Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. [Zakres przedmiotowy] Ustawa określa:

1) zadania i uprawnienia Służby Ochrony Państwa, zwanej dalej „SOP”, oraz zasady jej organizacji;

2) obowiązki osób ochranianych;

3) zakres oraz sposób ochrony obiektów służących Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej oraz członkom Rady Ministrów, a także placówek zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

4) (uchylony)

Art. 2. [SOP] 1. SOP jest jednolitą, umundurowaną, uzbrojoną formacją wykonującą zadania z zakresu ochrony osób i obiektów oraz rozpoznawania i zapobiegania skierowanym przeciw nim przestępstwom.

2. Nazwa „Służba Ochrony Państwa”, jej skrót „SOP” oraz znak graficzny przysługują wyłącznie formacji, o której mowa w ust. 1.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór znaku graficznego SOP, mając na względzie stworzenie spójnego systemu identyfikacji wizualnej SOP.

Art. 3. [Zadania SOP] Do zadań SOP należy:

1) ochrona:

a) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, Prezesa Rady Ministrów, wiceprezesa Rady Ministrów, ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz ministra właściwego do spraw zagranicznych,

b) byłych prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie ustawy z dnia 30 maja 1996 r. o uposażeniu byłego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 207),

c) osób posiadających status głowy państwa, szefa rządu oraz ich zastępców, przewodniczącego parlamentu lub izby parlamentu lub ministra spraw zagranicznych, wchodzących w skład delegacji państw obcych przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

d) innych osób ze względu na dobro państwa,

e) obiektów służących Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesowi Rady Ministrów, ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych oraz ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych oraz wskazanych w decyzji ministra właściwego do spraw wewnętrznych innych obiektów stanowiących siedziby członków Rady Ministrów, zwanych dalej „siedzibami członków Rady Ministrów”, z wyłączeniem obiektów służących Ministrowi Obrony Narodowej i Ministrowi Sprawiedliwości,

f) placówek zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej wskazanych w decyzji, o której mowa w art. 4 ust. 8;

2) rozpoznawanie i zapobieganie przestępstwom przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, przestępstwom przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwom przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu, przestępstwom przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, przestępstwom przeciwko wolności, przestępstwom przeciwko czci i nietykalności cielesnej, przestępstwom przeciwko porządkowi publicznemu, zamachom i czynnej napaści skierowanym przeciwko osobom, o których mowa w pkt 1 lit. a-d, oraz przeciwko bezpieczeństwu obiektów, o których mowa w pkt 1 lit. e, z wyłączeniem dotyczących tych obiektów przestępstw przeciwko ochronie informacji;

3) rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie popełnianych przez funkcjonariuszy SOP, zwanych dalej „funkcjonariuszami”, i pracowników SOP przestępstw określonych w art. 228, art. 229, art. 231, art. 265 i art. 266 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17), zwanej dalej „Kodeksem karnym”, w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych, a także, w zakresie wynikającym z art. 11j ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2487 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 1860), funkcjonariuszy i pracowników SOP, Policji i Straży Granicznej lub strażaków i pracowników Państwowej Straży Pożarnej.

4) (uchylony)

Art. 4. [Decyzja o objęciu ochroną osób i obiektów] 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, podejmuje decyzję o objęciu ochroną osób, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. d.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, podejmuje decyzję o objęciu ochroną obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. e. W odniesieniu do siedzib członków Rady Ministrów decyzja jest podejmowana na wniosek poszczególnych członków Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Komendanta SOP oraz Komendanta Głównego Policji, z uwzględnieniem sił i środków pozostających w dyspozycji SOP oraz oceny zagrożenia tych obiektów. W przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa minister właściwy do spraw wewnętrznych może samodzielnie podjąć decyzję o objęciu ochroną SOP lub Policji siedzib członków Rady Ministrów, informując o tym Prezesa Rady Ministrów i członka Rady Ministrów, którego siedziby dotyczy decyzja.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, po uzyskaniu opinii Komendanta SOP, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, określa, w drodze decyzji, zakres ochrony obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. e, z uwzględnieniem oceny zagrożenia tych obiektów. W przypadku obiektów służących Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesowi Rady Ministrów minister właściwy do spraw wewnętrznych podejmuje decyzję w uzgodnieniu odpowiednio z Szefem Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz Szefem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

4. Komendant SOP, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, określa dla każdej z osób, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a-d, poziom zagrożenia, biorąc pod uwagę posiadane informacje dotyczące przewidywanych i bezpośrednich zagrożeń względem każdej z tych osób oraz zajmowane przez nie stanowisko. Poziom jest określany jako niski, umiarkowany, wysoki albo bardzo wysoki.

5. Komendant SOP, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, podejmuje decyzję o zakresie ochrony osób, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a-d, i informuje o tym ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

6. Ochronę Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz obiektów jemu służących realizuje wyodrębniona w tym celu komórka organizacyjna SOP.

7. (uchylony)

8. Prezes Rady Ministrów w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, może podjąć decyzję o objęciu ochroną placówek zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. f, jeżeli zapewnienie ochrony placówek zagranicznych w inny sposób okaże się lub może okazać się niewystarczające. Decyzja jest podejmowana na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych, po uzyskaniu opinii ministra właściwego do spraw wewnętrznych, z uwzględnieniem sił i środków pozostających w dyspozycji SOP, oceny zagrożenia tych obiektów oraz możliwego zakresu i sposobu zapewnienia ochrony.

9. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) zakres wykonywania przez funkcjonariuszy zadań, o których mowa w ust. 8,

2) tryb kierowania funkcjonariuszy do wykonywania zadań, o których mowa w ust. 8, oraz odwoływania ich z tych zadań

- mając na względzie zapewnienie prawidłowej ochrony placówek zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 5. [Czasowa rezygnacja z ochrony] 1. Osoby objęte ochroną SOP, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a-d, mogą, informując o tym SOP, czasowo zrezygnować z ochrony, z wyłączeniem działań mających na celu pozyskanie informacji dotyczących bezpośrednich zagrożeń względem osób objętych ochroną.

2. Komendant SOP przekazuje ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych informację o czasowej rezygnacji z ochrony, o której mowa w ust. 1.

3. Podczas pobytu na obszarze lub w obiekcie, w stosunku do których wprowadzono trzeci lub czwarty stopień alarmowy w trybie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 92), osoby, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a, nie mogą czasowo zrezygnować z ochrony.

4. Podczas pobytu na obszarze, na którym wprowadzono stan wyjątkowy w trybie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1928), osoby, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a, nie mogą czasowo zrezygnować z ochrony.

5. W przypadku określenia przez Komendanta SOP poziomu zagrożenia dotyczącego osoby czasowo rezygnującej z ochrony jako wysokiego lub bardzo wysokiego Komendant SOP informuje o poziomie zagrożenia tę osobę oraz ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

6. W przypadku braku możliwości ochrony w zakresie określonym w decyzji Komendanta SOP, o której mowa w art. 4 ust. 5, wynikającego ze zdarzeń losowych lub innych nieprzewidzianych okoliczności Komendant SOP informuje o tym ministra właściwego do spraw wewnętrznych i podejmuje działania zmierzające do niezwłocznego przywrócenia realizacji ochrony w zakresie określonym w decyzji Komendanta SOP.

7. Komendant SOP, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, określi, w drodze zarządzenia, sposób i tryb przekazywania informacji o:

1) czasowej rezygnacji z ochrony przez osobę objętą ochroną SOP, o której mowa w ust. 1,

2) poziomie zagrożenia, o którym mowa w ust. 5,

3) braku możliwości ochrony, o którym mowa w ust. 6

- uwzględniając potrzebę zapewnienia sprawnego przepływu informacji.

Art. 6. [Zapewnienie SOP warunków do wykonywania zadań] 1. Organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego oraz państwowe i inne jednostki organizacyjne zapewniają SOP niezbędne warunki do wykonywania zadań określonych w niniejszej ustawie.

2. Osoby, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a, b i d, przyjmujące delegacje określone w art. 3 pkt 1 lit. c oraz podmioty zarządzające lub administrujące obiektami wymienionymi w art. 3 pkt 1 lit. e i f niezwłocznie:

1) przekazują SOP wszelkie informacje, w tym dane osobowe, mogące mieć wpływ na bezpieczeństwo ochranianych osób lub obiektów;

2) stosują się do zaleceń związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ochranianym osobom i obiektom, wydawanych przez SOP.

3. Podmioty, o których mowa w ust. 2, udostępniają środki techniczne rejestrujące obraz, jeżeli takie istnieją, zapewniają dostęp do infrastruktury teleinformatycznej i technicznej obiektu, jeżeli taka istnieje, a także umożliwiają wykorzystanie środków technicznych, w tym rejestrujących obraz, będących własnością SOP.

4. W odniesieniu do obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. e, środki techniki ochronnej są zapewniane przez SOP.

Art. 6a. [Wyłączenie obowiązku doręczenia korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo publicznej usługi hybrydowej] 1. Obowiązku doręczenia korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo publicznej usługi hybrydowej, o których mowa w ustawie z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 285, 1860 i 2699), nie stosuje się:

1) w sprawach osobowych funkcjonariuszy i pracowników Służby Ochrony Państwa;

2) w sprawach osobowych byłych funkcjonariuszy i pracowników Służby Ochrony Państwa;

3) jeżeli doręczenie korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo publicznej usługi hybrydowej mogłoby istotnie utrudniać lub uniemożliwić realizację zadań Służby Ochrony Państwa.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do byłych funkcjonariuszy i pracowników Biura Ochrony Rządu.

Art. 7.[Święto SOP] Dzień 12 czerwca ustanawia się świętem SOP.

Art. 8. [Sztandar SOP] 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, na wniosek Komendanta SOP, nadaje sztandar SOP.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dotyczące sztandaru oraz jego wzór, wzór aktu nadania sztandaru oraz wzór aktu wręczenia sztandaru, tryb i warunki nadania sztandaru oraz sposób jego wręczania, a także sposób przechowywania sztandaru, uwzględniając tradycje służb publicznych zajmujących się ochroną.

Rozdział 2

Organizacja SOP

Art. 9. [Komendant SOP] 1. Komendant SOP jest centralnym organem administracji rządowej podległym ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.

2. Komendant SOP jest przełożonym funkcjonariuszy.

3. W SOP mogą być zatrudniani pracownicy, do których nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1691 oraz z 2023 r. poz. 1195 i 1598).

4. Do pracowników, o których mowa w ust. 3, stosuje się odpowiednio przepisy art. 72, art. 73, art. 131 oraz art. 159 ust. 1 pkt 5 i ust. 2.

Art. 10. [Wykonywanie zadań przez komendanta SOP] 1. Komendant SOP wykonuje zadania przy pomocy SOP, która jest urzędem administracji publicznej.

2. Komendanta SOP w czasie jego nieobecności zastępuje wyznaczony przez niego jeden z jego zastępców.

Art. 11. [Powoływanie i odwoływanie Komendanta SOP oraz jego zastępców] 1. Komendanta SOP powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów, w uzgodnieniu z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

2. Zastępców Komendanta SOP, na wniosek Komendanta SOP, powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw wewnętrznych.

3. Komendantowi SOP i jego zastępcom uposażenie lub wynagrodzenie przyznaje minister właściwy do spraw wewnętrznych.

4. Komendantem SOP lub jego zastępcą może być osoba, która:

1) posiada wyłącznie obywatelstwo polskie;

2) korzysta z pełni praw publicznych;

3) jest nieskazitelnego charakteru;

4) ze względu na posiadane kwalifikacje i praktykę zawodową daje rękojmię należytego wykonywania zadań;

5) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

6) spełnia wymagania określone w przepisach o ochronie informacji niejawnych w zakresie dostępu do informacji niejawnych o klauzuli „ściśle tajne”;

7) posiada wyższe wykształcenie;

8) nie pełniła służby zawodowej, nie pracowała i nie była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 342, 497, 1195 i 1872) ani też nie była sędzią, który orzekając uchybił godności urzędu, sprzeniewierzając się niezawisłości sędziowskiej.

Art. 12. [Powierzenie obowiązków Komendanta SOP jednemu z jego zastępców] 1. W razie zwolnienia stanowiska Komendanta SOP minister właściwy do spraw wewnętrznych, do czasu powołania nowego Komendanta SOP, powierza pełnienie obowiązków Komendanta SOP jednemu z jego zastępców na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.

2. W razie czasowej niemożności sprawowania funkcji przez Komendanta SOP minister właściwy do spraw wewnętrznych do czasu ustania przeszkody w sprawowaniu tej funkcji przez dotychczasowego Komendanta SOP, nie dłużej jednak niż na 6 miesięcy, powierza pełnienie obowiązków Komendanta SOP jednemu z jego zastępców.

Art. 13.[Weryfikacja] Funkcjonariusze oraz osoby powoływane na stanowiska, o których mowa w art. 11, a także mianowane na stanowisko dyrektora i zastępcy dyrektora komórki organizacyjnej oraz naczelnika, mogą zostać poddani weryfikacji, o której mowa w art. 11a ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Weryfikacja, o której mowa w zdaniu pierwszym, może być prowadzona także wobec funkcjonariuszy oraz osób zajmujących te stanowiska.

Art. 14. [Obowiązki kierownicze Komendanta SOP] Komendant SOP kieruje SOP i zapewnia sprawne oraz efektywne wykonywanie jej zadań przez:

1) organizowanie ochrony oraz działań, o których mowa w art. 3;

2) prowadzenie polityki kadrowej;

3) określanie oraz zapewnienie realizacji programu szkolenia funkcjonariuszy i doskonalenia zawodowego pracowników, a także zapewnianie właściwych warunków i sposobu szkolenia;

3a) określenie kryteriów zdrowotnych i użytkowych doboru psów do realizacji zadań SOP, sposobu szkolenia przewodników psów służbowych, kandydatów na przewodników psów służbowych i szkolenia psów służbowych oraz sposób prowadzenia ewidencji psów służbowych;

4) współdziałanie z centralnymi organami administracji rządowej podległymi ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, jednostkami organizacyjnymi podporządkowanymi, podległymi lub nadzorowanymi przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub Ministra Obrony Narodowej, Szefa Kancelarii Sejmu oraz innymi organami administracji rządowej i samorządu terytorialnego w zakresie zadań realizowanych przez SOP i te organy;

5) współdziałanie z organami i służbami innych państw oraz organizacjami międzynarodowymi na podstawie umów i porozumień oraz odrębnych przepisów;

6) zapewnienie przestrzegania dyscypliny służbowej przez funkcjonariuszy;

7) określanie oraz zapewnienie przestrzegania zasad etyki zawodowej funkcjonariuszy.

Art. 15. [Upoważnienie do załatwiania spraw w imieniu Komendanta SOP] 1. Komendant SOP może upoważnić swoich zastępców, a także innych funkcjonariuszy oraz pracowników do załatwiania w jego imieniu spraw w określonym zakresie.

2. Zastępcy Komendanta SOP oraz kierownicy komórek organizacyjnych SOP wykonują zadania zgodnie z zakresami zadań określonymi przez Komendanta SOP.

Art. 16.[Sposoby, metody i formy podejmowanych czynności i działań przez SOP] Komendant SOP, w drodze zarządzenia, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, określa sposoby, metody i formy podejmowanych czynności i działań przez SOP w zakresie nieobjętym innymi przepisami.

Art. 17. [Statut SOP] 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w drodze zarządzenia, nadaje statut SOP określający jej organizację wewnętrzną, z uwzględnieniem art. 4 ust. 6.

2. Komendant SOP w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze zarządzenia, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, regulamin organizacyjny SOP, określający:

1) wewnętrzną strukturę komórek organizacyjnych SOP;

2) zakres zadań komórek organizacyjnych SOP.

Art. 18.[Wydatki SOP] Wydatki związane z funkcjonowaniem SOP są pokrywane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych.

Rozdział 3

Formy działania i zakres uprawnień SOP

Art. 19. [Czynności wykonywane przez funkcjonariuszy] 1. W zakresie zadań, o których mowa w art. 3, funkcjonariusze wykonują czynności:

1) administracyjno-porządkowe w celu zapewnienia ochrony, o której mowa w art. 3 pkt 1;

2) operacyjno-rozpoznawcze w celu pozyskiwania informacji dotyczących zagrożeń względem osób i obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a-e, a także rozpoznawania i zapobiegania przestępstwom, o których mowa w art. 3 pkt 2, oraz rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw, o których mowa w art. 3 pkt 3.

