§ 1.[Zakres przedmiotowy] Rozporządzenie określa zakres i sposób:

1) legitymowania osób w uzasadnionych przypadkach w celu ustalenia ich tożsamości,

2) ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia, i niezwłocznego doprowadzenia ich do najbliższej jednostki Policji,

3) sprawdzenia prewencyjnego osób doprowadzanych, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych, zwanej dalej „ustawą”, w celu ochrony przed bezprawnymi zamachami na życie lub zdrowie osób lub mienie, a także w celu ochrony przed nieuprawnionymi działaniami skutkującymi zagrożeniem życia lub zdrowia,

4) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych i samorządowych,

5) zwracania się, w nagłych przypadkach, o pomoc do jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej oraz organizacji społecznych, jak również do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2019 r. poz. 161, z późn. zm.¹⁾)

– przez strażników gminnych (miejskich), zwanych dalej „strażnikami”.

§ 2.[Ustalenie tożsamości osoby legitymowanej] 1. Tożsamość osoby legitymowanej ustala się na podstawie:

1) dowodu osobistego;

2) dokumentu paszportowego;

3) zagranicznego dokumentu tożsamości;

4) dokumentu elektronicznego, o którym mowa w art. 19e ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 700, 730, 848, 1590 i 2294), który odpowiednio do żądania strażnika, został okazany lub przekazany celem potwierdzenia integralności, pochodzenia i ważności tego dokumentu elektronicznego;

5) innego dokumentu, który zawiera fotografię i jest oznaczony numerem lub serią;

6) danych o osobie zgromadzonych w rejestrach, ewidencjach i zbiorach, do których straż gminna (miejska), zwana dalej „strażą”, posiada dostęp;

7) oświadczenia innej osoby, której tożsamość ustalono na podstawie dokumentów, o których mowa w pkt 1–5.

2. W przypadku ustalenia tożsamości osoby na podstawie oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 7, strażnik potwierdza zgodność uzyskanych danych osobowych osoby legitymowanej w rejestrach, ewidencjach i zbiorach, do których straż posiada dostęp.

3. Strażnik może odstąpić od legitymowania osoby, która jest mu znana osobiście.

§ 3.[Wezwanie do okazania dokumentu] 1. Przystępując do legitymowania, strażnik wzywa osobę legitymowaną do okazania dokumentu, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 1–5.

2. Strażnik dokonuje sprawdzenia okazanego dokumentu pod względem zgodności zawartych w nim danych osobowych osoby legitymowanej z jej tożsamością.

§ 4.[Dokumentowanie czynności] 1. Strażnik odnotowuje w notatniku służbowym:

1) imię, imiona, nazwisko oraz adres zamieszkania lub pobytu osoby legitymowanej;

2) numer PESEL, a w przypadku braku informacji o numerze PESEL – datę i miejsce urodzenia oraz imiona rodziców osoby legitymowanej;

3) rodzaj i cechy identyfikacyjne dokumentu, dane, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 6, lub oświadczenie, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 7, które stanowiły podstawę do ustalenia tożsamości osoby legitymowanej;

4) czas, miejsce, podstawę faktyczną legitymowania oraz inne istotne informacje, w tym informację o sposobie zakończenia tej czynności.

2. Dokumentowanie czynności, o której mowa w ust. 1, może być realizowane w postaci elektronicznej.

§ 5.[Ujęcie osoby] Dokonując ujęcia osoby, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy, strażnik:

1) wzywa osobę do zachowania zgodnego z prawem i odstąpienia od wykonywania czynności stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia;

2) informuje osobę o ujęciu i jego przyczynach oraz uprzedza o obowiązku zastosowania się do wydawanych poleceń;

3) dokonuje kontroli osobistej, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3a ustawy;

4) w razie uzasadnionej potrzeby udziela osobie ujętej pierwszej pomocy lub zapewnia udzielenie jej pomocy medycznej.

§ 6.[Przekazanie osoby ujętej] Strażnik sporządza i przekazuje jednostce Policji, wraz z osobą ujętą, notatkę, która zawiera dane osobowe ujętej osoby, czas, miejsce oraz przyczyny i okoliczności ujęcia.

