KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

uwzględniając dyrektywę Rady 89/130/EWG, EURATOM z dnia 13 lutego 1989 r. w sprawie harmonizacji sposobu obliczania produktu narodowego brutto w cenach rynkowych(¹),

a także mając na uwadze, co następuje:

rozporządzenie Rady (EWG, EURATOM) nr 1553/89 z dnia 29 maja 1989 r. w sprawie ostatecznych jednolitych warunków poboru środków własnych pochodzących z podatku od wartości dodanej(²) przewiduje, że:

— podstawę środków własnych uzyskanych z tytułu podatku VAT oblicza się przez wykorzystanie danych w rachunkach narodowych (art. 4),

— Komisja zapewnia, aby wykorzystywane dane oraz dokonywanie obliczeń było właściwe (art. 11),

— Państwa Członkowskie dostarczają Komisji niezbędne informacje (art. 12);

rozporządzenie Rady (EWG, EURATOM) nr 1552/89 z dnia 29 maja 1989 r. wykonujące decyzję nr 88/376/EWG, EURATOM w sprawie systemu środków własnych Wspólnot(³) przewiduje, że każdego roku Komisja kontroluje, czy nie wystąpiły błędy w opracowywaniu wielkości agregatowych oraz że Państwa Członkowskie podejmują wszelkie kroki wymagane do ułatwienia środków kontrolnych;

deklaracja Rady i Komisji, która przyjęta została z okazji przyjęcia dyrektywy nr 89/130/EWG, EURATOM i odnotowana w protokole Rady wskazała, że komitet ustanowiony na mocy art. 6 wymienionej dyrektywy, zwany dalej „Komitetem ds. PNB”, powinien skoncentrować się w swoich pracach na poprawie zakresu ujęcia tzw. gospodarki równoległej w rachunkach narodowych;

obecnie szacunkowe dane Państw Członkowskich dotyczące produktu narodowego brutto w cenach rynkowych, zwanego dalej „PNBcr”, w niejednolitym zakresie obejmują działalność gospodarczą, która prowadzona jest z naruszeniem przepisów dotyczących podatków i zabezpieczeń społecznych;

pojęcie ludności zatrudnionej w jednostkach produkcji jest istotne w zakresie obliczania PNBcr niezależnie od tego, które z trzech podejść do produktu krajowego brutto w cenach rynkowych, zwanego dalej „PKBcr”, jest stosowane;

pojęcie zatrudnienia stanowiące podstawę PKBcr jest istotne do opracowywania PKBcr metodą opartą na wynikach i dochodach; wszystkie Państwa Członkowskie stosują przynajmniej jedno z tych dwóch podejść do PKBcr;

źródła demograficzne (spisy ludności, badania siły roboczej Wspólnoty) stanowią skuteczne sposoby uwiarygodnienia zatrudnienia, stanowiącego podstawę PKBcr;

dziewięć Państw Członkowskich przeprowadziło spisy ludności w 1990/91 r., a pozostałe Państwa Członkowskie były w stanie przedłożyć porównywalne dane oparte na rejestrach i/lub badaniach sondażowych;

od 1987 r. badania siły roboczej prowadzone są w spójny sposób w dwunastu Państwach Członkowskich;

bezpośrednie wywiady stosowane w badaniach siły roboczej mogą prowadzić, a w niektórych przypadkach rzeczywiście doprowadziły, do ujawnienia zatrudnienia wyższego od tego odnotowanego w spisach ludności;

we wszystkich Państwach Członkowskich istnieją systemy podatku dochodowego i podatku od wartości dodanej od osób prywatnych i przedsiębiorców wraz z odpowiednimi mechanizmami audytu podatkowego;

informacje uzyskane w ramach audytu podatkowego mogą być wykorzystywane w celu dokonania dostosowań dotyczących uchylania się od przekazywania danych podatkowych oraz przekazywania błędnych danych w ramach badań;

w niektórych Państwach Członkowskich informacje uzyskiwane w ramach audytu podatkowego są już obecnie wykorzystywane w tym celu;

zgodnie z zasadą pomocniczości środki mające na celu zwiększenie zakresu kompletności PNBcr są programami, które można skutecznie realizować jedynie na poziomie wspólnotowym; środki te będą stosowane w każdym Państwie Członkowskim z upoważnienia organów i instytucji odpowiadających za opracowywanie oficjalnych statystyk;

