RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 118a,

uwzględniając wniosek Komisji (¹), przedłożony po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Ochrony Zdrowia, Bezpieczeństwa i Higieny w Miejscu Pracy,

we współpracy z Parlamentem Europejskim (²), uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

artykuł 118a Traktatu stanowi, aby Rada przyjęła, w drodze dyrektyw, minimalne wymagania skłaniające do poprawy w szczególności środowiska pracy w celu zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

stosownie do uprzednio wymienionego artykułu, dyrektywy te powinny unikać narzucania administracyjnych, ekonomicznych i prawnych ograniczeń hamujących tworzenie małych i średnich przedsiębiorstw;

komunikat Komisji w sprawie jej programu działania dotyczącego ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i higieny pracy (⁴) przewiduje przyjęcie dyrektywy w sprawie używania wyposażenia ochronnego w miejscu pracy;

w swojej rezolucji z dnia 21 grudnia 1987 r. w sprawie ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy (⁵) Rada przyjęła do wiadomości zamiar Komisji, aby w bliskiej przyszłości przedstawić minimalne wymagania dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w miejscu pracy;

istotnym warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników jest spełnianie minimalnych wymogów mających na celu zapewnienie większego bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w miejscu pracy przy używaniu środków ochrony indywidualnej;

niniejsza dyrektywa jest dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników w miejscu pracy (⁶); w związku z tym przepisy tej dyrektywy w pełni odnoszą się do stosowania przez pracowników indywidualnego wyposażenia ochronnego w miejscu pracy, nie naruszając bardziej rygorystycznych i/lub bardziej szczegółowych przepisów niniejszej dyrektywy;

niniejsza dyrektywa stanowi konkretny krok w kierunku kształtowania społecznego wymiaru rynku wewnętrznego;

działaniom mającym na celu ochronę zbiorową przyznaje się priorytet w stosunku do działań mających na celu ochronę osobistą; pracodawca jest zobowiązany zapewnić odpowiednie wyposażenie ochronne i środki bezpieczeństwa;

przepisy określone w niniejszej dyrektywie nie powinny pociągać za sobą konieczności zmian takich środków ochrony indywidualnej, które zostały opracowane i wyprodukowane zgodnie z dyrektywami Wspólnoty dotyczącymi ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w pracy;

konieczne jest opracowanie wskazówek, na podstawie których Państwa Członkowskie będą mogły ustalać ogólne przepisy dotyczące używania indywidualnego wyposażenia ochronnego;

zgodnie z decyzją 74/325/EWG (⁷), zmienioną ostatnio Aktem Przystąpienia z 1985 r., Komisja skonsultuje się z Komitetem Doradczym ds. Ochrony Zdrowia, Bezpieczeństwa i Higieny w Miejscu Pracy w sprawie opracowywania wniosków w tym obszarze,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

CZĘŚĆ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot dyrektywy

1. Niniejsza dyrektywa, która jest trzecią dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG, określa minimalne wymagania odnośnie do wykorzystywania indywidualnego wyposażenia ochronnego w pracy.

2. Przepisy dyrektywy 89/391/EWG mają zastosowanie do całego zakresu wymienionego w ust. 1, bez naruszania bardziej rygorystycznych i/lub bardziej szczegółowych przepisów niniejszej dyrektywy.

Artykuł 2

Definicja

1. Do celów niniejszej dyrektywy pojęcie indywidualne wyposażenie ochronne oznacza każdy sprzęt przeznaczony do używania lub noszenia przez pracownika w celu jego ochrony przed zagrożeniami, które mogą wpłynąć na jego bezpieczeństwo i higienę pracy, jak również wszelkie wyposażenie dodatkowe użyte w tym celu.

2. Definicja określona w ust. 1 nie obejmuje:

a) zwykłego roboczego ubrania i mundurów, które nie służą specjalnie do zapewniania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika;

b) wyposażenia używanego przez pogotowie ratunkowe i służby udzielające pierwszej pomocy;

c) indywidualnego wyposażenia ochronnego noszonego lub używanego przez wojsko, policję lub inne służby porządku publicznego;

d) indywidualnego wyposażenia ochronnego używanego w środkach transportu drogowego;

e) wyposażenia sportowego;

f) wyposażenia używanego w celu samoobrony lub odstraszania;

g) przenośnych urządzeń do wykrywania i sygnalizowania zagrożeń i substancji szkodliwych.

