ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 1 października 2021 r.
w sprawie zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych
Na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres przedmiotowy] Rozporządzenie określa:
1) kategorie źródeł promieniotwórczych i szczegółowe przesłanki kwalifikowania źródeł promieniotwórczych do tych kategorii;
2) poziom zabezpieczeń dla poszczególnych kategorii źródeł promieniotwórczych;
3) przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, cele zabezpieczeń oraz funkcje zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych;
4) minimalną zawartość planu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych.
§ 2.[Kategorie źródeł promieniotwórczych] Kategorie źródeł promieniotwórczych i szczegółowe przesłanki kwalifikowania źródeł promieniotwórczych do tych kategorii są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 3.[Poziomy zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych] 1. W zależności od kategorii źródeł promieniotwórczych ustala się następujące poziomy zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych:
1) w przypadku wykonywania działalności ze źródłami promieniotwórczymi, z wyłączeniem działalności polegającej na transporcie źródeł promieniotwórczych – poziomy A, B, C i D, przy czym poziom A oznacza najwyższy poziom zabezpieczeń, a poziom D oznacza najniższy poziom zabezpieczeń;
2) w przypadku wykonywania działalności polegającej na transporcie źródeł promieniotwórczych – poziom podstawowy i poziom wyższy.
2. Poziom zabezpieczeń dla poszczególnych kategorii źródeł promieniotwórczych jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
§ 4.[Plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych] 1. Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, cele zabezpieczeń oraz funkcje zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
2. Minimalna zawartość planu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych jest określona w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§ 5.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Prezes Rady Ministrów: M. Morawiecki
Załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 1 października 2021 r. (poz. 1958)
Załącznik nr 1
KATEGORIE ŹRÓDEŁ PROMIENIOTWÓRCZYCH I SZCZEGÓŁOWE PRZESŁANKI KWALIFIKOWANIA ŹRÓDEŁ PROMIENIOTWÓRCZYCH DO TYCH KATEGORII
Kategoria źródeł promieniotwórczych | Szczegółowe przesłanki kwalifikowania źródeł promieniotwórczych do poszczególnych kategorii źródeł promieniotwórczych |
1 | 2 |
1 | 1) działalności polegające na stosowaniu: a) radioizotopowych generatorów termoelektrycznych (RTGs), b) urządzeń do napromieniowania, w szczególności do napromieniowania tkanek i krwi, c) urządzeń do telegammaterapii (bomb kobaltowych), d) urządzeń do telegammaterapii (noży gamma); 2) inne działalności ze źródłami promieniotwórczymi, w których A/P21) ≥ 1000 |
2 | 1) działalności polegające na stosowaniu: a) aparatów do radiografii przemysłowej (defektoskopów), b) urządzeń do brachyterapii HDR; 2) inne działalności ze źródłami promieniotwórczymi, w których 1000 > A/P21) ≥ 10 |
3 | 1) działalności polegające na stosowaniu: a) stacjonarnych mierników przemysłowych, które zawierają źródła wysokoaktywne (HASS), b) sond geofizycznych; 2) inne działalności ze źródłami promieniotwórczymi, w których 10 > A/P21) ≥ 1 |
4 | 1) działalności polegające na stosowaniu: a) urządzeń do brachyterapii LDR (z wyjątkiem aplikatorów ocznych i źródeł promieniotwórczych aplikowanych na stałe), b) mierników przemysłowych, które nie wykorzystują źródeł wysokoaktywnych, c) densytometrów izotopowych kości, d) eliminatorów ładunków elektrostatycznych; 2) inne działalności ze źródłami promieniotwórczymi, w których 1 > A/P21) ≥ 0,01 |
5 | 1) działalności polegające na stosowaniu: a) aplikatorów ocznych i źródeł promieniotwórczych aplikowanych na stałe, b) spektrometrów izotopowych, c) detektorów wychwytu elektronów, d) źródeł promieniotwórczych do spektrometrii Mössbauera, e) źródeł promieniotwórczych kontrolnych do pozytonowej tomografii emisyjnej (PET); 2) inne działalności ze źródłami promieniotwórczymi, w których 0,01 > A/P21) i A > P12) |
1) A/P2 oznacza stosunek aktywności A źródła promieniotwórczego do poziomu progowego aktywności P2, określonego dla konkretnego izotopu promieniotwórczego w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941). W przypadku gdy naruszenie wspólnej fizycznej bariery bezpieczeństwa (w szczególności zamkniętych drzwi przy wejściu do pracowni lub magazynu źródeł promieniotwórczych) umożliwiłoby dostęp do więcej niż jednego źródła promieniotwórczego, w tym do źródeł promieniotwórczych zawierających różne izotopy promieniotwórcze zgromadzonych w jednym miejscu, stosunek A/P2 wyznacza się, uwzględniając całkowitą aktywność zgromadzonych źródeł promieniotwórczych, zgodnie ze wzorem:
A/P2 zgromadzonych źródeł promieniotwórczych =
gdzie:
Ai,n – aktywność każdego pojedynczego źródła i izotopu promieniotwórczego n
P2,n – wartość P2 dla izotopu promieniotwórczego n określona w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe.
