Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.[Zakres przedmiotowy] Ustawa określa zasady i tworzy podstawy rzetelnego, obiektywnego, profesjonalnego i niezależnego prowadzenia badań statystycznych, których wyniki mają charakter oficjalnych danych statystycznych, oraz ustala organizację i tryb prowadzenia tych badań i zakres związanych z nimi obowiązków.

Art. 2. [Definicje] Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) statystyka publiczna - system zbierania danych statystycznych, gromadzenia, przechowywania i opracowywania zebranych danych oraz ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wyników badań statystycznych jako oficjalnych danych statystycznych;

1a) dane statystyczne - dane dotyczące zjawisk, zdarzeń, obiektów i działalności podmiotów gospodarki narodowej oraz życia i sytuacji osób fizycznych, w tym dane osobowe, pozyskane bezpośrednio od respondentów albo z systemów informacyjnych administracji publicznej, rejestrów urzędowych lub niepublicznych systemów informacyjnych, od momentu ich zebrania na potrzeby wykonywania zadań statystyki publicznej;

2) badania statystyczne - zbieranie, gromadzenie i opracowywanie danych statystycznych oraz ogłaszanie i udostępnianie wyników dokonanych obliczeń, opracowań i analiz, w tym podstawowych wielkości i wskaźników;

3) podstawowe wielkości i wskaźniki - wielkości i wskaźniki, do których ogłaszania Prezes Głównego Urzędu Statystycznego jest zobowiązany każdorazowo na podstawie odrębnych przepisów;

4) (uchylony)

5) (uchylony)

6) opracowywanie danych statystycznych - tworzenie zbiorów danych ze zgromadzonych danych statystycznych, z odłączeniem lub zakodowaniem informacji pozwalających na zidentyfikowanie konkretnego podmiotu gospodarki narodowej albo osoby fizycznej, a następnie dokonywanie na podstawie tych zbiorów obliczeń, opracowań i analiz;

7) program badań statystycznych statystyki publicznej - ustalony przez Radę Ministrów, w trybie określonym w rozdziale 2, szczegółowy zakres podmiotowy i przedmiotowy badań statystycznych;

8) operat do badań statystycznych - wykaz objętych badaniami statystycznymi podmiotów gospodarki narodowej, osób fizycznych oraz innych podmiotów podlegających obserwacji statystycznej uporządkowany według określonych cech, zawierający dane jednostkowe wraz z ich identyfikacją teleadresową;

8a) dane jednostkowe identyfikowalne - dane statystyczne zawierające informacje dotyczące konkretnego podmiotu gospodarki narodowej albo osoby fizycznej, identyfikujące bezpośrednio ten podmiot albo osobę według nazwy, imienia i nazwiska, adresu lub publicznie dostępnego numeru identyfikacyjnego oraz pozwalające na pośrednią identyfikację tego podmiotu albo osoby z użyciem innych środków niż środki pozwalające na bezpośrednią identyfikację, z wyłączeniem środków wymagających nadmiernych kosztów, czasu lub działań;

8b) dane jednostkowe nieidentyfikowalne - dane statystyczne zawierające informacje dotyczące konkretnego podmiotu gospodarki narodowej albo osoby fizycznej, niepozwalające na bezpośrednią ani pośrednią identyfikację tego podmiotu albo osoby;

9) dane jednostkowe - dane jednostkowe identyfikowalne i dane jednostkowe nieidentyfikowalne;

10) (uchylony)

11) podmiot gospodarki narodowej - osobę prawną, jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej oraz osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą;

11a) respondent - osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, przekazującą dane dla celów statystycznych;

11b) osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą - osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236 i 1222), inną osobę fizyczną prowadzącą działalność na własny rachunek w celu osiągnięcia zysku oraz osobę fizyczną prowadzącą indywidualne gospodarstwo rolne;

12) rejestry urzędowe - rejestry publiczne w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 1557 i 1717) oraz inne rejestry i ewidencje prowadzone na podstawie ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych, zawierające informacje o podmiotach gospodarki narodowej i ich działalności, informacje o osobach fizycznych, ich życiu i sytuacji oraz dotyczące zjawisk, zdarzeń i obiektów;

13) systemy informacyjne administracji publicznej - systemy zbierania, gromadzenia i przetwarzania informacji przez organy administracji publicznej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Narodowy Fundusz Zdrowia, Komisję Nadzoru Finansowego, organy rejestrowe, inne państwowe lub samorządowe osoby prawne oraz inne podmioty prowadzące rejestry urzędowe;

13a) dane administracyjne - informacje i dane zgromadzone w rejestrach i systemach, o których mowa w pkt 12 i 13;

14) standardy klasyfikacyjne - wprowadzone na podstawie ustawy klasyfikacje, nomenklatury i definicje podstawowych kategorii;

15) niepubliczne systemy informacyjne - systemy zbierania, gromadzenia i przetwarzania informacji prowadzone przez podmioty inne niż organy i podmioty, o których mowa w pkt 13, w szczególności podmioty wykonujące działalność w zakresie:

a) sprzedaży lub dostawy energii elektrycznej,

b) zbiorowego odprowadzania ścieków i zbiorowego zaopatrzenia w wodę,

c) przesyłu, dystrybucji i obrotu paliwami gazowymi,

d) obrotu, przesyłu i wytwarzania energii cieplnej,

e) dostarczania publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych,

f) ubezpieczeń,

g) transportu i leasingu,

h) zarządzania portami lotniczymi,

i) zarządzania i administrowania nieruchomościami.

Art. 3.[Zasady statystyki publicznej] Statystyka publiczna zapewnia rzetelne, obiektywne i systematyczne informowanie społeczeństwa, organów państwa i administracji publicznej oraz podmiotów gospodarki narodowej o sytuacji ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego.

Art. 4. [Badania statystyczne] 1. Badania statystyczne statystyki publicznej mogą dotyczyć każdej dziedziny życia społecznego i gospodarczego oraz występujących w nim zjawisk dających się obserwować i analizować z wykorzystaniem metod statystycznych.

2. Szczegółowy zakres prowadzonych badań statystycznych statystyki publicznej jest ustalany w trybie określonym w rozdziale 2 ustawy i powinien uwzględniać celowość, niezbędność oraz społeczną ich użyteczność.

Art. 5. [Zakres statystyki publicznej] 1. Służby statystyki publicznej:

1) zbierają, gromadzą i opracowują dane od podmiotów gospodarki narodowej i o tych podmiotach oraz ich działalności, a także dane od osób fizycznych i o tych osobach, ich życiu i sytuacji, oraz dane dotyczące zjawisk, zdarzeń i obiektów;

2) przechowują, łączą pozyskane dane i wtórnie je wykorzystują w celu realizacji zadań określonych w ustawie.

1a. Dostęp służb statystyki publicznej do danych oraz przekazywanie tym służbom danych następuje nieodpłatnie.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy danych chronionych tajemnicą zawodową, chyba że przepis odrębnej ustawy zezwala na wykorzystanie tego rodzaju danych dla celów statystycznych.

Art. 5a. [Dane zbierane przez służby statystyki publicznej] 1. Służby statystyki publicznej zbierają dane, w tym dane osobowe, z dostępnych źródeł określonych w ustawie i wydanych na jej podstawie aktach wykonawczych albo odrębnych ustawach.

2. W celu realizacji zadań określonych w ustawie, w tym badań statystycznych, służby statystyki publicznej zbierają dane:

1) z rejestrów urzędowych;

2) z systemów informacyjnych administracji publicznej;

3) z niepublicznych systemów informacyjnych;

4) od respondentów.

3. Służby statystyki publicznej zbierają również dane powszechnie dostępne z innych źródeł niż określone w ust. 2.

4. Dane, o których mowa w ust. 2 i 3, są zbierane z wykorzystaniem dostępnych technik, w tym z wykorzystaniem zautomatyzowanych narzędzi elektronicznych lub informatycznych.

5. Dane ze źródeł, o których mowa w ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3, są przekazywane lub udostępniane w formatach, o których mowa w art. 18a ust. 2 i 3.

Art. 6. [Prowadzenie badań statystycznych] 1. W ramach prowadzonych badań statystycznych dane od respondentów są zbierane metodą obserwacji pełnej lub metodą reprezentacyjną na wylosowanej próbie danej zbiorowości lub metodą doboru celowego.

2. Badania statystyczne mogą być prowadzone na zasadzie obowiązku albo udziału dobrowolnego.

3. Badania statystyczne z udziałem osób fizycznych, z wyłączeniem spisów powszechnych, są prowadzone na zasadzie udziału dobrowolnego.

4. Udział osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w badaniach statystycznych, dotyczących ich działalności gospodarczej, jest obowiązkowy.

5. Badania statystyczne, o których mowa w ust. 3, w których osoby fizyczne udzielają bezpośrednio odpowiedzi, są prowadzone po uprzednim ich poinformowaniu o podstawie prawnej badania, celu badania i gwarancjach zachowania tajemnicy, o której mowa w art. 10, oraz czy udział w badaniu jest obowiązkowy czy dobrowolny.

Art. 7. [Udzielanie i przekazywanie danych] 1. Jeżeli badanie statystyczne jest prowadzone na zasadzie obowiązku, respondenci są obowiązani do udzielenia i przekazania prowadzącemu badanie pełnych, zgodnych ze stanem faktycznym, rzetelnych i wyczerpujących danych, zgodnie ze szczegółowym zakresem, w formie, postaci i terminach określonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej.

2. Przepis art. 5 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 8. [Badania statystyczne z udziałem osób fizycznych] Dane osobowe, o których mowa w art. 9 ust. 1 i art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 2016/679”, nie mogą być zbierane na zasadzie obowiązku w badaniach statystycznych prowadzonych z udziałem osób fizycznych.

Art. 9. [Spis powszechny] 1. Przeprowadzenie spisu powszechnego, w którym nakłada się obowiązek udzielania informacji na osoby fizyczne, wymaga odrębnej ustawy.

2. Tryb wprowadzania obowiązków dla badań statystycznych innych niż wymienione w ust. 1 określa niniejsza ustawa.

Art. 10.[Tajemnica statystyczna] Dane jednostkowe identyfikowalne zebrane w badaniach statystycznych podlegają bezwzględnej ochronie. Dane te mogą być wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do tworzenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego operatu do badań statystycznych; udostępnianie lub wykorzystywanie tych danych dla innych niż podane w ustawie celów jest zabronione (tajemnica statystyczna).