Artykuł 3

Zasada ogólna

Indywidualne wyposażenie ochronne powinno być używane w sytuacjach, gdy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą technicznych środków ochrony zbiorowej lub za pomocą środków, metod lub procedur organizacji pracy.

CZĘŚĆ II

OBOWIĄZKI PRACODAWCY

Artykuł 4

Przepisy ogólne

1. Indywidualne wyposażenie ochronne musi spełniać stosowne przepisy Wspólnoty dotyczące projektowania i produkcji takich środków w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa.

Indywidualne wyposażenie ochronne musi:

a) być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować samo w sobie zwiększania ryzyka;

b) odpowiadać warunkom panującym na danym stanowisku pracy;

c) odpowiadać wymaganiom ergonomicznym i wymaganiom zdrowotnym pracownika;

d) być dopasowane do użytkownika w każdy niezbędny sposób.

2. W sytuacji występowania wielu zagrożeń, gdy istnieje konieczność jednoczesnego używania więcej niż jednego zestawu indywidualnego wyposażenia ochronnego, zestawy te muszą nadawać się do regulacji bez zmniejszania przy tym ich właściwości ochronnych przed zagrożeniami, o których jest mowa.

3. Warunki używania indywidualnego wyposażenia ochronnego, a w szczególności okres, w którym jest noszone, powinny być określone w zależności od stopnia zagrożenia, częstotliwości narażenia na ryzyko, szczególnych cech stanowiska pracy każdego pracownika i skuteczności działania takiego wyposażenia.

4. Indywidualne wyposażenie ochronne jest z zasady przeznaczone do osobistego użytku.

Jeśli okoliczności wymagają, aby indywidualne wyposażenie ochronne było używane przez więcej niż jedną osobę, należy podjąć stosowne działania w celu zapewnienia, aby takie użytkowanie nie stwarzało żadnych problemów zdrowotnych lub higienicznych dla różnych użytkowników.

5. W ramach przedsiębiorstwa i/lub zakładu powinny istnieć odpowiednie informacje o indywidualnym wyposażeniu ochronnym, wymaganym w ust. 1 i 2.

6. Indywidualne wyposażenie ochronne jest udostępniane bezpłatnie przez pracodawcę; powinien on zapewnić jego prawidłowe działanie i nienaganny stan higieniczny, poprzez przeprowadzanie niezbędnych działań naprawczych i konserwatorskich oraz wymianę zużytych części.

Państwa Członkowskie mogą jednakże, zgodnie z krajowymi praktykami, przewidzieć wobec pracowników częściową odpłatność za pewne indywidualne wyposażenie ochronne, szczególnie w tych przypadkach, w których używanie wyposażenia ochronnego nie odnosi się jedynie do miejsca pracy.

7. Pracodawca najpierw informuje pracownika o istniejących zagrożeniach, przed którymi chronić go będzie używanie właściwego indywidualnego wyposażenia w środki ochrony indywidualnej.

8. Pracodawca organizuje odpowiednie szkolenia i, jeśli istnieje taka konieczność, prowadzi szkolenia wraz z przedstawieniem użycia środków ochrony indywidualnej.

9. Indywidualne wyposażenie ochronne może być używane jedynie zgodnie ze swoim przeznaczeniem, z wyjątkiem szczególnych przypadków.

Wyposażenie musi być używane zgodnie z instrukcją obsługi.

Instrukcja obsługi musi być zrozumiała dla pracownika.

Artykuł 5

Ocena indywidualnego wyposażenia ochronnego

1. Przed wyborem indywidualnego wyposażenia ochronnego pracodawca musi ocenić, czy wyposażenie, które zamierza stosować, spełnia warunki wymienione w art. 4 ust. 1 i 2.

Ocena taka powinna obejmować:

a) kontrolę i ocenę takich zagrożeń, których nie można uniknąć za pomocą innego wyposażenia;

b) określenie właściwości, jakie musi posiadać indywidualne wyposażenie ochronne, aby zapewniało ochronę wobec zagrożeń określonych w lit. a), uwzględniając ewentualne zagrożenia, jakie może stwarzać samo w sobie;

c) ocenę odpowiednich właściwości dotyczącą dostępnego indywidualnego wyposażenia ochronnego w porównaniu z właściwościami określonymi w lit. b).

