Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2022-03-03
Wersja aktualna od 2022-03-03
obowiązujący
USTAWA
z dnia 7 kwietnia 2017 r.
o ustanowieniu Krzyża Zachodniego
z dnia 7 kwietnia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r., poz. 973)
t.j. z dnia 18 lipca 2018 r. (Dz.U. z 2018 r., poz. 1379)
t.j. z dnia 3 czerwca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 1024)
t.j. z dnia 3 marca 2022 r. (Dz.U. z 2022 r., poz. 510)
Wypełniając moralny obowiązek wobec osób, które w latach 1939-1989 niosły różnorodną pomoc Polakom, gdy byliśmy poddani licznym formom represji i prześladowań, gdy stawialiśmy opór dwóm totalitaryzmom (niemieckiemu nazizmowi, sowieckiej okupacji oraz komunistycznej dominacji ziem polskich), uchwala się, co następuje:
Art. 1.[Ustanowienie odznaczenia Krzyż Zachodni] Ustanawia się odznaczenie Krzyż Zachodni, zwane dalej "Krzyżem", jako dowód wdzięczności wobec wolnego świata i ludzi, którzy potrafili dawać świadectwo solidarności z Polską i Polakami.
Art. 2.[Przesłanki nadania odznaczenia] 1. Krzyż jest nadawany osobom narodowości innej niż polska, które udzielały pomocy Polakom lub obywatelom polskim w latach 1939-1989.
2. Krzyż jest nadawany za pomoc na rzecz polskich aspiracji niepodległościowych oraz pomoc represjonowanym, prześladowanym, deportowanym, więzionym lub zmuszonym do emigracji przez okupanta niemieckiego oraz władze komunistyczne w powojennej Polsce, w tym za pomoc w obliczu zagrożenia życia, udzielenie schronienia i pomoc charytatywną.
3. Krzyż jest nadawany za nieobjęte ustawą z dnia 15 grudnia 2016 r. o ustanowieniu Krzyża Wschodniego (Dz. U. z 2022 r. poz. 74) zasługi położone poza terytorium Kresów Wschodnich pierwszej i drugiej Rzeczypospolitej Polskiej oraz terytorium byłego Związku Sowieckiego.
Art. 3. [Podmiot uprawniony do nadania odznaczenia] 1. Krzyż nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych.
2. Minister właściwy do spraw zagranicznych przedstawia wnioski z własnej inicjatywy lub z inicjatywy związków i stowarzyszeń kombatanckich, organizacji społecznych, Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz osób prywatnych, po uzyskaniu pozytywnej opinii Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
3. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej prowadzi wykaz wniosków, o których mowa w ust. 1.
Art. 4.[Odznaka i legitymacja] Odznaczona osoba otrzymuje odznakę nadanego jej Krzyża i legitymację potwierdzającą nadanie Krzyża.
Art. 5.[Specyfikacja odznaki] 1. Odznaką Krzyża jest wykonany w metalu krzyż równoramienny o wymiarach 40 x 40 mm, ośmiorożny o poszerzonych końcach ramion z obustronnie zaznaczoną krawędzią, srebrzony, oksydowany, na stronie licowej z pokrytym emalią karmazynową uskokiem między ramionami, z uszkiem i kółkiem do zawieszenia. Pośrodku ramion jest okrągła tarcza pokryta emalią karmazynową w srebrzystym obramowaniu, do którego przylegają od góry i od dołu wydzielone, wcięte pola z wypukłymi, polerowanymi datami "1939" u góry i "1989" u dołu. Na tarczę nałożony jest srebrzony wizerunek Orła Białego w koronie zamkniętej z krzyżem, według wzoru wprowadzonego dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie z dnia 11 listopada 1956 r. Na ramionach widnieje majuskułowy, wypukły, polerowany napis: na ramieniu górnym "PRO", na poprzecznych "AUXILIO" oraz "POLONIS", a na ramieniu dolnym "DATO". Strona odwrotna krzyża jest srebrzona i oksydowana.
2. Krzyż zawieszony jest na wstążce z rypsu jedwabnego koloru białego o szerokości 40 mm, mającej pośrodku dwa karmazynowe prążki o szerokości 3 mm każdy, w odległości 3 mm od siebie.
3. Wzór graficzny odznaki Krzyża określa załącznik do ustawy.
Art. 6.[Delegacja] Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy tryb postępowania w sprawach o nadanie Krzyża z uwzględnieniem terminów przedkładania wniosków oraz wręczania odznak nadanego już Krzyża oraz tryb postępowania w przypadku zgubienia lub zniszczenia odznaki Krzyża lub legitymacji potwierdzającej nadanie Krzyża,
2) wzory wniosku o nadanie Krzyża, wykazu przedstawianych wniosków, legitymacji potwierdzającej nadanie Krzyża oraz jej wtórnika,
3) sposób i okoliczności noszenia Krzyża
- biorąc pod uwagę konieczność ustalenia faktycznych okoliczności przemawiających za nadaniem Krzyża oraz sprawność tego postępowania, a także konieczność zachowania kolejności wynikającej ze starszeństwa przyznanych orderów i odznaczeń oraz uwzględniając święta i rocznice państwowe.
Art. 7.[Odesłanie do przepisów ustawy o orderach i odznaczeniach] W sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 138 oraz z 2021 r. poz. 2490), z wyjątkiem art. 8 i art. 36 ust. 3.
Art. 9. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 8, który wchodzi w życie z dniem 4 lipca 2017 r.
Załącznik do ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r.
WZÓR GRAFICZNY ODZNAKI KRZYŻA