Art. 11.[Zawiadomienie o spisie powszechnym] Służby statystyki publicznej są obowiązane zawiadamiać na piśmie lub przez ogłoszenie w sposób zwyczajowo przyjęty o celu, zakresie i sposobie przeprowadzenia spisu powszechnego oraz innego badania statystycznego z udziałem rachmistrzów spisowych i ankieterów statystycznych, o prawach i obowiązkach podmiotów wezwanych do przekazania danych lub udzielenia odpowiedzi, a także o gwarancjach poufności i zachowaniu tajemnicy statystycznej.

Art. 12. [Przyrzeczenie] 1. Pracownicy służb statystyki publicznej, rachmistrze spisowi, ankieterzy statystyczni oraz inne osoby wykonujące czynności w imieniu i na rzecz statystyki publicznej, mający bezpośredni dostęp do danych jednostkowych, są obowiązani do bezwzględnego przestrzegania tajemnicy statystycznej i mogą być dopuszczeni do wykonywania tych czynności po złożeniu Prezesowi Głównego Urzędu Statystycznego, dyrektorowi urzędu statystycznego albo kierującemu inną jednostką służb statystyki publicznej pisemnego przyrzeczenia następującej treści:

„Przyrzekam, że będę wykonywać swoje prace na rzecz statystyki publicznej z całą rzetelnością, zgodnie z etyką zawodową statystyka, a poznane w czasie ich wykonywania dane jednostkowe zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich.”.

2. W przypadku prowadzenia badań statystycznych przez organ lub podmiot niestanowiący służb statystyki publicznej przepis ust. 1 stosuje się do osób mających bezpośredni dostęp do danych jednostkowych, z tym że przyrzeczenie jest składane kierującemu jednostką organizacyjną danego organu lub podmiotu.

Art. 13. [Dane administracyjne] 1. Organy administracji publicznej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Narodowy Fundusz Zdrowia, Komisja Nadzoru Finansowego, a także inne państwowe lub samorządowe osoby prawne, organy rejestrowe oraz inne podmioty prowadzące rejestry urzędowe lub niepubliczne systemy informacyjne, przekazują lub udostępniają nieodpłatnie służbom statystyki publicznej zgromadzone dane w szczegółowym zakresie, postaci i terminach, określonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej, w szczególności w postaci zbiorów danych z systemów teleinformatycznych, w tym wyników pomiarów, danych monitoringu środowiska, a w przypadku braku systemu teleinformatycznego - w innej utrwalonej postaci.

2. Organy i podmioty, o których mowa w ust. 1, przekazują dane administracyjne łącznie z informacjami objaśniającymi zawartość informacyjną tych danych (metadane).

3. Organy i podmioty, o których mowa w ust. 1, z wyłączeniem podmiotów prowadzących niepubliczne systemy informacyjne, są obowiązane do:

1) stosowania standardów klasyfikacyjnych, numeru identyfikacyjnego i oznaczeń kodowych przyjętych w rejestrze terytorialnym, o których mowa w rozdziale 6;

2) przekazywania, na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, informacji o zawartości informacyjnej eksploatowanych systemów informacyjnych administracji publicznej oraz rejestrów urzędowych;

3) informowania Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego o projektowanym zakresie informacyjnym systemów informacyjnych administracji publicznej oraz rejestrów urzędowych na etapie ich tworzenia lub modernizacji.

4. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego jest uprawniony do zgłaszania organom i podmiotom, o których mowa w ust. 1, z wyłączeniem podmiotów prowadzących niepubliczne systemy informacyjne, wniosków dotyczących zawartości informacyjnej i wymogów jakości danych w nich zawartych w celu umożliwienia wykorzystania tych danych na potrzeby statystyki publicznej.

5. Przy wyborze źródeł danych na potrzeby statystyki publicznej w pierwszej kolejności uwzględnia się dane administracyjne.

6. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego jest obowiązany do udostępniania organom administracji rządowej i jednostkom samorządu terytorialnego danych dotyczących realizowanych przez nie zadań, w ujęciu odpowiednim do ustawowego usytuowania poszczególnych zadań publicznych.

Art. 14. [Dostęp do wynikowych informacji statystycznych] 1. Wyniki obliczeń, opracowań i analiz dokonanych na podstawie zebranych w badaniach statystycznych statystyki publicznej danych statystycznych, zwane dalej „wynikowymi informacjami statystycznymi”, są powszechnie dostępne.

2. Statystyka publiczna zapewnia równoprawny, równorzędny i równoczesny dostęp do wynikowych informacji statystycznych, a w szczególności do podstawowych wielkości i wskaźników.

3. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy i terminy ich udostępnienia są ustalane w programie badań statystycznych statystyki publicznej.

4. Wynikowe informacje statystyczne są ujmowane w programie badań statystyki publicznej, o którym mowa w ust. 3, z uwzględnieniem ustawowego usytuowania poszczególnych zadań publicznych.

Rozdział 2

Organizacja badań statystycznych statystyki publicznej

Art. 15. [Rada Statystyki] 1. Tworzy się Radę Statystyki, zwaną dalej „Radą”, jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach statystyki.

2. Rada działa przy Prezesie Rady Ministrów.

3. Do zadań Rady należy:

1) ustalanie, na podstawie propozycji przygotowanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, corocznie, na każdy następny rok projektu programu badań statystycznych;

2) przedstawianie Radzie Ministrów, nie później niż do dnia 30 czerwca każdego roku, projektu programu badań statystycznych statystyki publicznej;

3) rekomendowanie przeprowadzenia badań nowych i badań cyklicznych o szerokim zasięgu obserwacji statystycznej oraz związanych z nimi prac metodologicznych i przygotowawczych, projektowanych na okres najbliższych dziesięciu lat;

4) ocena realizacji programu badań statystycznych statystyki publicznej oraz formułowanie opinii w innych sprawach mających istotne znaczenie dla rozwoju statystyki publicznej;

5) (uchylony)

6) opiniowanie kosztów badań statystycznych oraz metodyki ich szacowania, o których mowa w art. 50 ust. 1a i 1c.

Art. 16. [Skład Rady Statystyki] 1. W skład Rady wchodzą, jako członkowie Rady, powołane przez Prezesa Rady Ministrów osoby reprezentujące:

1) organy administracji rządowej - pięć osób,

2) stronę samorządową w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego - jedna osoba,

3) Narodowy Bank Polski - jedna osoba,

4) organizacje społeczne, samorząd zawodowy i gospodarczy - trzy osoby,

5) organizacje pracodawców, reprezentatywne w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2232, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o Radzie Dialogu Społecznego” - po jednej osobie z każdej organizacji,

6) organizacje związkowe, reprezentatywne w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego - po jednej osobie z każdej organizacji,

oraz dwóch ekspertów - po jednym z zakresu nauk społecznych i ekonomicznych.

2. W pracach Rady uczestniczy Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.

Art. 17. [Kadencja Rady Statystyki] 1. Kadencja Rady trwa pięć lat, licząc od dnia jej powołania. Członek powołany w skład Rady kończy kadencję wraz z zakończeniem kadencji całego składu Rady.

2. Prezes Rady Ministrów może odwołać członka Rady przed upływem kadencji wyłącznie w przypadku:

1) złożenia rezygnacji;

2) nieuczestniczenia w pracach Rady.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, oraz w przypadku śmierci członka Rady, Prezes Rady Ministrów powołuje nowego członka Rady. Przepis art. 16 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

4. Przewodniczącego Rady wybiera Rada spośród swoich członków.

5. Tryb pracy Rady określa regulamin przyjęty przez Radę i zatwierdzony przez Prezesa Rady Ministrów.

6. Obsługę administracyjną prac Rady zapewnia Główny Urząd Statystyczny.

7. Koszty działalności Rady są pokrywane z budżetu państwa w części dotyczącej Głównego Urzędu Statystycznego.

Art. 18. [Program badań statystycznych] 1. Program badań statystycznych statystyki publicznej ustala corocznie Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określając dla każdego badania:

1) temat,

2) organ lub podmiot prowadzący,

3) cykliczność,

4) cel,

5) szczegółowy zakres podmiotowy i przedmiotowy,

6) źródła danych,

7) podmioty przekazujące dane,

8) informacje dotyczące przekazywanych danych, obejmujące:

a) zakres danych ze wskazaniem podmiotów przekazujących te dane, w tym szczegółowy zakres danych osobowych z katalogu danych wymienionych w art. 35b ust. 1,

b) poziom agregacji,

c) obligatoryjność albo dobrowolność przekazania,

d) postać i formę,

e) częstotliwość, termin i miejsce przekazania,

f) metody obserwacji, o których mowa w art. 6 ust. 1,

9) rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy i terminy ich udostępnienia

- mając na celu zapewnienie przeprowadzenia badań o istotnym znaczeniu dla obserwacji procesów demograficznych, społecznych, gospodarczych i środowiska naturalnego, a w szczególności badań stałych pozwalających na obserwację ciągłą podstawowych dziedzin życia i występujących w nim zjawisk, badań cyklicznych, w tym spisów powszechnych, badań gwarantujących porównywalność wyników, w przypadku gdy dotyczą one zmiennych w czasie obiektów obserwacji statystycznej lub gdy zmianie ulega metodologia badania oraz badań koniecznych dla wykonania przyjętych przez Rzeczpospolitą Polską zobowiązań międzynarodowych.

2. Ustalając w programie badań statystycznych statystyki publicznej szczegółowy zakres przekazywanych w określonym badaniu statystycznym danych osobowych, uwzględnia się ograniczenia określone w przepisach rozdziału 4a.

3. Na etapie przygotowywania projektu programu badań statystycznych statystyki publicznej dokonuje się wyboru źródeł danych, biorąc pod uwagę jakość danych, w szczególności ich aktualność i obciążenia ponoszone przez respondentów.

Art. 18a. [Przekazywanie danych] 1. Przekazywanie danych, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 8 lit. a, następuje w postaci elektronicznej, w szczególności za pośrednictwem elektronicznej platformy gromadzenia danych statystycznych, o której mowa w art. 28a ust. 2, a w przypadkach wskazanych w programie badań statystycznych statystyki publicznej - w innej formie lub postaci.

