§ 1. [Zakres regulacji] Rozporządzenie określa:

1) właściwość miejscową i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich, w tym sposób ustalania uszczerbku na zdrowiu żołnierza oraz związku jego śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby, jak również sposób ustalania zwiększenia uszczerbku na zdrowiu, terminy badań lekarskich, tryb kierowania na te badania, tryb wydawania orzeczeń oraz zatwierdzania projektów orzeczeń, niezbędne elementy orzeczenia, a także tryb rozpatrywania odwołań i sprzeciwów od tych orzeczeń;

2) niezbędną dokumentację lekarską i inne dokumenty, w tym dotyczące przebiegu i warunków służby wojskowej żołnierza, mogące stanowić podstawę orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej;

3) wykaz norm oceny uszczerbku na zdrowiu oraz wzór skierowania do wojskowych komisji lekarskich, jak również wzory orzeczeń wydawanych przez te komisje w sprawach uszczerbku na zdrowiu lub śmierci żołnierza wskutek wypadku albo choroby.

§ 2. [Właściwość miejscowa wojskowych komisji lekarskich do wydania orzeczenia ustalającego poniesiony uszczerbek na zdrowiu żołnierza] 1. Właściwość miejscową wojskowych komisji lekarskich do orzekania o uszczerbku na zdrowiu żołnierza wskutek wypadku lub choroby, a także o związku śmierci żołnierza ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby ustala się:

1) w stosunku do żołnierza czynnej służby wojskowej ze względu na miejsce stacjonowania jednostki wojskowej lub pododdziału jednostki wojskowej, w której pełni służbę;

2) w stosunku do pozostałych osób ze względu na miejsce ich zamieszkania.

2. Właściwość miejscowa:

1) Rejonowej Wojskowej Komisji Lotniczo-Lekarskiej w Warszawie właściwej wyłącznie w stosunku do żołnierzy zawodowych - członków personelu latającego i naziemnego personelu lotniczego,

2) Rejonowej Wojskowej Komisji Morsko-Lekarskiej w Gdańsku w stosunku do żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową inną niż zawodowa oraz żołnierzy zawodowych zajmujących stanowiska służbowe na okrętach wojennych i innych jednostkach pływających Marynarki Wojennej oraz w jednostkach wojskowych Marynarki Wojennej,

3) Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej do spraw Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego w Warszawie właściwej wyłącznie w stosunku do funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego oraz żołnierzy zawodowych wyznaczonych na stanowiska służbowe w tych służbach

- obejmuje terytorium całego kraju.

§ 3. [Organy wydające decyzje o skierowaniu do rejonowej wojskowej komisji lekarskiej] Skierowanie do rejonowej wojskowej komisji lekarskiej zarządza z urzędu albo na wniosek osoby ubiegającej się o wydanie orzeczenia lekarskiego:

1) dowódca jednostki wojskowej - w stosunku do żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową w podległej jednostce;

2) szef (kierownik, dyrektor) jednostki organizacyjnej albo kierownik komórki organizacyjnej - w stosunku do podległych żołnierzy;

3) bezpośredni przełożony - w stosunku do dowódcy jednostki wojskowej;

4) Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego albo Szef Służby Wywiadu Wojskowego - w stosunku do podległych funkcjonariuszy oraz żołnierzy wyznaczonych na stanowiska służbowe w tych służbach;

5) szef wojskowego centrum rekrutacji właściwy ze względu na miejsce wypadku, któremu uległa osoba powołana do czynnej służby wojskowej w drodze do miejsca i z miejsca wykonywania czynności lub w drodze z miejsca zamieszkania do jednostki wojskowej i z powrotem - w stosunku do tej osoby;

6) kierownik instytucji krajowej albo instytucji zagranicznej - w stosunku do żołnierzy oddelegowanych do pełnienia obowiązków służbowych w tej instytucji, którzy ulegli wypadkowi;

7) przewodniczący:

a) wojskowej komisji lekarskiej wyższego stopnia, zwanej dalej „Centralną Wojskową Komisją Lekarską”,

b) rejonowej wojskowej komisji lekarskiej

- w stosunku do każdego żołnierza, jeżeli w toku orzekania o zdolności do służby wojskowej ustalono schorzenie pozostające w związku ze szczególnymi właściwościami i warunkami służby wojskowej;

8) Szef Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji - w pozostałych przypadkach.

§ 4. [Przekazanie wszelkich niezbędnych informacji oraz dokumentów umożliwiających wydanie orzeczenia] 1. Organ wojskowy kierujący żołnierza do rejonowej wojskowej komisji lekarskiej przekazuje tej komisji wszystkie posiadane informacje oraz dokumenty, które dotyczą wypadku lub choroby żołnierza i mogą mieć znaczenie dla ustalenia związku choroby lub następstw wypadku ze służbą wojskową.

