Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2021-08-28
Wersja aktualna od 2021-08-28
obowiązujący
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA INFRASTRUKTURY1)
z dnia 13 lipca 2021 r.
w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych2)
Na podstawie art. 350 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624, 784 i 1564) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa formy i sposób prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych, w tym:
1) dla wód powierzchniowych:
a) rodzaje monitoringu i cele ich ustanowienia,
b) kryteria wyboru jednolitych części wód do monitorowania,
c) rodzaje punktów pomiarowo-kontrolnych i kryteria ich wyznaczania,
d) zakres i częstotliwość prowadzonych badań dla poszczególnych elementów klasyfikacji stanu ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód w ciekach naturalnych, w jeziorach i innych naturalnych zbiornikach wodnych, w wodach przejściowych oraz w wodach przybrzeżnych, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych typów wód, a w przypadku stanu chemicznego – także z uwzględnieniem rodzajów matrycy lub taksonu rozumianego jako jednostka systematyki organizmów, w tym fauny i flory ekosystemów wodnych,
e) zakres prowadzonych badań dla poszczególnych elementów klasyfikacji potencjału ekologicznego i stanu chemicznego sztucznych jednolitych części wód powierzchniowych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, a w przypadku stanu chemicznego – także z uwzględnieniem rodzajów matrycy lub taksonu,
f) metodyki referencyjne oraz warunki zapewnienia jakości pomiarów i badań,
g) liczbę, kryteria wyboru punktów pomiarowo-kontrolnych oraz zakres i częstotliwość badania substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego zawartych na liście obserwacyjnej,
h) zakres i częstotliwość prowadzonych badań na potrzeby oceny wypełnienia dodatkowych wymagań ustanowionych dla spełnienia celów środowiskowych dla obszarów chronionych, o których mowa w art. 16 pkt 32 lit. c–e ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, zwanej dalej „ustawą”;
2) dla wód podziemnych:
a) rodzaje monitoringu i cele ich ustanowienia,
b) kryteria wyboru jednolitych części wód do monitorowania,
c) kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych,
d) zakres i częstotliwość monitoringu,
e) metodyki referencyjne oraz warunki zapewnienia jakości monitoringu.
§ 2.[Sposób prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych] Monitoring jednolitych części wód powierzchniowych prowadzi się w sposób umożliwiający:
1) dokonywanie spójnej i całościowej klasyfikacji stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego, klasyfikacji stanu chemicznego i oceny stanu wód powierzchniowych w każdym obszarze dorzecza oraz przypisanie jednolitym częściom wód powierzchniowych jednej z pięciu klas jakości wód zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 53 ust. 4 ustawy;
2) ilościowe ujęcie czasowej i przestrzennej zmienności wskaźników jakości wód dotyczących elementów biologicznych, hydromorfologicznych, fizykochemicznych i chemicznych.
§ 3.[Forma prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych] 1. Monitoring jednolitych części wód powierzchniowych prowadzi się w formie:
1) pomiarów poziomu i objętości lub natężenia przepływu wód w zakresie stosownym w odniesieniu do stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego, lub stanu chemicznego;
2) badań grup wskaźników lub poszczególnych wskaźników jakości wód na potrzeby:
a) klasyfikacji:
– stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych niewyznaczonych jako sztuczne lub silnie zmienione jednolite części wód powierzchniowych i trendów zmian tego stanu,
– potencjału ekologicznego sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych i trendów zmian tego potencjału,
– stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych i trendów jego zmian,
b) ocen wypełnienia dodatkowych wymagań ustanowionych dla spełnienia celów środowiskowych dla obszarów chronionych, o których mowa w art. 349 ust. 17 ustawy,
c) oceny eutrofizacji wód w rozumieniu art. 111 ust. 1 pkt 3 ustawy,
d) analiz długoterminowych trendów zmian stężeń substancji priorytetowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 114 ustawy, i innych zanieczyszczeń, dla których określa się środowiskowe normy jakości, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 53 ust. 4 ustawy,
e) gromadzenia dodatkowych danych o środowisku wodnym, w tym na potrzeby analizy zmienności wskaźników jakości wód.
2. Badania grup wskaźników lub poszczególnych wskaźników jakości wód na potrzeby klasyfikacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, obejmują elementy biologiczne, hydromorfologiczne, fizykochemiczne i chemiczne w wodach powierzchniowych oraz elementy chemiczne w faunie wodnej lub florze wodnej.
3. Badania grup wskaźników lub poszczególnych wskaźników jakości wód na potrzeby analiz, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. d, obejmują elementy chemiczne w osadach dennych lub faunie wodnej, lub florze wodnej.
§ 4.[Rodzaje monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych] Określa się następujące rodzaje monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych:
1) diagnostyczny, ustalany na podstawie dokumentacji planistycznych, o których mowa w art. 317 ust. 1 pkt 1–3 i 5 ustawy;
2) operacyjny, ustalany na podstawie dokumentacji planistycznych, o których mowa w art. 317 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy, lub monitoringu diagnostycznego, o którym mowa w pkt 1;
3) badawczy;
4) obszarów chronionych.
§ 5.[Cele ustalenia monitoringu diagnostycznego jednolitych części wód powierzchniowych] 1. Monitoring diagnostyczny jednolitych części wód powierzchniowych ustala się w celu:
1) oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych, w tym jednolitych części wód powierzchniowych występujących na obszarach chronionych uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 ustawy, w obszarach dorzeczy lub w zlewniach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 6 ustawy, reprezentatywnej dla występujących oddziaływań antropogenicznych oraz typów wód powierzchniowych, w celu:
a) uzupełnienia identyfikacji rodzajów i wielkości znaczących oddziaływań antropogenicznych, na które są narażone jednolite części wód powierzchniowych w danym obszarze dorzecza,
b) potwierdzenia oceny wpływu znaczących oddziaływań, w tym oddziaływań antropogenicznych, na stan wód powierzchniowych;
2) zaplanowania pomiarów lub badań w ramach rodzajów monitoringu, o których mowa w § 4;
3) oceny długoterminowych zmian stanu jednolitych części wód powierzchniowych w warunkach naturalnych lub spowodowanych oddziaływaniami antropogenicznymi;
4) określenia długoterminowych trendów zmian stężeń substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeń, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 2 lit. d;
5) wykonania, w obszarach dorzeczy lub w zlewniach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 6 ustawy, oceny stopnia eutrofizacji wód powierzchniowych, reprezentatywnej dla występujących oddziaływań antropogenicznych oraz występujących typów wód powierzchniowych.
2. Monitoring operacyjny jednolitych części wód powierzchniowych ustala się w celu:
1) oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych uznanych za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych, w tym jednolitych części wód powierzchniowych występujących na obszarach chronionych uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 ustawy;
2) oceny zmian stanu jednolitych części wód powierzchniowych wynikających z realizacji działań określonych w zestawie działań, o którym mowa w art. 318 ust. 1 pkt 7 ustawy, w zakresie działań przyjętych do poprawy jakości jednolitych części wód powierzchniowych uznanych za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych;
3) oceny zmian stanu jednolitych części wód powierzchniowych wynikających z programu działań, o którym mowa w art. 104 ust. 1 ustawy.
3. Monitoring badawczy jednolitych części wód powierzchniowych ustala się w celu:
1) wyjaśnienia przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla danej jednolitej części wód powierzchniowych, jeżeli wyjaśnienie tych przyczyn jest niemożliwe na podstawie danych oraz informacji uzyskanych w wyniku pomiarów lub badań prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego lub monitoringu operacyjnego;
2) wyjaśnienia przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla danej jednolitej części wód powierzchniowych, jeżeli z monitoringu diagnostycznego wynika, że cele środowiskowe określone dla danej jednolitej części wód powierzchniowych nie zostaną osiągnięte, i gdy nie rozpoczęto realizacji monitoringu operacyjnego dla tej jednolitej części wód powierzchniowych;
3) określenia wielkości i wpływu na stan wód powierzchniowych zanieczyszczenia niedającego się przewidzieć;
4) ustalenia przyczyn rozbieżności między wynikami klasyfikacji stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego, na podstawie elementów biologicznych, hydromorfologicznych i fizykochemicznych;
5) zebrania informacji o stanie jednolitych części wód powierzchniowych w związku z uwarunkowaniami lokalnymi lub umowami międzynarodowymi, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, dodatkowych w stosunku do informacji pozyskiwanych w ramach monitoringu diagnostycznego lub monitoringu operacyjnego jednolitych części wód powierzchniowych.
4. Monitoring obszarów chronionych ustala się w celu oceny wypełnienia dodatkowych wymagań ustanowionych dla spełnienia celów środowiskowych dla obszarów chronionych uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 ustawy.
§ 6.[Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania określone w załączniku nr 1] Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu diagnostycznego, operacyjnego, badawczego oraz monitoringu obszarów chronionych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
§ 7.[Rodzaje punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych] 1. Określa się następujące rodzaje punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych:
1) reperowy punkt pomiarowo-kontrolny – wyznaczony na potrzeby prowadzenia monitoringu diagnostycznego lub monitoringu operacyjnego, lub analiz długoterminowych trendów zmian stężeń substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeń ulegających akumulacji w osadach dennych lub faunie wodnej, lub florze wodnej,
2) reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny – wyznaczony na potrzeby prowadzenia monitoringu diagnostycznego lub monitoringu operacyjnego,
3) punkt pomiarowo-kontrolny monitoringu badawczego,
4) punkt pomiarowo-kontrolny monitoringu obszarów chronionych
– przy czym punkty pomiarowo-kontrolne zawierają co najmniej jedno stanowisko pomiarowe spośród następujących stanowisk pomiarowych: badania fitoplanktonu, badania fitobentosu, badania makroglonów i roślin okrytozalążkowych, badania makrofitów, badania makrobezkręgowców bentosowych, badania ichtiofauny, obserwacji hydromorfologicznych, badania wskaźników fizykochemicznych i chemicznych w wodzie, badania bioakumulacji zanieczyszczeń chemicznych w faunie wodnej lub florze wodnej lub badania akumulacji zanieczyszczeń w osadach dennych.
2. Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§ 8.[Zakres i częstotliwość prowadzonych badań] Zakres i częstotliwość prowadzonych badań:
1) dla poszczególnych elementów klasyfikacji stanu ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach i innych naturalnych zbiornikach wodnych, wodach przejściowych oraz wodach przybrzeżnych,
2) dla poszczególnych elementów klasyfikacji potencjału ekologicznego i stanu chemicznego sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych,
3) na potrzeby oceny wypełnienia dodatkowych wymagań ustanowionych dla spełnienia celów środowiskowych dla obszarów chronionych, o których mowa w art. 16 pkt 32 lit. c–e ustawy, uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 pkt 3–5 ustawy
– określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
§ 9.[Zakres i częstotliwość prowadzonych badań osadów dennych oraz odpowiednich wskaźników określonych w załączniku nr 4] Zakres i częstotliwość prowadzonych badań osadów dennych na potrzeby analiz długoterminowych trendów zmian stężeń substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeń, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 2 lit. d, oraz wskaźników istotnych ze względu na ocenę stanu zanieczyszczenia osadów dennych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
§ 10.[Liczba i kryteria wyboru punktów pomiarowo-kontrolnych do monitoringu substancji szczególnie szkodliwych] 1. Liczbę i kryteria wyboru punktów pomiarowo-kontrolnych do monitoringu substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego zawartych na liście obserwacyjnej określa się zgodnie z art. 118 ustawy.
2. Okres ciągłego monitorowania w odniesieniu do każdej substancji zawartej na danej liście obserwacyjnej nie może przekraczać 4 lat.
3. Monitoring każdej substancji zawartej na liście obserwacyjnej odbywa się z częstotliwością nie mniejszą niż raz w roku.
4. Monitoring każdej substancji zawartej na liście obserwacyjnej prowadzi się w matrycy do monitorowania tej substancji.
§ 11.[Sposób prowadzenia monitoringu określony w załączniku nr 5] Sposób prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.
§ 12.[Sposób prowadzenia monitoringu jednolitych części wód podziemnych] Monitoring jednolitych części wód podziemnych prowadzi się w sposób umożliwiający:
1) ocenę stanu jednolitych części wód podziemnych;
2) wykrycie znaczących i utrzymujących się trendów wzrostu stężeń zanieczyszczeń spowodowanych oddziaływaniami antropogenicznymi;
3) ustalenie wpływu stanu jednolitych części wód podziemnych na obszary chronione uwzględnione w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 pkt 1 i 4 ustawy.
§ 13.[Forma pomiarów lub badań monitoringu jednolitych części wód podziemnych] Monitoring jednolitych części wód podziemnych prowadzi się w formie pomiarów lub badań:
1) stanu chemicznego;
2) stanu ilościowego.
§ 14.[Rodzaje monitoringu jednolitych części wód podziemnych] Określa się następujące rodzaje monitoringu jednolitych części wód podziemnych:
1) monitoring stanu chemicznego;
2) monitoring stanu ilościowego;
3) monitoring badawczy.
§ 15.[Rodzaje monitoringu stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych] Określa się następujące rodzaje monitoringu stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych:
1) monitoring diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych, ustalany na podstawie charakterystyki jednolitych części wód podziemnych i oceny wpływu oddziaływań antropogenicznych;
2) monitoring operacyjny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych, ustalany na podstawie charakterystyki jednolitych części wód podziemnych i oceny wpływu oddziaływań antropogenicznych oraz monitoringu diagnostycznego, o którym mowa w pkt 1.
§ 16.[Cele monitoringu diagnostycznego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych] 1. Monitoring diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych ustala się w celu:
1) uzupełnienia i sprawdzenia procedury oceny wpływu oddziaływań antropogenicznych;
2) dostarczenia informacji do oceny długoterminowych trendów wynikających zarówno ze zmiany warunków naturalnych, jak również oddziaływań antropogenicznych.
2. Monitoring operacyjny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych ustala się w celu:
1) oceny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych uznanych za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych, o których mowa w art. 59 ustawy;
2) stwierdzenia występowania znaczących i utrzymujących się trendów wzrostu stężeń zanieczyszczeń spowodowanych oddziaływaniami antropogenicznymi.
3. Rokiem bazowym, od którego określa się znaczące i utrzymujące się trendy wzrostu stężeń zanieczyszczeń, o których mowa w ust. 2 pkt 2, jest rok 2007 albo 2008, w zależności od dostępności danych monitoringowych w ramach monitoringu diagnostycznego lub operacyjnego, przy czym przy obliczaniu tych trendów będą uwzględniane poziomy początkowe, które oznaczają przeciętne stężenia zmierzone:
1) w roku bazowym albo
2) w przypadku substancji wykrytych po upływie lat bazowych – w pierwszym okresie, z którego są dostępne reprezentatywne dane z monitoringu.
§ 17.[Kryteria wyboru jednolitych części wód podziemnych do monitorowania] Określa się następujące kryteria wyboru jednolitych części wód podziemnych do monitorowania:
1) monitoring diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych prowadzi się w przypadku jednolitych części wód podziemnych, które dostarczają średniorocznie powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
2) monitoring operacyjny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych prowadzi się w przypadku jednolitych części wód podziemnych uznanych, na podstawie monitoringu diagnostycznego oraz oceny wpływu oddziaływań, za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych, o których mowa w art. 59 ustawy;
3) monitoring stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych prowadzi się w przypadku jednolitych części wód podziemnych, które dostarczają średniorocznie powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
§ 18.[Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu jednolitych części wód podziemnych określone w załączniku nr 6] Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu jednolitych części wód podziemnych określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.
§ 19.[Zakres monitoringu stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych określony w załączniku nr 7] 1. Zakres monitoringu stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.
2. Zakres monitoringu diagnostycznego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych obejmuje pomiary elementów fizykochemicznych określonych jako obowiązkowe w załączniku nr 7 do rozporządzenia. Zakres ten może zostać poszerzony o pomiary elementów fizykochemicznych określonych jako nieobowiązkowe w załączniku nr 7 do rozporządzenia.
3. Zakres monitoringu operacyjnego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych obejmuje pomiary elementów fizykochemicznych określonych w załączniku nr 7 do rozporządzenia:
1) charakteryzujących oddziaływania antropogeniczne mające wpływ na stan wód podziemnych, zidentyfikowane na podstawie art. 317 ust. 1 pkt 3 ustawy;
2) których wartości, stwierdzone na podstawie monitoringu diagnostycznego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych, są wyższe od wartości progowych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy.
§ 20.[Określenie częstotliwości monitoringu diagnostycznego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych] 1. Monitoring diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych prowadzi się przynajmniej raz w ciągu 6-letniego cyklu aktualizacji planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.
2. Monitoring operacyjny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych prowadzi się przynajmniej raz w roku, z wyłączeniem roku, w którym jest prowadzony monitoring diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych.
§ 21.[Cel i zakres monitoringu stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych] 1. Monitoring stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych ustala się w celu dokonania oceny stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych, w tym ustalenia rezerw dostępnych zasobów wód podziemnych oraz analizy położenia zwierciadła wód podziemnych, w odniesieniu do każdej jednolitej części wód podziemnych.
2. Zakres monitoringu stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych obejmuje pomiary położenia zwierciadła wód podziemnych oraz określenie dostępnych zasobów wód podziemnych i średniego wieloletniego rzeczywistego poboru wód podziemnych, w odniesieniu do każdej jednolitej części wód podziemnych.
3. Monitoring stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych w zakresie pomiarów położenia zwierciadła wody prowadzi się z częstotliwością wystarczającą do oceny stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych, uwzględniając zmienności krótko- i długoterminowe w zasilaniu jednolitych części wód podziemnych.
§ 22.[Cel, zakres i częstotliwość monitoringu badawczego jednolitych części wód podziemnych lub ich części] 1. Monitoring badawczy jednolitych części wód podziemnych lub ich części ustala się w celu:
1) wyjaśnienia przyczyn niespełnienia celów środowiskowych określonych dla danej jednolitej części wód podziemnych, o ile wyjaśnienie przyczyn nie jest możliwe na podstawie danych oraz informacji uzyskanych w wyniku pomiarów lub badań prowadzonych w ramach monitoringu stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych lub monitoringu stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych;
2) zidentyfikowania rodzaju, stężeń i zasięgu zanieczyszczeń, jeżeli nastąpiło zanieczyszczenie jednolitej części wód podziemnych lub istnieją podstawy do stwierdzenia, że takie zagrożenie zanieczyszczeniem istnieje;
3) zidentyfikowania zasięgu znacznego obniżenia poziomu wód podziemnych powodującego zagrożenie niespełnieniem celów środowiskowych dotyczących danej jednolitej części wód podziemnych.
2. Zakres i częstotliwość monitoringu badawczego jednolitych części wód podziemnych dostosowuje się do przyczyn jego prowadzenia oraz warunków lokalnych, tak aby jego wyniki dostarczyły informacji o działaniach koniecznych dla osiągnięcia celów środowiskowych lub o szczególnych środkach zaradczych przeciwko skutkom zanieczyszczenia.
§ 23.[Metodyki referencyjne pomiarów i badań określone w załączniku nr 8] Metodyki referencyjne pomiarów i badań w ramach monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.
