Art. 2. [Funkcjonariusz publiczny] 1. Komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym.

2. Komornik podlega nadzorowi sądu oraz nadzorowi odpowiedzialnemu prezesa sądu rejonowego, przy którym działa, zwanego dalej „prezesem właściwego sądu rejonowego”.

3. Komornik przy wykonywaniu zadań kieruje się dobrem wymiaru sprawiedliwości oraz interesem publicznym.

Art. 3. [Czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym] 1. Komornik jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Czynności te wykonuje komornik, z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych w ustawach.

2. Czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym oraz inne ustawowe zadania komornik wykonuje osobiście. W przypadkach przewidzianych w ustawach komornik może zlecić wykonywanie określonych czynności asesorowi komorniczemu, zwanemu dalej „asesorem”. Zlecenie wykonywania tych czynności jest dopuszczalne jedynie w celu przygotowania do wykonywania zawodu komornika.

3. Komornikom powierza się następujące zadania:

1) wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne oraz zabezpieczenie roszczeń, w tym europejskich nakazów zabezpieczenia na rachunku bankowym, z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, z późn. zm.);

2) wykonywanie innych tytułów wykonawczych oraz tytułów egzekucyjnych, które podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania ich w klauzulę wykonalności;

2a) wykonywanie postanowień o zabezpieczeniu środka dowodowego oraz postanowień nakazujących wydanie środka dowodowego w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej;

3) wykonywanie postanowień o zabezpieczeniu spadku lub sporządzanie spisu inwentarza;

4) wykonywanie zadań określonych w innych ustawach.

4. Komornik, poza zadaniami określonymi w ust. 3, wykonuje następujące czynności:

1) na zlecenie sądu albo wniosek powoda zobowiązanego przez sąd na podstawie art. 139¹ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego – osobiście doręcza bezpośrednio adresatowi zawiadomienia sądowe, pisma procesowe oraz inne dokumenty sądowe za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty, albo stwierdza, że adresat pod podanym adresem nie zamieszkuje;

1a) na zlecenie podmiotu, o którym mowa w pkt 1, podejmuje czynności zmierzające do ustalenia aktualnego adresu zamieszkania adresata;

2) sporządza protokół stanu faktycznego;

3) na wniosek organizatora licytacji – sprawuje urzędowy nadzór nad dobrowolnymi publicznymi licytacjami, z przybiciem najniższej lub najwyższej oferty.

5. Na czynności komornika, o których mowa w ust. 4 pkt 1–2, przysługuje skarga do sądu rejonowego. Przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, w szczególności art. 759 § 2 i art. 767–767⁴, stosuje się odpowiednio. Zażalenie na postanowienie sądu nie przysługuje, z wyjątkiem postanowień w przedmiocie kosztów komorniczych.

6. Czynności sądu, o których mowa w ust. 5, może wykonywać także referendarz sądowy.

Art. 3a. [Termin dokonania doręczenia] 1. Doręczenia, o którym mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1, komornik dokonuje w terminie 14 dni od dnia otrzymania zlecenia.

1a. Wraz z wnioskiem, o którym mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1, przedkłada się komornikowi zobowiązanie do dokonania doręczenia, o którym mowa w art. 139¹ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Przedłożenie zobowiązania adresowanego do pełnomocnika procesowego jest równoznaczne z wykazaniem przez pełnomocnika procesowego umocowania do wystąpienia z wnioskiem o dokonanie doręczenia.

1b. Jeżeli z informacji posiadanych przez komornika przed próbą doręczenia wynika, że podany adres jest nieaktualny, komornik doręcza pismo adresatowi pod znanym mu adresem, o ile komornik ten jest właściwy do dokonania doręczenia, albo zwraca pismo podmiotowi zlecającemu doręczenie, informując o dokonanych ustaleniach.

2. Jeżeli adresata nie zastano przy próbie doręczenia, komornik ustala, czy adresat zamieszkuje pod wskazanym adresem. W tym celu komornik może żądać niezbędnych informacji od podmiotów wymienionych w art. 761 § 1¹ pkt 13 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego pod rygorem przewidzianym w art. 762 tej ustawy. Treść dokonanych ustaleń komornik wciąga do protokołu, do którego przepis art. 809 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.

3. Jeżeli próba doręczenia okaże się bezskuteczna, a zgodnie z ustaleniami komornika adresat zamieszkuje pod podanym adresem, w oddawczej skrzynce pocztowej adresata, w drzwiach lub w innym odpowiednim miejscu umieszcza się zawiadomienie o podjętej próbie doręczenia wraz z informacją o możliwości odbioru pisma w kancelarii komornika oraz pouczeniem, że należy je odebrać w terminie 14 dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. Jeżeli pod podanym adresem zastano dorosłego domownika adresata, komornik może doręczyć pismo temu domownikowi, chyba że z posiadanych informacji wynika, że pismo powinno zostać doręczone do rąk własnych adresata. W przypadku bezskutecznego upływu terminu do odbioru pisma, pismo uważa się za doręczone w ostatnim dniu tego terminu, a komornik zwraca pismo podmiotowi zlecającemu doręczenie, informując go o dokonanych ustaleniach oraz o dacie doręczenia.

4. Jeżeli próba doręczenia okaże się bezskuteczna, a zgodnie z ustaleniami komornika adresat nie zamieszkuje pod wskazanym adresem, komornik zwraca pismo podmiotowi zlecającemu doręczenie informując go o dokonanych ustaleniach. To samo dotyczy przypadku, gdy komornikowi mimo podjęcia wymaganych czynności nie udało się ustalić, czy adresat zamieszkuje pod wskazanym adresem.

5. W przypadkach, o których mowa w ust. 1b, 3 i 4, komornik udziela podmiotowi zlecającemu informacji o dokonanych ustaleniach przez nadesłanie kopii protokołu.

Art. 3b. [Postępowanie w przypadku zwrotu przez komornika pisma] W przypadku zwrotu przez komornika pisma, o którym mowa w art. 3a ust. 4, podmiot zlecający może wystąpić do tego komornika z wnioskiem o podjęcie czynności zmierzających do ustalenia aktualnego adresu zamieszkania adresata. W tym celu komornik może żądać niezbędnych informacji od podmiotów wymienionych w art. 761 § 1¹ pkt 3–6 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Komornik może także korzystać z informacji posiadanych z urzędu, jeżeli aktualny adres zamieszkania adresata jest mu znany.

Art. 4. [Protokół stanu faktycznego] Protokół stanu faktycznego, o którym mowa w art. 3 ust. 4 pkt 2, jest zapisem naocznych spostrzeżeń komornika poczynionych w toku osobistych oględzin. Przedmiotem protokołu nie mogą być spostrzeżenia poczynione na podstawie dostępnych komornikowi rejestrów i innych publicznych źródeł informacji, jak też hipotezy dotyczące określonych zjawisk, relacji oraz związków przyczynowo-skutkowych. W toku osobistych oględzin komornikowi nie wolno stosować środków przymusu ani przełamywać oporu osób uczestniczących w czynnościach. Przepis art. 809 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.

Art. 5. [Tytuł] Komornik używa tytułu: „Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym ... Kancelaria Komornicza nr ... w ...” z podaniem imienia i nazwiska oraz adresu kancelarii komorniczej.

Art. 6. [Pieczęć] 1. Komornik używa okrągłej pieczęci urzędowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej, wskazującej w otoku pełnioną funkcję, sąd rejonowy, przy którym działa, siedzibę kancelarii oraz oznaczony cyfrą rzymską jej numer porządkowy. Komornik używa również pieczęci imiennej.

2. Zastępca komornika używa pieczęci urzędowej zastępowanego komornika oraz własnej pieczęci imiennej, z zaznaczeniem, że działa w zastępstwie.

3. Obowiązek używania pieczęci nie dotyczy pism w postaci elektronicznej.

Art. 7. [Kancelaria] 1. Komornik, w ramach pełnionej służby, organizuje indywidualną kancelarię komorniczą, zwaną dalej „kancelarią”.

2. Kancelaria to zespół osób i środków materialnych służących do obsługi komornika w zakresie powierzonych mu zadań i czynności.

3. Siedziba kancelarii znajduje się w rewirze komorniczym, zwanym dalej „rewirem”, w którym komornik został powołany.

4. Komornik może prowadzić tylko jedną kancelarię. Komornik nie może tworzyć filii kancelarii, oddziałów ani innych jednostek organizacyjnych służących jej obsłudze.

5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb nadawania numerów porządkowych kancelariom oraz sposób gromadzenia i przetwarzania informacji w tym zakresie przez właściwe organy nadzoru, mając na względzie zapewnienie przejrzystości numeracji oraz zagwarantowanie właściwego przepływu informacji między organami nadzoru.

Art. 8. [Rewir] 1. Komornik działa na obszarze swojego rewiru, z uwzględnieniem art. 10.

2. Rewirem jest obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym działa komornik.

3. W rewirze może działać więcej niż jeden komornik.

4. Komornicy, których siedziby kancelarii są położone w obszarze właściwości nowo utworzonego sądu rejonowego, z chwilą jego utworzenia stają się z mocy prawa komornikami przy tym sądzie.

5. Jeżeli w obszarze właściwości nowo utworzonego sądu rejonowego nie ma siedziby kancelarii, do czasu powołania komornika w tym rewirze, czynności egzekucyjne wykonują komornicy dotychczas właściwi.

6. W przypadku zniesienia sądu rejonowego komornicy dotychczas działający przy tym sądzie stają się z mocy prawa komornikami przy sądzie, który swoją właściwością objął obszar właściwości zniesionego sądu.

7. Minister Sprawiedliwości na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości prowadzi i na bieżąco aktualizuje wykaz komorników, w którym wskazuje rewiry położone w obszarach właściwości poszczególnych sądów apelacyjnych, imiona i nazwiska komorników działających w tych rewirach oraz numery porządkowe, siedziby i adresy ich kancelarii.

8. Prezes sądu rejonowego na stronie internetowej sądu prowadzi i na bieżąco aktualizuje wykaz komorników działających przy tym sądzie, w którym wskazuje imiona i nazwiska komorników oraz numery porządkowe, siedziby i adresy ich kancelarii. Wykaz podaje się również do publicznej wiadomości na tablicy informacyjnej w budynku sądu rejonowego.

9. W przypadku gdy w danym półroczu zaistnieją przesłanki odmowy przyjmowania przez komornika spraw z wyboru, na stronie internetowej sądu niezwłocznie zamieszcza się stosowną wzmiankę o tym fakcie. O zaistnieniu tych przesłanek komornik niezwłocznie powiadamia, w formie pisemnej, prezesa właściwego sądu rejonowego.

Art. 9. [Odmowa przyjęcia wniosku] 1. Komornik nie może odmówić przyjęcia wniosku o:

1) wszczęcie egzekucji,

2) wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia,

3) wykonanie europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym,

3a) wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu środka dowodowego lub postanowienia nakazującego wydanie środka dowodowego w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej,

4) wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu spadku,

5) sporządzenie spisu inwentarza

– do przeprowadzenia których jest właściwy zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.

2. Komornik nie może odmówić wykonania czynności, o których mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1–2, jeżeli jest właściwy do ich podjęcia i zostały one zlecone przez sąd, prokuratora albo osobę zobowiązaną przez sąd do złożenia wniosku.

Art. 10. [Prawo wyboru komornika] 1. W sprawach, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1–2a, wierzyciel ma prawo wyboru komornika na obszarze właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się siedziba kancelarii komornika właściwego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, z wyjątkiem spraw:

1) o egzekucję z nieruchomości;

2) o wydanie nieruchomości;

3) o wprowadzenie w posiadanie nieruchomości;

4) o opróżnienie pomieszczeń, w tym lokali mieszkalnych, z osób lub rzeczy;

5) w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio.

2. W przypadku wyboru komornik działa poza obszarem swojego rewiru.

3. Wierzyciel, dokonując wyboru komornika, składa wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji pisemne oświadczenie, że korzysta z prawa wyboru komornika.

4. Komornik wybrany przez wierzyciela odmawia wszczęcia egzekucji, wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia albo wykonania europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym, jeżeli spełniony został przynajmniej jeden z poniższych warunków:

1) w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza 6 miesięcy, chyba że łączna liczba wszystkich spraw, jakie wpłynęły do kancelarii w roku poprzednim, nie przekroczyła 1000;

2) wpływ wszystkich spraw w danym roku przekroczył 2500, a skuteczność w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji w roku poprzednim nie przekroczyła 35 %;

3) wpływ wszystkich spraw w danym roku przekroczył 5000.

5. Zaległość, o której mowa w ust. 4 pkt 1, oblicza się, dzieląc liczbę spraw niezałatwionych w poprzednim półroczu przez średni miesięczny wpływ spraw w poprzednim półroczu. Skuteczność, o której mowa w ust. 4 pkt 2, oblicza się, ustalając procentowy stosunek liczby spraw załatwionych przez całkowite wyegzekwowanie dochodzonego świadczenia w roku poprzednim do liczby spraw, które wpłynęły w roku poprzednim.

6. W liczbie spraw, o których mowa w ust. 4 i 5, uwzględnia się sprawy, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1–2a, z wyłączeniem spraw:

1) o egzekucję świadczeń powtarzających się;

2) w których komornik odmówił wszczęcia egzekucji na podstawie ust. 4 i 8;

3) w których nastąpił zwrot wniosku;

4) przejętych na skutek przekazania adnotacji w sprawie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej.

7. W stosunku do komornika, który rozpoczął działalność, zaległość i skuteczność, o których mowa w ust. 4, oblicza się po upływie roku następującego po roku, w którym złożył ślubowanie. W pierwszych dwóch latach kalendarzowych działalności komornik nie może przyjąć więcej niż 2500 spraw z wyboru wierzyciela w każdym roku.

8. Komornik wybrany przez wierzyciela może odmówić danemu wierzycielowi przyjęcia sprawy, jeżeli liczba wniosków egzekucyjnych, jakie wpłynęły do kancelarii w danym roku od tego wierzyciela, przekroczyła 100.

9. Na wniosek wierzyciela komornik przekazuje sprawę egzekucyjną wskazanemu przez wierzyciela komornikowi właściwemu zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Do wniosku wierzyciela dołącza się pisemną zgodę wskazanego komornika na przyjęcie sprawy.

10. Jeżeli po wszczęciu postępowania komornik stwierdzi, że w momencie złożenia wniosku przez wierzyciela dłużnik zamieszkiwał poza jego rewirem, a zachodziły przesłanki do odmowy wszczęcia postępowania, o których mowa w ust. 4, komornik wyda postanowienie o przekazaniu sprawy komornikowi właściwości ogólnej dłużnika. W przypadku gdy w rewirze właściwości ogólnej dłużnika działa kilku komorników, przed wydaniem postanowienia komornik wezwie wierzyciela do wskazania w terminie 7 dni komornika właściwego, któremu sprawa ma zostać przekazana. Jeżeli wierzyciel w zakreślonym terminie nie wskaże komornika właściwego, komornik przekaże sprawę komornikowi właściwemu wybranemu według własnego uznania.

11. Przepisu art. 775¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego nie stosuje się.

12. W przypadku odmowy wszczęcia egzekucji, wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia albo wykonania europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym, komornik wydaje postanowienie. Postanowienie to doręcza się tylko wierzycielowi wraz z tytułem wykonawczym i wnioskiem egzekucyjnym. W przypadkach, o których mowa w ust. 4 i 8, skarga na postanowienie nie przysługuje.

Art. 12. [Powołanie na stanowisko komornika] 1. Minister Sprawiedliwości na wniosek zainteresowanego powołuje go na stanowisko komornika, w drodze decyzji, po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby komorniczej o zainteresowanym. Rada izby komorniczej nie ma statusu strony w toczącym się postępowaniu administracyjnym.