§ 7.[Sprawdzenie prewencyjne] 1. Strażnik w ramach sprawdzenia prewencyjnego wykonuje następujące czynności:

1) podejmuje próbę nawiązania kontaktu z osobą podlegającą sprawdzeniu prewencyjnemu,

2) wykonuje czynności, o których mowa w art. 22 ustawy,

3) w razie uzasadnionej potrzeby udziela osobie podlegającej sprawdzeniu prewencyjnemu pierwszej pomocy lub zapewnia udzielenie jej pomocy medycznej,

4) sprawdza powierzchniowo odzież osoby podlegającej sprawdzeniu prewencyjnemu oraz przedmioty znajdujące się na jej ciele lub przez nią posiadane w celu stwierdzenia czy osoba ta posiada przedmioty niebezpieczne dla życia lub zdrowia ludzkiego,

5) w razie konieczności przeprowadza badanie na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu

– w zakresie niezbędnym w danych okolicznościach do zrealizowania celu dokonywania sprawdzenia.

2. Strażnik dokumentuje podejmowane wobec osoby czynności służbowe związane ze sprawdzeniem prewencyjnym, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3b ustawy, w notatniku służbowym lub w notatce służbowej, określając:

1) czas i miejsce przeprowadzenia czynności;

2) przyczynę dokonania sprawdzenia prewencyjnego;

3) osobę, wobec której są podejmowane czynności, lub inną osobę obecną podczas dokonywanych czynności oraz, w miarę potrzeby, wskazując na zaistnienie innych okoliczności dotyczących przebiegu czynności, w tym zaistnienie potrzeby przeprowadzenia badania na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu.

3. Dokumentowanie czynności, o której mowa w ust. 1, może być realizowane w postaci elektronicznej.

4. W przypadku przeprowadzenia badania na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu strażnik sporządza protokół, zgodnie z przepisami wykonawczymi wydanymi na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2277).

§ 8.[Żądanie udzielenia niezbędnej pomocy] 1. Strażnik zwraca się o niezbędną pomoc do instytucji państwowych i samorządowych, zgłaszając żądanie udzielenia niezbędnej pomocy do osób pełniących funkcje tych organów albo kierowników tych instytucji, albo innych osób upoważnionych do podejmowania decyzji koniecznych do udzielenia żądanej pomocy lub w danym czasie dysponujących możliwościami jej udzielenia.

2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, komendant straży lub upoważniony przez niego strażnik doręcza lub przekazuje drogą elektroniczną.

3. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, zawiera powołanie podstawy prawnej żądania, określenie rodzaju i zakresu niezbędnej pomocy oraz wskazanie strażnika korzystającego z pomocy.

§ 9.[Żądanie zgłoszone ustnie] 1. Żądanie, o którym mowa w § 8 ust. 1, może być zgłoszone ustnie przez każdego strażnika, który potrzebuje niezbędnej pomocy:

1) w sytuacjach niecierpiących zwłoki, a zwłaszcza w przypadku wykonywania przez strażnika czynności służbowych w celu ratowania życia, zdrowia lub wolności człowieka albo ochrony mienia;

2) w przypadku katastrof i klęsk żywiołowych;

3) w sytuacji działania w obronie koniecznej lub w stanie wyższej konieczności.

2. Strażnik, który zgłasza ustne żądanie udzielenia niezbędnej pomocy, zawiadamia osobę o działaniu w sytuacjach, o których mowa w ust. 1, oraz przekazuje jej informacje, o których mowa w § 8 ust. 3.

3. Żądanie zgłoszone ustnie potwierdza się niezwłocznie w sposób określony w § 8 ust. 2 i 3.

§ 10.[Zwrócenie się o udzielenie pomocy] 1. Strażnik zwraca się w nagłych przypadkach o udzielenie pomocy do jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej lub do organizacji społecznych, kierując wystąpienie do osób pełniących funkcje kierowników lub członków zarządu w tych jednostkach lub organizacjach albo do innych osób upoważnionych do podejmowania decyzji koniecznych do udzielenia pomocy lub w danym czasie dysponujących możliwościami jej udzielenia.

2. W zakresie formy zwracania się o pomoc, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy § 8 ust. 2 i 3 oraz § 9.

§ 11.[Zwrócenie się o udzielenie doraźnej pomocy] W nagłych przypadkach strażnik zwraca się ustnie do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, zawiadamiając tę osobę o nagłym przypadku oraz przekazując jej informacje, o których mowa w § 8 ust. 3.