§ 24.[Warunki potwierdzenia ważności pomiarów lub badań w monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych] Określa się następujące warunki potwierdzenia ważności pomiarów lub badań w monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych:
1) dwustopniowy system potwierdzenia ważności badań obejmujący:
a) monitorowanie ważności wyników badań oraz prawidłowości pobierania próbek w ramach bieżącej działalności laboratoryjnej,
b) uczestnictwo w badaniach biegłości lub uczestnictwo w porównaniach międzylaboratoryjnych innych niż badania biegłości, nie rzadziej niż raz na 4 lata;
2) zapewnienie jakości i porównywalności wyników analiz zgodnie z przyjętymi na poziomie międzynarodowym praktykami systemu zarządzania, określonymi w normie PN-EN ISO/IEC 17025 lub w innych równorzędnych normach przyjętych na poziomie międzynarodowym, oraz wymóg wdrożenia przez laboratoria realizujące monitoring jednolitych części wód lub podmioty pracujące na zlecenie tych laboratoriów systemu zarządzania jakością zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025 lub innymi równorzędnymi normami przyjętymi na poziomie międzynarodowym, obejmującego wszystkie etapy prowadzenia pomiarów lub badań, w szczególności:
a) pobieranie próbek wody lub materiału biologicznego,
b) utrwalanie próbek wody oraz materiału biologicznego,
c) transportowanie próbek wody oraz materiału biologicznego,
d) przechowywanie lub przygotowanie próbek wody oraz materiału biologicznego, przed poddaniem ich badaniu w laboratorium,
e) wykonywanie oznaczeń fizykochemicznych, a w przypadku materiału biologicznego – oznaczeń taksonomicznych;
3) stosowanie do pomiarów lub badań, realizowanych w ramach monitoringu jednolitych części wód, metodyk referencyjnych określonych w załączniku nr 8 do rozporządzenia oraz zapewnienie walidacji i dokumentowania, zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025 lub innymi równorzędnymi normami przyjętymi na poziomie międzynarodowym, wszystkich metod analizy, w tym metod laboratoryjnych, polowych i online;
4) oparcie, w przypadku wszystkich stosowanych metod analizy w zakresie elementów, grup wskaźników lub poszczególnych wskaźników fizykochemicznych lub chemicznych, minimalnych kryteriów w zakresie wyników na niepewności pomiaru równej 50% lub mniejszej (k = 2), szacowanej na poziomie odpowiednich norm lub wartości granicznych, lub środowiskowych norm jakości, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 53 ust. 1 lub 4 ustawy, oraz zapewnienie, że granica oznaczalności nie przekracza wartości 30% tych norm lub wartości granicznych, lub środowiskowych norm jakości;
5) dopuszczenie, w przypadku gdy najlepsze dostępne techniki badawcze nie zapewniają spełnienia warunków, o których mowa w pkt 4, aby granica oznaczalności przekraczała wartość 30% odpowiednich norm lub wartości granicznych, lub środowiskowych norm jakości określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 53 ust. 1 lub 4 ustawy, pod warunkiem że granica ta nie jest wyższa niż najbardziej rygorystyczna odpowiednia norma lub wartość graniczna, lub środowiskowa norma jakości określona dla danego elementu, grupy wskaźników lub danego wskaźnika w przepisach wydanych na podstawie art. 48 ust. 1 pkt 1 lub art. 53 ust. 1 lub 4 lub art. 74 ust. 1 ustawy;
6) prowadzenie monitorowania przy wykorzystaniu najlepszych dostępnych technik badawczych zwalidowanych i opisanych w procedurach badawczych oraz spełniających wymóg pozytywnych wyników badań biegłości lub porównań międzylaboratoryjnych, w przypadku gdy dla danego elementu, grupy wskaźników lub danego wskaźnika nie istnieje odpowiednia norma lub wartość graniczna, lub środowiskowa norma jakości lub nie istnieje metoda analizy spełniająca minimalne kryteria w zakresie warunków określonych w pkt 5;
7) podawanie, wraz z wynikami pomiarów lub badań, szacowanych poziomów ufności, niepewności i dokładności wyników dotyczących elementów fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych.
§ 25.[Termin stosowania kryteriów określonych w załączniku nr 9] Do dnia 31 grudnia 2021 r. stosuje się kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu diagnostycznego, operacyjnego, badawczego oraz monitoringu obszarów chronionych określone w załączniku nr 9 do rozporządzenia.
§ 26.[Termin stosowania kryteriów określonych w załączniku nr 10] Do dnia 31 grudnia 2021 r. stosuje się kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych określone w załączniku nr 10 do rozporządzenia.
§ 27.[Zakres i częstotliwość prowadzonych badań do 31 grudnia 2021 r.] Do dnia 31 grudnia 2021 r. zakres i częstotliwość prowadzonych badań:
1) dla poszczególnych elementów klasyfikacji stanu ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach i innych naturalnych zbiornikach wodnych, wodach przejściowych oraz wodach przybrzeżnych,
2) dla poszczególnych elementów klasyfikacji potencjału ekologicznego i stanu chemicznego sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych,
3) na potrzeby oceny wypełnienia dodatkowych wymagań ustanowionych dla spełnienia celów środowiskowych dla obszarów chronionych, o których mowa w art. 16 pkt 32 lit. c–e ustawy, uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 pkt 3–5 ustawy
– określa załącznik nr 11 do rozporządzenia.
§ 28.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem § 6, § 7 ust. 2 i § 8, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.3)
Minister Infrastruktury: A. Adamczyk
1) Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej - gospodarka wodna, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. z 2021 r. poz. 937).
1) dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000, str. 1 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 275, Dz. Urz. WE L 331 z 15.12.2001, str. 1 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 358, Dz. Urz. UE L 81 z 20.03.2008, str. 60, Dz. Urz. UE L 348 z 24.12.2008, str. 84, Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009, str. 114, Dz. Urz. UE L 226 z 24.08.2013, str. 1, Dz. Urz. UE L 353 z 28.12.2013, str. 8 i Dz. Urz. UE L 311 z 31.10.2014, str. 32);
2) dyrektywę 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu (Dz. Urz. UE L 372 z 27.12.2006, str. 19 i Dz. Urz. UE L 182 z 21.06.2014, str. 52);
3) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/105/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej, zmieniającą i w następstwie uchylającą dyrektywy Rady 82/176/EWG, 83/513/EWG, 84/156/EWG, 84/491/EWG i 86/280/EWG oraz zmieniającą dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 348 z 24.12.2008, str. 84 i Dz. Urz. UE L 226 z 24.08.2013, str. 1);
4) dyrektywę Komisji 2009/90/WE z dnia 31 lipca 2009 r. ustanawiającą, na mocy dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, specyfikacje techniczne w zakresie analizy i monitorowania stanu chemicznego wód (Dz. Urz. UE L 201 z 01.08.2009, str. 36).
2) Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża:
3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 9 października 2019 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. poz. 2147), które zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2170) utraciło moc z dniem 24 maja 2021 r.
Załączniki do rozporządzenia Ministra Infrastruktury
z dnia 13 lipca 2021 r. (poz. 1576)
Załącznik nr 1
KRYTERIA WYBORU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH DO MONITOROWANIA W RAMACH MONITORINGU DIAGNOSTYCZNEGO, OPERACYJNEGO, BADAWCZEGO ORAZ MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH
I. Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu diagnostycznego
Do monitorowania w ramach monitoringu diagnostycznego wyznacza się jednolite części wód powierzchniowych, w tym jednolite części wód powierzchniowych występujące na obszarach chronionych uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624, 784 i 1564), zwanej dalej „ustawą”, w liczbie wystarczającej do dokonania oceny ogólnego stanu wód powierzchniowych na obszarach dorzeczy lub w zlewniach wyznaczonych na podstawie art. 13 ust. 6 ustawy, reprezentatywnej dla występujących oddziaływań antropogenicznych oraz występujących typów wód powierzchniowych, w szczególności:
1) jednolite części wód powierzchniowych zamykające obszary dorzeczy lub regiony wodne;
2) jednolite części wód powierzchniowych, których ciekiem głównym jest rzeka lub jej fragment, o powierzchni zlewni większej niż 2500 km2, oraz inne cieki wyznaczone jako naturalne, silnie zmienione lub sztuczne jednolite części wód powierzchniowych charakteryzujące się znaczną wielkością przepływu w ramach obszaru dorzecza jako całości;
3) jeziora oraz inne zbiorniki wodne wyznaczone jako naturalne, sztuczne lub silnie zmienione jednolite części wód powierzchniowych, o powierzchni przekraczającej 50 ha, a także zbiorniki zaporowe wyznaczone jako silnie zmienione jednolite części wód powierzchniowych, których objętość przekracza 10 mln m3;
4) znaczące jednolite części wód powierzchniowych przekraczające granicę państwa lub zlokalizowane na granicy państwa;
5) jednolite części wód powierzchniowych odprowadzające zanieczyszczenia poza granicę państwa lub do Morza Bałtyckiego, z których pozyskuje się wyniki pomiarów lub badań na potrzeby oszacowania odprowadzanego ładunku zanieczyszczeń;
6) jednolite części wód powierzchniowych, na których zostały wyznaczone reperowe punkty pomiarowo-kontrolne, w tym punkty wykorzystywane na potrzeby wymiany informacji między państwami członkowskimi Unii Europejskiej.
II. Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu operacyjnego
Do monitoringu operacyjnego wyznacza się jednolite części wód powierzchniowych, w tym jednolite części wód powierzchniowych występujące na obszarach chronionych uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 ustawy, uznane, na podstawie oceny wpływu znaczących oddziaływań na stan wód powierzchniowych lub na podstawie monitoringu diagnostycznego, za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych, w szczególności jednolite części wód powierzchniowych:
1) zagrożone znacznym oddziaływaniem ze strony punktowych, liniowych lub obszarowych źródeł zanieczyszczeń, wskazane w dokumentacjach planistycznych, o których mowa w art. 317 ust. 1 pkt 3 lub 8 ustawy;
2) zagrożone znacznym oddziaływaniem mogącym mieć wpływ na hydromorfologię, wskazane w dokumentacji planistycznej, o której mowa w art. 317 ust. 1 pkt 3 ustawy;
3) do których są odprowadzane substancje priorytetowe, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 114 ustawy, oraz inne substancje odprowadzane w znacznych ilościach, wskazane w dokumentacji planistycznej, o której mowa w art. 317 ust. 1 pkt 8 ustawy;
4) w zlewniach, w których występują źródła zanieczyszczeń, o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniającym dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 33 z 04.02.2006, str. 1, z późn. zm.).
III. Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu badawczego
Do monitorowania w ramach monitoringu badawczego wyznacza się jednolite części wód powierzchniowych, dla których jest konieczne wykonanie dodatkowego monitorowania wykraczającego poza cele monitoringu diagnostycznego i operacyjnego, w szczególności jednolite części wód powierzchniowych, dla których jest konieczne:
1) ustalenie przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych, o ile wyjaśnienie tych przyczyn jest niemożliwe na podstawie danych oraz informacji uzyskanych w wyniku pomiarów lub badań prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego lub monitoringu operacyjnego;
2) ustalenie przyczyn, które mogą uniemożliwić osiągnięcie celów środowiskowych, w przypadku gdy nie został ustanowiony monitoring operacyjny jednolitych części wód powierzchniowych;
3) określenie wielkości lub wpływu przypadkowego zanieczyszczenia;
4) ustalenie przyczyn rozbieżności między wynikami klasyfikacji stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego na podstawie elementów biologicznych, hydromorfologicznych i fizykochemicznych;
5) zebranie dodatkowych informacji o stanie wód w związku z uwarunkowaniami lokalnymi lub umowami międzynarodowymi, których Rzeczpospolita Polska jest stroną.
IV. Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu obszarów chronionych
Do monitorowania w ramach monitoringu obszarów chronionych wyznacza się jednolite części wód powierzchniowych, dla których ustanowiono cel środowiskowy, o którym mowa w art. 61 ustawy, w szczególności jednolite części wód powierzchniowych:
1) przeznaczone do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, o których mowa w art. 317 ust. 4 pkt 1 ustawy, jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych dostarcza średnio powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
2) występujące na obszarach chronionych uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 pkt 2, 4 i 5 ustawy.
Załącznik nr 2
KRYTERIA WYZNACZANIA PUNKTÓW POMIAROWO-KONTROLNYCH MONITORINGU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH
I. Kryteria wyznaczania reprezentatywnych punktów pomiarowo-kontrolnych
1. Reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny wyznacza się:
1) w jednolitej części wód powierzchniowych będącej przedmiotem klasyfikacji lub oceny w ramach monitoringu diagnostycznego lub monitoringu operacyjnego;
2) w miejscu stanowiska pomiarowego położonego najniżej, biorąc pod uwagę kierunek spływu wód, na zamknięciu jednolitej części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, zwanej dalej „jednolitą częścią wód rzecznych”, lub powyżej ujścia dopływu, jeżeli jednolita część wód rzecznych zakończona jest takim ujściem;
3) w silnie zmienionej jednolitej części wód powierzchniowych, będącej zbiornikiem zaporowym;
4) w jednolitej części wód powierzchniowych w jeziorach i innych naturalnych zbiornikach wodnych, zwanej dalej „jednolitą częścią wód jeziornych”;
5) w jednolitej części wód powierzchniowych w wodach przejściowych, zwanej dalej „jednolitą częścią wód przejściowych”, lub w jednolitej części wód powierzchniowych w wodach przybrzeżnych, zwanej dalej „jednolitą częścią wód przybrzeżnych”, w miejscu oddalonym od lokalnych źródeł oddziaływań antropogenicznych oraz od ujść dopływających cieków.
2. W jednej jednolitej części wód powierzchniowych dopuszcza się zlokalizowanie tylko jednego reprezentatywnego punktu pomiarowo-kontrolnego, zawierającego stanowiska pomiarowe zlokalizowane w miejscach:
1) reprezentatywnych dla wykonania pomiarów lub badań właściwych dla rodzaju stanowiska pomiarowego oraz w liczbie umożliwiającej klasyfikację danego elementu, grupy wskaźników lub danego wskaźnika;
2) oddalonych od ujść dopływających cieków;
3) oddalonych od lokalnych źródeł oddziaływań antropogenicznych, ujść dopływających cieków oraz powyżej obszaru oddziaływania cofki, przy czym dopuszcza się ustanowienie tego punktu wewnątrz obszaru oddziaływania cofki, jeżeli nie ma możliwości wskazania innej lokalizacji albo oddziaływanie cofki jest nieznaczne.
3. Jeżeli w danej jednolitej części wód powierzchniowych wyznaczono reperowy punkt pomiarowo-kontrolny, zgodnie z kryteriami ustalonymi w ust. 4, punkt ten może być równocześnie reprezentatywnym punktem pomiarowo-kontrolnym.
4. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne wyznacza się zgodnie z kryteriami wyznaczania reprezentatywnych punktów pomiarowo-kontrolnych w jednolitych częściach wód niebędących zbiornikami zaporowymi, w których zostały zlokalizowane punkty na potrzeby wymiany informacji między państwami członkowskimi Unii Europejskiej1), o kodach2):
1) PLRW2000112135599;
2) PLRW20001225999;
3) PLRW20001226714979;
4) PLRW200012265999;
5) PLRW20001229991;
6) PLRW600011117159;
7) PLRW600012133371;
8) PLRW600011174999;
9) PLRW60001218573;
10) PLRW60001219199;
11) PLRW60001619899;
12) PLRW60001142991;
13) PLRW60001144979;
14) PLRW60001146791;
15) PLRW60001646895;
16) PLRW20001147297;
17) PLRW200011474799;
18) PLRW200016476799;
19) PLRW20001447899;
20) PLRW20001156999.
5. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne wyznacza się zgodnie z kryteriami wyznaczania reprezentatywnych punktów pomiarowo-kontrolnych w jednolitych częściach wód rzecznych, na których zlokalizowane są punkty służące wyliczeniu bilansu ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do Morza Bałtyckiego, o kodach2):
1) PLRW20001229991;
2) PLRW60001219199;
3) PLRW60001619899;
4) PLRW60001142991;
5) PLRW60001144979;
6) PLRW60001146791;
7) PLRW60001646895;
8) PLRW20001147297;
9) PLRW200011474799;
10) PLRW200016476799;
11) PLRW20001447899;
12) PLRW20001156999.
6. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne wyznacza się zgodnie z kryteriami wyznaczania reprezentatywnych punktów pomiarowo-kontrolnych w jednolitych częściach wód rzecznych zamykających obszary regionów wodnych, o kodach2):
1) PLRW20001121199;
2) PLRW20001021294;
3) PLRW20001222999;
4) PLRW2000122319;
5) PLRW200012279;
6) PLRW20001226714979;
7) PLRW200012265999;
8) PLRW20001229991;
9) PLRW6000121199;
10) PLRW6000121739;
11) PLRW600011174999;
12) PLRW6000121899;
13) PLRW600012188977;
14) PLRW60001219199;
15) PLRW120004824223;
16) PLRW120016822279;
17) PLRW30001057445;
18) PLRW40001057231;
19) PLRW500002987;
20) PLRW50000392225;
21) PLRW5000039469;
22) PLRW5000039617;
23) PLRW700011584919;
24) PLRW7000115823111;
25) PLRW80001164739;
26) PLRW9000077693.
7. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne wyznacza się zgodnie z kryteriami wyznaczania reprezentatywnych punktów pomiarowo-kontrolnych w jednolitych częściach wód rzecznych będących zbiornikami zaporowymi, o kodach2):
1) PLRW200021275999;
2) PLRW200021267199;
3) PLRW200023211179;
4) PLRW20002321415999;
5) PLRW200023221399;
6) PLRW6000221831799;
7) PLRW600022125999.
8. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne wyznacza się zgodnie z kryteriami wyznaczania reprezentatywnych punktów pomiarowo-kontrolnych w jednolitych częściach wód jeziornych, o kodach2):
1) PLLW10726;
2) PLLW10983;
3) PLLW20697;
4) PLLW21008;
5) PLLW21009;
6) PLLW20120;
7) PLLW30359;
8) PLLW30175;
9) PLLW30265;
10) PLLW30404;
11) PLLW30619;
12) PLLW30634;
13) PLLW10007;
14) PLLW10378;
15) PLLW10084;
16) PLLW10292;
17) PLLW10574;
18) PLLW20047;
19) PLLW20451;
20) PLLW20542;
21) PLLW20010;
22) PLLW30728.
9. Dopuszcza się uznanie reprezentatywnego punktu pomiarowo-kontrolnego zlokalizowanego w danej jednolitej części wód powierzchniowych za reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny grupy jednolitych części wód powierzchniowych, jeżeli jednolite części wód powierzchniowych ujęte w grupę zlokalizowane są w tej samej zlewni, są tej samej kategorii wód powierzchniowych i tego samego typu wód powierzchniowych oraz są pod takim samym wpływem wynikającym z działalności człowieka.
II. Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu badawczego
Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu badawczego, w tym zawierające się w nich stanowiska pomiarowe, wyznacza się w zależności od celu ustalenia tego monitoringu.
III. Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu obszarów chronionych
1. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu obszarów chronionych wyznacza się w jednolitych częściach wód powierzchniowych:
1) przeznaczonych do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych dostarcza średnio powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
2) przeznaczonych do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych,
3) występujących na obszarach chronionych przeznaczonych do ochrony siedlisk i gatunków, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie
– w sposób umożliwiający ocenę wypełnienia dodatkowych wymagań ustanowionych dla spełnienia celów środowiskowych dla tych obszarów chronionych.
2. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu obszarów chronionych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, wyznacza się powyżej czerpni ujęcia, w sposób umożliwiający monitorowanie bezpośrednio pobieranej wody, lub na ujęciu, w sposób umożliwiający pobór wody surowej, przed jej uzdatnieniem.