2. Funkcjonariusz w toku wykonywania czynności służbowych jest obowiązany do respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka.

3. W przypadku nagłego, bezpośredniego zamachu na życie lub zdrowie osoby ochranianej lub podejrzenia możliwości jego bezpośredniego wystąpienia działania związane z ochroną jej życia lub zdrowia oraz ewakuacją z miejsca zagrożenia są realizowane przed innymi zadaniami wynikającymi z art. 3.

4. W celu realizacji zadań, o których mowa w art. 3 pkt 1 i 2, SOP może używać psów służbowych.

Art. 20. [Czynności podejmowane w celu zapewnienia ochrony osób i obiektów] W celu zapewnienia ochrony osób i obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1, SOP w szczególności:

1) planuje sposoby zabezpieczenia osób oraz możliwości ich ewakuacji w przypadku powstania zagrożenia;

2) planuje sposoby zabezpieczenia obiektów oraz uzgadnia z ich administratorami niezbędny zakres działań dostosowawczych w odniesieniu do tych obiektów;

3) rozpoznaje i analizuje potencjalne zagrożenia;

4) zapobiega powstawaniu zagrożeń;

5) organizuje działania ochronne;

6) wykonuje bezpośrednią ochronę;

7) zabezpiecza obiekty;

8) koordynuje realizację działań ochronnych w przypadku, o którym mowa w art. 38.

Art. 21. [Uprawnienia funkcjonariusza] Funkcjonariusz, wykonując zadania, o których mowa w art. 3, ma prawo:

1) wydawać polecenia osobom, których zachowanie stwarza lub może stworzyć zagrożenie dla bezpieczeństwa osób lub obiektów podlegających ochronie SOP, a w szczególności wydawać polecenia:

a) opuszczenia przez takie osoby określonego miejsca,

b) zatrzymania pojazdu,

c) usunięcia pojazdu z miejsca postoju,

d) usunięcia innych urządzeń lub oddania ich do depozytu;

2) legitymować osoby w celu ustalenia ich tożsamości, a w szczególności identyfikacji osób, które mogą stworzyć bezpośrednie zagrożenie dla osób lub obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1, podlegających ochronie SOP;

3) dokonywać kontroli osobistej polegającej na sprawdzeniu zawartości odzieży i obuwia osoby kontrolowanej oraz przedmiotów, które znajdują się na jej ciele, włącznie z żądaniem zdjęcia odzieży i obuwia oraz sprawdzeniu jamy ustnej, nosa, uszu i włosów osoby kontrolowanej, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa ochranianych osób i obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1;

3a) przeglądać zawartość bagaży i sprawdzać ładunki poprzez manualne sprawdzenie ładunków i elementów konstrukcyjnych bagaży oraz znajdujących się w nich przedmiotów lub sprawdzenie bagaży i ładunków z wykorzystaniem urządzeń i sprzętu specjalistycznego lub psa służbowego, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa ochranianych osób i obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1;

3b) sprawdzać pomieszczenia oraz środki transportu z wykorzystaniem urządzeń i sprzętu specjalistycznego lub psa służbowego, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa ochranianych osób lub obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1;

4) dokonywać kontroli bezpieczeństwa osób wchodzących na teren obiektów i placówek, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. e i f, a także na teren innych wydzielonych przez SOP stref bezpieczeństwa, oraz środków transportu lądowego, powietrznego lub wodnego służących do przewozu osób ochranianych, tras ich przejazdu, pojazdów, bagaży, przesyłek, obiektów lub obszaru w formie:

a) kontroli manualnej lub

b) sprawdzenia za pomocą środków technicznych niezbędnych do wykrywania materiałów i urządzeń niebezpiecznych lub

c) sprawdzenia biochemicznego lub

d) sprawdzenia z wykorzystaniem psa służbowego

- w zakresie niezbędnym do realizacji zadań, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a-e;

5) ujmować osoby stwarzające bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego, a także zagrożenie dla chronionego mienia w celu niezwłocznego oddania tych osób Policji lub innym właściwym organom;

6) żądać niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej; wymienione instytucje, organy i jednostki są obowiązane, w zakresie swojego działania, do udzielenia tej pomocy;

7) zwracać się o niezbędną pomoc do innych jednostek gospodarczych i organizacji społecznych, jak również zwracać się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy;

8) obserwować i rejestrować przy użyciu środków technicznych obraz zdarzeń w miejscach publicznych, a w przypadku czynności operacyjno-rozpoznawczych i administracyjno-porządkowych wykonywanych na podstawie ustawy - również rejestrować dźwięk towarzyszący tym zdarzeniom, a także obserwować i rejestrować przy użyciu środków technicznych obraz zdarzeń w obiektach ochranianych lub wokół tych obiektów, w uzgodnieniu z ich administratorami, oraz w miejscach zamieszkania osób ochranianych w zakresie uzgodnionym z tymi osobami i niezbędnym do realizacji zadań, o których mowa w art. 3 pkt 1-3.

Art. 21a. [Forma dokonania sprawdzenia] 1. Sprawdzenia, o którym mowa w art. 21 pkt 3, można dokonać w formie:

1) kontroli manualnej lub

2) sprawdzenia za pomocą środków technicznych niezbędnych do wykrywania materiałów i urządzeń niebezpiecznych, lub

3) sprawdzenia biochemicznego, lub

4) sprawdzenia z wykorzystaniem psa służbowego.

2. Kontrola bezpieczeństwa, o której mowa w art. 21 pkt 4, polega na sprawdzeniu zawartości odzieży i obuwia osoby oraz przedmiotów, które znajdują się na jej ciele, włącznie z żądaniem zdjęcia odzieży i obuwia, sprawdzeniu jamy ustnej, nosa, uszu i włosów osoby, przeglądaniu zawartości jej bagaży lub sprawdzaniu ładunków oraz znajdujących się w nich przedmiotów.

Art. 22. [Osoby, w stosunku do których funkcjonariusz nie wykonuje uprawnień, o których mowa w art. 21 pkt 3-5] 1. Funkcjonariusz nie wykonuje uprawnień, o których mowa w art. 21 pkt 3-5, w stosunku do:

1) członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi;

2) innych osób korzystających z immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów międzynarodowych albo powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych;

3) osób, które w sposób niebudzący wątpliwości wykażą, że korzystają z immunitetu parlamentarnego, sędziowskiego lub prokuratorskiego.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy działań podejmowanych w obronie koniecznej lub stanie wyższej konieczności.

3. O podjęciu działań, o których mowa w ust. 2, wobec osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, należy niezwłocznie powiadomić urząd obsługujący ministra właściwego do spraw zagranicznych, a wobec osób, o których mowa w ust. 1 pkt 3, odpowiednio Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego lub Prokuratora Generalnego.

Art. 23. [Sposób wykonywania czynności, o których mowa w art. 21] 1. Czynności, o których mowa w art. 21, powinny być wykonywane w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której zostają podjęte, oraz w zakresie niezbędnym w danych okolicznościach do zrealizowania celu dokonywanej czynności.

2. Po przeprowadzeniu czynności, o których mowa w art. 21, funkcjonariusz poucza osobę, wobec której dokonano czynności, o prawie złożenia zażalenia, o którym mowa odpowiednio w ust. 3 lub 4.

3. Na sposób prowadzenia czynności, o których mowa w art. 21 pkt 1, 2 i 3b-8, przysługuje zażalenie do właściwego miejscowo prokuratora w terminie 7 dni od dnia dokonania czynności. Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 50 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 37), zwanej dalej „Kodeksem postępowania karnego”.

4. W celu zbadania zasadności, legalności i prawidłowości dokonania czynności, o których mowa w art. 21 pkt 3 i 3a, przysługuje zażalenie do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce przeprowadzania czynności w terminie 7 dni od dokonania czynności. Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 50 Kodeksu postępowania karnego.

5. Zażalenie, o którym mowa w ust. 4, składa się za pośrednictwem komórki organizacyjnej SOP, w której pełni służbę funkcjonariusz SOP, który dokonał czynności, o których mowa w art. 21 pkt 3 lub 3a. Komórka organizacyjna SOP, o której mowa w zdaniu pierwszym, jest obowiązana do niezwłocznego przekazania zażalenia sądowi rejonowemu właściwemu ze względu na miejsce przeprowadzania czynności.

Art. 24. [Obowiązki funkcjonariusza związane z przystąpieniem do czynności służbowych] 1. Funkcjonariusz, przystępując do czynności służbowych, o których mowa w art. 21 pkt 1-7, jest obowiązany:

1) podać stopień oraz imię i nazwisko; funkcjonariusz nieumundurowany okazuje ponadto legitymację służbową w sposób umożliwiający odczytanie i zanotowanie nazwiska funkcjonariusza i nazwy organu, który wydał legitymację:

2) podać podstawę prawną oraz przyczynę podjęcia czynności służbowej.

2. W przypadku realizacji czynności służbowych, o których mowa w art. 21 pkt 4, podanie informacji wskazanych w ust. 1 następuje na żądanie osoby, wobec której czynność służbowa jest realizowana.

3. Funkcjonariusz może odstąpić od obowiązku, o którym mowa w ust. 1, w przypadku gdy jego realizacja mogłaby spowodować bezpośrednie zagrożenie dla osób lub obiektów, o których mowa w art. 3 pkt 1, podlegających ochronie SOP.

Art. 25. [Ustalenie tożsamości osoby legitymowanej] 1. Tożsamość osoby legitymowanej funkcjonariusz ustala na podstawie:

1) dokumentów tożsamości;

2) oświadczenia innej osoby, której tożsamość została ustalona na podstawie dokumentów tożsamości;

3) oświadczenia osoby, która jest funkcjonariuszowi znana.

2. Funkcjonariusz ustala tożsamość osób, o których mowa w ust. 1, w sposób umożliwiający odnotowanie:

1) imienia lub imion oraz nazwiska oraz adresów zamieszkania lub pobytu;

2) numeru PESEL, a w przypadku braku informacji o numerze PESEL - daty i miejsca urodzenia oraz imion rodziców i nazwiska rodowego;

3) rodzaju i cech identyfikacyjnych dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby legitymowanej.

3. W razie legitymowania osób znajdujących się w pojeździe, gdy uzasadniają to względy bezpieczeństwa, funkcjonariusz ma prawo żądać opuszczenia pojazdu przez te osoby.

4. Funkcjonariusz może odstąpić od legitymowania osoby, która jest mu znana.

5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) rodzaje dokumentów, o których mowa w ust. 1,

2) postać dokumentowania czynności ustalania tożsamości osób, o których mowa w ust. 1

- mając na względzie zapewnienie prawidłowego ustalenia tożsamości osoby oraz dokumentowania procesu legitymowania.

Art. 26. [Kontrola osobista] 1. Osoba, która ma być poddana kontroli osobistej, może żądać obecności przy tej czynności osoby wskazanej przez siebie oraz osoby przybranej przez prowadzącego czynności, jeżeli obecność tych osób nie utrudni lub nie uniemożliwi dokonania kontroli.

2. Kontroli osobistej dokonuje funkcjonariusz tej samej płci, co osoba kontrolowana, w miejscu niedostępnym w czasie wykonywania kontroli dla osób postronnych.

3. W przypadku gdy kontrola osobista musi być dokonana niezwłocznie, w szczególności ze względu na okoliczności mogące stanowić zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego lub mienia, może jej dokonać funkcjonariusz płci odmiennej niż osoba kontrolowana, a także może ona zostać dokonana w miejscu niespełniającym warunku określonego w ust. 2.

4. Funkcjonariusz dokonujący kontroli osobistej, poza czynnościami, o których mowa w art. 24:

1) legitymuje osobę kontrolowaną oraz inne osoby, jeżeli uczestniczą w czynności;

2) może wezwać osobę kontrolowaną do dobrowolnego wydania przez nią broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów służących do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub których posiadanie jest zabronione oraz może żądać opróżnienia przez osobę kontrolowaną kieszeni, innych części odzieży lub przedmiotów znajdujących się na ciele osoby kontrolowanej lub przez nią posiadanych;

3) odbiera osobie kontrolowanej broń lub inne niebezpieczne przedmioty, które służą do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub których posiadanie jest zabronione;

4) sprawdza czy informacje o osobie kontrolowanej, przedmiotach lub dokumentach posiadanych przez tę osobę są przetwarzane w dostępnych SOP krajowych i międzynarodowych systemach informacyjnych, w których przetwarza się informacje, w tym dane osobowe, o osobach podejrzanych o popełnienie przestępstw, osobach zaginionych lub osobach poszukiwanych w związku z ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego lub w których przetwarza się informacje o skradzionych lub utraconych dokumentach lub przedmiotach w celu ich odnalezienia.

Art. 27. [Przeglądanie zawartości bagażu lub sprawdzanie ładunku przyjętego do przewozu] 1. Przeglądanie zawartości bagażu lub sprawdzanie ładunku i pomieszczeń przeprowadza się w obecności właściciela bagażu, ładunku i pomieszczenia albo przedstawiciela przewoźnika lub spedytora, albo użytkownika pomieszczenia, a gdy jest to niemożliwe - w obecności osoby przybranej przez funkcjonariusza.

2. Przeglądania zawartości bagażu lub sprawdzania ładunku przyjętego do przewozu dokonuje się wyłącznie w obecności przedstawiciela przewoźnika lub spedytora.

3. W razie nieobecności właściciela, użytkownika, przewoźnika lub spedytora przeglądania zawartości bagażu lub sprawdzania ładunku i pomieszczenia dokonuje się, gdy z ustaleń SOP wynika, że zwłoka może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego.

Art. 28. [Ujęcie osoby] 1. Ujęcie osoby, o której mowa w art. 21 pkt 5, może nastąpić tylko wówczas, gdy czynności, o których mowa w art. 21 pkt 1-3, okazały się bezcelowe lub nieskuteczne.

2. Osobie ujętej na podstawie art. 21 pkt 5 przysługują uprawnienia przewidziane w Kodeksie postępowania karnego dla osoby zatrzymanej.

3. Funkcjonariusz o każdym przypadku ujęcia osoby jest obowiązany powiadomić swojego przełożonego pisemnym meldunkiem.

Art. 29. [Obowiązki funkcjonariusza związane z wykonywaniem czynności, o której mowa w art. 21 pkt 5] 1. Przy wykonywaniu czynności, o której mowa w art. 21 pkt 5, funkcjonariusz jest obowiązany:

1) wydawać osobie ujętej polecenia;

2) sprawdzić, czy osoba ujęta posiada broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo stanowić dowody rzeczowe lub podlegać przepadkowi;

3) odebrać broń i przedmioty, o których mowa w pkt 2;

4) poinformować osobę o ujęciu i jego przyczynach oraz uprzedzić o obowiązku zastosowania się do wydanych poleceń.

2. Osobę ujętą funkcjonariusz niezwłocznie doprowadza do jednostki Policji lub przekazuje Policji. Funkcjonariusz niezwłocznie przekazuje Policji także odebrane osobie ujętej broń i przedmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 2.

Art. 30. [Dokumentacja czynności] 1. W przypadku gdy w toku przeprowadzania czynności, o których mowa w art. 21 pkt 3-4, znaleziono przedmioty mogące stworzyć niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia lub przedmioty, które służą do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub których posiadanie jest zabronione, lub na żądanie osoby kontrolowanej złożone bezpośrednio po dokonaniu czynności, sporządza się odpowiednio protokół kontroli osobistej, protokół przeglądania zawartości bagaży i sprawdzenia ładunków lub protokół sprawdzenia pomieszczenia oraz środków transportu. Czynności, o których mowa w art. 21 pkt 5, dokumentuje się w protokole ujęcia.

2. Protokoły, o których mowa w ust. 1, zawierają w szczególności:

1) oznaczenie czynności, podstawy prawnej i przyczyny jej podjęcia, jej miejsca oraz danych osoby, wobec której dokonano czynności i osób w nich uczestniczących, obejmujących w szczególności imię, nazwisko, numer PESEL lub datę urodzenia oraz rodzaj i cechy identyfikacyjne dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby;

2) datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia czynności;

3) dane funkcjonariusza dokonującego czynności obejmujące stopień, imię, nazwisko oraz nazwę komórki organizacyjnej SOP, w której pełni służbę;

4) przebieg czynności, oświadczenia i wnioski jej uczestników;

5) spis znalezionych i odebranych przedmiotów oraz w miarę potrzeby ich opis;

6) pouczenie osoby kontrolowanej o jej prawach;

7) w miarę potrzeby stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu czynności.