2. Minister Sprawiedliwości może odmówić powołania na stanowisko komornika, jeżeli utworzenie nowej kancelarii w rewirze objętym wnioskiem nie jest celowe lub liczba komorników działających w danym rewirze jest wystarczająca. Oceny tej Minister Sprawiedliwości dokonuje, uwzględniając potrzebę prawidłowego i sprawnego wykonywania czynności, o których mowa w art. 3, stan zaległości i wielkość wpływu spraw w danym rewirze. Minister Sprawiedliwości może odmówić powołania na stanowisko komornika, zwłaszcza gdy na skutek powołania komornika średnia liczba spraw w danym rewirze byłaby niższa niż 1000 spraw przypadających na jednego komornika. Średnią liczbę spraw oblicza się, dzieląc liczbę spraw, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1–2a, z wyłączeniem spraw z wyboru wierzyciela, które wpłynęły do wszystkich komorników w tym rewirze w roku kalendarzowym poprzedzającym złożenie wniosku o powołanie na stanowisko komornika, przez liczbę komorników, co do których wydano decyzję o powołaniu na stanowisko komornika w rewirze na dzień rozpoznawania wniosku, powiększoną o jeden.

3. Ogłoszenie o zwolnionym stanowisku komornika Minister Sprawiedliwości udostępnia niezwłocznie w Biuletynie Informacji Publicznej, chyba że powołanie nowego komornika na zwolnione stanowisko nie jest celowe. W ogłoszeniu wskazuje się rewir, imię, nazwisko, numer porządkowy oraz siedzibę i adres kancelarii dotychczasowego komornika oraz zaznacza się, że osoba, która zostanie powołana na stanowisko komornika, przejmie prowadzenie spraw dotychczas prowadzonych i niezakończonych przez tego komornika. Wnioski o powołanie na zwolnione stanowisko składa się do Ministra Sprawiedliwości w terminie miesiąca od dnia wskazanego w ogłoszeniu.

4. Minister Sprawiedliwości przesyła odpisy wniosków, o których mowa w ust. 1 i 3, wraz z załącznikami, radzie właściwej izby komorniczej w celu wyrażenia opinii w terminie 21 dni. Brak opinii nie stanowi przeszkody do nadania wnioskom dalszego biegu.

5. W tym samym czasie zainteresowany może ubiegać się o powołanie tylko na jedno stanowisko komornika.

6. Minister Sprawiedliwości pozostawia bez rozpoznania wnioski złożone po terminie, o którym mowa w ust. 3, wszystkie wnioski zainteresowanego w przypadku złożenia wniosków o powołanie na więcej niż jedno stanowisko komornika, a także wnioski, do których nie załączono dokumentów, o których mowa w art. 13.

Art. 13. [Dokumenty załączane do wniosku o powołanie na stanowisko komornika] 1. Do wniosku o powołanie na stanowisko komornika zainteresowany załącza:

1) życiorys;

2) dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1 i 6;

3) dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 8–11, albo dokumenty potwierdzające zaistnienie okoliczności, o których mowa w art. 11 ust. 2–4;

4) oświadczenie, że nie jest przeciwko niemu prowadzone postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;

5) oświadczenie, że nie toczyło się i nie toczy przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne;

6) zaświadczenie potwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków komornika.

2. Oświadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 5, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie zamieszcza w nim klauzulę następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

3. Do wydania zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, stosuje się odpowiednio przepisy określające zasady wydawania zaświadczeń dla kandydatów na stanowisko sędziowskie.

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, zainteresowany może załączyć opinie, świadectwa i zaświadczenia.

5. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, zainteresowany urodzony przed dniem 1 sierpnia 1972 r. załącza również oświadczenie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2024 r. poz. 273 i 834), albo informację, o której mowa w art. 7 ust. 3a tej ustawy.

Art. 14. [Aktualna informacja o zainteresowanym powołaniem na stanowisko komornika] Minister Sprawiedliwości zasięga z Krajowego Rejestru Karnego aktualnej informacji o zainteresowanym powołaniem na stanowisko komornika.

Art. 15. [Obowiązek utworzenia albo objęcia kancelarii] 1. W terminie miesiąca od dnia zawiadomienia o tym, że decyzja o powołaniu na stanowisko komornika jest ostateczna, komornik jest obowiązany utworzyć albo objąć kancelarię i zgłosić ten fakt Ministrowi Sprawiedliwości. W przypadku utworzenia kancelarii, w zgłoszeniu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, komornik podaje również jej adres.

2. O utworzeniu albo objęciu kancelarii i jej adresie komornik zawiadamia prezesa właściwego sądu rejonowego, który w terminie 14 dni sprawdza, czy kancelaria spełnia wymogi przewidziane w przepisach prawa oraz zapewnia możliwość samodzielnego i niezależnego wykonywania zadań, o których mowa w art. 3. O wyniku przeprowadzonych czynności sprawdzających prezes właściwego sądu rejonowego niezwłocznie zawiadamia Ministra Sprawiedliwości.

3. Komornik zgłasza Ministrowi Sprawiedliwości i prezesowi właściwego sądu rejonowego każdą zmianę adresu kancelarii w terminie 14 dni od dnia tej zmiany.

4. Minister Sprawiedliwości, w uzasadnionych przypadkach, może przedłużyć termin, o którym mowa w ust. 1. Na postanowienie Ministra Sprawiedliwości w tym przedmiocie nie przysługuje zażalenie.

5. W przypadku nieutworzenia albo nieobjęcia kancelarii w terminie, o którym mowa w ust. 1 albo 4, powołanie na stanowisko komornika traci moc. Okoliczność tę stwierdza Minister Sprawiedliwości.

Art. 16. [Wniosek o powołanie na stanowisko komornika] Wniosek o powołanie na stanowisko komornika można złożyć w terminie 5 lat od odbycia asesury komorniczej.

Art. 17. [Ślubowanie] 1. Po uzyskaniu od prezesa właściwego sądu rejonowego informacji potwierdzających spełnienie przez kancelarię wymogów, o których mowa w art. 15 ust. 2, Minister Sprawiedliwości zawiadamia o tym fakcie prezesa właściwego sądu apelacyjnego.

2. W terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, prezes właściwego sądu apelacyjnego odbiera od komornika ślubowanie według następującej roty:

„Ślubuję uroczyście jako komornik powierzone mi obowiązki wypełniać zgodnie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy prawnie chronionej, w postępowaniu swym kierować się zasadami uczciwości, godności i honoru.”.

3. Składający ślubowanie może dodać na końcu zwrot: „Tak mi dopomóż Bóg.”.

4. Prezes właściwego sądu apelacyjnego zawiadamia Ministra Sprawiedliwości, prezesa właściwego sądu okręgowego, prezesa właściwego sądu rejonowego oraz radę właściwej izby komorniczej o odebraniu od komornika ślubowania.

5. Jeżeli komornik odmówi złożenia ślubowania lub z własnej winy nie złoży go we wskazanym terminie, powołanie na stanowisko komornika traci moc. Okoliczność tę stwierdza Minister Sprawiedliwości.

6. Z dniem złożenia ślubowania komornik uzyskuje prawo wykonywania czynności, o których mowa w art. 3. Z tym dniem nawiązuje się stosunek podległości służbowej komornika wobec prezesa właściwego sądu rejonowego.

Art. 18. [Zawieszenie komornika] 1. Minister Sprawiedliwości zawiesza komornika w czynnościach, jeżeli:

1) przeciwko komornikowi wszczęto postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 3;

2) przy wszczęciu lub w toku postępowania o częściowe albo całkowite ubezwłasnowolnienie komornika ustanowiono doradcę tymczasowego;

3) nieusprawiedliwiona nieobecność komornika trwa dłużej niż 7 dni albo jeżeli mimo przesłanek, o których mowa w art. 43 ust. 1, w terminie 7 dni od dnia ich zaistnienia komornik nie wystąpił o wyznaczenie zastępcy.

2. Minister Sprawiedliwości może zawiesić komornika w czynnościach, jeżeli:

1) wniósł o to sam komornik z powodu długotrwałej choroby lub innych ważnych przyczyn;

2) przeciwko komornikowi wszczęto postępowanie o nieumyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub nieumyślne przestępstwo skarbowe;

3) przeciwko komornikowi wniesiono akt oskarżenia w trybie art. 55 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 37, 1222 i 1248), w którym zarzucono mu popełnienie przestępstwa, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;

4) prezes właściwego sądu złożył wniosek o odwołanie komornika z zajmowanego stanowiska lub Minister Sprawiedliwości z urzędu wszczął postępowanie w przedmiocie odwołania komornika z zajmowanego stanowiska w przypadkach, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 3 i 4;

5) przeciwko komornikowi wszczęto postępowanie dyscyplinarne, w którym zażądano orzeczenia kary wydalenia ze służby komorniczej albo mimo braku wniosku orzeczono wobec komornika taką karę.

3. Na postanowienie Ministra Sprawiedliwości o zawieszeniu komornika w czynnościach przysługuje zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie, w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Do rozpoznania zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego o środkach odwoławczych. Przepisów o środkach zapobiegawczych nie stosuje się.

4. Wniesienie zażalenia na postanowienie o zawieszeniu komornika w czynnościach nie wstrzymuje jego wykonania.

5. Sąd rozpoznaje zażalenie na postanowienie o zawieszeniu komornika w czynnościach na rozprawie w składzie 3 sędziów.

6. W trakcie zawieszenia komornika w czynnościach:

1) komornik nie ma prawa dokonywać jakichkolwiek czynności wymienionych w art. 3 ani asystować przy tych czynnościach innemu komornikowi lub zastępcy komornika, również w charakterze świadka;

2) komornik nie ma prawa przebywać w pomieszczeniach kancelarii, mieć wglądu w akta prowadzonych spraw oraz dokumentację, o której mowa w art. 156;

3) komornik ma prawo uzyskiwać informacje o należnym mu na podstawie art. 48 ust. 2 dochodzie jedynie za pośrednictwem prezesa właściwego sądu rejonowego;

4) komornik zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu wszelkich funkcji w samorządzie komorniczym.

7. Minister Sprawiedliwości może w każdym stanie sprawy uchylić postanowienie o zawieszeniu komornika w czynnościach, z wyjątkiem postanowienia wydanego na podstawie ust. 1 pkt 1. Na postanowienie oddalające wniosek o uchylenie prawomocnego postanowienia o zawieszeniu komornika w czynnościach zażalenie nie przysługuje, z wyjątkiem postanowienia wydanego na podstawie ust. 1 pkt 3. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

8. Zawieszenie komornika w czynnościach ustaje z dniem:

1) prawomocnego zakończenia postępowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2–5, chyba że zawieszenie zostało uchylone wcześniej;

2) oddalenia wniosku o odwołanie komornika z zajmowanego stanowiska ostateczną decyzją, umorzenia postępowania, stwierdzenia braku podstaw do odwołania, a w przypadku odwołania komornika z zajmowanego stanowiska ostateczną decyzją – z dniem upływu terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego lub prawomocnego oddalenia skargi;

3) oddalenia lub odrzucenia wniosku o ubezwłasnowolnienie albo umorzenia postępowania lub uchylenia postanowienia o ustanowieniu doradcy tymczasowego;

4) wskazanym we wniosku złożonym w tym przedmiocie przez komornika w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1.

Art. 19. [Odwołanie komornika] 1. Minister Sprawiedliwości z urzędu odwołuje, w drodze decyzji, komornika z zajmowanego stanowiska, jeżeli komornik:

1) z powodu choroby lub utraty sił został uznany przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za całkowicie niezdolnego do pełnienia obowiązków komornika lub bez uzasadnionej przyczyny odmówił poddania się badaniu, o którym mowa w art. 26;

2) ukończył 65. rok życia;

3) spowodował niedobór finansowy, polegający na wydatkowaniu środków podlegających dokumentacji na działalność niezgodną z ich przeznaczeniem, w wysokości przekraczającej 15 000 złotych;

4) nie zawarł umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zgodnie z przepisami wykonawczymi wydanymi na podstawie art. 37 ust. 4, lub utracił to ubezpieczenie z zawinionych przez siebie przyczyn.

2. Minister Sprawiedliwości, z urzędu lub na wniosek prezesa właściwego sądu rejonowego, prezesa właściwego sądu okręgowego lub prezesa właściwego sądu apelacyjnego, odwołuje, w drodze decyzji, komornika z zajmowanego stanowiska, jeżeli komornik:

1) nie wykonał zarządzeń, o których mowa w art. 176 ust. 3;

2) nie wykonał zaleceń powizytacyjnych sędziego wizytatora;

3) uporczywie lub rażąco nie stosuje się do orzeczeń sądu wydawanych w trybie nadzoru judykacyjnego;

4) uporczywie lub rażąco narusza przepisy w zakresie ustalenia wysokości opłat;

5) uporczywie lub rażąco narusza przepisy o dopuszczalności przyjmowania spraw z wyboru wierzyciela;

6) uporczywie lub rażąco narusza przepisy o dopuszczalności powierzania czynności asesorom;

7) uporczywie lub rażąco narusza zasady korzystania z prawa do nieobecności, usprawiedliwiania tych nieobecności albo korzystania z wyznaczonego zastępcy określone w art. 39–41 i art. 43;

8) podejmował czynności w okresie zawieszenia w czynnościach komornika;

9) dopuścił się innego uporczywego lub rażącego naruszenia przepisów prawa.

3. Minister Sprawiedliwości, w przypadku prawomocnego skazania komornika za nieumyślne przestępstwo lub nieumyślne przestępstwo skarbowe, może, w drodze decyzji, odwołać go z zajmowanego stanowiska, mając na uwadze interes publiczny i dobro wymiaru sprawiedliwości.

4. Odwołanie komornika z zajmowanego stanowiska w przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 3, następuje po uprzednim wysłuchaniu komornika, chyba że nie jest to możliwe, oraz zasięgnięciu opinii rady właściwej izby komorniczej, która przedstawia opinię w terminie 21 dni od dnia otrzymania wniosku o wyrażenie opinii. Nieprzedstawienie opinii w tym terminie przez radę właściwej izby komorniczej nie wstrzymuje wydania decyzji w przedmiocie odwołania komornika z zajmowanego stanowiska. Rada właściwej izby komorniczej nie ma statusu strony w toczącym się postępowaniu administracyjnym.

Art. 20. [Wygaśnięcie powołania na stanowisko komornika] 1. Powołanie na stanowisko komornika wygasa z mocy prawa, jeżeli komornik:

1) zmarł;

2) zrezygnował z pełnienia obowiązków komornika;

3) został prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną wydalenia ze służby komorniczej;

4) został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

5) został prawomocnie ubezwłasnowolniony częściowo albo całkowicie;

6) utracił obywatelstwo polskie.

2. O wygaśnięciu powołania na stanowisko komornika z mocy prawa Minister Sprawiedliwości zawiadamia komornika, prezesa właściwego sądu apelacyjnego, prezesa właściwego sądu rejonowego oraz radę właściwej izby komorniczej.

Art. 21. [Rezygnacja komornika z pełnienia obowiązków] 1. Rezygnacja komornika z pełnienia obowiązków następuje z dniem wskazanym w oświadczeniu o rezygnacji, przy czym dzień ten nie może przypadać wcześniej niż miesiąc ani później niż 3 miesiące od dnia złożenia Ministrowi Sprawiedliwości oświadczenia o rezygnacji. W przypadku oznaczenia przez komornika dnia przypadającego wcześniej niż miesiąc od dnia złożenia oświadczenia o rezygnacji lub braku jego oznaczenia, rezygnacja staje się skuteczna z upływem miesiąca od dnia jej złożenia. W przypadku oznaczenia przez komornika dnia przypadającego później niż 3 miesiące od dnia złożenia oświadczenia o rezygnacji, rezygnacja następuje z upływem 3 miesięcy od dnia jej złożenia.

2. O przyjęciu rezygnacji Minister Sprawiedliwości zawiadamia komornika, prezesa właściwego sądu apelacyjnego, prezesa właściwego sądu rejonowego oraz radę właściwej izby komorniczej, informując jednocześnie o dniu, z którym rezygnacja staje się skuteczna. W przypadku skutecznego uchylenia się przez komornika od skutków złożonej rezygnacji Minister Sprawiedliwości zawiadamia o tym fakcie komornika, prezesa właściwego sądu apelacyjnego, prezesa właściwego sądu rejonowego oraz radę właściwej izby komorniczej.

