Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2020-10-01
Wersja aktualna od 2020-10-01
obowiązujący
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1)
z dnia 3 września 2020 r.
w sprawie pobierania próbek roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów do badań na obecność pozostałości środków ochrony roślin2)
Na podstawie art. 21 ust. 5 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (Dz. U. poz. 425, 695 i 1069) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres przedmiotowy] Rozporządzenie określa:
1) sposób pobierania próbek do badań laboratoryjnych na obecność pozostałości środków ochrony roślin, zwanych dalej „badaniami”;
2) wzór protokołu pobrania próbek do badań;
3) sposób zabezpieczenia próbek pobranych do badań;
4) sposób postępowania z próbkami pobranymi do badań oraz pozostałościami po tych próbkach.
§ 2.[Pobieranie próbek do badań] 1. Pobieranie próbek do badań obejmuje pobranie próbek roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, zwanych dalej „próbkami pierwotnymi”, z których wydziela się, po ich połączeniu i dokładnym wymieszaniu, próbkę, która zostanie poddana badaniom, zwaną dalej „próbką laboratoryjną”.
2. Próbki pierwotne powinny być takiej samej, a jeżeli nie jest to możliwe – podobnej wielkości, tak aby zapewnić reprezentatywność próbki laboratoryjnej dla roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, z których jest pobierana próbka.
3. Sposób pobierania próbek pierwotnych do badań jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
4. Minimalne wielkości próbek laboratoryjnych są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
5. Jeżeli nie jest możliwe przygotowanie próbki laboratoryjnej o wielkości, która jest określona w załączniku nr 2 do rozporządzenia, dopuszcza się przygotowanie próbki laboratoryjnej o wielkości mniejszej, jeżeli nie będzie to miało wpływu na wyniki badania, a wielkość próbki laboratoryjnej została uzgodniona z laboratorium wykonującym badanie.
§ 3.[Protokół z pobrania próbek do badań] 1. Z pobrania próbek laboratoryjnych do badań sporządza się protokół, który pozostawia się posiadaczowi roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, z których jest pobierana próbka, albo osobie przez niego upoważnionej.
2. Kopię protokołu, o którym mowa w ust. 1:
1) pozostawia się w aktach sprawy;
2) przekazuje się, wraz z pobranymi próbkami, do laboratorium przeprowadzającego badanie.
3. Wzór protokołu pobrania próbek laboratoryjnych roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów do badań jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
§ 4.[Postępowanie z próbkami laboratoryjnymi] Próbki laboratoryjne, niezwłocznie po ich pobraniu, umieszcza się w czystym, wykonanym z obojętnych materiałów opakowaniu, które zabezpiecza próbki przed zanieczyszczeniem, uszkodzeniem i ubytkiem.
§ 5.[Opakowanie] 1. Opakowanie, o którym mowa w § 4, plombuje się przy użyciu plomby zawierającej indywidualny niepowtarzalny numer.
2. Na opakowaniu umieszcza się numer protokołu, o którym mowa w § 3 ust. 1; kopię protokołu dołącza się do opakowania.
§ 6.[Zapewnienie dostarczenia próbki laboratoryjnej do laboratorium przeprowadzającego badanie] 1. Wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa zapewnia dostarczenie próbki laboratoryjnej do laboratorium przeprowadzającego badanie:
1) niezwłocznie;
2) bezpośrednio albo za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1041) przesyłką rejestrowaną nadaną w sposób umożliwiający uzyskanie przez nadawcę dokumentu potwierdzającego odbiór tej przesyłki;
3) z zachowaniem warunków uniemożliwiających:
a) zmianę jakości pobranej próbki,
b) zamianę próbki;
4) w sposób zabezpieczający próbkę przed wpływem czynników zewnętrznych.
2. Próbki laboratoryjne owoców i warzyw liściastych, jeżeli jest to konieczne dla zachowania właściwości pobranej próbki, schładza się do temperatury uniemożliwiającej zmianę właściwości tej próbki.
§ 7.[Potwierdzenie przyjęcia próbki laboratoryjnej do badań albo stwierdzenie nieprzydatności tej próbki do badań] 1. Laboratorium przeprowadzające badanie potwierdza przyjęcie próbki laboratoryjnej do badań albo stwierdza nieprzydatność tej próbki do badań przez dokonanie odpowiedniej adnotacji na kopii protokołu pobrania próbek, o której mowa w § 3 ust. 2 pkt 2, którą pozostawia się w tym laboratorium.