3. Jeżeli w toku przeprowadzania czynności, o których mowa w art. 21 pkt 3-5, znaleziono przedmioty mogące stworzyć niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia lub przedmioty, które służą do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub których posiadanie jest zabronione, protokół, o którym mowa w ust. 1, przekazuje się do jednostki organizacyjnej Policji właściwej dla miejsca przeprowadzenia czynności.

4. W przypadku gdy przedmioty ujawnione w wyniku czynności służbowych stwarzają niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, funkcjonariusz jest obowiązany podjąć działania zmierzające do usunięcia niebezpieczeństwa.

5. W przypadku gdy w toku przeprowadzania czynności, o których mowa w art. 21 pkt 3-4, nie znaleziono przedmiotów mogących stworzyć niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia lub przedmiotów, które służą do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub których posiadanie jest zabronione, lub osoba poddana tym czynnościom nie zgłosiła żądania sporządzenia protokołu z dokonanych czynności, dokonanie czynności dokumentuje się w dokumentacji służbowej, odnotowując rodzaj, czas, miejsce i wynik czynności oraz imiona, nazwiska i funkcje osób w nich uczestniczących.

6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, treść pouczeń o prawach przysługujących osobie kontrolowanej lub ujętej oraz wzory protokołów, o których mowa w ust. 1, mając na względzie prawidłowe pouczenie osoby kontrolowanej albo ujętej o przysługującej jej prawach oraz z uwzględnieniem niezbędnych danych osobowych osób objętych tymi czynnościami, uczestniczących w tych czynnościach oraz dokonujących tych czynności, a także informacji niezbędnych do ustalenia przebiegu i wyniku tych czynności.

Art. 31. [Poddanie ujętej osoby badaniu lekarskiemu lub udzielenie jej pierwszej pomocy] 1. Osobę ujętą należy niezwłocznie poddać, w przypadku uzasadnionej potrzeby lub na jej prośbę, badaniu lekarskiemu lub udzielić jej pierwszej pomocy.

2. Funkcjonariusz ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy, w granicach dostępnych środków, osobie ujętej, która ma widoczne obrażenia ciała lub utraciła przytomność.

3. Osobie ujętej należy zapewnić pomoc lekarską zawsze, gdy będzie potrzebna, a w szczególności w przypadkach:

1) wymienionych w ust. 2;

2) żądania przez osobę ujętą niezwłocznego zbadania przez lekarza;

3) oświadczenia osoby ujętej, że cierpi na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia, którego przerwanie zagrażałoby jej życiu lub zdrowiu;

4) gdy z posiadanych przez funkcjonariusza informacji lub z okoliczności ujęcia wynika, że osoba ujęta jest chora zakaźnie.

4. Funkcjonariusz odstępuje od wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 2, w przypadku gdy:

1) udzielenie pomocy zagroziłoby w sposób bezpośredni bezpieczeństwu funkcjonariusza albo osób lub obiektów podlegających ochronie SOP oraz

2) udzielenie pomocy zostanie zapewnione przez inne właściwe podmioty, które są obowiązane do udzielenia pomocy na podstawie odrębnych przepisów.

5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb przeprowadzania badań lekarskich, o których mowa w ust. 1, w sposób zapewniający ochronę zdrowia osoby ujętej,

2) osoby właściwe do przeprowadzenia badań,

3) przypadki użycia specjalnego środka transportu,

4) sposób dokumentowania przypadków uniemożliwienia przeprowadzenia badania

- mając na względzie zapewnienie właściwej pomocy medycznej.

Art. 32. [Żądanie lub prośba o udzielenie pomocy] 1. Funkcjonariusz może zwracać się z żądaniem lub prośbą o udzielenie pomocy, o której mowa w art. 21 pkt 6 i 7, jeżeli wykonanie czynności służbowej byłoby bez tej pomocy niemożliwe lub znacznie utrudnione.

2. Z żądaniem lub prośbą, o których mowa w ust. 1, funkcjonariusz występuje na piśmie za pośrednictwem kierownika właściwej komórki organizacyjnej SOP lub upoważnionego przez niego funkcjonariusza.

3. Wystąpienie, o którym mowa w ust. 2, powinno zawierać określenie podstawy prawnej, rodzaju i zakresu pomocy, uzasadnienie faktyczne oraz upoważnienie dla funkcjonariusza.

4. Z wystąpieniem, o którym mowa w ust. 2, funkcjonariusz zwraca się do osób fizycznych, a w przypadku podmiotów, o których mowa w art. 21 pkt 6 i 7, do ich kierowników, a w przypadku ich nieobecności - do osób aktualnie dysponujących możliwościami udzielenia pomocy.

5. O wystąpieniu o pomoc lub skorzystaniu z pomocy, jej zakresie i rodzaju oraz o osobie udzielającej pomocy funkcjonariusz jest obowiązany powiadomić przełożonego w pisemnym meldunku.

Art. 33. [Wyrażenie pisemnej zgody na udzielenie pomocy funkcjonariuszowi] 1. Warunkiem skorzystania przez funkcjonariusza z pomocy podmiotów i osób, o których mowa w art. 21 pkt 7, jest wyrażenie przez nie zgody na piśmie.

2. Funkcjonariusz może odstąpić od uzyskania zgody, o której mowa w ust. 1, w przypadku gdy jej uzyskanie mogłoby spowodować bezpośrednie zagrożenie dla osób lub obiektów podlegających ochronie SOP lub w przypadku zwracania się o udzielenie doraźnej pomocy w nagłych przypadkach.

Art. 34. [Konieczność niezwłocznego działania] 1. W przypadkach uzasadnionych koniecznością niezwłocznego działania, w szczególności w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób lub obiektów podlegających ochronie SOP, wystąpienie, o którym mowa w art. 32 ust. 2, nie jest wymagane.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, do żądania udzielenia pomocy lub zwracania się z prośbą o jej udzielenie jest upoważniony każdy funkcjonariusz.

3. Funkcjonariusz, występując z żądaniem udzielenia pomocy lub prośbą o jej udzielenie, jest obowiązany ustnie poinformować osobę, do której się zwraca, o istnieniu sytuacji, o której mowa w ust. 1, oraz o podstawie prawnej, rodzaju i zakresie pomocy.

Art. 35. [Użyczenie rzeczy lub dokumentu] 1. Żądanie udzielenia pomocy lub prośba o jej udzielenie mogą obejmować również użyczenie rzeczy lub dokumentu.

2. Zwrot rzeczy lub dokumentu odbywa się protokolarnie w terminie i miejscu uzgodnionych z posiadaczem lub właścicielem rzeczy lub dokumentu. Posiadacz lub właściciel otrzymuje pokwitowanie na użyczone w ramach pomocy rzeczy lub dokumenty.

3. W razie wykonania czynności służbowych przed uzgodnionym terminem albo ustania potrzeby korzystania z rzeczy lub dokumentu należy je niezwłocznie zwrócić posiadaczowi lub właścicielowi.

4. W przypadkach uzasadnionych koniecznością niezwłocznego działania, w szczególności w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób lub obiektów podlegających ochronie SOP, funkcjonariusz może odstąpić od wydania pokwitowania.

5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) zakres informacji, jakie powinny zawierać protokół oraz pokwitowanie, o których mowa w ust. 2,

2) zakres informacji przekazywanych posiadaczowi lub właścicielowi w przypadkach, o których mowa w ust. 4,

3) sposób postępowania z rzeczami i dokumentami nieodebranymi przez posiadacza lub właściciela,

4) sposób ustalania utraty wartości rzeczy lub dokumentów użyczonych funkcjonariuszowi

- mając na względzie zapewnienie prawidłowej organizacji oraz udokumentowania uzyskania rzeczy lub dokumentów, postępowania z nimi oraz zwrotu tych rzeczy lub dokumentów.

Art. 36. [Zniszczenie materiałów z czynności, o których mowa w art. 21] 1. Materiały z czynności, o których mowa w art. 21, które nie stanowią informacji potwierdzających popełnienie przestępstwa albo nie są istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa ochranianym osobom lub obiektom lub nie są istotne dla bezpieczeństwa państwa, podlegają protokolarnemu, komisyjnemu zniszczeniu. Weryfikacji tych materiałów dokonuje się nie rzadziej niż co 3 lata od dnia ich uzyskania.

2. Materiały uzyskane z czynności, o których mowa w art. 21 pkt 8, są przechowywane przez okres co najmniej 30 dni, nie dłużej jednak niż 60 dni.

3. Komendant SOP zarządza protokolarne, komisyjne zniszczenie materiałów uzyskanych z czynności, o których mowa w art. 21 pkt 8.

Art. 37. [Użycie i wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej] 1. W przypadkach, o których mowa w art. 11 pkt 1-6 i 9-14 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 202, 547, 1053, 1088, 1489 i 1963), funkcjonariusz może użyć środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. a, pkt 5, 7, 9, 11, pkt 12 lit. a, c i d, pkt 13 i 17-20 tej ustawy, lub wykorzystać te środki.

2. W przypadkach, o których mowa w art. 45 pkt 1 lit. a-c i e, pkt 2 i pkt 3 lit. a z wyłączeniem pościgu za osobą, o której mowa w art. 45 pkt 1 lit. d, oraz w art. 47 pkt 1, pkt 2 lit. a i pkt 3-7 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, funkcjonariusz może użyć broni palnej lub ją wykorzystać.

3. Użycie i wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz dokumentowanie tego użycia i wykorzystania odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.

Art. 38. [Wyznaczenie innych służb do pomocy SOP] 1. W przypadku zagrożenia realizacji zadań, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. c i d, jeżeli siły SOP są niewystarczające lub mogą okazać się niewystarczające do wykonania swoich zadań, do udzielenia pomocy SOP:

1) Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych uzgodniony z Ministrem Obrony Narodowej, może zarządzić użycie żołnierzy Żandarmerii Wojskowej;

2) minister właściwy do spraw wewnętrznych może zarządzić użycie funkcjonariuszy Policji lub Straży Granicznej.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, może zostać udzielona przez żołnierzy Żandarmerii Wojskowej oraz funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej również w formie samodzielnych działań.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, żołnierzom Żandarmerii Wojskowej oraz funkcjonariuszom Policji i Straży Granicznej przysługują, w zakresie niezbędnym do wykonania ich zadań, wobec wszystkich osób uprawnienia funkcjonariuszy określone w art. 21 i art. 37.

4. Korzystanie z uprawnień, o których mowa w ust. 3, następuje na zasadach i w trybie określonych dla funkcjonariuszy.

Art. 39. [Zarządzenie zastosowania urządzeń uniemożliwiających telekomunikację na określonym obszarze] 1. Komendant SOP, w celu realizacji zadań określonych w art. 3 pkt 1, może zarządzić zastosowanie urządzeń uniemożliwiających telekomunikację na określonym obszarze przez czas niezbędny do wykonywania czynności przez SOP, z uwzględnieniem konieczności minimalizacji skutków braku możliwości korzystania z usług telekomunikacyjnych.

2. O zastosowaniu urządzeń, o których mowa w ust. 1, Komendant SOP niezwłocznie informuje Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Art. 40. [Uzyskiwanie, gromadzenie oraz przetwarzanie danych] 1. SOP, w celu realizacji zadań określonych w art. 3, uzyskuje, gromadzi i przetwarza, także bez wiedzy i zgody osoby, której dane dotyczą, informacje, w tym dane osobowe, od organów władzy publicznej, służb lub innych podmiotów lub ze zbiorów danych prowadzonych przez te organy, służby i podmioty.

2. SOP nie realizuje czynności, o których mowa w ust. 1, wobec osób ochranianych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a-d.

3. W zakresie, o którym mowa w ust. 1, SOP może nieodpłatnie uzyskiwać dane ze zbiorów danych, w tym zbiorów danych osobowych oraz danych pochodzących z organizacji międzynarodowych, prowadzonych przez organy władzy publicznej oraz państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne.

Art. 41. [Wniosek o udostępnienie danych] 1. Jeżeli przepisy odrębnych ustaw nie stanowią inaczej, administratorzy zbiorów danych podmiotów, o których mowa w art. 40 ust. 1, udostępniają SOP przetwarzane w nich dane na podstawie pisemnego wniosku Komendanta SOP lub osoby przez niego upoważnionej.

2. Organy, służby lub podmioty, o których mowa w art. 40 ust. 1, uprawnione do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych mogą odmówić przekazania SOP informacji lub ograniczyć ich zakres, jeżeli mogłoby to uniemożliwić wykonywanie ich ustawowych zadań lub spowodować ujawnienie danych o osobie niebędącej ich funkcjonariuszem i udzielającej pomocy tym podmiotom.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) oznaczenie sprawy;

2) określenie zbioru danych, z którego te dane mają zostać udostępnione;

3) wskazanie danych podlegających udostępnieniu.

4. Administratorzy zbiorów danych podmiotów, o których mowa w art. 40 ust. 1, na wniosek Komendanta SOP mogą, w drodze decyzji, wyrazić zgodę na udostępnianie SOP informacji zgromadzonych w zbiorach w drodze teletransmisji bez konieczności składania każdorazowo pisemnych wniosków o udostępnienie danych, jeżeli właściwe do ich otrzymania komórki organizacyjne SOP spełniają łącznie następujące warunki:

1) posiadają urządzenia umożliwiające odnotowanie w systemie, kto, kiedy, w jakim celu oraz jakie dane uzyskał;

2) posiadają zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych niezgodnie z celem ich uzyskania;

3) specyfika lub zakres wykonywanych przez nie zadań uzasadnia takie udostępnienie.

Art. 42. [Zarządzenie kontroli operacyjnej przez Sąd Okręgowy w Warszawie] 1. Przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych przez SOP w celu:

1) rozpoznania i zapobiegania ściganych z oskarżenia publicznego umyślnych przestępstw określonych w art. 134, art. 135 § 1, art. 136 § 1, art. 148, art. 148a, art. 156 § 1 i 3, art. 157 § 1, art. 163 § 1 i 3, art. 164 § 1, art. 165 § 1 i 3, art. 166, art. 167, art. 173 § 1 i 3, art. 189, art. 223, art. 252 § 1-3, art. 258 oraz art. 280-282 Kodeksu karnego i skierowanych przeciwko osobom, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a-d lub przeciwko bezpieczeństwu obiektów wymienionych w art. 3 pkt 1 lit. e,

2) rozpoznania, zapobiegania i wykrywania ściganych z oskarżenia publicznego, umyślnych przestępstw określonych w art. 228, art. 229, art. 231, art. 265 oraz art. 266 Kodeksu karnego, popełnionych przez funkcjonariuszy i pracowników SOP w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych

- gdy inne środki okazały się bezskuteczne albo będą nieprzydatne, Sąd Okręgowy w Warszawie może, w drodze postanowienia, zarządzić kontrolę operacyjną na pisemny wniosek Komendanta SOP złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego.

2. Wniosek Komendanta SOP, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać w szczególności:

1) numer sprawy i jej kryptonim, jeżeli został nadany;

2) opis przestępstwa z podaniem, w miarę możliwości, jego kwalifikacji prawnej;

3) okoliczności uzasadniające potrzebę zastosowania kontroli operacyjnej, w tym stwierdzonej bezskuteczności lub nieprzydatności innych środków;

4) dane osoby lub inne dane pozwalające na jednoznaczne określenie podmiotu lub przedmiotu, wobec którego stosowana będzie kontrola operacyjna, ze wskazaniem miejsca lub sposobu jej stosowania;

5) cel, czas i rodzaj prowadzonej kontroli operacyjnej.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, przedstawia się wraz z materiałami uzasadniającymi potrzebę zastosowania kontroli operacyjnej.

4. W przypadkach niecierpiących zwłoki, jeżeli mogłoby to spowodować utratę informacji lub zatarcie albo zniszczenie dowodów przestępstwa, Komendant SOP może zarządzić, po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, kontrolę operacyjną, zwracając się jednocześnie do Sądu Okręgowego w Warszawie z wnioskiem o wydanie postanowienia w tej sprawie. W razie nieudzielenia przez Sąd Okręgowy w Warszawie zgody w terminie 5 dni od dnia zarządzenia kontroli operacyjnej Komendant SOP wstrzymuje kontrolę operacyjną oraz dokonuje protokolarnego, komisyjnego zniszczenia materiałów zgromadzonych podczas jej stosowania.