Art. 22. [Odsunięcie komornika od wykonywania czynności] 1. W przypadku stwierdzenia oczywistego i rażącego naruszenia przepisów prawa, prezes właściwego sądu rejonowego, w drodze zarządzenia, odsuwa komornika od wykonywania czynności na okres do 30 dni. W tym okresie prezes właściwego sądu rejonowego występuje do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o odwołanie komornika z zajmowanego stanowiska.

2. Prezes właściwego sądu rejonowego niezwłocznie zawiadamia prezesa właściwego sądu apelacyjnego o odsunięciu komornika od wykonywania czynności.

3. Do komornika odsuniętego od wykonywania czynności stosuje się odpowiednio przepisy o komorniku zawieszonym w czynnościach.

Art. 23. [Przeniesienie komornika] Minister Sprawiedliwości może przenieść komornika, na jego wniosek, na stanowisko komornika do innego rewiru, jeżeli przemawiają za tym potrzeby prawidłowego i sprawnego prowadzenia czynności, o których mowa w art. 3, lub uzasadniony interes komornika. Przeniesienie oznacza prawo utworzenia nowej kancelarii lub objęcia kancelarii po komorniku odwołanym, przeniesionym lub komorniku, którego powołanie wygasło z mocy prawa, o ile ogłoszenie o zwolnionym stanowisku komornika, o którym mowa w art. 12 ust. 3, okazało się w tych przypadkach bezskuteczne.

Art. 24. [Ponowne powołanie na stanowisko komornika] 1. W przypadku:

1) odwołania komornika z zajmowanego stanowiska z przyczyn, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 4, lub

2) wygaśnięcia powołania na stanowisko komornika z mocy prawa z przyczyn, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2 i 4–6

– osoba może zostać ponownie powołana na stanowisko komornika, jeżeli spełnia wymogi określone w art. 11 ust. 1 pkt 1–7.

2. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, co najmniej przez 10 lat nie wykonywała zawodu, może zostać ponownie powołana na stanowisko komornika po złożeniu egzaminu komorniczego.

Art. 26. [Skierowanie komornika na badanie] Minister Sprawiedliwości, prezes właściwego sądu rejonowego, prezes właściwego sądu okręgowego, prezes właściwego sądu apelacyjnego albo rada właściwej izby komorniczej, z urzędu lub na wniosek zainteresowanego, może skierować komornika na badanie przeprowadzane przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu ustalenia trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków komornika. Koszty badania pokrywa podmiot kierujący na badanie.

Art. 27. [Obowiązek zachowania tajemnicy] 1. Komornik jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na wykonywane czynności.

2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, trwa także po odwołaniu komornika z zajmowanego stanowiska albo wygaśnięciu powołania na stanowisko komornika z mocy prawa.

3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, ustaje, gdy komornik składa zeznanie jako świadek lub strona przed sądem lub prokuratorem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru państwa. W tym przypadku od obowiązku może zwolnić komornika Minister Sprawiedliwości.

4. W postępowaniu dyscyplinarnym oraz postępowaniu o odwołanie komornika z zajmowanego stanowiska w trybie przewidzianym w art. 19 ust. 2 przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 28. [Prawo legitymowania osób] Komornik, wykonując czynności, o których mowa w art. 3 ust. 3 i ust. 4 pkt 1, ma prawo legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości.

Art. 29. [Identyfikator] 1. Przy wykonywaniu czynności poza kancelarią komornik jest obowiązany okazać identyfikator.

2. Identyfikator zawiera imię i nazwisko komornika, jego zdjęcie, określenie pełnionej funkcji i oznaczenie sądu rejonowego, przy którym działa.

3. Identyfikator wydaje Krajowa Rada Komornicza.

4. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia, wzór identyfikatora, mając na względzie konieczność zachowania odpowiedniej przejrzystości i czytelności danych oraz konieczność zabezpieczenia przed podrobieniem.

Art. 30. [Czas pracy komornika] 1. Czas pracy komornika jest określony wymiarem jego zadań.

2. Komornik dostosowuje dni i godziny przyjęć interesantów do miejscowych warunków.

3. Dni i godziny przyjęć interesantów są zatwierdzane przez prezesa właściwego sądu rejonowego.

4. Komornik podaje informację o dniach i godzinach przyjęć interesantów na tablicy informacyjnej umieszczonej przy wejściu do kancelarii.

5. W sprawach pilnych komornik może przyjąć interesantów poza ustalonymi dniami i godzinami przyjęć, jeżeli ważny interes strony wymaga niezwłocznego działania komornika.

Art. 31. [Termin przekazania wyegzekwowanych należności] 1. Należności wyegzekwowane z rachunku bankowego, rachunku prowadzonego przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową albo rachunku prowadzonego przez podmiot prowadzący działalność maklerską, uzyskane w wyniku pierwszej wpłaty dokonanej przez dłużnika zajętej wierzytelności, komornik przekazuje wierzycielowi nie wcześniej niż w 7 dniu i nie później niż w 14 dniu od dnia ich otrzymania. W takim przypadku przepisu art. 808 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego nie stosuje się. Pozostałe wyegzekwowane należności komornik przekazuje wierzycielowi w terminie 4 dni od dnia ich otrzymania. W przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych i rentowych komornik przekazuje wierzycielowi wyegzekwowane należności niezwłocznie, niezależnie od sposobu ich wyegzekwowania.

2. Jeżeli komornik dopuści do opóźnienia w przekazaniu wyegzekwowanych należności, jest obowiązany zapłacić uprawnionemu odsetki ustawowe za opóźnienie od kwot otrzymanych i nierozliczonych w terminie, chyba że nieprzekazanie należności było spowodowane zdarzeniami przewidzianymi w ustawie, a w szczególności zawieszeniem postępowania egzekucyjnego lub wstrzymaniem wykonalności tytułu wykonawczego przez sąd. O każdym przypadku opóźnienia przekazania należności przekraczającego 7 dni komornik zawiadamia prezesa właściwego sądu rejonowego.

Art. 32. [Oświadczenie majątkowe] 1. Komornik jest obowiązany do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym, zwanego dalej „oświadczeniem majątkowym”. Oświadczenie majątkowe dotyczy majątku osobistego oraz objętego małżeńską wspólnością majątkową.

2. Oświadczenie majątkowe zawiera informacje o:

1) posiadanych zasobach pieniężnych;

2) posiadanych nieruchomościach i tytułach prawnych do ich posiadania;

3) posiadanych rzeczach ruchomych o wartości jednostkowej powyżej 10 000 złotych;

4) posiadanych udziałach i akcjach w spółkach prawa handlowego;

5) posiadanych instrumentach finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2024 r. poz. 722), innych niż wskazane w pkt 4;

6) dochodach podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, uzyskanych w okresie roku przed dniem, na który składane jest oświadczenie, o ile ich łączna wartość przekracza 10 000 złotych, i ich źródłach;

7) nabytym przez składającego oświadczenie albo jego małżonka od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu terytorialnego, ich związków lub samorządowej osoby prawnej, mieniu, które podlegało zbyciu w drodze przetargu;

8) wierzytelnościach i zobowiązaniach pieniężnych o wartości powyżej 10 000 złotych.

3. Oświadczenie majątkowe składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

4. Oświadczenie majątkowe składa się przed objęciem stanowiska komornika, a następnie co roku do dnia 30 kwietnia, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, a także w terminie 30 dni od dnia zwolnienia stanowiska komornika.

5. Oświadczenie majątkowe komornik składa prezesowi właściwego sądu apelacyjnego w 2 egzemplarzach.

6. Analizy danych zawartych w oświadczeniu majątkowym dokonuje kolegium właściwego sądu apelacyjnego.

7. Informacje zawarte w oświadczeniu majątkowym są jawne, także co do imienia i nazwiska, z wyjątkiem danych adresowych, informacji o miejscu położenia nieruchomości, a także informacji umożliwiających identyfikację ruchomości komornika.

8. Na wniosek komornika, który złożył oświadczenie majątkowe, prezes właściwego sądu apelacyjnego może zdecydować o objęciu informacji zawartych w tym oświadczeniu ochroną przewidzianą dla informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”, określoną w przepisach ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 632 i 1222), jeżeli ujawnienie tych informacji mogłoby powodować zagrożenie dla komornika lub osób dla niego najbliższych. Do zniesienia tej klauzuli uprawnieni są prezes właściwego sądu apelacyjnego oraz Minister Sprawiedliwości. Przepisu art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych nie stosuje się.

9. Jawne informacje zawarte w oświadczeniach majątkowych prezes właściwego sądu apelacyjnego udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej, nie później niż do dnia 30 czerwca każdego roku.

10. Oświadczenie majątkowe przechowuje się przez 6 lat.

11. Jeden egzemplarz oświadczenia majątkowego podmiot uprawniony do odebrania oświadczenia przekazuje do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania komornika. Właściwy urząd skarbowy jest uprawniony do analizy danych zawartych w oświadczeniu, w tym również do porównania jego treści z treścią uprzednio złożonych oświadczeń oraz rocznych zeznań podatkowych (PIT). Jeżeli wynik analizy budzi uzasadnione wątpliwości co do legalności pochodzenia majątku ujawnionego w oświadczeniu, urząd skarbowy kieruje sprawę do właściwego postępowania, prowadzonego na podstawie odrębnych przepisów.

12. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza oświadczenia majątkowego, zawierający szczegółowy zakres informacji zawieranych w oświadczeniu oraz klauzulę, o której mowa w ust. 3, mając na uwadze konieczność rzetelnego wykazania stanu majątkowego osób obowiązanych do składania oświadczeń.

Art. 33. [Działalność gospodarcza] 1. Komornik nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej.

2. Komornik nie może prowadzić działalności gospodarczej.

3. Do komornika stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226, 232, 854, 858, 859 i 863), ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497, 863 i 1243) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146, 858 i 1222), dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

4. Komornik nie może:

1) być członkiem zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki prawa handlowego;

2) być członkiem zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółdzielni;

3) być członkiem zarządu fundacji prowadzącej działalność gospodarczą;

4) posiadać w spółce prawa handlowego więcej niż 10 % akcji lub udziałów przedstawiających więcej niż 10 % kapitału zakładowego.

5. Przepisy ust. 2–4 stosuje się do asesorów.

Art. 34. [Dodatkowe zatrudnienie] 1. Komornik nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia, z wyjątkiem zatrudnienia na stanowisku dydaktycznym, naukowo-dydaktycznym lub naukowym w szkole wyższej w łącznym wymiarze nieprzekraczającym pełnego wymiaru czasu pracy pracowników zatrudnionych na tych stanowiskach, o ile wykonywanie tego zatrudnienia nie przeszkadza w pełnieniu obowiązków komornika.

2. Komornik nie może podejmować innego zajęcia ani sposobu zarobkowania, które przeszkadzałoby w pełnieniu obowiązków komornika, mogło osłabiać zaufanie do jego bezstronności lub przynieść ujmę godności urzędu komornika.

3. O zamiarze podjęcia lub kontynuowania dodatkowego zatrudnienia na stanowisku dydaktycznym, naukowo-dydaktycznym lub naukowym w szkole wyższej oraz zamiarze podjęcia lub kontynuowania innego zajęcia lub sposobu zarobkowania komornik zawiadamia prezesa właściwego sądu rejonowego.

4. Prezes właściwego sądu rejonowego, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, wydaje decyzję o sprzeciwie wobec zamiaru podjęcia lub kontynuowania przez komornika zatrudnienia na stanowisku dydaktycznym, naukowo-dydaktycznym lub naukowym w szkole wyższej, jeżeli uzna, że będzie ono przeszkadzało w pełnieniu obowiązków komornika, oraz decyzję o sprzeciwie wobec zamiaru podjęcia lub kontynuowania przez komornika innego zajęcia lub sposobu zarobkowania, które przeszkadzałoby w pełnieniu obowiązków komornika, mogło osłabiać zaufanie do jego bezstronności lub przynieść ujmę godności urzędu komornika.

5. Od decyzji, o której mowa w ust. 4, służy komornikowi odwołanie do Ministra Sprawiedliwości w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania.

6. Przepisy ust. 1–5 stosuje się do asesorów.

Art. 35. [Obowiązek zawiadomienia prezesa właściwego sądu rejonowego o toczącej się sprawie sądowej] 1. Komornik jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić prezesa właściwego sądu rejonowego o toczącej się sprawie sądowej, w której występuje jako strona lub uczestnik postępowania.

2. W przypadku wszczęcia przeciwko komornikowi postępowania karnego, komornik zawiadamia o tym fakcie prezesa właściwego sądu rejonowego oraz Ministra Sprawiedliwości.

Art. 36. [Obowiązek naprawienia szkody] 1. Komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności.

2. Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem. Skarb Państwa w przypadku naprawienia szkody ma zwrotne roszczenie do komornika, chyba że szkoda powstała wyłącznie na skutek stosowania się przez komornika do zarządzeń sądu lub organów nadzoru administracyjnego. Komornik w przypadku naprawienia szkody ma zwrotne roszczenie do Skarbu Państwa, jeżeli szkoda powstała wyłącznie na skutek stosowania się przez komornika do zarządzeń sądu lub organów nadzoru administracyjnego.

3. Komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności przez zastępcę będącego asesorem wyznaczonym w trybie art. 43 ust. 1.

4. Komornik będący zastępcą innego komornika jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności podejmowanych w roli zastępcy innego komornika.

Art. 37. [Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej] 1. Komornik jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności określonych w art. 3, w tym czynności wykonywanych jako zastępca innego komornika, a w przypadku gdy zatrudnia pracowników, również do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone ich działaniem lub zaniechaniem w związku z wykonywaniem tych czynności, jak również za działania lub zaniechania asesorów wyznaczonych w trybie art. 43 ust. 1.

2. Prezes właściwego sądu rejonowego kontroluje spełnienie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, w ramach kontroli, o której mowa w art. 176 ust. 1. Spełnienie tego obowiązku ustala się na podstawie okazanej przez komornika polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia, potwierdzającego zawarcie umowy.

3. W przypadku stwierdzenia niespełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 1, prezes właściwego sądu rejonowego niezwłocznie informuje o tym Ministra Sprawiedliwości.

4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 1, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę i zakres realizowanych zadań.

Art. 38. [Składki miesięczne] 1. Komornicy opłacają, na potrzeby organów samorządu komorniczego, składki miesięczne, których procentową wysokość ustala corocznie walne zgromadzenie izby komorniczej. Wysokość składek różnicuje wyłącznie liczba spraw wpływających w danym roku do prowadzonej przez komornika kancelarii. Wysokość składki miesięcznej nie może być niższa niż 0,3 % i wyższa niż 1 % wynagrodzenia prowizyjnego, uzyskanego w poprzednim miesiącu.

2. Komornicy w pierwszym roku działalności kancelarii oraz komornicy, do których kancelarii w poprzednim roku kalendarzowym wpłynęło nie więcej niż 1000 spraw, uiszczają składkę miesięczną w wysokości nie większej niż 100 złotych.

Art. 39. [Uprawnienie do wypoczynku] 1. Komornikowi przysługuje uprawnienie do wypoczynku w wymiarze 26 dni w roku. Przepisy art. 152, art. 154², art. 155¹–155³, art. 158, art. 161, art. 162 i art. 164–167³ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 oraz z 2024 r. poz. 878 i 1222) stosuje się odpowiednio, o ile nie są one sprzeczne z przepisami regulującymi pełnienie służby przez komornika.

2. Po dziesięciu latach pełnienia służby komornikowi przysługuje corocznie dodatkowe uprawnienie do wypoczynku w wymiarze 6 dni.

3. Do okresu służby, od którego zależy wymiar dodatkowego uprawnienia do wypoczynku, wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia w sądzie lub prokuraturze na stanowiskach asesora sądowego, asesora prokuratorskiego, sędziego i prokuratora, w Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej na stanowiskach prezesa, wiceprezesa lub radcy, a także okresy wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego lub zajmowania samodzielnego stanowiska w organach władzy publicznej, z którym związana była praktyka prawnicza, oraz inne okresy zatrudnienia, jeżeli z tytułu tego zatrudnienia lub wykonywania zawodu przysługiwał zwiększony wymiar urlopu.