2. Prowadzący badanie statystyczne ustala szczegółowy format przekazywanych danych na podstawie informacji, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 8, określonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej.

3. Szczegółowy format przekazywanych danych jest udostępniany na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego oraz dodatkowo, w zakresie prowadzonych badań statystycznych, na stronie internetowej organu lub podmiotu prowadzącego badania statystyczne w trybie określonym w art. 20 ust. 2 pkt 1, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok sprawozdawczy.

Art. 19. (uchylony)

Art. 20. [Uprawnieni do prowadzenia badań statystycznych] 1. Badania statystyczne statystyki publicznej prowadzi Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.

2. Rada Ministrów, na wniosek Rady, może w programie badań statystycznych ustalić, że badanie statystyczne będzie prowadzone przez:

1) inny wskazany naczelny lub centralny organ administracji państwowej albo Narodowy Bank Polski, o ile badanie to wymaga wiedzy specjalistycznej, którą dysponuje ten organ, albo jeżeli jest on w posiadaniu danych zgromadzonych w innym celu;

2) Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wspólnie z innym wskazanym naczelnym lub centralnym organem administracji państwowej, inną instytucją rządową lub Narodowym Bankiem Polskim albo wojewodą;

3) wskazany urząd statystyczny wspólnie z wojewodą albo organem jednostek samorządu terytorialnego na jego wniosek.

3. Prowadzący badania statystyczne w trybie, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, są obowiązani do:

1) stosowania standardów klasyfikacyjnych;

2) udostępnienia wyników badania służbom statystyki publicznej i ich przekazywania, w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, organizacjom międzynarodowym;

3) stosowania zasad, o których mowa w art. 25a.

4. W przypadku badania statystycznego prowadzonego w trybie, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, na wniosek prowadzącego badanie statystyczne, udostępnia prowadzącemu badanie z operatu do badań statystycznych dane adresowe podmiotów wylosowanych lub wybranych na podstawie wskazanych przez prowadzącego badanie cech, z wyłączeniem danych adresowych osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

5. W przypadku badania statystycznego prowadzonego w trybie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 albo 3, dane jednostkowe są dostępne dla prowadzących badanie niezależnie od organu lub podmiotu, który je zebrał.

Art. 21. [Służby statystyki publicznej] 1. Służby statystyki publicznej mogą:

1) wykonywać na zamówienie opracowania wspomagające inne systemy informacyjne administracji publicznej;

2) oddelegowywać pracowników do wykonywania prac statystycznych w organach administracji rządowej i samorządowej.

2. Służby statystyki publicznej mogą:

1) prowadzić na indywidualne zamówienia badania statystyczne nieobjęte programem badań statystycznych statystyki publicznej;

2) wykonywać na zlecenie dodatkowe opracowania i analizy, wykorzystując w tym celu również dane zgromadzone w badaniach objętych programem badań statystycznych statystyki publicznej.

3. Zbieranie danych statystycznych do prac, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz danych dodatkowych do badań, opracowań i analiz określonych w ust. 2 może odbywać się wyłącznie na zasadzie udziału dobrowolnego.

4. Wyniki badań oraz opracowania i analizy, o których mowa w ust. 2, stają się danymi statystyki publicznej i mogą być wykorzystywane, udostępniane i rozpowszechniane przez służby statystyki publicznej, jeżeli nie naruszy to uzasadnionego interesu zamawiającego lub zleceniodawcy i nie zastrzeżono w umowie ich wykorzystania wyłącznie na potrzeby zamawiającego lub zleceniodawcy.

5. Prowadzenie badań oraz wykonywanie opracowań i analiz, o których mowa w ust. 2, następuje z zachowaniem przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 902), jeżeli służby statystyki publicznej użyły danych zgromadzonych w celu realizacji zadań określonych w ustawie, a wyniki badań, opracowania ani analizy nie służą wyłącznie realizacji zadania publicznego.

Rozdział 2a

Współdziałanie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z Prezesem Narodowego Banku Polskiego

Art. 21a. [Współdziałanie Prezesa GUS i Prezesa NBP] 1. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego i Prezes Narodowego Banku Polskiego współdziałają ze sobą, prowadząc badania statystyczne na podstawie niniejszej ustawy, ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2022 r. poz. 2025) oraz ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 1131).

2. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 1, polega w szczególności na:

1) wzajemnym informowaniu się o projektowanych badaniach statystycznych;

2) prowadzeniu wspólnych badań statystycznych;

3) uczestniczeniu w pracach metodologicznych oraz opiniowaniu metodologii prowadzonych badań statystycznych;

4) wymianie danych.

3. Wymiana między Głównym Urzędem Statystycznym i Narodowym Bankiem Polskim zebranych danych jednostkowych nieidentyfikowalnych, a w szczególnych przypadkach wynikających z uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w Europejskim Systemie Statystycznym (ESS) i Europejskim Systemie Banków Centralnych (ESBC) danych jednostkowych identyfikowalnych podmiotów gospodarki narodowej, oraz wyników agregacji tych danych odbywa się nieodpłatnie, na zasadzie wzajemności, w zakresie niezbędnym do wykonywania ustawowo określonych zadań, z zachowaniem tajemnic ustawowo chronionych.

4. Wymiana danych, o których mowa w ust. 3, następuje w trybie określonym w art. 23 ust. 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim.

Art. 21b.[Ujęcie w projekcie programu badań statystycznych statystyki publicznej badań statystycznych prowadzonych przez NBP] Ujęcie w projekcie programu badań statystycznych statystyki publicznej badań statystycznych prowadzonych przez Narodowy Bank Polski następuje na wniosek Prezesa Narodowego Banku Polskiego skierowany do Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Rozdział 3

Służby statystyki publicznej

Art. 22.[Skład służb statystyki publicznej] Służby statystyki publicznej stanowią Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, podlegli mu dyrektorzy urzędów statystycznych, jednostki przez niego nadzorowane utworzone na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530, 1572 i 1717) oraz jednostki, o których mowa w art. 27.

Art. 23. [Organ właściwy w sprawach statystyki publicznej] 1. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach statystyki jest Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wykonujący swoje zadania przy pomocy służb statystyki publicznej.

2. Nadzór nad Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego sprawuje Prezes Rady Ministrów.

3. Organizację Głównego Urzędu Statystycznego określa statut nadany, w drodze rozporządzenia, przez Prezesa Rady Ministrów.

Art. 24. [Prezes GUS] 1. Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego powołuje Prezes Rady Ministrów spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

2. Stanowisko Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego może zajmować osoba, która:

1) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;

2) jest obywatelem polskim;

3) korzysta z pełni praw publicznych;

4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

5) posiada kompetencje kierownicze;

6) posiada co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy na stanowisku kierowniczym;

7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

3. Informację o naborze na stanowisko Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza się przez umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ogłoszenie powinno zawierać:

1) nazwę i adres urzędu;

2) określenie stanowiska;

3) wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa;

4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku;

5) wskazanie wymaganych dokumentów;

6) termin i miejsce składania dokumentów;

7) informację o metodach i technikach naboru.

4. Termin, o którym mowa w ust. 3 pkt 6, nie może być krótszy niż 10 dni od dnia opublikowania ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

5. Nabór na stanowisko Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego przeprowadza zespół, powołany przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, liczący co najmniej 3 osoby, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów. W toku naboru ocenia się doświadczenie zawodowe kandydata, wiedzę niezbędną do wykonywania zadań na stanowisku, na które jest przeprowadzany nabór, oraz kompetencje kierownicze.

6. Ocena wiedzy i kompetencji kierowniczych, o których mowa w ust. 5, może być dokonana na zlecenie zespołu przez osobę niebędącą członkiem zespołu, która posiada odpowiednie kwalifikacje do dokonania tej oceny.

7. Członek zespołu oraz osoba, o której mowa w ust. 6, mają obowiązek zachowania w tajemnicy informacji dotyczących osób ubiegających się o stanowisko, uzyskanych w trakcie naboru.

8. W toku naboru zespół wyłania nie więcej niż 3 kandydatów, których przedstawia Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

9. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający:

1) nazwę i adres urzędu;

2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór, oraz liczbę kandydatów;

3) imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 3 najlepszych kandydatów uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze;

4) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;

5) uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody niewyłonienia kandydata;

6) skład zespołu.

10. Wynik naboru ogłasza się niezwłocznie przez umieszczenie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Informacja o wyniku naboru zawiera:

1) nazwę i adres urzędu;

2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór;

3) imiona, nazwiska wybranych kandydatów oraz ich miejsca zamieszkania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego albo informację o niewyłonieniu kandydata.

11. Umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów ogłoszenia o naborze oraz o wyniku tego naboru jest bezpłatne.

12. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego pełni swoje obowiązki przy pomocy wiceprezesów, powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Prezes Rady Ministrów odwołuje wiceprezesów.

13. Zespół przeprowadzający nabór na stanowiska, o których mowa w ust. 12, powołuje Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.

