Artykuł 1

Definicje [Definicje]

Dla celów niniejszego Porozumienia przyjmuje się następujące określenia:

„Wody transgraniczne” – każde wody powierzchniowe lub podziemne, którymi przebiega granica państwowa pomiędzy Państwami Stron lub które są nią przecięte, a także które znajdują się w granicach zlewni tych wód;

„Wody graniczne” – powierzchniowe wody transgraniczne, po których przebiega granica państwowa, a także powierzchniowe wody transgraniczne w tych miejscach, w których granica państwowa je przecina;

„Awaryjne zanieczyszczenie wód” – nagłe niezamierzone zanieczyszczenie wód transgranicznych wywołane awarią przemysłową lub innym nadzwyczajnym zdarzeniem o charakterze technogennym i antropogenicznym;

„Sytuacja nadzwyczajna” – okoliczności, jakie powstały w rezultacie awaryjnego zanieczyszczenia wód, suszy, powodzi lub innej klęski żywiołowej, które pociągnęły lub mogą pociągnąć za sobą ofiary w ludziach, wyrządzić szkodę zdrowiu ludzi lub środowisku, doprowadzić do znacznych strat materialnych i naruszenia warunków życia i działalności człowieka.

Artykuł 2

Zakres współpracy [Zakres współpracy]

1. Strony prowadzą współpracę w zakresie ochrony i użytkowania wód transgranicznych w następujących aspektach:

1) prowadzenie hydrologicznych i hydrogeologicznych obserwacji i badań, ocena ich rezultatów, a także wymiana informacji w tej dziedzinie;

2) prowadzenie uzgodnionego monitoringu wód w celu określenia ich jakości i ilości;

3) sporządzanie bilansów wodnogospodarczych z uwzględnieniem jakości i ilości zasobów wodnych, a także uzgadnianie ogólnej oceny i klasyfikacji jakości i ilości wód;

4) ochrona wód przed zanieczyszczeniem i nadmiernym poborem, identyfikacja zanieczyszczeń i oddziaływań wpływających na jakość wód;

5) ochrona przed powodziami i negatywnym oddziaływaniem zjawisk lodowych;

6) przeciwdziałanie zjawisku suszy;

7) zapobieganie i likwidacja awaryjnego zanieczyszczenia wód;

8) wydobycie bogactw naturalnych i innych materiałów z koryt i obszarów zalewowych wód granicznych;

9) wspólne użytkowanie urządzeń wodnych zlokalizowanych na wodach granicznych;

10) zabezpieczenie warunków nawigacyjnych na wodach granicznych;

11) utrzymywanie naturalnego biegu koryt rzek granicznych;

12) ochrona i użytkowanie ekosystemów wodnych, zasobów biologicznych zależnych od wody, szczególnie na obszarach ochrony przyrody;

13) opracowanie i realizacja wspólnych programów i projektów w zakresie zachowania i racjonalnego użytkowania wód transgranicznych;

14) przeprowadzanie innych wspólnych działań.

2. Strony popierają współpracę regionalną w celu realizacji postanowień niniejszego Porozumienia.

Artykuł 3

Prawa i obowiązki [Prawa i obowiązki]

1. Strony dążą do poprawy i utrzymania jakości wód transgranicznych na określonym przez nie wysokim poziomie.

2. Strony mają prawo do sprawiedliwego i racjonalnego użytkowania wód transgranicznych na podstawie uzgodnionych przez nie warunków.

3. Strony współpracują przy opracowaniu planów zarządzania wodami transgranicznymi, w tym planów gospodarowania wodami na międzynarodowych obszarach dorzeczy, planów zarządzania ryzykiem powodziowym i planów przeciwdziałania skutkom suszy, oraz innych planów opracowywanych zgodnie z prawem Państw Stron.

4. Strony zobowiązują się do:

1) zarządzania zasobami wodnymi w swoich Państwach w taki sposób, żeby nie pogorszyć zarządzania zasobami wodnymi na terytorium Państwa drugiej Strony;

2) prowadzenia wymiany informacji oraz dialogu o możliwym oddziaływaniu planowanych lub bieżących projektów w zakresie zarządzania zasobami wodnymi i oszczędzania wody na wodach transgranicznych;

3) przeprowadzania oceny stanu zasobów biologicznych ekosystemów wodnych i ekosystemów zależnych od wód oraz do uzgadniania warunków ich utrzymania i stabilnego użytkowania, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów ochrony przyrody.

Artykuł 4

Użytkowanie wód transgranicznych [Użytkowanie wód transgranicznych]

1. W oparciu o uzgodnione procedury organy właściwe Stron prowadzą na wodach transgranicznych obserwacje, analizę hydrologiczną i hydrogeologiczną, a także, w razie konieczności, sporządzają bilanse wodnogospodarcze.