Objaśnienia:
1) Listę punktów pomiarowo-kontrolnych zawiera rozdział 16 pkt B załącznika II do Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 236 z 23.09.2003, str. 33; Dz. Urz. UE L 9 z 15.01.2004, str. 8; Dz. Urz. UE L 93 z 30.03.2004, str. 1; Dz. Urz. UE L 156 z 30.04.2004, str. 142; Dz. Urz. UE L 195 z 15.07.2006, str. 25; Dz. Urz. UE L 60 z 27.02.2007, str. 1; Dz. Urz. UE L 186 z 18.07.2007, str. 29; Dz. Urz. UE L 186 z 18.07.2007, str. 32; Dz. Urz. UE L 195 z 24.07.2008, str. 24; Dz. Urz. UE L 196 z 28.07.2010, str. 24; Dz. Urz. UE L 336 z 21.12.2010, str. 60; Dz. Urz. UE L 94 z 08.04.2011, str. 31; Dz. Urz. UE L 101 z 15.04.2011, str. 122; Dz. Urz. UE L 101 z 15.04.2011, str. 124 oraz Dz. Urz. UE L 195 z 18.07.2013, str. 24) (Dz. U. z 2004 r. poz. 864).
2) Listę kodów jednolitych części wód powierzchniowych zawiera dokumentacja planistyczna, o której mowa w art. 317 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624, 784 i 1564).
Załącznik nr 3
ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ PROWADZONYCH BADAŃ
Załącznik nr 4
ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ PROWADZONYCH BADAŃ OSADÓW DENNYCH NA POTRZEBY ANALIZ DŁUGOTERMINOWYCH TRENDÓW ZMIAN STĘŻEŃ SUBSTANCJI PRIORYTETOWYCH I INNYCH ZANIECZYSZCZEŃ, O KTÓRYCH MOWA W § 3 UST. 1 PKT 2 LIT. D ROZPORZĄDZENIA MINISTRA INFRASTRUKTURY Z DNIA 13 LIPCA 2021 R. W SPRAWIE FORM I SPOSOBU PROWADZENIA MONITORINGU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH I JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD PODZIEMNYCH (DZ. U. POZ. 1576), ORAZ WSKAŹNIKÓW ISTOTNYCH ZE WZGLĘDU NA OCENĘ STANU ZANIECZYSZCZENIA OSADÓW DENNYCH
| Numery elementów, grup wskaźników i poszczególnych wskaźników | Nazwy elementów, grup wskaźników i poszczególnych wskaźników | Częstotliwość pobierania próbek |
| 3.2.4.O. | Ogólny węgiel organiczny | Pobieranie próbek wykonywane z częstotliwością co najmniej raz na 3 lata |
| 3.4.1.O. | Odczyn pH | |
| 3.5.7.O. | Fosfor ogólny | |
| 3.5.11.O. | Siarka | |
| 3.6.2.O. | Arsen | |
| 3.6.3.O. | Bar1) | |
| 3.6.6.O. | Chrom ogólny | |
| 3.6.7.O. | Cynk | |
| 3.6.8.O. | Miedź | |
| 3.6.11.O. | Glin | |
| 3.6.15.O. | Selen1) | |
| 3.6.16.O. | Srebro | |
| 3.6.19.O. | Wanad1) | |
| 3.6.23.O. | Kobalt | |
| 4.1.2.O. | Antracen | |
| 4.1.5.O. | Bromowane difenyloetery (kongenery nr 28, 47, 99, 100, 153 i 154) | |
| 4.1.6.O. | Kadm i jego związki | |
| 4.1.7.O. | Chloroalkany C10-132) | |
| 4.1.12.O. | Ftalan di(2-etyloheksylu) (DEHP) | |
| 4.1.15.O. | Fluoranten | |
| 4.1.16.O. | Heksachlorobenzen | |
| 4.1.17.O. | Heksachlorobutadien | |
| 4.1.18.O. | Heksachlorocykloheksan | |
| 4.1.20.O. | Ołów i jego związki | |
| 4.1.21.O. | Rtęć i jej związki | |
| 4.1.22.O. | Naftalen | |
| 4.1.23.O. | Nikiel i jego związki | |
| 4.1.26.O. | Pentachlorobenzen | |
| 4.1.28.O. | Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) | |
| 4.1.30.O. | Związki tributylocyny (kation tributylocyny) | |
| 4.1.34.O. | Dikofol | |
| 4.1.35.O. | Kwas perfluorooktanosulfonowy i jego pochodne (PFOS) | |
| 4.1.36.O. | Chinoksyfen | |
| 4.1.37.O. | Dioksyny i związki dioksynopodobne | |
| 4.1.43.O. | Heksabromocyklododekan (HBCDD) | |
| 4.1.44.O. | Heptachlor i epoksyd heptachloru | |
| 4.2.2.O. | Aldryna | |
| 4.2.3.O. | Dieldryna | |
| 4.2.4.O. | Endryna | |
| 4.2.5.O. | Izodryna | |
| 4.2.6.a.O. | para-para DDT | |
| 4.2.6.b.O. | DDT całkowity3) | |
| 4.3.8.O. | Polichlorowane bifenyle |
Objaśnienia:
1) Monitoring prowadzony na podstawie identyfikacji znaczących oddziaływań antropogenicznych oraz oceny ich wpływu na stan wód powierzchniowych.
2) Dla tej grupy substancji nie określono żadnego parametru wskaźnikowego – rozumianego jako jeden ze związków chemicznych należących do grupy związków chemicznych chloroalkanów zawierających od 10 do 13 atomów węgla w cząsteczce. Parametry wskaźnikowe należy określić przy użyciu metody analitycznej.
3) DDT całkowity obejmuje sumę izomerów 1,1,1-trichloro-2,2-bis-(p-chlorofenylo)etanu (numer CAS: 50-29-3; numer UE: 200-024- 3); 1,1,1-trichloro-2(o-chlorofenylo)-2-(p-chlorofenylo)etanu (numer CAS: 789-02-6; numer UE: 213-332-5); 1,1-dichloro-2,2-bis-(p- chlorofenylo)etylenu (numer CAS: 72-55-9; numer UE: 200-784-6); oraz 1,1-dichloro-2,2-bis-(p-chlorofenylo)etanu (numer CAS: 72-54-8; numer UE: 200-783-0).
Załącznik nr 5
SPOSÓB PROWADZENIA MONITORINGU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH
1. Monitoring diagnostyczny jest prowadzony w reprezentatywnych punktach pomiarowo-kontrolnych monitorowania stanu ekologicznego albo potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych lub w reperowych punktach pomiarowo-kontrolnych. Monitoring diagnostyczny jest prowadzony w wystarczającej liczbie jednolitych części wód powierzchniowych do oceny ogólnego stanu wód powierzchniowych w każdej zlewni trzeciego rzędu w obszarze dorzecza. Monitoring diagnostyczny jest prowadzony z uwzględnieniem warunków hydrograficznych i hydrologicznych z góry zlewni w kierunku spływu wód. Monitoring diagnostyczny jest prowadzony w cyklach rocznych, z częstotliwością nie mniejszą niż co 6 lat, co najmniej raz w okresie obowiązywania danego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza. Reprezentatywnego punktu pomiarowo-kontrolnego nie wyznacza się w suchej, epizodycznej lub okresowej wyznaczonej jednolitej części wód powierzchniowych, przy czym brak wody należy potwierdzić i udokumentować co najmniej raz na kwartał w każdym roku, w którym dany reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny jest objęty monitoringiem diagnostycznym.
2. Jeżeli na podstawie wyników uzyskanych w ramach zrealizowanego monitoringu diagnostycznego prowadzonego w danej jednolitej części wód powierzchniowych oceniono jej stan jako dobry i na podstawie oceny wpływu znaczących oddziaływań, w tym oddziaływań antropogenicznych, nie można stwierdzić zmian w tych oddziaływaniach na ocenianą jednolitą część wód powierzchniowych, monitoring diagnostyczny może być prowadzony w okresie obowiązywania co trzeciego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.
3. Monitoring operacyjny jest prowadzony w reprezentatywnych punktach pomiarowo-kontrolnych monitorowania stanu ekologicznego albo potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych lub w reperowych punktach pomiarowo-kontrolnych. Monitoring operacyjny jest prowadzony w cyklach rocznych, z częstotliwością nie mniejszą niż co 3 lata, co najmniej 2 razy w każdym okresie obowiązywania danego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza. Reprezentatywnego punktu pomiarowo-kontrolnego nie wyznacza się w suchej, epizodycznej lub okresowej wyznaczonej jednolitej części wód powierzchniowych, przy czym brak wody należy potwierdzić i udokumentować co najmniej raz na kwartał w każdym roku, w którym dany reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny jest objęty monitoringiem operacyjnym.
4. Dopuszcza się zmianę w realizacji monitoringu operacyjnego, w trakcie okresu obowiązywania planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, na podstawie informacji pozyskanych w wyniku przeprowadzonej oceny wpływu znaczących oddziaływań, w tym oddziaływań antropogenicznych na jednolite części wód powierzchniowych, w szczególności polegającą na zmniejszeniu rocznej częstotliwości pomiarów lub badań, jeżeli stwierdzone oddziaływanie nie jest znaczne lub oddziaływanie to zostało usunięte.
5. Dopuszcza się skrócenie okresu prowadzenia monitoringu operacyjnego w reprezentatywnym punkcie pomiarowo-kontrolnym do okresu objętego działaniami zmierzającymi do poprawy lub utrzymania dobrego stanu wód określonymi w zestawie działań, o którym mowa w art. 318 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624, 784 i 1564), zwanej dalej „ustawą”.