14. Do sposobu przeprowadzania naboru na stanowiska, o których mowa w ust. 12, stosuje się odpowiednio ust. 2-11.

Art. 25. [Zadania Prezesa GUS] 1. Do zadań Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego należy:

1) rozpoznawanie zapotrzebowania na informacje i analizy statystyczne, koordynowanie prac i przygotowywanie projektu programu badań statystycznych statystyki publicznej oraz przedstawianie go Radzie;

2) organizowanie i prowadzenie badań statystycznych oraz ustalanie ich metodologii;

3) zbieranie, gromadzenie i opracowywanie danych statystycznych oraz ich analizowanie;

3a) coroczne sporządzanie i publikowanie w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” Narodowego Rachunku Zdrowia;

4) przeprowadzanie spisów powszechnych;

5) przechowywanie danych statystycznych;

6) opracowywanie standardowych klasyfikacji, nomenklatur i definicji podstawowych kategorii, ustalanie wzajemnych relacji między nimi oraz ich interpretacja;

7) udostępnianie i rozpowszechnianie wynikowych informacji statystycznych, w tym podstawowych wielkości i wskaźników;

8) opracowywanie i ogłaszanie prognoz demograficznych oraz statystycznych prognoz gospodarczych i społecznych;

9) przedstawianie Prezydentowi, Sejmowi i Senatowi, organom administracji rządowej, Najwyższej Izbie Kontroli, Narodowemu Bankowi Polskiemu, organom jednostek samorządu terytorialnego oraz innym instytucjom rządowym wynikowych informacji statystycznych w zakresie, terminach i w formach określonych w programie badań statystycznych;

10) prowadzenie krajowych rejestrów urzędowych: podmiotów gospodarki narodowej i podziału terytorialnego kraju;

11) prowadzenie badań i analiz statystycznych wynikających z przyjętych przez Rzeczpospolitą Polską zobowiązań międzynarodowych;

12) dokonywanie statystycznych porównań międzynarodowych i ogłaszanie ich wyników;

13) wykonywanie przyjętych przez Rzeczpospolitą Polską zobowiązań przekazywania danych statystycznych organizacjom międzynarodowym;

14) współpraca z wyspecjalizowanymi w dziedzinie statystyki organizacjami międzynarodowymi, regionalnymi oraz organami i urzędami innych krajów;

15) prowadzenie prac naukowych i badawczo-rozwojowych w zakresie metodologii badań statystycznych i standardów klasyfikacyjnych oraz zastosowań metod matematycznych i informatyki w statystyce;

16) prowadzenie szkolenia, dokształcania i doskonalenia w dziedzinie statystyki;

17) popularyzacja wiedzy o statystyce.

2. Urzędy statystyczne wykonują zadania wymienione w ust. 1 pkt 1-5, 6 - w zakresie interpretacji, 7-12, 14, 16 i 17 w zakresie określonym w trybie ust. 4.

3. Urzędy statystyczne tworzy i znosi Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w drodze zarządzenia.

4. Szczegółowy zakres zadań i organizację urzędu statystycznego określa statut nadany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w drodze zarządzenia.

5. Urzędem statystycznym kieruje dyrektor powoływany i odwoływany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Dyrektor urzędu statystycznego jest organem administracji niezespolonej w województwie.

Art. 25a.[Zasady obowiązujące Prezesa GUS] Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, wykonując zadania określone w ustawie, kieruje się zasadami niezależności zawodowej, bezstronności, rzetelności i odpowiedzialności za wysoką jakość statystyk krajowych i międzynarodowych, zgodnie z europejskim kodeksem praktyk statystycznych, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej oraz uchylającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE, Euratom) nr 1101/2008 w sprawie przekazywania do Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich danych statystycznych objętych zasadą poufności, rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 w sprawie statystyk Wspólnoty oraz decyzję Rady 89/382/EWG, Euratom w sprawie ustanowienia Komitetu ds. Programów Statystycznych Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. UE L 87 z 31.03.2009, str. 164), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 223/2009”.

Art. 26.[Naukowa Rada Statystyczna] Przy Prezesie Głównego Urzędu Statystycznego działa Naukowa Rada Statystyczna, jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach metodologii badań statystycznych; skład i tryb prac Naukowej Rady Statystycznej określa Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w drodze zarządzenia.

Art. 27.[Jednostki obsługi statystyki publicznej] Prezes Głównego Urzędu Statystycznego może tworzyć jednostki obsługi statystyki publicznej i określa, w drodze zarządzenia, zakres ich zadań i organizację.

Art. 28. [Powoływanie rachmistrzów, ankieterów i rzeczoznawców] 1. Badania statystyczne mogą być prowadzone z udziałem rachmistrzów spisowych, ankieterów statystycznych i rzeczoznawców.

2. Zadaniem rachmistrzów spisowych jest zbieranie danych statystycznych w spisach powszechnych, a ankieterów statystycznych zbieranie danych w innych badaniach statystycznych.

3. Zadaniem rzeczoznawców jest przygotowywanie opinii i ocen dotyczących określonego przedmiotu badań statystycznych.

4. Ankieterem statystycznym może być osoba pełnoletnia, która posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe, niekarana, korzystająca z pełni praw publicznych. Ankieter statystyczny może wykonywać czynności w ramach stosunku pracy lub na podstawie umów cywilnoprawnych. Ankieter statystyczny przy wykonywaniu czynności jest obowiązany do posiadania i okazywania legitymacji wydanej przez dyrektora urzędu statystycznego.

5. Przepis ust. 4 stosuje się do rzeczoznawców, z tym że rzeczoznawca:

1) posiada wiedzę specjalistyczną w dziedzinie stanowiącej przedmiot badań statystycznych, w zakresie którego przygotowuje opinie i oceny;

2) czynności wykonuje na podstawie umów cywilnoprawnych.

6. Zasady i tryb powoływania rachmistrzów spisowych określają odrębne ustawy, o których mowa w art. 9 ust. 1.

7. Rachmistrzom spisowym i ankieterom statystycznym w czasie wykonywania czynności określonych w ust. 2 przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych.

Art. 28a. [System teleinformatyczny prowadzony przez Prezesa GUS] 1. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego prowadzi system teleinformatyczny, na który składają się elektroniczna platforma gromadzenia danych statystycznych oraz elektroniczna platforma udostępniania wynikowych informacji statystycznych i innych zasobów informacyjnych.

2. Elektroniczna platforma gromadzenia danych statystycznych umożliwia w szczególności:

1) uwierzytelnianie respondentów;

2) komunikowanie się służb statystyki publicznej z respondentami;

3) przekazywanie danych przez respondentów;

4) przekazywanie danych z systemów informacyjnych administracji publicznej i rejestrów urzędowych oraz z systemów informacyjnych Narodowego Banku Polskiego.

3. Elektroniczna platforma udostępniania wynikowych informacji statystycznych i innych zasobów informacyjnych umożliwia w szczególności:

1) udostępnianie wynikowych informacji statystycznych;

2) komunikowanie się odbiorców wynikowych informacji statystycznych ze służbami statystyki publicznej;

3) udostępnianie podstawowych standardów klasyfikacyjnych i ich interpretacji;

4) udostępnianie danych z krajowych rejestrów urzędowych prowadzonych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, o których mowa w art. 41 ust. 1;

5) przekazywanie danych statystycznych na potrzeby Europejskiego Systemu Statystycznego i organizacji międzynarodowych.

4. Dostęp do prowadzonej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego elektronicznej platformy udostępniania wynikowych informacji statystycznych i innych zasobów informacyjnych w zakresie określonym w ust. 3 pkt 1-4 jest nieodpłatny.

Art. 29. (uchylony)

Rozdział 4

Obowiązki statystyczne i dostęp do danych

Art. 30. [Obowiązki podmiotów gospodarki narodowej] 1. Podmioty gospodarki narodowej są obowiązane do:

1) posiadania numeru identyfikacyjnego krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1, i posługiwania się nim przy przekazywaniu danych wykorzystywanych dla celów statystycznych;

2) stosowania w prowadzonej ewidencji, dokumentacji oraz rachunkowości standardów klasyfikacyjnych, o których mowa w rozdziale 6;

3) przekazania nieodpłatnie danych dotyczących prowadzonej działalności i jej wyników zgodnie z programem badań statystycznych statystyki publicznej oraz w formacie udostępnionym zgodnie z art. 18a ust. 3.

2. Przekazywanie danych, o których mowa w ust. 1 pkt 3, odbywa się:

1) w postaci elektronicznej, w szczególności za pośrednictwem elektronicznej platformy gromadzenia danych statystycznych, a w przypadkach wskazanych w programie badań statystycznych statystyki publicznej - w innej formie lub postaci;

2) w postaci wywiadu przeprowadzanego przez ankietera statystycznego metodą wywiadu bezpośredniego lub wywiadu telefonicznego.

Art. 30a.[Obowiązek przekazywania informacji i danych statystycznych przez mikroprzedsiębiorcę] Mikroprzedsiębiorca w rozumieniu art. 2 ust. 3 załącznika I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1) za rok kalendarzowy, w którym uzyskał wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, podlega obowiązkowi przekazywania informacji i danych statystycznych, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 3, jeżeli obowiązek ich przekazywania wynika z umów i zobowiązań międzynarodowych lub przepisów prawa Unii Europejskiej.

Art. 31. (uchylony)

Art. 32. (uchylony)

Art. 33. (uchylony)

Art. 34. (uchylony)

Art. 35. (uchylony)

Rozdział 4a

Przetwarzanie danych osobowych dla celów statystycznych

Art. 35a. [Uprawnienie do przetwarzania danych przez służby statystyki publicznej] 1. Służby statystyki publicznej przetwarzają dane osobowe określone w art. 35b ust. 1 w celu statystycznym, obejmującym w szczególności:

1) organizację i prowadzenie badań statystycznych, w tym spisów powszechnych, o których mowa w art. 18 lub odrębnych ustawach, oraz badań statystycznych, opracowań i analiz, o których mowa w art. 21 ust. 2;

2) opracowywanie i ogłaszanie prognoz demograficznych;

3) prowadzenie badań i analiz statystycznych, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 11;

4) opracowywanie wyników badań statystycznych, w tym wyników spisów powszechnych;

5) prowadzenie analiz i opracowań statystycznych;

6) prowadzenie prac naukowych i badawczo-rozwojowych, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 15;

7) prowadzenie i aktualizację operatu do badań statystycznych, o którym mowa w rozdziale 5a;

8) realizację zadań wynikających z uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w Europejskim Systemie Statystycznym (ESS), Europejskim Systemie Banków Centralnych (ESBC) i członkostwa w organizacjach międzynarodowych.

2. Dane osobowe są zbierane dla celów statystycznych, jeżeli celu statystycznego nie można osiągnąć za pomocą innych danych.

3. Służby statystyki publicznej przetwarzają dane osobowe do celów prowadzenia i aktualizacji krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej.

Art. 35aa.[Dane statystyczne] Dane osobowe od momentu ich zebrania bezpośrednio od respondentów albo z systemów informacyjnych administracji publicznej i rejestrów urzędowych lub niepublicznych systemów informacyjnych na potrzeby wykonywania zadań określonych w ustawie stają się danymi statystycznymi i objęte są tajemnicą statystyczną z wyłączeniem informacji zawartych w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej.