2) P1 oznacza poziom progowy aktywności określony dla konkretnego izotopu promieniotwórczego w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe.
Załącznik nr 2
POZIOM ZABEZPIECZEŃ DLA POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII ŹRÓDEŁ PROMIENIOTWÓRCZYCH
Kategoria źródeł promieniotwórczych | Poziom zabezpieczeń | |
w przypadku wykonywania działalności ze źródłami promieniotwórczymi, z wyłączeniem wykonywania działalności polegającej na transporcie źródeł promieniotwórczych | w przypadku wykonywania działalności polegającej na transporcie źródeł promieniotwórczych | |
1 | A | wyższy |
2 | B | |
3 | C | podstawowy |
4 | D | |
5 |
Załącznik nr 3
PRZEDSIĘWZIĘCIA ORGANIZACYJNE I TECHNICZNE ZABEZPIECZEŃ ŹRÓDEŁ PROMIENIOTWÓRCZYCH, CELE ZABEZPIECZEŃ ORAZ FUNKCJE ZABEZPIECZEŃ ŹRÓDEŁ PROMIENIOTWÓRCZYCH
Tabela 1
Poziom zabezpieczeń A
Funkcje zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Cele zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Wykrywanie | natychmiastowe wykrywanie nieuprawnionego dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego | elektroniczny system wykrywający przebywanie osób nieuprawnionych w danej lokalizacji lub ciągła obserwacja wzrokowa przeprowadzana przez personel |
natychmiastowe wykrywanie próby uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych, w tym próby podjętej przez osobę uprawnioną do dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego | ||
natychmiastowa ocena wykrycia próby nieuprawnionego dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego, próby uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych, w tym próby nieuprawnionego usunięcia źródła promieniotwórczego przez osobę uprawnioną do dostępu do źródła promieniotwórczego | urządzenia do zdalnej obserwacji lub ciągła obserwacja wzrokowa przeprowadzana przez personel | |
wykrywanie utraty źródła promieniotwórczego za pomocą weryfikacji | codzienna weryfikacja za pomocą środków takich, jak: kontrola fizyczna (w szczególności sprawdzenie plomb zabezpieczających, wykonanie pomiarów dozymetrycznych) lub wykorzystanie urządzenia do zdalnej obserwacji | |
Opóźnianie | opóźnienie po wykryciu pozwalające na niedopuszczenie przez personel reagowania do uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | system składający się z co najmniej dwóch barier (w szczególności ścian, klatek, krat, sejfów, zamków), które razem zapewniają wystarczające opóźnienie, by umożliwić działanie personelu reagowania lub właściwych służb |
Reagowanie | natychmiastowa informacja dla personelu reagowania lub właściwych służb | szybkie, pewne i różne środki komunikacji (w szczególności telefony stacjonarne, komórkowe, radia, przycisk alarmowy antynapadowy) |
natychmiastowa reakcja w celu uniemożliwienia utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | zapewnienie możliwości natychmiastowej interwencji przez właściwe służby lub odpowiednio wyposażony i wyszkolony personel reagowania, udokumentowanej w planie zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | |
Zarządzanie ochroną | nadawanie uprawnień w zakresie samodzielnego dostępu do źródła promieniotwórczego oraz dostępu do informacji podlegających szczególnej ochronie | procedury określające sposób i warunki nadawania i cofania uprawnień dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego oraz do informacji podlegających szczególnej ochronie, szkolenia z zakresu zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, dokumentowanie szkoleń oraz nadawania i cofania uprawnień |
kontrola dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego, która umożliwia dostęp do źródła promieniotwórczego tylko osób uprawnionych | procedury określające przyznawanie i cofanie uprawnień, weryfikacja uprawnień, identyfikacja i weryfikacja osób, które otrzymały dostęp do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego, w szczególności za pomocą zamka obsługiwanego czytnikiem kart magnetycznych i kodem PIN | |
określenie i ochrona informacji podlegających szczególnej ochronie | procedury umożliwiające odróżnianie informacji podlegających szczególnej ochronie oraz wprowadzenie odpowiednich środków ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem takich informacji | |