6. Monitoring badawczy prowadzi się w sposób zapewniający:
1) wyjaśnienie przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla jednolitej części wód powierzchniowych;
2) wyjaśnienie przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla jednolitej części wód powierzchniowych, w przypadku gdy z monitoringu diagnostycznego wynika, że cele środowiskowe określone dla danej jednolitej części wód powierzchniowych nie zostaną osiągnięte, i gdy nie rozpoczęto realizacji monitoringu operacyjnego dla tej jednolitej części wód powierzchniowych;
3) określenie wielkości i wpływu przypadkowego zanieczyszczenia, w szczególności wynikającego z awarii;
4) ustalenie przyczyn wyraźnych rozbieżności między wynikami oceny wpływu znaczących oddziaływań, w tym oddziaływań antropogenicznych na stan jednolitych części wód powierzchniowych, na podstawie elementów biologicznych i fizykochemicznych;
5) monitorowanie elementów, grup wskaźników i poszczególnych wskaźników określonych w umowach międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną;
6) dostarczenie informacji na potrzeby uwarunkowań lokalnych.
7. Monitoring obszarów chronionych jest prowadzony, dopóki obszary te nie spełnią wymagań zawartych w przepisach szczególnych, na mocy których zostały utworzone, oraz nie spełnią określonych dla nich celów środowiskowych, o których mowa w art. 61 ustawy.
8. Jeżeli wymagania, o których mowa w ust. 7, zostaną spełnione, monitoring obszarów chronionych może być prowadzony w okresie obowiązywania co trzeciego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.
9. Analizy długoterminowych trendów zmian stężeń substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeń ulegających akumulacji w osadach dennych przeprowadza się, wykonując badania osadów dennych w jednolitych częściach wód powierzchniowych, w których zlokalizowano reperowe punkty pomiarowo-kontrolne na podstawie kryteriów, o których mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia albo w załączniku nr 10 do rozporządzenia, z częstotliwością nie mniejszą niż co 3 lata, co najmniej 2 razy w każdym okresie obowiązywania danego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.
10. Badanie elementów hydromorfologicznych w ramach monitoringu diagnostycznego, takich jak ciągłość rzeki i warunki morfologiczne, jest prowadzone z częstotliwością nie mniejszą niż co 6 lat, co najmniej raz w każdym okresie obowiązywania danego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, w liczbie jednolitych części wód powierzchniowych wystarczającej do dostarczenia informacji o tych elementach oraz umożliwiającej wykonanie oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Wybór jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania jest dokonywany wskaźnikowo.
11. Badania objętości, prędkości i natężenia przepływu oraz reżimu pływów w zakresie stosownym dla stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego prowadzi się, wykonując systematyczne badania za pomocą hydrologiczno-meteorologicznego systemu pomiarowo-obserwacyjnego. Pomiary i obserwacje są wykonywane w sposób ciągły, a ich wyniki przekazywane są do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska w terminach ustalonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z państwową służbą hydrologiczno-meteorologiczną.
Załącznik nr 6
KRYTERIA WYZNACZANIA PUNKTÓW POMIAROWO-KONTROLNYCH MONITORINGU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD PODZIEMNYCH
1. Przy wyznaczaniu w obrębie jednolitej części wód podziemnych punktów pomiarowo-kontrolnych na potrzeby prowadzenia monitoringu jednolitych części wód podziemnych, zwanych dalej „punktami pomiarowymi”, uwzględnia się następujące kryteria:
1) lokalizację punktów pomiarowych,
2) ustalanie liczby punktów pomiarowych,
3) uwarunkowania punktów pomiarowych
– umożliwiające wiarygodną ocenę stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych, w tym ocenę dostępnych zasobów wód podziemnych, oraz pozyskanie spójnej i całościowej oceny stanu chemicznego wód podziemnych, reprezentatywnych danych z monitorowania, a także identyfikację znaczących i utrzymujących się trendów wzrostu stężenia zanieczyszczeń w sposób wystarczający do ich odróżnienia, na odpowiednim poziomie pewności i precyzji, od zmian naturalnych i w czasie pozwalającym na zastosowanie środków mających na celu zapobieżenie lub co najmniej jak największe złagodzenie istotnych dla środowiska niekorzystnych zmian w jakości wód podziemnych.
2. Kryterium lokalizacji punktów pomiarowych uwzględnia:
1) dynamikę wód podziemnych wynikającą z położenia stref ich zasilania i drenażu;
2) położenie obszarów chronionych uwzględnionych w wykazach obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 ust. 4 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624, 784 i 1564)
3) zasięg zanieczyszczeń obszarowych, w tym pochodzących ze źródeł rolniczych;
4) położenie jednolitych części wód podziemnych, w których przepływ wód podziemnych przekracza granice państwa;
5) występowanie i właściwości użytkowych poziomów wodonośnych.
3. Kryterium ustalania liczby punktów pomiarowych uwzględnia:
1) powierzchnię jednolitej części wód podziemnych;
2) stopień złożoności warunków hydrogeologicznych jednolitej części wód podziemnych;
3) intensywność oddziaływań antropogenicznych;
4) podatność warstw wodonośnych na wpływ oddziaływań antropogenicznych.
4. Kryterium uwarunkowania punktów pomiarowych uwzględnia:
1) umożliwianie selektywnego ujmowania wody z badanego poziomu wodonośnego;
2) sprawność hydrauliczną i umożliwianie prawidłowego pobierania próbek wody lub pomiaru poziomu zwierciadła wody;
3) rodzaj materiału, z którego jest wykonany punkt pomiarowy;
4) zabezpieczenie przed ingerencją osób nieupoważnionych;
5) dostępność dokumentacji geologicznej, o której mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2021 r. poz. 1420);
6) uregulowany stan prawny nieruchomości, na której lokalizuje się punkt pomiarowy.
Załącznik nr 7
ZAKRES MONITORINGU STANU CHEMICZNEGO JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD PODZIEMNYCH
| Lp. | Elementy fizykochemiczne | Jednostka | Obowiązkowe i nieobowiązkowe elementy fizykochemiczne w monitoringu diagnostycznym |
| Elementy ogólne | |||
| 1 | Odczyn pH | * | x |
| 2 | Ogólny węgiel organiczny | mg C/l | x |
| 3 | Przewodność elektrolityczna właściwa w 20°C | µS/cm | x |
| 4 | Temperatura | °C | x |
| 5 | Tlen rozpuszczony | mg O2/l | x |
| Elementy nieorganiczne | |||
| 6 | Amonowe jony | mg NH4/l | x |
| 7 | Antymon | mg Sb/l | x |
| 8 | Arsen | mg As/l | x |
| 9 | Azotany | mg NO3/l | x |
| 10 | Azotyny | mg NO2/l | x |
| 11 | Bor | mg B/l | x |
| 12 | Chlorki | mg Cl/l | x |
| 13 | Chrom | mg Cr/l | x |
| 14 | Cyjanki wolne | mg CN/l | x |
| 15 | Fluorki | mg F/l | x |
| 16 | Fosforany | mg PO4/l | x |
| 17 | Glin | mg Al/l | x |
| 18 | Kadm | mg Cd/l | x |
| 19 | Magnez | mg Mg/l | x |
| 20 | Mangan | mg Mn/l | x |
| 21 | Miedź | mg Cu/l | x |
| 22 | Nikiel | mg Ni/l | x |
| 23 | Ołów | mg Pb/l | x |
| 24 | Potas | mg K/l | x |
| 25 | Rtęć | mg Hg/l | x |
| 26 | Selen | mg Se/l | x |
| 27 | Siarczany | mg SO4/l | x |
| 28 | Sód | mg Na/l | x |
| 29 | Srebro | mg Ag/l | x |
| 30 | Wapń | mg Ca/l | x |
| 31 | Wodorowęglany | mg HCO3/l | x |
| 32 | Żelazo | mg Fe/l | x |
| 33 | Bar | mg Ba/l | - |
| 34 | Beryl | mg Be/l | - |
| 35 | Cyna | mg Sn/l | - |
| 36 | Cynk | mg Zn/l | - |
| 37 | Kobalt | mg Co/l | - |
| 38 | Molibden | mg Mo/l | - |
| 39 | Tal | mg Tl/l | - |
| 40 | Tytan | mg Ti/l | - |
| 41 | Uran | mg U/l | - |
| 42 | Wanad | mg V/l | - |
| Elementy organiczne | |||
| 43 | AOX – adsorbowalne związki chloroorganiczne | mg Cl/l | - |
| 44 | Benzo(a)piren | mg/l | - |
| 45 | Benzen | mg/l | - |
| 46 | BTX – lotne węglowodory aromatyczne | mg/l | - |
| 47 | Fenole (indeks fenolowy) | mg/l | - |
| 48 | Pestycydy1) | mg/l | - |
| 49 | Suma pestycydów2) | mg/l | - |
| 50 | Substancje powierzchniowo czynne anionowe | mg/l | - |
| 51 | Substancje powierzchniowo czynne anionowe i niejonowe | mg/l | - |
| 52 | Tetrachloroeten | mg/l | - |
| 53 | Trichloroeten | mg/l | - |
| 54 | Węglowodory ropopochodne – indeks oleju mineralnego | mg/l | - |
| 55 | Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)3) | mg/l | - |
Uwagi:
„x” oznacza obowiązkowe elementy fizykochemiczne w monitoringu diagnostycznym
„-” oznacza nieobowiązkowe elementy fizykochemiczne w monitoringu diagnostycznym
„*” nie posiada jednostki
Objaśnienia:
1) Pojęcie „pestycydy” obejmuje: insektycydy, herbicydy, fungicydy, nematocydy, akarycydy, algicydy, rodentycydy, slimicydy, ich produkty pochodne i ich pochodne metabolity, a także produkty ich rozkładu i reakcji. Oznacza się tylko te pestycydy, których występowania w wodach podziemnych można oczekiwać.
2) Suma pestycydów oznacza sumaryczną zawartość poszczególnych pestycydów wykrytych i oznaczonych ilościowo w ramach badań monitoringowych.
3) Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) obejmują sumę: benzo(b)fluorantenu, benzo(k)fluorantenu, benzo(a)pirenu, dibenzo(a,h)antracenu, benzo(g,h,i)perylenu oraz indeno(1,2,3-cd)pirenu.