5. W przypadku potrzeby zarządzenia kontroli operacyjnej wobec osoby podejrzanej i oskarżonego, we wniosku Komendanta SOP, o którym mowa w ust. 1, o zarządzenie kontroli operacyjnej zamieszcza się informację o toczącym się wobec tej osoby postępowaniu.

Art. 43. [Kontrola operacyjna] Kontrola operacyjna jest prowadzona niejawnie i polega na:

1) uzyskiwaniu i utrwalaniu treści rozmów prowadzonych przy użyciu środków technicznych, w tym za pomocą sieci telekomunikacyjnych;

2) uzyskiwaniu i utrwalaniu obrazu lub dźwięku osób z pomieszczeń, środków transportu lub miejsc innych niż miejsca publiczne;

3) uzyskiwaniu i utrwalaniu treści korespondencji, w tym korespondencji prowadzonej za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

4) uzyskiwaniu i utrwalaniu danych zawartych na informatycznych nośnikach danych, telekomunikacyjnych urządzeniach końcowych, systemach informatycznych i teleinformatycznych;

5) uzyskiwaniu dostępu i kontroli zawartości przesyłek.

Art. 44. [Czas trwania kontroli operacyjnej] 1. Kontrolę operacyjną zarządza się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Sąd Okręgowy w Warszawie może na pisemny wniosek Komendanta SOP złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego wydać, na okres nie dłuższy niż kolejne 3 miesiące, postanowienie o jednorazowym przedłużeniu kontroli operacyjnej, jeżeli nie ustały przyczyny tej kontroli.

2. W uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania kontroli operacyjnej pojawią się nowe okoliczności istotne dla zapobieżenia lub wykrycia przestępstwa albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów przestępstwa, Sąd Okręgowy w Warszawie na pisemny wniosek Komendanta SOP złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego może również po upływie okresów, o których mowa w ust. 1, wydawać kolejne postanowienia o przedłużeniu kontroli operacyjnej na następujące po sobie okresy, których łączna długość nie może przekraczać 12 miesięcy.

Art. 45. [Upoważnienie zastępcy komendanta SOP do składania wniosków lub do zarządzania kontroli operacyjnej] 1. Komendant SOP może upoważnić swojego zastępcę do składania wniosków, o których mowa w art. 42 ust. 1 i 4 oraz art. 44, lub do zarządzania kontroli operacyjnej w trybie art. 42 ust. 4.

2. Do wniosków, o których mowa w art. 42 ust. 4 oraz art. 44, stosuje się odpowiednio przepisy art. 42 ust. 2 i 3.

Art. 46. [Czynności Sądu Okręgowego w Warszawie poprzedzające wydanie zarządzenia przeprowadzenia kontroli operacyjnej] 1. Sąd Okręgowy w Warszawie przed wydaniem postanowienia, o którym mowa w art. 42 ust. 1 i 4 oraz art. 44, zapoznaje się z materiałami uzasadniającymi wniosek, w szczególności zgromadzonymi podczas stosowania kontroli operacyjnej zarządzonej w tej sprawie.

2. Wnioski, o których mowa w art. 42 ust. 1 i 4 oraz art. 44, Sąd Okręgowy w Warszawie rozpoznaje jednoosobowo, przy czym czynności sądu związane z rozpoznawaniem tych wniosków powinny być realizowane w warunkach przewidzianych dla przekazywania, przechowywania i udostępniania informacji niejawnych oraz z odpowiednim zastosowaniem przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 181 § 2 Kodeksu postępowania karnego. W posiedzeniu Sądu Okręgowego w Warszawie może wziąć udział wyłącznie Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy i przedstawiciel Komendanta SOP.

3. Wnioski, postanowienia, pisemne zgody i zarządzenia, o których mowa w art. 42 i art. 44, w odniesieniu do spraw określonych w art. 42 ust. 1 pkt 2, Komendant SOP przekazuje do wiadomości Inspektorowi Nadzoru Wewnętrznego.

Art. 47. [Obowiązek zapewnienia warunków technicznych i organizacyjnych umożliwiających prowadzenie przez SOP kontroli operacyjnej] 1. Przedsiębiorca telekomunikacyjny, operator pocztowy oraz usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną są obowiązani do zapewnienia, na własny koszt, warunków technicznych i organizacyjnych umożliwiających prowadzenie przez SOP kontroli operacyjnej.

2. Usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną będący mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, 641, 803, 1414 i 2029) zapewnia warunki techniczne i organizacyjne umożliwiające prowadzenie przez SOP kontroli operacyjnej stosownie do posiadanej infrastruktury.

Art. 48. [Przekazanie Prokuratorowi Generalnemu materiałów zgromadzonych podczas stosowania kontroli operacyjnej] 1. W przypadku uzyskania dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego lub mających znaczenie dla toczącego się postępowania karnego Komendant SOP przekazuje Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu wszystkie materiały zgromadzone podczas stosowania kontroli operacyjnej. W postępowaniu przed sądem w odniesieniu do tych materiałów stosuje się odpowiednio przepis art. 393 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania karnego.

2. W przypadku gdy materiały, o których mowa w ust. 1:

1) zawierają informacje, o których mowa w art. 178 Kodeksu postępowania karnego, Komendant SOP zarządza ich niezwłoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie;

2) mogą zawierać informacje, o których mowa w art. 178a i art. 180 § 3 Kodeksu postępowania karnego, z wyłączeniem informacji o przestępstwach, o których mowa w art. 240 § 1 Kodeksu karnego, albo informacje stanowiące tajemnice związane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o których mowa w art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego, Komendant SOP przekazuje Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu te materiały.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy niezwłocznie po otrzymaniu materiałów kieruje je do Sądu Okręgowego w Warszawie wraz z wnioskiem o:

1) stwierdzenie, które z przekazanych materiałów zawierają informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 2;

2) dopuszczenie do wykorzystania w postępowaniu karnym materiałów zawierających informacje stanowiące tajemnice związane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o których mowa w art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego, nieobjęte zakazami określonymi w art. 178a i art. 180 § 3 Kodeksu postępowania karnego, z wyłączeniem informacji o przestępstwach, o których mowa w art. 240 § 1 Kodeksu karnego.

4. Sąd Okręgowy w Warszawie niezwłocznie po złożeniu wniosku przez Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego wydaje postanowienie o dopuszczeniu do wykorzystania w postępowaniu karnym materiałów, o których mowa w ust. 3 pkt 2, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu, a także zarządza niezwłoczne zniszczenie materiałów, których wykorzystanie w postępowaniu karnym jest niedopuszczalne.

5. Na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie w przedmiocie dopuszczenia do wykorzystania w postępowaniu karnym materiałów, o których mowa w ust. 3 pkt 2, Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu przysługuje zażalenie. Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.

Art. 49. [Zakończenie kontroli operacyjnej] 1. Kontrola operacyjna powinna być zakończona niezwłocznie po ustaniu przyczyn jej zarządzenia, najpóźniej jednak z upływem okresu, na który została wprowadzona.

2. Komendant SOP informuje Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego o wynikach kontroli operacyjnej po jej zakończeniu, a na jego żądanie również o przebiegu tej kontroli.

3. Jeżeli materiał zgromadzony w sprawie uzasadnia prowadzenie czynności procesowych, wykonuje je Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy. Właściwy prokurator może zarządzić ich prowadzenie w całości lub części przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, w zakresie zadań wynikających z art. 5 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2023 r. poz. 1136, 1834 i 1860), Policję lub Straż Graniczną.

Art. 50.[Wykonanie zarządzenia o zniszczeniu materiałów] Komendant SOP jest obowiązany do wykonania zarządzenia Sądu Okręgowego w Warszawie o zniszczeniu materiałów, o którym mowa w art. 48 ust. 4, oraz niezwłocznego, komisyjnego i protokolarnego zniszczenia materiałów, których wykorzystanie w postępowaniu karnym jest niedopuszczalne. Komendant SOP niezwłocznie informuje Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego o zniszczeniu tych materiałów.

Art. 51.[Nieudostępnianie materiałów zgromadzonych podczas kontroli] Osobie, wobec której kontrola operacyjna była stosowana, nie udostępnia się materiałów zgromadzonych podczas trwania tej kontroli.

Art. 52. [Rejestry postanowień, pisemnych zgód, wniosków i zarządzeń dotyczących kontroli operacyjnej] 1. Sąd Okręgowy w Warszawie, Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy oraz Komendant SOP prowadzą rejestry postanowień, pisemnych zgód, wniosków i zarządzeń dotyczących kontroli operacyjnej.

2. Komendant SOP prowadzi rejestr centralny wniosków i zarządzeń dotyczących kontroli operacyjnej prowadzonej przez SOP.

3. W komórkach organizacyjnych SOP wykonujących zarządzenia w sprawie kontroli operacyjnej można odrębnie rejestrować dane zawarte w dokumentacji kontroli operacyjnej w zakresie przewidzianym dla prowadzonych przez SOP rejestrów, o których mowa w ust. 1.

4. Rejestry, o których mowa w ust. 1-3, prowadzi się w formie elektronicznej, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.

Art. 53. [Materiały podlegające zniszczeniu] 1. Zgromadzone podczas stosowania kontroli operacyjnej materiały niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego lub dowodów mających znaczenie dla toczącego się postępowania karnego podlegają niezwłocznemu, komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu. Zniszczenie materiałów zarządza Komendant SOP.

2. O wydaniu i wykonaniu zarządzenia dotyczącego zniszczenia materiałów, o których mowa w ust. 1, Komendant SOP jest obowiązany niezwłocznie poinformować Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego.

Art. 54. [Zażalenie] 1. Na postanowienia sądu, o których mowa w:

1) art. 42 ust. 1 i 4 oraz art. 44 - przysługuje Komendantowi SOP zażalenie;

2) art. 42 ust. 4 - przysługuje Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu zażalenie.

Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, ministrem właściwym do spraw łączności oraz ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, sposób dokumentowania kontroli operacyjnej oraz przechowywania i przekazywania wniosków i zarządzeń, a także przechowywania, przekazywania oraz przetwarzania i niszczenia materiałów uzyskanych podczas stosowania tej kontroli, uwzględniając potrzebę zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych czynności i uzyskanych materiałów, oraz wzory stosowanych druków i rejestrów.

Art. 55.[Informacja przedstawiana Sejmowi i Senatowi przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych] Minister właściwy do spraw wewnętrznych przedstawia corocznie Sejmowi i Senatowi informację o działalności określonej w art. 42-53. Informacja powinna być przedstawiona Sejmowi i Senatowi do dnia 30 czerwca roku następującego po roku objętym tą informacją.

Art. 56. [Uzyskiwanie, gromadzenie, sprawdzanie oraz przetwarzanie informacji] 1. SOP, z zachowaniem ograniczeń wynikających z art. 42-54, może uzyskiwać informacje, w tym także niejawnie, gromadzić je, sprawdzać oraz przetwarzać.

2. SOP może pobierać, uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać i wykorzystywać w celu realizacji zadań ustawowych informacje, w tym dane osobowe, o następujących osobach, także bez ich wiedzy i zgody:

1) osobach podejrzanych o popełnienie przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego;

2) osobach o nieustalonej tożsamości lub usiłujących ukryć swoją tożsamość;

3) osobach stwarzających zagrożenie, o których mowa w ustawie z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz. U. z 2022 r. poz. 1689);

4) osobach poszukiwanych;

5) innych osobach, o ile służy to realizacji zadań, o których mowa w art. 3.

3. SOP w celu realizacji zadań ustawowych może pobierać, uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać, sprawdzać i wykorzystywać informacje, w tym dane osobowe, uzyskane lub przetwarzane przez organy innych państw oraz przez Międzynarodową Organizację Policji Kryminalnych - Interpol i Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol).

4. SOP może przekazywać informacje, w tym dane osobowe, służące zapobieganiu lub zwalczaniu przestępczości organom innych państw lub Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnych - Interpol na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 16 września 2011 r. o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich Unii Europejskiej, państw trzecich, agencjami Unii Europejskiej oraz organizacjami międzynarodowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 783), w prawie Unii Europejskiej i w postanowieniach umów międzynarodowych, z wyłączeniem informacji uzyskanych od Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

5. SOP może pobierać, uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać i wykorzystywać w celu realizacji zadań ustawowych informacje, w tym dane osobowe, o osobach, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych, także bez wiedzy i zgody tych osób, a także udostępniać i przekazywać te informacje uprawnionym służbom, organom lub podmiotom na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie.

6. Informacje, o których mowa w ust. 1-5, dotyczą osób, o których mowa w ust. 2 i 5, i mogą obejmować:

1) dane osobowe, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości (Dz. U. z 2023 r. poz. 1206);

2) odciski linii papilarnych;

3) zdjęcia, szkice i opisy wizerunku;

4) cechy i znaki szczególne, pseudonimy;

5) informacje o:

a) miejscu zamieszkania lub pobytu,

b) wykształceniu, zawodzie, miejscu i stanowisku pracy oraz sytuacji materialnej i stanie majątku,

c) dokumentach i przedmiotach, którymi sprawca się posługuje,

d) sposobie działania sprawcy, jego środowisku i kontaktach,

e) sposobie zachowania się sprawcy wobec osób pokrzywdzonych.

7. Informacji, o których mowa w ust. 2, nie pobiera się, w przypadku gdy nie mają one przydatności wykrywczej, dowodowej lub identyfikacyjnej, o ile nie służy to realizacji zadań, o których mowa w art. 3.

8. Dane osobowe, o których mowa w ust. 2 i 3 oraz art. 40 ust. 1, z wyjątkiem danych osobowych, o których mowa w ust. 6 pkt 1, SOP może przetwarzać:

1) w innym celu niż ten, w którym dane te zostały pobrane, uzyskane, przekazane, udostępnione lub zgromadzone - jeżeli jest to niezbędne do realizacji zadań ustawowych SOP;

2) w celach historycznych, statystycznych lub innych naukowych - jeżeli dane te zostały zmodyfikowane w sposób uniemożliwiający przyporządkowanie numeru identyfikacyjnego albo określonych cech fizycznych, fizjologicznych, umysłowych, ekonomicznych, kulturowych lub społecznych określonej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej albo w taki sposób, iż przyporządkowanie takie wymagałoby niewspółmiernych kosztów, czasu lub działań.

9. (uchylony)

10. Dane osobowe uznane za zbędne można przekształcić w sposób uniemożliwiający przyporządkowanie poszczególnych informacji osobistych lub rzeczowych określonej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej albo w taki sposób, iż przyporządkowanie takie wymagałoby niewspółmiernych kosztów, czasu lub działań.

11. (uchylony)

12. Dane osobowe ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, dane o stanie zdrowia, nałogach lub życiu seksualnym oraz dane genetyczne i dane biometryczne osób podejrzanych o popełnienie przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego, które nie zostały skazane za te przestępstwa, podlegają komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu niezwłocznie po uprawomocnieniu się stosownego orzeczenia.

13. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb gromadzenia, sposoby przetwarzania informacji, w tym danych osobowych, o których mowa w ust. 2 i 3, w zbiorach danych, wzory dokumentów obowiązujących przy przetwarzaniu danych oraz sposób oceny danych pod kątem ich przydatności w prowadzonych postępowaniach, uwzględniając potrzebę ochrony danych przed nieuprawnionym dostępem i przesłanki zaniechania zbierania określonych rodzajów informacji, a także konieczność dostosowania się do wymogów określonych przez organy innych państw w związku z pobieraniem lub uzyskiwaniem tych informacji.

Art. 58. [Kontrola nad uzyskiwaniem przez SOP danych] 1. Kontrolę nad uzyskiwaniem przez SOP danych telekomunikacyjnych, pocztowych lub internetowych sprawuje Sąd Okręgowy w Warszawie.

2. Komendant SOP przekazuje, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, Sądowi Okręgowemu w Warszawie, w okresach półrocznych, sprawozdanie obejmujące:

1) liczbę przypadków pozyskania w okresie sprawozdawczym danych telekomunikacyjnych, pocztowych lub internetowych oraz rodzaj tych danych;

2) kwalifikacje prawne czynów, w związku z zaistnieniem lub podejrzeniem zaistnienia których wystąpiono o dane telekomunikacyjne, pocztowe lub internetowe.

3. W ramach kontroli, o której mowa w ust. 1, Sąd Okręgowy w Warszawie może zapoznać się z materiałami uzasadniającymi udostępnienie SOP danych telekomunikacyjnych, pocztowych lub internetowych.