2. Ocena przewidziana w ust. 1 musi być sprawdzona w sytuacji wystąpienia zmian jednego z jej elementów.

Artykuł 6 (⁸)

Zasady użytkowania

1. Nie naruszając przepisów zawartych w art. 3, 4 i 5, Państwa Członkowskie zapewnią ustanowienie ogólnych zasad użytkowania indywidualnego wyposażenia ochronnego i/lub zasad określających przypadki i sytuacje, gdy pracodawca musi zapewnić indywidualne wyposażenie ochronne, biorąc pod uwagę przepisy prawa Wspólnoty dotyczące swobodnego przepływu towarów.

Przepisy te zawierają w szczególności informacje dotyczące okoliczności lub sytuacji zagrożenia, w jakich konieczne jest używanie indywidualnego wyposażenia ochronnego, bez naruszania pierwszeństwa przyznanego środkom ochrony zbiorowej.

Załączniki I, II i III, które służą jako wskazówki, zawierają użyteczne informacje do ustalenia tych przepisów.

2. Podczas dostosowywania przez Państwa Członkowskie przepisów wymienionych w ust. 1, uwzględniają one wszelkie istotne zmiany odnośnie do zagrożeń, środków ochrony zbiorowej oraz indywidualnego wyposażenia ochronnego wynikającego z postępu technicznego.

3. Poszczególne Państwa Członkowskie konsultują przepisy wymienione w ust. 1 i 2 z organizacjami pracodawców i pracowników.

Artykuł 7

Informowanie pracowników

Nie naruszając art. 10 dyrektywy 89/391/EWG, wszystkie podejmowane działania dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w przypadku używania przez nich indywidualnego wyposażenia ochronnego w miejscu pracy należy konsultować z pracownikami i/lub ich przedstawicielami.

Artykuł 8

Konsultacje i współudział pracowników

Konsultacje z pracownikami i/lub ich przedstawicielami oraz ich udział w przeprowadzaniu zmian odbywają się zgodnie z art. 11 dyrektywy 89/391/EWG w sprawach objętych niniejszą dyrektywą, łącznie z jej załącznikami.

CZĘŚĆ III

PRZEPISY RÓŻNE

Artykuł 9

Zmiany w załącznikach

[1] Komisja jest uprawniona do przyjmowania, zgodnie z art. 9a, aktów delegowanych w celu dokonywania zmian natury ściśle technicznej w załącznikach, aby uwzględnić harmonizację i normalizację techniczną dotyczącą indywidualnego wyposażenia ochronnego, postęp techniczny, zmiany w międzynarodowych przepisach lub specyfikacjach oraz stan wiedzy w dziedzinie indywidualnego wyposażenia ochronnego.

Jeżeli w należycie uzasadnionych i wyjątkowych przypadkach związanych z możliwymi w najbliższej przyszłości bezpośrednimi i poważnymi zagrożeniami dla fizycznego zdrowia i bezpieczeństwa pracowników i innych osób, ze względu na szczególnie pilną potrzebę konieczne jest podjęcie działania w bardzo krótkim czasie, do aktów delegowanych przyjmowanych na podstawie niniejszego artykułu ma zastosowanie procedura przewidziana w art. 9b.

Artykuł 9a

Wykonywanie przekazanych uprawnień

[2] 1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 9, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 26 lipca 2019 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem okresu pięciu lat. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 9, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (⁹).

5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 9 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 9b

Tryb pilny

[3] 1. Akty delegowane przyjęte w trybie niniejszego artykułu wchodzą w życie niezwłocznie i mają zastosowanie, dopóki nie zostanie wyrażony sprzeciw zgodnie z ust. 2. Przekazując akt delegowany Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, podaje się powody zastosowania trybu pilnego.

2. Parlament Europejski lub Rada mogą wyrazić sprzeciw wobec aktu delegowanego zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 9a ust. 6. W takim przypadku Komisja uchyla akt natychmiast po powiadomieniu jej przez Parlament Europejski lub Radę o decyzji o sprzeciwie.

Artykuł 10

Przepisy końcowe

1. Państwa Członkowskie wprowadzą w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne konieczne do wdrożenia niniejszej dyrektywy najpóźniej do dnia 31 grudnia 1992 r. i niezwłocznie powiadomią o tym Komisję.

2. Państwa Członkowskie przekażą Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, które przyjmą, bądź które zostały już przyjęte na podstawie niniejszej dyrektywy.

3. (uchylony)

4. (uchylony)

Artykuł 11

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich,

Sporządzono w Brukseli, dnia 30 listopada 1989 r.