Art. 35b. [Dane osobowe, które mogą być przetwarzane] 1. Służby statystyki publicznej przetwarzają w celu statystycznym następujące dane osobowe:

1) imiona i nazwiska;

2) datę urodzenia;

2a) kraj urodzenia i miejsce urodzenia;

3) płeć;

4) numer PESEL;

4a) seria, numer i rodzaj dokumentu lub dokumentu podróży cudzoziemca potwierdzającego jego tożsamość;

5) obywatelstwo;

5a) dane biometryczne;

5b) dane genetyczne;

5c) seksualność lub orientacja seksualna;

6) narodowość;

7) pochodzenie etniczne;

8) pochodzenie rasowe;

9) wyznanie, przynależność do kościoła lub związku wyznaniowego;

10) stan cywilny;

11) data zawarcia małżeństwa;

12) data ustania małżeństwa;

12a) pozostawanie osób we wspólnym pożyciu;

13) wykształcenie;

14) zawód;

14a) dochód, w tym wynagrodzenie;

14b) składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne;

15) rodzaj miejsca pracy lub nauki;

16) numer identyfikacji podatkowej; 16a) użytkowanie gospodarstwa rolnego; 16b) kierowanie gospodarstwem rolnym; 16c) adres miejsca pracy;

17) stan zdrowia;

18) stopień niezdolności do pracy, posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności, stopień niepełnosprawności;

19) tytuł ubezpieczenia z wyłączeniem części kodu objętej tajemnicą;

20) adres zameldowania, adres zamieszkania lub adres miejsca pobytu;

20a) kraj poprzedniego zamieszkania;

20b) kraj wyjazdu;

21) adres do korespondencji;

21a) adres miejsca, w którym znajduje się zakończenie sieci udostępnione abonentowi publicznie dostępnej usługi telefonicznej świadczonej w stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej;

21b) adres miejsca zamieszkania abonenta publicznie dostępnej usługi telefonicznej świadczonej w ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej;

21c) adres do korespondencji abonenta publicznie dostępnej usługi telefonicznej świadczonej w ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej;

22) adres poczty elektronicznej;

23) numer telefonu.

2. Dane osobowe, o których mowa w ust. 1, są przetwarzane przez służby statystyki publicznej w ramach badań statystycznych, które dostarczają informacji o życiu i sytuacji osób fizycznych lub wybranych aspektach życia i sytuacji tych osób, w następujących obszarach:

1) ludność, procesy demograficzne i migracje;

2) gospodarstwa domowe i rodziny;

3) aktywność obywatelska i społecznopolityczna, członkostwo i wspieranie organizacji społecznych i politycznych;

4) pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo, według cech społecznoekonomicznych;

5) prowadzenie działalności gospodarczej, rolnej i leśnej;

6) dojazdy do pracy;

7) warunki pracy, choroby zawodowe;

8) wypadki i poszkodowani;

9) czas pracy;

10) źródła utrzymania, w tym dochody, wynagrodzenia i ich struktura;

11) składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz okresy składkowe i wymiar etatu;

12) świadczenia z ubezpieczeń społecznych;

13) sytuacja finansowa i zamożność osób oraz gospodarstw domowych i rodzin;

14) wydatki i spożycie ilościowe przez osoby i gospodarstwa domowe;

15) warunki mieszkaniowe i wyposażenie gospodarstw domowych;

16) budżet czasu;

17) subiektywne oceny dotyczące jakości życia i sytuacji społecznoekonomicznej;

18) pomoc społeczna, w tym beneficjenci pomocy społecznej;

19) ubóstwo i wykluczenie społeczne;

20) wspieranie rodziny i piecza zastępcza;

21) świadczenia na rzecz rodziny;

22) opieka nad dziećmi i młodzieżą;

23) szkolnictwo wyższe, w tym nauczyciele akademiccy, studenci i doktoranci;

24) oświata i wychowanie, w tym uczniowie i nauczyciele;

25) aktywność edukacyjna, w tym kształcenie ustawiczne;

26) uczestnictwo ludności w sporcie, rekreacji, turystyce oraz kulturze, w tym wypoczynek dzieci i młodzieży;

27) zachorowania i leczenie, korzystanie z usług medycznych, zachowania prozdrowotne i antyzdrowotne;

28) ograniczenia wykonywania podstawowych czynności życiowych;

29) dostęp i korzystanie z usług społecznych i publicznych;

30) ruch graniczny osób i pojazdów;

31) kapitał ludzki i społeczny;

32) zachowania społeczno-religijne;

33) relacje społeczne;

34) społeczeństwo informacyjne;

35) bezpieczeństwo, zagrożenie przestępczością, przemoc;

36) udział w korzystaniu ze środowiska i ochronie środowiska.

2a. Służby statystyki publicznej przetwarzają dane wywiedzione i dane wywnioskowane uzyskane w wyniku analizy danych osobowych, o których mowa w ust. 1, w obszarach określonych w ust. 2.

3. Dane, o których mowa w ust. 1, mogą być pozyskiwane bezpośrednio od osoby fizycznej, której dotyczą, lub pełnoletniego domownika albo z systemów informacyjnych administracji publicznej, rejestrów urzędowych lub niepublicznych systemów informacyjnych.

4. (uchylony)

5. Przekazanie służbom statystyki publicznej danych osobowych z katalogu danych, o których mowa w ust. 1, przez dostawców publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych nie stanowi naruszenia tajemnicy komunikowania się w sieciach telekomunikacyjnych, o której mowa w art. 386 ust. 1 ustawy z dnia 12 lipca 2024 r. - Prawo komunikacji elektronicznej (Dz. U. poz. 1221).

Art. 35c. [Pochodzenie oraz nadzór nad danymi] 1. Służby statystyki publicznej przetwarzają dane osobowe określone w art. 35b ust. 1 oraz informacje o życiu i sytuacji osób fizycznych lub o wybranych aspektach życia i sytuacji tych osób, o których mowa w art. 35b ust. 2, pochodzące z systemów informacyjnych administracji publicznej i rejestrów urzędowych, prowadzonych bezpośrednio lub przez jednostki podległe i nadzorowane przez:

1) ministrów właściwych do spraw:

a) informatyzacji - z rejestru PESEL, rejestru obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL, centralnej ewidencji pojazdów, rejestru stanu cywilnego i rejestru danych kontaktowych osób fizycznych,

b) finansów publicznych - z systemu podatkowego,

c) pracy, zabezpieczenia społecznego i rodziny - z systemu monitoringu świadczeń społecznych (pomocy społecznej, wspierania rodziny i pieczy zastępczej, świadczeń z funduszu alimentacyjnego), systemu zawierającego powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom Ukrainy i elektronicznego krajowego systemu monitoringu orzekania o niepełnosprawności,

d) zdrowia - z systemu informacji w ochronie zdrowia,

e) oświaty i wychowania - z systemu informacji oświatowej,

f) szkolnictwa wyższego i nauki - ze Zintegrowanego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POLon,

1a) Ministra Sprawiedliwości - z centralnej bazy danych ksiąg wieczystych,

2) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Narodowy Fundusz Zdrowia, Komendanta Głównego Straży Granicznej, Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Głównego Inspektora Weterynarii, Państwową Inspekcję Farmaceutyczną, Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - z systemów i rejestrów związanych z ich działalnością ustawową,

3) Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego - z krajowych rejestrów urzędowych, o których mowa w art. 41 ust. 1,

4) organy administracji rządowej w województwie - z systemów i rejestrów związanych z ich działalnością ustawową lub statutową,

5) organy jednostek samorządu terytorialnego - z ewidencji gruntów i budynków, rejestrów wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę, rejestrów mieszkańców, rejestru stanu cywilnego oraz akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego, ewidencji podatkowej nieruchomości, rejestrów bezrobotnych i poszukujących pracy, systemów pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego, elektronicznego krajowego systemu monitoringu orzekania o niepełnosprawności,

6) sądy okręgowe - z ewidencji i systemów dotyczących orzeczonych rozwodów i separacji oraz w zakresie informacji dotyczących przysposobienia,

7) samorządy zawodowe - z rejestrów i ewidencji dotyczących osób wykonujących określone zawody

- w szczegółowym zakresie określonym w programie badań statystycznych statystyki publicznej.

2. Służby statystyki publicznej przetwarzają dane osobowe określone w art. 35b ust. 1 oraz informacje o życiu i sytuacji osób fizycznych lub wybranych aspektach życia i sytuacji tych osób, o których mowa w art. 35b ust. 2, pochodzące z niepublicznych systemów informacyjnych w szczegółowym zakresie określonym w programie badań statystycznych statystyki publicznej.

3. Służby statystyki publicznej przetwarzają dane osobowe, o których mowa w art. 8, zbierane z systemów informacyjnych administracji publicznej, rejestrów urzędowych i niepublicznych systemów informacyjnych, zapewniając gwarancje ich pełnej ochrony na zasadach określonych w ustawie.

Art. 35d. [Pseudonimizacja danych] 1. Dane osobowe po ich zebraniu przez służby statystyki publicznej, jeżeli pozwala na to cel ich przetwarzania, są pseudonimizowane.

2. Pseudonimizacja dokonywana jest niezwłocznie, po określeniu niezbędnego zakresu podmiotowego i przedmiotowego, w sposób i zgodnie z trybem, o którym mowa w ust. 4.

3. Odwrócenie pseudonimizacji następuje wyłącznie w zakresie niezbędnym do uzyskania celu statystycznego.

4. Sposób i tryb pseudonimizacji danych osobowych określa, w drodze zarządzenia, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.

Art. 35e. [Łączne gromadzenie danych dotyczących tej samej osoby fizycznej] 1. Dane osobowe, jeżeli jest to niezbędne do realizacji zadań określonych w ustawie, w zakresie dotyczącym celów statystycznych, są łączone z danymi pochodzącymi z różnych badań statystycznych, rejestrów urzędowych, systemów informacyjnych administracji publicznej i niepublicznych systemów informacyjnych.

2. Wykorzystywanie danych do celów innych niż określone w ustawie, w szczególności do podejmowania decyzji lub indywidualnych rozstrzygnięć wobec konkretnej osoby fizycznej, jest zabronione.

