Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2022-11-30
Wersja aktualna od 2022-11-30
obowiązujący
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 23 listopada 2022 r.
w sprawie ośrodków kuratorskich
Na podstawie art. 173 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres przedmiotowy] Rozporządzenie określa:
1) szczegółowy sposób funkcjonowania i organizacji ośrodków kuratorskich;
2) tryb sprawowania nadzoru nad ośrodkami kuratorskimi oraz sposób dokumentowania tego nadzoru;
3) wzór aktu utworzenia i zniesienia ośrodka kuratorskiego.
§ 2.[Definicje] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) dyrektorze sądu - rozumie się przez to dyrektora sądu, przy którym działa ośrodek kuratorski;
2) kierowniku ośrodka - rozumie się przez to kierownika ośrodka kuratorskiego;
3) kuratorze okręgowym - rozumie się przez to kuratora okręgowego właściwego ze względu na sąd, przy którym działa ośrodek kuratorski;
4) kwocie bazowej - rozumie się przez to kwotę bazową ustaloną dla zawodowych kuratorów sądowych, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa;
5) nieletnim - rozumie się przez to nieletniego skierowanego do ośrodka kuratorskiego na podstawie orzeczenia sądu;
6) ośrodku - rozumie się przez to ośrodek kuratorski;
7) prezesie sądu okręgowego - rozumie się przez to prezesa sądu okręgowego, w którego okręgu działa ośrodek kuratorski;
8) prezesie sądu rejonowego - rozumie się przez to prezesa sądu rejonowego, przy którym działa ośrodek kuratorski;
9) ustawie - rozumie się przez to ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich;
10) wychowawcy - rozumie się przez to kuratora sądowego oraz inne osoby realizujące zadania w ośrodku kuratorskim.
§ 3.[Wzór aktu utworzenia ośrodka] 1. Wzór aktu utworzenia ośrodka jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
2. Wzór aktu zniesienia ośrodka jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
§ 4.[Wyposażenie] Ośrodek jest wyposażony w sprzęt niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ośrodka oraz ma zaplecze socjalne, w szczególności kuchnię, łazienkę i toaletę.
§ 5.[Koszty finansowane ze środków przeznaczonych na funkcjonowanie ośrodków] 1. Ze środków przeznaczonych na funkcjonowanie ośrodków pokrywane są w szczególności koszty:
1) prowadzenia działalności wychowawczej;
2) ubezpieczenia nieletnich i kadry ośrodka;
3) dożywiania nieletnich;
4) utrzymania i wyposażenia ośrodka w sprzęt niezbędny do prowadzenia zajęć, w szczególności w sprzęt komputerowy i audiowizualny, oraz zapewnienia dostępu do sieci teleinformatycznej;
5) wynagrodzeń społecznych kuratorów sądowych oraz innych pracowników ośrodka, w tym obsługi sprzątającej ośrodek;
6) prowadzenia zajęć wychowawczych, korekcyjno-edukacyjnych, psychoedukacyjnych, socjoterapeutycznych;
7) uczestnictwa nieletnich w wydarzeniach kulturalnych i sportowych, organizowanych także poza ośrodkiem, w tym zwłaszcza wycieczek, półkolonii letnich i zimowych.
2. Po zatwierdzeniu przez prezesa sądu rejonowego rocznego planu finansowego ośrodka dyrektor sądu informuje kie- rownika ośrodka kuratorskiego oraz kuratora okręgowego o wysokości środków zabezpieczonych w planie finansowym sądu na funkcjonowanie ośrodka w danym roku kalendarzowym.
3. Kierownik ośrodka, w porozumieniu z dyrektorem sądu, ustala sposób i terminy dostawy artykułów potrzebnych do prowadzenia bieżącej działalności w ośrodku i jego funkcjonowania, w tym zwłaszcza artykułów żywnościowych, środków czystości, materiałów dydaktycznych i biurowych.
4. Kierownik ośrodka określa rodzaj i liczbę artykułów niezbędnych do prowadzenia działalności w ośrodku oraz jego należytego funkcjonowania w ramach limitu zabezpieczonych środków finansowych na dany rok kalendarzowy. Na wniosek kierownika ośrodka kuratorskiego lub kuratora okręgowego dyrektor sądu przedstawia informacje o wykorzystaniu przy- znanego limitu wydatków na funkcjonowanie ośrodka.