2. Na wniosek przewodniczącego wojskowej komisji lekarskiej organ wojskowy, o którym mowa w ust. 1, przesyła tej komisji również inne dokumenty niezbędne do wydania orzeczenia.

3. Wzór skierowania do wojskowej komisji lekarskiej jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

§ 5. [Wyznaczenie terminu badania lekarskiego] 1. Wojskowa komisja lekarska po otrzymaniu skierowania, o którym mowa w § 3, wyznacza datę badania lekarskiego i zawiadamia o tym badaniu żołnierza oraz organ wojskowy, o którym mowa w § 4 ust. 1, w terminie miesiąca od dnia otrzymania tego skierowania.

2. W przypadku konieczności wykonania dodatkowych badań diagnostycznych i konsultacji specjalistycznych wojskowa komisja lekarska kieruje żołnierza niezwłocznie na dodatkowe badania.

3. W przypadku braku konieczności wykonania dodatkowych badań diagnostycznych i konsultacji specjalistycznych lub uzyskania dodatkowej dokumentacji wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji medycznej.

§ 6. [Czynniki brane pod rozwagę przy wydawaniu orzeczenia] 1. Wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie po przeprowadzeniu badania lekarskiego, uwzględniając:

1) odpis przebiegu służby wojskowej z akt personalnych żołnierza;

2) informację o warunkach i przebiegu służby wojskowej dla celów wojskowych komisji lekarskich;

3) całość dokumentacji medycznej, w tym kart informacyjnych z leczenia szpitalnego, historii choroby z leczenia ambulatoryjnego, zaświadczeń lekarskich, wyników badań obrazowych, specjalistycznych lub laboratoryjnych, dotyczących ustalania uszczerbku na zdrowiu żołnierza oraz związku jego śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby, jak również sposób ustalania zwiększenia uszczerbku na zdrowiu;

4) wyniki pomiarów czynników szkodliwych występujących w danym środowisku służby;

5) protokół powypadkowy.

2. Informację, o której mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględniającą wykryte schorzenia i przebyte urazy wraz z ich przebiegiem i wynikiem leczenia, a także czynniki ryzyka wynikające ze szczególnych właściwości lub warunków służby na zajmowanych stanowiskach, sporządza lekarz jednostki wojskowej na podstawie badania lekarskiego, karty opisu stanowiska służbowego, karty badań profilaktycznych i okresowych oraz dokumentacji medycznej i orzeczniczo-lekarskiej żołnierza.

3. Wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie w terminie 7 dni od daty przedłożenia w jej siedzibie wymaganej dokumentacji, w tym wyników badań i konsultacji.

4. Orzeczenie o stopniu uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej wydaje się po zakończeniu leczenia, jednak nie później niż przy zwolnieniu ze służby wojskowej. Orzeczenie o stopniu uszczerbku na zdrowiu może być wydane również przed zakończeniem leczenia, jeżeli uszczerbek na zdrowiu jest niewątpliwy.

5. Wojskowa komisja lekarska orzeka o stopniu uszczerbku na zdrowiu z urzędu, jeżeli podczas badania stwierdziła chorobę powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej.

6. Jeżeli wojskowa komisja lekarska nie może wydać orzeczenia z powodu braku dostatecznych dowodów, w szczególności dotyczących schorzeń i śmierci oraz ich związku ze służbą wojskową, powiadamia o tym osoby, o których mowa w art. 509 ust. 2-5 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, zwanej dalej „ustawą”, informując je o konieczności dostarczenia dokumentów będących w ich posiadaniu, w terminie 14 dni. Komisja informuje wojskowy organ kierujący o potrzebie dostarczenia brakujących dokumentów w terminie 14 dni.

7. Po upływie terminu wyznaczonego do dostarczenia brakujących dokumentów wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie na podstawie posiadanych dokumentów.

§ 7. [Ustalenie wielkości poniesionego uszczerbku albo wyższego uszczerbku na zdrowiu] 1. Stopień uszczerbku albo zwiększenie stopnia uszczerbku na zdrowiu ustala się w procentach, według stanu zdrowia żołnierza w dniu wydania orzeczenia.

2. W razie utraty lub uszkodzenia organu, narządu albo układu, których funkcje były już upośledzone przed wypadkiem lub chorobą, stopień uszczerbku na zdrowiu określa się w wysokości różnicy między stopniem uszczerbku na zdrowiu po wypadku lub przebyciu choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej a stopniem upośledzenia istniejącego wcześniej. Jeżeli nie jest możliwe określenie, w jakim stopniu organ, narząd albo układ były upośledzone przed wypadkiem lub chorobą powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej, przyjmuje się, że wcześniejszego upośledzenia funkcji nie było.