Art. 35f. (uchylony)

Art. 35g.[Stosowanie przepisów art. 35a-35c, art. 35d ust. 1 i art. 35h] Przepisy art. 35a-35c, art. 35d ust. 1 i art. 35h stosuje się do innych organów i podmiotów prowadzących badania statystyczne, o których mowa w art. 20, w zakresie prowadzonych przez nie badań statystycznych.

Art. 35h. [Wyłączenie stosowania przepisów rozporządzenia 2016/679] 1. Do przetwarzania danych osobowych w celu wykonywania zadań określonych w ustawie przez służby statystyki publicznej nie stosuje się przepisów art. 15, art. 16, art. 18 i art. 21 rozporządzenia 2016/679.

2. W związku z przetwarzaniem danych osobowych w celu realizacji zadań określonych w ustawie przez służby statystyki publicznej wykonanie obowiązku, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2016/679, następuje przez udostępnienie informacji, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2016/679, w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu i stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego.

3. Informacja o sposobie wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2016/679, przekazywana jest razem z informacjami, o których mowa w art. 6 ust. 5.

Rozdział 5

Udostępnianie i przechowywanie informacji statystycznych

Art. 36.[Obowiązki prowadzących badania statystyczne] Prowadzący badania statystyczne statystyki publicznej obowiązani są ogłaszać, udostępniać i rozpowszechniać wynikowe informacje statystyczne z zachowaniem przepisów art. 10 i 14.

Art. 37. [Wynikowe informacje statystyczne] Wynikowe informacje statystyczne są:

1) dostępne w ramach prowadzonej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego elektronicznej platformy udostępniania wynikowych informacji statystycznych i innych zasobów informacyjnych;

2) publikowane w wydawnictwach Głównego Urzędu Statystycznego i urzędów statystycznych oraz innych organów i podmiotów prowadzących badania statystyczne;

3) ogłaszane w dziennikach urzędowych, jeżeli przepis szczególny tak stanowi;

4) podawane do wiadomości w środkach masowego przekazu;

5) opracowywane i przekazywane na potrzeby Unii Europejskiej i organizacji międzynarodowych, w formie i trybie określonych w przepisach Unii Europejskiej dotyczących statystyk oraz wiążących Rzeczpospolitą Polską umowach międzynarodowych;

6) dostępne w innych formach niż wymienione w pkt 1-5.

Art. 38. [Zakaz ogłaszania danych] 1. Nie mogą być publikowane ani udostępniane uzyskane w badaniach statystycznych dane jednostkowe identyfikowalne.

2. Nie mogą być publikowane ani udostępniane uzyskane w badaniach statystycznych dane statystyczne możliwe do powiązania i zidentyfikowania z konkretną osobą fizyczną oraz informacje i dane statystyczne charakteryzujące wyniki ekonomiczno-finansowe podmiotów gospodarki narodowej prowadzących działalność gospodarczą, jeżeli na daną agregację składa się mniej niż trzy podmioty lub udział jednego podmiotu w określonym zestawieniu jest większy niż trzy czwarte całości.

3. W przypadku podmiotów gospodarki narodowej informacje i dane statystyczne, o których mowa w ust. 2, mogą być publikowane, jeżeli osoba upoważniona do reprezentowania danego podmiotu wyraziła zgodę na opublikowanie określonych danych charakteryzujących wyniki ekonomiczno-finansowe tego podmiotu.

Art. 38a. [Udostępnienie danych jednostkowych identyfikowalnych podmiotów sektora finansów publicznych] 1. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, na wniosek podmiotów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 9, uzasadniony przygotowaniem określonych programów, prognoz i analiz, może udostępnić tym podmiotom dane jednostkowe identyfikowalne podmiotów sektora finansów publicznych w rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

2. Dane udostępnione zgodnie z ust. 1 mogą być wykorzystane wyłącznie w celu wskazanym we wniosku, z zachowaniem zasad, o których mowa w art. 38 ust. 1 oraz w rozporządzeniu nr 223/2009.

Art. 39.[Przechowywanie danych] Prezes Głównego Urzędu Statystycznego zapewnia przechowywanie zgromadzonych danych zgodnie z zasadami określonymi w art. 10, art. 35d i rozdziale 5a.

Rozdział 5a

Operat do badań statystycznych

Art. 39a. [Operat do badań statystycznych] 1. W celu realizacji badań statystycznych Prezes Głównego Urzędu Statystycznego prowadzi operat do badań statystycznych, zwany dalej „OBS”, w którym zamieszcza informacje o podmiotach podlegających obserwacji statystycznej według określonych cech.

2. OBS prowadzony jest w systemie teleinformatycznym.

3. Dane osobowe, w zależności od podmiotu podlegającego obserwacji statystycznej, są przechowywane w OBS nie dłużej niż przez 100 lat.

Art. 39b. [Aktualizacja OBS] 1. OBS podlega stałej i bieżącej aktualizacji w celu umożliwienia prowadzenia obserwacji statystycznej podmiotu tej obserwacji w czasie i przestrzeni.

2. OBS jest aktualizowany z wykorzystaniem danych pochodzących z rejestrów urzędowych i systemów informacyjnych oraz badań statystycznych, w tym spisów powszechnych.

Art. 39c. [Dane gromadzone w OBS] 1. Dane gromadzone w OBS są wykorzystywane wyłącznie przez służby statystyki publicznej do prowadzenia badań statystycznych, w tym spisów powszechnych.

2. Dane gromadzone w OBS mogą być udostępniane wyłącznie w trybie, o którym mowa w art. 20 ust. 4.

3. Dane w OBS są gromadzone, opracowywane i przechowywane z zachowaniem szczególnych warunków bezpieczeństwa i bezwzględnej ochrony danych, o której mowa w art. 10.

Rozdział 6

Standardy klasyfikacyjne i krajowe rejestry urzędowe

Art. 40. [Standardowe klasyfikacje i nomenklatury] 1. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w porozumieniu z właściwymi naczelnymi organami administracji państwowej, opracowuje podstawowe do określenia przebiegu i opisu procesów gospodarczych i społecznych standardowe klasyfikacje i nomenklatury, wzajemne relacje między nimi oraz ich interpretacje.

2. Standardowe klasyfikacje i nomenklatury, o których mowa w ust. 1, wprowadza Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

3. Wprowadzone w trybie ust. 2 standardowe klasyfikacje i nomenklatury stosuje się w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej.

4. (uchylony)

5. (uchylony)

6. (uchylony)

Art. 41. [Krajowe rejestry urzędowe] 1. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego prowadzi krajowe rejestry urzędowe:

1) podmiotów gospodarki narodowej;

2) podziału terytorialnego kraju.

2. Zadania określone w ust. 1 są wykonywane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w ramach odrębnego od statystyki publicznej systemu informacyjnego administracji publicznej.

3. Zbierane i gromadzone w krajowych rejestrach urzędowych informacje nie są danymi statystycznymi w rozumieniu ustawy i, z wyjątkiem informacji, o których mowa w art. 42 ust. 3 pkt 7 i 8, nie podlegają rygorom poufności i tajemnicy statystycznej.

Art. 42. [Rejestr podmiotów] 1. Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej, zwany dalej „rejestrem podmiotów”, obejmuje:

1) osoby prawne;

2) jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej;

3) osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

2. (uchylony)

2a. Wpisowi do rejestru podmiotów nie podlega osoba fizyczna w zakresie prowadzonej działalności:

1) oświatowej obejmującej prowadzenie przedszkola, szkoły, placówki lub innej jednostki organizacyjnej, o której mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737, 854, 1562 i 1635);

2) o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

3. Wpisowi do rejestru podmiotów podlegają następujące informacje o podmiotach wymienionych w ust. 1 w zakresie prowadzonej przez nie działalności:

1) nazwa i adres siedziby, a w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą - dodatkowo nazwisko i imiona oraz miejsce zamieszkania i identyfikator systemu ewidencji ludności (PESEL), o ile taki posiada;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz informacje o jego unieważnieniu lub uchyleniu;

2a) numery identyfikacyjne wspólników spółki cywilnej, o ile takie posiadają, nazwisko i imiona albo firma wspólników spółki cywilnej wraz z numerem PESEL osoby fizycznej prowadzącej działalność, o ile taki posiada;

3) forma prawna i forma własności;

4) wykonywana działalność, w tym rodzaj przeważającej działalności;

5) daty: powstania podmiotu, rozpoczęcia działalności, zawieszenia i wznowienia działalności, wpisu do ewidencji lub rejestru, orzeczenia o ogłoszeniu upadłości, zakończenia postępowania upadłościowego, zakończenia działalności albo trwałego zakończenia działalności w przypadku osób fizycznych wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zgonu albo znalezienia zwłok osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, skreślenia z ewidencji lub rejestru, wpisu oraz skreślenia z rejestru podmiotów;

6) nazwa organu rejestrowego lub ewidencyjnego, nazwa rejestru (ewidencji) i nadany przez ten organ numer;

7) przewidywana liczba pracujących;

8) w przypadku gospodarstw rolnych powierzchnia ogólna i użytków rolnych;

9) o ich jednostkach lokalnych w zakresie informacji określonych w pkt 1 i 4-8;

10) numer telefonu i faksu siedziby, adres poczty elektronicznej oraz strony internetowej, o ile podmiot takie posiada i poda je do rejestru podmiotów.

3a. W przypadku podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego, z wyłączeniem rejestru dłużników niewypłacalnych i podmiotów, o których mowa w art. 49a ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, wpisowi do rejestru podmiotów podlegają:

1) dane objęte treścią wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym - w zakresie odpowiadającym danym, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2 oraz 3-6;

2) dane uzupełniające: przewidywana liczba pracujących, forma własności na podstawie procentowego udziału własności w ogólnej wartości kapitału, powierzchnia ogólna gospodarstw rolnych i użytków rolnych, przeważający rodzaj działalności statutowej dla podmiotów podlegających wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz dane kontaktowe: numer telefonu i faksu, adres poczty elektronicznej oraz strony internetowej, o ile podmiot takie posiada.

4. Jednostką lokalną jest zorganizowana całość (zakład, oddział, filia) położona w miejscu zidentyfikowanym odrębnym adresem, pod którym lub z którego prowadzona jest działalność co najmniej przez jedną osobę pracującą.

5. Podmioty, o których mowa w ust. 1, mają obowiązek wypełniania i składania wniosku o wpis do rejestru podmiotów oraz informowania o zachodzących zmianach w zakresie danych określonych w ust. 3 pkt 1-6.