2. Adnotacja, o której mowa w ust. 1, zawiera ocenę przydatności próbki laboratoryjnej do badań oraz ocenę stanu opakowania tej próbki, dokonane na podstawie:
1) informacji zawartych w protokole, o którym mowa w § 3 ust. 1;
2) oględzin próbki dostarczonej do badań.
3. Laboratorium przeprowadzające badanie stwierdza nieprzydatność próbki laboratoryjnej do badań, jeżeli:
1) została ona dostarczona do tego laboratorium:
a) w stanie, który uniemożliwia prawidłowe przeprowadzenie badań,
b) w sposób, który nie zabezpieczał jej przed wpływem czynników zewnętrznych, mogących mieć wpływ na wyniki badań;
2) opakowanie, w którym została ona dostarczona do tego laboratorium:
a) nie zostało zaplombowane albo plomba została zdjęta albo naruszona,
b) zostało naruszone w sposób umożliwiający zamianę próbki;
3) została ona przygotowana w wielkości mniejszej niż określona w załączniku nr 2 do rozporządzenia, bez uzgodnienia z tym laboratorium.
4. W przypadku stwierdzenia nieprzydatności próbki laboratoryjnej do badań, laboratorium przeprowadzające badanie informuje niezwłocznie właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa o przyczynach nieprzydatności próbki laboratoryjnej do badań.
§ 8.[Pozostałości próbek pierwotnych] 1. Pozostałości próbek pierwotnych po wydzieleniu próbki laboratoryjnej zwraca się posiadaczowi roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, z których ta próbka została pobrana, albo osobie przez niego upoważnionej.
2. Po przeprowadzeniu badań część próbki laboratoryjnej umożliwiającą powtórzenie tych badań przechowuje się w laboratorium przeprowadzającym badanie, przez 2 miesiące od dnia zakończenia tych badań.
3. Z próbkami laboratoryjnymi, w odniesieniu do których stwierdzono nieprzydatność do badań, oraz pozostałościami próbek laboratoryjnych po przeprowadzeniu badań postępuje się zgodnie z przepisami o odpadach.
§ 9.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.3)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: J. Ardanowski
1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 2258).
2) Rozporządzenie wdraża częściowo postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz. Urz. UE L 309 z 24.11.2009, str. 71, Dz. Urz. UE L 189 z 27.06.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 127 z 16.05.2019, str. 4, Dz. Urz. UE L 198 z 25.07.2019, str. 241 oraz Dz. Urz. UE L 161 z 29.06.2010, str. 11).
3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie pobierania próbek roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów do badań na obecność pozostałości środków ochrony roślin (Dz. U. poz. 1549), które zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (Dz. U. poz. 425, 695 i 1069) traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
Załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 3 września 2020 r. (poz. 1589)
Załącznik nr 1
SPOSÓB POBIERANIA PRÓBEK PIERWOTNYCH DO BADAŃ
1. Sposób pobierania próbek pierwotnych owoców w sadach i na plantacjach owocowych
Owoce pobiera się z drzew albo z krzewów wzdłuż przekątnej sadu albo plantacji, z różnych stron korony drzewa albo krzewu, a także z różnej jego wysokości i głębokości, w sposób określony w tabeli 1, z tym że w przypadku owoców:
1) truskawki – pobiera się je z 5 sąsiadujących ze sobą krzewów truskawki;
2) porzeczki lub winorośli – pobiera się grona owoców.
Tabela 1. Liczba miejsc pobierania próbek pierwotnych owoców
Drzewa owocowe | Krzewy owocowe | Truskawki, maliny itp. | |||
powierzchnia uprawy (ha) | liczba drzew | powierzchnia uprawy (ha) | liczba krzewów | powierzchnia uprawy (ha) | liczba miejsc |
do 0,5 | 5 | do 0,5 | 5–10 | do 0,1 | 5 |
>0,5–1 | 10 | >0,5–1 | 10–15 | >0,1–0,5 | 10 |
>1–10 | 20 | >1–2 | 20 | >0,5 | 20 |
>10–30 | 25 | >2 | 30 | – | – |
>30 | min. 30 | – | – | – | – |
2. Sposób pobierania próbek pierwotnych roślin okopowych i warzyw na plantacjach
Próbki pierwotne roślin okopowych i warzyw pobiera się w liczbie miejsc określonej w tabeli 2, w jeden z niżej podanych sposobów:
1) po przekątnej powierzchni pola:
2) zakosami wzdłuż powierzchni pola:
W przypadku pobierania próbek pierwotnych:
1) ziemniaków oraz roślin korzeniowych – z jednego miejsca pobiera się po kilka bulw spod 3 sąsiadujących ze sobą krzaków ziemniaków albo kilka sąsiadujących ze sobą roślin korzeniowych i oczyszcza się je na sucho z gleby;
2) kapusty brukselskiej – próbka pierwotna pobrana z jednego miejsca musi zawierać główki;
3) pomidora, ogórka i papryki – owoce pobiera się z różnych stron i różnych wysokości rośliny.