Komitet ds. PNB był konsultowany i nie odrzucił środków przewidzianych w niniejszej decyzji,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

TYTUŁ I

Cel i zakres

Artykuł 1

1. Celem niniejszej decyzji jest rozszerzenie zakresu kompletności PKNcr jako głównego składnika PNBcr Państw Członkowskich w odniesieniu do działalności gospodarczej w ramach granic wytyczonych dla produkcji w europejskim systemie zintegrowanych rachunków ekonomicznych (ESA). Obejmuje to działalność gospodarczą, która jest legalna, ale nie jest prowadzona zgodnie z regulacjami w zakresie podatków i zabezpieczeń społecznych.

2. Działalność gospodarcza, która jako taka jest nielegalna zgodnie z przepisami krajowymi, wykracza poza zakres środków przewidzianych w niniejszej dyrektywie.

3. Pierwsze wyniki programów przewidzianych na mocy tytułów III, IV, V i VI są zintegrowane z szacunkami PNB Państw Członkowskich nie później niż do 30 września 1995 r.

TYTUŁ II

Definicja pojęć

Artykuł 2

Szacunki PNB i PKB są wyczerpujące, gdy obejmują nie tylko produkcję, podstawowe dochody i wydatki bezpośrednio zaobserwowane w badaniach statystycznych lub ewidencji administracyjnej, lecz również produkcję, podstawowe dochody i wydatki, które nie są bezpośrednio zaobserwowane. Ta ostatnia grupa dotyczy między innymi jednego lub kilku z następujących zjawisk:

— nieuwzględnianie w ewidencji statystycznej zarejestrowanych i gospodarczo czynnych jednostek,

— uchylanie się od płacenia podatków i/lub składek na ubezpieczenie społeczne,

— zwolnienie z obowiązku przedstawiania informacji organom podatkowym i władzom w zakresie zabezpieczenia społecznego.

Nieuwzględnianie w ewidencji statystycznej obejmuje niewpisanie do ewidencji statystycznej czynnych gospodarczo jednostek, które zarejestrowane są w organach podatkowych lub władzach w zakresie zabezpieczenia społecznego, a odpowiednikiem takiej sytuacji jest utrzymywanie w ewidencji statystycznej jednostek, które nie są już gospodarczo czynne.

Uchylanie się od płacenia podatków i składek na ubezpieczenie społeczne obejmuje składanie organom podatkowym lub władzom danych, które zawierają opuszczenia lub są sfałszowane oraz nieskładanie obowiązkowych deklaracji podatkowych lub deklaracji dotyczących ubezpieczeń społecznych, na przykład przez nielegalnie działające jednostki produkcyjne.

Zwolnienie z obowiązku składania informacji organom podatkowym i władzom w zakresie zabezpieczenia społecznego związane jest między innymi z minimalnymi progami w zakresie obowiązkowej rejestracji niektórych działań czy transakcji. Obejmuje to zwolnienie dla szczególnych grup osób lub przedsiębiorstw oraz składanie częściowych deklaracji, co nie narusza regulacji dotyczących funkcjonowania systemu podatkowego i systemu ubezpieczeń społecznych.

Zatrudnienie rozumie się jako krajową ludność czynną zawodowo zgodnie z ust. 808-814 ESA.

