Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2024-01-01
Wersja aktualna od 2024-01-01
obowiązujący
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROZWOJU I FINANSÓW1)
z dnia 15 lutego 2017 r.
w sprawie szczegółowych zasad wyznaczania składek na finansowanie przymusowej restrukturyzacji kas w oparciu o ryzyko
z dnia 15 lutego 2017 r. (Dz.U. z 2017 r., poz. 320)
t.j. z dnia 7 października 2020 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 1727)
(ostatnia zmiana: Dz.U. z 2023 r., poz. 2818)
Na podstawie art. 298 ust. 7 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 842) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres przedmiotowy] Rozporządzenie określa szczegółowe zasady wyznaczania składek na finansowanie przymusowej restrukturyzacji kas w oparciu o ryzyko:
1) sposób obliczania składek wnoszonych przez kasy;
2) dobór wskaźników określających profil ryzyka kasy i sposób ich wykorzystania;
3) metody określenia profilu ryzyka kasy;
4) zasady oraz tryb dokonywania korekt należnych składek;
5) zasady pobierania składek w formie ryczałtowej, w tym kryteria obejmowania kas ryczałtem wraz z określeniem kwot należnego ryczałtu.
§ 2.[Definicje] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) aktywach ogółem – należy przez to rozumieć sumę aktywów określaną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, 1495, 1571, 1655 i 1680 oraz z 2020 r. poz. 568);
2) funduszach własnych – należy przez to rozumieć fundusze własne, o których mowa w art. 24 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1643 i 1639);
3) Funduszu – rozumie się przez to Bankowy Fundusz Gwarancyjny;
4) łącznej kwocie składek – należy przez to rozumieć łączną kwotę składek na fundusz przymusowej restrukturyzacji kas określoną przez Radę Funduszu;
5) pasywach – należy przez to rozumieć sumę pasywów określaną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;
6) składce – należy przez to rozumieć środki wnoszone przez kasy zgodnie z art. 295 ust. 3 ustawy;
7) środkach gwarantowanych – należy przez to rozumieć środki deponenta objęte ochroną gwarancyjną do wysokości, o której mowa w art. 24 ust. 1 ustawy;
8) ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.
§ 3.[Wysokość składki] 1. Kasy, których wartość pasywów pomniejszona o kwotę funduszy własnych i środków gwarantowanych wynosi nie więcej niż równowartość w złotych 50 000 000 euro, oraz których aktywa ogółem wynoszą mniej niż równowartość w złotych 1 000 000 000 euro, wnoszą składkę w formie ryczałtu w wysokości równowartości w złotych 1000 euro.
2. Kasy, których wartość pasywów pomniejszona o kwotę funduszy własnych i środków gwarantowanych wynosi powyżej równowartości w złotych 50 000 000 euro i nie więcej niż 100 000 000 euro, oraz których aktywa ogółem wynoszą mniej niż równowartość w złotych 1 000 000 000 euro, wnoszą składkę w formie ryczałtu w wysokości równowartości w złotych 2000 euro.
3. Kasy, których wartość pasywów pomniejszona o kwotę funduszy własnych i środków gwarantowanych wynosi powyżej równowartości w złotych 100 000 000 euro i nie więcej niż 150 000 000 euro, oraz których aktywa ogółem wynoszą mniej niż równowartość w złotych 1 000 000 000 euro, wnoszą składkę w formie ryczałtu w wysokości równowartości w złotych 7000 euro.
4. Kasy, których wartość pasywów pomniejszona o kwotę funduszy własnych i środków gwarantowanych wynosi powyżej równowartości w złotych 150 000 000 euro i nie więcej niż 200 000 000 euro, oraz których aktywa ogółem wynoszą mniej niż równowartość w złotych 1 000 000 000 euro, wnoszą składkę w formie ryczałtu w wysokości równowartości w złotych 15 000 euro.
5. Kasy, których wartość pasywów pomniejszona o kwotę funduszy własnych i środków gwarantowanych wynosi powyżej równowartości w złotych 200 000 000 euro i nie więcej niż 250 000 000 euro, oraz których aktywa ogółem wynoszą mniej niż równowartość w złotych 1 000 000 000 euro, wnoszą składkę w formie ryczałtu w wysokości równowartości w złotych 26 000 euro.
6. Kasy, których wartość pasywów pomniejszona o kwotę funduszy własnych i środków gwarantowanych wynosi powyżej równowartości w złotych 250 000 000 euro i nie więcej niż 300 000 000 euro, oraz których aktywa ogółem wynoszą mniej niż równowartość w złotych 1 000 000 000 euro, wnoszą składkę w formie ryczałtu w wysokości równowartości w złotych 50 000 euro.