opracowanie planu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych, który określa sposób reagowania na poszczególne przypadki (sytuacje) zagrożenia | |
zapewnienie możliwości zarządzania zdarzeniami w zakresie utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | procedury reagowania w scenariuszach zdarzeń zagrażających utrzymaniu poziomu zabezpieczenia | |
wprowadzenie systemu zawiadamiania o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | procedury natychmiastowego informowania właściwych służb o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Tabela 2
Poziom zabezpieczeń B
Funkcje zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Cele zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, z wyłączeniem przenośnych źródeł promieniotwórczych stosowanych podczas prowadzenia prac w terenie | Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń przenośnych źródeł promieniotwórczych stosowanych podczas prowadzenia prac w terenie |
Wykrywanie | natychmiastowe wykrywanie nieuprawnionego dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego | elektroniczny system wykrywający przebywanie osób nieuprawnionych w danej lokalizacji lub ciągła obserwacja wzrokowa przeprowadzana przez personel | obserwacja wzrokowa przeprowadzana przez dwie osoby |
wykrywanie próby uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | cotygodniowa weryfikacja za pomocą kontroli fizycznej (w szczególności sprawdzenie plomb zabezpieczających, wykonanie pomiarów dozymetrycznych) lub wykorzystanie urządzenia do zdalnej obserwacji | obserwacja wzrokowa przeprowadzana przez dwie osoby | |
natychmiastowa ocena wykrycia próby nieuprawnionego dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego, próby uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | urządzenia do zdalnej obserwacji lub ciągła obserwacja wzrokowa przeprowadzana przez personel | obserwacja wzrokowa przeprowadzana przez personel | |
wykrywanie utraty źródła promieniotwórczego za pomocą weryfikacji | cotygodniowa weryfikacja za pomocą środków takich, jak: kontrola fizyczna (w szczególności sprawdzenie plomb zabezpieczających), wykonanie pomiarów dozymetrycznych lub wykorzystanie urządzenia do zdalnej obserwacji | codzienna weryfikacja po zakończeniu pracy ze źródłem promieniotwórczym w terenie | |
Opóźnianie | opóźnienie minimalizujące prawdopodobieństwo uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | system składający się z co najmniej dwóch barier (w szczególności ścian, klatek, krat, sejfów, zamków), które razem zapewniają wystarczające opóźnienie, by umożliwić rozpoczęcie działań przez personel reagowania lub właściwe służby | przymocowanie urządzenia do nieruchomego obiektu, o ile to możliwe |
Reagowanie | natychmiastowa informacja dla personelu reagowania lub właściwych służb | szybkie, pewne i różne środki komunikacji (w szczególności telefony stacjonarne, komórkowe, radia, przycisk alarmowy – antynapadowy) | dwie osoby, każda wyposażona w niezależne środki komunikacji |
natychmiastowa reakcja w celu przerwania działań prowadzących do utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | zapewnienie możliwości natychmiastowego rozpoczęcia interwencji przez właściwe służby lub odpowiednio wyposażony i wyszkolony personel reagowania, udokumentowanej w planie zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | natychmiastowe powiadamianie właściwego wojewódzkiego centrum zarządzania kryzysowego | |
Zarządzanie ochroną | nadawanie uprawnień w zakresie samodzielnego dostępu do źródła promieniotwórczego oraz dostępu do informacji podlegających szczególnej ochronie | procedury określające sposób i warunki nadawania oraz cofania uprawnień dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego oraz do informacji podlegających szczególnej ochronie, szkolenia z zakresu zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, dokumentowanie szkoleń oraz nadawania i cofania uprawnień | |
kontrola dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego, która umożliwia dostęp do źródła promieniotwórczego tylko osób uprawnionych | identyfikacja i weryfikacja osób, które otrzymały dostęp do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego w szczególności za pomocą zamka obsługiwanego czytnikiem kart magnetycznych i kodem PIN | procedury kontroli dostępu do obszaru, na którym stosowane jest źródło promieniotwórcze | |
określenie i ochrona informacji podlegających szczególnej ochronie | procedury umożliwiające odróżnianie informacji podlegających szczególnej ochronie oraz wprowadzenie odpowiednich środków ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem takich informacji | ||
opracowanie planu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych, który określa sposób reagowania na poszczególne przypadki (sytuacje) zagrożenia | ||
zapewnienie możliwości zarządzania zdarzeniami w zakresie utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | procedury reagowania w scenariuszach zdarzeń zagrażających utrzymaniu poziomu zabezpieczenia | ||
wprowadzenie systemu zawiadamiania o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | procedury natychmiastowego informowania właściwych służb o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Tabela 3
Poziom zabezpieczeń C
Funkcje zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Cele zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Wykrywanie | wykrywanie uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | obserwacja |
wykrywanie utraty za pomocą weryfikacji | comiesięczna weryfikacja za pomocą kontroli fizycznej (w szczególności sprawdzenie plomb zabezpieczających, wykonanie pomiarów dozymetrycznych) lub wykorzystanie urządzenia do zdalnej obserwacji | |
Opóźnianie | opóźnienie zmniejszające prawdopodobieństwo uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | jedna bariera (w szczególności kraty, osłona źródła promieniotwórczego) lub obserwacja przez personel |
Reagowanie | natychmiastowa informacja dla personelu reagowania lub właściwych służb | szybkie, pewne i różne środki komunikacji, takie jak telefony stacjonarne, komórkowe, radia, przycisk alarmowy – antynapadowy |
wprowadzenie działań przewidzianych w planie zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych na wypadek utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | procedury określające konieczne działania zgodnie z planem zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | |
Zarządzanie ochroną | nadawanie uprawnień w zakresie samodzielnego dostępu do źródła promieniotwórczego oraz dostępu do informacji podlegających szczególnej ochronie | procedury określające sposób i warunki nadawania i cofania uprawnień dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego oraz do informacji podlegających szczególnej ochronie, szkolenia z zakresu zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, dokumentowanie szkoleń oraz nadawania i cofania uprawnień |
kontrola dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego, która umożliwia dostęp do źródła promieniotwórczego tylko osób uprawnionych | identyfikacja i weryfikacja osób, które otrzymały dostęp do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego w szczególności za pomocą zamka obsługiwanego czytnikiem kart magnetycznych i kodem PIN | |
określenie i ochrona informacji podlegających szczególnej ochronie | procedury umożliwiające odróżnianie informacji podlegających szczególnej ochronie oraz wprowadzenie odpowiednich środków ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem takich informacji | |
opracowanie planu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych, który określa sposób reagowania na poszczególne przypadki (sytuacje) zagrożenia | |
zapewnienie możliwości zarządzania zdarzeniami w zakresie utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | procedury reagowania w scenariuszach zdarzeń zagrażających utrzymaniu poziomu zabezpieczenia | |
wprowadzenie systemu zawiadamiania o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | procedury natychmiastowego informowania właściwych służb o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Tabela 4
Poziom zabezpieczeń D
Funkcje zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Cele zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Wykrywanie | Wykrywanie i ocena uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | coroczna kontrola sposobu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych przed utratą, uszkodzeniem, kradzieżą lub dostaniem się w ręce osób nieuprawnionych |