2. Wydobycie bogactw naturalnych i innych materiałów z wód granicznych odbywa się zgodnie z warunkami i w trybie uzgodnionym dla każdego konkretnego przypadku.

3. Dla innych projektów, w tym związanych ze spławem drewna, turystyką wodną, a także gospodarką rybacką i żeglugą na wodach granicznych, Strony mogą zawierać odrębne umowy międzynarodowe.

4. Realizacja projektów i działań w zakresie użytkowania i utrzymania wód granicznych w celach żeglugi śródlądowej jest regulowana oddzielnymi umowami międzynarodowymi.

Artykuł 5

Ochrona wód transgranicznych przed zanieczyszczeniami [Ochrona wód transgranicznych przed zanieczyszczeniami]

1. Strony zobowiązują się do prowadzenia działań, skierowanych na obniżenie zanieczyszczenia wód i utrzymanie uzgodnionej jakości tych wód, między innymi w celu realizacji ustaleń wynikających z planów gospodarowania wodami na międzynarodowych obszarach dorzeczy.

2. Organy właściwe Stron realizują monitoring jakości wód transgranicznych, a jego rezultaty oceniają na podstawie uzgodnionych kryteriów.

3. Strony współpracują w celu zapobieżenia i likwidacji źródeł, przyczyn i skutków zanieczyszczenia wód transgranicznych oraz wzajemnej pomocy na podstawie uzgodnień.

4. Organy właściwe Stron niezwłocznie informują się nawzajem o przypadkach awaryjnego zanieczyszczenia wód transgranicznych lub ryzyku jego zaistnienia, podejmują kroki mające na celu usunięcie źródeł i przyczyn, a także likwidację skutków takiego zanieczyszczenia.

Artykuł 6

Ocena oddziaływania na środowisko [Ocena oddziaływania na środowisko]

Podczas planowania projektów lub przedsięwzięć związanych z wodami transgranicznymi lub w związku z nimi, które mogą wywołać znaczące oddziaływanie na środowisko Państwa drugiej Strony, Strony stosują postanowienia Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, z dnia 25 lutego 1991 roku, a także poprawek do tej Konwencji, którymi związały się lub zwiążą się Strony.

Artykuł 7

Finansowanie i realizacja projektów i prac [Finansowanie i realizacja projektów i prac]

1. Finansowanie projektów i działań przewidzianych w niniejszym Porozumieniu odbywać się będzie zgodnie z obowiązującym prawodawstwem Stron.

2. Projekty w dziedzinie zarządzania zasobami wodnymi i ich ochrony, będące przedmiotem zainteresowania obu Stron, mogą być realizowane na podstawie odrębnej umowy.

3. Strony współpracują w celu uzyskania środków z międzynarodowych instytucji finansowych, państw donatorów i innych źródeł, dla realizacji projektów i prac w dziedzinie zarządzania zasobami wodnymi i oszczędzania wody.

Artykuł 8

Sytuacje nadzwyczajne [Sytuacje nadzwyczajne]

1. Strony opracowują i uzgadniają plany działania w przypadku sytuacji nadzwyczajnych, ustanawiają skoordynowane lub wspólne systemy łączności oraz powiadomienia, wykorzystując kompatybilne środki techniczne.

2. W razie zaistnienia sytuacji nadzwyczajnej, która może stać się przyczyną oddziaływania transgranicznego organy właściwe Stron:

1) natychmiast informują się nawzajem;

2) w razie konieczności realizują współpracę w zakresie badania operacyjnego, monitoringu i prognozowania rozwoju takiej sytuacji;

3) udzielają sobie nawzajem odpowiedniej pomocy w zapobieganiu lub likwidacji skutków sytuacji nadzwyczajnej zgodnie z ustaleniami.

Artykuł 9

Wymiana informacji [Wymiana informacji]

Strony w trybie, zakresie i terminie określonym przez Polsko-Białoruską Komisję do spraw Współpracy na Wodach Transgranicznych przekazują sobie:

1) dane hydrometeorologiczne i prognozowane dane obserwacji hydrologicznych i hydrogeologicznych, a także informacje o szybkim wzroście poziomu wody i niekorzystnych zjawiskach lodowych;

2) informacje o uszkodzeniu urządzeń wodnych, mającym wpływ na wody graniczne;

3) informacje o działaniach, które wpływają na jakość i ilość wód transgranicznych, z wyjątkiem informacji stanowiących tajemnicę państwową;

4) dane o rezultatach monitoringu wód granicznych;

5) informacje i materiały, niezbędne dla opracowania projektów i przeprowadzenia badań na wodach transgranicznych.