Tabela 2. Liczba miejsc pobierania próbek pierwotnych roślin okopowych i warzyw
Rośliny okopowe, warzywa | |
powierzchnia uprawy (ha) | liczba miejsc |
do 1 | 5–10 |
>1–5 | 10–15 |
>5–10 | 15–20 |
>10–20 | 20–25 |
>20 | 25–30 |
3. Sposób pobierania próbek pierwotnych roślin zbożowych, roślin oleistych, gryki i szarłatu na plantacjach
Próbki pierwotne roślin zbożowych, roślin oleistych, gryki i szarłatu pobiera się w liczbie miejsc określonej w tabeli 3, ścinając wszystkie kłosy, wiechy albo łuszczyny z dwumetrowych odcinków pola, w jeden z niżej podanych sposobów:
1) po przekątnej powierzchni pola:
2) zakosami wzdłuż powierzchni pola:
Ścięte kłosy, wiechy albo łuszczyny poddaje się wymłóceniu.
Tabela 3. Liczba miejsc pobierania próbek pierwotnych roślin zbożowych, roślin oleistych gryki i szarłatu
Rośliny zbożowe, rośliny oleiste, gryka i szarłat | |
powierzchnia uprawy (ha) | liczba miejsc (odcinków) |
do 2 | 10 |
>2–5 | 15 |
>5–10 | 20 |
>10–20 | 25 |
>20–30 | 30 |
>30–50 | 40 |
>50 | 50 |
4. Sposób pobierania próbek pierwotnych gleby
Próbki pierwotne gleby pobiera się równomiernie po przekątnej powierzchni, z której są pobierane, z głębokości do 0,25 m. W sadach próbki pierwotne pobiera się w obrębie korony drzew, w odległości nie mniejszej niż 1 m od drzewa.
W przypadku pobierania próbek pierwotnych z obszaru o powierzchni:
1) do 1 ha – próbki pierwotne pobiera się z całej powierzchni tego obszaru;
2) powyżej 1 do 20 ha – próbki pierwotne pobiera się z wyznaczonej powierzchni, reprezentatywnej dla tego obszaru, o wielkości 1 ha;
3) powyżej 20 ha – próbki pierwotne pobiera się, wyznaczając na każde rozpoczęte 20 ha tego obszaru reprezentatywne powierzchnie pobierania próbek o wielkości 1 ha.
Z powierzchni wyznaczonej do pobierania próbek pierwotnych pobiera się 15–25 próbek pierwotnych o masie 0,2 kg, przy czym w przypadku pobierania próbek pierwotnych w szklarni pobiera się 5–10 próbek.
W przypadku pobierania próbek pierwotnych w szklarni z każdego segmentu zawierającego ten sam rodzaj gleby pobiera się odrębne próbki pierwotne.
5. Sposób pobierania próbek pierwotnych owoców, roślin okopowych i warzyw oraz roślin zbożowych z miejsc przechowywania lub składowania
Próbki pierwotne pobiera się równomiernie z całej powierzchni i głębokości magazynu. W przypadku pobierania próbek pierwotnych z miejsc przechowywania lub składowania:
1) do 25 t – pobiera się 5–10 próbek z całej powierzchni;
2) powyżej 25 do 250 t – wyznacza się obszar pobierania próbek reprezentujący miejsce przechowywania lub składowania o wielkości 25 t i pobiera 5–10 próbek;
3) powyżej 250 t – na każde rozpoczęte 250 t wyznacza się jeden obszar pobierania próbek reprezentatywny dla miejsca przechowywania lub składowania o wielkości 25 t i z każdego wydzielonego obszaru pobiera 5–10 próbek.