wykrywanie utraty za pomocą weryfikacji | coroczna weryfikacja za pomocą kontroli fizycznej (w szczególności sprawdzenie plomb zabezpieczających, wykonanie pomiarów dozymetrycznych) lub wykorzystanie urządzenia do zdalnej obserwacji | |
Opóźnianie | opóźnienie zmniejszające prawdopodobieństwo uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | jedna bariera fizyczna (zamykane pomieszczenie lub osłona źródła promieniotwórczego) |
Reagowanie | informacja dla personelu reagowania lub właściwych służb | co najmniej jeden, pewny środek komunikacji |
wprowadzenie działań przewidzianych w planie zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych w przypadku utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | procedury określające konieczne działania zgodnie z planem zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | |
Zarządzanie ochroną | nadawanie uprawnień w zakresie samodzielnego dostępu do źródła promieniotwórczego | procedury określające sposób i warunki nadawania i cofania uprawnień dostępu do chronionej lokalizacji źródła promieniotwórczego, szkolenia z zakresu zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, dokumentowania szkoleń oraz nadawania i cofania uprawnień |
kontrola dostępu do chronionego źródła promieniotwórczego, która umożliwia dostęp do źródła promieniotwórczego tylko osób uprawnionych | lista osób uprawnionych do pobrania źródła promieniotwórczego lub dostępu do lokalizacji źródła promieniotwórczego | |
opracowanie planu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych, który określa sposób reagowania na poszczególne przypadki (sytuacje) zagrożenia | |
zapewnienie możliwości zarządzania zdarzeniami w zakresie utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | procedury reagowania w scenariuszach zdarzeń zagrażających utrzymaniu poziomu zabezpieczenia | |
wprowadzenie systemu zawiadamiania o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | procedury natychmiastowego informowania właściwych służb o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Tabela 5
Poziom zabezpieczeń – wyższy
Funkcje zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Cele zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Wykrywanie | natychmiastowe wykrycie próby nieuprawnionego dostępu do źródła promieniotwórczego | stały nadzór osoby fizycznej, oględziny środka transportu i przesyłki w czasie transportu, w tym planowanych i nieplanowanych postojów, oraz po jej dostarczeniu (w szczególności kontrola plomb zabezpieczających, przeprowadzenie pomiarów dozymetrycznych) |
natychmiastowa ocena wykrycia próby nieuprawnionego dostępu do źródła promieniotwórczego | bezpośrednia obserwacja przez personel, kontrola fizyczna (w szczególności kontrola plomb zabezpieczających, przeprowadzenie pomiarów dozymetrycznych) | |
wykrywanie utraty za pomocą weryfikacji | systemy lub urządzenia wykrywające i śledzące ruch środków transportu, przeprowadzenie pomiarów dozymetrycznych | |
Opóźnianie | opóźnienie minimalizujące prawdopodobieństwo nieuprawnionego usunięcia źródła promieniotwórczego | dwie bariery (środek transportu i osłona źródła promieniotwórczego), mocowanie opakowania transportowego źródła promieniotwórczego do środka transportu oraz urządzenia zapobiegające utracie środka transportu |
Reagowanie | natychmiastowa informacja dla personelu reagowania lub właściwych służb | szybkie, pewne i różne środki komunikacji, takie jak telefony komórkowe, radia |
natychmiastowa reakcja w celu udaremnienia utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | zapewnienie możliwości natychmiastowego rozpoczęcia interwencji przez właściwe służby lub odpowiednio wyposażony i wyszkolony personel reagowania, udokumentowanej w planie zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | |
Zarządzanie ochroną | identyfikacja nadawcy i odbiorcy źródła promieniotwórczego | identyfikatory personelu odpowiedzialnego za transport, kontrola uprawnień nadawcy i odbiorcy źródła promieniotwórczego |