Artykuł 10

Utrzymanie granicy państwowej [Utrzymanie granicy państwowej]

1. Strony utrzymują wody graniczne, łącznie z urządzeniami wodnymi, uwzględniając zachowanie przebiegu granicy państwowej oraz położenie znaków granicznych.

2. Realizacja projektów i prac w dziedzinie zarządzania zasobami wodnymi na wodach granicznych dokonuje się zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi, zawartymi przez Strony.

Artykuł 11

Przekraczanie granicy państwowej [Przekraczanie granicy państwowej]

Przekraczanie granicy państwowej przez osoby w celu wypełnienia postanowień niniejszego Porozumienia odbywa się na zasadach określonych w odrębnej umowie międzynarodowej, regulującej stosunki prawne na polsko – białoruskiej granicy państwowej.

Artykuł 12

Postanowienia podatkowe i celne [Postanowienia podatkowe i celne]

Przywóz pojazdów, materiałów budowlanych, środków produkcji, w tym narzędzi, sprzętu, urządzeń, maszyn, części zamiennych i innych towarów, z terytorium Państwa jednej Strony na terytorium Państwa drugiej Strony w celu wykonania prac na podstawie niniejszego Porozumienia, jest przeprowadzany zgodnie z prawem Państwa Strony, do której są one przywożone.

Artykuł 13

Polsko-Białoruska Komisja do spraw Współpracy na Wodach Transgranicznych [Polsko-Białoruska Komisja do spraw Współpracy na Wodach Transgranicznych]

1. W celu realizacji postanowień Porozumienia, Strony powołują Polsko-Białoruską Komisję do spraw Współpracy na Wodach Transgranicznych, zwaną dalej „Komisją”.

2. Komisja pracuje pod kierownictwem dwóch Współprzewodniczących, mianowanych przez Strony i posiadających jednakowe prawa. Skład Komisji określają Współprzewodniczący, zgodnie z zasadą równego przedstawicielstwa Stron.

3. Tryb pracy Komisji reguluje jej Statut stanowiący załącznik do niniejszego Porozumienia i będący jego integralną częścią.

Artykuł 14

Rozstrzyganie sporów [Rozstrzyganie sporów]

1. Spory związane z interpretacją lub stosowaniem niniejszego Porozumienia rozstrzyga Komisja.

2. Jeśli Komisja nie osiągnie kompromisu, kwestie sporne będą rozstrzygane w drodze dyplomatycznej.

Artykuł 15

Wprowadzanie zmian i uzupełnień [Wprowadzanie zmian i uzupełnień]

Za obopólną zgodą Strony mogą wnosić zmiany i uzupełnienia do niniejszego Porozumienia w drodze zawarcia odrębnego protokołu, stanowiącego integralną część niniejszego Porozumienia. Protokół taki wejdzie w życie w sposób przewidziany w artykule 17 ustęp 1 niniejszego Porozumienia.

Artykuł 16

Organy właściwe [Organy właściwe]

1. Strony niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego Porozumienia, wymieniają się w drodze dyplomatycznej informacją o organach właściwych Stron odpowiedzialnych za jego realizację.

2. W przypadku zmiany organów właściwych jednej ze Stron, do drugiej Strony niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dokonania zmian, kierowane jest w drodze dyplomatycznej powiadomienie o tych zmianach.

Artykuł 17

Postanowienia końcowe [Postanowienia końcowe]

1. Strony informują się wzajemnie w formie pisemnej w drodze dyplomatycznej o zakończeniu wewnątrzpaństwowych procedur niezbędnych do wejścia w życie niniejszego Porozumienia. Niniejsze Porozumienie wejdzie w życie z dniem otrzymania ostatniej noty stwierdzającej wykonanie przez każdą ze Stron niezbędnych procedur wewnątrzpaństwowych.

2. Każda ze Stron może wypowiedzieć niniejsze Porozumienie wysyłając pisemne powiadomienie w drodze dyplomatycznej drugiej Stronie, nie później niż sześć miesięcy przed końcem roku kalendarzowego. W takim przypadku niniejsze Porozumienie wygasa w dniu 31 grudnia danego roku kalendarzowego.

3. W przypadku utraty mocy niniejszego Porozumienia rozpoczęte wcześniej projekty, przedsięwzięcia i wynikające z nich zobowiązania są realizowane do ich zakończenia zgodnie z ich warunkami, chyba że Strony postanowią inaczej.

Sporządzono w Białowieży, dnia 7 lutego 2020 roku w dwóch oryginalnych egzemplarzach, każdy w językach polskim i rosyjskim, przy czym oba teksty są jednakowo autentyczne.

Wersja w języku białoruskim

Po zaznajomieniu się z powyższym porozumieniem, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

– zostało ono uznane za słuszne, zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych,

– jest przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone,

– będzie niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 6 listopada 2020 r.