3. Przy wielomiejscowych uszkodzeniach kończyny lub jej części ogólny stopień uszczerbku na zdrowiu równa się sumie procentów uszczerbku ustalonych dla poszczególnych uszkodzeń, z tym że procent ten nie może być wyższy od procentu przewidzianego dla utraty uszkodzonej kończyny lub jej części.

4. Jeżeli wypadek lub choroba pozostająca w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej spowodowały uszkodzenie kilku kończyn, narządów albo układów, ogólny stopień uszczerbku na zdrowiu równa się sumie procentów uszczerbków ustalonych dla poszczególnych uszkodzeń, z ograniczeniem do 100%.

5. Jeżeli procent uszczerbku na zdrowiu jest określony w granicach wskazanych w wykazie norm oceny uszczerbku na zdrowiu, przy ustalaniu stopnia uszczerbku na zdrowiu bierze się pod uwagę obraz kliniczny, stopień uszkodzenia czynności organu, narządu albo układu oraz towarzyszące powikłania.

6. Stopień zwiększenia uszczerbku na zdrowiu ustala się, biorąc pod uwagę różnicę między aktualnym stanem zdrowia a stopniem uszczerbku określonym w wydanym orzeczeniu dotyczącym orzeczonego uszczerbku na zdrowiu.

7. Jeżeli dla danego przypadku nie ma odpowiedniej pozycji w wykazie norm oceny uszczerbku na zdrowiu, przypadek ten ocenia się według pozycji najbardziej zbliżonej. Można przy tym ustalić stopień uszczerbku na zdrowiu jako procent niższy lub wyższy od normy wskazanej w danej pozycji w zależności od różnicy występującej między ocenianym stanem a stanem przewidzianym w odpowiedniej pozycji tego wykazu.

8. Wykaz norm oceny uszczerbku na zdrowiu określony jest w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 8. [Elementy konstrukcyjne orzeczenia w sprawie uszczerbku na zdrowiu] 1. Orzeczenie w sprawie ustalenia dla celów odszkodowawczych uszczerbku na zdrowiu zawiera:

1) nazwę wojskowej komisji lekarskiej;

2) datę wydania;

3) skład komisji;

4) podstawę prawną;

5) wskazanie organu zarządzającego skierowanie do rejonowej wojskowej komisji lekarskiej;

6) dane żołnierza:

a) nazwisko i imię,

b) numer PESEL,

c) stopień wojskowy,

d) przydział służbowy,

e) datę powołania do służby wojskowej,

f) miejsce zamieszkania;

7) określenie następstw wypadku lub rozpoznanie choroby, łącznie z towarzyszącymi powikłaniami;

8) stopień procentowego uszczerbku na zdrowiu spowodowany chorobą lub wypadkiem z danego dnia;

9) ustalenie, czy stwierdzony uszczerbek na zdrowiu żołnierza pozostaje w związku ze służbą wojskową;

10) szczegółowe uzasadnienie;

11) pieczęć;

12) podpisy przewodniczącego komisji oraz pozostałych członków komisji;

13) pouczenie o trybie i terminie wniesienia odwołania.

2. Wzór orzeczenia w sprawie ustalenia dla celów odszkodowawczych uszczerbku na zdrowiu jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

§ 9. [Ustalenie związku śmierci żołnierza z zawodową służbą wojskową jako następstwem wypadku lub choroby] 1. Związek śmierci żołnierza ze służbą wojskową wskutek wypadku ustala się na podstawie akt postępowania powypadkowego i dokumentacji medycznej.

2. Związek śmierci żołnierza ze służbą wojskową wskutek choroby ustala się na podstawie dokumentacji medycznej oraz opisu przebiegu i warunków pełnienia służby przez żołnierza.

§ 10. [Elementy konstrukcyjne orzeczenia w sprawie ustalenia związku śmierci z zawodową służbą wojskową] 1. Orzeczenie w sprawie ustalenia związku śmierci ze służbą wojskową zawiera:

1) nazwę wojskowej komisji lekarskiej;

2) datę wydania;

3) skład komisji;

4) podstawę prawną;

5) wskazanie organu zarządzającego skierowanie do rejonowej wojskowej komisji lekarskiej;

6) dane żołnierza:

a) nazwisko i imię,

b) numer PESEL,

c) datę i miejsce urodzenia,

d) datę śmierci,

e) stopień wojskowy,

f) przydział służbowy,

g) datę powołania do służby wojskowej,

h) miejsce zamieszkania,

i) przyczynę zgonu;

7) związek śmierci ze służbą wojskową;

8) szczegółowe uzasadnienie;

9) pieczęć;

10) podpisy przewodniczącego komisji oraz pozostałych członków komisji;

11) zatwierdzenie orzeczenia przez Centralną Wojskową Komisję Lekarską zawierające:

a) datę zatwierdzenia orzeczenia,

b) pieczęć,

c) podpisy przewodniczącego komisji oraz pozostałych członków komisji;

12) pouczenie o trybie i terminie odwołania.

