ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA1)
z dnia 8 lipca 2014 r.
w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy
z dnia 8 lipca 2014 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 937)
t.j. z dnia 25 stycznia 2022 r. (Dz.U. z 2022 r., poz. 165)
Na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1212, 1997, 2269, 2328 i 2490) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres przedmiotowy] Rozporządzenie określa:
1) szczegółowe warunki, tryb, zakres i sposób przeprowadzania badań psychologicznych w zakresie psychologii transportu i wydawania orzeczeń psychologicznych;
2) metodykę przeprowadzania badań psychologicznych, o której mowa w art. 85 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, zwanej dalej "ustawą";
3) sposób postępowania z dokumentacją związaną z badaniami psychologicznymi w zakresie psychologii transportu, zwanej dalej "dokumentacją badania psychologicznego", oraz wzory stosowanych dokumentów;
4) wzór zaświadczenia o wpisie do ewidencji uprawnionych psychologów;
5) wzór zaświadczenia o wpisie do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną;
6) szczegółowe warunki, jakie musi spełniać pracownia psychologiczna;
7) wysokość opłat za:
a) badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu,
b) wpis do rejestru przedsiębiorców,
c) wpis do ewidencji uprawnionych psychologów.
§ 2.[Termin na zgłoszenie się na badanie] Osoby posiadające skierowanie na badanie zgłaszają się na badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania tego skierowania.
§ 3.[Sprawdzanie tożsamości osoby badanej] Badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu przeprowadza się po sprawdzeniu tożsamości osoby badanej.
§ 4.[Zakres badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu] 1. Zakres badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu obejmuje:
1) wywiad bezpośredni i obserwację osoby badanej;
2) badania narzędziami diagnostycznymi;
3) ocenę i opis osoby badanej pod względem:
a) sprawności intelektualnej i procesów poznawczych,
b) osobowości, z uwzględnieniem funkcjonowania w trudnych sytuacjach, a także dojrzałości społecznej,
c) sprawności psychomotorycznej.
2. Badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu przeprowadza się w warunkach zapewniających uzyskanie trafnych i rzetelnych wyników badania.
3. Po przeprowadzeniu badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu uprawniony psycholog dokonuje analizy i interpretacji wyników badań oraz przekazuje osobie badanej informację o wynikach przeprowadzonego badania.
§ 5.[Odmowa przeprowadzenia badania psychologicznego] 1. Uprawniony psycholog odmawia przeprowadzenia badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu, jeżeli:
1) osoba badana informuje o złym stanie swojego zdrowia lub o złym samopoczuciu lub
2) stan osoby badanej wskazuje, że może znajdować się ona w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, uprawniony psycholog wyznacza nowy termin badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu, nieprzekraczający 14 dni od daty poprzedniego terminu.
§ 6.[Orzeczenie psychologiczne] 1. Uprawniony psycholog po przeprowadzeniu badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu wydaje orzeczenie psychologiczne, według wzoru określonego odpowiednio w załącznikach nr 1-4 do rozporządzenia.
2. Oryginał orzeczenia psychologicznego otrzymuje osoba badana, a kopię dołącza się do dokumentacji badania psychologicznego.
§ 7.[Metodyka przeprowadzania badań psychologicznych w zakresie psychologii transportu] Metodykę przeprowadzania badań psychologicznych w zakresie psychologii transportu określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.
§ 8.[Dokumentacja badania psychologicznego] 1. Pracownia psychologiczna prowadzi dokumentację badania psychologicznego, która obejmuje:
1) rejestr osób badanych;
2) skierowanie na badanie osoby badanej;
3) kartę badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu, której wzór określa załącznik nr 6 do rozporządzenia;
4) dokumenty z badań testowych lub odpowiednie wydruki komputerowe;
5) kopię wydanego orzeczenia psychologicznego.
2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zawiera następujące dane:
1) datę i numer wpisu do rejestru;
2) imię i nazwisko osoby badanej;
3) numer PESEL osoby badanej, a w przypadku osoby, której nie nadano numeru PESEL - nazwę i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość;
4) miejsce zamieszkania osoby badanej;
5) datę i numer wydanego orzeczenia psychologicznego.
§ 9.[Przechowywanie dokumentacji badania psychologicznego] 1. Dokumentację badania psychologicznego przechowuje się w warunkach organizacyjnych i technicznych uniemożliwiających dostęp osób nieupoważnionych oraz zapewniających jej ochronę przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zagubieniem.
2. Dokumentacja badania psychologicznego jest przechowywana w pracowni psychologicznej przez okres 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu. Po upływie tego okresu dokumenty są komisyjnie niszczone.
3. Z komisyjnego niszczenia dokumentacji badania psychologicznego sporządza się protokół zawierający:
1) wykaz numerów ewidencyjnych niszczonych kart badań oraz imiona i nazwiska osób, których te karty dotyczą;
2) listę osób dokonujących niszczenia dokumentacji wraz z ich podpisami.
4. W przypadku likwidacji pracowni psychologicznej dokumentacja badania psychologicznego przekazywana jest marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną.
§ 10.[Pracownia psychologiczna] 1. Pracownia psychologiczna posiada:
1) pomieszczenie przeznaczone do badań zbiorowych i pomieszczenie przeznaczone do badań indywidualnych, każde o powierzchni nie mniejszej niż 12 m2;
2) pomieszczenie o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2 dla uprawnionego psychologa;
3) zestaw narzędzi diagnostycznych.
2. Dopuszcza się, aby jedno z pomieszczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, było jednocześnie pomieszczeniem dla uprawnionego psychologa.