4. Sąd Okręgowy w Warszawie informuje Komendanta SOP o wyniku kontroli w terminie 30 dni od jej zakończenia.

Art. 60. (uchylony)

Art. 61.[Administrator danych osobowych przetwarzanych przez SOP] Administratorem danych osobowych przetwarzanych przez SOP jest Komendant SOP.

Art. 62. [Współdziałanie z Biurem Nadzoru Wewnętrznego] Kierownicy komórek organizacyjnych SOP są obowiązani współdziałać z Biurem Nadzoru Wewnętrznego, o którym mowa w ustawie z dnia 21 czerwca 1996 r. o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, w zakresie realizacji jego zadań, a w szczególności:

1) udostępniać na wniosek Inspektora Nadzoru Wewnętrznego niezbędne uzbrojenie, wyposażenie, urządzenia i środki techniczne;

2) zapewniać warunki niezbędne do sprawnej realizacji zadań przez inspektorów Biura Nadzoru Wewnętrznego, w szczególności przez zapewnienie swobodnego wstępu na teren komórki organizacyjnej SOP, niezwłocznie przedstawiać żądane informacje i dokumenty, terminowo udzielać ustnych i pisemnych wyjaśnień, a także udostępniać niezbędne urządzenia techniczne i zapewniać dostęp do Internetu oraz, w miarę możliwości, do oddzielnego pomieszczenia z odpowiednim wyposażeniem;

3) przekazywać dane funkcjonariuszy objętych weryfikacją, o której mowa w art. 11a ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, najpóźniej w terminie 14 dni przed planowanym:

a) powołaniem na stanowiska Komendanta SOP i jego zastępców, dyrektorów i zastępców dyrektorów komórek organizacyjnych SOP oraz naczelników,

b) oddelegowaniem do pełnienia służby lub wykonywaniem zadań poza granicami państwa na okres przekraczający 14 dni, z wyłączeniem przypadku, o którym mowa w art. 3 pkt 1 lit. f,

c) wystąpieniem o mianowanie na stopnie generała brygady i generała dywizji w SOP,

d) wystąpieniem o przedterminowe mianowanie w korpusie oficerów SOP,

e) wystąpieniem o wyróżnienie, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, orderami i odznaczeniami, o których mowa w ustawie z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. z 2023 r. poz. 2053),

f) oddelegowaniem do wykonywania zadań w Biurze Nadzoru Wewnętrznego;

4) udostępniać dokumentację z kontroli, o której mowa w art. 12 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 756, 1030 i 1532).

Art. 63. [Zapewnienie ochrony form i metod realizacji zadań, informacji oraz własnych obiektów i danych identyfikujących funkcjonariuszy] 1. W związku z wykonywaniem zadań wymienionych w art. 3 SOP zapewnia ochronę form i metod realizacji zadań, informacji oraz własnych obiektów i danych identyfikujących funkcjonariuszy.

2. Przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych funkcjonariusze mogą posługiwać się dokumentami, które uniemożliwiają ustalenie danych identyfikujących funkcjonariusza oraz środków, którymi posługują się przy wykonywaniu zadań służbowych.

2a. Przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych funkcjonariusze mogą posługiwać się środkami identyfikacji elektronicznej zawierającymi dane inne niż dane identyfikujące funkcjonariusza.

3. Nie popełnia przestępstwa:

1) kto poleca sporządzenie lub kieruje sporządzeniem dokumentów lub wydawaniem środków identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 2 i 2a;

2) kto sporządza dokumenty lub wydaje środki identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 2 i 2a;

3) kto udziela pomocy w sporządzeniu dokumentów lub wydawaniu środków identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 2 i 2a;

4) funkcjonariusz, jeżeli dokumentami lub środkami identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 2 i 2a, posługuje się przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych;

5) kto wydaje środki identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 2a, funkcjonariuszowi, lub dopuszcza do uwierzytelnienia z wykorzystaniem takiego środka identyfikacji elektronicznej w swoim systemie identyfikacji elektronicznej.

4. Uprawnione organy, służby i instytucje państwowe, jak również organy jednostek samorządu terytorialnego, na pisemny wniosek Komendanta SOP, stosownie do zakresu tego wniosku, wydają dokumenty i znaki identyfikujące funkcjonariuszom mającym posługiwać się nimi jako funkcjonariusze lub pracownicy tych organów, służb lub instytucji, bądź też, w granicach swojej właściwości, udzielają niezbędnej pomocy w zakresie wydawania przedmiotowych dokumentów.

5. W przypadku gdy nie zwrócono się o to do organów, służb lub instytucji określonych w ust. 4, organem uprawnionym do wydawania dokumentów, o których mowa w ust. 2, jest Komendant SOP.

6. Organem uprawnionym do prowadzenia ewidencji dokumentów, o których mowa w ust. 2 i 2a, jest Komendant SOP.

7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb wydawania dokumentów, o których mowa w ust. 2,

2) sposób posługiwania się dokumentami, o których mowa w ust. 2, a także ich przechowywania i ewidencji,

3) organy i osoby uprawnione do ich wydawania, posługiwania się nimi i ich przechowywania,

4) czas, na jaki są wydawane dokumenty, o których mowa w ust. 2,

5) czynności zapewniające ich ochronę

- mając na względzie rodzaje dokumentów i cel, w jakim są wydawane, oraz zapewnienie właściwego zabezpieczenia dokumentów oraz dokumentowania sposobu ich wydawania i używania.

Art. 64. [Korzystanie z pomocy osób niebędących funkcjonariuszami] 1. SOP przy wykonywaniu swoich zadań może korzystać z pomocy osób niebędących funkcjonariuszami. Ujawnianie danych o osobach udzielających pomocy SOP jest zabronione.

2. Dane o osobach, o których mowa w ust. 1, mogą być ujawnione na żądanie prokuratora lub sądu w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez te osoby przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego w związku z podejmowaniem działań, o których mowa w art. 19 ust. 1, oraz w przypadku ujawnienia przez te osoby faktu udzielania pomocy SOP w zakresie działań, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 2. Udostępnienie tych danych następuje w trybie określonym w ust. 3.

3. Komendant SOP może zezwalać:

1) byłym i obecnym funkcjonariuszom i pracownikom SOP,

2) osobom oddelegowanym do SOP, w zakresie zadań realizowanych w okresie oddelegowania,

3) osobom udzielającym funkcjonariuszom pomocy w wykonywaniu zadań SOP,

4) byłym funkcjonariuszom i pracownikom Biura Ochrony Rządu

- na udzielenie wiadomości stanowiącej informację niejawną uprawnionemu podmiotowi.

4. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 3, nie dotyczy sytuacji, o których mowa w art. 48, art. 49, art. 57 oraz art. 67 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2, z wyjątkiem dokumentów i materiałów, które sąd okręgowy, prokurator Biura Lustracyjnego lub oddziałowego biura lustracyjnego Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu uzna za niezbędne w związku z wykonywaniem ich zadań określonych w ustawie z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów oraz ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2023 r. poz. 102).

5. W razie odmowy zezwolenia na udzielenie wiadomości stanowiącej informację niejawną o klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne” pomimo żądania prokuratora lub sądu, zgłoszonego w związku z postępowaniem karnym o zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości i o przestępstwa wojenne lub o zbrodnię godzącą w życie ludzkie albo o występek przeciwko życiu i zdrowiu, gdy jego następstwem była śmierć człowieka, Komendant SOP na wniosek prokuratora lub sądu przedstawia żądane dokumenty i materiały oraz wyjaśnienia ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Jeżeli minister właściwy do spraw wewnętrznych stwierdzi, że uwzględnienie żądania prokuratora lub sądu jest uzasadnione, Komendant SOP jest obowiązany zezwolić na udostępnienie wnioskowanych informacji.

6. W razie odmowy zezwolenia na udzielenie wiadomości stanowiącej informację niejawną przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych stosuje się tryb określony w art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

7. W przypadku Komendanta SOP zezwolenia, o którym mowa w ust. 3, udziela minister właściwy do spraw wewnętrznych. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

8. Za udzielenie pomocy, o której mowa w ust. 1, osobom niebędącym funkcjonariuszami może być przyznane wynagrodzenie.

Art. 65. [Koszty pokrywane z funduszu operacyjnego] 1. Koszty podejmowanych przez SOP czynności operacyjno-rozpoznawczych, zakupów środków technicznych niezbędnych do realizacji tych czynności, prowadzonych szkoleń dla funkcjonariuszy dotyczących wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz wynagrodzenia osób, o których mowa w art. 64 ust. 1, w zakresie, w jakim ze względu na wyłączenie jawności czynności operacyjno-rozpoznawczych nie mogą być stosowane przepisy o finansach publicznych, rachunkowości i zamówieniach publicznych, są pokrywane z tworzonego na ten cel funduszu operacyjnego.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, określi, w drodze zarządzenia, sposób tworzenia funduszu operacyjnego i gospodarowania nim oraz podmioty właściwe w tych sprawach.

Art. 66. [Ograniczenia dotyczące korzystania z tajnej pomocy] 1. SOP nie może przy wykonywaniu swoich zadań korzystać z tajnej współpracy:

1) posłów i senatorów;

2) osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 624);

3) dyrektorów generalnych w ministerstwach, urzędach centralnych lub urzędach wojewódzkich;

4) sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów, asesorów prokuratorskich, adwokatów, radców prawnych i radców Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;

5) członków rady nadzorczej, członków zarządu oraz dyrektorów programów „Telewizji Polskiej - Spółka Akcyjna” i „Polskiego Radia - Spółka Akcyjna”, a także dyrektorów terenowych oddziałów „Telewizji Polskiej - Spółka Akcyjna”;

6) dyrektora generalnego, dyrektorów biur oraz kierowników oddziałów regionalnych „Polskiej Agencji Prasowej - Spółka Akcyjna”;

7) nadawców w rozumieniu art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2022 r. poz. 1722 oraz z 2024 r. poz. 96);

8) redaktorów naczelnych, dziennikarzy lub osób prowadzących działalność wydawniczą, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914);

9) rektorów;

10) członków Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polskiej Komisji Akredytacyjnej i Rady Doskonałości Naukowej.

2. Komendant SOP w celu realizacji zadań SOP może po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw wewnętrznych wyrazić zgodę na korzystanie z tajnej współpracy z osobami, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 8, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa ochranianych osób lub obiektów.

Art. 67. [Udzielenie informacji] 1. Udzielenie informacji o prowadzonych czynnościach operacyjno-rozpoznawczych oraz o stosowanych środkach i metodach ich realizacji może nastąpić:

1) w przypadku gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego w związku z wykonywaniem tych czynności;

2) w związku ze współpracą prowadzoną z innymi organami, służbami lub instytucjami państwowymi uprawnionymi do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, w tym także w związku z prowadzoną współpracą z organami i służbami innych państw w trybie i zakresie określonych w umowach i porozumieniach międzynarodowych.

2. Udzielenie informacji o osobie uzyskanych w czasie wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz w trybie, o którym mowa w art. 40 ust. 1, może nastąpić:

1) na żądanie sądu lub prokuratora, a wykorzystanie tych informacji może nastąpić tylko w celu ścigania karnego;

2) w przypadku gdy ustawa nakłada obowiązek lub umożliwia udzielenie takich informacji określonemu organowi albo obowiązek taki wynika z umów lub porozumień międzynarodowych, a także w przypadkach gdy zatajenie takiej informacji prowadziłoby do zagrożenia życia lub zdrowia innych osób.

3. Udzielenie informacji o szczegółowych formach, zasadach i organizacji czynności operacyjno-rozpoznawczych może nastąpić w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

4. W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 udzielenie informacji następuje w trybie określonym w art. 64 ust. 3-7.

Rozdział 4

Służba w SOP

Art. 68.[Wymogi dotyczące osoby pełniącej służbę w SOP] Służbę w SOP może pełnić osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie, nieposzlakowaną opinię, która nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, korzystająca z pełni praw publicznych, posiadająca co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacji uzbrojonej i gotowa podporządkować się dyscyplinie służbowej, dająca rękojmię zachowania tajemnicy stosownie do wymogów określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych, a także która nie pełniła służby zawodowej, nie pracowała lub nie była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Art. 69. [Postępowanie kwalifikacyjne] 1. Postępowanie kwalifikacyjne jest prowadzone w dwóch etapach.

2. Etap pierwszy obejmuje:

1) złożenie podania o przyjęcie do służby, kwestionariusza osobowego kandydata do służby, a także dokumentów stwierdzających wymagane wykształcenie i kwalifikacje zawodowe oraz zawierających dane o uprzednim zatrudnieniu;

2) przeprowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej z kandydatem pozwalającej na ustalenie jego predyspozycji do służby w SOP.

3. Etap drugi obejmuje:

1) przeprowadzenie testu wiedzy kandydata;

2) przeprowadzenie badań psychologicznych celem ustalenia poziomu rozwoju społeczno-emocjonalnego oraz cech osobowości kandydata;

3) przeprowadzenie testu sprawności fizycznej kandydata;

4) sprawdzenie w rejestrach, ewidencjach i kartotekach prawdziwości danych zawartych w kwestionariuszu osobowym kandydata;

5) poddanie kandydata postępowaniu sprawdzającemu określonemu w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz uzyskanie poświadczenia bezpieczeństwa określonego w przepisach ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych;

6) ustalenie zdolności fizycznej i psychicznej kandydata do służby na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych;

7) przeprowadzenie badań psychofizjologicznych.

4. W etapie drugim kandydat może zostać poddany badaniu na zawartość w organizmie środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji lub środka.

5. Informacje uzyskane w poszczególnych etapach postępowania, o których mowa w ust. 2 i 3, wpisuje się do kwestionariusza osobowego kandydata.

6. Negatywny wynik lub niepoddanie się badaniom lub czynnościom, o których mowa w ust. 2 i 3, powoduje odstąpienie przez Komendanta SOP od prowadzenia dalszego postępowania kwalifikacyjnego.

7. Postępowanie kwalifikacyjne kończy się oceną spełnienia przez kandydata warunków do pełnienia służby w SOP, jego predyspozycji i przydatności do tej służby.

8. Komendant SOP odmawia poddania kandydata postępowaniu kwalifikacyjnemu albo odstępuje od jego prowadzenia w przypadku:

1) niezłożenia kompletu dokumentów, o których mowa w ust. 2 pkt 1;

2) niespełnienia wymagań określonych w art. 68;

3) uzyskania negatywnego wyniku z jednej z czynności postępowania kwalifikacyjnego, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2, 3, 6 i 7;

4) zatajenia lub podania nieprawdziwych danych w kwestionariuszu osobowym, o którym mowa w ust. 2 pkt 1;

5) niepoddania się przez kandydata przewidzianym w postępowaniu kwalifikacyjnym czynnościom lub etapom tego postępowania;

6) przystąpienia do ponownego postępowania kwalifikacyjnego mimo uzyskania przez niego w poprzednim postępowaniu kwalifikacyjnym negatywnego wyniku z czynności postępowania kwalifikacyjnego, o której mowa w ust. 3 pkt 4 lub 5, gdy z informacji posiadanych przez Komendanta SOP wynika, że nie uległy zmianie okoliczności stanowiące podstawę negatywnego wyniku z danej czynności;

7) gdy nie znajduje to uzasadnienia w potrzebach kadrowych SOP.

9. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) zakres informacji o planowanym postępowaniu kwalifikacyjnym oraz sposób podawania ich do wiadomości,

2) dokumenty, które należy złożyć w związku z postępowaniem kwalifikacyjnym, oraz wzór kwestionariusza osobowego,

3) zakres tematyczny testu wiedzy oraz zakres i sposób przeprowadzania testu sprawności fizycznej i badań psychologicznych,

4) sposób dokonywania oceny kandydatów oraz preferencje z tytułu posiadanego przez nich wykształcenia lub posiadanych umiejętności,

5) sposób zakończenia postępowania kwalifikacyjnego oraz minimalny okres, po którym kandydat do służby może ponownie przystąpić do postępowania kwalifikacyjnego lub poszczególnych jego etapów,

6) zakres informacji o wyniku postępowania kwalifikacyjnego

- mając na względzie zapewnienie sprawnego przebiegu postępowania kwalifikacyjnego oraz wyłonienia osób spełniających wymogi do pełnienia służby w SOP.

Art. 69a. [Zapoznanie nowo przyjętego funkcjonariusza z przepisami regulującymi sposób pełnienia służby] 1. Kierownik komórki organizacyjnej Służby Ochrony Państwa właściwej w sprawach osobowych lub upoważniona przez niego osoba zapoznaje funkcjonariusza nowo przyjętego do służby z przepisami określającymi prawa i obowiązki oraz odpowiedzialność dyscyplinarną funkcjonariuszy.