nadawanie uprawnień w zakresie samodzielnego dostępu do źródła promieniotwórczego | procedury określające sposób i warunki nadawania oraz cofania uprawnień dostępu do źródła promieniotwórczego, szkolenia z zakresu zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, dokumentowanie szkoleń oraz nadawania i cofania uprawnień | |
określenie i ochrona informacji podlegających szczególnej ochronie | procedury umożliwiające odróżnianie informacji podlegających szczególnej ochronie oraz wprowadzenie odpowiednich środków ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem takich informacji | |
opracowanie planu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych, który określa sposób reagowania na poszczególne przypadki (sytuacje) zagrożenia oraz sposób minimalizacji zagrożenia | |
wprowadzenie systemu zawiadamiania o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | procedury natychmiastowego informowania właściwych służb o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, zapewnienie możliwości natychmiastowej komunikacji z nadawcą i odbiorcą przesyłki |
Tabela 6
Poziom zabezpieczeń – podstawowy
Funkcje zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Cele zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych |
Wykrywanie | wykrycie nieuprawnionego dostępu do źródła promieniotwórczego | oględziny środka transportu i przesyłki w czasie transportu oraz po jej dostarczeniu (w szczególności kontrola plomb zabezpieczających, przeprowadzenie pomiarów dozymetrycznych) |
wykrywanie utraty za pomocą weryfikacji | kontrola fizyczna, pomiary dozymetryczne, plomby zabezpieczające | |
Opóźnianie | opóźnienie zmniejszające prawdopodobieństwo nieuprawnionego dostępu do źródła promieniotwórczego osób nieuprawnionych | jedna bariera (środek transportu lub opakowanie transportowe źródła promieniotwórczego), urządzenia zapobiegające utracie środka transportu |
Reagowanie | natychmiastowa informacja dla personelu reagowania lub właściwych służb | szybkie, pewne i różne środki komunikacji, takie jak telefony komórkowe, radia |
wprowadzenie działań przewidzianych w zakładowym planie postępowania awaryjnego w przypadku utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych | procedury określające konieczne działania zgodnie z zakładowym planem postępowania awaryjnego | |
Zarządzanie ochroną | identyfikacja nadawcy i odbiorcy źródła promieniotwórczego | identyfikatory personelu odpowiedzialnego za transport, kontrola uprawnień nadawcy i odbiorcy źródła promieniotwórczego |
nadawanie uprawnień w zakresie samodzielnego dostępu do źródła promieniotwórczego | procedury określające sposób i warunki nadawania i cofania uprawnień dostępu do źródła promieniotwórczego, szkolenia z zakresu zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, dokumentowanie szkoleń oraz nadawania i cofania uprawnień | |
określenie i ochrona informacji podlegających szczególnej ochronie | procedury umożliwiające odróżnianie informacji podlegających szczególnej ochronie oraz wprowadzenie odpowiednich środków ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem takich informacji | |
opracowanie planu zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych | plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych, który określa sposób reagowania na poszczególne przypadki (sytuacje) zagrożenia oraz sposób minimalizacji zagrożenia | |
wprowadzenie systemu zawiadamiania o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych | procedury natychmiastowego informowania właściwych służb o zdarzeniach w zakresie naruszenia zasad zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, zapewnienie możliwości natychmiastowej komunikacji z nadawcą i odbiorcą przesyłki |
Załącznik nr 4
MINIMALNA ZAWARTOŚĆ PLANU ZABEZPIECZENIA ŹRÓDEŁ PROMIENIOTWÓRCZYCH
1. Plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych w przypadku wykonywania działalności ze źródłami promieniotwórczymi zakwalifikowanymi do 1, 2 lub 3 kategorii, z wyłączeniem wykonywania działalności polegającej na transporcie źródeł promieniotwórczych, zawiera co najmniej:
1.1. opis źródła promieniotwórczego, jego kategoryzację i określenie działalności wykonywanej ze źródłem promieniotwórczym;