TYTUŁ III

Opis obliczeń i korekt zapewniających kompletność aktualnych szacunków PNB

Artykuł 3

Państwa Członkowskie sporządzają opis wszystkich obliczeń i korekt uznanych za takie, które ujmują produkcję, podstawowe dochody i wydatki, które nie są bezpośrednio możliwe do zaobserwowania zgodnie z art. 2. Obliczenia i korekty są dokonywane na podstawie albo wyraźnych albo ukrytych przesłanek. Przykładami korekt dokonywanych na podstawie ukrytych przesłanek są obliczenia i szacunki cen hurtowych uzyskiwane od strony popytu poprzez badania nabywców towarów i usług. Opisy w miarę możliwości przedstawiają strukturę korekt i obliczeń w następującym podziale:

1. nieuwzględnianie w ewidencji statystycznej zarejestrowanych i gospodarczo czynnych jednostek;

2. uchylanie się od płacenia podatków i/lub składek na ubezpieczenia społeczne:

2.1. jednostki produkcji działające nielegalnie;

2.2. inne formy uchylania się od przekazywania danych, w szczególności przekazywanie błędnych danych lub nieprzekazywanie danych przez zarejestrowane przedsiębiorstwa;

3. zwolnienie z rejestracji w organach fiskalnych lub władzach odpowiadających za zabezpieczenie społeczne:

3.1. ze względu na dolne progi dotyczące rejestracji;

3.2. inne przyczyny zwolnienia z rejestracji.

Opis dotyczy ostatniego roku, dla którego dostępne są ostateczne szacunki.

Artykuł 4

Państwa Członkowskie stosujące do PKB podejście oparte na wynikach sporządzają tabelę wszystkich korekt i obliczeń według działów NACE - CLIO R44 lub, jeśli to nie jest możliwe, na poziomie agregacji stosowanym w swoich obliczeniach i przynajmniej na poziomie NACE - CLIO R25 (patrz ESA, sekcja dotycząca klasyfikacji i kodów). W tabeli:

— opisuje się rodzaj korekty (na przykład przyczyna korekty oraz czy jest to korekta wynikająca z przesłanek ukrytych czy wyraźnych, wielkość rejestracji, próg itp.),

— opisuje się źródło(-a) danych wykorzystanych do korekty (rodzaj, rok, związek z zakresem działalności w klasie NACE - CLIO),

— opisuje się metodę obliczeń (stosowane zmienne, założenia, konkretny przykład metody obliczeń),

— w odniesieniu do korekt dokonywanych na podstawie wyraźnych przesłanek: wskazuje się wartość korekty w liczbach bezwzględnych i jako procent wartości dodanej brutto (w odniesieniu do której powinno się stosować ostateczny szacunek uzyskany po wszystkich modyfikacjach i po zintegrowaniu),

— w odniesieniu do korekt dokonywanych na podstawie ukrytych przesłanek: wyjaśnia się dlaczego mają one być uznane za ten rodzaj korekty oraz, jeśli to możliwe, przedstawia się dowody potwierdzające zasadność przyjętych założeń.

Wzór tej tabeli jest określony w załączniku I.

Artykuł 5

Państwa Członkowskie stosujące do PKB podejście oparte na dochodach ustalają opis wszystkich takich korekt i obliczeń w odniesieniu do wynagrodzeń pracowników, nadwyżki operacyjnej brutto niestowarzyszonych przedsiębiorstw i nadwyżki operacyjnej brutto stowarzyszonych przedsiębiorstw. W tabeli stosowanej do tego opisu, w przekroju według sektorów lub działów, przedstawia się:

— rodzaj korekty (jak określono w art. 4),

— źródła danych do korekty (jak określono w art. 4),

— metody obliczania (jak określono w art. 4),

— w odniesieniu do korekt dokonywanych na podstawie wyraźnych przesłanek: wielkość bezwzględną i względną (jak określono w art. 4),

— w odniesieniu do korekt dokonywanych na podstawie ukrytych przesłanek: uzasadnienie (jak określono w art. 4).

Wzór tej tabeli jest określony w załączniku II.