2. Z przepisami regulującymi sposób pełnienia służby oraz z zakresem obowiązków i uprawnień na zajmowanym stanowisku służbowym zapoznaje funkcjonariusza bezpośredni przełożony przed objęciem przez funkcjonariusza obowiązków służbowych.

3. Zapoznanie z przepisami i zakresem obowiązków i uprawnień, o których mowa w ust. 1 i 2, funkcjonariusz potwierdza pisemnie. Potwierdzenie włącza się do akt osobowych funkcjonariusza.

Art. 70. [Przeniesienie do służby w SOP] 1. Funkcjonariusz Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Więziennej, Służby Celno-Skarbowej lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego może być na własną prośbę przeniesiony do służby w SOP, jeżeli wykazuje predyspozycje do jej pełnienia.

2. Funkcjonariusza, o którym mowa w ust. 1, do służby w SOP przenosi Komendant SOP w porozumieniu odpowiednio z Komendantem Głównym Policji, Komendantem Głównym Straży Granicznej, Szefem Kancelarii Sejmu, Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej, Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefem Agencji Wywiadu, Szefem Służby Wywiadu Wojskowego, Szefem Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Dyrektorem Generalnym Służby Więziennej, Szefem Krajowej Administracji Skarbowej lub Szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego, za zgodą ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

3. W przypadku braku porozumienia Komendanta SOP z właściwym komendantem funkcjonariusza Policji, Straży Granicznej lub Państwowej Straży Pożarnej, w przypadkach uzasadnionych potrzebami organizacyjnymi lub kadrowymi, do służby w SOP może przenieść minister właściwy do spraw wewnętrznych.

4. Funkcjonariusz Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Więziennej, Służby Celno-Skarbowej lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego przeniesiony do służby w SOP zachowuje ciągłość służby.

5. Funkcjonariuszowi przenoszonemu w trybie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje odprawa ani inne należności przewidziane dla funkcjonariuszy odchodzących ze służby.

6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy sposób i tryb prowadzenia postępowania w stosunku do funkcjonariuszy, o których mowa w ust. 1,

2) kwalifikacje predestynujące do służby w SOP,

3) sposób określania równorzędności okresów służby i stażu, należności oraz uzyskanych w dotychczasowych jednostkach organizacyjnych kwalifikacji zawodowych z obowiązującymi w SOP

- mając na względzie zapewnienie prawidłowego przebiegu postępowania oraz realizacji naboru do służby w SOP w celu przeniesienia funkcjonariuszy posiadających odpowiednie kwalifikacje do wypełniania jej zadań.

Art. 70a. [Uprawnienie SOP do przetwarzania informacji, w tym danych osobowych] 1. SOP jest uprawniona do przetwarzania informacji, w tym danych osobowych, w zakresie niezbędnym do prowadzenia postępowań kwalifikacyjnych do służby w SOP, przenoszenia do służby w SOP oraz w zakresie wynikającym z przebiegu stosunku służbowego funkcjonariuszy SOP, także po jego ustaniu, w tym ma prawo przetwarzać dane osobowe, o których mowa w art. 9 i art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem (UE) 2016/679”, z wyłączeniem danych dotyczących kodu genetycznego oraz danych daktyloskopijnych.

2. Do przetwarzania danych osobowych, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się art. 13 ust. 1 lit. d i e oraz art. 16 rozporządzenia (UE) 2016/679 w zakresie, w jakim przepisy szczególne przewidują odrębny tryb sprostowania. Zabezpieczenie przetwarzania danych osobowych polega co najmniej na dopuszczeniu do ich przetwarzania wyłącznie funkcjonariuszy lub pracowników posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych osobowych po pisemnym zobowiązaniu funkcjonariuszy lub pracowników do zachowania przetwarzanych danych w poufności.

Art. 71.[Orzeczenie o zdolności fizycznej i psychicznej do służby w SOP] O zdolności fizycznej i psychicznej do służby w SOP orzekają komisje lekarskie podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.

Art. 72. [Sprawdzenie przydatności do służby] 1. Komendant SOP w celu sprawdzenia przydatności do służby:

1) może skierować:

a) funkcjonariusza,

b) funkcjonariusza, o którym mowa w art. 70 ust. 1, przenoszonego do służby w SOP,

2) kieruje kandydata ubiegającego się o przyjęcie do służby w SOP

- na przeprowadzenie badania psychofizjologicznego.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób organizowania, przeprowadzania i dokumentowania badań psychofizjologicznych w SOP, mając na względzie zapewnienie sprawnego przebiegu tych badań.

Art. 73. [Wymogi dotyczące funkcjonariusza na stanowisku kierownika komórki organizacyjnej lub innym stanowisku służbowym] 1. Funkcjonariusz na stanowisku kierownika komórki organizacyjnej lub innym stanowisku służbowym musi spełniać wymagania w zakresie wykształcenia, kwalifikacji zawodowych i stażu służby. W uzasadnionych przypadkach wymagania te mogą zostać obniżone.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wymagania, o których mowa w ust. 1, oraz przypadki, w których wymagania te mogą być obniżone, mając na względzie sposób ustalania kwalifikacji zawodowych i zaliczania ich do poszczególnych grup i specjalności.

Art. 74.[Rota] Przed podjęciem służby funkcjonariusz składa ślubowanie według następującej roty:

„Ja, obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków funkcjonariusza Służby Ochrony Państwa ślubuję służyć wiernie Narodowi Polskiemu, mając zawsze na względzie interes Państwa Polskiego, nawet z narażeniem własnego życia.

Ślubuję przestrzegać Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i obowiązującego porządku prawnego oraz ofiarnie i sumiennie wykonywać powierzone mi obowiązki, przestrzegać dyscypliny służbowej, wykonywać polecenia przełożonych, dochować tajemnic związanych ze służbą, strzec dobrego imienia służby, honoru i godności oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej.”.

Funkcjonariusz składający ślubowanie może dodać na końcu zdanie „Tak mi dopomóż Bóg.”.

Art. 75. [Militaryzacja] 1. W razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny SOP może być objęta militaryzacją, o której mowa w art. 600 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305 oraz z 2023 r. poz. 347, 641, 1615, 1834 i 1872).

2. Funkcjonariusze pozostający w stosunku służbowym w dniu ogłoszenia mobilizacji lub w dniu, w którym rozpoczyna się czas wojny, określonym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 7 ustawy, o której mowa w ust. 1, stają się z mocy prawa funkcjonariuszami pełniącymi służbę w czasie wojny i pozostają w tej służbie do czasu zwolnienia.

3. Osoby przybyłe w celu uzupełnienia potrzeb osobowych, które otrzymały przydziały organizacyjno-mobilizacyjne na stanowiska przewidziane dla funkcjonariuszy, otrzymują uprawnienia funkcjonariuszy, o których mowa w art. 21 i art. 37.

Art. 76. [Nawiązanie, zmiana albo rozwiązanie stosunku służbowego] 1. Stosunek służbowy funkcjonariusza powstaje w drodze mianowania na podstawie dobrowolnego zgłoszenia się do służby.

2. Nawiązanie, zmiana albo rozwiązanie stosunku służbowego następują przez wydanie rozkazu personalnego odpowiednio o mianowaniu, wyznaczeniu lub powołaniu na stanowisko służbowe, przeniesieniu, zwolnieniu lub odwołaniu z tego stanowiska albo o zwolnieniu ze służby.

3. Do postępowania w sprawach osobowych dotyczących nawiązania, zmiany i rozwiązania stosunku służbowego w zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 i 803).

4. Początek służby liczy się od dnia określonego w rozkazie personalnym o mianowaniu funkcjonariusza.

5. Mianowanie może nastąpić po odbyciu zasadniczej służby wojskowej albo po przeniesieniu do rezerwy.

6. Warunku, o którym mowa w ust. 5, nie stosuje się do funkcjonariusza-kobiety w służbie przygotowawczej oraz absolwentów szkół wyższych.

7. Mianowanie może nastąpić po uzyskaniu poświadczenia bezpieczeństwa upoważniającego do dostępu do informacji niejawnych, wymaganego na określonym stanowisku służbowym.

8. Komendant SOP wydaje funkcjonariuszowi legitymację służbową i identyfikator służbowy SOP.

9. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór legitymacji służbowej i identyfikatora służbowego funkcjonariusza, w tym informacje w nich zawarte, postępowanie w przypadku utraty lub odnalezienia legitymacji służbowej i identyfikatora służbowego, mając na celu zapewnienie właściwej identyfikacji funkcjonariusza.

Art. 77. [Służba przygotowawcza] 1. Osobę zgłaszającą się do podjęcia służby w SOP mianuje się funkcjonariuszem w służbie przygotowawczej na okres 3 lat.

2. Po upływie okresu służby przygotowawczej i uzyskaniu pozytywnej opinii służbowej funkcjonariusza mianuje się na stałe.

3. W przypadkach uzasadnionych szczególnymi kwalifikacjami funkcjonariusza Komendant SOP może skrócić okres służby przygotowawczej funkcjonariusza albo zwolnić go z odbywania tej służby.

4. Komendant SOP może przedłużyć okres służby przygotowawczej o okres przerwy w wykonywaniu przez funkcjonariusza obowiązków służbowych w przypadku przerwy trwającej łącznie ponad 3 miesiące.

Art. 78. [Rozkaz personalny] 1. Wyznaczenie funkcjonariusza na stanowisko służbowe, przenoszenie oraz zwalnianie z tych stanowisk następuje na podstawie rozkazu personalnego Komendanta SOP.

2. Od rozkazu personalnego Komendanta SOP w sprawach, o których mowa w ust. 1, służy odwołanie do ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Art. 79.[Zwolnienie, odwołanie i przeniesienia funkcjonariusza] Funkcjonariusza zwalnia się lub odwołuje ze stanowiska służbowego i przenosi do dyspozycji Komendanta SOP w przypadku odmowy wydania mu poświadczenia bezpieczeństwa lub wszczęcia wobec niego kontrolnego postępowania sprawdzającego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych.

Art. 80. [Przesłanka możliwości przeniesienia funkcjonariusza do dyspozycji Komendanta SOP] 1. Funkcjonariusz zwolniony albo odwołany z dotychczas zajmowanego stanowiska służbowego może być przeniesiony do dyspozycji Komendanta SOP, jeżeli przewiduje się wyznaczenie go na inne stanowisko służbowe lub zwolnienie ze służby.

2. Funkcjonariuszowi w okresie przebywania w dyspozycji Komendanta SOP można przedstawić propozycję przeniesienia na równorzędne stanowisko służbowe, a w razie niewyrażenia pisemnej zgody na propozycję - zwalnia się go ze służby.

3. Równorzędnym stanowiskiem służbowym jest stanowisko o tym samym stopniu etatowym i tej samej grupie uposażenia.

4. Okres pozostawania funkcjonariusza w dyspozycji nie może być dłuższy niż 6 miesięcy.

5. W okresie pozostawania funkcjonariusza w dyspozycji Komendant SOP może:

1) skierować go do wykonywania określonych zadań służbowych we wskazanej komórce organizacyjnej SOP, jeżeli charakter tych zadań odpowiada posiadanym przez niego kwalifikacjom;

2) skierować go do odbycia kursów lub szkoleń.

6. Zakres obowiązków służbowych funkcjonariusza przeniesionego do dyspozycji, skierowanego do wykonywania określonych zadań służbowych, określa Komendant SOP lub wyznaczony przez niego kierownik komórki organizacyjnej.

7. Właściwym do przeniesienia funkcjonariusza do dyspozycji jest:

1) minister właściwy do spraw wewnętrznych w stosunku do osoby odwołanej ze stanowiska Komendanta SOP i zastępcy Komendanta SOP;

2) Komendant SOP w stosunku do pozostałych funkcjonariuszy; przepis art. 78 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 81. [Czas pełnienia służby funkcjonariusza] 1. Czas pełnienia służby funkcjonariusza jest określony wymiarem jego obowiązków, z uwzględnieniem prawa do wypoczynku.

2. Czas pełnienia służby funkcjonariusza wynosi 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym, od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca danego roku oraz od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia danego roku.

2a. Przedłużenie czasu służby funkcjonariusza ponad normę określoną w ust. 2 nie może spowodować przekroczenia przeciętnego 48-godzinnego tygodniowego wymiaru czasu służby w przyjętym okresie rozliczeniowym.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do funkcjonariuszy skierowanych na szkolenie w systemie skoszarowanym, przebywających w podróży służbowej albo pełniących dyżury domowe.

4. W zamian za czas służby przekraczający normę określoną w ust. 2 funkcjonariuszowi przysługuje:

1) w okresie rozliczeniowym czas wolny od służby w tym samym wymiarze albo

2) po zakończeniu okresu rozliczeniowego rekompensata pieniężna, o ile w terminie 10 dni od zakończenia okresu rozliczeniowego nie wystąpi z wnioskiem o udzielenie czasu wolnego od służby w tym samym wymiarze.

5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się do funkcjonariusza na stanowisku kierowniczym.

6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, rozkład czasu służby oraz tryb udzielania czasu wolnego w zamian za służbę w wymiarze przekraczającym 40 godzin tygodniowo, wskazując:

1) rodzaj i organizację służby, sposób pełnienia dyżurów domowych oraz właściwość przełożonych do określenia harmonogramu służby;

2) okoliczności uzasadniające przedłużenie czasu służby ponad ustawowy wymiar, jak również niezbędny czas na wypoczynek funkcjonariusza po służbie oraz sposób prowadzenia ewidencji czasu służby;

3) możliwość wprowadzenia w SOP odmiennego rozkładu czasu służby i trybu udzielania czasu wolnego w przypadku ogłoszenia mobilizacji lub w czasie wojny.

7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych wyda rozporządzenie, o którym mowa w ust. 6, mając na względzie zapewnienie wypoczynku funkcjonariuszom oraz prawidłowe funkcjonowanie SOP.

8. W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, wprowadzenia stanu klęski żywiołowej lub stanu wyjątkowego, ogłoszenia mobilizacji lub w czasie wojny Komendant SOP może wprowadzić, w zakresie określonym w ust. 2, odmienny od obowiązującego rozkład czasu służby i tryb udzielania czasu wolnego w zamian za służbę w wymiarze przekraczającym 40 godzin tygodniowo w SOP, z zachowaniem przepisu ust. 4.

9. W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, wprowadzenia stanu klęski żywiołowej lub stanu wyjątkowego Komendant SOP może wprowadzić odmienny od obowiązującego rozkład czasu służby obejmujący wymiar czasu służby niższy niż określony w ust. 2. Obniżenie wymiaru czasu służby w takim przypadku nie powoduje obniżenia uposażenia.

Art. 81a. [Polecenie pełnienia służby poza miejscem jej stałego wykonywania przez funkcjonariusza] 1. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu klęski żywiołowej związanej z występowaniem chorób zakaźnych u ludzi kierownik komórki organizacyjnej SOP może w celu przeciwdziałania chorobom zakaźnym polecić funkcjonariuszowi pełnienie służby poza miejscem jej stałego wykonywania, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (służba pełniona w formie zdalnej).

2. Kierownik jednostki organizacyjnej SOP wydaje i cofa, w postaci papierowej lub elektronicznej, polecenia pełnienia służby w formie zdalnej.

3. Kierownik komórki organizacyjnej SOP w poleceniu pełnienia służby w formie zdalnej określa czas i miejsce jej pełnienia oraz sposób porozumiewania się funkcjonariusza z przełożonym.

4. Funkcjonariusz może pełnić służbę w formie zdalnej, jeżeli ma możliwości techniczne oraz lokalowe do jej pełnienia i pozwala na to charakter wykonywanych przez niego zadań.

5. Narzędzia i materiały niezbędne do pełnienia służby w formie zdalnej oraz obsługę logistyczną zapewnia kierownik komórki organizacyjnej SOP.

6. W trakcie służby pełnionej w formie zdalnej funkcjonariusz zapewnia ochronę tajemnic związanych ze służbą oraz danych osobowych.

7. W trakcie pełnienia służby w formie zdalnej funkcjonariusz może używać narzędzi lub materiałów niezapewnionych przez kierownika komórki organizacyjnej SOP, jeżeli:

1) narzędzia i materiały spełniają wymagania, o których mowa w ust. 6;

2) narzędzia spełniają wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465), zwanej dalej „Kodeksem pracy”.