7. Jeżeli kwota składki w formie ryczałtu jest wyższa niż kwota obliczona jako iloczyn łącznej kwoty składek oraz udziału wartości pasywów kasy pomniejszonej o kwotę jej funduszy własnych i środków gwarantowanych w sumie wartości pasywów wszystkich kas pomniejszonej o sumę kwot ich funduszy własnych i środków gwarantowanych, kasa wnosi składkę w wysokości obliczonej jako ten iloczyn.
8. Do obliczania równowartości euro w złotych przyjmuje się:
1) w odniesieniu do wartości pasywów pomniejszonej o kwotę funduszy własnych i środków gwarantowanych oraz w odniesieniu do aktywów ogółem – kurs średni z dnia będącego ostatnim dniem roku objętego sprawozdaniem finansowym, o którym mowa w § 9 ust. 1, ogłaszany przez Narodowy Bank Polski;
2) w odniesieniu do kwot składek w formie ryczałtu – kurs średni z dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok kalendarzowy, za który są wnoszone składki, ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.
§ 4.[Wyłączenie stosowania przepisów § 5-8] Przepisów § 5–8 nie stosuje się do kas, o których mowa w § 3 ust. 1–7.
§ 5.[Wskaźniki ryzyka] 1. Fundusz w zakresie oceny profilu ryzyka kasy stosuje następujące wskaźniki ryzyka:
1) wskaźnik dźwigni;
2) współczynnik wypłacalności;
3) wskaźnik rezerwy płynnej do limitu 10% funduszu oszczędnościowo-pożyczkowego;
4) wskaźnik kredytów ogółem do depozytów ogółem;
5) wskaźnik jakości kredytów;
6) wskaźnik 20-krotności wymogów kapitałowych do aktywów ogółem;
7) wskaźnik stopy zwrotu z aktywów.
2. Sposób obliczania wartości wskaźników ryzyka, o których mowa w ust. 1, określa pkt 1 załącznika do rozporządzenia.
§ 6.[Wagi ryzyka] 1. Suma wag przypisanych wszystkim wskaźnikom ryzyka, o których mowa w § 5 ust. 1, jest równa 100%.
2. W odniesieniu do wskaźników ryzyka Fundusz stosuje następujące wagi:
1) wskaźnik dźwigni – 15%;
2) współczynnik wypłacalności – 15%;
3) wskaźnik rezerwy płynnej do limitu 10% funduszu oszczędnościowo-pożyczkowego – 15%;
4) wskaźnik kredytów ogółem do depozytów ogółem – 15%;
5) wskaźnik jakości kredytów – 20%;
6) wskaźnik 20-krotności wymogów kapitałowych do aktywów ogółem – 10%;
7) wskaźnik stopy zwrotu z aktywów – 10%.
§ 7.[Mnożnik dodatkowej korekty ryzyka] 1. Fundusz określa mnożnik dodatkowej korekty ryzyka dla kasy (całkowita waga ryzyka) przez połączenie wskaźników ryzyka, o których mowa w § 5, zgodnie z pkt 2–4 załącznika do rozporządzenia.
2. Zakres całkowitej wagi ryzyka jest jednakowy dla wszystkich kas, przy czym jej dolna granica wynosi 75%, a górna – 150%.
§ 8.[Obliczanie wysokości składki przez Fundusz] Fundusz oblicza wysokość składki wnoszonej przez kasę zgodnie z pkt 5 załącznika do rozporządzenia.
§ 9.[Określenie wysokości pasywów, funduszy własnych, środków gwarantowanych i aktywów ogółem oraz ustalenie wartości wskaźników ryzyka] 1. Fundusz ustala wartość pasywów, funduszy własnych, środków gwarantowanych i aktywów ogółem oraz określa wartości wskaźników ryzyka na podstawie danych pochodzących z ostatniego rocznego zatwierdzonego sprawozdania finansowego kasy, które było dostępne w dniu 31 grudnia roku poprzedzającego rok kalendarzowy, za który są wnoszone składki.
1a. W przypadku gdy przekazane Funduszowi przez kasy dane, stanowiące podstawę wyznaczania składki na finansowanie przymusowej restrukturyzacji kas, zostaną skorygowane, Fundusz dokonuje korekty składki zgodnie ze skorygowanymi danymi przy wyznaczaniu składki należnej za kolejny rok kalendarzowy. Fundusz dokonuje korekty poprzez obniżenie lub podwyższenie składek za kolejny rok kalendarzowy.