6. Wniosek o wpis do rejestru podmiotów składa się w urzędzie statystycznym województwa właściwym dla siedziby albo miejsca zamieszkania podmiotu - w terminie 14 dni od zaistnienia okoliczności uzasadniających wpis, a wniosek o zmianę cech objętych wpisem oraz wniosek o skreślenie - w terminie 7 dni od zaistnienia okoliczności uzasadniających zmianę lub skreślenie. Do wniosku dołącza się dokumenty określone przepisami innych ustaw, potwierdzające powstanie podmiotu albo podjęcie działalności, zmianę cech objętych wpisem albo skreślenie podmiotu.

6a. Podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego, z wyłączeniem rejestru dłużników niewypłacalnych oraz podmiotów, o których mowa w art. 49a ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, dokonują zgłoszenia wyłącznie w zakresie danych uzupełniających określonych w ust. 3a pkt 2 - w terminie 21 dni od dnia wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, a zgłoszenia aktualizacyjnego - w terminie 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających zmianę lub skreślenie danych z rejestru podmiotów, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

6b. Podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego mogą złożyć dla jednostek lokalnych wniosek, o którym mowa w ust. 6.

7. Złożenie wniosku o wpis do rejestru podmiotów, wniosku o zmianę cech objętych wpisem oraz wniosku o skreślenie z rejestru podmiotów dla:

1) przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną - następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz. U. z 2022 r. poz. 541);

2) (uchylony)

3) przedszkoli, szkół, placówek i innych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, i ich zespołów - następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej.

8. Przepisu ust. 7 nie stosuje się, jeżeli zmiana dotyczy jedynie cech objętych wpisem, niebędących przedmiotem wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych.

9. Aktualizacja rejestru podmiotów w zakresie indywidualnych gospodarstw rolnych może nastąpić na podstawie wykazów tych gospodarstw przekazywanych urzędom statystycznym właściwym dla miejsca położenia gospodarstwa przez urzędy gmin na podstawie odrębnej ustawy.

10. Wpis do rejestru podmiotów następuje po zakodowaniu cech podmiotu wymienionych w ust. 3, według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, z jednoczesnym nadaniem niepowtarzalnego numeru identyfikacyjnego. Wpis do rejestru podmiotów w zakresie danych przekazanych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego następuje z chwilą automatycznego zamieszczenia tych danych w rejestrze.

11. Wpis do rejestru podmiotów, z jednoczesnym nadaniem niepowtarzalnego numeru identyfikacyjnego, zmiana wpisu lub jego skreślenie, dotyczące podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego, następuje bezpośrednio po automatycznym zamieszczeniu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych przekazanych z Krajowego Rejestru Sądowego.

12. Informacja o nadanym numerze identyfikacyjnym jest przekazywana automatycznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do Krajowego Rejestru Sądowego bezpośrednio po jego nadaniu.

13. Nadanie numeru identyfikacyjnego i przekazanie informacji w tym przedmiocie do Krajowego Rejestru Sądowego może nastąpić w terminie 3 dni, jeżeli zachodzi konieczność zakodowania nazwy miejscowości niezgodnej z krajowym rejestrem urzędowym podziału terytorialnego kraju lub ustalenia, czy podmiotowi nie został uprzednio nadany numer identyfikacyjny.

14. Wpis do rejestru podmiotów lub zmiana wpisu w zakresie danych uzupełniających, o których mowa w ust. 3a pkt 2, podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego następuje bezpośrednio po automatycznym zamieszczeniu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych przekazanych z Centralnego Rejestru Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników.

Art. 43. [Wydawanie zaświadczeń] 1. Informacja o nadanym podmiotowi i jego jednostkom lokalnym numerze identyfikacyjnym jest udostępniana na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego w sposób, o którym mowa w art. 45a, lub za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej (ePUAP), zwanej dalej „ePUAP”.

2. Udostępnienie danych na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego lub za pośrednictwem ePUAP jest potwierdzeniem dokonania wpisu tych informacji w rejestrze podmiotów.

3. Urzędy statystyczne wydają na żądanie wpisanych do rejestru podmiotów osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą zaświadczenia o nadanym im i ich jednostkom lokalnym numerze identyfikacyjnym, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania żądania.

4. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego przekazuje Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w terminie 7 dni roboczych od dnia dokonania wpisu informację o numerze identyfikacyjnym nadanym przedsiębiorcy rozpoczynającemu wykonywanie działalności gospodarczej wraz z numerem PESEL osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą.

Art. 44. [Udostępnianie danych przez urzędy statystyczne] 1. Organy prowadzące urzędowe rejestry, z wyjątkiem rejestrów sądowych, i systemy informacyjne administracji publicznej zawierające dane o poszczególnych podmiotach są obowiązane do wpisywania numeru identyfikacyjnego podmiotu nadanego w rejestrze podmiotów, posługiwania się nim przy przekazywaniu informacji oraz stosowania jednolitych oznaczeń kodowych opisu podstawowych cech podmiotu, kodowanych według standardów klasyfikacyjnych.

1a. Rejestr podmiotów udostępnia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Centralnemu Rejestrowi Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników informację o nadanym podmiotowi numerze identyfikacyjnym.

2. Urzędy statystyczne udostępniają nieodpłatnie:

1) organom prowadzącym inne urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej, o których mowa w ust. 1, okresowo wykazy podmiotów wpisanych do rejestru podmiotów wraz z nadanym im numerem identyfikacyjnym i zakodowanym opisem informacji objętych rejestrem,

2) organom administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, innym instytucjom rządowym, Najwyższej Izbie Kontroli, Narodowemu Bankowi Polskiemu, Prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych, równorzędnym organom, jednostkom i instytucjom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, państw, które zawarły ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi umowę regulującą swobodę świadczenia usług, oraz Komisji Europejskiej na ich pisemny wniosek, wyciągi z rejestru podmiotów,

3) Państwowej Inspekcji Pracy oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej z urzędu, kwartalnie, zgromadzone w rejestrze podmiotów informacje o podmiotach deklarujących zatrudnienie pracowników wraz z nadanym im numerem identyfikacyjnym i zakodowanym opisem informacji objętych rejestrem

- w uzgodnionym zakresie, niezbędnym do wykonywania statutowych zadań tych organów lub instytucji.

3. Udostępniane w trybie ust. 2 informacje nie mogą obejmować danych, o których mowa w art. 42 ust. 3 pkt 7 i 8.

Art. 45. [Jawność rejestru podmiotów] 1. W zakresie numeru identyfikacyjnego oraz informacji, o których mowa w art. 42 ust. 3 pkt 1-6 i 9, z wyłączeniem identyfikatora systemu ewidencji ludności PESEL i adresu zamieszkania osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, o ile nie jest adresem prowadzenia działalności, rejestr podmiotów jest jawny i dostępny dla osób trzecich w formach określonych w ust. 2 i 3 oraz w art. 45a. Dodatkowo udostępniane są dane dotyczące numeru telefonu i faksu siedziby, adresu poczty elektronicznej oraz strony internetowej, o ile podmiot je poda do rejestru.

2. Główny Urząd Statystyczny wydaje okresowo katalogi wybranych grup podmiotów wpisanych do rejestru podmiotów.

3. Główny Urząd Statystyczny oraz urzędy statystyczne udostępniają na indywidualne odpłatne zamówienia wyciągi danych zawartych w rejestrze podmiotów.

4. Katalogi i wyciągi, o których mowa w ust. 2 i 3, mogą być wydawane drukiem lub w innej formie z wykorzystaniem dostępnych środków techniki.

Art. 45a.[Udostępnianie danych na stronie internetowej] Główny Urząd Statystyczny udostępnia zawarte w rejestrze podmiotów informacje, o których mowa w art. 45 ust. 1, na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego lub za pośrednictwem ePUAP.

Art. 46.[Delegacja] Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i metodologię prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów, wzory wniosków, ankiet i zaświadczeń, uwzględniając konieczność zapewnienia kompletności oraz aktualizacji danych gromadzonych w tym rejestrze.

Art. 47. [Rejestr terytorialny] 1. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego prowadzi krajowy rejestr urzędowy podziału terytorialnego kraju, zwany dalej „rejestrem terytorialnym”.

2. Rejestr terytorialny obejmuje systemy:

1) identyfikatorów i nazw jednostek podziału terytorialnego;

2) identyfikatorów i nazw miejscowości;

3) rejonów statystycznych i obwodów spisowych;

4) identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań.

2a. Przestrzennej identyfikacji informacji zawartych w systemach, o których mowa w ust. 2, dokonuje się na podstawie danych przestrzennych udostępnianych z rejestrów publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, 4-6 i 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2024 r. poz. 1151).

2b. Rejestr terytorialny, o którym mowa w ust. 1, stanowi część składową zintegrowanego systemu informacji o nieruchomościach, o którym mowa w art. 24b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne.

3. Urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej są obowiązane do stosowania oznaczeń kodowych przyjętych w rejestrze terytorialnym.

Art. 48. [Jawność rejestru terytorialnego] 1. Rejestr terytorialny jest jawny.

2. Art. 44 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 49.[Delegacja] Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady prowadzenia, stosowania i udostępniania rejestru terytorialnego oraz związane z tym obowiązki organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego.

Art. 49a.[Stosowanie przepisów ustawy o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego] W zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie do ponownego wykorzystywania danych z krajowych rejestrów urzędowych stosuje się przepisy ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1524).

Rozdział 7

Finansowanie statystyki publicznej

Art. 50. [Finansowanie badań statystycznych] 1. Badania statystyczne statystyki publicznej są finansowane ze środków budżetu państwa do wysokości określanej corocznie w ustawie budżetowej, z wyjątkami, o których mowa w ust. 4 i 5 i art. 51.

1a. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, przedstawiając Radzie projekt programu badań statystycznych statystyki publicznej zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 1, przedstawia także koszty badań statystycznych na kolejny rok, ze wskazaniem szczegółowo źródeł ich finansowania.

1b. Koszty badań statystycznych, o których mowa w ust. 1a, są publikowane na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego, w formie skorygowanego planu wydatków na badania statystyczne, po ogłoszeniu ustawy budżetowej na dany rok.