1.2. opis środowiska, budynku lub obiektu, w którym źródło promieniotwórcze jest stosowane lub przechowywane, oraz, jeżeli istnieje taka potrzeba, schemat obiektu i systemu zabezpieczenia;
1.3. wskazanie lokalizacji budynku lub obiektu względem obszarów dostępnych dla ludności;
1.4. opis zdarzeń zagrażających osiągnięciu zaplanowanego poziomu zabezpieczenia;
1.5. procedury opisujące działania podejmowane przez pracowników lub personel reagowania w odpowiedzi na scenariusze zdarzeń zagrażających utrzymaniu danego poziomu zabezpieczenia;
1.6. cele planu zabezpieczenia dla konkretnego budynku lub obiektu uwzględniające zaplanowany poziom zabezpieczeń źródeł promieniotwórczych, w tym:
1.6.1. działania mające zapobiec utracie, uszkodzeniu, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostaniu się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych;
1.6.2. rodzaj wymaganej kontroli lub atestacji wyposażenia pomocniczego;
1.6.3. opis wyposażenia i terenu podlegającego zabezpieczeniu;
1.7. wskazanie zastosowanych przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych zabezpieczeń, w tym zapewniających nadzór, kontrolę dostępu, wykrywanie, opóźnianie, reagowanie i komunikację;
1.8. opisy przedsięwzięć, o których mowa w pkt 1.7, umożliwiające dokonanie oceny jakości i skuteczności tych przedsięwzięć przeciwko potencjalnemu zagrożeniu;
1.9. procedury dotyczące zabezpieczenia przenośnych źródeł promieniotwórczych stosowanych podczas prowadzenia prac w terenie, o ile prace takie są prowadzone;
1.10. wskazanie zastosowanych środków administracyjnych, w tym:
1.10.1. ról i obowiązków związanych z zabezpieczeniem, wyznaczonych dla kierownika jednostki organizacyjnej, personelu i innych osób;
1.10.2. rutynowych i nierutynowych działań, w szczególności w zakresie ewidencjonowania źródeł promieniotwórczych, lub odesłanie do dokumentu zawierającego informacje o tych działaniach i systemie ewidencji;
1.10.3. przyjętych sposobów konserwacji i sprawdzania wyposażenia;
1.10.4. stosowanej ochrony informacji podlegających szczególnej ochronie;
1.10.5. środków ochrony informacji zawartych w planie zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych;
1.10.6. metod upoważniania do dostępu;
1.10.7. szkoleń pracowników w zakresie podstawowych zasad zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych;
1.10.8. procedur zabezpieczania kluczy;
1.11. procedury odnoszące się do podwyższonego poziomu zagrożenia;
1.12. tryb okresowej oceny skuteczności planu i jego odpowiedniej aktualizacji.
2. Plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych w przypadku wykonywania działalności ze źródłami promieniotwórczymi zakwalifikowanymi do 4 lub 5 kategorii, z wyłączeniem wykonywania działalności polegającej na transporcie źródeł promieniotwórczych, zawiera co najmniej:
2.1. opis źródła promieniotwórczego, jego kategoryzację i określenie działalności wykonywanej ze źródłem promieniotwórczym;
2.2. opis środowiska, budynku lub obiektu, w którym źródło promieniotwórcze jest stosowane lub przechowywane, oraz, jeżeli istnieje taka potrzeba, schemat obiektu i systemu zabezpieczenia;
2.3. wskazanie lokalizacji budynku lub obiektu względem obszarów dostępnych dla ludności;
2.4. opis zdarzeń zagrażających osiągnięciu zaplanowanego poziomu zabezpieczenia;
2.5. procedury opisujące działania podejmowane przez pracowników lub personel reagowania w odpowiedzi na scenariusze zdarzeń zagrażających utrzymaniu danego poziomu zabezpieczenia;
2.6. cele planu zabezpieczenia dla konkretnego budynku lub obiektu;
2.7. wskazanie zastosowanych przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych zabezpieczeń;
2.8. wskazanie zastosowanych środków administracyjnych, w tym:
2.8.1. ról i obowiązków związanych z zabezpieczeniem, wyznaczonych dla kierownika jednostki organizacyjnej, personelu i innych osób;
2.8.2. rutynowych i nierutynowych działań, w szczególności w zakresie ewidencjonowania źródeł promieniotwórczych, lub odesłanie do dokumentu zawierającego informacje o tych działaniach i systemie ewidencji;
2.8.3. przyjętych sposobów konserwacji i sprawdzania wyposażenia;
2.9. procedury odnoszące się do podwyższonego poziomu zagrożenia;
2.10. tryb okresowej oceny skuteczności planu i jego odpowiedniej aktualizacji.
3. Plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych w przypadku działalności polegającej na transporcie źródeł promieniotwórczych zakwalifikowanych do 1, 2 lub 3 kategorii zawiera co najmniej:
3.1. opis źródła promieniotwórczego i jego kategoryzację;
3.2. podział obowiązków w zakresie zabezpieczenia transportowanych źródeł promieniotwórczych;
3.3. opis operacji wykonywanych podczas transportu oraz ich ocenę z punktu widzenia możliwości utraty, uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych;
3.4. opis działań mających na celu:
3.4.1. unikanie stałych harmonogramów przewozów;
3.4.2. planowanie tras przewozów w taki sposób, aby uniknąć obszarów klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego lub innych zagrożeń, w tym planowanie tras alternatywnych;
3.4.3. ograniczenie do niezbędnego minimum czasu, w którym źródło promieniotwórcze znajduje się w transporcie;
3.4.4. ograniczenie do niezbędnego minimum liczby osób posiadających dokładne informacje o transporcie i środkach bezpieczeństwa stosowanych w transporcie;
3.4.5. wykluczenie sytuacji pozostawienia źródeł promieniotwórczych bez nadzoru dłużej, niż jest to absolutnie konieczne;
3.4.6. zastosowanie przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych zabezpieczeń przy czasowym magazynowaniu źródeł promieniotwórczych w transporcie oraz w czasie planowanych i nieplanowanych postojów;
3.4.7. kontrolę zabezpieczeń środków transportu i zapewnienie, że środki te są sprawne podczas transportu;
3.4.8. monitorowanie lokalizacji środka transportu;
3.4.9. zawiadamianie z odpowiednim wyprzedzeniem odbiorcy przesyłki o sposobie transportu i przewidywanej dacie odbioru oraz potwierdzanie przez odbiorcę zdolności i gotowości do odbioru przesyłki w przewidywanym terminie;
3.4.10. ustalanie miejsc przekazywania przesyłki i odpowiedzialności za bezpieczeństwo przesyłki;
3.4.11. ustalanie statusu przesyłek, które nie zostały dostarczone wskazanemu odbiorcy w ustalonym terminie;
3.4.12. zapewnianie natychmiastowej komunikacji z nadawcą, odbiorcą, odpowiednimi służbami albo personelem reagowania;
3.5. procedury opisujące działania podejmowane przez pracowników jednostki organizacyjnej (lub innej jednostki, której zlecono zadania związane z zabezpieczeniem) w odpowiedzi na scenariusze zdarzeń zagrażających utrzymaniu danego poziomu zabezpieczenia oraz niezbędne do tych działań wyposażenie;
3.6. wskazanie zastosowanych środków administracyjnych obejmujących:
3.6.1. pisemne instrukcje dla personelu odpowiedzialnego za konkretny transport dotyczące wymaganych przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych zabezpieczeń oraz postępowania w przypadku zdarzenia podczas transportu;
3.6.2. metody upoważniania do dostępu do źródła promieniotwórczego;
3.6.3. stosowanie ochrony informacji podlegających szczególnej ochronie;
3.6.4. środki ochrony informacji zawartych w planie zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych;
3.6.5. szkolenie pracowników w zakresie podstawowych zasad zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych;
3.7. procedurę okresowej oceny skuteczności planu i jego odpowiedniej aktualizacji.
4. Plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych w przypadku działalności polegającej na transporcie źródeł promieniotwórczych zakwalifikowanych do 4 lub 5 kategorii zawiera co najmniej:
4.1. opis źródła promieniotwórczego i jego kategoryzację;
4.2. podział obowiązków w zakresie zabezpieczenia transportowanych źródeł promieniotwórczych;
4.3. opis operacji wykonywanych podczas transportu oraz ich ocenę z punktu widzenia możliwości uszkodzenia, kradzieży źródła promieniotwórczego lub dostania się źródła promieniotwórczego w ręce osób nieuprawnionych;
4.4. opis zdarzeń zagrażających osiągnięciu zaplanowanego poziomu zabezpieczenia;
4.5. procedury opisujące działania podejmowane przez pracowników w odpowiedzi na scenariusze zdarzeń zagrażających utrzymaniu danego poziomu zabezpieczenia;
4.6. cele planu zabezpieczenia;
4.7. wskazanie zastosowanych przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych zabezpieczeń;
4.8. wskazanie zastosowanych środków administracyjnych obejmujących:
4.8.1. pisemne instrukcje dla personelu odpowiedzialnego za konkretny transport dotyczące wymaganych przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych zabezpieczeń oraz postępowania w przypadku zdarzenia podczas transportu;
4.8.2. metody upoważniania do dostępu do źródła promieniotwórczego;
4.8.3. stosowanie ochrony informacji podlegających szczególnej ochronie;
4.8.4. środki ochrony informacji zawartych w planie zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych;
4.8.5. szkolenie pracowników w zakresie podstawowych zasad zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych;
4.9. procedury odnoszące się do podwyższonego poziomu zagrożenia;
4.10. wskazanie trybu okresowej oceny skuteczności planu i jego odpowiedniej aktualizacji.
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00