2. Za dane, o których mowa w ust. 1, przyjmuje się dane przekazane zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 62c ust. 4 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, które były dostępne w dniu 31 grudnia roku poprzedzającego rok kalendarzowy, za który są wnoszone składki.
3. Za skorygowane dane, o których mowa w ust. 1a, przyjmuje się dane, o których mowa w ust. 2, które następnie zostały skorygowane.
§ 10.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
1) Obecnie działem administracji rządowej - instytucje finansowe kieruje Minister Finansów, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Finansów (Dz. U. poz. 2265).
Załącznik do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów
z dnia 15 lutego 2017 r.
1. Sposób obliczania wartości wskaźników ryzyka, o których mowa w § 5 ust. 1 rozporządzenia [1]
| Nazwa wskaźnika | Wzór / Opis | Znak | Dolna granica przedziału oceny ryzyka (bj) | Górna granica przedziału oceny ryzyka (aj) |
| Wskaźnik dźwigni | | (-) Wyższa wartość oznacza niższe ryzyko | 1,0% | 5,0% |
| Współczynnik wypłacalności | Współczynnik wypłacalności określony w przepisach wydanych na podstawie art. 24 ust. 6 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych | (-) Wyższa wartość oznacza niższe ryzyko | 5,0% | 10,0% |
| Wskaźnik rezerwy płynnej do limitu 10% funduszu oszczędnościowo-pożyczkowego | | (-) Wyższa wartość oznacza niższe ryzyko | 100,0% | 200,0% |
| Wskaźnik rezerwy płynnej do 10% limitu funduszu oszczędnościowo-pożyczkowego określony w art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych | ||||
| Wskaźnik kredytów ogółem do depozytów ogółem | | (+) Wyższy wskaźnik oznacza wyższe ryzyko | 60,0% | 90,0% |
| – kredyty ogółem – kredyty i pożyczki członkowskie sprawozdawane zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 62c ust. 4 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w wartości bilansowej brutto – depozyty ogółem – depozyty członkowskie wykazane w sprawozdaniu sporządzonym zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 62c ust. 4 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w wartości bilansowej | ||||
| Wskaźnik jakości kredytów | | (+) Wyższa wartość oznacza wyższe ryzyko | 5,0% | 20,0% |
| kredyty zagrożone oznaczają kredyty i pożyczki członkowskie przeterminowane powyżej 3 miesięcy w wartości bilansowej brutto | ||||
| Wskaźnik 20-krotności wymogów kapitałowych do aktywów ogółem | | (+) Wyższa wartość oznacza wyższe ryzyko | 70,0% | 90,0% |
| licznik wskaźnika – suma wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego, operacyjnego oraz walutowego, pomnożona przez 20, wyliczanych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 24 ust. 6 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych | ||||
| Wskaźnik stopy zwrotu z aktywów | | (-) Wyższa wartość oznacza niższe ryzyko | 0,0% | 1,0% |
| – wynik netto – zysk albo strata netto wykazane w sprawozdaniu sporządzonym zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 62c ust. 4 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych; dla celów wyznaczenia wartości stopy zwrotu z aktywów przyjmuje się: – wynik netto jako średnią z dwóch okresów sprawozdawczych (zgodnie ze sprawozdaniem finansowym, o którym mowa w § 9 ust. 1 rozporządzenia, oraz ze sprawozdaniem za rok poprzedzający), – aktywa ogółem jako średnią stanów na koniec trzech okresów sprawozdawczych (zgodnie ze sprawozdaniem finansowym, o którym mowa w § 9 ust. 1 rozporządzenia, oraz sprawozdaniami za dwa lata poprzedzające) |
2. Przypisanie indywidualnych punktowych ocen ryzyka (IRS) wszystkim wskaźnikom ryzyka kasy
1) Fundusz przypisuje indywidualne punktowe oceny ryzyka (IRS) wszystkim wskaźnikom ryzyka kasy. Dla każdego wskaźnika ryzyka indywidualne punktowe oceny ryzyka mieszczą się w przedziale między 0 a 100, gdzie 0 oznacza najniższe ryzyko, a 100 – najwyższe ryzyko.
2) Fundusz przypisuje indywidualne punktowe oceny ryzyka przy użyciu metody skali ruchomej.