Art. 40. [Prawo do usprawiedliwionej nieobecności] 1. Komornik ma prawo – za uprzednim powiadomieniem prezesa właściwego sądu rejonowego – do usprawiedliwionej nieobecności w związku z udokumentowanym wykonywaniem obowiązków w ramach organów samorządu komorniczego w maksymalnym wymiarze 10 dni w roku.

2. Prezes właściwego sądu rejonowego wyraża zgodę na dodatkową nieobecność komornika w związku z udokumentowanym wykonywaniem obowiązków w Krajowej Radzie Komorniczej, komisji dyscyplinarnej, komisji lub zespołach właściwych w sprawach egzaminu wstępnego na aplikację, zwanego dalej „egzaminem wstępnym”, i egzaminu komorniczego, obowiązków komornika wizytatora lub przewodniczącego rady izby komorniczej.

Art. 41. [Wykaz służbowy komornika] 1. Prezes właściwego sądu rejonowego prowadzi wykaz służbowy komornika, w którym odnotowuje się dni, w których komornik był nieobecny, ze wskazaniem przyczyn nieobecności. Do wykazu załącza się dowody usprawiedliwiające nieobecność komornika.

2. Komornikowi przysługuje uprawnienie do nieobecności na analogicznych zasadach i w wymiarze jak przysługujące pracownikowi w związku z usprawiedliwioną nieobecnością w pracy.

3. W zakresie sposobu i przyczyn usprawiedliwiania nieobecności komornika przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 298² ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy stosuje się odpowiednio.

Art. 43. [Niemożność wykonywania obowiązków z powodu wypoczynku, choroby lub innej usprawiedliwionej nieobecności] 1. W przypadku niemożności wykonywania obowiązków z powodu wypoczynku, choroby albo innej usprawiedliwionej nieobecności, prezes właściwego sądu rejonowego, na wniosek komornika zawierający wskazanie przyczyny nieobecności, jej okresu oraz osoby zastępcy, wyznacza, w drodze zarządzenia, zastępcę komornika. O wyznaczeniu zastępcy komornika prezes właściwego sądu rejonowego zawiadamia za pośrednictwem poczty elektronicznej radę właściwej izby komorniczej, przesyłając kopię wniosku komornika wraz z załącznikami.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zastępcą komornika może być:

1) inny komornik albo

2) asesor zatrudniony w kancelarii nieobecnego komornika, który przepracował na stanowisku asesora co najmniej 2 lata

– jeżeli wyraził zgodę na pełnienie obowiązków zastępcy komornika w okresie przewidywanej nieobecności.

3. Komornik nie może być zastępowany przez asesora dłużej niż 60 dni w roku kalendarzowym.

4. W zakresie wykonywania czynności, o których mowa w art. 3, asesorowi pełniącemu funkcję zastępcy komornika przysługują prawa i obowiązki komornika.

5. Prezes właściwego sądu rejonowego odmawia wyznaczenia zastępcy komornika w przypadku wyczerpania przez komornika przysługującego mu uprawnienia do wypoczynku lub gdy nieobecność jest nieusprawiedliwiona.

6. W przypadku gdy wskazany przez komornika zastępca nie spełnia wymogów, o których mowa w ust. 2, prezes właściwego sądu rejonowego wyraża sprzeciw wobec osoby zastępcy, o czym niezwłocznie informuje zainteresowanego komornika i wskazanego zastępcę komornika, wskazując jednocześnie osobę zastępcy według własnego uznania spośród komorników działających w tym samym rewirze. Jeżeli w tym samym rewirze nie ma komornika, który może pełnić obowiązki zastępcy komornika, prezes właściwego sądu rejonowego informuje o tym fakcie prezesa właściwego sądu apelacyjnego, który wskazuje zastępcę komornika z obszaru okręgu sądu okręgowego, w którym działa komornik.

Art. 44. [Wyznaczenie zastępcy komornika przez prezesa właściwego sądu apelacyjnego] 1. W przypadku gdy komornik mimo zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 43 ust. 1, nie wystąpił z wnioskiem o wyznaczenie zastępcy komornika lub nie był w stanie wskazać osoby zastępcy, stosuje się odpowiednio przepis art. 45 ust. 1.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zastępcą komornika może być inny komornik lub asesor, który przepracował na stanowisku asesora co najmniej 2 lata. Przepis art. 43 ust. 3 stosuje się.

Art. 45. [Wyznaczenie zastępcy komornika przez prezesa właściwego sądu apelacyjnego] 1. W przypadku odwołania komornika z zajmowanego stanowiska, wygaśnięcia powołania na stanowisko komornika z mocy prawa, przeniesienia komornika albo zawieszenia komornika w czynnościach, zastępcę komornika wyznacza, w drodze zarządzenia, prezes właściwego sądu apelacyjnego na wniosek rady właściwej izby komorniczej. We wniosku wskazuje się osobę kandydata na zastępcę komornika i przyczyny zastępstwa.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zastępcą komornika może być wyłącznie inny komornik.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zastępca komornika może z ważnych przyczyn, za zgodą prezesa właściwego sądu apelacyjnego, zwalniać lub zatrudniać pracowników kancelarii.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, w sprawach związanych z organizacją pracy kancelarii zastępca komornika działa w imieniu zastępowanego komornika. Dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymaga zgody prezesa właściwego sądu apelacyjnego.

5. W przypadku niezłożenia przez radę właściwej izby komorniczej wniosku o wyznaczenie zastępcy komornika w terminie 7 dni od dnia zaistnienia podstaw jego wyznaczenia określonych w ust. 1, prezes właściwego sądu apelacyjnego wyznacza zastępcę komornika spośród członków rady właściwej izby komorniczej.

Art. 46. [Zmiana zastępcy komornika] Z ważnych powodów Minister Sprawiedliwości może, w drodze zarządzenia, dokonać zmiany zastępcy komornika wyznaczonego przez prezesa właściwego sądu apelacyjnego. Przepis art. 45 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 47. [Zarządzenie o wyznaczeniu zastępcy komornika] 1. W zarządzeniu o wyznaczeniu zastępcy komornika wskazuje się osobę zastępcy oraz czas, na jaki został on wyznaczony, lub że wyznaczono go na czas nieokreślony. Zarządzenie zawiera uzasadnienie.

2. O wyznaczeniu zastępcy komornika prezes właściwego sądu apelacyjnego zawiadamia Ministra Sprawiedliwości oraz prezesa właściwego sądu rejonowego, doręczając odpis zarządzenia o wyznaczeniu zastępcy komornika.

3. Z ważnych powodów, mając na względzie interes publiczny i dobro wymiaru sprawiedliwości, Minister Sprawiedliwości, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, może wnieść sprzeciw co do osoby zastępcy. Sprzeciw zawiera uzasadnienie. Od sprzeciwu nie przysługuje odwołanie.

4. Zarządzenie o wyznaczeniu zastępcy komornika traci moc z dniem wskazanym w sprzeciwie. O wniesieniu sprzeciwu Minister Sprawiedliwości zawiadamia prezesa właściwego sądu rejonowego, prezesa właściwego sądu apelacyjnego, zainteresowanego komornika i wyznaczonego zastępcę komornika oraz radę właściwej izby komorniczej, która niezwłocznie wskazuje prezesowi właściwego sądu apelacyjnego innego kandydata na zastępcę komornika.

Art. 48. [Wynagrodzenie zastępcy komornika] 1. W braku odmiennej umowy między komornikiem a zastępcą komornika, zastępca komornika pobiera 25 % dochodu zastępowanego komornika w pierwszym miesiącu zastępstwa, a w następnych miesiącach – 50 % tego dochodu. Po 6 miesiącach zastępstwa zastępca komornika pobiera 75 % dochodu zastępowanego komornika.

2. Zastępca komornika wyznaczony w związku z zawieszeniem komornika w czynnościach pobiera 75 % dochodu zastępowanego komornika, do czasu ustania zawieszenia komornika w czynnościach, nie dłużej jednak niż przez okres roku od dnia zawieszenia komornika w czynnościach. Po upływie tego okresu zastępca komornika pobiera 100 % dochodu zastępowanego komornika.

3. Zastępca komornika wyznaczony w związku z odwołaniem komornika z zajmowanego stanowiska, wygaśnięciem powołania na stanowisko komornika z mocy prawa albo przeniesieniem komornika, zwany dalej „kuratorem kancelarii”, pobiera 100 % dochodu zastępowanego komornika.

4. Dochodem komornika, o którym mowa w ust. 1–3, są:

1) należne wynagrodzenie prowizyjne od uzyskanych w danym miesiącu opłat egzekucyjnych oraz

2) pobrane i ściągnięte w danym miesiącu opłaty komornicze za czynności inne niż wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 1–2a

– pomniejszone o koszty działalności egzekucyjnej.

Art. 49. [Dodatkowe zatrudnienie w okresie zawieszenia komornika w czynnościach] 1. Po upływie roku od dnia zawieszenia komornika w czynnościach komornik może, za zgodą prezesa właściwego sądu rejonowego, podjąć dodatkowe zatrudnienie, inne zajęcie lub sposób zarobkowania, o ile nie przyniesie to ujmy godności urzędu komornika.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, do czasu ustania zawieszenia komornika w czynnościach, przepisów art. 34 ust. 1–3 nie stosuje się, a przepisy art. 34 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

Art. 50. [Odpowiedzialność za zobowiązania] 1. W przypadku odwołania komornika z zajmowanego stanowiska, wygaśnięcia powołania na stanowisko komornika z mocy prawa albo przeniesienia komornika, z wyjątkiem sytuacji gdy wygaśnięcie powołania nastąpiło na skutek śmierci albo ubezwłasnowolnienia, jeżeli należne kuratorowi kancelarii wynagrodzenie prowizyjne oraz pobrane i ściągnięte opłaty komornicze, o których mowa w art. 48 ust. 4 pkt 2, nie wystarczają na bieżące zaspokojenie należności powstałych w terminie 3 miesięcy od dnia zwolnienia stanowiska, a wynikających z zatrudnienia osób, o których mowa w art. 153, oraz kosztów działalności egzekucyjnej, o których mowa w art. 152 ust. 1 pkt 1, za zobowiązania te odpowiedzialny jest, do wysokości, w jakiej nie zostały one zaspokojone, odwołany lub przeniesiony komornik albo komornik, którego powołanie wygasło z mocy prawa. Przepis zdania pierwszego stosuje się wyłącznie do zobowiązań wynikających z umów, które komornik zawarł przed zwolnieniem stanowiska.

2. Odwołany lub przeniesiony komornik albo komornik, którego powołanie wygasło z mocy prawa, może uchylić się od odpowiedzialności, o której mowa w ust. 1, jeżeli wykaże, że do nieuregulowania należności doszło na skutek działań lub zaniechań zastępcy komornika lub kuratora kancelarii.

3. Odwołany lub przeniesiony komornik albo komornik, którego powołanie wygasło z mocy prawa oraz jego następcy prawni ponoszą osobistą odpowiedzialność majątkową za koszty związane z przekazaniem do przechowywania, zniszczenia lub archiwizacji akt spraw, w których postępowanie zostało zakończone przed zwolnieniem stanowiska komornika, w zakresie, w jakim pozostawione przez komornika środki nie wystarczają na ten cel.

4. Osoby, o których mowa w ust. 3, ponoszą także osobistą odpowiedzialność majątkową z tytułu zwrotu kosztów komorniczych, nienależnie ściągniętych lub pobranych przed dniem zwolnienia stanowiska komornika, w przypadkach gdy obowiązek ich zwrotu powstał po tej dacie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do konieczności wypłaty stronie odszkodowania za szkodę wyrządzoną przed dniem zwolnienia stanowiska albo zapłaty stosownej sumy pieniężnej z tytułu przewlekłości postępowania, w zakresie, w jakim przewlekłość ta nastąpiła przed dniem zwolnienia stanowiska.

Art. 51. [Kurator kancelarii] Do czasu udostępnienia ogłoszenia, o którym mowa w art. 12 ust. 3, kurator kancelarii prowadzi jedynie postępowania w sprawach niezakończonych oraz sprawach przekazanych w trybie zbiegu egzekucji. W takim przypadku do kuratora kancelarii stosuje się odpowiednio przepis art. 33 ust. 3.

Art. 52. [Obowiązki kuratora kancelarii] 1. Kurator kancelarii sporządza spisy:

1) spraw zakończonych;

2) spraw niezakończonych;

3) urządzeń ewidencyjnych niezbędnych do prowadzenia spraw niezakończonych;

4) zbędnych urządzeń ewidencyjnych;

5) dokumentacji w kancelarii;

6) ruchomości stanowiących wyposażenie kancelarii.

2. Kurator kancelarii doręcza odwołanemu lub przeniesionemu komornikowi albo komornikowi, którego powołanie wygasło z mocy prawa, a w przypadku śmierci komornika – jego następcy prawnemu odpisy spisów, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6.

3. W terminie 14 dni od dnia doręczenia odpisów spisów, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6, odwołany lub przeniesiony komornik albo komornik, którego powołanie wygasło z mocy prawa, a w przypadku śmierci komornika – jego następca prawny może wnieść do nich zastrzeżenia lub uwagi.

Art. 53. [Uprawnienia kuratora kancelarii] 1. Kurator kancelarii jest uprawniony do korzystania z pomieszczeń kancelarii na dotychczasowych zasadach do czasu powołania nowego komornika na zwolnione stanowisko, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące od dnia wyznaczenia zastępcy. Jeżeli osoba, która zajmowała stanowisko komornika, była uprawniona do korzystania z pomieszczeń kancelarii jako właściciel albo uprawniony z tytułu ograniczonego prawa rzeczowego, wysokość wynagrodzenia za korzystanie z pomieszczeń kancelarii określa umowa między kuratorem kancelarii a osobą, której przysługuje prawo do korzystania z pomieszczeń kancelarii. W braku porozumienia wynagrodzenie należy się według cen rynkowych.

2. Do czasu powołania nowego komornika na zwolnione stanowisko, a w przypadku zarządzenia likwidacji kancelarii – do dnia jej zakończenia, kurator kancelarii ma prawo korzystania z ruchomości stanowiących wyposażenie kancelarii, o ile są one niezbędne dla zapewnienia ciągłości wykonywania zadań i czynności, o których mowa w art. 3 ust. 3 i 4.

Art. 54. [Przekazanie komornikowi obejmującemu kancelarię spraw niezakończonych] 1. W przypadku powołania na stanowisko po odwołanym lub przeniesionym komorniku albo komorniku, którego powołanie wygasło z mocy prawa, kurator kancelarii przekazuje komornikowi obejmującemu kancelarię sprawy niezakończone i urządzenia ewidencyjne niezbędne do prowadzenia spraw niezakończonych, wraz ze spisami, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2, 3, 5 i 6, zastrzeżeniami i uwagami, o których mowa w art. 52 ust. 3, oraz pieczęcią urzędową.

2. Z przekazania, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokół, który podpisują kurator kancelarii i komornik obejmujący kancelarię.

3. Komornik obejmujący kancelarię może przejąć za wynagrodzeniem ruchomości, o których mowa w art. 53 ust. 2. Wysokość wynagrodzenia określa umowa między komornikiem obejmującym kancelarię a osobą, która zajmowała stanowisko komornika, lub innymi osobami, które wykażą swoje uprawnienia do tych rzeczy. W braku porozumienia wysokość wynagrodzenia określi sąd, mając na względzie aktualną wartość rynkową rzeczy.

Art. 55. [Przekazanie komornikowi obejmującemu kancelarię zaliczek na wydatki i opłaty oraz wszelkich pobranych i nierozchodowanych sum] 1. Kurator kancelarii przekazuje komornikowi obejmującemu kancelarię zaliczki na wydatki i opłaty oraz wszelkie pobrane i nierozchodowane sumy, zgromadzone na wyodrębnionych rachunkach bankowych kancelarii, o których mowa w art. 154 ust. 2, lub w kasie kancelarii prowadzonej przez odwołanego lub przeniesionego komornika albo komornika, którego powołanie wygasło z mocy prawa.