§ 12.[Obowiązek informacyjny] Strażnik informuje niezwłocznie bezpośredniego przełożonego o wystąpieniu z żądaniem udzielenia niezbędnej pomocy, zwróceniu się o udzielenie pomocy lub zwróceniu się o udzielenie doraźnej pomocy, a następnie sporządza notatkę służbową. W notatce służbowej strażnik określa podstawę prawną żądania lub wystąpienia oraz rodzaj i zakres udzielonej mu pomocy.

§ 13.[Pokwitowanie] 1. Strażnik wydaje pokwitowanie na otrzymane w ramach pomocy rzeczy lub dokumenty.

2. Pokwitowanie zawiera:

1) imię i nazwisko strażnika, jego numer służbowy i stanowisko oraz nazwę jednostki straży, w której jest zatrudniony;

2) miejsce, datę i godzinę przejęcia rzeczy lub dokumentu;

3) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela rzeczy lub dokumentu;

4) określenie rzeczy lub dokumentu, a w odniesieniu do pojazdu – także markę, numer rejestracyjny, ilość paliwa oraz przebieg według wskazań licznika zainstalowanego w pojeździe;

5) opis stanu rzeczy lub dokumentu;

6) pouczenie o prawie do odszkodowania za uszkodzenie, utratę lub zużycie rzeczy lub dokumentu;

7) określenie miejsca i, w miarę możliwości, terminu zwrotu rzeczy lub dokumentu;

8) podpis strażnika oraz właściciela lub osoby dysponującej rzeczą lub dokumentem.

3. W przypadkach uzasadnionych koniecznością niezwłocznego działania, w szczególności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia, strażnik może odstąpić od wydania pokwitowania i ustnie przekazać właścicielowi informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 6 i 7.

4. Jeżeli w pokwitowaniu nie określono terminu zwrotu rzeczy lub dokumentu oraz w przypadkach, o których mowa w ust. 3, strażnik zwraca rzecz lub dokument niezwłocznie po wykonaniu czynności służbowych, w terminie i miejscu uzgodnionych z właścicielem.

§ 14.[Zwrot rzeczy lub dokumentu] W przypadku wykonania czynności służbowych przed upływem terminu wskazanego w pokwitowaniu albo ustania potrzeby korzystania z rzeczy lub dokumentu zwraca się je niezwłocznie właścicielowi.

§ 15.[Protokół zwrotu rzeczy lub dokumentu] 1. Zwrot rzeczy lub dokumentu dokumentuje się w protokole, który zawiera:

1) imię i nazwisko strażnika dokonującego zwrotu oraz nazwę jednostki straży, w której jest zatrudniony;

2) miejsce, datę i godzinę zwrotu rzeczy lub dokumentu;

3) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela albo osoby upoważnionej do odbioru rzeczy lub dokumentu;

4) określenie rzeczy lub dokumentu oraz opis ich stanu po użyciu przez strażnika, ze wskazaniem ewentualnych uszkodzeń powstałych w trakcie użycia, a w odniesieniu do pojazdu – także markę, numer rejestracyjny, ilość paliwa oraz przebieg według wskazań licznika zainstalowanego w pojeździe;

5) oświadczenie osoby, o której mowa w pkt 3, o stanie odbieranej rzeczy lub dokumentu;

6) podpisy strażnika dokonującego zwrotu rzeczy lub dokumentu oraz podpis osoby, o której mowa w pkt 3.

2. W razie zgłoszenia przez osobę, o której mowa w ust. 1 pkt 3, zastrzeżeń co do zawartych w protokole danych dotyczących stopnia uszkodzenia lub zużycia rzeczy lub dokumentu jednostka straży, która dokonuje zwrotu może powołać, w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia zastrzeżeń, rzeczoznawcę w celu ich rozpatrzenia. Ustosunkowanie się do zastrzeżeń następuje nie później niż 30 dni od daty ich zgłoszenia.

§ 16.[Stosowanie przepisów § 13-15 rozporządzenia] Przepisy § 13–15 dotyczące właściciela rzeczy lub dokumentu stosuje się odpowiednio do ich posiadacza.

§ 17.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.²⁾