Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2023-06-24 do 2024-02-15
Wersja archiwalna od 2023-06-24 do 2024-02-15
archiwalny
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 28 września 2020 r.
w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego
(ostatnia zmiana: Dz.U. z 2023 r., poz. 1083)
Na podstawie art. 185d § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 30, 413, 568, 1086 i 1458) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres regulacji] 1. Rozporządzenie określa:
1) sposób przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, zwanego dalej „przesłuchaniem”;
2) warunki, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia przeznaczone do przeprowadzania przesłuchania.
2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) ustawie – rozumie się przez to ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego;
2) świadku – rozumie się przez to również pokrzywdzonego przesłuchiwanego w charakterze świadka.
§ 2.[Przesłuchanie małoletniego] [1] 1. Przed przesłuchaniem sąd ustala właściwości i warunki osobiste świadka, tak aby przesłuchanie odbyło się w sposób dostosowany do wieku, stanu zdrowia, w tym zdrowia psychicznego, rozwoju umysłowego i emocjonalnego świadka.
2. Przed przesłuchaniem sąd ustala, czy będzie brała w nim udział osoba pełnoletnia wskazana przez świadka.
3. Planowaną porę i czas przesłuchania dostosowuje się do wieku świadka, jego stanu zdrowia, pory optymalnej aktywności poznawczej, potrzeby ewentualnych przerw w prowadzonej czynności oraz konieczności przeprowadzenia przez biegłego psychologa niezbędnych czynności przed rozpoczęciem przesłuchania.
4. Miejsce przesłuchania powinno być dostosowane do właściwości i warunków osobistych świadka, w szczególności przez zapewnienie specjalistycznych pomocy umożliwiających przeprowadzenie przesłuchania.
5. Przed przesłuchaniem protokolant sprawdza, czy środki techniczne, o których mowa w § 9 i § 10, działają prawidłowo. W przypadku nieprawidłowości protokolant podejmuje czynności mające na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania sprzętu i jego naprawę przed przystąpieniem do czynności. Z czynności sprawdzenia protokolant sporządza notatkę urzędową, którą przedstawia sędziemu.
§ 3.[Wstępna rozmowa] [2] 1. Przed przesłuchaniem biegły psycholog przeprowadza ze świadkiem wstępną rozmowę w pokoju przesłuchań w celu nawiązania z nim kontaktu, zaznajomienia go z przebiegiem i miejscem przesłuchania oraz w razie potrzeby obniżenia poziomu jego lęku i strachu.
2. Podczas rozmowy, o której mowa w ust. 1, biegły psycholog może zaprezentować świadkowi techniki relaksacyjne w celu obniżenia poziomu jego lęku lub strachu.
§ 4.[Uzgodnienie sposobu formułowania zadawanych świadkowi pytań] [3] 1. Przed rozpoczęciem przesłuchania sędzia w uzgodnieniu ze świadkiem – a w miarę potrzeby także z biegłym psychologiem – ustala, czy podczas przesłuchania obecność w pokoju przesłuchań osoby, o której mowa w art. 51 § 2 ustawy, lub osoby pełnoletniej wskazanej przez świadka może ograniczać swobodę wypowiedzi świadka.
2. Przed rozpoczęciem przesłuchania sędzia informuje o sposobie prowadzenia przesłuchania określonym w niniejszym rozporządzeniu osobę, o której mowa w art. 51 § 2 ustawy, oraz wskazaną przez świadka osobę pełnoletnią.
3. Przed rozpoczęciem przesłuchania sędzia, prokurator, obrońca, pełnomocnik:
1) w porozumieniu z biegłym psychologiem ustalają sposób formułowania zadawanych świadkowi pytań, w szczególności dotyczących sfery intymnej;
2) ustalają zasady współpracy oraz sposób komunikowania się w toku przesłuchania.