2. Z przekazania, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokół, który podpisują kurator kancelarii i komornik obejmujący kancelarię.

Art. 56. [Sprawozdanie z pełnienia funkcji kuratora kancelarii] Kurator kancelarii, w terminie 14 dni od dnia przekazania kancelarii komornikowi obejmującemu kancelarię, sporządza sprawozdanie z pełnienia funkcji, które składa prezesowi właściwego sądu apelacyjnego, przesyłając odpisy tego sprawozdania prezesowi właściwego sądu rejonowego i radzie właściwej izby komorniczej. Protokoły, o których mowa w art. 54 ust. 2 i art. 55 ust. 2, wraz z odpisami spisów, o których mowa w art. 52 ust. 1, stanowią załączniki do sprawozdania.

Art. 58. [Przekazanie spraw niezakończonych prezesowi właściwego sądu apelacyjnego] 1. W przypadku likwidacji kancelarii, kurator kancelarii przekazuje prezesowi właściwego sądu apelacyjnego sprawy niezakończone i urządzenia ewidencyjne niezbędne do prowadzenia spraw niezakończonych, wraz ze spisami, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2, 3 i 5, oraz pieczęcią urzędową. Spis, o którym mowa w art. 52 ust. 1 pkt 6, wraz z pozostałymi ruchomościami należącymi do odwołanego lub przeniesionego komornika albo komornika, którego powołanie wygasło z mocy prawa, zwraca się osobie, która zajmowała stanowisko komornika, lub innym osobom, które wykażą swoje uprawnienia do tych rzeczy.

2. Z przekazania, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokół, który podpisują kurator kancelarii i prezes właściwego sądu apelacyjnego. Z przekazania ruchomości oraz ich spisu sporządza się odrębny protokół, który podpisują kurator kancelarii i osoby, które wykażą swoje uprawnienia do tych ruchomości.

Art. 59. [Przekazanie akt spraw niezakończonych Krajowej Radzie Komorniczej] 1. Niezwłocznie po sporządzeniu spisów, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2 i 3, kurator kancelarii przekazuje Krajowej Radzie Komorniczej akta spraw zakończonych i zbędne urządzenia ewidencyjne, wraz ze spisami, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 1 i 4. Przekazaniu podlega również dokumentacja osobowa, płacowa i podatkowa, którą Krajowa Rada Komornicza przechowuje na podstawie odrębnych przepisów.

2. Z przekazania, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokół, który podpisują kurator kancelarii i Prezes Krajowej Rady Komorniczej.

Art. 60. [Rozdzielenie spraw niezakończonych] 1. W przypadku likwidacji kancelarii, prezes właściwego sądu apelacyjnego w porozumieniu z prezesem właściwego sądu rejonowego rozdziela sprawy niezakończone między komorników działających w rewirze, w którym działał odwołany lub przeniesiony komornik albo komornik, którego powołanie wygasło z mocy prawa.

2. Jeżeli przy sądzie rejonowym, na skutek odwołania lub przeniesienia komornika albo wygaśnięcia powołania na stanowisko komornika z mocy prawa, nie działa żaden komornik albo rozdzielenie spraw między komorników działających w tym rewirze napotykałoby trudne do przezwyciężenia przeszkody, prezes właściwego sądu apelacyjnego rozdziela sprawy niezakończone między komorników działających w obszarze właściwości sądu okręgowego przełożonego nad sądem rejonowym, przy którym działał komornik odwołany, przeniesiony albo komornik, którego powołanie wygasło z mocy prawa.

3. Prezes właściwego sądu apelacyjnego rozdziela sprawy niezakończone, uwzględniając w szczególności zaległość i skuteczność w sprawach prowadzonych przez komorników w ostatnim okresie sprawozdawczym.

4. Prezes właściwego sądu apelacyjnego przekazuje komornikom, którzy otrzymali sprawy w wyniku rozdzielenia spraw niezakończonych, urządzenia ewidencyjne niezbędne do prowadzenia spraw niezakończonych, wraz ze spisami, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2 i 3.

5. Z czynności, o których mowa w ust. 1 lub 2 oraz 4, sporządza się protokół, który podpisują prezes właściwego sądu apelacyjnego i komornicy, którzy otrzymali sprawy w wyniku rozdzielenia spraw niezakończonych.

6. O rozdzieleniu spraw niezakończonych prezes właściwego sądu apelacyjnego niezwłocznie zawiadamia kuratora kancelarii.

7. Komornik, który otrzymał sprawę w wyniku rozdzielenia spraw niezakończonych, niezwłocznie zawiadamia o tym wierzyciela oraz dłużnika.

Art. 61. [Przekazanie komornikom, którzy otrzymali sprawy niezakończone, zaliczek na wydatki i opłaty oraz sum pobranych i nierozchodowanych] 1. W przypadku likwidacji kancelarii kurator kancelarii przekazuje komornikom, którzy otrzymali sprawy w wyniku rozdzielenia spraw niezakończonych, przypadające na każdą z tych spraw zaliczki na wydatki i opłaty oraz wszelkie pobrane i nierozchodowane sumy, zgromadzone na wyodrębnionych rachunkach bankowych kancelarii, o których mowa w art. 154 ust. 2, lub w kasie kancelarii prowadzonej przez odwołanego lub przeniesionego komornika albo komornika, którego powołanie wygasło z mocy prawa.

2. Z przekazania, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokół, który podpisują kurator kancelarii i komornicy, którzy otrzymali sprawy w wyniku rozdzielenia spraw niezakończonych.

Art. 62. [Zamknięcie wyodrębnionych rachunków kancelarii] Po dokonaniu czynności, o których mowa w art. 61 ust. 1, kurator kancelarii zamyka wyodrębnione rachunki bankowe kancelarii, o których mowa w art. 154 ust. 2, i księgę pieniężną oraz anuluje kwitariusze przychodowe. Zamknięcie wyodrębnionych rachunków kancelarii, o których mowa w art. 154 ust. 2, wymaga zgody prezesa właściwego sądu rejonowego.

Art. 63. [Rozwiązanie umowy o pracę] Kurator kancelarii przeprowadzający jej likwidację może rozwiązać umowę o pracę zawartą przez odwołanego lub przeniesionego komornika albo komornika, którego powołanie wygasło z mocy prawa, z osobą zatrudnioną w tej kancelarii za jednomiesięcznym wypowiedzeniem.

Art. 64. [Sprawozdanie z likwidacji kancelarii] 1. Kurator kancelarii, w terminie 14 dni od dnia zakończenia likwidacji, składa prezesowi właściwego sądu apelacyjnego sprawozdanie z likwidacji kancelarii, przesyłając odpisy sprawozdania Ministrowi Sprawiedliwości, prezesowi właściwego sądu rejonowego i radzie właściwej izby komorniczej.

2. Sprawozdanie z likwidacji kancelarii zawiera w szczególności informacje o stanie kasy kancelarii na dzień otwarcia i zamknięcia likwidacji oraz stwierdzonych niedoborach finansowych. Protokoły, o których mowa w art. 58 ust. 2, art. 59 ust. 2, art. 60 ust. 5 i art. 61 ust. 2, stanowią załączniki do tego sprawozdania.

3. Rada właściwej izby komorniczej wydaje odpis sprawozdania z likwidacji kancelarii osobie, której kancelaria została zlikwidowana, lub jej następcom prawnym.

Art. 66. [Limit przyjęć] 1. Przy naborze na aplikację obowiązuje limit przyjęć.

2. Limit przyjęć na aplikację w danym roku nie może przekraczać 15 % ogółu liczby komorników na dzień 31 grudnia roku poprzedniego.

3. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, w terminie do dnia 1 kwietnia każdego roku, określa limit przyjęć na aplikację z podziałem na poszczególne izby komornicze, mając na względzie liczbę oraz stopień obciążenia pracą komorników pełniących służbę na obszarze poszczególnych izb.

4. Informację o limicie przyjęć niezwłocznie zamieszcza się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości oraz udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej.

5. W przypadku gdy na ostatnie miejsce w ramach limitu przyjęć w danej izbie komorniczej wniosek o wpis na listę aplikantów komorniczych złożyła więcej niż jedna osoba, która uzyskała tę samą liczbę punktów z egzaminu wstępnego, limit przyjęć ulega zwiększeniu o liczbę tych osób.

Art. 67. [Egzamin wstępny] 1. Egzamin wstępny przeprowadzają komisje egzaminacyjne do spraw aplikacji komorniczej przy Ministrze Sprawiedliwości, zwane dalej „komisjami kwalifikacyjnymi”.

2. Egzamin wstępny polega na sprawdzeniu wiedzy kandydata na aplikanta komorniczego, zwanego dalej „kandydatem”, z zakresu prawa konstytucyjnego, prawa cywilnego, postępowania cywilnego, prawa karnego materialnego, prawa gospodarczego, prawa spółek handlowych, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, prawa rodzinnego i opiekuńczego, prawa administracyjnego, postępowania administracyjnego, prawa finansowego, prawa europejskiego, prawa prywatnego międzynarodowego, ustroju sądów oraz ustroju i zasad wykonywania zawodu komornika.

3. Egzamin wstępny przeprowadza się raz w roku w terminie wyznaczonym przez Ministra Sprawiedliwości.

4. W przypadku zaistnienia przeszkody uniemożliwiającej przeprowadzenie egzaminu wstępnego przez daną komisję kwalifikacyjną w terminie, o którym mowa w ust. 3, Minister Sprawiedliwości wyznacza dodatkowy termin przeprowadzenia egzaminu wstępnego przez tę komisję kwalifikacyjną, o którym przewodniczący komisji kwalifikacyjnej zawiadamia kandydatów listem poleconym oraz obwieszcza na stronie internetowej właściwej izby komorniczej. Przepisy art. 75 ust. 2–4 oraz art. 79 ust. 7 i 8 stosuje się odpowiednio, z wyłączeniem terminu, o którym mowa w art. 75 ust. 4.

Art. 68. [Ogłoszenie o egzaminie wstępnym] 1. Minister Sprawiedliwości udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku ogłoszenie o egzaminie wstępnym, w którym podaje w szczególności:

1) termin złożenia zgłoszenia o przystąpieniu do egzaminu wstępnego, zwanego dalej „zgłoszeniem”;

2) właściwość miejscową każdej komisji kwalifikacyjnej i adres jej siedziby;

3) termin przeprowadzenia egzaminu wstępnego;

4) wysokość opłaty za udział w egzaminie wstępnym.

2. Zgłoszenie zawiera:

1) wniosek o dopuszczenie do egzaminu wstępnego;

2) kwestionariusz osobowy;

3) życiorys;

4) kopię dokumentu potwierdzającego ukończenie wyższych studiów prawniczych w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskanie tytułu magistra lub zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Rzeczypospolitej Polskiej albo zaświadczenie o zdaniu egzaminu magisterskiego;

5) zaświadczenie o posiadaniu zdolności psychicznej i fizycznej pozwalającej na pełnienie obowiązków aplikanta komorniczego, zwanego dalej „aplikantem”, wydane przez lekarza medycyny pracy;

6) dowód uiszczenia opłaty za udział w egzaminie wstępnym;

7) 3 zdjęcia zgodne z wymaganiami obowiązującymi przy wydawaniu dowodów osobistych;

8) wskazanie adresu poczty elektronicznej kandydata do doręczeń, a w przypadku jego braku – oświadczenie o nieposiadaniu takiego adresu;

9) aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego;

10) oświadczenie, że nie jest przeciwko kandydatowi prowadzone postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;

11) oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia egzaminu wstępnego.

3. Zamiast dokumentów, o których mowa w ust. 2 pkt 4, kandydat może złożyć zaświadczenie, z którego wynika, iż zdał wszystkie egzaminy i odbył praktyki przewidziane w planie wyższych studiów prawniczych oraz ma wyznaczony termin egzaminu magisterskiego. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu wstępnego takiego kandydata jest złożenie przez niego w siedzibie komisji kwalifikacyjnej, nie później niż 7 dni przed terminem egzaminu wstępnego, dokumentów, o których mowa w ust. 2 pkt 4.

4. Wskazanie adresu poczty elektronicznej jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na dokonywanie kandydatowi doręczeń za pośrednictwem poczty elektronicznej.

5. W przypadku wskazania adresu poczty elektronicznej do czasu przeprowadzenia egzaminu wstępnego doręczeń dokonuje się wyłącznie za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres wskazany przez kandydata w zgłoszeniu. W przypadku braku wskazania adresu poczty elektronicznej przez kandydata doręczeń dokonuje się za pośrednictwem operatora pocztowego listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.

6. Doręczenie za pośrednictwem poczty elektronicznej, o którym mowa w ust. 4 i 5, uznaje się za skuteczne, jeżeli adresat potwierdzi odbiór pisma, z dniem wskazanym w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji, a w przypadku braku takiego potwierdzenia – z upływem 14 dni od dnia wysłania.

Art. 69. [Zgłoszenie] 1. Zgłoszenie składa się do komisji kwalifikacyjnej, nie później niż 45 dni przed dniem rozpoczęcia egzaminu wstępnego. Termin do złożenia zgłoszenia nie podlega przywróceniu.

2. Jeżeli zgłoszenie nie spełnia wymagań formalnych określonych w art. 68 ust. 2 i 3, przewodniczący komisji kwalifikacyjnej wzywa kandydata do uzupełnienia braków formalnych w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia zgłoszenia bez rozpoznania.

3. Jeżeli kandydat nie uzupełni braków formalnych zgłoszenia lub nie spełni warunku, o którym mowa w art. 68 ust. 3, zgłoszenie pozostawia się bez rozpoznania. O pozostawieniu zgłoszenia bez rozpoznania przewodniczący komisji kwalifikacyjnej orzeka postanowieniem. Na postanowienie przysługuje zażalenie do Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli zażalenie jest zasadne, przewodniczący komisji kwalifikacyjnej może, nie przesyłając akt Ministrowi Sprawiedliwości, uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę rozpoznać na nowo.

4. W przypadku niespełniania przez kandydata wymogów, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1–6, albo jeżeli zgłoszenie zostało złożone po terminie, o którym mowa w ust. 1, przewodniczący komisji kwalifikacyjnej wydaje decyzję odmawiającą dopuszczenia kandydata do udziału w egzaminie wstępnym. Od decyzji tej przysługuje odwołanie do Ministra Sprawiedliwości.

Art. 70. [Opłata za udział w egzaminie wstępnym] 1. Kandydat uiszcza opłatę za udział w egzaminie wstępnym, która stanowi dochód budżetu państwa.

2. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty za udział w egzaminie wstępnym – nie wyższą niż równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667), zwanego dalej „minimalnym wynagrodzeniem” – uwzględniając konieczność prawidłowego i sprawnego przeprowadzenia egzaminu wstępnego.

Art. 71. [Zwrot uiszczonej opłaty] 1. W przypadku wydania postanowienia o pozostawieniu zgłoszenia bez rozpoznania, wydania decyzji odmawiającej dopuszczenia kandydata do udziału w egzaminie wstępnym albo złożenia nie później niż 14 dni przed terminem egzaminu wstępnego pisemnego oświadczenia kandydata o odstąpieniu od udziału w egzaminie wstępnym, dwie trzecie uiszczonej opłaty podlega zwrotowi na pisemny wniosek kandydata złożony przewodniczącemu komisji kwalifikacyjnej w terminie 30 dni od dnia złożenia tego wniosku.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach przewodniczący komisji kwalifikacyjnej może przywrócić termin do złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 1. Przepis art. 58 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572) stosuje się odpowiednio. Na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu przysługuje zażalenie do Ministra Sprawiedliwości.

Art. 72. [Termin i miejsce przeprowadzenia egzaminu wstępnego] O terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminu wstępnego przewodniczący komisji kwalifikacyjnej zawiadamia kandydata, który został zakwalifikowany do udziału w egzaminie wstępnym, co najmniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia egzaminu wstępnego.