Artykuł 6

Państwa Członkowskie stosujące do PKB podejście oparte na wydatkach przygotowują we wszystkich przypadkach gdy dane o wydatkach są oparte na sprzedaży lub zakupach dokonywanych przez jednostki produkcji (na przykład sprzedaż lub zakupy detaliczne dóbr inwestycyjnych dokonywane przez producentów), opis wszystkich takich korekt i obliczeń. W tabeli stosowanej do tego opisu przedstawia się następujące dane na poziomie agregacji stosowanej w obliczeniach:

— rodzaj korekty (jak określono w art. 4),

— źródła danych w odniesieniu do korekty (jak określono w art. 4),

— metoda obliczania (jak określono w art. 4),

— w odniesieniu do korekt dokonywanych na podstawie wyraźnych przesłanek: wielkość bezwzględna i względna korekty, przy czym wielkość wyrażona jest jako procent wydatków (w odniesieniu do których stosowany będzie ostateczny szacunek po wszystkich modyfikacjach),

— w odniesieniu do korekt dokonywanych na podstawie ukrytych przesłanek: uzasadnienie (jak określono w art. 4).

Wzór tej tabeli jest określony w załączniku III.

Artykuł 7

Jeżeli w ramach szacowania PNB nie wprowadza się żadnych korekt lub wprowadza się jedynie częściowe korekty z tytułu nieuwzględniania jednostek w ewidencji, uchylania się od płatności czy zwolnienia z obowiązku rejestracji, Państwa Członkowskie przedkładają wnioski dotyczące programu działań służących naprawie tych niedostatków.

Artykuł 8

Wszelkie informacje określone w art. 3-7 przesyła się do Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich nie później niż do 30 czerwca 1994 r. Są one omawiane przez Komitet ds. PNB w drugiej połowie 1994 r.

TYTUŁ IV

Uwiarygodnianie zatrudnienia stanowiącego podstawę aktualnych szacunków PNB

Artykuł 9

Państwa Członkowskie porównują dane o zatrudnieniu według źródeł demograficznych z zatrudnieniem stanowiącym podstawę aktualnych szacunków PNB. Pojęcie zatrudnienia, które ma być zastosowane oznacza krajową ludność czynną zawodowo. Jeżeli źródło danych demograficznych nie jest zgodne z tym pojęciem zatrudnienia, najpierw sporządza się tabelę, która wskazuje modyfikacje, które mają być dokonane w celu osiągnięcia takiej zgodności. W tabeli wskazuje się, zależnie od możliwości i zgodnie z praktyką krajową:

— przyczynę modyfikacji,

— źródła danych wykorzystane do celów modyfikacji i ich główne cechy,

— metodę obliczania (zmienne, założenia i konkretny przykład obliczenia),

— wielkość modyfikacji (wielkość bezwzględna i jako procent wielkości siły roboczej).

Wzór tej tabeli jest określony w załączniku IV. W przypadku danych z badań siły roboczej należy dokonać modyfikacji dotyczących na przykład osób mieszkających w gospodarstwach jednostek instytucjonalnych i pracowników transgranicznych. Z uwagi na to, że badanie siły roboczej jest badaniem sondażowym procedura dochodzenia do łącznej wielkości dla całego kraju także powinna być opisana (źródła danych i metoda obliczania). Państwa Członkowskie proszone są o przekazywanie informacji dotyczących marginesów błędów w spisach ludności i badaniach siły roboczej. Tabele są również sporządzane w celu przedstawienia modyfikacji w przekroju według działów. Klasyfikacją, która ma być stosowana jest NACE - CLIO R44 w odniesieniu do usług i NACE - CLIO R25 w odniesieniu do innych działów. Wzór tej tabeli jest określony w załączniku V.