§ 11.[Wzór zaświadczenia o wpisie do ewidencji uprawnionych psychologów] Wzór zaświadczenia o wpisie do ewidencji uprawnionych psychologów określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.
§ 12.[Wzór zaświadczenia o wpisie do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną] Wzór zaświadczenia o wpisie do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.
§ 13.[Wysokość opłat za badania psychologiczne oraz wpis do rejestru i ewidencji] Opłata za:
1) badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu - wynosi 150 zł;
2) ponowne badanie psychologiczne przeprowadzane w trybie określonym w art. 84 ust. 2 i 3 ustawy - wynosi 150 zł;
3) wpis do:
a) rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną - wynosi 400 zł,
b) ewidencji uprawnionych psychologów - wynosi 40 zł.
§ 14.[Stosowanie przepisów dotychczasowych] 1. Postępowania w sprawie wydania orzeczenia psychologicznego wszczęte, a niezakończone przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, przeprowadza się na podstawie dotychczasowych przepisów.
2. Orzeczenia psychologiczne wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.
§ 15.[Termin na dostosowanie działalności do wymagań określonych w rozporządzeniu] Pracownie psychologiczne, w których prowadzone są badania psychologiczne w zakresie psychologii transportu, mają obowiązek dostosować działalność do wymagań określonych w rozporządzeniu do dnia 31 grudnia 2015 r.
§ 16.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 20 lipca 2014 r.2)
1) Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 932).
2) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (Dz. U. poz. 622 oraz z 2007 r. poz. 1264), które utraciło moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 137 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014 r. poz. 600).
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 8 lipca 2014 r.
Załącznik nr 1
WZÓR - ORZECZENIE PSYCHOLOGICZNE
Załącznik nr 2
WZÓR - ORZECZENIE PSYCHOLOGICZNE
Załącznik nr 3
WZÓR - ORZECZENIE PSYCHOLOGICZNE
Załącznik nr 4
WZÓR - ORZECZENIE PSYCHOLOGICZNE
Załącznik nr 5
METODYKA PRZEPROWADZANIA BADAŃ PSYCHOLOGICZNYCH
I. Standardy przeprowadzania badań psychologicznych.
1. Uprawniony psycholog stosuje w badaniach:
1) procedury diagnostyczne zróżnicowane ze względu na rodzaj i cel badania;
2) metody i narzędzia diagnostyczne weryfikujące cechy i zdolności istotne dla osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców, osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy, instruktora, egzaminatora oraz instruktora techniki jazdy;
3) testy i urządzenia diagnostyczne, spełniające warunki standaryzacji, obiektywizmu, normalizacji, rzetelności i trafności, w tym w miarę możliwości posiadające udowodnioną trafność diagnostyczną w badaniach psychologicznych kierowców;
4) procedury prowadzenia i interpretacji wyników badań, które są wskazane w podręcznikach do testów i urządzeń.
2. Ocena sposobu psychologicznego funkcjonowania badanego, będąca podstawą wydania orzeczenia psychologicznego, musi być rzetelna, kompetentna i obiektywna. Jeżeli występują okoliczności, które uniemożliwiają taką ocenę, psycholog odmawia prowadzenia badania.
3. W przypadku wątpliwości diagnostyczno-orzeczniczych uprawniony psycholog weryfikuje wyniki badań.
4. Uprawniony psycholog stosuje się do standardów etycznych, w tym do zasady bezstronności i należytej staranności prowadzonej diagnozy.
5. Uprawniony psycholog przekazuje dla badanego informacje o wynikach badania i zalecenia w sposób dla niego zrozumiały.
II. Zakres metod i urządzeń badawczych.
1. Uprawniony psycholog dysponuje metodami i urządzeniami badawczymi pozwalającymi ocenić i zweryfikować zmienne mające znaczenie dla celu badania.
2. W zakresie sprawności intelektualnej i procesów poznawczych uprawniony psycholog dobiera narzędzia i techniki diagnostyczne pozwalające ustalić sprawność spostrzegania, uwagi, rozumienia sytuacji oraz antycypacji.
3. W zakresie oceny osobowości uprawniony psycholog dobiera narzędzia i techniki diagnostyczne pozwalające ustalić dojrzałość społeczną (rozumienie norm, samokontrola, przystosowanie) oraz dojrzałość emocjonalną (radzenie sobie w sytuacjach trudnych, zrównoważenie emocjonalne i jego wpływ na ryzyko dezorganizacji zachowania).
4. W zakresie oceny sprawności psychomotorycznej uprawniony psycholog dobiera testy i urządzenia badawcze pozwalające ustalić szybkość i adekwatność reakcji oraz koordynację wzrokowo-ruchową.
5. Uprawniony psycholog, jeżeli wymaga tego realizacja celu badania, dokonuje diagnozy:
1) cech osobowości mających wpływ na powstrzymanie się od prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
2) zaburzeń emocjonalnych pourazowych;
3) deficytów poznawczych;
4) szczególnych predyspozycji wskazanych dla instruktorów, egzaminatorów, kierowców pojazdów uprzywilejowanych i osób wykonujących zawód kierowcy.
Załącznik nr 6
WZÓR - KARTA BADANIA PSYCHOLOGICZNEGO
Załącznik nr 7
WZÓR - ZAŚWIADCZENIE O WPISIE DO EWIDENCJI UPRAWNIONYCH PSYCHOLOGÓW
Załącznik nr 8
WZÓR - ZAŚWIADCZENIE O WPISIE DO REJESTRU PRZEDSIĘBIORCÓW PROWADZĄCYCH PRACOWNIĘ PSYCHOLOGICZNĄ
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00