4. Biegły psycholog udziela sędziemu, w miarę potrzeby, pomocy w wyjaśnieniu w sposób zrozumiały dla świadka zasad przesłuchania, w tym prawa odmowy składania zeznań, o ile prawo to świadkowi przysługuje, obowiązku mówienia prawdy i faktu utrwalania czynności w formie zapisu obrazu i dźwięku na nośnikach oraz tego, że należy informować sędziego, jeżeli świadek nie rozumie zadawanych pytań, nie zna odpowiedzi na niektóre pytania lub pewnych okoliczności nie pamięta.
5. Biegły psycholog udziela sędziemu, w miarę potrzeby, pomocy w formułowaniu pytań do świadka oraz wskazuje sposób reagowania na sytuacje utrudniające przebieg przesłuchania, w szczególności: lęk, strach, płacz lub zdenerwowanie świadka.
§ 5.[Pokój przesłuchań i pokój techniczny] 1. Na potrzeby prowadzenia przesłuchania wyodrębnia się pokój przesłuchań i pokój techniczny.
2. [4] Wielkość pokoju przesłuchań powinna umożliwiać swobodne przeprowadzenie przesłuchania świadka przez sędziego z udziałem biegłego psychologa, tłumacza, jeżeli został powołany, oraz w obecności osób, o których mowa w § 4 ust. 1.
3. Pokój techniczny może być:
1) pomieszczeniem przylegającym do pokoju przesłuchań i oddzielonym od niego lustrem obserwacyjnym albo
2) pomieszczeniem połączonym z pokojem przesłuchań za pomocą środków technicznych umożliwiających przeprowadzenie przesłuchania na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku – w takim przypadku pokój techniczny może znajdować się w innym budynku niż pokój przesłuchań.
4. [5] Wielkość pokoju technicznego powinna umożliwiać swobodny udział w przesłuchaniu prokuratorowi, obrońcy, pełnomocnikowi oraz swobodną obecność osobom, o których mowa w § 4 ust. 1, gdy ich obecność w pokoju przesłuchań ogranicza swobodę wypowiedzi świadka. W pokoju technicznym przebywa również protokolant.
§ 6.[Miejsce pokoju przesłuchań] Pokój przesłuchań może znajdować się w siedzibie sądu albo poza jego siedzibą, w szczególności w siedzibie prokuratury, Policji, instytucji państwowej lub samorządowej lub podmiotu, do którego zadań należy pomoc małoletnim lub ofiarom przestępstwa zgwałcenia, albo w siedzibie innego podmiotu, o ile posiada on pokój przesłuchań spełniający warunki określone w niniejszym rozporządzeniu.
§ 7.[Poczekalnia] 1. Jeżeli warunki lokalowe to umożliwiają:
1) pokój przesłuchań znajdujący się w budynku sądu, prokuratury lub Policji posiada odrębne wejście lub zlokalizowany jest w taki sposób, aby dojście do niego nie prowadziło przez części budynku, gdzie przebywają oskarżeni, zatrzymani lub pokrzywdzeni innymi czynami;
2) w bezpośrednim sąsiedztwie pokoju przesłuchań powinna znajdować się toaleta;
3) możliwie najbliżej pokoju przesłuchań należy wyodrębnić poczekalnię.
2. Poczekalnia zapewnia możliwość oczekiwania świadka na przesłuchanie w miejscu, do którego nie mają wstępu osoby nieuprawnione do udziału w przesłuchaniu.
3. Poczekalnia wyposażona jest w książki, czasopisma, kredki, papier i inne przedmioty zapewniające świadkowi, w tym również będącemu małoletnim poniżej lat 15, możliwość aktywnego spędzenia czasu oczekiwania. W poczekalni nie umieszcza się materiałów edukacyjnych i informacyjnych na temat przemocy i wykorzystywania seksualnego.
§ 8.[Izolacja pokoju przesłuchań] 1. [6] Pokój przesłuchań jest izolowany od odgłosów dobiegających z zewnątrz w stopniu wystarczającym, by zapewnić świadkowi możliwość koncentracji i swobodę wypowiedzi oraz by zapewnić należytą jakość zapisu dźwięku.