Artykuł 10

W odniesieniu do 1990 r. lub 1991 r. Państwa Członkowskie sporządzają w przekroju według działów tabele przedstawiające łączną liczbę pracowników i osób pracujących na własny rachunek zgodnie ze spisem ludności, badaniami siły roboczej i rachunkami narodowymi. Klasyfikacją, która ma być stosowana jest NACE - CLIO R44 w odniesieniu do usług i NACE - CLIO R25 w odniesieniu do innych działów. Należy opisać źródło danych o zatrudnieniu stanowiących podstawę rachunków narodowych oraz sposób ich powiązania z danymi dotyczącymi wartości dodanej i dochodu czynników produkcji. Dane z badań siły roboczej określają:

— zatrudnienie pracowników w pełnym i niepełnym wymiarze,

— liczbę pierwszych miejsc pracy,

— średnią liczbę godzin przepracowanych w pierwszym miejscu pracy,

— liczbę drugich miejsc pracy,

— średnią liczbę godzin przepracowanych w drugim miejscu pracy,

— wymiar czasu pracy w pierwszych i drugich miejscach pracy w odniesieniu do pełnego wymiaru czasu pracy.

Wzór tej tabeli jest określony w załączniku VI. Ponadto przekazuje się wszelkie dostępne oficjalne szacunki dotyczące liczby nielegalnych imigrantów i ich działalności.

Opisuje się przeliczanie liczby miejsc pracy w odniesieniu do pełnego wymiaru czasu pracy. Opis taki zawiera źródła danych, zmienne, założenia i konkretny przykład obliczenia odniesienia do pełnego wymiaru czasu pracy. Przeliczenie uwzględnia takie zjawiska jak prace tymczasowe, prace sezonowe, praktykantów i nielegalnych imigrantów.

Jeżeli w przypadku niektórych rodzajów działalności gospodarczej pojawią się znaczące różnice, Państwa Członkowskie przekazują wymagane informacje na najbardziej szczegółowym poziomie krajowej klasyfikacji działalności gospodarczej.

Artykuł 11

Państwa Członkowskie dysponujące spisem miejsc pracy, rozszerzonymi badaniami siły roboczej, badaniami budżetu czasu, badaniami szczególnie ukierunkowanymi na wydatki gospodarstw domowych lub wszelkimi innymi danymi rzucającymi światło na zatrudnienie, w szczególności na działalność dodatkową, mogą przekazać uzupełniające tabele zawierające takie informacje. W szczególności:

— Państwa Członkowskie, w których dostępne są spisy miejsc pracy (zsumowanie miejsc pracy w oparciu o rejestr) mogą przygotować w przekroju według działów tabelę przedstawiającą liczbę miejsc prac zajmowanych przez pracowników i osoby pracujące na własny rachunek zgodnie z tym spisem miejsc pracy,

— Państwa Członkowskie, które prowadzą rozszerzone badania siły roboczej z pytaniami uzupełniającymi, badania budżetu czasu lub badania szczególnie ukierunkowane na wydatki gospodarstw domowych mogą sporządzić tabele przedstawiające liczbę drugich miejsc pracy, która wynika z tych źródeł.

Artykuł 12

Informacje, wskazane w art. 9, 10 i 11 przesyła się do Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich, nie później niż do 30 czerwca 1994 r. Są one omawiane przez Komitet ds. PNB w drugiej połowie 1994 r.

TYTUŁ V

Opis regulacji i statystycznych korekt dotyczących dochodów w naturze oraz napiwków lub gratyfikacji

Artykuł 13

1. Państwa Członkowskie sporządzają przegląd obowiązujących reguł podatkowych dotyczących każdej z następujących pozycji:

— samochody służbowe używane do celów prywatnych,

— wkład pracowników w koszty bieżące stołówek, w tym koszt podawanej żywności oraz wynagrodzenia pracowników stołówki, z wyłączeniem opłat za czynsz, sprzątanie, ogrzewanie, energię elektryczną oraz innych kosztów związanych z utrzymaniem pomieszczeń,