Art. 73. [Zespół do przygotowania pytań testowych] 1. Minister Sprawiedliwości powołuje przed każdym egzaminem, w drodze zarządzenia, zespół do przygotowania pytań testowych na egzamin wstępny na aplikację komorniczą, zwany dalej „zespołem do przygotowania pytań testowych”.

2. W skład zespołu do przygotowania pytań testowych wchodzi:

1) 3 przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości,

2) 2 komorników wskazanych przez Krajową Radę Komorniczą

– których wiedza i doświadczenie dają rękojmię prawidłowego przygotowania egzaminu wstępnego.

3. Krajowa Rada Komornicza wskazuje kandydatów do zespołu do przygotowania pytań testowych spośród osób, które posiadają co najmniej pięcioletni staż na stanowisku komornika oraz wobec których nie toczy się postępowanie dyscyplinarne i nie były karane dyscyplinarnie w ciągu ostatnich 5 lat.

4. Na uzasadniony wniosek Ministra Sprawiedliwości Krajowa Rada Komornicza wskazuje kolejnych kandydatów. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

5. Minister Sprawiedliwości wyznacza przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego zespołu do przygotowania pytań testowych spośród swoich przedstawicieli. Przewodniczący, a w przypadku jego nieobecności zastępca przewodniczącego, kieruje pracami zespołu do przygotowania pytań testowych. Przepis art. 80 stosuje się odpowiednio.

6. W posiedzeniach zespołu do przygotowania pytań testowych mogą uczestniczyć osoby wyznaczone przez Ministra Sprawiedliwości.

7. W trakcie posiedzeń zespołu do przygotowania pytań testowych nie wolno korzystać z urządzeń służących do przekazu lub odbioru informacji, z wyłączeniem urządzeń zapewnionych w ramach obsługi administracyjno-biurowej zespołu do przygotowania pytań testowych.

8. Obsługę administracyjno-biurową zespołu do przygotowania pytań testowych zapewnia Minister Sprawiedliwości. W ramach obsługi administracyjno-biurowej zespołu do przygotowania pytań testowych Minister Sprawiedliwości uzgadnia z przewodniczącym lub jego zastępcą terminarz pracy zespołu do przygotowania pytań testowych oraz zapewnia zespołowi do przygotowania pytań testowych miejsce i odpowiednie warunki pracy, mając na uwadze konieczność zabezpieczenia pytań testowych przed ich nieuprawnionym ujawnieniem.

Art. 74. [Zobowiązanie do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji dotyczących przygotowywanych pytań testowych] 1. Przewodniczący, zastępca przewodniczącego i członkowie zespołu do przygotowania pytań testowych oraz osoby wyznaczone przez Ministra Sprawiedliwości do obsługi administracyjno-biurowej zespołu do przygotowania pytań testowych, przed rozpoczęciem jego prac, składają pisemne zobowiązania do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji dotyczących przygotowywanych pytań testowych do czasu przeprowadzenia egzaminu wstępnego oraz oświadczenia, że żadna z osób, o których mowa w art. 81 ust. 1, nie zamierza przystąpić do egzaminu wstępnego.

2. Przewodniczącemu, zastępcy przewodniczącego i członkom zespołu do przygotowania pytań testowych za udział w jego pracach przysługuje wynagrodzenie.

3. Przewodniczącemu, zastępcy przewodniczącego i członkom zespołu do przygotowania pytań testowych przysługuje zwrot kosztów podróży i noclegów na zasadach określonych w przepisach dotyczących należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Art. 75. [Wykaz tytułów aktów prawnych oraz pytań testowych] 1. Nie później niż 90 dni przed terminem egzaminu wstępnego przewodniczący zespołu do przygotowania pytań testowych zamieszcza na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości oraz udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej ustalony przez zespół do przygotowania pytań testowych i zatwierdzony przez Ministra Sprawiedliwości wykaz tytułów aktów prawnych, według stanu prawnego obowiązującego w dniu ogłoszenia, z których wybrane stanowią podstawę opracowania pytań testowych na egzamin wstępny.

2. Zespół do przygotowania pytań testowych sporządza zestaw 150 pytań w formie testu jednokrotnego wyboru na egzamin wstępny wraz z wykazem prawidłowych odpowiedzi, w sposób uwzględniający konieczność zabezpieczenia przed ich nieuprawnionym ujawnieniem. Zespół do przygotowania pytań testowych zapewnia zgodność wykazu prawidłowych odpowiedzi z obowiązującym stanem prawnym.

3. Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury może zgłaszać zespołowi do przygotowania pytań testowych propozycje pytań testowych wraz z wykazem prawidłowych odpowiedzi.

4. Sporządzony przez zespół do przygotowania pytań testowych zestaw pytań testowych wraz z wykazem prawidłowych odpowiedzi przewodniczący zespołu do przygotowania pytań testowych przekazuje Ministrowi Sprawiedliwości nie później niż 50 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu wstępnego. Minister Sprawiedliwości zapewnia wydrukowanie odpowiedniej liczby egzemplarzy zestawu pytań testowych wraz z kartami odpowiedzi, wraz z wykazem prawidłowych odpowiedzi zgodnym ze stanem prawnym obowiązującym na dzień egzaminu, oraz ich doręczenie poszczególnym komisjom kwalifikacyjnym w sposób uwzględniający konieczność zabezpieczenia przed ich nieuprawnionym ujawnieniem.

5. Ostateczną treść wykazu tytułów aktów prawnych oraz pytań testowych zespół do przygotowania pytań testowych ustala większością głosów w obecności co najmniej 4 członków. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego zespołu do przygotowania pytań testowych.

6. Członkowie zespołu do przygotowania pytań testowych są obowiązani przedstawić Ministrowi Sprawiedliwości pisemne uzasadnienie prawidłowych odpowiedzi sporządzonych przez nich pytań testowych, w przypadku zaistnienia wątpliwości dotyczących treści pytań testowych, a w szczególności w toku procedury odwoławczej od uchwały o wyniku egzaminu wstępnego.

Art. 76. [Tryb i sposób udzielenia zamówienia wydrukowania i doręczenia zestawów pytań testowych] 1. Do wydrukowania i doręczenia zestawów pytań testowych wraz z wykazem prawidłowych odpowiedzi poszczególnym komisjom kwalifikacyjnym nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1320), jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 tej ustawy.

2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, tryb i sposób udzielenia zamówienia, o którym mowa w ust. 1, zapewniając zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz mając na uwadze konieczność zabezpieczenia pytań testowych wraz z wykazem prawidłowych odpowiedzi przed ich nieuprawnionym ujawnieniem.

Art. 77. [Delegacja] Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb i sposób działania zespołu do przygotowania pytań testowych,

2) tryb i sposób ustalania wykazu tytułów aktów prawnych, o którym mowa w art. 75 ust. 1,

3) tryb i sposób zgłaszania propozycji pytań testowych wraz z wykazem prawidłowych odpowiedzi,

4) tryb i sposób przygotowania, przechowywania oraz przekazywania komisjom kwalifikacyjnym zestawu pytań testowych wraz z kartą odpowiedzi i wykazem prawidłowych odpowiedzi,

5) tryb i sposób zapewnienia zgodności wykazu prawidłowych odpowiedzi z obowiązującym stanem prawnym,

6) tryb i sposób zapewnienia obsługi administracyjno-biurowej zespołu do przygotowania pytań testowych,

7) wysokość wynagrodzenia przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego i członków zespołu do przygotowania pytań testowych

– uwzględniając konieczność prawidłowego i sprawnego przeprowadzenia naboru na aplikację, w szczególności konieczność zapewnienia zgodności wykazu tytułów aktów prawnych z zakresem przedmiotowym egzaminu wstępnego, konieczność zabezpieczenia pytań testowych wraz z wykazem prawidłowych odpowiedzi przed ich nieuprawnionym ujawnieniem oraz nakład pracy i zakres obowiązków przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego i członków zespołu do przygotowania pytań testowych.

Art. 78. [Powołanie komisji kwalifikacyjnych] 1. Komisje kwalifikacyjne powołuje Minister Sprawiedliwości, w drodze zarządzenia, określając ich właściwość miejscową. Właściwość miejscowa komisji kwalifikacyjnej obejmuje obszar właściwości jednej lub kilku izb komorniczych.

2. Minister Sprawiedliwości, nie później niż 21 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu wstępnego, może powołać na obszarze właściwości izby komorniczej jedną lub więcej dodatkowych komisji kwalifikacyjnych, jeżeli przemawiają za tym względy organizacyjne, a w szczególności liczba kandydatów przystępujących do egzaminu wstępnego. Do dodatkowej komisji kwalifikacyjnej przepisu art. 79 ust. 5 nie stosuje się.

3. Minister Sprawiedliwości jest organem wyższego stopnia w stosunku do komisji kwalifikacyjnej.

Art. 79. [Komisja kwalifikacyjna] 1. Komisja kwalifikacyjna składa się z 7 członków. W skład komisji kwalifikacyjnej wchodzą:

1) 4 przedstawiciele Ministra Sprawiedliwości,

2) 2 przedstawiciele wskazani przez Krajową Radę Komorniczą,

3) 1 pracownik badawczy, badawczo-dydaktyczny lub dydaktyczny prowadzący działalność naukową lub kształcenie w zakresie nauk prawnych w szkole wyższej w Rzeczypospolitej Polskiej lub pracownik naukowy w instytucie naukowym Polskiej Akademii Nauk, posiadający co najmniej stopień naukowy doktora habilitowanego z zakresu nauk prawnych

– których wiedza, doświadczenie i autorytet dają rękojmię prawidłowego przebiegu egzaminu wstępnego.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, nie mogą być komornikami. Do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2, przepisy art. 73 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

3. Minister Sprawiedliwości wyznacza przewodniczącego komisji kwalifikacyjnej i jego zastępcę spośród swoich przedstawicieli.

4. Komisja kwalifikacyjna czuwa nad prawidłowym przebiegiem egzaminu wstępnego. Przewodniczący komisji kwalifikacyjnej, a w przypadku jego nieobecności – zastępca przewodniczącego, kieruje jej pracami i reprezentuje ją na zewnątrz.

5. Kadencja komisji kwalifikacyjnej trwa 2 lata.

6. Niewskazanie przedstawicieli do pracy w komisji kwalifikacyjnej przez obowiązane organy lub niestawiennictwo członka komisji kwalifikacyjnej nie wstrzymuje jej prac.

7. Przewodniczącemu, zastępcy przewodniczącego i członkowi komisji kwalifikacyjnej przysługuje zwrot kosztów podróży i noclegów na zasadach określonych w przepisach dotyczących należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

8. Przewodniczącemu, zastępcy przewodniczącego i członkom komisji kwalifikacyjnej niebędącym pracownikami administracji rządowej przysługuje wynagrodzenie za udział w jej pracach.

9. Obsługę administracyjną i techniczną działalności komisji kwalifikacyjnej, w tym przeprowadzanie egzaminu wstępnego, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej zapewnia właściwa ze względu na siedzibę komisji kwalifikacyjnej rada izby komorniczej.

10. Koszty przeprowadzenia egzaminu wstępnego oraz wydatki związane z działalnością komisji kwalifikacyjnej pokrywają rady właściwych izb komorniczych ze środków pochodzących z części budżetu państwa, która pozostaje w dyspozycji Ministra Sprawiedliwości, przekazanych na zadanie zlecone, o którym mowa w ust. 9, z wyjątkiem wynagrodzeń przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego i członków komisji kwalifikacyjnej, które są pokrywane bezpośrednio przez Ministra Sprawiedliwości.

Art. 80. [Wygaśnięcie członkostwa w komisji kwalifikacyjnej] 1. Członkostwo w komisji kwalifikacyjnej wygasa w przypadku śmierci członka komisji kwalifikacyjnej.

2. Minister Sprawiedliwości odwołuje członka komisji kwalifikacyjnej w przypadku:

1) złożenia rezygnacji;

2) choroby trwale uniemożliwiającej sprawowanie przez niego funkcji członka komisji kwalifikacyjnej;

3) niespełnienia warunków, o których mowa w art. 79 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2;

4) niewykonywania lub nienależytego wykonywania obowiązków;

5) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.

3. Minister Sprawiedliwości, mając na względzie interes publiczny, może odwołać członka komisji kwalifikacyjnej w przypadku wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w związku z podejrzeniem o popełnienie przez niego przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego lub umyślnego przestępstwa skarbowego.

4. Wygaśnięcie członkostwa w komisji kwalifikacyjnej lub odwołanie członka komisji kwalifikacyjnej nie wstrzymuje jej prac.

5. W przypadku wygaśnięcia członkostwa w komisji kwalifikacyjnej lub odwołania członka komisji kwalifikacyjnej przed upływem kadencji, Minister Sprawiedliwości powołuje niezwłocznie nowego członka na okres do końca kadencji. W przypadku członka, o którym mowa w art. 79 ust. 1 pkt 2, Krajowa Rada Komornicza, w terminie 7 dni od dnia jego odwołania lub wygaśnięcia kadencji, wskazuje nowego kandydata na członka komisji kwalifikacyjnej. Przepisy art. 73 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 81. [Wyłączenie członka komisji kwalifikacyjnej] 1. Członek komisji kwalifikacyjnej podlega wyłączeniu z jej prac, jeżeli kandydat zakwalifikowany do egzaminu wstępnego przed tą komisją jest:

1) jego małżonkiem;

2) osobą pozostającą z nim w stosunku:

a) pokrewieństwa albo powinowactwa do drugiego stopnia,

b) przysposobienia;

3) osobą pozostającą z nim we wspólnym pożyciu;

4) osobą pozostającą wobec niego w stosunku osobistym innego rodzaju, który mógłby wywoływać wątpliwości co do bezstronności członka komisji kwalifikacyjnej.

2. Powody wyłączenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 lit. b, trwają pomimo ustania małżeństwa lub przysposobienia.

3. Członkowie komisji kwalifikacyjnej najpóźniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia egzaminu wstępnego składają pisemne oświadczenia, iż nie występują okoliczności, o których mowa w ust. 1.

4. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Art. 82. [Zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w egzaminie wstępnym] Pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu uczestniczenia w egzaminie wstępnym.

Art. 83. [Egzamin wstępny] 1. Egzamin wstępny odbywa się w obecności co najmniej 3 członków komisji kwalifikacyjnej.

2. Nieobecność kandydata podczas egzaminu wstępnego albo stawienie się na egzamin wstępny po jego rozpoczęciu, bez względu na przyczynę, uważa się za odstąpienie od udziału w egzaminie wstępnym.

3. Kandydaci podczas egzaminu wstępnego nie mogą korzystać z tekstów aktów prawnych, komentarzy, orzecznictwa oraz innej pomocy, a także nie mogą posiadać urządzeń służących do przekazu lub odbioru informacji.

4. Przewodniczący komisji kwalifikacyjnej wyklucza z egzaminu wstępnego kandydata, który podczas egzaminu wstępnego korzystał z pomocy innej osoby, posługiwał się niedozwolonymi materiałami lub posiadał niedozwolone urządzenia, pomagał pozostałym kandydatom lub w inny sposób zakłócał przebieg egzaminu wstępnego.

5. Wykluczenie, o którym mowa w ust. 4, następuje w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie.

6. Postanowienie o wykluczeniu z egzaminu wstępnego kandydata stanowi podstawę do wydania przez komisję kwalifikacyjną w stosunku do tego kandydata uchwały o negatywnym wyniku egzaminu wstępnego.

Art. 84. [Wybór odpowiedzi] 1. Egzamin wstępny polega na rozwiązaniu testu składającego się z zestawu 150 pytań, zawierających po trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa, oraz karty odpowiedzi. Kandydat może wybrać tylko jedną odpowiedź, którą zaznacza na karcie odpowiedzi stanowiącej integralną część testu. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat otrzymuje 1 punkt.