§ 6.[Działalność wychowawcza, resocjalizacyjna, terapeutyczna, profilaktyczna i kontrolna] 1. Działalność wychowawcza, resocjalizacyjna, terapeutyczna, profilaktyczna i kontrolna w ośrodku jest prowadzona przez:
1) przeciwdziałanie rozwojowi demoralizacji nieletnich;
2) przeciwdziałanie przyczynom przestępczości;
3) przeciwdziałanie uzależnieniom nieletnich;
4) eliminowanie zaniedbań wychowawczych;
5) wdrażanie do przestrzegania norm społecznych;
6) wdrażanie do przestrzegania norm prawnych;
7) kształtowanie postaw i umiejętności społecznych;
8) naukę samodzielnego radzenia sobie z trudnościami życiowymi;
9) kształtowanie poczucia odpowiedzialności i opiekuńczości;
10) rozwijanie zainteresowań, uzdolnień i kreatywności;
11) pomoc i wsparcie w trudnych sytuacjach życiowych;
12) rozwiązywanie problemów emocjonalnych;
13) wyrabianie właściwych nawyków spędzania czasu wolnego;
14) współpracę ze środowiskiem rodzinnym i lokalnym.
2. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, w ośrodku organizuje się z nieletnimi zajęcia z wykorzystaniem metody pracy indywidualnej, grupowej i środowiskowej.
3. Praca z nieletnimi polega w szczególności na:
1) prowadzeniu zajęć psychoedukacyjnych;
2) prowadzeniu zajęć socjoterapeutycznych;
3) prowadzeniu zajęć korekcyjno-edukacyjnych;
4) organizowaniu im czasu wolnego, zajęć rekreacyjno-sportowych;
5) pomocy w nauce własnej.
4. Podczas zajęć nieletnim przysługuje dożywianie. Prezes sądu rejonowego ustala dzienną stawkę na dożywianie nie- letniego w wysokości od 4 do 5 promili kwoty bazowej.
5. W godzinach pracy ośrodka obecnych jest nie mniej niż dwóch wychowawców. Liczba nieletnich w grupie prowa- dzonej przez jednego wychowawcę nie może przekraczać 10 nieletnich.
6. Zajęcia z nieletnimi mogą być realizowane także poza ośrodkiem.
7. W czasie zajęć odbywających się poza ośrodkiem nieletni muszą pozostawać pod opieką co najmniej dwóch wychowawców.
8. W przypadku zajęć odbywających się poza ośrodkiem połączonych z noclegiem jeden wychowawca może opiekować się nie więcej niż pięciorgiem nieletnich.
9. W ośrodku organizuje się spotkania rodziców lub opiekunów nieletnich z wychowawcami.
§ 7.[Minimalny wymiar czasowy funkcjonowania ośrodka] 1. Ośrodek jest czynny w ciągu całego roku kalendarzowego, w czasie nie krótszym niż 20 godzin zegarowych tygodniowo.
2. Prezes sądu rejonowego może zawiesić prowadzenie zajęć w ośrodku na okres nieprzekraczający łącznie trzech miesięcy w roku kalendarzowym.
§ 8.[Obowiązki kierownika] Kierownik ośrodka podejmuje działania niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ośrodka, takie jak:
1) sporządzanie i przedstawianie prezesowi sądu rejonowego do zatwierdzenia:
a) rocznych planów pracy ośrodka - do dnia 15 stycznia każdego roku,
b) sprawozdań z rocznej działalności ośrodka - do dnia 31 stycznia każdego roku za rok poprzedni,
c) rocznych planów finansowych w zakresie działalności ośrodka - do dnia 1 marca każdego roku na rok następny,
d) harmonogramu pracy ośrodka;
2) prowadzenie zajęć wychowawczych z nieletnimi w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny zegarowe tygodniowo.
§ 9.[Wartość nagrody] Wartość nagrody, o której mowa w art. 169 pkt 1 ustawy, nie może przekroczyć 30 stawek dziennych, o których mowa w § 6 ust. 4.
§ 10.[Wymiar czasowy zajęć z nieletnim] Wychowawca prowadzi zajęcia z nieletnimi w wymiarze:
1) 8 godzin zegarowych tygodniowo zgodnie z rocznym planem pracy ośrodka - jeżeli wychowawcą jest zawodowy kurator sądowy;
2) określonym w umowie z dyrektorem sądu - jeżeli wychowawcą nie jest zawodowy kurator sądowy.