— bony na posiłki zapewniane pracownikom przez pracodawców,

— wyżywienie i zakwaterowanie zapewniane pracownikom nieodpłatnie bądź po obniżonych cenach w hotelach, zakładach gastronomicznych i gospodarstwach rolnych,

— mieszkania udostępniane pracownikom bez obowiązku opłacania czynszu lub udostępniane za czynsz niższy od rynkowego,

— wartość odsetek, z których rezygnują pracodawcy w przypadku gdy zapewniają pracownikom pożyczki przy obniżonej lub nawet zerowej stopie procentowej,

— bilety na podróż udostępniane pracownikom nieodpłatnie bądź po obniżonych cenach,

— energia elektryczna i węgiel dostarczany pracownikom nieodpłatnie bądź po obniżonych cenach,

— bezpłatny telefon (w domu),

— konsumpcja własnych towarów i usług, którymi handluje dana jednostka,

— wszelkie inne pozycje, które są ilościowo istotne.

W przypadku każdej z tych pozycji Państwa Członkowskie określają procedury stosowane w celu zapewnienia, aby zarówno część, która jest dochodem do opodatkowania, jak i część zwolniona z opodatkowania były uznane za wynagrodzenie pracowników lub nadwyżka operacyjna brutto przedsiębiorstw niestowarzyszonych (a nie jako zużycie pośrednie). Jeżeli w ramach poszczególnych pozycji dokonuje się korekt, opisuje się metodę obliczeń i wielkość korekty.

2. Państwa Członkowskie porównują swoje szacunki dochodów w naturze z wynikami dokonywanych co cztery lata wspólnotowych badań kosztów siły roboczej, ponieważ badania te zawierają również informacje dotyczące dochodów w naturze. Porównanie to jest opisane przez Państwa Członkowskie.

Artykuł 14

Opisuje się obliczenia stosowane w odniesieniu do napiwków i gratyfikacji. Obejmuje to główne cechy wykorzystanych źródeł danych (rodzaj, rok itp.).

Artykuł 15

Jeżeli z opisów, określonych w art. 13 i 14 wyraźnie wynika, że jakikolwiek z wymienionych składników dochodów w naturze lub napiwków czy gratyfikacji nie jest w odpowiedni sposób uznawany przy obliczaniu PNB, Państwa Członkowskie przedkładają wnioski dotyczące uwzględnienia tej części dochodu.

Artykuł 16

Opisy i wnioski są przedkładane Urzędowi Statystycznemu Wspólnot Europejskich nie później niż do 30 czerwca 1994 r. Są one omawiane przez Komitet ds. PNB w drugiej połowie 1994 r.

TYTUŁ VI

Badanie wykorzystania informacji z audytów podatkowych w celu zwiększenia zakresu kompletności szacunków PNB

Artykuł 17

Nie później niż do 30 czerwca 1994 r. Państwa Członkowskie przedkładają Urzędowi Statystycznemu Wspólnot Europejskich sprawozdanie w sprawie możliwości wykorzystania audytów podatkowych w celu zwiększenia zakresu kompletności szacunków PNB. Sprawozdanie obejmuje w szczególności:

— rodzaj dostępnych informacji (czy audyty przeprowadzane są nieregularnie czy regularnie, w jakich latach, kryteria wyboru jednostek podlegających audytowi i stosowane zmienne),

— dostępność tych informacji. Obejmuje to obliczenia, które mogłyby być przeprowadzane przez urzędy statystyczne uzyskujące dostęp do anonimowych danych z rejestrów podatkowych. Obejmuje to również obliczenia, które ze względu na regulacje w zakresie ochrony danych musiałyby być przeprowadzane przez organy podatkowe,

— przydatność tych informacji do zwiększenia zakresu kompletności szacunków PNB Państw Członkowskich.

Sprawozdania te są omawiane przez Komitet ds. PNB w drugiej połowie 1994 r.

Artykuł 18

Niniejsza decyzja skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 22 lutego 1994 r.