2. Wzór orzeczenia w sprawie ustalenia związku śmierci ze służbą wojskową jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

§ 11. [Szczegółowe zasady i tryb orzekania przez wojskową komisję lekarską] 1. Wojskowa komisja lekarska orzeka w składzie trzech lekarzy. Przewodniczącego składu orzekającego wyznacza przewodniczący wojskowej komisji lekarskiej.

2. Członek składu orzekającego wojskowej komisji lekarskiej może zgłosić na piśmie sprzeciw, o którym mowa w art. 84 ust. 4a ustawy, wobec projektu orzeczenia z podaniem uzasadnienia. W takim przypadku przewodniczący komisji przesyła sprzeciw łącznie z projektem orzeczenia i pozostałą dokumentacją do Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej, która zajmuje stanowisko w sprawie w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprzeciwu.

3. Centralna Wojskowa Komisja Lekarska zajmuje stanowisko na podstawie otrzymanej dokumentacji. W razie potrzeby Centralna Wojskowa Komisja Lekarska przeprowadza ponowne badanie lekarskie, badania specjalistyczne lub badania psychologiczne oraz kieruje żołnierza na obserwację szpitalną, jeśli wyrazi on na to zgodę, a także przeprowadza dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia materiałów w sprawie.

4. W razie uznania zasadności sprzeciwu przez Centralną Wojskową Komisją Lekarską wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie zgodne z tym stanowiskiem.

5. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego. Orzeczenie opatruje się pieczęcią urzędową wojskowej komisji lekarskiej.

6. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej ustalające uszczerbek na zdrowiu wskutek wypadku lub choroby doręcza się stronie postępowania na piśmie przesyłką rejestrowaną, o której mowa w art. 3 pkt 23 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 1640).

§ 12. [Zatwierdzenie projektu orzeczenia ustalającego związek śmierci z zawodową służbą wojskową] 1. Projekt orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej ustalający związek śmierci ze służbą wojskową podlega przed wydaniem orzeczenia zatwierdzeniu przez Centralną Wojskową Komisją Lekarską.

2. Przewodniczący wojskowej komisji lekarskiej przesyła niezwłocznie do Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej projekt orzeczenia łącznie z dokumentacją.

3. W razie zatwierdzenia projektu orzeczenia wojskowa komisja lekarska niezwłocznie wydaje orzeczenie w brzmieniu zatwierdzonego projektu i doręcza je osobie uprawnionej do świadczeń odszkodowawczych, o której mowa w art. 509 ust. 2-5 ustawy.

4. W razie niezatwierdzenia projektu orzeczenia Centralna Wojskowa Komisja Lekarska zarządza ponowne rozpatrzenie sprawy i wydanie nowego orzeczenia przez komisję, której projekt orzeczenia nie został zatwierdzony, z uwzględnieniem jej stanowiska.

§ 13. [Prawo do wniesienia odwołania przysługujące osobie uprawnionej do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych] 1. Od orzeczenia wydanego przez wojskową komisję lekarską osobie uprawnionej do świadczeń odszkodowawczych, o której mowa w art. 509 ust. 2-5 ustawy, przysługuje odwołanie.

2. Odwołanie wnosi się do Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej za pośrednictwem wojskowej komisji lekarskiej, która wydała orzeczenie, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia.

3. Centralna Wojskowa Komisja Lekarska rozpatrująca odwołania wydaje orzeczenie w składzie trzech lekarzy.

4. Centralna Wojskowa Komisja Lekarska rozpatrująca odwołanie orzeka na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy. W razie potrzeby Centralna Wojskowa Komisja Lekarska przeprowadza ponowne badanie lekarskie, badanie specjalistyczne i badanie psychologiczne oraz kieruje osobę uprawnioną do świadczeń odszkodowawczych, o której mowa w art. 509 ust. 2-4 oraz ust. 5 pkt 1 ustawy, na obserwację szpitalną, jeżeli wyrazi ona na to zgodę, a także przeprowadza dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia materiałów w sprawie.

5. Centralna Wojskowa Komisja Lekarska orzeka w sprawie odwołania większością głosów.

§ 14.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.¹⁾