2. Wybór odpowiedzi polega na zakreśleniu na karcie odpowiedzi jednej z trzech propozycji odpowiedzi (A albo B, albo C).

3. Zmiana zakreślonej odpowiedzi jest niedozwolona.

4. Wyłączną podstawę ustalenia wyniku kandydata stanowią odpowiedzi zakreślone na karcie odpowiedzi.

5. Prawidłowość odpowiedzi ocenia się według stanu prawnego obowiązującego w dniu egzaminu wstępnego.

6. Test sprawdza komisja kwalifikacyjna w składzie, który przeprowadza egzamin wstępny.

7. Pozytywny wynik egzaminu wstępnego uzyskuje kandydat, który otrzymał z testu co najmniej 100 punktów.

Art. 85. [Dokumentacja związana z przeprowadzeniem egzaminu wstępnego] 1. Z przebiegu egzaminu wstępnego sporządza się niezwłocznie protokół, który podpisują członkowie komisji kwalifikacyjnej uczestniczący w egzaminie wstępnym. Członkowie komisji kwalifikacyjnej mogą zgłaszać uwagi do protokołu.

2. W terminie 7 dni od dnia sporządzenia protokołu przewodniczący komisji kwalifikacyjnej przekazuje Ministrowi Sprawiedliwości poświadczony za zgodność z oryginałem odpis protokołu.

3. Dokumentację związaną z przeprowadzeniem egzaminu wstępnego, po jego zakończeniu, przewodniczący komisji kwalifikacyjnej przekazuje radzie właściwej izby komorniczej, z czego sporządza się protokół. W terminie 7 dni od dnia sporządzenia protokołu przewodniczący komisji kwalifikacyjnej przekazuje Ministrowi Sprawiedliwości odpis protokołu poświadczony za zgodność z oryginałem.

Art. 86. [Uchwała o wyniku egzaminu wstępnego] 1. Po przeprowadzeniu egzaminu wstępnego komisja kwalifikacyjna podejmuje uchwałę o wyniku egzaminu wstępnego. Uchwałę tę komisja kwalifikacyjna dołącza do akt osobowych kandydata oraz doręcza jej uwierzytelniony za zgodność z oryginałem odpis kandydatowi, Ministrowi Sprawiedliwości, Prezesowi Krajowej Rady Komorniczej i radzie właściwej izby komorniczej.

2. W terminie 14 dni od dnia doręczenia uchwały komisji kwalifikacyjnej o wyniku egzaminu wstępnego, kandydatowi służy odwołanie do Ministra Sprawiedliwości. Minister Sprawiedliwości rozstrzyga odwołanie w drodze decyzji.

3. Jeżeli w trakcie rozpoznania odwołania od uchwały, o której mowa w ust. 1, zostanie stwierdzony błąd rachunkowy w uchwale o wyniku egzaminu wstępnego, Minister Sprawiedliwości uchyla uchwałę i przekazuje sprawę komisji kwalifikacyjnej do ponownego rozpoznania. Przepis art. 138 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się. W przypadku stwierdzenia oczywistej omyłki pisarskiej lub rachunkowej w uchwale o wyniku egzaminu wstępnego Minister Sprawiedliwości odsyła uchwałę w celu jej sprostowania.

4. Minister Sprawiedliwości zawiadamia o wynikach egzaminu wstępnego rady izb komorniczych i udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej imiona i nazwiska osób, które uzyskały pozytywny wynik egzaminu wstępnego, oraz imiona ich rodziców.

Art. 87. [Delegacja] Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb i termin zgłaszania kandydatów na członków komisji kwalifikacyjnej oraz powoływania i odwoływania członków komisji kwalifikacyjnej,

2) wysokość wynagrodzenia przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego oraz członków komisji kwalifikacyjnej,

3) zakres informacji zawartych w kwestionariuszu osobowym kandydata,

4) szczegółowy sposób przeprowadzania egzaminu wstępnego, w szczególności sposób działania komisji kwalifikacyjnej oraz sposób zorganizowania obsługi administracyjnej i technicznej komisji kwalifikacyjnej przez izby komornicze, w tym przekazywania środków, sprawowania nadzoru nad ich wydatkowaniem i rozliczania wydatków związanych z tą obsługą

– uwzględniając konieczność prawidłowego, terminowego i sprawnego przeprowadzenia naboru na aplikację i przebiegu egzaminu wstępnego, zapewnienia zachowania bezstronności pracy komisji kwalifikacyjnej oraz liczbę osób, które złożyły zgłoszenie, zakres i nakład pracy przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego i członków komisji kwalifikacyjnej oraz tryb wypłacania ich wynagrodzenia, a także konieczność uzyskania informacji niezbędnych do prawidłowego przeprowadzenia egzaminu wstępnego.

Art. 89. [Uchwała w sprawie wpisu na listę aplikantów] 1. Rada izby komorniczej podejmuje uchwałę w sprawie wpisu na listę aplikantów komorniczych w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o wpis.

2. Od uchwały, o której mowa w ust. 1, służy odwołanie do Krajowej Rady Komorniczej w terminie 14 dni od dnia doręczenia uchwały.

3. Od ostatecznej uchwały o odmowie wpisu na listę aplikantów komorniczych kandydatowi służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały.

4. W przypadku niepodjęcia uchwały przez radę izby komorniczej w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o wpis na listę aplikantów komorniczych lub niepodjęcia uchwały przez Krajową Radę Komorniczą w terminie 30 dni od dnia doręczenia odwołania, kandydatowi służy skarga na bezczynność do sądu administracyjnego.

Art. 90. [Doręczenie Ministrowi Sprawiedliwości uchwały o wpisie na listę aplikantów] 1. Rada izby komorniczej doręcza Ministrowi Sprawiedliwości uchwałę o wpisie na listę aplikantów komorniczych wraz z aktami osobowymi kandydata w terminie 30 dni od dnia jej podjęcia. Rada izby komorniczej zawiadamia Ministra Sprawiedliwości o każdej uchwale o odmowie wpisu na listę aplikantów komorniczych w terminie 30 dni od dnia jej podjęcia.

2. Jeżeli zawarty w aktach osobowych wniosek o wpis nie zawiera wszystkich wymaganych informacji lub dokumentów, Minister Sprawiedliwości zwraca uchwałę wraz z aktami osobowymi kandydata radzie właściwej izby komorniczej w celu uzupełnienia.

Art. 91. [Wpis na listę aplikantów] 1. Wpis na listę aplikantów komorniczych uważa się za dokonany, jeżeli Minister Sprawiedliwości nie wyrazi sprzeciwu od wpisu w terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały, o której mowa w art. 90 ust. 1, wraz z aktami osobowymi kandydata. W przypadku, o którym mowa w art. 90 ust. 2, bieg tego terminu liczy się od dnia ponownego doręczenia uchwały wraz z aktami osobowymi kandydata. Minister Sprawiedliwości wyraża sprzeciw w formie decyzji.

2. Decyzja Ministra Sprawiedliwości może być zaskarżona do sądu administracyjnego przez kandydata w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia.

Art. 92. [Ślubowanie] 1. Niezwłocznie po dokonaniu wpisu na listę aplikantów komorniczych rada izby komorniczej wyznacza aplikantowi termin ślubowania. Przewodniczący rady właściwej izby komorniczej odbiera od aplikanta ślubowanie według następującej roty:

„Ślubuję uroczyście jako aplikant komorniczy powierzone mi obowiązki wypełniać zgodnie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy prawnie chronionej, w postępowaniu swym kierować się zasadami uczciwości, godności i honoru.”.

2. Składający ślubowanie może dodać na końcu zwrot: „Tak mi dopomóż Bóg.”.

Art. 93. [Aplikacja] 1. Aplikacja rozpoczyna się 1 stycznia każdego roku, trwa 2 lata i polega na zaznajomieniu aplikanta z całokształtem pracy komornika, przygotowaniu do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu komornika oraz przyswojeniu zasad etyki zawodowej.

2. Aplikanci odbywają w trakcie pierwszego roku aplikacji szkolenie z zakresu działania sądownictwa powszechnego.

3. Krajowa Rada Komornicza zawiera co roku z Dyrektorem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury porozumienie w sprawie odbywania przez aplikantów szkolenia z zakresu działania sądownictwa powszechnego, w którym ustala się plan szkolenia, mając na uwadze zarówno praktyczne, jak i teoretyczne zapoznanie aplikantów ze sposobem funkcjonowania sądów powszechnych, sposób jego odbywania i czas trwania, a także wysokość wynagrodzenia za przeprowadzenie szkolenia.

4. Aplikantowi, który odbył aplikację, rada właściwej izby komorniczej wydaje niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia zakończenia aplikacji, zaświadczenie o jej odbyciu.

Art. 94. [Ramowy program aplikacji] 1. Aplikację organizuje i prowadzi rada właściwej izby komorniczej na podstawie ramowego programu aplikacji ustalonego przez Krajową Radę Komorniczą w porozumieniu z Dyrektorem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, zatwierdzonego przez Ministra Sprawiedliwości.

2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb uzgadniania i zatwierdzania ramowego programu aplikacji oraz zakres przedmiotowy szkolenia na aplikacji, mając na względzie prawidłowe i efektywne przygotowanie aplikantów do wykonywania zawodu komornika.

Art. 95. [Opłata] 1. Aplikacja jest odpłatna.

2. Koszty szkolenia aplikantów są pokrywane z opłat rocznych wnoszonych przez aplikantów do właściwej izby komorniczej.

3. Rada właściwej izby komorniczej może zwolnić aplikanta od ponoszenia opłaty rocznej w całości lub części, a także odroczyć jej płatność lub rozłożyć ją na raty.

4. W przypadku podjęcia uchwały o zwolnieniu aplikanta od ponoszenia opłaty w całości lub części, koszty szkolenia tego aplikanta pokrywane są, proporcjonalnie do wysokości zwolnienia, ze środków własnych właściwej izby komorniczej.

5. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty rocznej za aplikację, przy czym wysokość tej opłaty nie może być wyższa niż sześciokrotność minimalnego wynagrodzenia, kierując się koniecznością zapewnienia aplikantom właściwego poziomu szkolenia.

Art. 96. [Zatrudnienie aplikanta] 1. Aplikanta zatrudnia komornik.

2. Komornik ma obowiązek zatrudnić w okresie 3 lat co najmniej jednego aplikanta.

3. Prezes właściwego sądu apelacyjnego może zwolnić komornika z obowiązku, o którym mowa w ust. 2, po zasięgnięciu opinii prezesa właściwego sądu rejonowego i rady właściwej izby komorniczej.

4. Prezes właściwego sądu apelacyjnego albo rada właściwej izby komorniczej może zobowiązać komornika do zatrudnienia wskazanego aplikanta.

Art. 97. [Obowiązki aplikanta] 1. Do obowiązków aplikanta należy:

1) uczestniczenie w przewidzianych ramowym programem aplikacji zajęciach seminaryjnych oraz praktykach;

2) samodzielne pogłębianie wiedzy prawniczej i praktycznych umiejętności niezbędnych do zajmowania stanowiska komornika;

3) przestrzeganie dyscypliny szkolenia i pracy;

4) przystępowanie, w wyznaczonym terminie, do kolokwium oraz sprawdzianów wiedzy przeprowadzanych w czasie aplikacji.

2. Prezes właściwego sądu rejonowego, prezes właściwego sądu okręgowego, prezes właściwego sądu apelacyjnego albo rada właściwej izby komorniczej, z urzędu lub na wniosek zainteresowanego, może skierować aplikanta na badanie przeprowadzane przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu ustalenia trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków aplikanta. Koszty badania pokrywa podmiot kierujący na badanie.

Art. 98. [Praktyczne przygotowanie do wykonywania zawodu komornika] 1. W ramach praktycznego przygotowania do wykonywania zawodu komornika aplikant może w szczególności:

1) dokonywać analizy akt sprawy we wskazanym przez komornika zakresie;

2) kontrolować stan spraw zawieszonych lub oczekujących na podjęcie czynności przez komornika;

3) kontrolować stan spraw, w których komornik jest obowiązany prowadzić dochodzenie w celu ustalenia zarobków i stanu majątkowego dłużnika;

4) sporządzać projekty odpowiedzi na pisma w toku postępowania;

5) sporządzać projekty uzasadnienia zaskarżonej czynności;

6) sporządzać projekty zarządzeń, postanowień lub ich uzasadnień oraz zaświadczeń;

7) w obecności i za zgodą komornika asystować w czynnościach egzekucyjnych przeprowadzanych poza siedzibą kancelarii;

8) pełnić obowiązki protokolanta lub utrwalać przebieg czynności za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk.

2. Komornik może upoważnić aplikanta do doręczania korespondencji bezpośrednio adresatowi. Przepis art. 28 stosuje się odpowiednio.

3. Aplikant, po upływie roku od dnia rozpoczęcia aplikacji, może zostać upoważniony przez komornika do:

1) wzywania do uzupełnienia braków formalnych wniosków o wszczęcie egzekucji i innych pism składanych w toku postępowania;

2) wzywania do uiszczenia opłat stałych;

3) wzywania do uiszczenia zaliczek na pokrycie wydatków;

4) zwracania się do osób i instytucji o nadesłanie informacji lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania;

5) ustalania, czy dłużnik faktycznie zamieszkuje lub prowadzi działalność pod wskazanym adresem albo czy we wskazanym miejscu znajduje się majątek dłużnika, przy czym czynności te nie mogą się wiązać z zastosowaniem środków przymusu oraz działaniami, o których mowa w art. 814 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.

4. W przypadku wykonywania czynności wskazanych w ust. 3 pkt 1–4 aplikant powołuje się w treści swych wystąpień na upoważnienie komornika. Upoważnienie wystawia się na piśmie i określa w nim zakres czynności, do których aplikant został upoważniony.

5. Komornik w każdym stanie sprawy ma obowiązek badania prawidłowości czynności podjętych przez aplikanta w ramach upoważnienia, o którym mowa w ust. 2 i 3, a w przypadku stwierdzenia uchybień, podjęcia niezbędnych czynności – w zakresie przewidzianym przepisami prawa – mających na celu uchylenie lub zmianę wadliwie dokonanych czynności.

Art. 99. [Zawieszenie aplikanta w czynnościach] 1. Rada izby komorniczej zawiesza w czynnościach aplikanta, jeżeli:

1) przeciwko aplikantowi wszczęto postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 3;

2) przy wszczęciu lub w toku postępowania o częściowe albo całkowite ubezwłasnowolnienie aplikanta ustanowiono doradcę tymczasowego.

2. Rada izby komorniczej może zawiesić aplikanta w czynnościach, jeżeli:

1) wniósł o to sam aplikant z powodu długotrwałej choroby lub innych ważnych przyczyn;

2) przeciwko aplikantowi wszczęto postępowanie o nieumyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub nieumyślne przestępstwo skarbowe;

3) przeciwko aplikantowi wniesiono akt oskarżenia w trybie art. 55 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, w którym zarzucono mu popełnienie przestępstwa, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;

4) wszczęto postępowanie w przedmiocie skreślenia aplikanta z listy aplikantów komorniczych;

5) przeciwko aplikantowi wszczęto postępowanie dyscyplinarne, w którym zażądano orzeczenia kary wydalenia z aplikacji albo mimo braku wniosku orzeczono wobec niego taką karę.

3. Uprawnienie do zawieszenia aplikanta w czynnościach, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, przysługuje również prezesowi właściwego sądu apelacyjnego oraz Ministrowi Sprawiedliwości.

4. Zawieszenie aplikanta w czynnościach ustaje z dniem:

1) prawomocnego zakończenia postępowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2, 3 i 5;

2) oddalenia lub odrzucenia wniosku o ubezwłasnowolnienie lub umorzenie postępowania lub uchylenia postanowienia o ustanowieniu doradcy tymczasowego;

3) złożenia wniosku w tym przedmiocie przez aplikanta w przypadku zawieszenia na podstawie ust. 2 pkt 1;

4) oddalenia wniosku o skreślenie aplikanta z listy aplikantów komorniczych ostateczną decyzją, umorzenia postępowania, stwierdzenia braku podstaw do skreślenia z listy aplikantów komorniczych w postępowaniu wszczętym z urzędu, a w przypadku skreślenia z listy aplikantów komorniczych ostateczną decyzją – z dniem upływu terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego lub prawomocnego oddalenia skargi.