§ 11.[Sprawozdanie] Sprawozdanie, o którym mowa w art. 163 ustawy, zawiera informacje o:
1) frekwencji nieletniego w ośrodku kuratorskim;
2) aktywności nieletniego podczas zajęć;
3) przestrzeganiu przez nieletniego regulaminu i zasad obowiązujących w ośrodku;
4) postawach nieletniego wobec innych nieletnich, dorosłych i obowiązków szkolnych;
5) działaniach podejmowanych wobec nieletniego i ich efektach;
6) współpracy rodziców lub opiekuna nieletniego z pracownikami ośrodka;
7) wnioskach dotyczących dalszych działań wychowawczych wobec nieletniego.
§ 12.[Dokumentowanie funkcjonowania ośrodka] Funkcjonowanie ośrodka jest dokumentowane w:
1) dzienniku zajęć ośrodka, którego wzór jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;
2) rocznym planie pracy ośrodka, którego wzór jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;
3) arkuszu spostrzeżeń o nieletnim, którego wzór jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia;
4) dokumentacji pracy z nieletnim.
§ 13.[Sprawozdanie z czynności nadzorczych] 1. Z wykonania czynności nadzorczych, o których mowa w art. 172 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy, w terminie 14 dni od ich zakończenia sporządza się sprawozdanie.
2. Sprawozdanie zawiera dane dotyczące zakresu czynności wizytacji lub lustracji, omówienie przebiegu czynności oraz zwięzłe ustalenie ich wyników wraz z zaleceniami powizytacyjnymi lub polustracyjnymi, zmierzającymi do usunięcia stwierdzonych uchybień i zapobieżenia ich powstawaniu.
§ 14.[Przesłanie sprawozdania do akceptacji] 1. Sprawozdanie z przebiegu czynności nadzorczych sporządzone przez prezesa sądu rejonowego lub kuratora okręgowego przesyła się prezesowi sądu okręgowego do akceptacji oraz kierownikowi ośrodka.
2. Kierownik ośrodka w terminie 7 dni od dnia doręczenia sprawozdania może zgłosić do prezesa sądu okręgowego uwagi do wyników wykonanych czynności nadzorczych.
3. Prezes sądu okręgowego może w terminie 14 dni od dnia doręczenia sprawozdania zwrócić się z żądaniem uzupełnienia sprawozdania we wskazanym przez siebie zakresie i terminie.
4. Prezes sądu rejonowego lub kurator okręgowy w terminie 7 dni od dnia doręczenia uwag, o których mowa w ust. 2, zawiadamia prezesa sądu okręgowego o sposobie ich załatwienia.
5. Prezes sądu okręgowego zaakceptowane sprawozdanie doręcza:
1) właściwemu kierownikowi ośrodka;
2) właściwemu prezesowi sądu rejonowego;
3) kuratorowi okręgowemu;
4) Ministrowi Sprawiedliwości.
6. Minister Sprawiedliwości w terminie 30 dni od dnia doręczenia sprawozdania, o którym mowa w ust. 5, może zwrócić się z żądaniem uzupełnienia sprawozdania we wskazanym przez siebie zakresie i terminie lub podjąć inne czynności zmierzające do usunięcia stwierdzonych uchybień.
§ 15.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.1)
Minister Sprawiedliwości: Z. Ziobro
1) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 października 2001 r. w sprawie ośrodków kuratorskich (Dz. U. poz. 1294), które utraciło moc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700).
Załączniki do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 23 listopada 2022 r. (Dz. U. poz. 2449)
Załącznik nr 1
WZÓR - AKT UTWORZENIA OŚRODKA KURATORSKIEGO
Załącznik nr 2
WZÓR - AKT ZNIESIENIA OŚRODKA KURATORSKIEGO
Załącznik nr 3
WZÓR - DZIENNIK ZAJĘĆ OŚRODKA KURATORSKIEGO
Załącznik nr 4
WZÓR - ROCZNY PLAN PRACY OŚRODKA KURATORSKIEGO Z ROZBICIEM NA POSZCZEGÓLNE MIESIĄCE
Załącznik nr 5
WZÓR - ARKUSZ SPOSTRZEŻEŃ O NIELETNIM