Załącznik nr 8
METODYKI REFERENCYJNE POMIARÓW I BADAŃ W RAMACH MONITORINGU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH I JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD PODZIEMNYCH
Załącznik nr 9
KRYTERIA WYBORU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH DO MONITOROWANIA W RAMACH MONITORINGU DIAGNOSTYCZNEGO, OPERACYJNEGO, BADAWCZEGO ORAZ MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH
I. Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu diagnostycznego:
1) wystarczająca liczba jednolitych części wód powierzchniowych do oceny ogólnego stanu wód powierzchniowych w każdej zlewni na obszarze dorzecza;
2) reprezentowanie wszystkich typów wód;
3) reprezentowanie oddziaływań antropogenicznych;
4) występowanie w ciekach znacznej zmienności przepływu wód;
5) powierzchnia zlewni, którą zamyka jednolita część wód rzecznych, przekraczająca 2500 km2;
6) powierzchnia jednolitej części wód przekraczająca 50 ha, przy czym dopuszcza się powierzchnię nieprzekraczającą 50 ha, jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych jest referencyjna dla realizacji państwowego monitoringu środowiska lub ma duże znaczenie gospodarcze w regionach wodnych lub województwach, lub ma szczególne walory przyrodnicze;
7) pojemność maksymalna jednolitej części wód rzecznych będącej zbiornikiem zaporowym, przekraczająca 10 mln m3, przy czym dopuszcza się pojemność nieprzekraczającą 10 mln m3, jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych ma duże znaczenie gospodarcze w regionach wodnych lub województwach lub ma szczególne walory przyrodnicze;
8) przekraczanie przez daną jednolitą część wód powierzchniowych granicy państwa albo zlokalizowanie tej jednolitej części wód powierzchniowych na granicy państwa;
9) uznanie jednolitej części wód powierzchniowych za referencyjną;
10) zaliczenie jednolitej części wód powierzchniowych do jednolitych części wód powierzchniowych przeznaczonych do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych dostarcza średnio powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
11) występowanie jednolitej części wód powierzchniowych na obszarze chronionym uwzględnionym w wykazie obszarów chronionych, o którym mowa w art. 317 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624, 784 i 1564), zwanej dalej „ustawą”.
II. Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu operacyjnego:
1) uznanie jednolitej części wód powierzchniowych, na podstawie oceny wpływu znaczących oddziaływań na stan wód powierzchniowych lub monitoringu diagnostycznego, za zagrożoną niespełnieniem określonych dla niej celów środowiskowych;
2) zagrożenie jednolitej części wód powierzchniowych znacznym oddziaływaniem ze strony punktowych, liniowych lub obszarowych źródeł zanieczyszczeń;
3) zagrożenie jednolitej części wód powierzchniowych znacznym oddziaływaniem mogącym mieć wpływ na hydromorfologię;
4) odprowadzanie do danej jednolitej części wód powierzchniowych substancji priorytetowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 114 ustawy;
5) występowanie w jednolitej części wód powierzchniowych źródeł zanieczyszczeń, o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniającym dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 33 z 04.02.2006, str. 1, z późn. zm.);
6) narażenie jednolitej części wód powierzchniowych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych;
7) zaliczenie jednolitej części wód powierzchniowych do jednolitych części wód powierzchniowych przeznaczonych do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych dostarcza średnio powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
8) przeznaczenie jednolitej części wód powierzchniowych do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych;
9) występowanie jednolitej części wód powierzchniowych, będącej pośrednim lub bezpośrednim odbiornikiem ścieków komunalnych, na obszarze wrażliwym na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych;
10) zidentyfikowanie, na podstawie oceny wpływu znaczących oddziaływań antropogenicznych na stan wód powierzchniowych i monitoringu diagnostycznego, jednolitych części wód powierzchniowych, występujących na obszarach chronionych uwzględnionych w wykazie obszarów chronionych, o którym mowa w art. 317 ust. 4 pkt 4 ustawy, jako zagrożonych niespełnieniem celów środowiskowych;
11) stwierdzenie przekroczenia środowiskowej normy jakości dotyczącej akumulacji substancji priorytetowych w osadach dennych lub faunie wodnej, lub florze wodnej;
III. Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu badawczego:
1) ustalenie przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych dla danej jednolitej części wód powierzchniowych, o ile wyjaśnienie przyczyn nie jest możliwe na podstawie danych oraz informacji uzyskanych w wyniku pomiarów lub badań prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego lub monitoringu operacyjnego;
2) ustalenie przyczyn, które mogą uniemożliwić osiągnięcie celów środowiskowych, w przypadku gdy nie został ustanowiony monitoring operacyjny jednolitych części wód powierzchniowych;
3) określenie wielkości lub wpływu na środowisko przypadkowego zanieczyszczenia wód powierzchniowych;
4) ustalenie przyczyn rozbieżności między wynikami oceny stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie elementów biologicznych i fizykochemicznych;
5) zebranie dodatkowych informacji o stanie wód w związku z uwarunkowaniami lokalnymi lub umowami międzynarodowymi, których Rzeczpospolita Polska jest stroną.
IV. Kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu obszarów chronionych:
1) zaliczenie jednolitej części wód powierzchniowych do jednolitych części wód powierzchniowych przeznaczonych do poboru wody przeznaczonej na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia przez ludzi, jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych dostarcza średnio powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
2) przeznaczenie jednolitej części wód powierzchniowych do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych;
3) występowanie jednolitej części wód powierzchniowych na obszarze przeznaczonym do ochrony gatunków zwierząt wodnych o znaczeniu gospodarczym;
4) występowanie jednolitej części wód powierzchniowych na obszarze chronionym uwzględnionym w wykazie obszarów chronionych, o którym mowa w art. 317 ust. 4 pkt 4 ustawy.
Załącznik nr 10
KRYTERIA WYZNACZANIA PUNKTÓW POMIAROWO-KONTROLNYCH MONITORINGU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH
I. Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych w ramach monitoringu diagnostycznego jednolitych części wód powierzchniowych
1. Reprezentatywne punkty pomiarowo-kontrolne monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, zwanych dalej „jednolitymi częściami wód rzecznych”, niebędących zbiornikami zaporowymi wyznacza się:
1) w miejscu oddalonym od lokalnych źródeł oddziaływań antropogenicznych, ujść dopływających cieków oraz powyżej obszaru oddziaływania cofki, przy czym dopuszcza się ustanowienie tego punktu wewnątrz obszaru oddziaływania cofki, jeżeli nie ma możliwości wskazania innej lokalizacji albo oddziaływanie cofki jest nieznaczne;
2) w sposób umożliwiający ocenę stanu wód w zlewniach jednolitych części wód powierzchniowych, w szczególności w zlewniach o powierzchni większej niż 2500 km2;
3) w sposób umożliwiający oszacowanie ładunków zanieczyszczeń odpływających z określonej części dorzecza lub regionu wodnego, przy czym taki punkt pomiarowo-kontrolny wyznacza się zawsze na rzekach odprowadzających wody bezpośrednio do wód przejściowych lub przybrzeżnych;
4) na jednolitych częściach wód powierzchniowych znajdujących się na granicy regionów wodnych, przy czym dopuszcza się możliwość innej lokalizacji tego punktu, jeżeli pozwoli ona na lepsze określenie ładunków zanieczyszczeń przenoszonych między regionami wodnymi;
5) na ciekach wpadających bezpośrednio do Morza Bałtyckiego, przy czym taki punkt wyznacza się w jednolitej części wód powierzchniowych stanowiącej odcinek przyujściowy; inną lokalizację dopuszcza się w przypadku występowania na odcinku przyujściowym znacznego wpływu wód przybrzeżnych na stan wód w cieku;
6) w jednolitych częściach wód powierzchniowych przekraczających lub stanowiących granice państwa.
2. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne w jednolitych częściach wód rzecznych niebędących zbiornikami zaporowymi wyznacza się na potrzeby wymiany informacji między państwami członkowskimi Unii Europejskiej w określonych miejscach1):
1) Kraków – Wisła, km 63,7 – w górę biegu rzeki od miasta Krakowa;
2) Warszawa – Wisła, km 510,0 – miasto Warszawa;
3) Wyszków – Bug, km 33,0 – przy moście drogowym;
4) Pułtusk – Narew, km 63,0;
5) Kiezmark – Wisła, km 926,0 – w górę rzeki od jej ujścia;
6) Chałupki – Odra, km 20,0 – w punkcie, w którym rzeka Odra wpływa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z Republiki Czeskiej;
7) Wrocław – Odra, km 249,0 – miasto Wrocław;
8) Gubin – Nysa Łużycka, km 12,0 – w górę biegu rzeki od jej ujścia do rzeki Odry;
9) Poznań – Warta, km 243,6 – miasto Poznań;
10) Krajnik Dolny – Odra, km 690,0 – ostatni punkt graniczny między Rzecząpospolitą Polską i Republiką Federalną Niemiec;
11) Goleniów – Ina, km 10,2 – w górę biegu rzeki od jej ujścia;
12) Trzebiatów – Rega, km 12,9 – w górę biegu rzeki od jej ujścia;
13) Bardy-Gościnki – Parsęta, km 25,0 – w górę biegu rzeki od ujścia rzeki Gościnki;
14) Stary Kraków – Wieprza, km 20,6 – w górę biegu rzeki od jej ujścia;
15) Grabowo – Grabowa, km 18,0 – w górę biegu rzeki od jej ujścia;
16) Charnowo – Słupia, km 11,3 – w górę biegu rzeki od jej ujścia;
17) Smołdzino – Łupawa, km 13,3 – w górę biegu rzeki od jej ujścia;
18) Cecenowo – Łeba, km 25,2 – w górę biegu rzeki od jej ujścia;
19) Wejherowo – Reda, km 20,9 – w górę biegu rzeki od jej ujścia;
20) Nowa Pasłęka – Pasłęka, km 2,0 – w górę biegu rzeki od jej ujścia.