Art. 100. [Wygaśnięcie wpisu na listę aplikantów] Wpis na listę aplikantów komorniczych wygasa z mocy prawa z dniem, w którym aplikant:

1) zmarł;

2) zrezygnował z odbywania aplikacji;

3) został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

4) został ubezwłasnowolniony częściowo albo całkowicie;

5) został prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną wydalenia z aplikacji.

Art. 101. [Skreślenie aplikanta z listy aplikantów] 1. Rada izby komorniczej skreśla aplikanta z listy aplikantów komorniczych, jeżeli aplikant:

1) nie ukończył, bez usprawiedliwionej przyczyny, aplikacji w terminie, o którym mowa w art. 93 ust. 1;

2) odbył aplikację i otrzymał zaświadczenie o jej odbyciu;

3) został uznany za trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków aplikanta.

2. Rada izby komorniczej może skreślić aplikanta z listy aplikantów komorniczych, jeżeli aplikant:

1) nie czyni postępów w nauce, w szczególności dwukrotnie uzyskał negatywny wynik kolokwium;

2) nie wniósł opłat związanych z odbywaniem aplikacji;

3) rażąco naruszył obowiązki aplikanta;

4) rażąco uchybił godności aplikanta;

5) został prawomocnie skazany za nieumyślne przestępstwo lub nieumyślne przestępstwo skarbowe.

3. Skreślenie aplikanta z listy aplikantów komorniczych z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3 oraz ust. 2, następuje po uprzednim wysłuchaniu aplikanta, chyba że nie jest to możliwe.

4. Uprawnienie do skreślenia aplikanta z listy aplikantów komorniczych, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, przysługuje również prezesowi właściwego sądu apelacyjnego.

Art. 102. [Rezygnacja aplikanta z odbywania aplikacji] 1. Do rezygnacji aplikanta z odbywania aplikacji przepis art. 147 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

2. O przyjęciu rezygnacji rada właściwej izby komorniczej niezwłocznie zawiadamia aplikanta, informując jednocześnie o dacie, z jaką rezygnacja będzie skuteczna.

3. W przypadku skutecznego uchylenia się przez aplikanta od skutków złożonego oświadczenia o rezygnacji, rada właściwej izby komorniczej niezwłocznie zawiadamia o tym fakcie aplikanta.

Art. 103. [Delegacja] Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury oraz Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia, organizację i przebieg aplikacji, w tym:

1) zadania aplikanta i sposób ich wykonywania,

2) termin rozpoczęcia i zakończenia zajęć seminaryjnych oraz przerwy w ich odbywaniu, a także tryb wyznaczenia dodatkowego terminu rozpoczęcia zajęć seminaryjnych,

3) tryb i sposób organizacji zajęć seminaryjnych i praktyk oraz ich rodzaj,

4) okres niemożności pełnienia przez aplikanta jego obowiązków wliczany do okresu aplikacji oraz tryb postępowania w przypadku jego przekroczenia, a także tryb i sposób usprawiedliwiania niemożności pełnienia przez aplikanta jego obowiązków

– mając na względzie konieczność zapewnienia właściwego prowadzenia aplikacji, wysokiego poziomu szkolenia aplikantów oraz właściwego przygotowania do zawodu komornika, a także mając na uwadze ustawowy czas trwania aplikacji oraz biorąc pod uwagę możliwość zaistnienia szczególnych sytuacji uniemożliwiających rozpoczęcie zajęć seminaryjnych w wyznaczonym terminie.

Art. 105. [Zadania na każdą część egzaminu komorniczego] 1. Na każdą część egzaminu komorniczego zespół przygotowuje zadania dotyczące czynności wchodzących w zakres ustawowych zadań komorników wraz z opisami istotnych zagadnień.

2. Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury może zgłaszać zespołowi propozycje zadań wraz z opisami istotnych zagadnień.

3. Ostateczną treść zadań wraz z opisami istotnych zagadnień ustala zespół większością głosów w obecności co najmniej 4 członków zespołu. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego zespołu.

4. Przepis art. 75 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 106. [Wydrukowanie i doręczenie zadań] 1. Do wydrukowania i doręczenia zadań wraz z opisami istotnych zagadnień poszczególnym komisjom egzaminacyjnym do przeprowadzenia egzaminu komorniczego, zwanym dalej „komisjami egzaminacyjnymi”, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 tej ustawy.

2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, tryb i sposób udzielenia zamówienia, o którym mowa w ust. 1, mając na uwadze konieczność zachowania zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz zabezpieczenia zadań wraz z opisami istotnych zagadnień przed ich nieuprawnionym ujawnieniem.

Art. 107. [Delegacja] Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb i sposób działania zespołu,

2) tryb i sposób zgłaszania propozycji zadań wraz z opisami istotnych zagadnień, ich przygotowania, przechowywania oraz przekazywania komisjom egzaminacyjnym zadań na egzamin komorniczy wraz z opisami istotnych zagadnień,

3) tryb i sposób zapewnienia obsługi administracyjno-biurowej zespołu,

4) wysokość wynagrodzenia przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego i członków zespołu

– uwzględniając konieczność prawidłowego i sprawnego przeprowadzenia egzaminu komorniczego, w szczególności konieczność zabezpieczenia zadań wraz z opisami istotnych zagadnień przed ich nieuprawnionym ujawnieniem oraz nakład pracy i zakres obowiązków przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego i członków zespołu.

Art. 108. [Egzamin komorniczy] 1. Do egzaminu komorniczego może przystąpić osoba, która odbyła aplikację i otrzymała zaświadczenie o jej odbyciu, oraz osoba, o której mowa w art. 11 ust. 4, art. 24 ust. 2 i art. 148 ust. 2.

2. Egzamin komorniczy przeprowadza się raz w roku w terminie wyznaczonym przez Ministra Sprawiedliwości.

3. W przypadku zaistnienia przeszkody uniemożliwiającej przeprowadzenie egzaminu komorniczego przez daną komisję egzaminacyjną w terminie, o którym mowa w ust. 2, Minister Sprawiedliwości wyznacza dodatkowy termin przeprowadzenia egzaminu komorniczego przez tę komisję egzaminacyjną. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej zawiadamia osoby przystępujące do egzaminu komorniczego, zwane dalej „zdającymi” o dodatkowym terminie przeprowadzenia egzaminu komorniczego oraz obwieszcza tę informację na stronie internetowej właściwej izby komorniczej. Przepisy art. 79 ust. 7 i 8, art. 105 oraz art. 106 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Art. 109. [Komisje egzaminacyjne] 1. Egzamin komorniczy przeprowadzają komisje egzaminacyjne, które powołuje Minister Sprawiedliwości, w drodze zarządzenia, określając ich właściwość miejscową. Właściwość miejscowa komisji egzaminacyjnej obejmuje obszar właściwości jednej lub kilku izb komorniczych.

2. Minister Sprawiedliwości, nie później niż 21 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu komorniczego, może powołać na obszarze właściwości izby komorniczej jedną lub więcej dodatkowych komisji egzaminacyjnych, jeżeli przemawiają za tym względy organizacyjne, a w szczególności liczba zdających. Do dodatkowej komisji egzaminacyjnej przepisu art. 79 ust. 5 nie stosuje się.

Art. 110. [Członkowie komisji egzaminacyjnych] 1. Komisja egzaminacyjna składa się z 6 członków. W skład komisji egzaminacyjnej wchodzi:

1) 4 przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości, spełniających wymagania, o których mowa w art. 104 ust. 4,

2) 2 komorników wskazanych przez Krajową Radę Komorniczą spełniających wymagania, o których mowa w art. 73 ust. 3

– których wiedza i doświadczenie dają rękojmię prawidłowego przebiegu egzaminu komorniczego.

2. Do członków komisji egzaminacyjnej przepisy art. 73 ust. 4, art. 79 ust. 3–8 oraz art. 80 i art. 81 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

3. Członkowie komisji egzaminacyjnych składają pisemne oświadczenia, iż nie pozostają z żadnym ze zdających w stosunku, o którym mowa w art. 81 ust. 1, w terminie 7 dni od dnia upływu terminu do złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego.

4. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Art. 111. [Obsługa administracyjna i techniczna działalności komisji egzaminacyjnej] 1. Obsługę administracyjną i techniczną działalności komisji egzaminacyjnej, w tym przeprowadzanie egzaminu komorniczego, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej zapewnia właściwa ze względu na siedzibę komisji egzaminacyjnej rada izby komorniczej.

2. Koszty przeprowadzenia egzaminu komorniczego oraz wydatki związane z działalnością komisji egzaminacyjnej pokrywają rady właściwych izb komorniczych ze środków pochodzących z części budżetu państwa, która pozostaje w dyspozycji Ministra Sprawiedliwości, przekazanych na zadanie zlecone, o którym mowa w ust. 1, z wyjątkiem wynagrodzeń przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego i członków komisji egzaminacyjnej, które są pokrywane bezpośrednio przez Ministra Sprawiedliwości.

Art. 112. [Ogłoszenie o egzaminie komorniczym] Minister Sprawiedliwości udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej, nie później niż 90 dni przed terminem egzaminu komorniczego, ogłoszenie o egzaminie komorniczym, w którym podaje w szczególności:

1) termin złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego;

2) właściwość miejscową każdej komisji egzaminacyjnej i adres jej siedziby;

3) termin przeprowadzenia każdej części egzaminu komorniczego;

4) wysokość opłaty za udział w egzaminie komorniczym.

Art. 113. [Wniosek o dopuszczenie do egzaminu komorniczego] 1. Osoba, która odbyła aplikację, składa wniosek o dopuszczenie do egzaminu komorniczego do komisji egzaminacyjnej na obszarze właściwości rady izby komorniczej, w której odbyła aplikację.

2. Osoba, o której mowa w art. 11 ust. 4, składa wniosek o dopuszczenie do egzaminu komorniczego do komisji egzaminacyjnej na obszarze właściwości rady izby komorniczej właściwej ze względu na miejsce swojego zamieszkania, a w przypadku braku miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – do wybranej komisji egzaminacyjnej.

3. Rady izb komorniczych, każdego roku, w terminie 7 dni od dnia zakończenia aplikacji, przekazują właściwej miejscowo komisji egzaminacyjnej oraz Ministrowi Sprawiedliwości listę osób, które odbyły aplikację.

Art. 114. [Dokumenty dołączane do wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego] 1. Osoba, która odbyła aplikację, dołącza do wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego zaświadczenie o odbyciu aplikacji oraz dowód uiszczenia opłaty za udział w egzaminie komorniczym.

2. Osoba, o której mowa w art. 11 ust. 4, dołącza do wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego:

1) kwestionariusz osobowy;

2) życiorys;

3) kopię dokumentu potwierdzającego ukończenie wyższych studiów prawniczych w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskanie tytułu magistra lub zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Rzeczypospolitej Polskiej;

4) dokumenty potwierdzające co najmniej 3-letni okres wykonywania obowiązków aplikanta sądowego i aplikanta prokuratorskiego lub 3-letni okres zatrudnienia na stanowiskach asystenta prokuratora, starszego asystenta prokuratora, asystenta sędziego, starszego asystenta sędziego, a w przypadku osób, które były zatrudnione w Sądzie Najwyższym, Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Trybunale Konstytucyjnym lub międzynarodowym organie sądowym, w szczególności w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Europejskim Trybunale Praw Człowieka, i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego – również dokumenty określające zakres ich obowiązków;

5) dokumenty potwierdzające co najmniej 3-letni okres wykonywania, na podstawie umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych, wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze, lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych;

6) dokumenty potwierdzające co najmniej 3-letni okres wykonywania, na podstawie umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych, wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych z czynnościami wykonywanymi przez notariusza w kancelarii notarialnej;

7) zaświadczenie o posiadaniu zdolności psychicznej i fizycznej pozwalającej na pełnienie obowiązków asesora wydane przez lekarza medycyny pracy;

8) aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego;

9) dowód uiszczenia opłaty za udział w egzaminie komorniczym;

10) 3 zdjęcia zgodne z wymaganiami obowiązującymi przy wydawaniu dowodów osobistych;

11) oświadczenie, że nie jest przeciwko niemu prowadzone postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;

12) oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia egzaminu komorniczego.

3. Wniosek o dopuszczenie do egzaminu komorniczego składa się nie później niż 50 dni przed dniem rozpoczęcia egzaminu komorniczego. Przepisy art. 68 ust. 2 pkt 8 i ust. 4–6, art. 69 ust. 1–3 i art. 72 stosuje się odpowiednio.

4. W przypadku niespełniania przez osobę uprawnioną do przystąpienia do egzaminu komorniczego wymogów, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1–6 oraz art. 108 ust. 1, albo złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego po terminie, o którym mowa w ust. 3, przewodniczący komisji egzaminacyjnej wydaje decyzję odmawiającą dopuszczenia osoby do udziału w egzaminie komorniczym. Od decyzji tej przysługuje odwołanie do Ministra Sprawiedliwości.

Art. 115. [Opłata] 1. Zdający uiszcza opłatę za udział w egzaminie komorniczym, która stanowi dochód budżetu państwa.

2. Przepis art. 71 stosuje się odpowiednio.

3. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Komorniczej, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty za udział w egzaminie komorniczym – nie wyższą niż równowartość minimalnego wynagrodzenia – uwzględniając konieczność prawidłowego i sprawnego przeprowadzenia egzaminu komorniczego.

Art. 116. [Prawo do urlopu na przygotowanie się do egzaminu komorniczego] 1. Pracownikowi przysługuje prawo do urlopu płatnego w wysokości 80 % wynagrodzenia, w wymiarze 30 dni kalendarzowych, na przygotowanie się do egzaminu komorniczego. Z uprawnienia tego można skorzystać tylko raz.

2. Pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu uczestniczenia w egzaminie komorniczym.

Art. 117. [Egzamin komorniczy] 1. Egzamin komorniczy polega na sprawdzeniu przygotowania prawniczego zdającego do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu komornika.

2. Egzamin komorniczy składa się z 4 części pisemnych.

3. Pierwsza i druga część egzaminu komorniczego obejmuje rozwiązanie zadań, dotyczących czynności wchodzących w zakres ustawowych zadań komorników w oparciu o akta lub przedstawiony stan faktyczny opracowane na potrzeby egzaminu.

4. Trzecia część egzaminu komorniczego obejmuje rozwiązanie zadania, polegającego na przygotowaniu projektu czynności, o których mowa w art. 767 § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, w oparciu o akta lub przedstawiony stan faktyczny opracowane na potrzeby egzaminu.

5. Czwarta część egzaminu komorniczego obejmuje rozwiązanie zadania z zakresu zasad wykonywania zawodu i zasad etyki polegającego na przygotowaniu opinii prawnej w oparciu o akta lub przedstawiony stan faktyczny opracowane na potrzeby egzaminu.

Art. 118. [Przebieg egzaminu komorniczego] 1. Egzamin komorniczy odbywa się w obecności co najmniej 3 członków komisji egzaminacyjnej.

2. Nieobecność zdającego podczas egzaminu komorniczego lub jego części albo stawienie się na egzamin komorniczy po rozpoczęciu którejkolwiek jego części, bez względu na przyczynę, uważa się za odstąpienie od udziału w egzaminie komorniczym.

3. W trakcie egzaminu komorniczego zdający nie może posiadać urządzeń służących do przekazu lub odbioru informacji.

4. W trakcie egzaminu komorniczego zdający może korzystać z tekstów aktów prawnych i komentarzy oraz orzecznictwa.

5. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej wyklucza z egzaminu komorniczego zdającego, który w trakcie egzaminu komorniczego korzystał z pomocy innej osoby, posługiwał się niedozwolonymi materiałami lub posiadał niedozwolone urządzenia, pomagał pozostałym zdającym lub w inny sposób zakłócał przebieg egzaminu komorniczego.

6. Wykluczenie, o którym mowa w ust. 5, następuje w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie.

7. Postanowienie, o którym mowa w ust. 6, stanowi podstawę do wydania przez komisję egzaminacyjną w stosunku do tego zdającego uchwały o negatywnym wyniku egzaminu komorniczego.