8. Na polecenie kierownika komórki organizacyjnej SOP funkcjonariusz pełniący służbę w formie zdalnej ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę ich wykonania. Ewidencję wykonanych czynności funkcjonariusz sporządza w formie i z częstotliwością określonymi w poleceniu.

9. Funkcjonariusz ma obowiązek na polecenie kierownika komórki organizacyjnej SOP stawić się w miejscu stałego wykonywania służby.

10. Kierownik komórki organizacyjnej SOP może w każdym czasie cofnąć polecenie pełnienia służby w formie zdalnej.

Art. 81b. [Informacje przekazywane funkcjonariuszowi przed rozpoczęciem służby pełnionej w formie zdalnej] 1. Komendant SOP realizuje w stosunku do funkcjonariusza pełniącego służbę w formie zdalnej obowiązki określone w art. 134-136 w czasie pełnienia przez niego służby w formie zdalnej, z wyłączeniem obowiązków określonych w art. 208 § 1, art. 209¹-209³, art. 210 § 1-5, art. 212 pkt 1 i 4, art. 213, art. 214 i art. 233 oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 210 § 6 Kodeksu pracy.

2. Komendant SOP lub osoba przez niego upoważniona przed rozpoczęciem przez funkcjonariusza służby pełnionej w formie zdalnej przekazuje funkcjonariuszowi pełniącemu służbę w formie zdalnej informacje dotyczące:

1) zasad:

a) oraz sposobu właściwej organizacji stanowiska służby pełnionej w formie zdalnej, z uwzględnieniem wymagań ergonomii,

b) bezpiecznego i higienicznego wykonywania służby pełnionej w formie zdalnej,

c) postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia;

2) czynności do wykonania po zakończeniu wykonywania służby pełnionej w formie zdalnej.

3. Przed dopuszczeniem do wykonywania służby pełnionej w formie zdalnej funkcjonariusz w oświadczeniu składanym w postaci papierowej lub elektronicznej:

1) potwierdza:

a) zapoznanie się z informacjami, o których mowa w ust. 2,

b) że na stanowisku służby pełnionej w formie zdalnej w miejscu wskazanym w poleceniu, o którym mowa w art. 81a ust. 3, są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki tej służby;

2) zobowiązuje się do przestrzegania zasad, o których mowa w ust. 2 pkt 1, oraz do wykonywania czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 2.

4. Funkcjonariusz organizuje stanowisko służby pełnionej w formie zdalnej, uwzględniając wymagania ergonomii.

5. Komendant SOP lub osoba przez niego upoważniona mają prawo przeprowadzać kontrolę warunków bezpieczeństwa i higieny służby pełnionej w formie zdalnej przez funkcjonariusza w miejscu i w godzinach pełnienia tej służby.

6. Komendant SOP lub osoba przez niego upoważniona dostosowują sposób przeprowadzania kontroli, o której mowa w ust. 5, do miejsca wykonywania i charakteru służby pełnionej w formie zdalnej. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności funkcjonariusza pełniącego służbę w formie zdalnej i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.

7. W razie zaistnienia wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby w formie zdalnej stosuje się przepisy ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (Dz. U. z 2023 r. poz. 2015).

8. Zgłoszenie kierownikowi komórki organizacyjnej SOP wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby w formie zdalnej jest równoznaczne z wyrażeniem przez funkcjonariusza zgody na przeprowadzenie oględzin miejsca wypadku, narzędzi, oceny ich stanu technicznego oraz zbadania warunków pełnienia tej służby i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku lub mają z nim związek. Oględzin dokonuje się niezwłocznie po zgłoszeniu wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby w formie zdalnej, w terminie uzgodnionym przez funkcjonariusza albo jego domownika, w przypadku gdy funkcjonariusz ze względu na stan zdrowia nie jest w stanie uzgodnić tego terminu, i przewodniczącego komisji powypadkowej. Komisja powypadkowa może odstąpić od dokonywania oględzin, jeżeli uzna, że okoliczności i przyczyny wypadku nie budzą jej wątpliwości.

Art. 82. [Opinia służbowa] 1. Funkcjonariusz podlega okresowemu opiniowaniu służbowemu. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej podlega opiniowaniu służbowemu nie rzadziej niż raz w roku. Funkcjonariusz w służbie stałej podlega opiniowaniu służbowemu nie rzadziej niż co 3 lata.

2. W wydanej opinii służbowej przełożony zamieszcza ogólną ocenę o opiniowanym funkcjonariuszu wyrażoną w skali od 1 do 6 (niedostateczna, mierna, dostateczna, dobra, bardzo dobra, wzorowa).

3. Przełożony jest obowiązany zapoznać funkcjonariusza z wydaną o nim opinią służbową w terminie 14 dni od dnia jej sporządzenia.

4. W przypadku gdy nie jest możliwe zapoznanie funkcjonariusza z opinią służbową w terminie, o którym mowa w ust. 3, termin ten biegnie od dnia ustania przeszkody.

5. Funkcjonariuszowi przysługuje prawo wniesienia odwołania od wydanej o nim opinii służbowej do wyższego przełożonego w terminie 14 dni od dnia zapoznania się z opinią.

6. Od opinii wydanej przez Komendanta SOP przysługuje funkcjonariuszowi wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

7. Opinia służbowa wydana w trybie określonym w ust. 5 i 6 jest ostateczna.

8. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb opiniowania służbowego funkcjonariuszy, zapoznania się ich z opiniami służbowymi oraz przypadki, w których zapoznanie się nie jest możliwe w terminie, o którym mowa w ust. 3, a także tryb składania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, mając na względzie zapewnienie uprawnień przysługujących funkcjonariuszom oraz prawidłowy obieg dokumentacji.

Art. 83. [Obowiązek utrzymywania sprawności fizycznej] 1. Funkcjonariusz jest obowiązany utrzymywać sprawność fizyczną zapewniającą wykonywanie przez niego zadań służbowych, w szczególności przez uczestnictwo w zajęciach z wychowania fizycznego oraz zajęciach sportowych.

2. Sprawność fizyczną, o której mowa w ust. 1, ocenia się na podstawie wyników testu sprawności fizycznej funkcjonariuszy.

3. Komendant SOP określi, w drodze zarządzenia, zakres, szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania oraz szczegółowy sposób oceniania testu sprawności fizycznej funkcjonariuszy, uwzględniając charakter służby w SOP.

4. Komendant SOP może określić, w drodze zarządzenia, zadania z zakresu wychowania fizycznego realizowane w SOP oraz formy organizacyjne wychowania fizycznego i sposób ich finansowania, uwzględniając charakter służby w SOP.

5. Komendant SOP może określić, w drodze zarządzenia, wymagania wobec osób prowadzących zajęcia z wychowania fizycznego, mając na celu utrzymanie sprawności fizycznej funkcjonariuszy zapewniającej wykonywanie przez nich zadań służbowych, a także uwzględniając charakter służby w SOP.

Art. 84. [Delegowanie do czasowego pełnienia służby w innej miejscowości] 1. Funkcjonariusz może być delegowany do czasowego pełnienia służby w innej miejscowości na okres do 12 miesięcy, z urzędu lub na własną prośbę. Za zgodą funkcjonariusza okres delegowania może zostać przedłużony.

2. W sprawach delegowania funkcjonariusza właściwy jest Komendant SOP.

Art. 85. [Ochrona placówki zagranicznej] Do ochrony placówki zagranicznej może być skierowany funkcjonariusz, który posiada:

1) zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia umożliwiającym pełnienie służby w wyznaczonej placówce zagranicznej;

2) zaświadczenie potwierdzające odbycie szkolenia specjalistycznego umożliwiające pełnienie służby w wyznaczonej placówce zagranicznej;

3) szczepienia ochronne w przypadkach określonych wymogami sanitarnymi;

4) sprawność fizyczną umożliwiającą pełnienie służby w wyznaczonej placówce;

5) poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli umożliwiającej wykonywanie zadań w placówce zagranicznej, w tym wytwarzanych przez urząd obsługujący ministra właściwego do spraw zagranicznych.

Art. 86. [Odwołanie funkcjonariusza skierowanego do ochrony placówki zagranicznej] Komendant SOP odwołuje funkcjonariusza skierowanego do ochrony placówki zagranicznej w przypadku:

1) wszczęcia kontrolnego postępowania sprawdzającego prowadzonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych;

2) uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub czynu, za który funkcjonariusz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną;

3) zachowania niezgodnego z zasadami etyki zawodowej funkcjonariuszy;

4) stanu zdrowia uniemożliwiającego dalszą realizację zadań;

5) mianowania na inne stanowisko służbowe;

6) innych uzasadnionych potrzeb SOP.

Art. 87. [Uprawnienia związane z rodzicielstwem] 1. Funkcjonariuszowi przysługują uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem określone w Kodeksie pracy, z wyjątkiem art. 186⁷ i art. 188¹, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.

2. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie są funkcjonariuszami albo jedno z nich jest funkcjonariuszem, a drugie pozostaje w stosunku pracy, z uprawnień, o których mowa w ust. 1, może korzystać jedno z nich.

Art. 88. [Powierzenie pełnienia obowiązków służbowych na innym stanowisku] 1. Funkcjonariuszowi można powierzyć pełnienie obowiązków służbowych na innym stanowisku na czas nieprzekraczający 12 miesięcy.

2. W trakcie pełnienia obowiązków uposażenie funkcjonariusza nie może być obniżone.

Art. 89. [Oddelegowanie funkcjonariusza do pełnienia obowiązków poza SOP] 1. Komendant SOP może oddelegować funkcjonariusza, za jego pisemną zgodą, do pełnienia obowiązków poza SOP.

2. Oddelegowanie, o którym mowa w ust. 1, następuje po zwolnieniu lub odwołaniu funkcjonariusza z dotychczas zajmowanego stanowiska i przeniesieniu go do dyspozycji Komendanta SOP.

3. Okresu oddelegowania, o którym mowa w ust. 1, nie wlicza się do okresu pozostawania funkcjonariusza w dyspozycji określonego w art. 80 ust. 4. Podczas tego oddelegowania nie stosuje się wobec funkcjonariusza przepisów art. 80.

Art. 90. [Wniosek o oddelegowanie funkcjonariusza do wykonywania zadań służbowych poza SOP] 1. Z wnioskiem o oddelegowanie funkcjonariusza do wykonywania zadań służbowych poza SOP, zwanym dalej „wnioskiem”, mogą wystąpić kierownicy urzędów, jednostek organizacyjnych lub służb, do których funkcjonariusz ma zostać oddelegowany.

2. Wniosek powinien określać nazwę urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby, stanowisko służbowe wyznaczone dla funkcjonariusza, kwalifikacje zawodowe wymagane do zajmowania tego stanowiska oraz zakres wykonywanych na tym stanowisku zadań i obowiązków.

3. Komendant SOP może odmówić uwzględnienia wniosku, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami SOP, z wyjątkiem oddelegowania do Biura Nadzoru Wewnętrznego, o którym mowa w ustawie z dnia 21 czerwca 1996 r. o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Art. 91. [Imienna propozycja obsady stanowiska służbowego] 1. Komendant SOP przedstawia kierownikowi urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby imienną propozycję obsady stanowiska służbowego określonego we wniosku, po uprzednim uzyskaniu od tego funkcjonariusza oświadczenia, o którym mowa w art. 92.

2. W razie uzgodnienia obsady stanowiska służbowego z kierownikiem urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby Komendant SOP zwalnia wytypowanego funkcjonariusza z zajmowanego stanowiska i oddelegowuje go do urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby w celu wyznaczenia na uzgodnione stanowisko służbowe.

Art. 92.[Zgoda funkcjonariusza na oddelegowanie] Oddelegowanie do pełnienia zadań służbowych poza SOP następuje po wyrażeniu zgody przez funkcjonariusza w formie pisemnego oświadczenia, wskazującego nazwę urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby i stanowisko służbowe, na którym funkcjonariusz godzi się wykonywać zadania służbowe.

Art. 93.[Uwzględnienie wniosku przez Komendanta SOP] W razie uwzględnienia wniosku Komendant SOP zalicza do celów związanych z pełnieniem służby w SOP oraz obliczania uposażenia i innych należności pieniężnych funkcjonariuszy stanowisko służbowe określone we wniosku do odpowiedniej grupy uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy oraz ustala stopień etatowy, do którego zaszeregowuje to stanowisko, stosownie do zaszeregowania stanowisk służbowych do grup uposażenia zasadniczego.

Art. 94. [Rozkaz personalny o oddelegowaniu funkcjonariusza] Rozkaz personalny o oddelegowaniu funkcjonariusza zawiera:

1) datę oddelegowania funkcjonariusza oraz wysokość przysługującego funkcjonariuszowi uposażenia przyznanego przez Komendanta SOP;

2) nazwę urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby, do których następuje oddelegowanie;

3) określenie stanowiska przeznaczonego dla funkcjonariusza ze wskazaniem składników uposażenia.

Art. 95. [Wyznaczenie oddelegowanego funkcjonariusza na stanowisko służbowe] 1. Oddelegowanego funkcjonariusza wyznacza na stanowisko służbowe, zgodnie z wnioskiem, kierownik urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby.

2. Kierownik urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby może przenieść oddelegowanego funkcjonariusza na stanowisko służbowe inne niż określone we wniosku o oddelegowanie. Do przeniesienia jest konieczna zmiana rozkazu personalnego przez Komendanta SOP oraz zgoda funkcjonariusza, wyrażona w formie pisemnego oświadczenia.

Art. 96.[Wniosek o oddelegowanie funkcjonariusza na inne stanowisko służbowe lub o jego odwołanie z oddelegowania] W razie reorganizacji urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby powodującej zmianę stanowiska służbowego, na którym oddelegowany funkcjonariusz wykonuje zadania służbowe, kierownik urzędu może wystąpić do Komendanta SOP z wnioskiem o oddelegowanie funkcjonariusza na inne stanowisko służbowe lub o jego odwołanie z oddelegowania. Przepisy art. 90, art. 92 i art. 94 stosuje się odpowiednio.

Art. 97. [Przepisy mające zastosowanie do oddelegowanego funkcjonariusza] 1. Do oddelegowanego funkcjonariusza stosuje się przepisy, które mają zastosowanie do pracowników zatrudnionych na stanowiskach służbowych równorzędnych do zajmowanych przez funkcjonariuszy, w szczególności przepisy dotyczące obowiązków pracodawcy i pracownika, regulaminów pracy, wyróżnień i kar, czasu pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, a także przyznawania nagród.

2. Oddelegowanemu funkcjonariuszowi urlopu udziela kierownik urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby na zasadach i w wymiarze określonych w art. 151 i art. 153-159.

Art. 98. [Środki finansowe wypłacane oddelegowanemu funkcjonariuszowi] 1. Urząd, jednostka organizacyjna lub służba, do których oddelegowano funkcjonariusza, wypłacają oddelegowanemu funkcjonariuszowi:

1) uposażenie;

2) dodatkowe wynagrodzenie roczne proporcjonalnie do okresu oddelegowania;

3) nagrody uznaniowe.

2. Komórka organizacyjna SOP właściwa w sprawach finansowych wypłaca oddelegowanemu funkcjonariuszowi:

1) świadczenia w naturze i ich ekwiwalenty oraz niewymienione w ust. 1 należności i świadczenia przysługujące z tytułu pełnienia służby;

2) nagrody jubileuszowe;

3) należności z tytułu doznania uszczerbku na zdrowiu i należności pośmiertne;

4) należności z tytułu zwolnienia ze służby;

5) wyrównanie z tytułu wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego w wysokości niższej niż wysokość nagrody rocznej, obliczonej na podstawie niniejszej ustawy.

Art. 98a.[Przesłanie informacji dotyczących oceny wykonywania przez funkcjonariusza zadań i obowiązków w czasie trwania oddelegowania] Kierownik lub dyrektor generalny urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby, do których oddelegowano funkcjonariusza, na wniosek Komendanta SOP lub upoważnionej przez niego osoby przesyła informacje dotyczące oceny wykonywania przez funkcjonariusza zadań i obowiązków w czasie trwania oddelegowania, w celu i zakresie niezbędnym do sporządzenia opinii służbowej.

Art. 99. [Odwołanie funkcjonariusza z oddelegowania] 1. Komendant SOP, w przypadku gdy jest to uzasadnione potrzebami SOP, może odwołać funkcjonariusza z oddelegowania nawet bez jego zgody, zawiadamiając o tym na piśmie kierownika urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby i oddelegowanego funkcjonariusza. Odwołanie następuje nie wcześniej niż z upływem 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia.