3. Reprezentatywne punkty pomiarowo-kontrolne monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód rzecznych będących zbiornikami zaporowymi wyznacza się w:
1) strefie przejściowej lub strefie właściwej dla typu zbiornika zaporowego;
2) miejscu oddalonym od lokalnych źródeł oddziaływań antropogenicznych oraz ujść cieków dopływających do tych zbiorników.
4. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne w jednolitych częściach wód rzecznych będących zbiornikami zaporowymi wyznacza się zgodnie z ust. 3 w następujących zbiornikach:
1) Jezioro Włocławskie;
2) Jezioro Zegrzyńskie;
3) Jezioro Goczałkowickie;
4) Jezioro Czorsztyńskie;
5) Jeziorsko;
6) Jezioro Nyskie.
5. Reprezentatywne punkty pomiarowo-kontrolne monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych w jeziorach i innych naturalnych zbiornikach wodnych, zwanych dalej „jednolitymi częściami wód jeziornych”, wyznacza się:
1) na głęboczku jeziora;
2) w punkcie charakterystycznym danego zbiornika w przypadku innych niż jezioro naturalnych zbiorników wodnych lub sztucznych zbiorników wodnych;
3) w miejscu oddalonym od lokalnych źródeł oddziaływań antropogenicznych oraz ujść cieków dopływających do tych zbiorników.
6. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne w jednolitych częściach wód jeziornych wyznacza się zgodnie z ust. 5 na następujących jeziorach:
1) Wielkie Dąbie (województwo zachodniopomorskie);
2) Morzycko (województwo zachodniopomorskie);
3) Sumińskie (województwo pomorskie);
4) Jasień, w części południowej (województwo pomorskie);
5) Jasień, w części północnej (województwo pomorskie);
6) Płaskie (województwo warmińsko-mazurskie, koło Jezioraka);
7) Wuksniki (województwo warmińsko-mazurskie);
8) Mikołajskie (województwo warmińsko-mazurskie);
9) Jegocin (województwo warmińsko-mazurskie);
10) Kortowskie (województwo warmińsko-mazurskie);
11) Długie Wigierskie (województwo podlaskie);
12) Gremzdel (województwo podlaskie);
13) Tarnowskie Wielkie (województwo lubuskie);
14) Głębokie (województwo lubuskie);
15) Mąkolno (województwo wielkopolskie);
16) Śremskie (województwo wielkopolskie);
17) Długie Krąpsko (województwo wielkopolskie);
18) Borzymowskie (województwo kujawsko-pomorskie);
19) Chełmżyńskie (województwo kujawsko-pomorskie);
20) Stelchno (województwo kujawsko-pomorskie);
21) Białe (województwo mazowieckie, na północ od Gostynina);
22) Białe (województwo lubelskie).
7. Reprezentatywne punkty pomiarowo-kontrolne monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych w wodach przejściowych i jednolitych części wód powierzchniowych w wodach przybrzeżnych wyznacza się w miejscu oddalonym od lokalnych źródeł oddziaływań antropogenicznych oraz od ujść dopływających cieków.
8. W jednolitej części wód powierzchniowych można wyznaczyć tylko jeden reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych lub jeden reperowy punkt pomiarowo-kontrolny.
9. Reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych lub reperowy punkt pomiarowo-kontrolny może być uznany za reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego grupy jednolitych części wód powierzchniowych w odniesieniu do grupy jednolitych części wód powierzchniowych tej samej kategorii, jeżeli wszystkie jednolite części wód powierzchniowych podlegają oddziaływaniom antropogenicznym o takiej samej charakterystyce i nasileniu.
10. Punkt, o którym mowa w ust. 9, wyznacza się dla grupy jednolitych części wód powierzchniowych należących do tego samego typu wód powierzchniowych, z uwzględnieniem sposobu zagospodarowania zlewni, przy czym w przypadku jednolitych części wód wyznaczonych jako naturalne albo silnie zmienione, albo sztuczne punkty te wyznacza się odrębnie.
11. Reperowe punkty pomiarowo-kontrolne wyznaczone na potrzeby analizy długoterminowych trendów zmian stężeń substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeń ulegających akumulacji w osadach dennych lub w faunie wodnej, lub we florze wodnej wyznacza się na podstawie wyników monitorowania stanu wód w:
1) jednolitych częściach wód rzecznych wpadających bezpośrednio do Morza Bałtyckiego;
2) jednolitych częściach wód rzecznych znajdujących się na granicy regionów wodnych;
3) jednolitych częściach wód powierzchniowych, do których są lub były odprowadzane substancje priorytetowe lub inne substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego;
4) jednolitych częściach wód rzecznych będących zbiornikami zaporowymi;
5) jednolitych częściach wód jeziornych;
6) jednolitych częściach wód powierzchniowych, w których występują źródła zanieczyszczeń, o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniającym dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 33 z 04.02.2006, str. 1, z późn. zm.).
II. Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych w ramach monitoringu operacyjnego jednolitych części wód powierzchniowych
1. Reprezentatywne punkty pomiarowo-kontrolne monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych wyznacza się, z zastrzeżeniem ust. 2, w sposób umożliwiający ocenę:
1) stanu wód jednolitej części wód powierzchniowych;
2) oddziaływania ze strony zidentyfikowanego punktowego źródła zanieczyszczeń lub grupy zidentyfikowanych punktowych źródeł zanieczyszczeń, w tym źródeł substancji priorytetowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 114 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624, 784 i 1564), zwanej dalej „ustawą”, lub innych substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego;
3) oddziaływania zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł rozproszonych liniowych i obszarowych, w tym źródeł substancji priorytetowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 114 ustawy, lub innych substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego;
4) zagrożenia wód związkami azotu ze źródeł rolniczych;
5) eutrofizacji na skutek zrzutów zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych;
6) wielkości i wpływu oddziaływania hydromorfologicznego;
7) skutków realizacji działań zmierzających do poprawy lub utrzymania dobrego stanu wód określonych w zestawie działań, o którym mowa w art. 318 ust. 1 pkt 7 ustawy.
2. Reprezentatywne punkty pomiarowo-kontrolne monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych lub reperowe punkty pomiarowo-kontrolne w jednolitych częściach wód jeziornych i jednolitych częściach wód rzecznych będących zbiornikami zaporowymi wyznacza się:
1) na głęboczku jeziora;
2) w punkcie charakterystycznym danego zbiornika, w przypadku innych naturalnych i sztucznych zbiorników wodnych;
3) w strefie przejściowej zbiornika zaporowego.
3. W jednolitej części wód powierzchniowych na potrzeby prowadzenia monitoringu operacyjnego można wyznaczyć tylko jeden reprezentatywny punkt pomiarowo-kontrolny monitorowania stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych lub reperowy punkt pomiarowo-kontrolny, przy czym liczba stanowisk pomiarowych tworzących punkt reprezentatywny musi być wystarczająca do dokonania oceny, o której mowa w ust. 1.
III. Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu badawczego jednolitych części wód powierzchniowych
1. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu badawczego wyznacza się odpowiednio do konkretnego przypadku jednolitej części wód powierzchniowych obejmowanej tym monitoringiem.
2. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu badawczego jednolitych części wód rzecznych Przymorza wyznacza się w ciekach wpadających bezpośrednio do Morza Bałtyckiego, przy czym punkt pomiarowo-kontrolny monitoringu badawczego powinien być wyznaczony w jednolitej części wód powierzchniowych stanowiącej odcinek przyujściowy. Inną lokalizację dopuszcza się w przypadku występowania na odcinku przyujściowym znacznego wpływu wód przybrzeżnych na stan wód w cieku.
IV. Kryteria wyznaczania punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu obszarów chronionych
1. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu obszarów chronionych wyznacza się w jednolitych częściach wód powierzchniowych:
1) przeznaczonych do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych dostarcza średnio powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
2) przeznaczonych do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych;
3) występujących na obszarach chronionych przeznaczonych do ochrony siedlisk i gatunków, w przypadku których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie – w sposób umożliwiający ocenę wypełnienia dodatkowych wymagań ustanowionych dla spełnienia celów środowiskowych dla tych jednolitych części wód powierzchniowych w planach gospodarowania wodami na obszarach dorzecza.
2. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu obszarów chronionych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, wyznacza się powyżej czerpni ujęcia, w sposób umożliwiający monitorowanie bezpośrednio pobieranej wody, lub na ujęciu, w sposób umożliwiający pobór wody surowej, przed jej uzdatnieniem.
Objaśnienia:
1) Listę punktów pomiarowo-kontrolnych zawiera rozdział 16 pkt B załącznika II do Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 236 z 23.09.2003, str. 33; Dz. Urz. UE L 9 z 15.01.2004, str. 8; Dz. Urz. UE L 93 z 30.03.2004, str. 1; Dz. Urz. UE L 156 z 30.04.2004, str. 142; Dz. Urz. UE L 195 z 15.07.2006, str. 25; Dz. Urz. UE L 60 z 27.02.2007, str. 1; Dz. Urz. UE L 186 z 18.07.2007, str. 29; Dz. Urz. UE L 186 z 18.07.2007, str. 32; Dz. Urz. UE L 195 z 24.07.2008, str. 24; Dz. Urz. UE L 196 z 28.07.2010, str. 24; Dz. Urz. UE L 336 z 21.12.2010, str. 60; Dz. Urz. UE L 94 z 08.04.2011, str. 31; Dz. Urz. UE L 101 z 15.04.2011, str. 122; Dz. Urz. UE L 101 z 15.04.2011, str. 124 oraz Dz. Urz. UE L 195 z 18.07.2013, str. 24) (Dz. U. z 2004 r. poz. 864).
Załącznik nr 11
ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚĆ PROWADZONYCH BADAŃ