2. Kolorystyka pokoju przesłuchań utrzymana jest w barwach jasnych i stonowanych.
3. Pokój przesłuchań wyposaża się w meble dostosowane dla osób dorosłych oraz meble dostosowane dla dzieci, a podłogę wykłada się miękką wykładziną.
4. W pokoju przesłuchań znajdują się materiały umożliwiające uzyskiwanie zeznań od świadka, w szczególności kredki, papier, a także materiały umożliwiające obniżenie poczucia lęku i napięcia u świadka, w szczególności poduszki, maskotki do przytulania.
5. [7] W pokoju przesłuchań nie mogą znajdować się urządzenia umożliwiające bieżące śledzenie protokołu przesłuchania.
6. [8] W pokoju przesłuchań nie używa się strojów urzędowych.
§ 9.[Wyposażenie pokoju przesłuchań] 1. Pokój przesłuchań wyposaża się w środki techniczne umożliwiające:
1) utrwalanie obrazu i dźwięku z przebiegu przesłuchania;
2) obserwowanie i słuchanie przebiegu przesłuchania przez uczestników czynności przebywających w pokoju technicznym;
3) przekazywanie sędziemu prowadzącemu przesłuchanie oraz biegłemu psychologowi pytań do świadka oraz wypowiedzi kierowanych przez uczestników czynności przebywających w pokoju technicznym;
4) utrwalanie pytań i wypowiedzi, o których mowa w pkt 3, w formie zapisu dźwięku;
5) zabezpieczenie utrwalonego obrazu i utrwalonego dźwięku, o których mowa w pkt 1 i 4, w taki sposób by dostęp do nich miały wyłącznie osoby upoważnione.
2. W miarę potrzeby pokój techniczny lub pokój przesłuchań mogą być wyposażone w urządzenia umożliwiające utrwalanie dźwięku z przebiegu przesłuchania na dodatkowym nośniku.
§ 10.[Instalacja środków technicznych] 1. Środki techniczne instaluje się w pokoju przesłuchań w sposób umożliwiający uczestnikom znajdującym się w pokoju technicznym obserwację pokoju przesłuchań oraz osoby świadka ze szczególnym uwzględnieniem mimiki twarzy świadka.
2. Urządzenia służące do utrwalania obrazu i dźwięku z przebiegu przesłuchania umieszcza się w pokoju przesłuchań, jeżeli ich rozmiary i sposób pracy umożliwiają nagrywanie w sposób, który nie będzie rozpraszał uwagi świadka; w innym przypadku umieszcza się je w pokoju technicznym.
3. Urządzenia służące do utrwalania obrazu i dźwięku, o których mowa w ust. 2, zabezpiecza się w taki sposób by dostęp do nich miały wyłącznie osoby upoważnione.
§ 11.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 5 października 2020 r.1)
1) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a-185c Kodeksu postępowania karnego (Dz. U. poz. 1642), które na podstawie art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1694) traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
[1] § 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. poz. 1083). Zmiana weszła w życie 24 czerwca 2023 r.
[2] § 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. poz. 1083). Zmiana weszła w życie 24 czerwca 2023 r.
[3] § 4 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. poz. 1083). Zmiana weszła w życie 24 czerwca 2023 r.
[4] § 5 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. poz. 1083). Zmiana weszła w życie 24 czerwca 2023 r.
[5] § 5 ust. 4 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. poz. 1083). Zmiana weszła w życie 24 czerwca 2023 r.
[6] § 8 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. poz. 1083). Zmiana weszła w życie 24 czerwca 2023 r.
[7] § 8 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. poz. 1083). Zmiana weszła w życie 24 czerwca 2023 r.
[8] § 8 ust. 6 dodany przez § 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 maja 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. poz. 1083). Zmiana weszła w życie 24 czerwca 2023 r.