1c. Koszty badań statystycznych, o których mowa w ust. 1a, są szacowane na podstawie metodyki określonej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, po uzyskaniu opinii Rady.

2. Uchwalenie przez Radę Ministrów programu badań statystycznych statystyki publicznej poprzedza, a najpóźniej następuje równolegle z uchwaleniem projektu ustawy budżetowej.

3. Środki budżetu państwa na finansowanie określonych w ustawie zadań statystyki publicznej, w tym badań statystycznych prowadzonych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, są ujmowane odpowiednio w części budżetowej dotyczącej Głównego Urzędu Statystycznego, a koszty poszczególnych badań statystycznych prowadzonych przez inny organ administracji publicznej - w części budżetowej dotyczącej tego organu.

4. Badania statystyczne statystyki publicznej prowadzone przez Narodowy Bank Polski są finansowane ze środków Narodowego Banku Polskiego.

5. Koszty badań statystycznych statystyki publicznej, prowadzonych przez służby statystyki publicznej wspólnie z Narodowym Bankiem Polskim lub z innymi organami i instytucjami określonymi w art. 20 ust. 2 pkt 2 i 3, są finansowane ze środków budżetu państwa ujmowanych w części dotyczącej Głównego Urzędu Statystycznego oraz ze wskazanych przez prowadzącego badanie wspólne źródeł finansowania.

6. W wyjątkowych wypadkach określone badanie statystyczne ujęte w programie badań statystycznych statystyki publicznej może być finansowane ze źródeł pozabudżetowych, zadeklarowanych przez prowadzącego badanie.

6a. Narodowy Bank Polski, organy administracji publicznej oraz podmioty prowadzące lub współprowadzące na podstawie art. 20 ust. 2 określone w programie badań statystycznych statystyki publicznej badanie statystyczne mogą powierzyć, w drodze porozumienia, wykonanie badania lub określonych czynności badawczych Prezesowi Głównego Urzędu Statystycznego. Finansowanie prac następuje odpowiednio ze środków Narodowego Banku Polskiego, środków budżetowych organu administracji publicznej albo podmiotu prowadzącego lub współprowadzącego badanie statystyczne w ramach rachunku sum na zlecenie lub rachunku pomocniczego.

7. Dochody uzyskiwane przez Główny Urząd Statystyczny i urzędy statystyczne, związane z rozpowszechnianiem i udostępnianiem wynikowych informacji statystycznych w formach określonych każdorazowo w programie badań statystycznych statystyki publicznej, są dochodami budżetu państwa.

Art. 51. [Koszty badań statystycznych] 1. Koszty badań statystycznych, o których mowa w art. 21 ust. 2 pkt 1 ustawy, wykonywanych przez służby statystyki publicznej na zamówienie, są pokrywane w całości ze środków zamawiającego.

2. Koszty dodatkowych opracowań i analiz, o których mowa w art. 21 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy, są pokrywane w całości ze środków zamawiającego.

3. W przypadku gdy zamawiającym badania, opracowania i analizy, określone w art. 21 ustawy, jest organ administracji państwowej, Najwyższa Izba Kontroli i Narodowy Bank Polski, odpłatność ustala się do wysokości poniesionych kosztów.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy zamawiającym jest szkoła wyższa lub inna placówka naukowo-badawcza, a dane statystyczne będą wykorzystywane dla celów dydaktycznych, naukowych i badawczych, finansowanych ze środków państwowych.

Art. 52.[Finansowanie działalności służb statystyki] Działalność służb statystyki publicznej jest finansowana na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych.

Art. 53. [Koszt przekazywania danych statystycznych] 1. Przekazywanie danych w formie i trybie określonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej, a w przypadku spisów powszechnych - w odrębnej ustawie, odbywa się odpowiednio na koszt podmiotu obserwacji statystycznej lub gestora systemu informacyjnego administracji publicznej albo prowadzącego rejestr urzędowy albo niepubliczny system informacyjny.

2. W programie badań statystycznych statystyki publicznej może być, w szczególnych przypadkach, przewidziana odpłatność za wykonywanie stałych, dodatkowych czynności przygotowywania i przekazywania określonych danych statystycznych.

Rozdział 8

Przepisy karne

Art. 54.[Naruszenie tajemnicy statystycznej] Kto narusza tajemnicę statystyczną,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 55.[Odpowiedzialność za wykorzystywanie danych statystycznych] Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej wykorzystuje dane statystyczne, z którymi zapoznał się w związku z wykonywaniem pracy lub czynności na zlecenie prowadzącego badanie statystyczne statystyki publicznej,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

Art. 56. [Odpowiedzialność za przekazywanie danych statystycznych] 1. Kto wbrew obowiązkowi przekazuje dane statystyczne niezgodne ze stanem faktycznym,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

2. W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega grzywnie.

Art. 57.[Odmowa wykonania obowiązku statystycznego] Kto wbrew obowiązkowi odmawia wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym lub innym badaniu statystycznym,

podlega grzywnie.

Art. 58.[Odpowiedzialność za przekazywanie danych po upływie terminu] Kto wbrew obowiązkowi przekazuje dane statystyczne po upływie oznaczonego terminu,

podlega karze grzywny.

Art. 59.[Podstawa orzekania] Orzekanie w sprawach o czyn wymieniony w art. 58 następuje na podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Rozdział 9

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 60. [Przepisy utrzymane w mocy] 1. Obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy, wydane na podstawie art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o statystyce państwowej (Dz. U. z 1989 r. poz. 221), zarządzenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego nakładające obowiązki sprawozdawcze zachowują moc do dnia 30 czerwca 1996 r., o ile nie są sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy.

2. Zarządzenia wydane na podstawie art. 17 ust. 2 ustawy, o której mowa w ust. 1, ustalające obowiązki sprawozdawcze zachowują moc do czasu wydania zarządzeń w wykonaniu programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 1996, ustalonego w trybie podanym w rozdziale 2 niniejszej ustawy, a w szczególnych przypadkach do czasu zastąpienia zbierania danych liczbowych na podstawie ustawy, o której mowa w ust. 1, innymi przepisami.

Art. 61. [Standardy klasyfikacyjne] Wprowadzone w trybie określonym ustawą powołaną w art. 60:

1) Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD),

2) Polska Scalona Nomenklatura Towarowa Handlu Zagranicznego (PCN),

3) Systematyczny Wykaz Wyrobów (SWW),

4) Klasyfikacja Wyrobów i Usług (KWiU),

5) Klasyfikacja Rodzajowa Środków Trwałych (KRŚT),

6) Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (KOB),

7) Klasyfikacja Zawodów (KZ),

8) Systematyka Form Prawno-Organizacyjnych (SFPO)

- stają się standardami klasyfikacyjnymi w rozumieniu art. 40 ust. 1 ustawy.

Art. 62. [Numer identyfikacyjny REGON] 1. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego zakończy prace i zorganizuje prowadzenie rejestru podmiotów gospodarki narodowej według zasad określonych w art. 41-46 nie później niż do dnia 31 grudnia 1997 r.

2. Do dnia 31 grudnia 1997 r. funkcje rejestru podmiotów spełnia prowadzony w oparciu o art. 12 ust. 2 i 3 ustawy powołanej w art. 60 system kodowania podmiotów statystycznymi numerami identyfikacyjnymi REGON, zwany dalej „rejestrem REGON”.

3. Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, nieposiadające w dniu wejścia w życie ustawy numeru identyfikacyjnego REGON, są obowiązane do złożenia w urzędach statystycznych właściwych dla ich siedziby, nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, wniosku o nadanie tego numeru im i ich jednostkom wyodrębnionym. Urzędy statystyczne wprowadzą zgłaszające się podmioty do rejestru REGON i wydadzą, w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku, zaświadczenie o nadanym numerze identyfikacyjnym.

4. Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mają obowiązek zgłaszania do rejestru REGON bezpośrednio w urzędzie statystycznym województwa, na którego terenie mają siedzibę, odpowiednio: wniosku o nadanie numeru identyfikacyjnego - w ciągu 14 dni od dnia powstania podmiotu, wniosku o zmianę cech objętych rejestrem - w ciągu 14 dni od zaistnienia zmiany oraz wniosku o skreślenie z rejestru - z dniem zaprzestania działalności.

5. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wprowadzi, z urzędu, do rejestru REGON indywidualne gospodarstwa rolne sukcesywnie, nie później niż do dnia 31 grudnia 1997 r.

6. Przepisy regulujące funkcjonowanie rejestru REGON, wydane na podstawie ustawy o statystyce państwowej ze zmianami określonymi w ust. 2, 4, 5 i 7, zachowują moc do czasu zakończenia prac nad utworzeniem rejestru podmiotów.

7. Przepisy art. 44 ust. 2 oraz art. 45 stosuje się odpowiednio do rejestru REGON.

Art. 63. (uchylony)

Art. 64. (uchylony)

Art. 65.[Aktualizacja rejestru terytorialnego] Prezes Głównego Urzędu Statystycznego zaktualizuje prowadzony rejestr terytorialny w zakresie informacji, o których mowa w art. 47 ust. 2 pkt 1-3 - w terminie do dnia 31 grudnia 1997 r. oraz uzupełni go o identyfikację adresową ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań - w ramach prac przygotowawczych do najbliższego Narodowego Spisu Powszechnego, nie później niż do dnia 30 czerwca 1998 r.

Art. 66. [Przekształcenie wojewódzkich urzędów statystycznych] 1. Działające w dniu wejścia w życie ustawy wojewódzkie urzędy statystyczne stają się urzędami statystycznymi w rozumieniu ustawy i pozostają w dotychczasowych siedzibach.

2. Pracownicy wojewódzkich urzędów statystycznych stają się odpowiednio pracownikami urzędów statystycznych w rozumieniu ustawy.

3. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w terminie do dnia 31 grudnia 1996 r., ustali, w drodze zarządzenia, szczegółowe zakresy zadań oraz statuty poszczególnych urzędów statystycznych.

Art. 67.[Przepisy uchylone] Traci moc ustawa z dnia 26 lutego 1982 r. o statystyce państwowej (Dz. U. z 1989 r. poz. 221).

Art. 68. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.