W metodzie skali ruchomej w odniesieniu do kasy „i” jest obliczana indywidualna punktowa ocena ryzyka IRSi,j dla każdego wskaźnika ryzyka Ai,j. Każdy wskaźnik ryzyka ma zdefiniowaną górną i dolną granicę aj i bj.
Jeżeli wyższa wartość wskaźnika ryzyka wskazuje na kasę o wyższym ryzyku i wskaźnik ryzyka przyjmuje wartość powyżej górnej granicy, IRSi,j przyjmuje wartość równą 100. Jeżeli wartość wskaźnika ryzyka znajduje się poniżej dolnej granicy, IRSi,j przyjmuje wartość 0.
Jeżeli wartość wskaźnika ryzyka znajduje się pomiędzy zdefiniowanymi granicami, IRSi,j przyjmie wartość z przedziału (0, 100). W przypadku każdego wskaźnika ryzyka Ai,j jego wartość będzie odpowiadała punktacji wyjściowej (IRSi,j):
gdzie j = 1...n,
n – liczba stosowanych wskaźników ryzyka.
Jeżeli niższa wartość wskaźnika ryzyka wskazuje na kasę o wyższym ryzyku, a wskaźnik ryzyka znajduje się poniżej dolnej granicy, IRSi,j przyjmuje wartość równą 100. Jeżeli wartość wskaźnika ryzyka kształtuje się powyżej górnej granicy, IRSi,j przyjmuje wartość 0.
Jeżeli wartość wskaźnika ryzyka znajduje się pomiędzy zdefiniowanymi granicami, IRSi,j przyjmuje wartość z przedziału (0, 100). W przypadku każdego wskaźnika ryzyka Ai,j jego wartość będzie odpowiadała punktacji wyjściowej (IRSi,j):
gdzie j = 1...n,
n – liczba stosowanych wskaźników ryzyka.
3. Obliczenie całkowitej oceny punktowej ryzyka (ARS) dla kasy
Ocena ARSi jest ważoną sumą wszystkich punktowych ocen ryzyka kasy obliczaną według wzoru:
gdzie:
IWj = waga j-tej oceny,
4. Przypisanie kasie całkowitej wagi ryzyka (ARW)
Fundusz przypisuje kasom ich całkowite wagi ryzyka (ARW) na podstawie ich całkowitych ocen punktowych ryzyka (ARS) przy użyciu metody skali ruchomej. W metodzie skali ruchomej ARSi jest przeliczana na całkowitą wagę ryzyka (ARWi) w oparciu o wzór funkcji wykładniczej.
ARWi związana z ARSi ma charakter wykładniczy, z górną i dolną granicą 150% i 75%.
Przeliczenie ARSi na ARWi metodą funkcji wykładniczej jest dokonywane według wzoru:
5. Obliczanie składek uzależnionych od ryzyka
1) Składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji kas wnoszone przez poszczególne kasy są obliczane według wzoru:
Ci = CR × ARWi × Bi × μ
gdzie:
Ci – składka kasy „i”,
CR – stawka (taka sama dla wszystkich kas),
ARWi – całkowita waga ryzyka dla kasy „i”,
Bi – wysokość podstawy wyznaczania składki w kasie „i” wyznaczana jako wartość pasywów zgromadzonych w kasie „i” pomniejszona o kwotę funduszy własnych zgromadzonych w kasie „i” oraz o kwotę środków gwarantowanych zgromadzonych w kasie „i”,
μ – współczynnik korekty (taki sam dla wszystkich kas).
2) Stawka (CR) jest określana przez Fundusz jako iloraz, którego licznik jest równy łącznej kwocie składek (CL) pomniejszonej o sumę składek obliczonych zgodnie z § 3 rozporządzenia, a mianownik jest równy sumie podstaw wyznaczania składek w kasach wnoszących składki uzależnione od ryzyka:
gdzie:
Li – kwota składki należnej od kasy „i” obliczona zgodnie z § 3 rozporządzenia (Li = 0 w przypadku kas wnoszących składki uzależnione od ryzyka),
Bri – wysokość podstawy wyznaczania składki w kasie „i” wnoszącej składkę uzależnioną od ryzyka (Bri = 0 w przypadku kas wnoszących składki obliczone zgodnie z § 3 rozporządzenia).
3) Współczynnik korekty (μ) jest wyznaczany według wzoru:
[1] Załącznik w brzmieniu ustalonym przez § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad wyznaczania składek na finansowanie przymusowej restrukturyzacji kas w oparciu o ryzyko (Dz.U. poz. 2818). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2024 r.