2. Kierownik urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby, w przypadku gdy jest to uzasadnione interesem urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby może skierować oddelegowanego funkcjonariusza nawet bez jego zgody do dyspozycji Komendanta SOP, zawiadamiając o tym na piśmie Komendanta SOP i oddelegowanego funkcjonariusza. Skierowanie oddelegowanego funkcjonariusza do dyspozycji Komendanta SOP następuje nie wcześniej niż z upływem 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia.

3. Komendant SOP może odwołać funkcjonariusza z oddelegowania, na jego wniosek złożony na piśmie, jeżeli kierownik urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby wyrazi zgodę na odwołanie. Odwołanie następuje nie wcześniej niż z upływem 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia.

4. Terminy, o których mowa w ust. 1-3, mogą być skracane za zgodą Komendanta SOP, kierownika urzędu, jednostki organizacyjnej lub służby oraz zainteresowanego funkcjonariusza.

Art. 100. [Stanowisko przysługujące funkcjonariuszowi po jego odwołaniu z oddelegowania] 1. Po odwołaniu funkcjonariusza z oddelegowania Komendant SOP mianuje go na stanowisko nie niższe niż zajmowane przed oddelegowaniem.

2. Komendant SOP może wyrazić zgodę na zwolnienie ze służby w SOP funkcjonariusza, o którym mowa w art. 99, ze stanowiska równorzędnego do zajmowanego w urzędzie, jednostce organizacyjnej lub służbie. Nie dotyczy to funkcjonariusza, który podlega zwolnieniu ze służby na podstawie art. 107 ust. 1 pkt 3-5 oraz ust. 2 pkt 1 i 2 albo wobec którego wymierzono karę dyscyplinarną wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe.

Art. 101. [Skierowanie do czasowego wykonywania obowiązków innych niż wynikające z zajmowanego stanowiska] 1. Komendant SOP może skierować funkcjonariusza do czasowego wykonywania obowiązków innych niż wynikające z zajmowanego stanowiska, zgodnych z posiadanymi kwalifikacjami i umiejętnościami.

2. Okres skierowania, o którym mowa w ust. 1, nie może być dłuższy niż 3 miesiące w okresie kolejnych 12 miesięcy.

3. Zakres obowiązków, o których mowa w ust. 1, określa Komendant SOP lub wyznaczony przez niego kierownik komórki organizacyjnej.

Art. 102. [Przeniesienie funkcjonariusza na niższe stanowisko służbowe] 1. Funkcjonariusza przenosi się na niższe stanowisko służbowe w przypadku wymierzenia kary dyscyplinarnej wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe.

2. Funkcjonariusza można przenieść na niższe stanowisko służbowe w przypadku:

1) orzeczenia przez komisję lekarską trwałej niezdolności do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku, jeżeli nie ma możliwości wyznaczenia go na równorzędne stanowisko;

2) otrzymania miernej ogólnej oceny w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej;

3) otrzymania miernych ogólnych ocen w dwóch kolejnych opiniach służbowych w okresie służby stałej, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy;

4) likwidacji zajmowanego przez niego stanowiska służbowego, jeżeli nie ma możliwości wyznaczenia go na stanowisko równorzędne.

3. Funkcjonariusza można przenieść na niższe stanowisko służbowe również na jego prośbę.

4. Funkcjonariusz, który nie wyraził zgody na przeniesienie na niższe stanowisko z przyczyn, o których mowa w ust. 2, może być zwolniony ze służby.

5. Niższym stanowiskiem służbowym jest stanowisko służbowe o niższym stopniu etatowym lub niższej grupie uposażenia.

Art. 103. [Zawieszenie funkcjonariusza w czynnościach służbowych] 1. Funkcjonariusza zawiesza się w czynnościach służbowych w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego - na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.

2. Funkcjonariusza można zawiesić w czynnościach służbowych w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, nieumyślne, ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowania dyscyplinarnego, jeżeli jest to celowe z uwagi na dobro postępowania lub dobro służby - na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy.

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres zawieszenia w czynnościach służbowych można przedłużyć do czasu ukończenia postępowania karnego.

4. Funkcjonariusza zawiesza w czynnościach służbowych Komendant SOP. Od rozkazu personalnego o zawieszeniu przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw wewnętrznych w terminie 7 dni od dnia doręczenia decyzji. Minister właściwy do spraw wewnętrznych wydaje decyzję w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania. Złożenie odwołania nie wstrzymuje decyzji o zawieszeniu.

5. Funkcjonariusza zawieszonego w czynnościach służbowych odsuwa się od pełnienia obowiązków służbowych oraz odbiera mu się legitymację służbową, broń służbową i identyfikator służbowy.

6. Komendant SOP uchyla rozkaz personalny o zawieszeniu w czynnościach służbowych przed ukończeniem postępowania karnego w przypadku ustania przesłanek uzasadniających zawieszenie funkcjonariusza w czynnościach służbowych.

7. Wygaśnięcie decyzji o zawieszeniu w czynnościach służbowych następuje w przypadku:

1) upływu czasu zawieszenia, o którym mowa w ust. 1 i 2, jeżeli zawieszenia nie przedłużono do czasu ukończenia postępowania karnego;

2) prawomocnego zakończenia postępowania karnego lub dyscyplinarnego;

3) zwolnienia funkcjonariusza ze służby;

4) śmierci funkcjonariusza.

Art. 104. [Skierowanie funkcjonariusza do komisji lekarskiej] Funkcjonariusz może być skierowany do komisji lekarskiej podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych:

1) z urzędu lub na jego wniosek - w celu określenia stanu zdrowia oraz ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby, jak również związku poszczególnych chorób ze służbą;

2) z urzędu - w celu sprawdzenia prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do służby z powodu choroby lub prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego.

Art. 105. [Obowiązek zgłoszenia się do komisji lekarskiej] 1. Funkcjonariusz jest obowiązany do zgłoszenia się do komisji lekarskiej w wyznaczonym przez nią terminie oraz poddania się zleconym przez nią badaniom specjalistycznym, psychologicznym i dodatkowym.

2. W przypadku gdy przeprowadzone badania i zgromadzona dokumentacja nie pozwalają na wydanie orzeczenia, funkcjonariusz może zostać skierowany na obserwację w podmiocie leczniczym, jeżeli wyraża na to zgodę.

Art. 106.[Obowiązkowe szczepienia ochronne] Funkcjonariusz podlega obowiązkowym szczepieniom ochronnym w przypadku wystąpienia lub możliwości wystąpienia na stanowisku służbowym szkodliwego czynnika biologicznego.

Art. 107. [Zwolnienie ze służby] 1. Funkcjonariusza zwalnia się ze służby w przypadku:

1) orzeczenia trwałej niezdolności do służby przez komisję lekarską;

2) otrzymania niedostatecznej ogólnej oceny w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej;

3) otrzymania niedostatecznych ocen w 2 kolejnych opiniach służbowych w okresie służby stałej, między którymi upłynął okres co najmniej 6 miesięcy;

4) wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby;

5) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;

6) utraty obywatelstwa polskiego lub nabycia obywatelstwa innego państwa;

7) ostatecznej decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub decyzji o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych;

8) niewyrażenia pisemnej zgody na przeniesienie na równorzędne stanowisko służbowe w przypadku, o którym mowa w art. 80 ust. 2;

9) nieotrzymania propozycji innego stanowiska służbowego przez okres pozostawania w dyspozycji, o którym mowa w art. 80 ust. 1.

2. Funkcjonariusza można zwolnić ze służby w przypadku:

1) otrzymania niedostatecznej ogólnej oceny w opinii służbowej w okresie służby stałej;

2) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo inne niż określone w ust. 1 pkt 5;

3) powołania do innej służby państwowej, a także objęcia funkcji z wyboru w organach samorządu terytorialnego lub stowarzyszeniach;

4) dwukrotnego nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się do komisji lekarskiej lub niepoddania się badaniom, o których mowa w art. 105 ust. 1, albo w przypadku dwukrotnego nieusprawiedliwionego niestawienia się na obserwację w podmiocie leczniczym, w przypadku wyrażenia zgody przez funkcjonariusza, chyba że skierowanie do komisji lekarskiej nastąpiło na wniosek funkcjonariusza;

5) likwidacji komórki organizacyjnej, w której funkcjonariusz pełni służbę, lub zmniejszenia jej stanu etatowego, jeżeli przeniesienie funkcjonariusza do innej komórki lub na inne stanowisko nie jest możliwe;

6) popełnienia czynu o znamionach przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, jeżeli popełnienie czynu jest oczywiste;

7) upływu 12 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby;

8) upływu 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie ustały przyczyny będące podstawą zawieszenia;

9) uzyskania dodatniego wyniku badania na zawartość w organizmie środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji lub środka albo odmowy poddania się tym badaniom;

10) odmowy poddania się na polecenie Komendanta SOP badaniu psychofizjologicznemu lub dwukrotnego niestawienia się w wyznaczonym terminie na takie badanie;

11) gdy wymaga tego ważny interes służby.

3. Funkcjonariusza zwalnia się ze służby w terminie 3 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia przez niego wystąpienia ze służby.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 5, zwolnienie następuje po upływie 9 miesięcy, a w przypadku służby przygotowawczej - po upływie 3 miesięcy od dnia podjęcia decyzji o likwidacji komórki organizacyjnej lub zmniejszenia stanu etatowego.

5. Terminy, o których mowa w ust. 3 i 4, mogą być skracane za zgodą stron.

Art. 108.[Wyłączenie stosowania przepisu 107 ust. 3] Przepisu art. 107 ust. 3 nie stosuje się do funkcjonariusza pełniącego służbę w czasie wojny.

Art. 109. [Uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu funkcjonariusza ze służby] 1. Uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu funkcjonariusza ze służby z powodu jej wadliwości stanowi podstawę przywrócenia go do służby na stanowisko równorzędne.

2. Jeżeli zwolniony funkcjonariusz w terminie 7 dni od przywrócenia do służby na skutek prawomocnego wyroku lub ostatecznej decyzji nie zgłosi gotowości niezwłocznego jej podjęcia, stosunek służbowy wygasa.

3. Jeżeli po przywróceniu do służby okaże się, że mimo zgłoszenia gotowości niezwłocznego podjęcia służby funkcjonariusz nie może zostać do niej dopuszczony, gdyż po zwolnieniu zaistniały okoliczności powodujące niemożność jej pełnienia, stosunek służbowy ulega rozwiązaniu na podstawie art. 107 ust. 2 pkt 11, chyba że zaistnieje inna podstawa zwolnienia ze służby.

4. Prawo do uposażenia powstaje z dniem podjęcia służby, chyba że po zgłoszeniu do służby zaistniały okoliczności usprawiedliwiające niepodjęcie tej służby.

5. Funkcjonariuszowi przywróconemu do służby przysługuje za okres pozostawania poza służbą świadczenie pieniężne równe uposażeniu na stanowisku zajmowanym przed zwolnieniem, nie więcej jednak niż za 6 miesięcy i nie mniej niż za 1 miesiąc. Takie samo świadczenie przysługuje osobie, o której mowa w ust. 3.

6. Okres, za który funkcjonariuszowi przysługuje świadczenie pieniężne, wlicza się do okresu służby uwzględnianego przy ustalaniu okresu, od którego zależą uprawnienia określone w art. 80 ust. 2, art. 121 ust. 2, art. 151 ust. 2 i 3, art. 165 ust. 1, art. 175 ust. 1 i art. 187 ust. 1.

7. Okresu pozostawania poza służbą, za który funkcjonariusz nie otrzymał świadczenia, nie uważa się za przerwę w służbie w zakresie uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego jej biegu.

8. Przepisy ust. 1-7 stosuje się odpowiednio do funkcjonariusza zwolnionego ze służby na podstawie:

1) art. 107 ust. 1 pkt 4, jeżeli zapadło prawomocne orzeczenie, o którym mowa w art. 243 ust. 1 pkt 1, w postępowaniu dyscyplinarnym, które wznowiono ze względu na to, że prowadzone przeciwko niemu, o ten sam czyn, postępowanie karne, karne skarbowe lub w sprawach o wykroczenia, zostało zakończone prawomocnym wyrokiem uniewinniającym albo orzeczeniem o umorzeniu postępowania ze względu na okoliczności określone w art. 17 § 1 pkt 1 lub 2 Kodeksu postępowania karnego albo w art. 5 § 1 pkt 1 lub 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia;

2) art. 107 ust. 2 pkt 6 i 8, jeżeli postępowanie karne lub karne skarbowe zostało zakończone prawomocnym wyrokiem uniewinniającym albo orzeczeniem o umorzeniu postępowania ze względu na okoliczności określone w art. 17 § 1 pkt 1 lub 2 Kodeksu postępowania karnego.

Art. 110. [Uchylenie prawomocnego wyroku skazującego lub prawomocnego orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania karnego] 1. W przypadku uchylenia prawomocnego wyroku skazującego lub prawomocnego orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania karnego i wydania orzeczenia o umorzeniu postępowania karnego albo w razie uchylenia kary dyscyplinarnej wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe, obniżenia stopnia lub kary wydalenia ze służby ulegają uchyleniu skutki, jakie wynikły dla funkcjonariusza w związku z wyznaczeniem na niższe stanowisko lub obniżeniem stopnia. O uchyleniu innych skutków decyzję podejmuje Komendant SOP.

2. W przypadku uchylenia prawomocnego wyroku skazującego lub prawomocnego postanowienia o warunkowym umorzeniu postępowania karnego albo wydania prawomocnego wyroku uniewinniającego ulegają uchyleniu wszystkie skutki, jakie wynikły dla funkcjonariusza w postępowaniu dyscyplinarnym przeprowadzonym w związku z orzeczeniem sądu lub postanowieniem prokuratora.

3. W przypadku gdy podstawę orzeczenia kary dyscyplinarnej stanowiły inne przewinienia niż określone w ust. 2, decyzję o uchyleniu skutków, jakie wynikły dla funkcjonariusza w wyniku postępowania dyscyplinarnego, podejmuje minister właściwy do spraw wewnętrznych. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

4. Przepisy art. 109 ust. 2-6 stosuje się odpowiednio.

Art. 111. [Ochrona przed zwolnieniem ze służby] 1. Zwolnienie funkcjonariusza ze służby nie może nastąpić przed upływem 12 miesięcy od dnia zaprzestania wykonywania obowiązków służbowych z powodu choroby, chyba że funkcjonariusz zgłosi pisemnie wystąpienie ze służby.

2. Zwolnienie funkcjonariusza ze służby na podstawie art. 107 ust. 1 pkt 4-7 oraz ust. 2 pkt 2 nie może nastąpić przed upływem 3 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby, chyba że funkcjonariusz zgłosi pisemnie wystąpienie ze służby.

3. Ochrona, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje funkcjonariuszowi zwalnianemu ze służby na podstawie art. 107 ust. 1 pkt 5 oraz ust. 2 pkt 2.

Art. 112. [Ochrona przed zwolnieniem ze służby w okresie ciąży, w czasie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego] 1. Funkcjonariusza nie można zwolnić ze służby w okresie ciąży, w czasie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 107 ust. 1 pkt 4, 5 i 7 oraz ust. 2 pkt 2, 3 i 5.

2. W razie zwolnienia funkcjonariusza ze służby na podstawie art. 107 ust. 2 pkt 5 w okresie ciąży, w czasie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego lub urlopu rodzicielskiego przysługuje mu uposażenie do końca okresu ciąży oraz trwania wymienionego urlopu.

Art. 113.[Zwolnienie funkcjonariusza ze służby] Funkcjonariusza zwalnia ze służby Komendant SOP. Przepis art. 78 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 114. [Świadectwo służby i opinia o służbie] 1. Funkcjonariusz zwolniony ze służby otrzymuje niezwłocznie świadectwo służby oraz, na swój wniosek, opinię o służbie.

2. Funkcjonariusz może żądać sprostowania świadectwa służby oraz odwołać się do wyższego przełożonego od opinii o służbie w terminie 7 dni od dnia otrzymania opinii. Od opinii Komendanta SOP służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe dane, które należy podać w świadectwie służby oraz w opinii o służbie, z uwzględnieniem sposobu wydawania i sprostowania świadectw służby oraz środków odwoławczych od opinii o służbie.