6. Sposób pobierania próbek pierwotnych roślin ozdobnych, roślin przed osiągnięciem dojrzałości zbiorczej oraz innych roślin, niewymienionych w pkt 1–3, na plantacjach i z innych miejsc, w których rosną te rośliny
Próbki pierwotne roślin pobiera się w liczbie miejsc określonej w tabeli 4, ścinając rośliny lub części roślin, w jeden z niżej podanych sposobów:
1) po przekątnej powierzchni pola albo innego obszaru, na którym rosną te rośliny:
2) zakosami wzdłuż powierzchni pola albo innego obszaru, na którym rosną te rośliny:
Tabela 4. Liczba miejsc pobierania próbek pierwotnych roślin ozdobnych, roślin przed osiągnięciem dojrzałości zbiorczej oraz innych roślin, niewymienionych w pkt 1–3
Rośliny ozdobne, rośliny przed osiągnięciem dojrzałości zbiorczej oraz inne rośliny, niewymienione w pkt 1–3 | |
powierzchnia uprawy (ha) | liczba miejsc |
do 1 | 5–10 |
>1–5 | 10–15 |
>5–10 | 15–20 |
>10–20 | 20–25 |
>20 | 25–30 |
7. Sposób pobierania próbek pierwotnych ziarna zbóż oraz innych nasion z silosów
Próbki pierwotne pobiera się w liczbie określonej w tabeli 5 z dostępnej części partii o masie wynoszącej co najmniej 10% masy całej partii, przy czym w przypadku:
1) silosów dostępnych z góry – liczbę próbek pierwotnych określa się, uwzględniając masę dostępnej części partii;
2) silosów zamkniętych:
a) o wielkości do 100 t – próbki pierwotne pobiera się przez umieszczenie 50–100 kg ziarna w odrębnym pojemniku, a liczbę próbek pierwotnych określa się, uwzględniając masę ziarna umieszczonego w tym pojemniku,
b) o wielkości powyżej 100 t – próbki pierwotne pobiera się podczas rozładunku silosu, a liczbę próbek pierwotnych określa się, uwzględniając masę dostępnej części partii.
Tabela 5. Liczba próbek pierwotnych ziarna zbóż oraz innych nasion pobieranych z silosów
Ziarno zbóż oraz innych nasion pobieranych z silosów | |
wielkość partii (t) | minimalna liczba próbek pierwotnych |
do 2,5 | 7 |
>2,5–500 | √ dwudziestokrotności masy partii wyrażonej w tonach, nie więcej jednak niż 40 |
>500 | 40 + √ masy partii wyrażonej w tonach |
Załącznik nr 2
MINIMALNE WIELKOŚCI PRÓBEK LABORATORYJNYCH
Lp. | Klasyfikacja produktu | Przykłady | Rodzaj pobieranej próbki pierwotnej | Minimalna wielkość każdej z próbek laboratoryjnych |
1 | Wszystkie świeże owoce Wszystkie świeże warzywa, w tym ziemniaki i buraki cukrowe, z wyłączeniem ziół | |||
1.1 | Świeże produkty o małych rozmiarach, jednostki <25 g | owoce jagodowe, groch, fasola, kapusta brukselska, rzodkiewka | całe jednostki lub opakowania albo jednostki pobrane za pomocą przyboru do pobierania próbek | 1 kg |
1.2 | Świeże produkty o średnich rozmiarach, jednostki na ogół 25 g do 250 g | jabłka, marchew, ziemniaki, cebula, sałata, pomidory | całe jednostki | 1 kg (co najmniej 10 jednostek) |
1.3 | Świeże produkty o dużych rozmiarach, jednostki na ogół >250 g | kapusta, ogórki, winogrona (w gronach) | całe jednostki | 2 kg (co najmniej 5 jednostek) |
2 | Rośliny strączkowe | strąki, groch | – | 1 kg |
3 | Rośliny zbożowe, gryka i szarłat | nasiona zbóż | – | 1 kg |
4 | Rośliny oleiste | nasiona rzepaku | – | 0,5 kg |
5 | Zioła | świeża nać pietruszki | całe jednostki | 0,5 kg |
inne, świeże | 0,2 kg | |||
6 | Rośliny ozdobne, rośliny przed osiągnięciem dojrzałości zbiorczej oraz inne rośliny, niewymienione w lp. 1–3 | liście, pędy roślin ozdobnych | całe rośliny albo części roślin | 0,2 kg |
7 | Gleba | |||
7.1 | Gleba kamienista | – | – | 2 kg |
7.2 | Gleba inna niż określona w lp. 7.1 | – | – | 1 kg |
8 | Ziarno zbóż oraz inne nasiona pobierane z silosów | ziarno żyta, ziarno pszenicy | – | 1 kg |
Załącznik nr 3
WZÓR – PROTOKÓŁ POBRANIA PRÓBKI LABORATORYJNEJ DO BADAŃ NA OBECNOŚĆ POZOSTAŁOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN