 60.

2.2. Pomiary dokonywane na manekinie

Odczyty przyrządów pomiarowych należy zarejestrować poprzez niezależne kanały danych o następujących wartościach CFC:

2.2.1. Pomiary w głowie manekina

Powstałe przyspieszenie trójosiowe odnoszące się do środka ciężkości g_r26 należy zmierzyć przez CFC o wartości 600.

2.2.2. Pomiary dokonywane w tułowiu manekina

Przyspieszenie powstałe w środku ciężkości należy zmierzyć poprzez CFC o wartości 180.

2.2.3. Pomiary w udzie manekina

Osiową siłę ściskającą należy zmierzyć poprzez CFC o wartości 600.

Dodatek 4

Określanie kryteriów dopuszczalności

1. Kryterium dopuszczalności głowy (HAC)

1.1. Kryterium to (HAC) oblicza się na podstawie powstałego przyspieszenia trójosiowego mierzonego na podstawie dodatku 3, ust. 2.2.1 zgodnie z następującym wzorem:

w którym t₁ oraz t₂ oznaczają wartości czasu podczas badania, a HAC stanowi wartość maksymalną dla przedziału t₁ i t₂. Wartości t₁ i t₂ wyrażone są w sekundach.

2. Kryterium dopuszczalności tułowia (ThAC)

2.1. Kryterium to określa się na podstawie wartości absolutnej powstałego przyspieszenia, wyrażonej w g i mierzonej zgodnie z dodatkiem 3, ust. 2.2.2, w okresie przyspieszenia, wyrażonym w µs.

3. Kryterium dopuszczalności uda (FAC)

Kryterium to określa się na podstawie obciążenia ściskającego wyrażonego w kN, wywieranego osiowo na każde udo manekina oraz mierzonego zgodnie z dodatkiem 3, ust. 2.2.3, oraz na podstawie czasu trwania obciążenia ściskającego, wyrażonego w µs.

Dodatek 5

Wymogi oraz metoda badań statycznych

1. Wymagania

1.1. Wymagania dotyczące siedzeń badanych na podstawie niniejszego dodatku wykazują:

1.1.1. Czy osoba siedząca jest odpowiednio zatrzymywana przez siedzenie znajdujące się przed nią;

1.1.2. Czy osoba siedząca nie doznała poważnych obrażeń; oraz

1.1.3. Czy siedzenie oraz zamocowania siedzenia są wystarczająco wytrzymałe.

1.2. Wymagania ust. 1.1.1. uznaje się za spełnione, jeśli maksymalne przemieszczenie środkowego punktu zastosowania siły przewidzianej w ust. 2.2.1 mierzonej na płaszczyźnie poziomej oraz na wzdłużnej płaszczyźnie symetrii nie przekracza 400 mm.

1.3. Wymagania w ust. 1.1.2 uznaje się za spełnione, jeśli spełnione są następujące charakterystyki:

1.3.1. Maksymalne przesuniecie środkowego punktu zastosowania każdej z sił przewidzianych w ust. 1.2 nie przekracza 100 mm.

1.3.2. Maksymalne przesunięcie środkowego punktu zastosowania każdej z sił przewidzianych w ust. 2.2.2, mierzone zgodnie z ust. 1.2 wynosi mniej niż 50 mm.

1.3.3. Można oczekiwać, że sprzęt do mocowania tworzący część oparcia siedzenia lub jego wyposażenie dodatkowe nie spowodują obrażeń cielesnych pasażera podczas zderzenia. Wymóg ten uznaje się za spełniony, jeśli jakakolwiek część, z którą może się zetknąć kula o średnicy 165 mm, ma promień krzywizny o długości co najmniej 5 mm.

1.3.4. Jeśli jakakolwiek część sprzętu do zamocowania lub wyposażenia dodatkowego wymienionych powyżej wykonana jest z materiału o twardości poniżej 50^oShore’a na sztywnej podporze, wymagania ust. 1.3.3 należy stosować tylko do sztywnej podpory.

1.3.5. Części oparcia siedzenia, takich jak urządzenia do regulacji siedzenia i jego części dotyczą wymogi określone w ust. 1.3.3, jeśli w stanie spoczynku znajdują się one poniżej płaszczyzny poziomej w odległości 400 mm od płaszczyzny odniesienia, nawet jeśli pasażer może się z nimi zetknąć.

1.4. Wymagania ust. 1.1.3. uznaje się za spełnione:

1.4.1. Żadna część siedzenia, zamocowania lub wyposażenia dodatkowego nie odłącza się całkowicie podczas badania;

1.4.2. Siedzenie pozostaje sztywno zamocowane, nawet jeśli większa liczba punktów mocowania odłącza się, a wszystkie układy blokady pozostają zablokowane w trakcie całego trwania badania;

1.4.3. Po badaniu na żadnej części siedzenia lub jego wyposażenia dodatkowego nie wystąpiły pęknięcia lub ostre i wystające krawędzie, lub rogi mogące spowodować obrażenia cielesne.

2. Badania statyczne

2.1. Przyrząd badawczy

2.1.1. Przyrząd badawczy składa się z powierzchni cylindrycznych o promieniu krzywizny równym 82 ( ± 3 mm) i szerokości:

2.1.1.1. równej co najmniej szerokości oparcia siedzenia każdego miejsca siedzącego badanego siedzenia w przypadku formy górnej,

2.1.1.2. oraz promieniu równym 320 (- 0 + 10 mm) dla formy dolnej, jak pokazano na rysunku 1 niniejszego dodatku.

2.1.2. Powierzchnia opierająca się o części siedzenia jest wykonana z materiału o twardości nie mniejszej niż 80^o Shore’a.

2.1.3. Każda powierzchnia cylindryczna jest zaopatrzona w przynajmniej jeden przetwornik siły mierzący siły zastosowane w kierunku określonym w ust. 2.2.1.1.

2.2. Metoda badania

2.2.1. Zastosować należy siłę o wartości

± 50 N

używając urządzenia określonego w ust. 2.1 na tylną część siedzenia odpowiadającą każdemu miejscu siedzącemu siedzenia.

2.2.1.1. Kierunek zastosowania siły znajduje się na pionowej płaszczyźnie symetrii miejsca siedzącego, o którym mowa; siła jest skierowana pionowo oraz być przyłożona od tyłu siedzenia ku przodowi.

2.2.1.2. Siła jest przyłożona na wysokości H₁ zawierającej się między 0,70 a 0,80 m oraz powyżej płaszczyzny odniesienia. Dokładana wysokość zostanie określona przez producenta.

2.2.2. Siłę użytą do badania równą

± 100 N

należy zastosować jednocześnie na tylną część siedzenia odpowiadającą każdemu miejscu siedzącemu siedzenia na tej samej płaszczyźnie poziomej oraz w tym samym kierunku na wysokości H2 zawierającej się między 0,45 a 0,55 m powyżej płaszczyzny odniesienia, za pomocą urządzenia określonego w ust. 2.1. Dokładana wysokość zostanie określona przez producenta.

2.2.3. Formy wykorzystane do badania, w zakresie, w jakim to możliwe, pozostają w kontakcie z siedzeniem w czasie przykładania sił określonych w ust. 2.2.1 i 2.2.2. Mogą one podpierać się obrotowo na płaszczyźnie poziomej.

2.2.4. Jeśli siedzenie składa się z większej liczby miejsc siedzących, siły opowiadające każdemu miejscu siedzącemu należy zastosować jednocześnie. Należy użyć tyle form górnych i dolnych, ile jest miejsc siedzących.

2.2.5. Ustawienie wyjściowe każdego miejsca siedzącego każdej z form określa się poprzez spowodowanie zetknięcia się urządzeń badawczych z siedzeniem z siłą równą przynajmniej 20 N.

2.2.6. Siły określone w ust. 2.2.1 i 2.2.2 należy zastosować jak najszybciej oraz utrzymywać ich określoną wartości, bez względu na odkształcenie w ciągu co najmniej 0,2 sekundy.

2.2.7. Jeśli badanie przeprowadzono z użyciem jednej lub większej liczby sił, lecz nie używając sił większych niż siły określone w ust. 2.2.1 i 2.2.2 oraz, jeśli siedzenie spełnia wymagania, badanie uważa się za dające pozytywny wynik.

Rys. 1

Dodatek 6

Charakterystyki pochłaniania energii przez tylną część siedzenia w przypadku pojazdów kategorii M₂ i M₃

1. Elementy tylnych części oparć siedzeń znajdujących się w strefie odniesienia określonej w ust. 2.21 niniejszego Załącznika zostaną skontrolowane na życzenie producenta zgodnie z wymogami pochłaniania energii wymienionymi w załączniku III do dyrektywy 74/60/EWG. W tym celu całe wyposażenie dodatkowe należy badać w położeniu użytkowym, z wyjątkiem stolików, które są złożone.

2. Badanie to należy odnotować w uzupełnieniu do świadectwa homologacji typu siedzenia (dodatek 4 do załącznika 1). Załączyć należy rysunek przedstawiający strefę tylnej części oparcia siedzenia skontrolowanego w badaniu rozpraszania energii.

3. Badanie to przeprowadzić można dla części pojazdu innych niż siedzenie (ust. 3.5.3 dodatku 1).”

Dodaje się nowy załącznik IV:

„ZAŁĄCZNIK IV

OGÓLNE WYMOGI TECHNICZNE DLA POJAZDÓW NIEOBJĘTYCH ZAŁĄCZNIKAMI II I III

1. Ogólne

1.1. Wymogi przedstawione w niniejszym Załączniku stosują się do pojazdów kategorii N₁, N₂ lub N₃ oraz pojazdów kategorii M₂ i M₃ nie objętych załącznikiem III.

2. Wymagania ogólne

2.1. Siedzenia oraz kanapy należy sztywno zamocować do pojazdu.

2.2. Siedzenia oraz kanapy muszą blokować się automatycznie przy każdym możliwym stawieniu.

2.3. Regulowane oparcia muszą blokować się automatycznie przy każdym możliwym ustawieniu.

2.4 Wszystkie siedzenia, które dają się przechylić do przodu lub mają składane oparcia, blokują się automatycznie przy normalnym ustawieniu.

2.5. Na każdym wylotowym siedzeniu przednim jest zamocowany zagłówek w każdym pojeździe kategorii M₂ o maksymalnej masie nieprzekraczającej 3 500 kg; zagłówki umocowane w wymienionych pojazdach spełniają wymogi niniejszego Załącznika lub dyrektywy 78/932/EWG”.

---